Potlatch

Op instigatie van overijverige missionarissen besloot de Canadese regering in 1927 de Potlatch te verbieden. De Potlatch, of gift in het Nuu-chah-nulth, was een ingenieuze mix van economische, sociale, juridische en religieuze ceremonies die eeuwenlang als bindend ritueel had gefungeerd bij indianenstammen zoals de Kwakwaka’wakw van West-Canada.

First nations

Omdat de talen van de ‘first nations’, zoals de politiek correcte term in Canada luidt, niet geschreven waren en territoriale grenzen tussen stammen diffuus waren, was de Potlatch nodig om eigendomsrechten vast te leggen, waarbij tevens gebruik gemaakt werd van de gelegenheid elkaar beter te leren kennen, handel te drijven en politieke en religieuze besluiten te nemen. Ook diende de Potlatch als sociale zekerheid door zwakkeren extra aandacht te geven.

Gift exchange

De Franse socioloog Marcel Mauss gebruikte de Potlatch als voorbeeld voor zijn theorie van gift exchange. Die theorie laat zien dat de complexe en allesomvattende cultuur van giften in de goede variant kan fungeren als volwaardig substituut voor investeringen, schulden en geld, waarbij tevens sterke aandacht was voor onderlinge relaties en pikorde. Er waren ook minder geslaagde varianten waarbij er een race ontstond om steeds verder tegen elkaar op te bieden, wat uiteindelijk verstikkend kon werken. De Potlatch als schuldcrisis avant la lettre.

Culturele vernederingen

Terwijl hun lompe zuiderburen niets beters weten te bedenken dan indianen casino’s te laten runnen, hebben de Canadezen sinds korte tijd de cultuur en taal van first nations in ere hersteld. Dat werd hard tijd, want het verbieden van de Potlatch was slechts één onderdeel in een lange serie culturele vernederingen, gebaseerd op een misplaatst westers gevoel van culturele superioriteit, die doorliep tot recente tijden. Het integreren van wetgeving in economische, politieke en sociale context en het koppelen aan onderlinge relaties is iets waar moderne samenlevingen nog een puntje aan kunnen zuigen, zoals we recent bij het Griekse drama in Europa aan den lijve konden ondervinden.

Welzijn

Uiteindelijk dienen alle vormen van beleid het verbeteren van welzijn van de burgers. Als verschillende aspecten van beleid disjunct van elkaar opereren of niet in een maatschappelijke context zijn ingebed, gaat dat onherroepelijk ten koste van effectiviteit en daarmee welzijn. Het zou mooi zijn als Den Haag het nieuwe parlementaire jaar begint met een eigentijdse polder-Potlatch. De beide kamers en het kabinet komen samen. Men heft het glas en vult de maag. De agenda is informeel, maar belangrijk. Het doel is om manieren te bedenken waarop verschillend beleid en wetgeving beter kan worden geïntegreerd in de samenleving. Mark Rutte, begin maar vast met het uitkerven van een bijpassende totempaal.