Redactioneel ESB
Gepaste zorg
H
nen voor de uitkomsten voor de
et heeft even gepatiënt. De arts zal dan niet geduurd, maar het
ïnteresseerd zijn in behandeling,
besef dat voor zorg
tenzij het meer gezondheidswinst
betaald moet woroplevert dan niet behandelen. Lasden, lijkt deze zomer definitief doortig is dat informatie nodig is over
gedrongen. Geholpen door wilde
de gezondheidseffecten van behanverhalen over hoge tandartstarieven,
delingen. Dit is niet anders dan in
ineffectieve behandelingen en kiesde huidige praktijk, en loopt dan
keurige verzekeraars, is zorg zelfs
ook tegen dezelfde tekortkomineen hoofdthema voor de komende
gen aan. Zo zijn effecten vaak niet
verkiezingen. “Iedereen heeft recht
waarneembaar, en soms waren ze
op de beste zorg†en “zorg wordt zo
ook zonder die behandeling opgeonderhand onbetaalbaar†zijn veeltreden. Doordat zorgaanbieders
gehoorde kreten, die meteen ook
moeilijk zijn af te rekenen op uitaangeven dat de ideeën over zorg
Gelijn Werner
komsten, blijven ze geneigd volulijnrecht tegenover elkaar staan. De
Redacteur ESB
mes op te voeren.
politicus die dan betere zorg voor
g.werner@sdu.nl
Fundamenteel lastiger is dat ook
minder geld belooft, is spekkoper.
informatie nodig is over de effectiWat heerlijk moet het zijn geweest
viteit van niet-verrichte behandetoen oud-minister Klink deze
maand rapporteerde hoe we miljarden kunnen uitsparen lingen. De grote vraag is hoe je zorg waardeert die niet wordt
verleend, laat staan hoe je artsen hiervoor kunt belonen. Op
door meer kwaliteit. Zou het dan echt?
Klink stelt dat goede zorg goedkopere zorg kan zijn, als over- individueel niveau valt doorgaans niet na te gaan of een bebehandeling wordt vermeden. In het grijze gebied van aan- handeling beter zou zijn geweest. Aangespoord door finandoeningen waarbij we niet (zeker) weten welke behandeling ciële beloftes zou een goede gezondheid dan kunnen worden
het meest effectief is, laten artsen en patiënten zich gauw ver- toegeschreven aan een ziekenhuisadvies om even rustig aan
leiden tot de duurdere variant, ook al is deze niet per se beter. te doen. In het uiterste geval zou elke gezondheidstoestand
Klink spreekt van een probleem “omdat goede zorg ook heel van jongs af aan te claimen zijn door welke activiteit of pasvaak bestaat uit het niet behandelenâ€. Het voorbeeld dat hij siviteit in het ziekenhuis dan ook. Het zou een zorgstelsel
aanhaalt is de neuroloog die in overleg met de patiënt besluit zijn met werkelijk onbegrensde mogelijkheden, om geld te
om wel of niet een herniaoperatie uit te voeren. Het zieken- verdienen wel te verstaan.
huis en de neuroloog missen inkomsten als de behandeling Bemoedigend aan het rapport van Klink is dat de geraadpleegde ziekenhuisbestuurders veel mogelijkheid zien om
uitblijft, hoewel dat soms beter is.
Om een evenwichtige afweging tussen wel of niet behande- overbehandeling tegen te gaan, zolang ze maar niet voor
len te bevorderen, wil Klink dat kostenbesparende zieken- elke extra behandeling beloond worden. Een voorbeeld van
huizen worden beloond met een winstuitkering. Dit is wel een gepaste oplossing voor overbehandeling is een omzetzo eerlijk en bemoedigend. Maar willen kostenbesparingen contract. Daarbij leggen ziekenhuizen en zorgverzekeraars
echt ontstaan, dan moet beloning wel tot minder overbe- vast hoeveel zorgkosten een verzekeraar in een jaar maxihandeling leiden. De vraag is hoe je gaat belonen dat zie- maal vergoedt aan een ziekenhuis, dat dan de overschrijkenhuizen minder behandelen. Hierover is het rapport niet dingen voor eigen rekening neemt. Het omzetplafond
concreet, maar op voorhand zijn er twee opties. De eerste is stimuleert ziekenhuizen en artsen om het aantal verrichte
dat ziekenhuizen niet meer per (goede) verrichting worden behandelingen te beheersen – waar ze naar eigen zeggen toe
betaald maar naar inspanning. De arts heeft ruim de tijd om in staat zijn.
patiënten te vertellen over voor- en nadelen van behande- Verdienstelijk aan het rapport van Klink is dat dit, geheel in
lingen, en die tijd wordt netjes beloond. Omdat meer tijd de sfeer van andere zorgdiscussies deze zomer, kosteneffectibeschikbaar is en de prestatiedruk lager ligt, treden minder viteit van behandelingen bespreekbaar maakt. Maar voor een
complicaties op en is er minder nabehandeling nodig. Het economisch houdbare oplossing is het raadzaam om behalve
grote nadeel is dat we terug bij af zijn, met net als vroeger ziekenhuisbestuurders ook economen te raadplegen. In okonderbehandeling en wachtrijen. Dit is een politieke keuze, tober brengt ESB een dossier uit over gepaste zorg, waarin
die sommige partijen ook maken. Maar betere zorg voor zorgeconomen schrijven over manieren om tot noodzakelijke, effectieve en doelmatige zorg te komen. Het zou winst
minder geld zou het niet zijn.
Interessanter is de tweede optie, om zorgverleners te belo- zijn als een minister, in functie, dit dossier gaat lezen.
Jaargang 97 (4642) 31 augustus 2012
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
493
Auteur
Categorieën