■ Suzan Janjetović en Ruben van der Helm (DNB)
De daling van de rente op nieuwe woninghypotheken, verstrekt door Nederlandse banken, heeft ook in februari 2020 doorgezet. Verschillende factoren dragen aan deze daling bij: het ruime monetaire beleid, de toegenomen concurrentie van niet-bancaire aanbieders en de lagere loan-to-value-ratio’s van nieuwe hypotheken.
De grafiek toont drie lijnen: (1) de rente op nieuwe hypotheekcontracten voor alle rentevaste periodes, inclusief heronderhandelingen, (2) de rente op nieuwe hypotheekleningen, exclusief heronderhandelingen, en (3) de rente op nieuwe hypotheekleningen met een rentevaste periode langer dan tien jaar, exclusief heronderhandelingen. Bij heronderhandelingen gaat het om bestaande leningen, waarbij een aanpassing in de voorwaarden plaatsvindt, bijvoorbeeld een aanpassing van de risico-opslag. De twee lijnen zonder heronderhandelingen geven dus alleen leningen weer waarbij er sprake is van ‘nieuw geld’ en waarbij voor het eerst een rentepercentage is afgesproken. De gemiddelde rente op alle leningen is sinds 2014 gedaald, waarbij de daling het sterkst is bij de langere rentevaste periodes. Banken ondervinden bij hypotheken met een lange rentevaste periode veel concurrentie van verzekeraars en pensioenfondsen.
De impact van heronderhandelingen op het totaal van nieuwe hypotheekcontracten (onderbroken lijn) was tot eind 2019 beperkt. In november 2019 is een piek te zien die – gezien de omstandigheden van een lage marktrente – opvallend is. De piek is het gevolg van een grote stroom aan heronderhandelingen in die periode, waarbij de risico-opslag neerwaarts werd bijgesteld. Het betrof voornamelijk ‘oude’ hypotheken met een relatief hoge rente, waardoor de heronderhandelde rente weliswaar lager lag, maar nog altijd hoger dan de gemiddelde rente op nieuwe hypotheekleningen.
Dit effect van de heronderhandelingen geeft een vertekend beeld van de rente op nieuwe hypotheken. In die zin geeft de reeks exclusief heronderhandelingen een beter beeld van de actuele rente voor nieuwe hypotheekleningen. Deze reeks loopt vanaf eind 2014, toen banken begonnen met het afzonderlijk rapporteren van heronderhandelingen.
Op het moment van schrijven zijn de gegevens over februari 2020 nog de meest actuele. Het is goed mogelijk dat de dalende trend van de hypotheekrente wordt onderbroken als gevolg van de uitbraak van het coronavirus, en de daarmee gepaard gaande economische onzekerheid.
Auteurs
Categorieën