Prille lente in conjunctuurindicator
Aute ur(s ):
(auteur)
Deze rub riek wordt maandelijks samengesteld door Rob ert-Paul Berb en, Ronald Bosman, Maarten van Rooij en Ad Stokman van de
Nederlandsche Bank M.C.J.van.Rooij@DNB.nl
Ve rs che ne n in:
ESB, 89e jaargang, nr. 4424, pagina 45, 23 januari 2004 (datum)
Rubrie k :
DNB-indicator
Tre fw oord(e n):
conjunctuur
De conjunctuurbarometer staat nog op zwaar weer, maar de indicator duidt op een prille lente.
Conjunctureel is de economische situatie van Nederland weinig florissant. Diverse positieve signalen kunnen echter worden opgevat als
voorbode van herstel. Voorbeelden daarvan zijn het krachtig aantrekken van de economische groei in de Verenigde Staten en de
positieve kentering van het consumenten- en het producentenvertrouwen, zowel in Nederland als bij onze belangrijkste handelspartners.
Ook de conjunctuurindicator die vooruitblikt tot en met mei dit jaar duidt op een voorzichtig conjunctureel herstel voor Nederland (zie
figuur 1).
Figuur 1. dnb-conjunctuurindicator
Conjunctuurmeting blijft somber
De feitelijke realisatiecijfers (tot en met oktober vorig jaar) duiden nog op conjunctureel zwaar weer. Tegen een spoedig herstel spreekt
dat de Amerikaanse groei deels is gedreven door defensie-uitgaven in de aanloop naar en nasleep van de oorlog in Irak. Deze
bestedingen betekenen slechts een geringe impuls voor landen buiten de vs. Daarnaast kan een eventueel conjunctuurherstel in de knop
worden gebroken door de val van de dollar en bevinden de vertrouwensindices in Nederland zich nog steeds op historisch lage niveaus.
Prille lente
Een jaar geleden voorzag de dnb-indicator ook een spoedig herstel, hetgeen zich helaas niet heeft gemanifesteerd. De vraag is daarom
relevant of de situatie nu anders is dan een jaar geleden. Vorig jaar waren de monetaire deelreeksen van de conjunctuurindicator tegen de
achtergrond van de wereldwijd stevige monetaire verruiming verantwoordelijk voor het optimisme. Nu bevinden de rentevoeten zich nog
steeds op historisch lage niveaus en zijn het de verwachtingen van producenten – in het bijzonder in Duitsland – die in belangrijke mate
bijdragen aan de opgang van de indicator. Achteraf bezien heeft de onzekerheid over de op handen zijnde oorlog in Irak mondiaal
bijgedragen aan uitstel van economisch herstel. Deze onzekerheid is nu weggenomen, wat bijvoorbeeld naar voren komt in de sterke
koersstijgingen op de aandelenmarkten sindsdien.
Maximale lengte neergang
Voor conjunctuurvorsers die geloven in een voortdurende herhaling van patronen is nog een bemoedigend feit te constateren. De duur
van de huidige neergang komt nu overeen met de lengte van eerdere stevige conjunctuurdalen (die ruwweg één maal per decennium
voorkomen). Het oktobercijfer van de industriële productie markeert de veertigste maand van de neergang. De afgelopen veertig jaar was
dit in vier van de vijf gevallen de gangbare lengte van een periode van laagconjunctuur (zie tabel 1). Alleen de krachtige neergang rond
de oliecrisis in 1973/1974 was aanmerkelijk korter. Voortbordurend op deze redenering zijn de groeivooruitzichten gunstig: na een periode
van neergang volgen doorgaands enige jaren met een robuuste economische ontwikkeling (zie figuur 2). In dit scenario wordt de prille
lente gevolgd door een mooie zomer.
Figuur 2. Neergang grote conjunctuurcycli en bbp-volumegroei, 1963-2003
Tabel 1. Grote conjunctuurcycli sinds 1963
datering
top
juli 1964
maart 1974
oktober 1979
april 1990
juni 2000
dal
juni 1967
juni 1975
april 1983
juli 1993
?
lengte in maanden
opgang
neergang
81
52
84
83
35
15
42
39
= 40
Copyright © 2004 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)