198
NOVEMBE1>
1.92.’)
AUTEURSRECHT V 0 ORBE [ OUDEN.
Econom
—isch’,”Statistisché
‘
Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL. NIJVERHEID, FINANÇIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
8E
JAARGNG
WOENDAG 28 NOVEMBER 1923
No. 413
INHOUD
Oh.
‘IEenIJNi1aonL OP j.’.vA
door
‘1h.
G. II. ,Slibbc
……
.
1014
Aandeel houders in Naainloosc Venno,tschi appen
van
‘erzekering door
J[r. II’. II. A . EiivI
Sehvurman ….
1016
De
ZiP.’crprijs tijdens ei’ na den Oorlog 1 door
.hïr.
dl..
.11. dc Jong
.. ………………………………
1010
Dc
verdeeling van liet inkomen in Atmisterdaum door
Mr.
Dr. J. II. van
Zunten
met naschrift
iloor 1h. A. F.
L.
iStupci …………………………………
02 t
De
Cbineezeu aan boord van onze Koopvaardijvloot –
en de Biologie door
•Mejuffr.
Dr. J. van
Ai.mroy
net
naschrift door A. 0.
jtörzcr J3ruijmis ……………….
1021
I)e Rijksmiddelen
……………………………
1022
AANTEEli1tNJ)C:.;
Kosten van liet leveimsc,imderloucl
bij
arbeidetsgeziumieii
te Amsterdam,. …………………………..
1023
IIAANDCIJFERS:
–
Emissies in October
1923 :………………….1024
Overzicht der Rijksmiddelen ………………..
1025
STATiSTIEKEN EN
OvEaz1cn’rEi ………….. ]
025-1 032
Geidkoersen. –
Effectenbeurzen.
. –
–
Wisselkoersen
G
oederenhandel.
Bankstaten
Verkeerswezen.
INSTITUUT
l
OOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. G. 1V. J. Bruins.
Redactear.Secrelaris van liet weekblad:
D. J.
hVansink.
Secretzriaal: Pieter de Hoogh.weg 122, Rotterdam.
4angeteekende stukicen: Bijkantoor Ruige Plaatweg
37.
Telefoon
Nr.
3000. l’ostchèque- en girorekening Rotterdam No. 8408.
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland
f
20,—. Buitenland en Koloniën
f
25,-
per jaar. Losse nummers 50 cents.
Leden en donateurs van het lnitituut ontvdngen
het weekblad gratis.
27 NOVEMBER 1923.
Ook deze berichtswdek bleef geld oog- zeer gezocht,
vooral in het begin der week, zooclat de rente voor
particulier disconto zch zeer dicht bij het officieele
tarief van De Nederlaimdsche Bank aansloot. Ook de
jrolongatic.rente was vast en bleef 4 ii 4% püt. no-
tecren. In ile tweede helft der week kwam er iets
meor aanbod en kon de discontorente weder
01)
3%
p(Jt. terugloopen, terw’ijl cle prolongatiercnte
Op
3 4
en 3%
PC
t. kwam.
* *
*
1 toewel het bedrag der rcehtstreeks bij De Neder-
landsche Bank geplaatste schatkistprornessen in cle af-
getoopen week van
f
43 millioen tot
f
42 millioen
terughep, geeft de post bi.nneilanclsehe wissels
dp
cle
balans dci: entrale ereclietinstelling een stijging van
.f
0.8 miljoen te zien, die uitsluitend-de Hoofdbauk
betreft. Daarentegen blijkt het hoofd beleeïiingen met
ruim
f 6
millioen te zijn afgenomen. Deze daling komt
nagenoeg geheel voor rekening der effeetenbeleenin-
gen en betreft eveneens alleen de Hoofdbank.
De metaalvoorraad der bank klom mei. f 150.000. i)e
post papier op het buitenland geeft een vermeerde-
ring van
f
1.2 millioen te zien. Tegelijkertijd blijken
ook de diverse rekeningen onder het actief vrij belang-
.rijk te zijn opgeloopen. Zij noteeren nagenoeg
f
12
millioen hooger dan op den vorigen weekstaat. Blijk-
baar heeft de bank dus in cle afgeloopen week het
provenu van de jongste Invlische Dollarleeniug van
den Staat ter realisatie overgenomen. Hieruit laat
zich dan eveneens verklaren, dat het debetsaldo vam
het Rijk hij de bank in de afgeioöpcn week voor een
tegoed in rekening-courant heeft plaats gemaakt ten
bedrage van
f
20 millioen.
Jc hiljettencirculatie daalde met
f
6.1
millioen, De
-ekening-eourant saldi noteeren in totaal
f
7.2 ml-
lioen hoogèr clan verleden week. }iet beschikbaar me-
taal sl do bleef vrijwel on veran dercl.
* *
*
D
c
wisselmarkt had een zeer opgewonden aanzien.
Zooals reeds iii het vorige bericht vermeld opende
(le week zeer onzeker. De flauw’ere stemm ing nam ech-
ter snel toe cii iii 3 dagen was cle Dollarkoers gedaald
van 2.70% op
2.62,
terwijl Poncien tot 11.49 terug-
liepen. Daarna trad een kleine reactie iu, cle stem-
mi mig bleef echtei- in den regel flauw, waarbij Dollars
weliswaar slechts weinig verder daalden, maar Ponden
nog snel tot 11.46 in-zakten. Aan de onge’zoncle vraag
maar Dollars kwam daardoor plotseling eèn einde en
maakte plaats voor overhaaste verkoopeu van hans-
waardoor cle i.nzitkking van clên koers sneller
verliep, clan anders wellicht zou geschied zijn. –
–
LONDEN,
24
NOVEMBER
1923.
Maandag en Dinsdag was er op cle geldmarlct niet
400’n
merkbare geldkrapheid als cle vorige week
;
maar toen Yocnsclag ook nog geld gevraagd werd
voor ,,window-dressiimg”, bleek geiclieeneic hij cle Bank
of England ccii vereischte en werd een klein bedrag
opbrenornen. Deze vraag hield Donderdag en Vrijdag
iiiet aan, waardoor de koersen van lcort krediet zich
we’er op hét niveau vaim het begin van ,deze week kon-
den stellen,
til.
23’f-2% pCt. Dat men Woensdag
evenwel
3
püt. voor claggeid moest betalen behoorde
zgeheel niet tot cle uitzonderingen. ilet vernieuwen
van zevenclaagsehe gelclleeningen kostte de geheele
d’eek 2% pOt.
Op cle disconto-markt, bleven de koersen vast.
2-ninds. prima hankaccept 3/ie-3
3
/s pCt.
–
3% pOt.
4 ,,
,
,,
3%__37i6 pOt.
3
9
1io’-3
1
/16
pOt.
1014
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 November 1923
TERMIJNHANDEL OP JAVA.
Zeer actueel voor belanghebbende kringen is weder-
om
CCII
onderwerp geworden, waarop reeds vele jare
geleden de aandacht werd gevestigd, doch dat om mij
niet voldoend-bekende redenen, nog steeds niet met
dien ernst onder de oogen werd gezien, die het toch
mi. waard zou zijn.
De liaimdel op Java in producten van inheemschen bodem, zooals suiker, koffie, peper en daarnaast- die’
in van Rangoon en .Saigon aangevoerde rijst, is sedert
meerdere jaren reeds – en vooral sedert 1914 – van
aard veranderd.
Ontbrak ook tevoren het speculatieve element, voor-
al onder de handelaren van Chinoeschen landaard,
op Java geenszins en wezen ook toen reeds zoo nu
en dan voorkomende deconfitures onder hen, op dc
wenschelijkheid van het in het leven roepen van ce
reguleerend instituut, dat in staat zou zijn om een
controleerendeii invloed uit te oefenen, voornamelijk
op transacties door dezen aangegaan, steeds dringen-
der doet de behoefte daaraan zich gevoelen.
1
Twee voorname factoren zijn in de laatste jaren dc
risico’s van handelaren in producten – voornamelijk
wat betreft de artikelen suiker en koffie – op enorme
wijze gaan vergrooten, al. ten eerste, cle buitengewoon
groote fluctuaties in de marktwaarde dezer producten
op kort opeenvolgende oogenblikken, en ten tweede,
de wijzigingen, welke zich in deze jaren hebben voor gedaan in den
aard
van dcii handel hierin.
Zoowel de eerste als de tweede omstandigheid heb-,
ben den handelaar-speculant de to voren nagenoeg
niet gekende aanleiding geboden om zijn riskant be-.
drijf uit te oefenen op steeds grooter, veelal steeds.
1 ichtzinniger wijze.
Spreekt de sub 1 genoemde factor voor zichzelf
voor hem, clie heeft kunnen waarnemen, welke afmc
tingen de prijsschommelingen – soms binnen zeer
kort tijdsbestek – vertoonden, hoe ongekende prijs!
stijgingen soms spoedig door enorme dalingen werden’
gevolgd en omgekeerd, kortom, hoe weinig stabili
teit er – indirect mccle als gevolg van den oorlog –
sedert 1914 bestaan heeft in de marktwaarde der voor
naamste Indische producten, cle sub 2 bedoelde faë-
tor vei’eischt wellicht eenige nadere toelichting.
Ijit den aard der zaak kiest do speculant voor zijne
operaties die producten, welke de ruimste markt heb-,
ben, waarin dientengevolge dc grootste omzetten
plaats vinden en waarin -. en dit is voor hem wel het
voornaamste – transacties kunnen worden afgesio-
ten- z.g. ,,op levering”.
Deze zijn op Java: suiker en koffie, en de wijzigin-,
gen, die zich in de laatste jaren in den aard van
;
den handel in deze artikelen hebben voorgedaan, zul-
1
len hieronder nader in het licht worden gesteld, ten
einde aan te tooneu, hoezeer eemierzijds de verleiding
voor den speculant is toegenomen, doch anderzijds,
1
hoe in nog meèrdere mate dc jjje’ van den handel
m
in
het algemeen zijn vergroot.
Het mag als bekend worden verondersteld, hoe de
handel op Java in suiker zich ten eenenmale heeft ge
;
wijzig’d door de oprichting in 1018 van cle Vereenid
ging van Javasuiker Producenten.
1
Word te voren het product der diverse fabrieken,r
verkocht door hare respectieve eigenaren onder ver-,
melding van d,en naam der contracteernde fabriek,
en als regel
zonder
garantie vdn leveringstermijn,;,
sedert het bestaan der V.J.S.P. – die den verkoop ‘in,
handen heeft van ca. 00 pOt. der totale suikerproduc-
tie van Java – wordt de suiker niet meer verkocht6
onder opgave van den naam der fabriek die het pro-,.,
duet zal leveren, doch heeft clie Vereeniging zich het.
recht voorbehouden, de door haar verkochte hoeveel-
heid suiker te doen tiflc.vej’en door
bij
haar aanges10-,
ten fabrieken in hare keuze, terwijl
zij
bij hare ver-.
Icoopen daarentegen een vasten termijn van levering
garandeert.
Tioewel hiermede eeiierzijds in menig opzicht voel1
lu
den bona fide keeper-exporteur eene gi’oote veredn-
voudiging voor de behandeling zijner raken in het
leven werd gcroepem, was daarmede aticic’rzi,jds oolc
tegelijkertijd voor den speculant het hek va.ii den dam.
Was (loze laatste eertijds nog in menig opzicht be-
perkt in zijn bewegingen, omdat hij slechts in ééne
richting, nI. als haussier, kon opereeren – immers,
zooals gezegd, slechts contracten met dar.in bepaal-
dehijk genoemde fabrieksnamen waren destijds
Ifl
0111-
loop, welke zich bovendien meestal nog bepaalden toi
min of meer beperkte hoeveeheden – sedert dc
V.J.S.P. haro suiker verkocht, slechts onder opgave
van hoeveelheid en periode van levering, dus zonder
cenige nadere aanwijzing van fabriek of, plaats vaii levering, stond niets den speculant meer in den
weg
om, desgewenscht, eveneens baisse-operaties te gaan
uitvoei’en, immers elke contrôle ging voortaan ontbre-
ken of de liandelaar-speculant-verkoopem’ indei’claad
eigenaar was van.suiker of niet.
Do V.J’.S.P., a1 eerstehandsvcrkoopster, heeft mid-
dels hare verkoopvoorwaarden zich de mogelijkheid
geschapen om zich te heschrmen tegen geldelijke na-
doelen op hare – op langen termijn gesloten – ver-
koopovereenkomsten, door de bepaling, dat – waar
zulks volgens haar oordeel wenscheljk wordt geacht
– door den idooper een waarborg moet worden ver-
schaft, hetzij in dcii vorm van eene bankgarantie, door
de opening van een onherroepbaar crediet te haren
gunste, dan wel door het verschaffen van- eenige an-
dere zekerheidstellirig to haren genoege.
Dit alles nu wordt geheel anders, zoodra het traiis•
acties in de tweede hand gat gelden.
Hier geene stortingen van depots of stellen van
hankgaranties; geen beperkingen meer voor den spe-
culant – zooals voor 1018 – ten opzichte der te
koopen of te verkoopen hoeveelheden, geen mogelijk-
heid meer van juiste contrôle zijdens makelaars en
banken – zooals vroege.r .- van in de tweede hand
verhandelde contracten, met als gevolg een uit het
oog verliezen van de cngagementen, respectievelijk
van cle ci’edietwaard:ig-hcid van koopers en verkoopers,
terwijl in dit verband er ten overvloede nog op woide
gewezen, dat in de laatste jaren door verschillende
tweedehandshandelaren op de groote termijumarkten
– zooals Londen en New York – direct posities wor-
den gehouden, wo]ke natuurlijk, geheel aan elke con-
trôle ontsnappen.
Het ligt voor de hand, dat de gevaren, w’elke vobr
do handelaren en cle speculanten op Java steeds heb-
ben bestaan en die aldaar periodiek débacles in het
leven riepen, sedert 1018 op gewreldige wijze zijn toe-
gcnbmeu en thans in staat zijn ware catastrophen te
(been ontstaan.
Bleven voorheen somtijds moeilijkheden cvenmi ii uit, meestentijds waren zij echter èn van betrekkelijk
beperkten omvang, èn bepaalden zij zich tot een
01
anderen speculant, die zich in zijn haussc-engagenicn-
teit vergaapt had en hij wien een kleine kring van
verkoopers zich gelcieljice verliezen had te getroosten,
tot bedragen, die meestal nog wel waren te oveizieit.
– Een
algenceen
karakter – zooals ons de periode se-
clei-t 1.018 herhaaldelijk te zien gaf – droegen deze
moeilijkheden onder koopers nimmer, uitgezonderd in
1017, toen deze echter aan ieer bijzondere omstandig-
heden – verband houdende met den oorlog – waren
toe te schrijven.
Sedert vijf jaren evenwel, zien wij hoe de cciie
storm den anderen verjaagt, hoe wilde speculaties tel-
lcenjare tientallen slachtoffers cischen, hoe – waar
vroéger sprake mocht zijn van tienduizenden – thans
met milhioeuen guldens gespeeld wordt.
De vereenvoudiging in zaken, welke in het leven
geroepen werd door het optreden der V.J.S.P. en die
voor hona fide suikerhandelarcn inderdaad aanmerke-
lijke voordeclen van administratievcn aard in het
leven heeft geroepen, deed echter
tegelijkertijd
moge-
lijkheden voor speculanten geboren worden, welke
te voren in die mate zeer zeker niet hadden bestaan.
28 November 1923
ECONOMISCH-STATIS1ICHE BERICHTEN
1015
Dit wat het artikel
Suiker
betreft.
Teii opzichte van koffie – eveneens een op Java
zeer geliefd, alhoewel minder voornaam speculatie-
object – heeft een meer
‘natuurlijke
loop der dingen aanleiding gegeven tot, de wijzigingen, welke zich in
den loop van zegge tien jaren in den aard det’ zaken
it
dit product hebben voorgedaan.
Bij koffie heeft men het nl. zien gebeuren, dat een
product vroeger slechts verhandeld al’s
nrerk-rti-
kel, d.w.z. gewaardeerd naar de mérites van het be-
paalde
merk,
resp. de plautage, die het product voort-
bracht – langzamerhand geworden is
,,stapelproduct”
en wei door de geleidelijke vervanging van de eertijds
zoo gerenommeerde blauwe Java-koffie (coffea arabi-
ca) door de z.g. Robusta-koffie, een type, dat – in-
dertijd op Java voor proefnemingen ingevoerd –
uitermate geschikt bleek voor bodem en klimaat en
waarvan de plant naast de eigenschap om spoedig
productief te
zijn,
de voordeelen had van weerstand
te kuunen bieden aan de bekende ziekten en eene
kwantitatief groote productie aan koffie op te leveren.
Naar de consumtielanden werd nu niet meêr, zoo-
als met de blauwe Java-koffie (Arabica) het geval
was, verkocht onder den naam van de produceerende
onderneming, welke te voren voor den overzeeschen
kooper ten volle eene
aanwijzing
was van de kwaliteit
welke hij kocht, doch werd het stapelproduct ,,Ro-
busta-koffie” aangeboden en het werd aan den ver-
koopet overgelaten het product tè betrekken, zooals
hij zulks wenschte.
L’c eenige hoofdbepaling, welke
bij
den verkoop van
deze Robusta-koffie werd gemaakt, was, dat zij moest
zijn van ,,goede doorsnee kwaliteit” van het in het be-
treffende oogstjaar op Java geproduceerde product.
ilier zien wij dus ten opzichte van koffie in de
practijk hetzelfde verschijnsel als hierboven
bij
de
suiker geconstateerd: door den loop der omstandig-
heden voor beide artikelen een ruim veld geopend
voor speculatie, zonder mogelijke contrôle op den spe-
c’ant, en wat ernstiger is, zonder de mogelijkheid
voor de tegenpartij om zich te beschermen. Beide con-
tractanten zijn gedurende den geheelen – en somtijds
zéér
langdurigen — looptijd van hunne koopovereen-
komst aan elkaar gebonden.
Beiden kunnen slechts – is eenmaal tusschen hen
con transactie tot stand gekomen – blijven hopen,
dat (leze van weerskanten behoorlijk zal worden ter.
uitvoer gelegd, zoowel eenerzijds wat de levering, als anderzijds wat de inontvaugstname en de betaling der verhandelde goederen betreft; en waar de gegoedheid
van partijen, binnen de soms langdurige periode tus-
schen het tijdstip, waarop de transactie tot stand
kwam en dat, waarop deze moet worden afgewikkeld,
veelal naar beide zijden aan veranderingen onderhe-
vig is – en ivel direct of omgekeerd evenredig aan dc
prijsschommelin gen op de suiker- dan wel koff ie-
markt – ordt het vaak een angstig afwachten en on-
rustig gluren’. naar de zijde van den mede-cotttractant,
doch .. . . daarbij kan het dan ook slechts blijven;
geen enkel middel staat aan de partij – die het ge-
vaar ziet naderen, dat het gekochte niet’ zal worden
geleverd, dan wel het verkochte niet zal kunnen wor-den opgenomen en betaald ,- ten dienste, om zich van
te voren in ‘veiligheid te begeven.
1-lij kan slechts wachten; fwachteii, hoe de zaak,
die hij geruimen tijd geleden afsloot, zal worden afge-
wikkeld.
Zooals hierboven reeds gezegd, het speculatieve ele-
ment ontbrak op Java nooit; evenmin als op eenige
groote goederenmarkt elders.
Door het wezen der dingen, werd noodzakelijker-
wijs eertijds echter het speculatieve bedrijf op Java
binnen zekere grenzen gehouden, die min of meer als
,,natuurlijke” grenzen konden worden aangemerkt.
Ik zette hiervoren in het kort uiteên, hoe door sir-
menloop van omstandigheden deze ,,natuurljke gren-
zen” zijn weggevallen; hoe ten opzichte van suiker,
de oprichting der V.J.S.P. hiervan – hoewél,. zooals
vanzelf spreekt, ongewild – de oorzaak is gewoi’den,
en hoe, wat koffie betreft, een meer natuurlijke ont-
wikkelingsgang daartoe aanleiding heeft kunnen
geven.
i Beschouwen wij thans van een en ander de gevol-
gen, zoo zien wij, dat deze zich met
vrijwel
regelmatig
terugkeerende tusschenpoozen op zoo heftige wijze
manifesteeren, dat de productenhandel op Java tel-
kens en telkens wederom blootstaat aan schokken .van
z66 hevigen aard, dat op den duur groot gevaar kan
ontstaan voor ontwrichting, indien
hij
niet in behoor-
lijke banen gehouden kan worden. /
Een toestand, welke telkens wederom tot nieuwe
catastrophes moet leiden, heeft zich gaandeweg in dcii
productenhandel op Java in de z.g. tweedehand ont-
wikkeld en stelt voortdurend den rustigen bonafide
handelaar aan groote geval-en bloot.
Bestaan er middelen om hierin verandering ten goe-
de te brengen?
Zijn. er wegen, die kunnen voeren tot meer nor-
male verhoudingen, welke den productenhandelaar
eene grootere mate van zekerheid in zijn bedrijf zul-
lén kunnen verschaffen?
,
Ik zou om tot de beantwoording daarvan te kut.ition
komen, eene des-de vraag willen stellen, ni.:
Is het mogelijk cm op Java op te richten een con-troleerend centrum, een lichaam, weiks taak het zou
zijn, aanteekening te houden van – dus te regist’ree-ren – alle in de’twaede- en zelfs eerstehand gesloten
fransacties, waatvan partijen deze registratie warm-
chen, wellicht zouden willen eischcn, indien daartoe
dodev bepaalde voorwaarden de gelegenheid werd ge-
boden? – –
Op deze laatste vraag zoo dadelijk een gédecidee.i-d
mntwoord te geven is niet gemakkelijk. Op de groote
Europeesche en Amerikaansche goederenmarkten be-
staan sedert zeer veel jaren ‘dergelijke controleerendè
en registreerende instellingen, welke den bonafide
handelaar van groot nut kunnen
zijn
en daarnaast
ook den speculant alle gewenschte zekerheid bieden
ten opzichte van de richtige afwikkeling van
zekere,
door hem geslbten transacties.
Dat zijn de Liquidatiekasien.
De Liquidatiekas is de instelling, die zich stelt
fusschen kooper en verkooper, die
on4er bepaalde’ ons-
ftândigheclen
elken koop en- verkoop
gelijktijdig
over-
neemt als waren deze door haarzelve geschied
;
en die voor de verdere afivikkeling ‘daarvan met partijen
zorg draagt.
Ik vestig de aandacht
0
de hiervoren gecursiveer-
de woorden ,,zekei-e” en ,,onder bepaalde omstandig-
heden”, immers, het ware onjuist te meenen, dat de
Liquidatiekas bemoeienis heeft met
alle
transacties,
welke
op
de goederenmarkten worden afgesloten.
Slechts tot z.g.
,termijnzimken
in koopi’nangoedc-
ren” ‘bfperkt deze zich, waar liet geldt ten bëhoeve
van derden den geregelden afloop en afwikkeling te
bezorgen en te waarborgen.
liet komt er dus in de eerste plaats op aan, nauw-
keurig na te gaan, wat moet worden verstaan onder
het begrip ,tesmijnzaken” en op welke wijze deze tot
stand kunnen komen, ten einde te kunnen beoordee-
len, in hoeverre er overeenkomst bestaat in het wezen
der transactie, welke – zooals hierboven’ geschetst
— op Java worden afgesloten in suiker, koffie etc. en
dezalke, welke worden aangeduid met het woord ,,ter-
inijnzaken”.
Voor ,,termijnzaken” is uit den aard der zaak noo-
lig eene ,,termijnmarkt.” en hiervoor feitelijk weder –
om eenc beurs, waarop de z.g. termijnnoteeringen da-
gelijks tot stand worden gebracht.
Waar nu op Java eene beui-s tôt nu toe ontbreekt.
ligt het feitljk min of meer voor de hand, dat wij bij
de op Java plaatsvindende transacties niet het ware
beeld, dat aan ,,termijnzaken” eigen is, te aanschou-
wen krijgen.
In de allereerste plaats, zou ik bijv. in dit verband,
1016
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 November 1923
een sterk onderscheid willen maken tusschen de ver-
koopen op levering, welke tot stand worden gebracht
door ,,producenten”, zooals der’V.J.S.P. als, lastheb-
ster, bezitters van rubber- of koffieondernemirigen, of
het Gouvernement van N.-I., dat het product van de
Banka-tinwinning somtijds op levering verkoopt, enz.
enz. en transacties op levering, welke in z.g. stapel-
artikelen als suiker, koffie, rubber, tin enz. in de
tweede hand
plaats vinden.
Heeft men bij de eerste categorie van verkoopers te
doen met eigenaren van werkelijk aanwezig of met zekerheid te verwachten product, dat zijzelf produ-
ceeren, dat dus onmiddellijk van de bron van herkomst
zijn weg vindt naar den kooper, en bij welke catego-
rie er nimmer sprake is van ,,handel
drijven”
in het
door hen ter markt gebrachte product, anders dan als
verkoopers – ten opzichte van den tweedehandshan-
delaar, resp. den speculant is dit alles, zooals hier-
boven uiteengezet, geheel anders.
Het karakteristieke onderscheid tusschen ,,zaken
op levering” en ,,termijnzaken” moet dâârin wor-
den gevonden, dat hij de eerste, de zaken op leve-
ring dus, werkelijk bestaande, dan wel uit eigen
productie met zekerheid te verwachten koopman-
schappen, inderdaad door den verkooper gelevrd
en door den kooper ontvangen moeten worden, ter-
wijl bij de tweede – de ,,termijnzaken” – zoowel
de verkooper als de kooper het in de hand heeft in-
dividueel, maar eigen keuze, en geheel onafhankelijk
van de andere
partij,
de transactie af te wikkelen mid-
dels verrekening” van een prijsverschil met het tus-
schengeschoven lichaam – de Liquidatiekas – dan
wel het verkochte te leveren, respectievelijk het ge-
kochte te ontvangen en te betalen. Moet het dus uit
dien hoofde te eenenmale als uitgesloten worden be-
schouwd, dat verkoopen op termijn – of wellicht
juister gezegd, verkoopen op levering zijdens pro-
ducenten, ooit als ,,’termijnzaken” in den daaraan ge-
hehten zin kunnen worden aangemerkt, ontkend kan
niet worden, dat het beeld, dat de tweedehandshande-
laar ons tegenwoordig te zien geeft, althans eenigen
twijfel zou kunnen doen rijzen, of al dan niet van
eene analogie ten opzichte van ,,termijnzaken” mag
worden gesproken. Afgezien nu van alle andere hier-
boven aangeduide gevaren waaraan de J’avaproducten-
handelaar blootstaat,’ en die ten slotte nog min of
meer zouden kunnen worden vergeleken bij risico’s,
vèrbonden aan credietverleening, heeft. zich echter
daaraan sedert een nieuw gevaar gepaard, in den vorm van den zoo juist uitgesproken twijfel, nu –
zooals
wij
hebben gëzien – het voor de tweedehancl
geene noodwendigheid meer is, om
te harer beschik-
king zijnd
product teverhandelëii, immers, deze twij-
fel op zichzelf kan tot vèrstrekkende consequenties
voeren.
De handel op Java heëft zich, niettegenstaande
de hierboven uiteengezette evolutië, die zich-gaan-
deweg heeft geopenbaard, tot nu toe steeds in de oude
sleur bewogen, waardoor de reglementeering, die wij
in Europa en Amerika kennen, tot nu toe is achter-
wege gebleven. – –
De vraag dringt zich echter steeds duidelijker naar
voren, of het niet van een juist beleid in belangheb-bende kringen zoude getuigen, om hier geen struis-
vdgelpolitiek te
blijven
voeren, doch het vraagëtuk,
dat hier besproken wordt, einetig onder do oogen te
zien en tot oplossing te brengen. t
ooalsuiteengezet, de omstandigheden hebben zicht
op. Java gaandeweg gewijzigd en in de laatste jaren
hebben zich aldaar toestanden kunnen ontwikkelen,’
clie in hun wezen ongewenscht zijn.
Den- productenhandelar op Java dient mi. een
steunpunt te worden geboden, dat hem dé gelegen
heid opent, Zijne zaken met meei zekerheid te drijven.
Eene ‘,,liquidat.jekas’ in den .waren zin, kan ons
zooala gebleken is – hiervoor op het oogenblik nog
niet dienen, doch de vraag blijft dan nog over, of het
mogelijk is, op Java te kômen tot het in het leven
roepen van een instituut, in zijne wijze van werken
tot op zeker hoogte
analoog
aan die van -de bekende’
,,liquidatiekassen”, hetwelk dus feitelijk zou neer-
komen op een soort verzekeringsbedrijf, dat den han-,
delaar in de eerste plaats, doch daarnevens ook den
speculant, zekerheid zou bieden voor de richtige af-‘
wikkeling der door hem aangegane transacties.
Ik ontveins mij volstrekt niet de moeilijkheden,
welke onder de ‘oogen zijn té zien, noch de tegenwer-
king, die in verschillende kringen wellicht wel in
cle eerste plaats in die van den speculant zelf – zich
zal openbaren en welk moet worden overwonnen, doch
anderzijds ben ik z66 ten volle overtuigd van de zegen-
rijke werking, die van een dergelijke instelling zou
kunnen uitgaan, dat ik met niet genoeg aandrang
belanghebbenden nogmaals in overweging geef, aan
het onderwerp voldoende aandacht te schenken.
Den speculant het beschikkingsrecht over de koop-
waar te kunnen ontnemen – op de wijze, zooals dit
bij de Liquidatiekassen liet geval is – zoodra hij aan
bepaalde voorwaarden, ni. het deponeeren en op peil
houden van een onderpand onder het controleerende
lichaam, niet meer kan of wil voldoen, moet als doel
voorop’ staan.
TH. G.
H. SPIBBE.
Rotterdam, November 1923.
AANDEELHOUDERS IN NAAMLOOZE VEN-
NOOTSCHAPPEN VAN’ VERZEKERING.
De financieele opzet van een N.V. tot exploitatie van de eene of andere verzekeringsbranche is in de
groote meerderheid der gevallen deze, dat van het
nominale kapitaal, waarmede de aandeelhouder deel-
neemt, slechts een klein gedeelte feitelijk als bedrijfs-
kapitaal gestort wordt. Eeü verzekeringsbednijf aan
welks kas alle premiën door het publiek vooruit be-
taald worden, heeft immers aan een eigehli,jk bedrijfs
–
kapitaal geen behoefte, tenzij voor de kosten der eerste
inrichting.
Onvoorziene rampen kunnen de gemaakte bereke-
ningen omverwerpen, zoodat de normale inkomsten
aan premiën de verliezen niet dekken; maar het be-
drijfskapitaal, door de feitelijke stortingen der aan-
dêelhouders bijeen gebracht, is niet van dien omvang,
dat zijn cijfers indruk maken op het publiek, vergele-
kén met den mogel’ijken•omvang van zulk’een deficit;
viindaar dat do naamlooze vennootschap het raadzaam
acht, hare vennooten garant to doen zijn voor een aali-
zienljk gi’ooter bedrag dan dat der feitelijke stortin-
gen. Zoodat
bij
de meerderheid der naamlooze vennoot-
schappen voor verzekering men de aandeelhouders, die
men slechts 10 pOt. of 20 pOt. van het bedrag hunner deelneming laat storten, aansprakelijk houdt voor een tienmaal of vijfmaal grooter bedrag. In prospectussen
en advertenties kan dan ‘het volle cijfer van gest-ort
± ongestort kapitaalgenoemd worden; beide te zamen
kunnen een ernstigen tegenslag verduren.
De -ups-ançjdowns van het
bedrijfsleven
der laatste
jaren hebben voor menige assurantie-N.V. een dbâele meegebracht; en wat yioeger hoogst zelden gebeurde,
is nu herhaaldelijk-voorgekomen: dat de vennooten tot
bijstorting verplicht ‘werden. Dit heeft de aanspra-
kelijkheid van aandeelhouders in ‘t algemeen op den
voorgrond gebracht; en men isherinnerd,aan de waal’-
heid,- dat de functie, van gârant te zijn egenoverhet
verzekerd.publiek,geen bloote theorie is, maar in we
zenlijke offers kan overgaan.,
Veelal was het niet het eigenlijke, het specifieke,
bedrijfsrisico dat voor de vennootschap. de noodlottige
verliezen meebracht; – ovei’, het gehëel genomen is :d it
door een bekwame directie. wel te beheerschen. .Maai’
het waren heel .buitengewonë omstandigheden. Hoe
dit zij, men is zich rekenschap gaan geven, dat het. in
werking treden. der garantie,’ het oproepen. van ,het
ongestorto kapitaal,
om
verliezen te delgen, voor den
vennoot’in
:i1
assuraritie-N:V. een verlies beteekent,
28 November 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1017
• waarbij vergeleken de baten die het jaarlijksche divi-
dend hem afwerpen, zeer gering blijken te.zijn.
Neemt men een periode van honderd jaar, en gaat
het om een vennootschap waar dooreengenomen tien
percent dividend is uitgekeerd, dan moet men aldus
rekenen. De normale interest van beleggingen is vijf
percent; dus
10-5 = 5
pOt. over het gestorte ka
pitaal is de vergoeding voor het risico. Doch deze ver-
goeding, in verband gebracht met de som van het
gestorte plus het ongestorte kapitaal, komt op een
vergoeding van slechts een half procent neer. De aan-
deelhouder ontving dus nevens den-normalen interest
slechts
Y2
pOt. garantieprovisie. Of deelname in een
N.V. van verzekering welke aldus gefinancierd wordt,
voor de vennooten. voordeelig of nadeelig is, het ooi–
deel hierover mag billijkheidshalve op geen korterc
periode dan bijvoorbeeld een eeuw, gegrond worden.
Dat de beoouing der aandeelhouders, aldus be
schouwd, een geringe is, men heeft zich in de paar
laatste jaren hiervan rekenschap gegeven en het ge-
volg is geweest, dat de aandeelen in verzekerinmaat-
schappijen zeer belangrijk in koers zijn gedaald, om-
•
iiat tegenover het aanbod geen vraag van den kant van
het hleggend publiek stond.
Tabel van Koersen, waarvoor Aandeelen verhandeld zijn.-
Naam der Maatschappij
Datums
bb
co
00
– –
A. ?4iet-volgestorte
aandeeh’n.
Arnhemsche Vei-z.-M.
tegen Brandschade
100
60
80
80
80
Assurantie-Mij. ,,De
Nederlanden”A°.1845
500 330 380 400
385
Eerste Nederlandsche
170
–
35
50 50
Nederlandsche Lloyd,
op het Leven, ete…….
15
26
20
25
Nederlandsche Her-
45 50 50 50
O
1853
………..80
Mij. van Assurantie,
10
12
5
5.
verzekering.Mij……
–
etc.,
1720 ………..-
B.
‘olgest. aandeelen.
Hou.
Societeit van
Levensverzek., 1807
175 145
145
145
145
Deze staat laat van eenige welbekende maatschap-
pijen de koersen zien; waarbij de tegenstelling aan
den dag komt tussehen die enkele N.V. waar volstor-
ting op de aancieelen hij de deelname plaats heeft ge-
had en cle overige, represenlanten vaii de veel talrijker
categorie, waar geen volstorting plaats gehad heeft.
Met de eerste, weinig talrijke, categorie wil dit
artikel zich niet inlaten. Het is duidelijk, dat de posi-
tie van aan déelhouders in twee opzichten beter is:
voojeerst, dat over het volle bedrag dat cle aandeel-houder waagt hij dividend ontvangt, en cle bekende
cijfers toonen aan, dat dit clivided althans enige. ver-
goeding voör het ondernemersrisico omvat; en in de
tweede plaats, dat de aandeelhouder •niet voor de.on-
verwachte moeilijkheid gesteld kan worden, het onge-torte gedeëlte te moeten journeeren, een moeilijkheid
die zoo wezenlijk is, dat een ondernemende assurantie-
maatschappij zich een arheidsveld heeft geschapen in
het overnemen van dit risico en er een nieuwe vei’-
zekeringsbranche van maakte. Eën nadeel ligt ook
hierin, dat bij het opvoideren van stortingen een niet
u nbelangrijk aantal aandeel houders in gebreke ‘blijft;
zoo:lat
degenen die zich niet aan hun verplichtingen
onttrekken, .meer in dc verliezen dragen,f dan hun
deel meebrengt.
rreil
aanzien van cle Veraekeringsbenk
,,Kosmos” vermeldde een -tijdens de curateele -per 30 Juni 1022
opgemaakte balans, dat van een totaal
van
f
2.430.000
dat van: aandeelhouders – opgevorderd-
nfoest worden een bedrag groot
f
403.2.50
nog niet
binnengekomen was.; een voorloopigo opga)e van de onkosten, tijdens da’ curateelc:gernaakt, geeft te zien.
dat
f
4000 is betaald aan advocaten voor honorarium
rover door hun tusschenkomst, maar toch buiten pro-
ces, binnengekomen bëdragen.
0
Dergelijke ervaringen toonen, dat het te optimis-
tisch is, om de verzekerden van twee. NV., elk met
één millioen garantie, even veilig te achten, ofschoon
dit millioen
bij
vennootschap A. ten volle gestort, en
ebij B. voor
9
1,
o
nog ongestort is. –
Het komt voor, dat een N.V. van verzekering twee-
.’erlei aandeelen uitgegeven heeft, een serie waarop 10
pOt; gestort is, een andere waarop
20
pOt. gestort is.
De directie pleegt dan uit de winst aan de aandeel-
houders van heide categorieën zooclanig dividend toe
te kennen, dat p
i
er honderd gulden
.qestort kapitaal
Jelkeen evenveel krijgt. De oribillijkheid hiervan is dui-
Jelijk. –
Wanneer A. gestort heeft 10 pOt. van
f
1000, doch
B. 20
pOt. van hetzelfde bedrag, dan mag, als het di-vidend op 8 pOt.. bepaald wordt, niet B.
f
160 en A.
slechts de helft genieten, want beider risico staat ge-
.-lijlc. Hoogstens mag aan B. per aandeel over de meer
• gestorte één honderd gulden, een preferente rentever-
– goediug worden uitbetaald; overigens moet B. aan A.
• gelijkgesteld worden, want beiden wagen hetzelfde 5e-
E’drag.
• De hier bedoelde onbilljkheid wordt nog geacceil-
tueerd, zoodra het deel van de beschikbare witist dat
• tot vorming van de statutaire reserve bestemd is,
idaarvoor niet meer aangewend wordt, maar opge-
– spaard tot een bijzondere reserve, met deze bestern-
-ming, dat hierui.t stortingen op de aandeelen gesehie-
nden zullen, zoodra te zijner tijd een noemenswaard
bedrag bijeen zal zijn. Een dergelijk systeem ontmoet men o.a.
bij
de N.V.
.’Bjandi’erzekering-Mij. ,,Holland” te Dordrecht; waar
t aandeelhouders die oorspronkelijk gestort hadden
–
if
1000 of
20
püt. van
f 5000,
thans gecrediteerd staan
‘voor
f
1600; doch ahdere aandeelhouders van
f 500
n(
=
10 pOt.) op
f
800 zijn gekomen. Laatstgenoemden
-‘kunnen verlangen, dat in het vervolg een andere ver-
ncleeling worde toegepast.
ri Op deze kwestie had ik
destijds
in een opstal in
1,,De Economist”,
Juli 1923,
de aandacht gevestigd,
en ik heb opgemerkt, dat het bestuur van de
N.I.L.L.M. (Nederl.-Indische Levensverz. en Lijfrente
1 Mij) blijicens de onlangs ingevoerde statutenwijziging
mijn meening deelt. In een circulaire aan aandeelhou-
ders van
26 Juli 1923
wordt gezegd, ten aanzien. van
nieuwe aandee]en, waarop
25
pOt. gestort:
–
•
,Met toepassing van het denkbeeld, dat den laatsten
, tijd naar voren komt, nl. dat het gewenscht is, aandeel-
houders voor een
01)
zich te nemen obhigo een speciale
vergoeding te geven, is het mogelijk, aan deze aandeelen
een bevredigend rendement te verbinden.”
Door de reorganisatie is de regeling nu aldus ge-
worden (artikel 18, Statuten):
,,Jaarljks’ wordt uit de winst aan aandeelhouders uit-
gekeerd een’ dividend vau zoo mogelijk vijf procent oer
het-bedrag vaé het gestbrte en van één, hoogstens twee
) procent over cat van het. niet gestorte geplaatste• mmnt-
schappelijk kapitaal.”
Dit wordt dan aldus toegelicht:
1.
Jaarlijks wordt zoo mogelijk uitgekeerd
5
pOt. over
het gestort bedrag ad
-f
125 en
1
pOt. over het niet-
gestort gedeelte act
f 375—, di. te ramen f 10,— of
S
pCt. over het nieuwe geld ad ƒ 125. In zeer gunstige jaren
kan. de bedoelde
1
pOt. nog, iets worden verhoogd (tot
– maximum
2
pOt.).” • –
Op grond van welke haar bekend geworden ge-
sehriften de directie dezer maatschappij spreelct van
‘een naar voren komen van het bewuste denkbeeld, weet
j’] niet; wellicht relcent zij daaronder ook, of mis-
schien in’ de eerste plaats, het-bedoelde opstel in ,,De
‘Economist”. Andere uitingen in dienzelfden geest zijn
• mij wellicht ontgaan. Genoeg, door de N.I.L.L.M. is
‘thans een voorbeeld gegeven; het moge trekken, waar’
-cle schrijver van eën artikel slechts kan iwekken.
Van dadelijk,. practisch belang vor de.eigen aan-
deelhouclers is de maatregel van. de NI.L.LJ[.
1018
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 November 1923
omdat zij juist behoort tot die weinige instellingeh,
waar tot dusverre alle aandeelen volgestort waren; zij
wil slechts voor het vervolg de gelegenheid openstel-
len, in het aandeelenkapitaal deel te nemen ook met
gedeeltelijke volstorting.
Van veel meer belang voor hunne aandeelhouders
zôu het zijn, indien vennootschappen met uitslui-
tend niet-volgestorte aandeelen dezen of een dergeIj
ken maatregel alsnog invoerden. De aandeelhouders
zouden aldus een kans krijgen, uit de put te komen,
waarin zij buiten hun schuld geraakt
zijn,
waarbij ik
naar de straks gegeven voorbeelden verwijs.
Wie destijds als oprichfer deelgenomen heeft, dus zijn aandeel á pari verkregen heeft,
hij
mag van hei; bestuur der N.V. verlangen, dat het alle middelen in
liet werk stelt, om de koersen te verbeteren. Te meei,
waar de koersen aan de
innerlijke
waarde der aan-
doelen i.n liet geheel niet beantwoorden, maar op een
niveau beland zijn, dat meet aan een oogenblikkelijke
panieksternming doet denken, dan dat het overeenkomt met de wezenlijke verhoudingen. Het is mogelijk, N.V.
aan te wijzen, waar de .liquidatiewaarde van de aan-
doelen van dien aard is, dat
zij
het 2- of 3-voud be-
cliaagt•van hetgeen op de aandeelen gestort is, en het
8- of 10-voud van den feitelijken koers der stukken. –
Dat aandeelhouders zich aldus ernstig benadeel1 zien dat de verkoopbaarheid van hunne stukken als
het ware opgehouden heeft te bestaan, dit mogen de
besturen niet uit het oog verliezen.
Wie aandeelhouder is in een aantal assuraut.ie-
vennootschapen of onder aandeelhouders conncctiën
heeft en aldus een aantal balansen onder oogen gekte-
gen heeft, hem trof sinds enkele jaren deze misstand
van calamiteuze koersen bij ongeschokte innerlijke
waarde.
Het gaat daarbij niet alleen over het directe be
hing der aandeelhouders. Het is een symptoom van
den toestand vân het Nederlandsche assurantiebedrijf.
Het is een ernstigverschijnsel, dat groote beteekenis
heeft voor onze nationale welvaart. Want een bloeiënde
assurantiemarkt binnen zijn grenzen geconcentreerd
te zien, een markt waar ook het buitenland veelvuldig
gebruik van maakt, dit is een bron van belangrijke
jaarlijksehe inkomsten voor een land. In de 17e eeuw
kon do stad Amsterdam daarvan meepraten; haar as-
surantiebedrijf was toen
belangrijker
dan dat van
welke andere handelsstad ook; en haar assurantiëbeurs
bekleedde de eerste plaats nog lange jaren, nadat zij als
koopstad voor Londen onder had moeten doen. Hoe-
zeer zijn de tijden
veranderd.
De beteekenis van het internationale assurantiebe-
drijf voor de betalingsbalans van een volk kan men
ongeveer afleiden uit deze cijfers, ontleend aan het
Zwitsersch bedrijf, blijkens het laatste officieele jaar-
verslag:
In 1920 bedroegen van de Zwitsersche verzekerings-
maatschappijen van alle branches: de ontvangen pre-
rnin frs. 341.474.000, waarvan 63 pOt. uit het buiten-
landsch bedrijf, nl. frs. 219.969.000.
Rekent men, dat de gemiddelde winst en liet groot-
ste deel der administratiekosten in Zwitserland blijft,
dan mag men de jaarljksche bate voor de betalings-
balans misechien wel op frs. 50.000.000 schatten!
V66r dén grooten oorlog placht het Duitsche bureau,
ho-t Kais. Aufsichtsamt für Privatversicherung, dan ook stelselmatig van alle Duitsche handelshuizen in
overzeesche plaatsen inlichtingen in te winnen om-
trent hun assurantiepolissen; om aldus een inzicht te
krijgen, in welke van die plaatsen het Duitsehe ele-
ment omvangrijk genoeg geworden was, om een agent-
schap eener Duitsche verzekeringmaatschappij met
kans op succes te kunnen vestigen.
Do relaties, die verzekeringszaken bezorgen, zijn bo-
vendien nuttig voor de scheepvaartbelangen van het
land.
Zonder vrees voor tegenspraak kan echter getuigd
worden, dat Nederland tegenwoordig een behoorlijk
aandeel in het internationale assurantiebedrijf niet
heeft;- erger, in het eigen landijn niet de eigen as-
suradeuren• nummer é,éil; en ofschoon cijfers ontbre-
ken, is het zelfs, helaas, zeer waasehijnljk te achten,
dat in steeds toenemende mate
de Nederlandsche
verzekeringen,
en vooral aan brand- en zeeverzekerin-
gen denke men, door vreemde assuradeuren gesloten worden. In cijfers weer te geven wat dit jaarlijks ons
volk kost, is helaas niet mogelijk. Maar het is onge-
twijfeld zeer belangrijk. Beschamend is het ook iii
niet geringe mate.
Wordt niet opgepast
;
(lan gaat het nog vi-der berg-
afwaarts. Enkele jaren geleden likwideerde een oude
en. welgevestigde bi-andassurantiemaatscha’ppjj, de in
1790 opgerichte Amsterdamsche Assurantie Com-
pagnie voor Brand. Het initiatief kwam van aandeel-
houders, die inzagen dat de likwidatiewaarde der aan-
deelen veel hooger was dan hun beurswaarde; en zij
hebben ni.ettegenstaande het krachtige verzet van het
bestuur hun wil doorgezet.
Thans komt wellicht de Nederlandsehe Lloyd, opge-
richt in 1853, voor een zelfde feit te staan. De ter-
mijn waal-voor deze N.V. opgericht is, loopt 31 De-
cember a.s. af, en de aandeelhouders zijn opgeroepen
om over de verlenging te beslissen. Het besluit ver-
eiseht een 2/3-meerderheid. Zal deze verkregen wor-den? Of zal
bij
velen zwaar de omstandigheid wegen,
dat van deze aandeelen de koers gezakt is tot 20 á 25 percent der nominale waarde en de balans- of inner-
lijke waarde cle nominale verie overtreft? Likwidatie
zou elken aandeelhouder van een zeer incourant bezit
afhelpen, en om die reden aantrekken.
De toestand is ernstig. Het zou zéér te betreuren
zijn indien de Nederlandsche Lloyd mocht komen te
verdwijnen; maar verwonderen zou het niemand. Be-
ti-eurd zou het worden door al wie in een bloeiend assu-
rantiehedrijf een nationaal belang ziet: een bron van
groote inkomsten, maar ook een eerekrans in het za-
kenleven; men denke s]echts aan de roemrijke geschie-
denis, en aan de wereidpositie van Lloyds Under-
writers op de Londensehe Royal Echange. Moeten
daar nog meer Nederlandsche belangen verzekerd woi-
den, dan nu reeds het geval is? De Nederlandsche
Lloyd is een der weinige Nederlandsche eompagnieën
met een eenigszins belangi
–
ijk zeeverzekeringsbedrijf.:
de premieontvangst in 1921 was
f
2.190.000; de pre-
mie der brandverzekeringen
f
1.643.000.
Onze naamlooze vennootschappen waren tot véir de
instelling van het Handelsregister tot geenerlei pub] i-
catie van gegevens verplicht. In de practijk werd dan
ook niets gepubliceerd dan wat de directies kwijt wil-
den zijn, en dat was zéér weinig. Die gedragslijn heeft
het heleggend publiek op den duur van deze ohder-
riemiogen vervreemd. Ofschoon in de allerlaatste jaren
hier en daar een diiecfte eenigen meerderen omvang
aan haar verslag heeft, gegeven, ontbreekt er nog
wel iets aan, en aan de Ned. Lloyddi’rectie zij de raad
hier gegeven, om, naar aanleiding van haar wensch,
om haar mandaat op 3 December door de aandeelhou-clei-s verlengd te zien, in dit opzicht te breken met:het
verleden. Even zij nader aangeduid, wat nog ontbreekt.
Een veelvuldig voorkoiiiend verschijisel is, dat een
assurantie-N.V. aandeelen in andere maatschappijen
en zusterin stellingen verwerft. De omstandigheid,- dat
de groote meerderheid der aandeelen nièt volgéstort
zijn, maakt dat tot een eigenaardige belegging. De Ne.
derlandsche Lloyd heeft in hare balans onder de ac-
tiva een post van
f
57.764,— aan aandeelen in andere
assurantie-maatschappijen. De aandeelhouders vra-
gen zich nu terecht af: ,,hoe groot is het totaal der
verplichtingen, welke aan dit bezit verbonden zijn?”
Niets wordt daaromtrent meegedeeld. De accountant
rapportêeren: ,,het bédrag vertégenwoiirdigt dé in-
trinsieke waarde”. 3a, wat ig daarmee bedoeld? De
likwidatiewaarde ôf de feitelijke beurswaarde? Is hét
laatste het .geval, is dus reeds do nominale waarde
van het gestorte éen ijeeFijoucl van gezegde totaalsom,
dan levert de vermenigvuldiging daarvan met bijv. 10,
28 November 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
om op het totaal der verplichtingen bij volstorting te
komen, een zeer belangrijk bedrag op.
Neemt men een gunstiger onderstelling .aai, dat
met innerlijke waarde de nominale waarde of zelfs de
likwidatiewaarde is bedoeld, dan is de positie minder
bezwarend, maar dan is de balans eenigszins geflat-
teerd.
Ook te dezer zake is het noodig, dat naast liet be-
lang van aandeelhouders het belang van het verze-
kerd publiek niet uit liet oog verloren wordt. Van dit
standpunt beschouwd is het een ongewenschte toestand,
zoo een assurantievennootschap aandeelen bezit van
andere vennootschappen, waaraan nog verplichtingen
tot volstorting verbonden zijn. De volstorting toch
wordt iioodig door bijzondere rampen of een exceptio-
neele conjunctuur, dus op een oogenblik dat het be-
d.rijf zelf ook moeilijke tijden doormaakt, en niets te missen •heeft. Aldus kdnnen
bij
de bij storting moei-
lijkheden ontstaan; en het is niet overdreven, te con-
stateeren, dat met elk aandeel, dat uit particulier bezit
overgaat in het bezit van een zusteHnsteiling de waar-
borg voor de verzekerden verzwakt. Een voorbeeld van
zulk een overdracht in het groot heb ik in bovenge-
noemd ,,Economist”-artikel aangewezen.
Stond ook hier te lande, zooals in Zwitserland,
Qroot-Britannië of elders, het assurantiebedri.jf onder
eenige contrôle, het zou zeker tot de taak van het
contrôle-orgaan behooren, te waarschuwen tegen deze
toestanden.
Al wie aandeelhouder in de Nederlandsche Lloyd is,
en niet uitsluitend let op het dadelijke voordeel, maar
het in-stand-houden van een Nêderlandsche oude en
bloeiende verzekeringsmaatschappij wenselieljk voor
de gemeenschap en dus indirect ook voor zichzelf acht,
hij steune in de vergadering op
3
December a.s. het
bestuur en stemme v6r de verlenging der maatschap-
pij. Maar tevens worde met nadruk verlangd, dat bij
het betreden van den weg der publiciteit de directie niet halverwege blijve staan; maar- zulke kardinale
punten, als hier besproken, in het belang van aandeel-
houders en het verzekerd publiek beide opheldere.
Gaat de Nederlandsche Lloyd verdwijnen, komen
voor hare polissen nog meer Engelsche in de plaats, wat moet er dan gebeuren als in de toekomst Lloyds
de handen eens van ons mocht aftrekken?
Mr.
W. H. A. ELINK SCFWURMAN.
‘s-Gravenhage,
23
November
1923.
DE ZILVERPRIJS TIJDENS EN NA DEN
OORLOG.
T.
Zooals men eenigen tijd geleden in de bladen heeft
kunnen lezen, heeft de regeering van de Vereenigde
Staten dezen zomer de zilveraankoopen, diè
zij
sedert
geruimen tijd krachtens artikel
2
van de zoogenaamde
Piitnran Act van
23
April
1918
placht te doen, defi-
nitief beëindigd. Hiermede is het merkwaardige
hoofdstuk uit de nieuwere geschiedenis van het zil-
ver, dat met het uitbreken van den wereldoorlog een
aanvang nam, voorloopig afgesloten. De volgende
regelen hebben ten doel in groote lijnen een overzicht
te geven van de ongeëvenaarde prijsschdmmelingen,
die het witte metaal in deze periode vertoond heeft,
en van de oorzaken, welke tot die schommelingen heb-
ben geleid. In aansluiting daaraan mogen dan tôt be-
sluit enkl’e opmerkingen over de vooruitzichtén van
liet zilver een plaati vinden.
In de maand Juli
1914,
aan den vooravond van den
wereldoorlog, bedroeg de zilverprjs te Londen ge-
middeld iets meer dak
25
pence per ons; te New
York beliep hij gemiddeld
56
(dollar)ceut. 0
Verge-
1)
Gelijk b’kend, wordt de zilverprijs te Londen gen-.
teerd per ons troy
sandaardgehalte,
te New York perons
troy
fijn.
Het ons troy bevat ongeveer
31.1
gram. In Lon-
den kent men tvée noteeringen, die voor ,,cash delivery”
en die voor ,,forward delivery”. Dein dit opstel genoemde
Londensche- prijzen zijn alle noteeriiigen voor ,,cash deli-
very”. – -.
leken bij de noteeringen uit de jaren
1910
tot en met
1913,
toen de prijs te Londen gemiddeld
26`
1
/
10
d. en
te New York gemiddeld
57,8
c. bedroeg, waren deze
cijfers zeker niet hoog te noemen. Niettemin brokkel-
de de zilverprijs gedurende het eerste oorlogsjaar toch
nog eenigszins af. In Jüli
1915
werd te Londen een
gemiddelde van
2234
d., te New York een gemid-
delde van
48,5
c. genoteerd. Daarna begon de
prijs echter gestadig op te loopen; het gemiddelde
voor
1916
bedroeg te Londen
311
d., te New York
67
c. In Januari
1917
was de
prijs
te Londen tot
36
5
/s d., te New York tot
77
c. gestegen; in September
van dat jaar werd te Londen een gemiddelde van
507/
d., te New York een gemiddelde van $ 1 geno-
teerd. Hierna trad
–
weliswaar een
tijdelijke
reactie in
maar op
24
April
1918
bedroeg de
pl-ijs
te Londen
toch al weer
493’s
d., terwijl men in New York op-
nieuw $ 1 boekte. Ongeveer op dat niveau bleef de
zilverprijs zich bewegen tot Mei
1919,
toen een
nieuwe scherpe stijging inzette, die den prijs met
sprongen opvoerde tot gemiddeld
85
d. in Februari.
1920
te Londen, en gemiddeld $
1,34
in Januari
1920
te New York. Het hoogste cijfer werd te Londen ge-
noteerd op 11 Februari
1920
met
8934
d. Dat, was
nagenoeg
48
procent méér dan het gemiddelde van
den Londensehen zilverprijs in
1871,
het jaar dat
voorafging aan de groote en langdurige daling van
den
prijs
van het zilver, welke in het laatste vierde
deel der negentiende eeuw zooveel opien verwekte.
Dat de stijging te Londen iets langer duurde dan
H te ‘New York, hield verband niet de scherpe daling,
die de sterlingkoers in dezen tijd tea opzichte van
den dollar vertoonde.
.Weinig minder omvangrijk dan deze stijging van
den zilverprijs was de daling, die er op volgde. In
Maart en April
1920
begon de noteering reeds zeer beduidend af’ te brokkelen. In Mei daaraanvoigende
bedroeg zij in Londen gemiddeld
60
d., in New York
$1
1
03.
En in December van datzelfde jaar werd te
Londen nog slechts een gemiddelde van 41
7
/8
d. be-
reikt, terwijl men in New York
65
c. noteerde. Op
1 dat niveau heeft de zilverprijs zich sindsdien met
betrekkelijk geringe schommelingen ‘gehandhaafd. Het
gemiddelde voor de jaren
1921
en
1922
bedi-oeg in
New York respectievelijk
63
c. en
68
c. In Londen
beliep het
36
7
/s d. en
34/
d. Dat de Londensche
prijs in deze laatste jaren schijnbaar eenigszins terug-
liep, terwijl de New Yorksche noteering.tamelijk don-
stant bleef, en in
1922
zelfs een stijgende tendens
vertoonde, houdt verband •met de inmiddels ingetre-
1 den verbetering van den, sterlingk’oers tegenover den
dollar. –
Het is niet te verwonderen dat deze prijsfiuctuaties ‘in ruimen kring de aandacht hebben getrokken. Voor-
al de
stijging
van dan zilverprijs in
1917
en
19:19
heeft veel van zich doen spreken en tal van pennen
in beweging gebracht. Men heeft deze stijging destijds
voor een deel wel toegeschreven aan de daling in de
zilverproductie, welke na het uitbreken van den
wereldoorlog intrad. Daarover dus in de eerste plaats
een kort woord.
Oderstaand staatje geeft een beeld’ van de wereld-
productie van zilver sedert 1901. –
Wereldproductie van zilver.
(In millioenen ounces fijn)
Jaar
.
Bedrag
,
Jaar –
Bedrag
1901 173
1912
,
224.3
1902′
162.8 1913
223.9
1903
167.7 1914
168.4
1904
164.2
1915
–
184.2
1905
172.3 1916 168.8
1906
‘
165
1917
174.2
1907
184.2
1918
197.4
1908
203.1
1919
174.5 1909
212.1-:
–
-1920
174.2
1910
221.7
.
1921
175.3
1911
,
226.2
1922 193.2
020
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 November 1923
•,
/
/
/
1
-/00
1
/ /
.’–
-.–.
1
t
,
5Qen (8uz’aü of fczbor; 1913=100).
F
– –
-inciexcijfez’ o’er groa?a1?c1e/apriJzemn o’e Vereenzçrc1e
Zilvei7,ri Ée NewYo
ûhp octe
rheÉjd-
çremiddelde voor 1913).
(Kwar/aa!qeddeJden)
1914
1915 1916
1917
1
916
1919 1920 1921
1922
1923
250
200
150
100
50
I.J
tilt deze cijfers blijkt dat de zilverproductie sedert
7
1913 inderdaad niet onbelangrijk is afgenomen. De
jaarlijksche productie heeft in de periode 1914 tot en
met 1919 gemiddeld 177.9 millioen oz: beloopen,
Of1 ruim 18 procent minder dan in de zes daaraan voor
afgaande jaren, toen zij gemiddeld 218.5 millioen oz.
bedroeg. Of deze vermindering grooten invloed op de
prijsbeweging van het zilver heeft uitgeoefend, valt
echter sterk te betwijfelen. Wanneer men de produc-
tie uit de jaren na den oorlog eens niet met de eb.
normaal hooge cijfers uit het
tijdvak
1908 tot en met
1913, maar met cle geniiddeiden uit vroegere perioden
vergelijkt, dan blijkt dat de zilverproductie nt 191.3
nog altijd zeer aanzienlijk te noemen is. In de jaren
1901 tot en met 1907 beliep zij gemiddeld 160.9 mii-
lioen oz. De periode van 1896 tot en met 1900 geeft
een jaargemiddelde van 165.7 millioen oz., die van.
1891. tot en met 1895 een jaargemiddelde van 158.9;
mullioen oz. te zien. V66r 1891. waren de
cijfers
zeer
veel lager. Bovendieii heeft de totale zilvervoorraad
der wereld in den loop der jaren een dusdanigen om-
vang aangenomen (men heeft de totale wereldpro-
ductie tot en met 1913 wel op ruim 11.500 millioeri
oz. geschat, waarvan 2.575 millioen oz. in muntvoirn
aanwezig geweest zouden
zijn),
dat het voor het aan-
bod op de zilvermarkt slechts van betrekkelijk onder-
geschikt belang kan zijn, of aan dien voorraad jaarlijks
enkele tientallen milli.oenen ounces meer of minder
worden toegevoegd. Deze opvatting vindt steun in de
omstandigheid, dat de zilverprjs zich in het jaar
1914, toen de productie plotseling zeer sterk terug-liep, duidelijk in neergaande richting bewoog, zoo-
mede in het feit dat de scherpe prijsdaling, die het
zilver in 1920 en in het begin van 1921 te zien heeft
gegeven, niet met een
stijging
der productie gepaard
gegaan is. In de beide laatstgenoemde jaren bleef de
zilverproduetie zelfs nog iets beneden het jaargemid-
delde van de periode 1914 tot en met 1919.
Men mag dan ook, naar het mij voorkomt, veilig
aannemen dat de afneming van de zilverprocluetie bij
de prjsbeweging die het witte metaal. sinds 1914
vertoond heeft, geen rol van doorslaande beteekenis heeft gespeeld. In elk geval moet de invloed van die
afneming, voor zoover hij merkbaar moge
zijn
geweest,
niet alleen in de jaren 1920 en 1921, maar ook in de c
vijf ‘daaraan voorafgaande jaren, veel meer dan ge-
compenseerd zijn door de werking van één of meer
krachtige factoren in tegengestelde richting. Wanneer
mcii namelijk de flucluaties dié de zilverprjs sedert
het uitbreken van den oorlog vertoond heeft, ietwat
nauwkeuriger beschouwt, wordt het al spoedig duide-
lijk dat die prijs zich, 66k in de jaren 1015 tot en
niet 1919, niet op een hoog, maar veeleer op een be
trekkelijk
laag
niveau bewogen heeft. Dit vereischt
cenige nadere toelichting.
Het is algemeen bekend, dat de waarde van het geld
tijdens en na den oorlog,, in Engeland zoowel als in
dc Vereenigde Staten, aan belangrijke veranderingen
onderhevig is geweest. Aanvankelijk trad een ernstige.
geiddepreciatie in, die haar uitdrukking vond in een
krachtige
stijging
van het algemeen prijsniveau. Ip
den loop van 1920 kwam die gelddepreciatie echter
tot staan, om voor een belangrijke stijging van cle
waarde van het geld plaats te maken. Deze stijging
kwam uit den aard der zaak weder in een daling van
liet algemeen prijsniveau tot i.ïitdrukking.
De bedoelde veranderingen in de koopkracht vai
het geld zijn oorzaak dat de marktnoteeringen van het
zilver,
op
zichzelf beschouwd,
slechts een zeer gebrek-
kigen indruk geven van de waardesehommelingen, die
dit metaal sedert het uitbreken van den oorlog heef t
ondergaan. Wie zich van die schommelingen een zui-
ver beeld wil vormen, dient het beloop van den zil-
ve.rprijs te vergelijken met de bewegingen van het al-
gemeen
prijsniveau,
zooals deze zich weerspiegelen ii.
‘de fluctuaties van het iridexejfr der grpQtll anclel –
prijzen.
In de hierbov.en afgedrukte grafiek geeft de volge’
teekende curve een beeld van de beweging der New
Yorksehe zilvernoteering yan 1914. tot 1923. De ge-
stippelde
lijn
wijst het beloop van het indexcijfer der
groothandelsprjzen -in de Vereenigde Staten aan. Om
de beweging van de heide
lijnen
onderling vergelijk–
baar te maken, is dezilverp.rjs uitgedrukt in procen-
ten van het jaargemidclelde ,voor 1913.
Een enkele blik.- op de grafiek
–
is voldoende om de
treffende overeenstemming te doen -zien, die tusschen
het beloop van de beide, ourven bestaat. Zoowel de stij
ging van dan zilverprjs in’ de jaren 1915 tot 1920,
als de daling, die in het b,egin ya
n
laatstgenoemd jaar inzette, corresponderenin zeer belafkgri,jke mate met
de bewegingen van het algerneeii prijsniveau. Voor-
zoover dat het geval is,” is er aan de schommelingel)
van den zih’erprjs niets merkwaardige.
Zij
.zijn -eeri –
voudig het uitvloeisel van -de wijzigingen-in de koop’
:
kracht van het geld, en duiden niet op veranderingen’-
– 5000
00 – 10.000
00-20.000
rij
20.000
28 November 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1021
in de waarde van het zilver. Van deze laatste is alleen
sprake voor zoover de fluctuaties van den zilverprijs
van de beweging van het algemeen prijsniveau
afwijken.
Wanneer wij, hieraan indachtig, nogmaals een blik
slaan op de twee prijscurven, dan trekt het de aan-
dacht dat de zilvercurve zich voortdurend op een
lager niveau beweegt dan de lijn van het indexcijfer
der groothandeisprijzen. In het aJgemeen is het zil-
ver dus tijdens en na den oorlog niet zooveel in prijs
gestegen, als men op grond van ‘de depreciatie van
het geld verwachten zou. Voorts is ook zeer opmer-
kelijk dat de zilvercurve in de tweede helft van 1914
een dalende beweging vertoont, terwijl de
lijn
van
het algemeen prijsniveau vrijwel op dezelfde hoogte
blijft; dat de zilverlijn van het voorjaar van 1.918
tot het voorjaar van 1919 nagenoeg horizontaal loopt,
terwijl de groothandelsprijzen voortgaan te stijgen;
en dat de daling van den zilverprijs in 1920 een vol
kwartaal eerder inzet, dan die van het algemeen prijs-
niveau. Deze verschillen moeten zich uit bijzondere,
bij het zilver zelf gelegen oorzaken laten verklaren.
(Slot volgt.)
A. M.
nE
JONG.
DE VERDEELINO VAN HET INKOMEN
IN AMSTERDAM.
Mr. Dr. J. H. van Zanten te Amsterdam schrijft ons:
Uit het overigens zoo belangwekkende artikel van
Mr. Stapel in het No. van 14 November ii. zou zeér
gemakkelijk een misverstand kunnen ontstaan, waar-
op ik mij verplicht acht de aandacht te vestigen.
Als men in de laatste alinea van blz. 975 leest: ,,Het
is duidelijk dat de groote veranderingen plaats vinden
in de beide hoofdgroepen, die van de laagste en die
van de hoogste inkomens” en als men de grafieken
op blz. 976 en 977 aanschouwt, zou men den indruk
krijgen, alsof te Amsterdam de lage inkomens sterk
zijn toegenomen, de hooge sterk zijn gedaald, de mid-dengroepen gelijk zijn gebleven.
Dit nu is geenszins juist De sterke
stijging
der
lage inkomens, ook in percenten van het totaal-bedrag
der inkomens, heeft, waar de middengroepen onge-
veer gelijk gestegen zijn als het totaal, doch cle hoog-
ste groep na een aanvankelijke stijging
een weinig
beneden het niveau van 1917118 is gedaald,
het percen-
tage van deze laatste groep sterk naar beneden gedrukt
Het is dan ook z66, dat alle groepen behalve de hoogste
een
stijging
vertoonen, de lage zelfs een zeer sterke,
de hoogste echter niet een sterke, maar een geringe
daling. Dit kan uit een percentsgewijze berekening als
de heer
Stapel
geeft, niet blijken; hiervoor moet men
de percentsgewijze stijging voor elke groep afzonder-lijk berekenen op de volgende wijze:
Stijging in
o,
0
van het bedrag van
1917/18.
Inkomensgroep
19189 1919120 1920121 1921122
f 1200— 5000..
27,8
98,1
200,2
383,2
5000-10000..
19,6
48,0
92,0
124,1
10000-20000..
13,7
32,9
50,4
58,0
boven
f
20000..
6,9
– 7,0
25,4
– 9,6
Totaal ….
13,6
30,6
108,7
116,2
(Bovenaan de volgende kolom grafisch voorgesteld.)
Men zal toegeven, dat dit een geheel ander beeld
geeft dan de grafieken van den heer
Stapel,
die voor
zijn
doel, nl. de andere verhouding aan te toonen, die
voor iedere groep in de laatste vijf jaar is ontstaan
ten opzichte van het tot&cl,
nuttig mogen zijn, maar
die de voorstelling wekken van gelijk blijven van de
middengroepen en sterke daling van de hoogste,
ieder
op
zichzelf beschouwd.
En tegen deze voorstelling wil-
de ik even waarschuwen.
‘VAN ZANTEN.
* *
*
N aac h r i f t. – Mr. Dr. van Zanten is pessimis-
tisch; het misverstand dat hij vreest zou, naar mijn
meening, slechts bij zeer oppervlakkige lezing kunnen
ontstaan. Een en andermaal toch -wordt inhet artikel
vastgesteld, dat we ons bezig- houden met
propor-tioneele
vergeljkingen en bij’ het maken van de ge.
500
450
“400
.350
• 300
250
200
150
100
50
volgtrekkingen wordt herhaald, dat de groep van de
lage inkomens
proportioneel
in beteekenis wint en
die van de hoogste inkomens
pro portioneel
terrein
verliest. Steeds is het geheel, het totaal inkomen, punt
van uitgang; ons onderwerp, was ,,de verdeeling van
het inkomen in Amsterdam.”
De heer Van Zanten wil iets anders. Voor hem is
niet het totaal inkomen van elk belastingjaar uit-
,gartgspunt; maar, voor elke inkomensgroep, het’ in
guldens uitgedrukt bedrag van het inkomen van het
eerste vergelijkingsjaar 1917/’18.
Deze opstelling’ is zeker van belang – en haar uit–
werking verdient alle aandacht, – maar
zij
was iii
ons artikel niet aan de orde gesteld. Naar mijn mee:
ning is er dan ook geen aanleiding te ,waarschuweii tegen een voorstelling, die niet is gegeven.
Met betrekking tot de door den heer Van Zanteri
opgestelde bewerkin gen worde nog het olgende op-
gemerkt.
Wanneer we voor het oogenblik aannemen, dat de
eindeijfers van de voorloopige statistiek van de ver-schillende jaren alle in dezelfde verhouding staan tot
den eindstand van de aanslagsregeling, dan zien we
riet het totaal inkomen bedraagt:
1917f’18 ……
f
262.000.000.-
1918/’19 ……
……
……
…….
549.000.000,-
Met deze
cijfers
voor oogen moet men aannemen,
èf dat het werkelijke inkomen in Amsterdam in een
tijdsverloop van 4 jaar meer dan verdubbeld is, bf dat
de rekeneenheid, waarin het werkelijke inkomen hier
uitgedrukt is, in meerdere of mindere mate is gede-
precieerd. Het is duidelijk, dat alleen in het eerste
geval een opstelling op de basis van een in guldens
uitgedrukt inkomensbedrag voor 1917/’18, een geheel
zuivere voorstelling geeft.
Mede met het oog hierop hebben wij aan
pro por-
tioneele
vergelijkingen de voorkeur gegeven.
A.
STAPEL.
DE CHINEEZEN AAN BOORD VAN ONZE,
KOOP VAARDIJ VLOOT – EN DE BIOLOGiE.
Mejuffr. Dr. J. van Anrooy schrijft ons:
De gelegenheid heeft mij ontbroken, reeds eerder
roet een enkel woord de aandacht te – vestigen op een bewering in het’betoog, door den heer Mörzer Bruyns
op de vergadering vaStathuishdudk’unde èn sta-‘
tistiek gehouden, een betoog, dat tot strekking had
aan te toonen, hoezeer wij, ‘sedert de, laten wij hier
1022
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
2á November 1923
maar kortweg zeggen ,,sociale” periode,’ bezig
zijn,
in biologisehen zin onze West en Midden-Europee-
sche rassen te verzwakken en te verslappen. Het ge-
volg van deze verslapping zou dan zijn: immigratie
van menschen-van-een-hooger-niveau naar de verzwak-
te landen.
Nu heb ik in het minst geen neiging, om biolo-
gischen -redeeeeringen of theorieën haai- beteekenis
voor cle beoordeeling van economisch-sociale vraag-
stukken te ontzeggen. Integendeel : ik droom met
velen van de wellicht lateren geslachten mogelijke synthese van de economie met de haar na verwan-
te vakken tot een werkelijke sociologie. En ik ben
cok van meening, dat wij, ook zoo]ang wij die syn-
these niet hebben bereikt, toch ons in onze economi-
sche beschouwingen in alle opzichten open en ont-
vankelijk moeten houden voor natuurwetensehappe-
lijke waarnemingen, die ons wijzer en voorzichtig
kunnen maken.
Voorzichtig moeten we echter ook in een andere
richting zijn: in het trekken van al te weidsche con-
clusies, het al te simplistisch verklaren van een econo-
misch feit uit biologisch-eugenetische oorzaken.
De heer Mörzer Bruyns juicht in het algemeen dân
immigratie toe, wanneer menschen toevloeien, die
tenminste op hetzelfde peil staan als de inheemsche
bevolking en hij nam als een zijner voorbeelden voor
Nederland: het succes van het varen van Ohineesche
schepelingen, vooral stokers, aan boord van de voor
de tropen bestemde schepen.
Hem is ‘door reeders en gezagvoerders verklaard,
dat het Chineesche personeel ijverig en betrouwbaar
is, wat van de Nederlandsche stokers vooral, door wie
veel ,,gekarikerd” en gesaboteerd wordt, niet gezegd
ken worden. Hem is medegedeeld, dat de Nederland-
sche scheepvaart naar Oost-Azië niet meer mogelijk
is zonder Chineesche stokers.
Ja, dit is ook mij bekend. Wel heeft men, ook wat
de Chineezen betreft, reeds moeilijker tijden gekend,
toen zij – gedurende den oorlog – niet in voldoende aantal te krijgen waren en in de Vereenigde Staten
met open armen ontvangen werden. Maar over het alge-
meen kon men van hen zeggen en men kan het nog, dat
hun groote dociliteit, hun gelijkmatigheid, vân groote.
beteekenis zijn voor de rust en den prettigen geest in
de machinekamer. En het was daarom ook in mijn
oogen volkomen begrijpelijk, dat de reeders, wie het
aanging, zich in 1918/1019 in den Loonraad in de
Vervoerbedrijven met groote voorzichtigheid geuit
hebben, toen de vertegenwoordigers der vakvereenigin-
gen op vermindering van het aantal Ohineezen aan-
drongen.
Maar mogen wij nu hieruit zoo maar kortweg de
conclusie trekken, dat de oorzaak moet schuilen
rn
het ,,hooger niveau” der Chineesche sehepelingen en
het in zakken der Nederlanders?
Ik heb het, nuchterder,
altijd
z66 begrepen. en mij
daarbij d’accord bevonden met de ondervindingen der
practici van één der Chineezen varende reederjen.
liet beroep van stoker-op-zee is er in het verloop
•
van de ontwikkeling der groote stoomvaart niet aan-
lokkelijker op geworden. In het bijzonder geldt dit
voor de vaart op de tropen.
Zoolaiig nu onze groote havensteden toenemende
verdien stgelegenheid
aan den wal
boden – en dit
was toch over het algemeen van het begin der 20e
eeuw tot na het einde van den wereldoorlog het ge-
val – werd zeer begrijpelijk het aanbod van Holland-
sche stokers quantitatief, maar nog meer qualitatief,
hoe langer hoe geringer.
Ik verwed er een lief ding om: wanneer de leden
der Vereeniging voor de Staathuishoudkunde ên de
Statistiek, die in Rotterdam onder het gehoor van
den heer Mörzer Bruyns zaten, eerst eens de stook-
plaat en wat
erbij
behoort, van een groote Indi-
sche boot in oogenschouw ‘hadden kunnen nemeii en
dan voor de keus werden gesteld, handlanger op Werk-
spoor of een andere fabriek ôf 2e stoker te worden,
dat zij dan de fabriek boven .het ,,ruime sop” zouden
verkiezen!
Zoo moet mi., wil men billjk oordeelen, de kwestie
der Chineezen op, onze vloot worden bezien.
Zij staat er nu geheel anders voor dan een jaar of
drie, vier geleden.
Toen
was er geen werkloosheid van
belang,
nu
zou het in ieder opzicht buitengewoon wen
schelijk zijn, wanneer men werklooze Nederlanders in
de plaats der Chineezen kou stellen. Maar al zou het
aanbod van Hollanders nu ook al groot genoeg zijn,
daarmee heeft men nog geen betrouwbaar stokers-
personeel van goede kwaliteit terug. Dit moet eerst
weer gekweekt worden En dan nog
blijven
de objec-
tieve bezwaren: dat de over het algemeen in zijn werk
zoo ljdzame Chinees tegen den dienst op de stook-
plaat, vooral in de tropen, beter is opgewassen dan de.
Hollander of de Enge]schman, die ,,onderin” eveneens
en al veel langer ‘door Oost-Aziaten en Lascaren ver-
drongen is.
Meer dan ergens anders is aan boord een goede.
samenwerking tussehen en in de verschillende diën–
sten niet alleen van het hoogste belang, maar ook
moeilijk. Wie dit weet, zal stellig niet durven oor-
deelen, dat, nu er veel werklooze Nederlanders zijn,
die als stokers zouden kinnen varen, de Ohineezen nu
meteen maar moeten verdwijnen.
Echter doen
wij
verstandig, ons oordeel over deze
kwestie voorloopig van biologische theorieën of hypo»
thesen
vrij
te houden.
J0sEPHINE VAN ANR00Y.
November 1923.
Naschrift. Mijn betoog in de Verg. v. St. en
St. had tot strekking aan te toonen, dat volksverhui-
zing alléén zal plaats vinden, als er door de een of
andere oorzaak een lager niveau is in het immigratie-
land, zooals b.v. mindere bevolkingsdichtheid, gebrek
aan leiders, o.i.d.
Zoo ontstond de vraag, welke oorzaak in ons land
bestaat voor het binnenkomen van de vreemde arbeids-
krachten en kwam ik tot de conclusie, dat het voor
immigratie vereischte niveau-verschil moet gevonden
worden in het verschil in werklust en betrouwbaarheid
tusschen de vreemden en ons eigen volk.
De vreemden erkennen nl. tegenover rechten ook
plichten te hebben,
bij
een gedeelte van ons volk
wordt dit
(zij
het tijdelijk) te weinig erkend.
Ik illustreerde dit met het voorbeeld van de Chi-
neezen aan boord, omdat het kleine maatschappijtje
op een schip een duidelijk beeld geeft.
Toegejuicht heb ik die immigratie allerminst, al-léén gezegd, dat zij niet af te keuren valt, omdat de
geest van onze eigen menschen er beter van moet wor-
den en dat de leiders der vakbonden het zelf in hun
macht hebben om aan deze immigratie een einde te maken, door het openlijk bevorderen der erkenning
van ,,plichten tegenover rechten”.
‘t Eenige wat ik van de biologie de.i- Ohineezen-
kwestie -heb betoogd is, dat zij hier niet trouwen, dus
biologisch geen gevaar opleveren voor ons volk.
A. G.
MÖRZER BRUYNS.
DE RIJKSMIDDELEN.
In dit nummer treft men aan het gebruikelijke
overzicht van de opbrengst der Rijksmiddelen over de
maand October 1923, vergeleken met de overeenkom-
stige
cijfers
van October 1922.
De, oorlogswinst- en verdedigingsbelastingen brach-
ten in totaal op
f
1.156.273.053, waarvan
f
792.402.814
op rekening komt van eerstgenoemde heffing.
Met inbegrip van de opceuten ten behoeve van het
leeningsfonds – behalve die op den suikeraccijns,
welke geen verzwaring van belastingdruk medebrach-
ten
—s.
is in totaal eene som van
f
1.497.322.344 ont-
vangen uit belastingheffing, die haren grond vindt in
de buitengewone omstandigheden.
De inkomsten ten bate van het ,,Leeningfonds 1914″
bedroegen in de afgeloopen maand
f
9.320.472, waar-
–
–
28 November 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1023
door de raming met f 1.580472 is overschreden.
De gewone middelen, brachten in de afgeloopen
maand f30.049.127 op tegen f41.806.722 in October
1922 en vertoonen mitsdien een achteruitgang van
f11.151.595. De totale opbrengst in de afgeloopen
maand overtrof de raming met een bedrag van
J’
2.261.210.
De opbrengst over de eerste tien maanden van dit
jaar bleef bij cle opbrêngst in de overeenkomstige
maanden, van 1922 een bedrag van f25.744.930. ten
achter, terwijl de raming met een bedrag van
f
16.879.756 wezd overschreden.
in vergelijking met ‘October 1922 vertoonden in
October 1923 de groncibelasting, de personeele belas-
ting, de wijn-, de zout-, de hier- ec de tabaksaccijns,
de registratierechten, de invoerrechten en de stati-
stiekrecliten een hooger opbrengstcijfer. Daarentegen
brachten minder op de overige directe belastingen,
de suiker-, de gedistilleerd- en de geslachtaccijns, de
zegelrechten en de loodsgelden.
Evenals de vorige maand is ook ditmaal opvallend
de geringe bate uit de inkomstenbelasting tegenover
de ontvangsten uit dit middel in de overeenkomstige
maand van het vorig jaar. Tegenover een opbrengst
van f 13.210.764,- iii October 1922 staat thans eec
opbrengst van f 7.863.532,- (raming f 5.833.333,–).
Bij. de vergelijking van de ontvangsten uit de inkom-
stenbelasting over de eerste tien maanden van 1922
en 1923, worde er op gewezen, dat de bedragen zich als
volgt over de verschillende dienstjaren splitsen
Jan. tlm. Oct.
1922
Jan. t/m. Oct.
1923
1920/1921 . . .
f 7.164.031
f 2.387.406
1921/1922
.. .
95.608.103
,, 15.958.297
102211923
….., 8.000.744
,, 63.511.846
Over de eerste tien maanden van dit jaar blijft de
inkomstenbelasting een bedrag van f 23.449.920,- bij
de opbrengst in de overeenkomstige maanden van het
vorig jaar ten achter, terwijl in dat tijdvak de raming
met een bedrag van f 29.225.793 werd overschreden.
Gaf in de vorige maand de grondbelasting eene min-
dere opbrengst van f 85.416 te boeken, in de afgeloo-
pen maand is uit deze belasting een bedrag van
f 97.697 meer ontvangen. Ook de personeele belasting
geeft eene hoogere opbrengst van f 712.537. Over de
eerste tien maanden blijven deze middelen respectie-
velijk f 444.276 en f 3.076.105
bij
de raming ten
achter.
De dividend- en tantièmebelasting liep terug van
f 4.012.067 ôp f 979.004. Eene bijzondere reden voor dezen belangrijken teruggang van
f
3.633.063 is niet
op te geven.
i)e vermogensbelasting bracht f 108.452 minder op
dan in October 1922. Over de eerste tien maanden
blijven de ontvangsten uit deze belasting ruim 4 3″
millioen gulden
bij
de opbrengst in de overeenkom-
stige maanden van het vorig jaar ten achter. Het
nadeelig verschil met de raming bedraagt in het tijd-
vak Januari t/m. October 1923 ruim 1.3 millioen
gulden.
Wat de opbrengst van den
suikeraccijns
betreft, kan
opgemerkt worden, dat de hooge suikerprijzen den tus-
schenhandel weerhouden van het opdoen van voor-
raden, hetgeen eenigen achteruitgang (f 176.019) ver-
oorzaakt in de opbrengst over October 1923 in ver-
gelijking met de ontvangsten uit dit middel in Octo-
ber 1922. Tegenover een. opbrengst van den wijnaccijns in Oc-
tober 1922 van f 115.796 staat in de afgeloopen maand
een ontvangst van f 47.296. De oorzaak van dezen be-
laugrijken achteruitgang is niet bekend; vermoedelijk is de achteruitgang van toevalligen aard.
De voortdurende vermindering van de opbrengst
van den gedistilleerdaccijns – welke vermindering in
de afge]oopen maand f 244.224 bedroeg – wijst er op,
dat frauduleuze vervaardiging van gedistilleerd nog
niet afneemt.
Dé verhooging van de opbrengst van den bieraccijns
is wellicht ten deele het gevolg van den aanmaak van
groote voorraden in verband mét de aangekondigde
verhooging van den accijns. De verhooging bedroeg
in de afgeloopen maand f 98.596. Over de eerste tien
maanden is de opbrengst f 346.223 hooger dan in dc
overeenkomstige periode van het vorig jaar; de raming
werd in dat tijdvak met f 920.636 overschreden)
De tabalcsaccijns leverde in de afgeloopen maand
f
244.225 meer op dan in October 1922, doch bleef als
gevolg van de malaise met een bedrag van f 105.994
bij de raming ten achter.
– Van de middelen, die in verband staan met deri
liandelsconjunctuur, brachten de invoerrechten en de
statistiekrechten respectievelijk
f
125.634 en f47.727
meer op; daarentegen liepen de loodsgelden met een
-bedrag van f 20.503 terug. De vermeerdering van de
invoerrechten is misschien ten deele veroorzaakt door
• de vrijmaking van groote
partijen
thee in verband met
het aangekondigde wetsontwerp tot verhooging van
liet invoerrecht op thee.
Betreffende de middelen, die meer in het bijzonder
den toestand in het zakenleven weerspiegelen, valt op
te merken, dat de zegelrechten met een bedrag van
f
167.588
bij
de opbrengst in October 1922 ten achter
bleven; de registratierechten kwamen van
f
1.284.175
op f 1.552.385. Deze laatste verhooging wjjst natuur-
lijk geenszins op eene verbetering in den toestand van
het zakenleven.
Ten slotte worde nog vermeld de teruggang van de
– opbrengst van de belasting op gouden en zilveren
werken. Tegenover een opbrengst van
f
92.493 in Oc-
..tober 1922 staat in de a.fgeloopen maand een op-
‘brengst van f 81.260. Deze achteruitgang is als een
gevolg van do malaise aan te merken.
De totaalindruk van den middelenstaat is niet on-
• bevredigend te noemen, voorzoover de totaalopbrengst
‘de raming met f 2.261.210 heeft overschreden.
AANTEEKENINGEN.
Kosten van het levensonderhoud bi
ar,beidersgezin.nen te Amsterdam.
—
– Onlangs is gepubliceerd het indexcijfer van de kos-
– ten van het levensonderhoud bij arbeidersgezinnen
,te Amsterdam over September 1923. Het vertoont
tegen
zijn
voorganger een daling van 0,2 pOt. en be-
draag-t thans 81, waarmede het nog 0,3 püt. boven
,het in Maart jl. bereikte laagtepunt van 80,7 pCt.
blijft.
Oemiddel le weke-
ding
Rest
Totaal
Stijging daling
sedert
ding
en
in perc.
Mrt.
’20
Rest
1l
f
li
lijksche uitgave per
gezinseeheili).
f
5,561
f
5,701
f 11,27
loo
Bedragen, welke p.
gezinseenheid
zou-
denzijn
uitgege
ven,indien besteed
aan hetzelfde als in
Mrt.
1920,
in:
Juni
1920….
5,754
,, 5,784
,, 11,54
3,4
1,4
102,4 Sept.
1920….,,
6,20
,, 5,83
,, 12,03
11,4
2,2 106,8
Dec.
1920.
. . .
,, 6,15
,,5,54
,, 11,69
10,5
–
2,9 103,7
Maart
192!
……
5,83.
,, 5.234
,, 11,06
4,8
–
8,2
98,2
,5,88
,, 5,084 ,, 10,964
5,7
_10,9
97,3
Sept.
1921..
. .
,, 5,43 ,, 5,07
,, 10,50
–
2,4
_11,1
93,2
5,154,,
4,884
,,,
10,04
–
7,3
_14,4
89,1
Maart
1922.
…
5,24,,
4,91
,, 10,124
.,.
6,3
…13,9
89,8
,4,93
,,4,924
,,
9,854
-11,4
…13,7
87,4
Juni
1921
……
,Sept.
.1922….
,,4,33
,, 4,884
,,
9,21
_224
-14,4
81,8
Dec.
1921.
…….
Dec
1922..
. .
4,384
,,4,9]4
9,30
-21,2
-14,-
82,5
Juni
1922
……
Maart
19
–
23
….
,,4,264,,
4,83
9,094_23,4
-16,1
80,7
Juni
1923.
. . .
4,37
.
,, 4,78
9,15
-21,5
..16,2
81,2
Sept.
1923… ..
4,344,,
4,874
9,13
_
_16,1
8l,_
1)
De herleiding tot gezi-nseenheden geschiedt, aldus, dat
de man geldt voor
1,
de vrouw voor
0,9,
een kind in het
-eerste levensjaar voor
0,15,
in het tweede voor
0,2,
in het
derde voor
0,3
volwassene en zoo geleidelijk opkliinmende
.met
0,05
voor elk leeftijdsjaar.
De cijfers zijn van de volgende toelichting oorzieti:
r
1024
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 November 1923
Over September 1923 werd het indexcijfer der kosten van
het levensonderhoud, zooals dat sedert September 1920 drie-
maandelijks geregeld het geval is, berekend op grondslag van het verbruik, geconstateerd bij het in Maart 1920 ge-
houden budgetonderzoek en van de prijzen, die in dezelfde
maand-gegolden hebben.
Dit indexeijfer vertoont voor de totale kosten van levens-
onderhoud sedert Maart 1920 een daling van 19,0 pCt. Het
bedraagt dus, indien men Maart 1920 op 100 stelt, thans
81,0, tegen 81,2 voor Juni 1923. In het laatste kwartaal
heeft zich derhalve een geringe daling voorgedaan, en wel
van 0,2 pCt. Zooals men weet, bereikte cle duurte in Sep-
tember 1920 haar hoogtepunt met ven iudexcijfer van 106,8
(een stijging van 6,8 pCt. boven het peil van Maart 1920),
zoodat sedert September 1920 een daling is ingetreden van
24,2 pCt. tegen 24,0 in Juni 1923.
Voor de voeding afzonderlijk bedraagt de daling sedert Maart 1920 in September 1923 21,9 pCt., tegen 21,5 pot.
in ,Juni 1923.
Is de wijziging, ingetreden in de laatste drie maande-
lijksche periode, zooals zij uit de eindresultaten der bewer-
king blijkt, dus betrekkelijk gering, voor een aantal budget-
posten af zonderlijk daarentegen zijn niet onbelangrijke
schommelingen aan te vijzen Dat is het geval met meik,
eieren, vetten (voornamelijk natuurboter) die een verhoo-
ging, met suiker en aardappelen, clie een verlaging onder:
gaan. Beide wegen echter tegen elkander op en, dat hct
indexcijfer ten slotte toch valt beneden dat voor Juni j.1,
is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de vrij sterke vermiu- –
dering van den post aardappelen, die echter niet het ge-
volg is van het feit, dat de thans voorkomende aardappelen
goe.kooper zijn dan soortgelijke, drie maanden geleden,
doch van de omstandigheid, dat toenmaals, behalve deze
laatste, enkele dure voorjaarssoorten aan de markt waren.
Waar ten vorigen male cle toentertijde gevonden stijging
was veroorzaakt door seizoens-invloeden, hebben deze laat
ste ditmaal dus gewerkt in tegenoveigestelden zin. Ook de
met het seizoen samenhangende prijsveranderingen van bo-
ter en eieren doen hun invloed gelden in andere richting
dan het vorige kwartaal. De stijging op mek is het gevolg:
van de met 16 September ingetreden prijsverhooging van
dit artikel, welke verhooging slechts over het nog restee-
rende deel der maand in rekening is gebracht en waarbij
cle na 30 September ingetreden verdere vei
–
hoogingen na- 1
tuurlijk buiten beschouwing zijn gelaten. Hetzelfde is het
geval met de op 17 September ingegane prijsverlaging van
bevroren ruudvleesch, waaraan de vermindering van den
post vleesch in hoofdzaak moet worden toegeschreven. De
prijsvermindering van de groep brood, beschuit en koek
vindt haar oorsprong in prijsverlaging van enkele soorten
koekjes. Hoewel de in Juni voorkomende groentensoorten,
die ook nog in September verkrijgbaar blijven thans goed-
kooper zijn dan het vorige kwartaal, is toch de berekende
uitgave voor de groep groenten, ietwat hooger dan in Juni
door het feit, dat thans enkele duurdere soorten zijn te koop gesteld; deze vermeerdering komt echter niet tot
uiting in de berekening per eenheid per veek, en zoo ver-
meldt de statistiek dan ook voor groenten dezelfde een-
heidsuitgave als in Juni.
Dat de prijsverlaging van de aardappelen haar stempel
drukt op de geheele berekening, ziet men ook bij een be-
schouwing van de budgetposten, die niet tot de voediag
behooren. Afgezien van enkele geringe verlagingen, waar-
van de voornaamste is die op de groep ,,tabak, sigaren en
dranken” (prijsverlaging van sigaren), zijn de meeste pos-
ten ongewijzigd gebleven. Sleèhts een enkele, de post huis-
huur vertoont een niet geringe stijging als gevolg van het
geleidelijk in werking treden van de nieuwe wettelijke be-paliugen, waarbij het huurbedrag van 1 Januari 1916 zon-der tusschenkomst der huurcommissie verhoogd mag vor-
den met ten hoogste 40 pCt. Deze verhooging wordt echter’
door meervermelde vermindering meer dan te niet gedaan.
Bovengenoemd indexcijfer 81,0 voor September 1923 werd
ook ditmaal omgerekend op de basis van de cijfers 213,7
voor IUaart 1920 en 100 voor 1911 volgens de oude metho-
de, gebaseerd op de prijzen en op de levenswijze van vOOr
den oorlog. Deze omrekening geeft voor September 1923
een cijfer van 173,1 of een stijging van 73,1 pCt. boven het peil van vOOr den oorlog (tegen 73,5 in Juni 1023).
Het voorbehoud, dat in vorige publicaties werd gemaakt
wegens het ongelijksoortige der cijfers volgens de nieuwe
en volgens de oude methode, vaartusscheu door deze wijze
van berekening verband wordt gebracht, dient ook ditmaal
te wordèn herhaald.
–
ONTVANGEN:
Verslag van de Gemeente-Arbeidsbeurs te Amsterdam
over het jaar 1922. Amsterdam, Stadsdrukkerjj.
Conférence Internationale sur les Formalités douaniè-
ras et similaires (15
Octobre-3 Novembre 1923).
Instruments officiels approuvés par la Conféren-
ce: 1. Convention internationale pour la simplifi-
cation des formalités douanières. 2. Protocole de
la Convention internationale. 3. Acte final de li
Conférence. Société des Nations. Genève, 1923.
Aan de resultaten dezer Conferentie werd in het vorig
nummer van dit weekblad een korte beschouwing gewijd. l)egenea, die zich voor den volledigen tekst der conventie
iuteresseeren, zenden wij deze gaarne ter inzage.
Report on the reconstruction of the Austrian State
Railways
by Sir William Acworth,
K. 0. S. 1.,
assisted by Dr. Robert
II
erold, Director of the
Railway Section of the
Swiss
Federal Depart-
ment of Railways. Posts and Telegraphs, sub-
mitted to Dr. A. R. Zimmerman, Commissioner-
General for Austria of the League of Nations.
Genève, 1923.
Unification de la Ugislation sur la lettre de change
et le billet d ordre.
Rapport général et i-apports
individuels présentés par
M.
le prof. D. Jose-phus Jitta (Pays-Bas), Sir Mackenzie D. Chal-
mei-s,
K. 0.
B. (Grande-Bretagne), M. le prof. dr.
Franz Klein (Autriche) et M. le prof. Ch. Lyon-
Caen (France). Comité Economique de la Société
des Nations. Genève, 1923.
Organisation Econon-cique ei Financière,
Rapport
présenté â la quatrième assemblée, conformément
â la Résolution du Conseil. Société des Nations.
Genève, 1923. –
Commission Economique ei Financie’re,
Rapport et
projet de résolutions présentés par la deuxième
commission. Société des Nations, Genève, 1923.
MAANDCIJFERS.
EMISSIES
IN
OCTOBER 1923.
Prov. en Gemeentelijke Leeningen.
f
2.130.000,-
zijnde:
Tilburg
f
2.000.000,— 534
0
/0
obi. f
94
0
f()
Semarang
f
250.000,_6o1,obl.1196o/0.
Cultuurondernemingen, Handeisver-
eenigingen en Handelsvenn…..,,
600.000,-
zijnde:
Cult. hij. ,,Petjangaan”
f
600.000,-
aand.
á
100
°Io.
Diversen
………………….,,
600.000,-
zijn de
Aartsbisdom Utrecht
f
600.000,-
5 oj, & 100 ok,.
Totaal….
f
3.330.000,-
Totaal der emissies in Januari.
. . .
f
86.663,725,-
Februari
. –
5.767.500,_1
Maart
. . – .
,,
4.841.565,_
2
April
.
..
.
,,
6.979.250,-
Mei
……,,
8.503.000,-
Juni
……,,
93.667.500,-
Juli
……,,
8.599.875,-
3
Augustus..
,,
935.000,-
September..
460.000,-
October
– .
,,
3.330.000,-
Algemeen Totaal.
– f
219.747.415,-
Bovendien:
f
81.440.000,— 3m. Schatkistpromessen á f
992,66
8.180.000,— 61m. 985,22
10.132.000,— 4
O/
Schatkistbiljetten ,, ,, 1005,—.
Dit cijfer, voorkomend op pag. 215 van dezen jaargang
is in deze tabel tot September foutief overgenomen met
f
5.757.500,—.
–
–
Hierin thans begrepen de uitgifte yan Utrechtsehe
Hypotheekbank, vermeld op pag. 616.
De emissie N.V. Bank voar onroerende zaken
f
500.000,-
6
oi
obl. t 98
0
/o werd op pag. 701 opgegeven met
f
498.000,—,
terwijl dit moet zijn
J
490.000,—.
28 November 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1025
OVERZIORT DER RIJKSMIDDELEN
(In Guldens).
October
1923
Sedert
1 Januari
1923
.
Overeen-
komstige periode 1922
Directe
belastingen.
1.163.360
14.786.558
14.733.209
Personeele belasting
.
3.275.273
17.090.561
13.721.939
Inkomstenbelasting
7.863.532
87.559.126
111.009.046
belasting ……….
979.004
15.824.364
16.157.431
Grondbelasting
……..
Vermogensbelasting
1.250.231
7.835.369
12.416.344
Açcijnzen.
Dividend- en tantième-
2.809.194 33.754.458
33.728.543
115.796
1.551.880
1.916.726
4.232.538
41.370.574
48.91 3.512
126.269
1.125.792 1.198.296
Suiker
……………..
600.885
4.253.969
3.907.746
Wijn …………………
956.810
8.593.022 8.095.860
Gedistilleerd ………..
Tabak ……………
1.351.536
.13.723.934
4.81 7.658
Belast, op speelkaarten
5.470
69.758
60.968
Indirecte
belastingen.
11.500.673
2
14.408.047
8
14.526.048
Bier
………………..
Geslacht
…………….
Registratierechten ….
1.552.385 15.154.719
.
15.769.679
Zout
…………………
..
3.430.140
39.299.672
38.489.612
Invoerrechten
3.567.656
29.196.943 32.071.584
Successierechten …….
Gouden en zilver. werken
Zegelrechten ……….
81.260 751.780 759.836
Essaailoon ………..
125
944
1.024
&tatistiekrecht ………
2.844.914
2.803.617
Belasting …………..
……
418
476.043 496.323
Mijnen
…………………
Domeinen
………….
.
333.2
.
61
1.838.415 1.583.373
Staatsloterij
…………
307.
.
468
164.708
627.579 628.182
Jachi en visscherij
10.385
248.919
271.261
ioocisgelden.
………..
3 1.0.750
2.371.583 2.426.038
Totaal ………..
..
36.049.127 354.758.923 380.503.853
1)
Hieronder begrepen
f
204.184 wegens zegelrecht van
nota’s van makelaars en commissionnairs in effecten, enz.
(Beursbelasting).
2
Idem fZ.425.548.
8
Idem f2.013.628
BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BtITEN.
GEWONE OMSTANDIGHEDEN.
October 1923
Sedert
1 Januari 1923
Verdediging9belasting la ..
375.079
2.349.326
Verdedigingsbelasting Ib
1.445.919
8.489.425
Verdedigingsbelasting II ..
2.348.854 24.782.783
•
4.169.852 35.621.534
Oorlogswinstbelasting
174.523 14.571.821
OPOENTEN VOOR HET
LEENINGFONDS 1914.
–
October
1923
Sedert
1 Januari
1923
Overeen-
komstige periode 1922
Directe belastingen.
2.967.772
2.953.287
Personeele belasting
700.045
3.378.623 2.691.682
Inkomstenbelasting
2.529.798
26.1 18.064
31.952.574
Vermogensbelasting
312.244
1.957.994
3.036.599
1)ividend- en tantième.
Grondbelasting ………234.056
323.071
5.222.040
5.331.952
Accijnzen.
belasting ………..
839
6.750.892
6.745.709
310.376
383.345
Gedist.
(
binn.- en buitl.)
.23.254
4.1 37.057
4.891.351
Suiker …………….
Wijn ……………..23.159
1 ndireote belastingen.
Zegelrechtvanhuiti. eff.
43.155
304.051
141.637
Totaal….
5.150.621
51.146.869 58.128.136
SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GROND..
‘PERSONEELE-,INKOMSTEN- EN VERMOGENS:
BELASTING SEDERT 1 JANUARI 1923.
Dienstjaren. Grond.
belasting.
Perioneele
belasting. Inkomsten-
belasting.
Vermogens.
belasting.
1919120
–
.
194
1920/21
1.114
58.030
2.387.466
.
27.747
1921122
23.048 415.658
•15.958.297
85.398
1922123
1.613.057
4.059.215
63.511.846
6.141.710
1923124
13.149.339
12.557.658 5.701.517
,
1.580.320
[‘otalen ..
14.786.558
117.090.561
87.559.126
7.835.369
STATISTIEkEN EN OVERZICHTEN.
N.B. ** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
N d
IDisc.
Wissels. 4
18Juli ’22
Zwits. Nat. Bk. 4
16 Juli ’23
Bk ‘Be1.Binn.Eff. 4 18Juli 22
N.Bk.v.Denem. 6
1Mei ’23
(Vrsch. juRU. 5
28Juli ’22
ZweedseheRbk 51 S Nov.
’33
Javasche Bank … 31
1Aug.’09
Bank v.Noorw. 7
91Vov. ’23
Bank van Engeland 4
5Juli ’23
Bk. v. Tsjecho
Duitsche Rijksbk. 90
158pt. ’23
slowakijë. .
4283ƒei ’23
Bank v. Frankrijk 5
llMrt. ’22
N. Bk.v.O’rijk 9
2Sept.’22
Belgische Nat. Bnk.
522 Jan.’23
Hong. Bank.. 18
5Juli ’23
Fed.Res.BankN,Y.
421
Feb.
’23
Bank v. Italië.
511Jvli ’22
Bank van Spanje.. 5
233Irt.’23
Z.-Afr.Res.bnk 6
OPEN MARKT.
Data
Amsterdam
Londen
1
Part.
1
disconto
Berlijn
Part.
Parijs
P
N.
il
York
Ca-
Part.
1
Prolon-
discont
o
1
gatie
(3 innd.)
disconto
disc.
money
24Nov.
’23
3’i,
3%
38
1)
–
–
4
-51
19_24 N. ’23
3v
4
-4
334434
331
–
–
4
-5
12-17 ,,
’23
371
s
-4%
–
–
434_5
5-10 ,, ’23
3
‘I%
334
3
Vs-/ao
–
–
2025 N. ’22
3s1
t
_%
334-4
234
-s/s
–
–
4_6
21-26
N.
’21
421
8
3_.4
–
–
4115%
20_.24Jli’14
3I1o_
8
/t
234
314
2%_%
211_34
2%
134.234
INoteering van 23
November.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
De wisselmarkt was deze week in den regel flauw ge-
stemd. De overdreven hausse van de voorafgaande weken
lokte als vanzelf sprekend een sterke reactie uit. Overhaaste
winstneming en omzetting van hausse posities versnelden
de daling. Londen zakte in tot 11,49, kon daarna verbeteren
tot 11,52, maar liep later weder regelmatig terug, slot ca.
11,46. Dollars daalden tot 2,6234. Oök Stockholm, Zwitser-land en Spanje, die de vorige weken met den Dollar meege-
stegen waren, liepen evenredig of meestal zelfs sterker terug.
Kopenhagen en Christiania, die aanvankelijk evéneens n
–
.ee
gesleept
WCÏdCU,
konden later weier belangrijk opkomen.
Kopenhagen zelfs niet onbelangrijk boven den aanvangskoers.
Alleen Francs waren na de aanvankelijk zeer flauwe ope-
ning, direct weder veel vaster. Nadat echter voor 14,55 en
12.5734 was afgedaan, trad ook voor deze wissels weder
meer aanbod op, zoodat het slot i’as op ongeveer dezelfde
hoogte als de vorige week. Marken zetten rle daling verder
voort. De omzetten waren echter weder zeer beperkt. Jiiicnos
ires weder flauw. Indië onveranderd.
27 November 1923.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Da a
Londen Berlijn4) Weenen Parijs Brussel New
0)
0)
0)
•)
0*)
York°)
19 Nov. 1923 11.52
.1
0
.
00040 0
.
00381
/j
14
.
17
11.94
2.7034
20 ,,
1923 11.511 0.00035 0.0038
14.27k 12.24 2.65
21 ,,
1923 11.510.00043 0.0037′ 14.31k 12.32
2.64
22 ,,
1923 11.54 0.00032 0.00371/I14.38 12.38
2.62
23
1923 1 1.50ï 0.000261 0.0037 j1
8
14.15 12.161 2.63 ij,,
24 1923 11.47 0.00028 0.0037 14:20 – –
Laagsted.w.’ 11.46 0.00020 0.003634 13.90 11.80 2.62
Hoogste,,,,.’ 11.59 0.00050 0.0038k 14.55 12.57 2.70%
17 Nov. 1923 11.62k 0.00050 0.0038
14.25 12.14
2
718
10 ,,
1923 11.55*0.00115 0.0037
14.72 12.77 32.6134
8
Muntpariteit 12.10 59.26
5)
50.41
48.- 48.- 2.48
*)
Noteering te Amsterdam.
0*)
Noteering te Rotterdam.
Particuliere opgave.
2
Noteering van 16November. ) Idem van 9November.
4
Gulden per milliard Mark.
5)
Gulden per 100 Mark.
–
ata
D
Stock-
holm
0
)
Kopen-
hagen)
Chris-
tiania*)
Z
l
wit
d
ser ag
Spanje
1
1
Batavia1)
telegi
–
afisdi
19Nov.
1923
70.85 45.45
38.95 46.65
1
34.65
969(971
20
,,
1923
70.-
45.50
38.55
46.20
34.60
96
94
21.. ,,
1923
69.60
45.60
38.75
46.10 34.40
9634 _97 22
,,
.1.923
69.25 45.55 38.80 45.90
34.20
96% 97
23
,,
1923
69.20 45.85 38.80 45.90
34.12
9634
97
24
,,
1923
69.10
46.-
38.70
45.85
34.20
96%_94
L’ste d.
w.
1)
68.90 45.30 38.60 45.60 34.10
9634
H’ste
,,
,,
1)
71.-
46.10
39.10 46.80 34.75
9734
17 Nov.
1923
70.90
45.50.
38.90 46.75 34.70
96’_97
1,0
,,
1923
69.-
44.25 37.25
46.25
34.35
9634_71
Muntpariteit.
66.67 66.67 166.67
48.- 48.-
100
1
)
Noteering te Amsterdam.
1)
Particuliere opgave.
1026
ECONOMISCH-STATiSTISCHE BERICHTEN
28 November 1923
KOERSEN TE NEW YORK.
Data
CableLond.
n$pe)
Z1c/itParlj
I(in cts.p.frs.)I
1 Zicht BerliJfl1Z
,h,A,d
1/
$
‘
lid
Mark)
1
0n
ct. P. gId.)
24 Nov.
1923
4.37.12
5.45
0.00020
38.25
Laagste d. week
4.32.75
5.31
0.00020
37.70
Hoogste
,,
4.39.12
5.55
0.00020
38.25
17 Nov.
1923
4.28.12
5.24
0.00021 36.99
10
,,
1923
4.38.75
5.58
0.00045
37.95
untpariteit..
4.86.67
19.30
23.813f
1)
40s1,
‘;
III CL.
per ivar.
–
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
Noteerings-
10Nov.
17Nov.
19123 Nov.’23
23Nov.
Landen
eenheden
1923 1923
LaagsteJ1oogste.
1923
Alexandrië
. .
Plast. p. £”97151
s2
97t51
22
9715/33
9716182 97161
*B
ang
k
o
k…
Sh. p. tical
1110
1110
1110
1110
1110
B. Aires’) ..
d. p.
$
39
39a1
8
38
1
%
3934
38
7
/
8
Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
114
27
1
88
115
114i51
115u1
115
1
1
82
Constantin.
.
Piast.p.0
785
790 790
835 820
Hongkong ..
Sh. p.
$
21371
21351
2133
2/4sI
213
7
1
8
Lissabon
1)
. .
d. per Mii.
221
33
211,
6
21/
33
281
33
2
1
1
16
Madrid …..
Peset. p.
£
33.55
33.421
32.98
33.65
33.621
d. per
$
25
26
24
2634
Mexico …….
Montevideo’)
Id.
3871
8
4034
393%
40
40k.
Montreal
…
$
per
£
4.47i,,
4.38w
4.35k
4.49
4.4621
8
p.
£
152
14871
8
14734
151
15034
Praag …….Kr.
R.d.Janeiro
1)
d. per I%Iil.
.
4l31
4271
425 82
4151
4871
33
Lires p.
£
100s1
8
10271
99
10234
101
Shanghai …
Sh. p. tael
311a1
31334
313
3/4
3/4.
Rome ……..
Singapore …
id.-p.
$
214
1
/
8
21411
1
2/4
1
/
16
2
1
47
13
2
2
/
47
lj
Valparaiso
2
).
peso p.
£
38.80 38.70
38.711
39.70
39.70
Yokohama ..
Sh. p. yen
2/2l1
2,2
25
,
82
2P1,
2/3
1
/
16
2,2
17
/
32
*
Koersen der voorafgaandedagen.
1)
Telegrafisch transfert.
2)
90 dg.
NOTEEI{ING VAN ZILVER.
te Londen
N. York
te Londen N. York
24 Nov.
1923.. 3371
6434
25 Nov.
1922..
327116
64
17
.,
1923..
3351,
6
6334
26Nov.
1921..
37’18
6634
10
,,
1923..
3201
18
63s1
8
20 Juli
1914..
241*1
t
,
541
18
)
Noteering van 2 November 1923.
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 26 November 1923.
Activa.
Binnen!. Wis-1 H.-bk.
f
94.867.411,68
t
sels, Prom.,
B.-bk.
,,
33.535.514,56
enz.in disc.t Ag.sch.
,,
59.834.905,14
f
188.237.831,38:
Papier o. h. Buiten!, in disconto
–
–
Idem eigen portef.
.
f
57.040.133,-
Af:Verkochtmaarvoor
de bk. nog niet afgel.
57.040.133,-..
Beleeningen
H.-bk.
34:319.139,-..
mc!. vrsch.j
in
rek.-crt.
B.-bk.
,
11:451.344,46
1
Ag.sch.
96.466.230,99
op onderp.
f
142.236.714,45
Op Effecten …..
..’f
137.134.607,
Op Goederen en Spec. ,,
5.102.106,89
142.236.714,45
Voorschotten a. h. Rijk…………….
MuutenMuntmateriaal
Munt, Goud
……f
56.240.100,-
Muntmat., Goud
..
,, 525.543.085,43
–
f
581.783.185,43
Munt, Zilver, enz.
•
.
8.180.812,19
Muntmat., Zilver…
Effecten
,,
589.963.997,62
Bel.v.h.Res.fonds
.
f
5.961.753,81
id.van
11.
v.h. kapit. ,,
3.997.248,89
9.959.002,70
1
Geb.en Meub. der J3ank
…………….
,,
5.000.000,-
Diverse
rekeningen
………………
,,
99.834.765,62
f
1.092.272.444,77
Passiva
–
Kapitaal
……………………………
f
20.000.000,-.,
Reserve/ouds
………… . ………..
..
5.999.469,43
Bijzondere
reserve
……………….
,,
9.000.000,-c
Bankbi1jette
in
omloop ……. . ……
,,
1.004.308.375,-
Bankassignatien in omloop ………..
.,
‘
1.652.621,62
Rek.-Cour.j Het
Rijk
f
20.023.437,45
saldo’s:
l
Anderen,,
20.957.986,75 40.981.424,20
1
Diverse
rekeningen
……………
….
10.330.554,52
f
1.092.272.444,77
Beschikbaar rntaa1saldo
………….
f
379.918.379,21
s
Op de basis van
,,
me/aaldekicing.
._
,,
170.59.895,051
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
-41
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
i#.
1.899.591.895,-
t
NED. BANK 26 November 1923
(vervolg).
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Bank
Andere
1
Beschikb. 1 Dek-
Data
Goud Zilver
bijettn 1
opeischb.I Metaal- lkings
schuldenl saldo
perc.
26 Nov. ’23 581.783 8.181 1.004.308 42.634 379.918. 56
19
’23 581.782 8.031 1.010.384 35.441 379,987
56
12
’23 581.778 7.004 1.025.927 35.556 375.322
54
5 ,,
’23 581.773 7.170 1.036.833 29.561 374.998
55
27 Nov. ’22 581.789 7.563
964.195 26.558 390.506
59
28 Nov. ’21 605.969 8.614 1.021.065 32.649 403.099
58
25 Juli ’14 162.1l4 8.228
310.437
6.198 43:52111 54
1 Hiervan t
–
Papier
1
Totaal Schatkist-
1
Belee-,
1
op
het
Divek
rse
Data
bedrag , promessen
/
flingen
buiten- ningen
2)
1
disconto
5
lrechtstreeksl
1
land
26 Nov. 1923
188.238
42.000
142.237
57.040
99.835
19
1923
181.416
43.000 148:280
55.857
87.924
12
,,
1923
176.637
40.000
144.049
62.449
104.475
5
1923
171.145
31.000
143.462
82.289 95.486
27
Nov.
1922
194.624
44.000
113.242
75.166
30.093
28 Nov.
1921
278.618 90.000
117.763 38.509
19.436
25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686 20.188
1
509
1) Op
de basis van
2
1
metaaldekking.
2)
Sluitpost
activa.
‘s
RIJKS SCHATKIST.
Uot de bekendmaking van den
M
i
n
i
s t e r
v a
17
F i
n
a 11-
ci ë
n
blijkt, dat uitstonden
op:
1
19
Nov.
.1923
26
Nov,
1923
Aan schatkistpromessen
f
322
.
360
.
000,
_
f3
16.360.000,- waarv.directbijNed.Bk.
43.000.000,-
,,
42.000.000,-
Aan schatkistbiljetten.
,,20 1.973.000,-‘
,,20 1.973.000,-‘
Aan zilverbons
……..
,,
29.481.175,50
29.597.986,50
Tegoed v.d.Postch. en Gdst.
bij
‘s
Rijks Schatkist…
1
,,1O6.558.196,53
,,106.558.196,53
Onder de vlottende schuld
is
begrepen:
–
Voorsch. aan de Koloniën
1,,162.744.106,40 ,,104.732.998,91
Voorschot aanGemeenten’
30
September
1923
31
October
1923
voordoorRijkvoorhen
82.213.696,88
,,
84.153.578,07
te heffen Ink. belastingJ
In
daggeldleening tegen
onderp.
v.
schatk.papier
,,
–
,,
19.300.000,-
Voorschotaan rek. houdersj
19
Nov.
1923
26
Nov
1923
v.
d. Postch. en Girodst.
,,
51.048.621,55
54.876.895,94
1)
Waarvan
/
37.056.000
vervallen
op
of na
1
April
1927.
NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De Minister van Koloniën maakt bekend:
17
Nov.
1923
1
24
Nov.
1923
Voorschot uit
‘s
Rijks
kas aan N.-I ………
fl
5
l.
683
.
388,92
f
90.318.054,24,
md. Schatk.prom. in oml
,,
79.100.000,-
,,
79.100.000,-
Voorsch.Jav.Bk.aanN.-I.
Muntbiljetten in omloop.
.
,,
9.400.000_’
,,
42.200.000,-
,,
1.400.000,-‘
L’
41.800.000,-
1)
Tegoed van Ned.-Indië
bij
de Javasche Bank.
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken
cijfers
der
laatste weken zijn telegrafisch
ontvangen.
Bank
IOtïCflLItU.
Data
Goud
Zilver
–
opeischb.
1
metaal-
biljetten
schulden / saldo
24Nov.1923
222.250
‘ 259.500 129.500 144.450
17
1923
223.000
263.500 134.500 143.400
10
1923
222.750
265.000 132.000 143.350
20 Oct. 1923 161.228 1 61.303 263.133 139.934 142.527
13
1923 160.887 1 61.250 263.335 134.869 143.088
6
1923 160.912 1 61.511 261.555 136.087 143.472
25Nov.1922 153.778
55.953 263.215 125.535 132.720
26Nov.1921 162.007
26.394 282.860
90.796 114.160
25 Juli 1914
22.07
31.907
110.172
12.634
4.842
2
Wissels,
1
– 1
–
Dek-
Diverse
Data
Dis-
buiten
1
Belee- schotten
reke-
kings-
conto’s N.-Ind.
1
ningen
1
a/h. Goix-
ningenl)
percen-
____________
betaaib. t
1 vernem.
tage
24Nov.1923
1′.61
1.400e
57
17
1923
165.380
9.400e
”
56
10 ,, 1923
165.530
6.500
3
56
20Oct. 1923 37.9311 27.989j 99,191
-. 38.937
55
13 ,, 1923 38.0111 28.676j 97.902
–
35.180
58
6 ,, 1.923 38.1371 29.1181 9.6.625
—
34.464
54
25Nov.1922
24.373 107.964 6.233 30.065
54
26Nov.1921 36.310 17.973i 117.850 21.815
4.325
50
25 Juli1914 7.259 6.3951′ 47.934 6.446
2.228
44
8) Sluitpost activa.
2)
Basis
2/
metaaldekking.
3)
Creditsaldo.
28 November 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1027
DE SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizeüdén gulden3.
Data
Metaal
,..,.
latte
1
Andere
opeischb.
Discont.
Div. reke-
ningen’)
20 Oct.1923..
1.162
1.479
956
1.174
642
13
1923..
1.162 1.604
927
1.164
668
6
,,
1923..
1.171
1.663 954
1.162
724
29 Sept.
1923..
1.184
1.784
966 1.162 725
21
Oct.
1922..
1.254
1.704 967
1.185 473
25 Juli
1914..
645
1.100 560
735
396
1)
Sluitpost der activa.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, ouder bijvoeging der
.
Currency Notes,
in duizenden ponden sterling.
Data
Metaal
Circulatic
Currency Notes
Bedrag
1
Goudd.
1
Gov. Sec.
21 Nov. 1923
127.766
128.869
281.202
27.000
236.599
14
,,
1923
127.686
124.204
282.995 27.000
238.344
7
,,
1923
127.675
124.862
282.343 27.000
237.645
31 Oct.
1923
127.674 124.493
281.255 27.000 236.522
22 Nov. 1922
127.445
121.407
287.209
27.000 244.128
22 Juli
1914
40.164
1
29.317
1
–
–
-.
Data __________
Gov.
Sec.
Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
IR
e
serve1
1
Dek-
kings-
Iperc.t)
21 Nov.’23
43.439
74.143
17.236 106.232
23.6471
19,15
14
1
23
43.719 71.469
14.885
105.804
23.232
19,25
7
’23
42.889
71.650
18.350 101.051
22.563
18,90
31 Oct. ’23
42.304
72.020
11.444 107.837 22.631
18,79
22 Nov. ’22
49.865
66.841 16.040
107.375
24.488
19,84
22 Juli ’14
11.005 33.633 13.735
42.185 29.297
5281
8
1)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
4
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voormianiste posters, onder bijvoegiug der Darleheus-
kassensheine, in billioenen Mark.
Data
Metaal
Daare
Goud
“””
b.
Buit!.
lcirc.bknhl
1
Kassen- scheine
1
Ctrculatie
–
1
las
–
Iperc.
8
31 Oct.
’23
10,8
0,467
10,011
114.874
2.496.823
4
23
,,
’23
14,3
.
0,467 .0,011
.
79.620
524.331
15
15
,,
’23
14,6
.
ce
0,444
0.011
5.663
46.933
5 6
,,
’23
18,3
0,444
0,011
875
28.229
2
31
Oct.
’22
1,1
1,005
0,050
0,041
0,469
9
23 Juli
’14
1,7
1,357
–
0,065
3
1,9e
93
Wis sels
Darlehens
kassenscheine
Totaal
1
Handels-
Schatkist.
Rek. Crt.
Tot, uit-
un
kas bij
wissels
papier
gegeven
de
Rijksb.
po
7.636.781
1.058.130 6.578.651
3.868.085
114.874
114.874
‘
831.006
152.826
678.180
390.091
79.674 79.674
cr
197.321
29.542
167.780
84.342
5.663 5.663
76.833
6.602 70.231
27.143
876 876
•
0,578
0,101
0,477 0,140
1
0,055 0,041
0,751
l
0,7513
–
0,9448l
–
1
–
1)
Onbélast
2)
Dekking der circulatie
door metaal en Kassenscheine.
‘)
In
miliiarden.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voorrasiinste posten in duizenden francs.
Waarvan
Tegoed
Buit. gew.
Data.
. .
Goud
in
het
Zilver
in het
voorsch.
Buiten!.
B
ald. Staat
221Tov.’23 5.539.6751
1.864.321
296.088
563.460
22.800.000
15
‘
’23 5.539.536
1.864.321
295.837
567.250
22.900.000
8
1
23
5.539.332
1.864.321
295.679 576.149
23.100.000
23Nov.’22
5.533.764
1.897.967
288.521
71.586
22.600.000
23Juli’14
4.104.390
–
639.620
–
–
–
•
Wissels
Uitee-
stelde
.Belee-
.
.
ankbil-
Rek. Crt.
Partl-
Rek.
Crt.
Wssls
nngen
je en
culieren
Staat
3.302.1441
17.499
2.344.53137.158.679
2.044.600
85.509
3.351.1831
17.521
2.316.313 31.439.367
2.118.736 83.658
3.320.5331
17.541
g
2.343.145
38.041.473
1.988.726
23.331
30.545
2.260.000
35.789.281
2.222.131
62.336
1
2.483.6151
1.
541
.980
–
1
769.400
.
5
.
911
.
910
1
942.570
400.590
BANQUË NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duizenden francs.
1
Metaal
Beleen.1
Beleen.
1
Biun.
Rek.
Data
1
md.
1
buiten!.
van buit.!. van
prorn.d.I
1
wissels
en
Circu-
latie
.
Crt.
saldi
1
vorder.i
provinc.l
beleen.
partic.
22 Nov.’2335O.9O5I84.653l480.OooI
1330.341
7.184.857
282.512
15
,,
’23
1
35 1
.
146
1
84
.
653
1
480
.
0001
1368.922 7.209.446
208.666
8
,,
‘231348.355184.0531480.000j
1328.447
7.192.818 135.950
23 Nov.’221338.560184.6531480.000l
840.75816.593.901
298.159
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posters in duizenden dollars.
Goudvoorraad
1
–
F. R.
Data
_________
Zilver
etc.
Notes in
circu-
Totaal
1
Dekking
In het
____________
bedrag
F. R. Notes
buiten!.
latie
7 Nov. ’23
3.122.916
1
2.175.759
–
72.325 2.265.556
31 Oct.
‘2
3.111.078
2.141.153
–
80.067 2.224.865
24
,,
’23 3.136.412
2.142.532
–
72.710 2.255.354
8
Nov.
’22
3.080.755 12.165.119
–
1
30.5
2
712.340.074
Goud-
Data
Wissels
Totaal
Gestort
Dek-
Dek-
Deposito’s
Kapilaal
kings- kings-
____________
perc.2)
7 Nov. ’23
1.065.480
1.909.383
109.835
74,8 76,5
31 Oct.
’23
1.088.498
1.958.660
109.726
74,4
76,3
24
,,
’23
1.015.985 1.923.538
109.709
75,1
76,8
8 Nov. ’22
899.068
1.862.688
106.355
73,3
76,4
‘) Vérhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare
schulden: F. R. Notes en netto deposito.
8)
Verhouding totaieci
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenôver idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Aantal
1
Totaal
1
uituezette
1
Reserve
Totaal
Waarvan
Data
banken
1
geiden en
1
Ibeleggingenl bij de
1
F. R. banks
1
deposito’s
time
deposits
31
Oct.
‘231
709
111.943.4341
1.388.387115.288.3351
4.031.675
24
,,
’23J 771
111.920.2971
1.351.105115.217.2961
4.033.199
17
,,
‘231
770
1
11
.
961
.
370
1
1.409.948115.341.0411
4.023.620
1 Nov.
‘
2
21
786
1
1.274.7861
1.400.091 15.051.881
3.642.103
Aan het
eind van
ieder
ksvârtae.1 wordt een overzicht gegeven van
enkele niet wékelijks opgenomen baukstaten,.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 26 November 1923.
Indien wij de gebeurtenissen in de landen om ons heers
nauwkeurig beichouwea, schijnt het eau den eeneis kant,
alsof men zich overal instelt op het verder voeren van den
nationalistischen strijd, terivijl aan Cen anderen kant zich
af en toe teekenen voordoen, welke zouden doen vermoe-
den, dat men door samenwerking naar een oplossing van
de Europeesche euvelen wil streven .Als voorbeeld van het
laatste moge het Engelsch-Amerikaausch voorstel van een
economische conferentie gelden. Voorloopig echter is dit toe
te juichen plan afgestuit op de tlaurblijkelijk thans nog
veel sterker overtuiging van Frankrijk, dat in dit stadium
ieder land voor zich zelve de grootst mogelijke kracht moet
zien te ontwikkelen en zich moet aanpassen aan cle omstaii-
digheden, ddor dit streven ontstaan.
Dat die omstandigheden wel eens zeer moeilijk kunnen
worden, bewijst het vöorbeeld van Groot-Brittannië. Hoe-
wel de toestand daar te lande relatief niet eens zoo slecht
is (cle exporten over October bedroegen £ 10% millioen
médr dan over September, de importen £ 16% inillioen
n1r, terwijl de uitvoeren van fabrikaten een zeer bvre-
digend beeld toonen in vergelijking met het vbrig jaar), gaat vrijwel het geheele bedrijfsleven gebukt onder den
invloed van den algefrieen ingekrompen – werelclhandel en
de veralming van grootedeelen van Europa. Het is dan ook slechts uit overwegingen van zelfbehoud, uit de noodzake-
lijkheid zich.ok hier aan te passen, dat de leuze van pro-
tectie thans in het vrijhandelslaiid bij uitnemendheid is
aangeheven. Weliswaar zou hét nog slechts een gedeelte.
lijke protectie-politiek- zijn, die eventueel zal worden dooi-
gevoerd, doch het is duidelijk, dat één stap op dezen weg afgelegd het land snel naar een volkomen stelsel van be-
schermende rechten zou moeten voeren. Inmiddels is de
beurs hiervan niet zoo sterk onder den indruk gekomen.
1028
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28
November
1923
Men is op de fondsenmarkt niet uitgesproken pro. of anti-
protectionistisch ; men is er echter unaniem anti-kupitaals-
heffing. Het feit nu, dat de markt, in het bijzonder die
voor eerste.klasse beleggingspapieren in de afgeloopen week
Vrij sterk kon monteeren, kan er op wijzen, dat men de kansen vôor een overwinning der arbeiderspartij niet al.
te hoog aanslaat. Mochten dan ook de verkiezingen eindi-
gen met een meerderheid voor de partijen, die zich tegen-over ,,Labour” stellen, dan is cle kans groot, dat het thans
wéder bereikte uiveau gehandhaafd zal• kunnen blijven.
Mits althans geeii andere 1 atoren een tegeuwerkende
tendens leveren. flet verloop van den Sterlingkoers is te
dezen aanzien een moment van groote beteekenis. Nog
steeds is men er niet in geslaagd ‘een stabiel niveau voor het Pond te vestigen; gedurende de afgeloopen week va-
ren er vele op- en neergaande bewegingen te constateeren,
waarbij echter een dalende lijn de overhand heeft gehad.
Weliswaar maakt men zich hieromtrent in de City niet al
te ongerust, wijl men nog steeds er van overtuigd is. dat
seizoen-invloeden, te zamen met den onregelmatigen toe-
stand, door de verkiezingen geschapen, hier een rol van
beteekenis spelen, doch iie zeeT stille houding van de foiid-
-senmarkt, gevolg van de afwachtende houding, die men
.aaneemt, is hiermede toch wei in nauw verband te brengen.
Te P a r ij s zijn de omzetten ter beurze eveneens afge-
uömen. De eischen, die door de werknemers van allerlei
aard en overal in den lande worden gesteld, hebben de
a’andacht opnieuw gevestigd op de hooge kosten van levens-
onderhoud, welker verlaging natuurlijk niet in de itemd
wordt gewerkt door de koersdaling van het betaalntiddel,
die ook voor Frankrijk gedurende de jongste week te con-stateeren is geweest. Bovendien werkt het vooruitzicht op
het invoeren van protectionïstische maatregelen in Enge-
land niet al te opwekkend; cle mogelijkheid bestaat, dat
vele industrieën, clie tot nu toe een afzetgebied in Groot-
Brittannië hebben gevonden, bij de hervorming van de
Britsche douanetarieven dit débouché niet zouden kunnen
behouden.
Daarentegen is de beurs te B e r Tij n weder zeer leveti-
dig geweest. Eenerzijds was dit het gevolg van de Vrij ruime
geidmarkt, anderzijds heeft de nieuwe waardevermindering
van de Mark hier de hand in het spel gehad. Nog steeds
heeft men in Duitschlanci met dit uitgeleefde ruilmiddel
rekening te houden. De Rentenmark is niet in voldoende
mate in het verkeer gebracht, om de papirrnark te kun-
nen vervangen. De toestand is dus op het oogenblik zÔÔ,
dat men in handel en industrie met zeer niteenloopende
geidsoorten rekening heeft te houden. Naast papier- en in
sommige gevallen rentenmarken, zijn officieel de coupures
der goud- en der dollarleeningen in omloop, afgezien van
de tailooze variaties van noodgeld, door openbare lichamen en particuliere ondernemingen uitgegeven. Het schijnt ech-
ter, dat met opzet dé volledige doorvoering van de fleuten-
ituirk wordt vertraagd, ten einde te beletten, dat zij geheel
uit het verkeer wordt gehouden – doordat het nieuwe geld, zooals thans gebeurt, wordt gehamsterd – en op deze wijze
de inflatie nog eens in de hand wordt gewerkt. Klaarblijke.
lijk geeft men er cle voorkeur aan, het publiek langzamer
–
hand te wennen aan het gebruik van een ander betaalmid-
del en aanvaardt men het risico van den chaos, die hier-
door wordt bestendigd. Inmiddels blijft het af te wachten, of. deze munthervorming baat zal brengen; wei wordt het
nieuwe
reld
hooger gewaardeerd dan het oude, doch als ge-
heel volwaardig, gelijkstaande met biljetten, die op goud
geb’aseerd zijn, wordt het- nergens beschouwd.
Te N e w ‘Y o r k is de.markt sterk verdeeld geweest, bt-
geen Volkomen te verklaren is uit de eigenaardige positie,
waarin zich de dijverheici in Amerika bevindt. Over het al-, gemeen spreken de berichten van zeer voldoepde orders en
‘cie arbeids-capaciteit van cle meeste fabrielcen is dan ook
gedurende de jongste weken niet ingekrompen. Doch cle
vooruitzichten zijn onzakr, wijl’ er geen sprake is van be-
stellingen, die voor di e toekomst worden gedaan. Reserve
– van onuitgevoerde orders kunnen ook niet worden opge-
boivd. De maandstaten van de Steeltrust spreken oven-
–
•
gens hieromtrent duidelijke taal. Onder deze omstandig-
lieden is het begrijpelijk, dat men ook in de Vereenigde
Statén alles iu het werk stelt om het afzetgebied te ver-
gt’c;oten en markten voor de toekomst te winnen. Wellicht
is het in verband hiermede te brengen, dat in de achter ons
liggende dagen allerlei geruchten omtrent :Amerikaanache, aan Duitschland te verstrekken credieten, cle ronde hebben
gedaan. Precies geformuleerde gegevens omtrent deze voor.
– schotten zijn nog niet gepubliceerd, zoodat voorloopig vi-
licht moet worden gedacht, aan gewone hulpverstrekkiug,
– zooals dôr d, A. R. A. iiiRuslancl gedureade cie ergte
hongersnood-periode is toegepast. Aan den anderen kan
echter zou het plausibel zijn,. indien de Unie zou trachten
door crediet-verleening vasten voet op allerlei gebied in
Duitschland te verkrijgen, waardoor, behalve de belangen van de beide direct betrokken landen, ook die vhn Europa
als geheel gediend zouden zijii.
T e n o n z e n t heeft de
beleggingsnrai-kt
een zeer vast
verloop – gehad. Gelijktijdig met de reactie van den dollar-
koers en ittet het verdwijnen van den ongemotiveerden angst
voor een plotselinge schei’pe daling van den gulden, is het
aanbod voor binirenlandsche staatsfondsen tot een einde ge.
komen. Er kon zich, integendeel, weder vraag van goede
zijde op het verlaagde niveau ontwikkelen, zoodat per saldo
voordeelige verschillen te coastateeren varen, die voor zoo
stabiele fondsen als staats-obligaties in deti regel zijn, vrij
omvangrijk genoemd mogen worden. Het is moeilijk vast te
stellen, welke oorzaken medegewerkt hebben tot het schie-
lijk reageeren van den dollarkoers. Zonder eenigen twijfel
heeft De Nederlandsche Bank, blijkens de veekstaten dezer
instelling, daadwerkelijk ingegrepen, doch men acht het in
sommige kringen waarschijnlijk, dat dit ingrijpen pas is
gekomen, nadat het duidelijk was geworden, dat de opwaart-sche richting van het Amenikaausche betaalmiddel een einde
had genomen. ilet herstel -van meer normale toestanden zou
iii dit geval door onze circulatie.instelling zijn versneld; de geheele episode van de cloflar-stijging is inmiddels als een
sterk spedulatieve beweging gebrandmerkt. Dat dit echter
mogelijk is gevorclen, moet ovorden toegeschreven aan de
eigenaardige constellatie van onze Nederlandsche geldmarkt,
die na den oorlog veel meer een centrum van internationaal
verkeer is geworden, dan vroeger het geval was. Naast
011-
bbtwistbare voordeelen kan dit echter ook inconvenienten – leveren, zooals nu te coitstateeren is geweest. Van buiten-
landselie staatsobligeties waren Mexicnansche hooger in
verband met de aanstaande hervatting der rertebetaling.
19 Nov. 23 Nov. 26 Nov.9
,
0
t
g
6
o/ Nederland 1922 …. 98
991
99015
-F
1318
5
01
,,
1918 ….
8611
89
88
7
1
8
+ 211
43.
0/
,,
1918 . . . .
84
18
86%
8671
18
4
1
13
/16
4
olo
23
1916 . . . – 77%
7871
785
18
+
1118
3%
O
/
. . 73% –
–
3
oi
o
,,
. – . .
631
6311
8
63
–
1
18
2%
0/
Cert N. W. S……..51%
51%
51%
7
oj Oost-Indië 1921 . . . . 100′
10088132 100518+
6
0
/0
,,
1919 . – . –
95%
97t1
9771
._f.
11177
5
°io
,,
1915 – – – – 90%
90%
90f4
5 ol
o
Rusland 1906
/8
5
434 +
5
/
4
oi
o
Rusl. bij ilope & Co
4%
4t1I
i6
+ %
4
°/o Japan 18-99 ……..648%
–
–
5 oj Brazilië 1895 ……428/4
–
–
8
0/
o
San Paulo 1921. .
951sI
95%
95
–
6
0
/0
Amsterdam 1920. – . – 100
–
–
7
°o
Rotterdam 1920. – . – 100151
10
101
100% –
8111
Ook de verschillende aîdeelingen voor aandeelen-soorteti waren bijna alle zeer opgewekt van toon. Allereerst zij hici-
de
cultuur-a-fdeeling
gereleveerd, waarvan zoowel de con-
rente as de minder counante soorten zeer sterk de belang-
stelling trokken op grond van het feit, dat hoogere Cuba-
noteei-ingen te New ‘York samengingen met omvangrijke af-
doeningen door de V.J.S.P. De prijs voor superieur isthans
tot
f
16 —per picol gestegen op- welk niveau algemeen aan-
genomen wordt, dat de aangesloten fabrieken een winst van
ten minste
f
4,—
f
5,— per pïcol realiseeren. Weliswaar
wordt door het reeds tot lagere prijzen-verkochte deel van
den oogst de gemiddelde winst lager, doch het resultaat
wordt geacht zeer bevredigend te zullen zijn.
Ook
pctroleum-aandeelen
bevonden zich in het centrum
der belangstelling. Voor het hoofdfonds was de beweging
wel niet steeds naar bovèn gericht, doch per saldo gaven aandeelen Koninklijke Petroleum Maatschappij toch eau
aanzieulijkekoerswinst te aanschouwen. Het waren hier
vciornamelijk speculatieve overwegingen onitrent het kan-
staande dividend, de mogelijkheid van een emissie, de al- of
niet overneming der aandeelen Anglo-Persian enz. did de rihtiug van den handel hebben bepaald. Daarnaast, waren
aandeelen Geconsolideerde gezocht. Hier waren de flnctua-
ties niet zoo groot, doch de ondergrond was veel vaster.
na zonder onderbreken kon het aaudeel,c1agelijks koers-
verhoogingen boekn. De oorzaak van deze speciaal vaste
stemming is niet gemakkelijk aan te geven. Sommigen bren-
gen haar inverband met geruchten omtrent.een introductie
der aandeelen in Parijs; anderen spreken uitsluit?nd van
een betere situatie in Roemenië. – –
Daarentegen waren
tabalcswaarclen
ongeanimeerd; se–
ciaal vooi aandeelen’ Senembah, van welke maatschapp,ij de
oogstberichten minder gunstig luiden.
Rubbcraendeelen
bleven zonder veel variatie. De prijs van het product te
Londen is gedurende de achter oiis- liggende week iéts te-
ruggeloopen:
Thee-aandeelen
eenigszins -afbrokkelend. -‘
28 November 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1029
Voor binnenlandsche
indi.zstrieele
aandeelen
bestond op
sommige dagen een vleugje belangstelling hij
iets vaster
prijzen. 4,andeelen
Corn pania Mercantil
werden ruim ver
–
handeld en konden iets monteeren.
Voorbijgaand waren
ook de omzetten in preferente en
gewone aandeelen
Ma.-
doera-$toorn.trarn.
vrij groot.
19 Nov. 23 Nov. 26 Nov.Rijzing
of
daling
Amsterdamache Bank
108%
110
110
+
1%
Incasso Bank …………
86y
4
87%
88
+
1%
Koloniale Bank ……….
178%
184’1
0
188%
+
10%
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand
127
127%
128
+
1
Rotterd. Bankvereeniging
89
–
–
Van Berkel’s Patent ……
38k’
38%
38%
+
3(
Gouda Kaarsen
……….
72%
70
66
–
6%
Hol!. Draad- en Kabelfabriek
67%
67
60%
–
1
A. Jurgens’Ver.Fabr.g.aand
54 54
54
pr. aand
59% 60%
60
+ %
Leerdam Glasfabrieken
29X
29%
–
+ %
Philips’ Gloeilampenfabriek
262%
–
260%
–
2%
Vereenigde Blikfabrieken
105
105
–
Vereen.Chemische Fabrieken
41%
45
45%
+
3
CompaniaMercantilArgent
11%
13%
15
+
3%
Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
185%
188
191518
+
5218
Handelsver.Amsterdam….
491
503%
510%
+
19%
Handelaverg. Reiss
&
Co….
26
,
1
4
26%
27%
+
1%
Int. Crediet- en Handeisverg.
Rotterdam
…………
188%
191%
193%
+
5
Linde Teves
&
Stokvis …
66
69
69
+
3
Redjang Lebong Mijnb.-Mij.
122
123%
123
+
1
Gecons. Hol!. Petroleum-Mij.
134%
13771
143%
+
9
Kon. Petroleum-Mij.
……
‘/8
392%
396718
+
17%
Phoenix
Oil …………..
76%
–
76
—%
Amsterdam-Rubber-Mij ..
.
152s1,
152
150718
–
1
Kendeng Lemboe
……..
191
194
197
•f 6
Oost-Java-Rubber-Mij.
….
234
230
229
—
5
Deli-Batavia Tabak Mij.
.
304
298%
301%
–
2%
Deli-Maatschappij
……..
2851/
2
284
285
–
Senembah-Maatschappij
..
251%
250
241518
–
971
8
De
acheepvaartrnarkt
bleef
verlaten.
19 Nov.
23 Nov. 26 N
OV•
R
g
Of
Holland-Amerika-Lijn
82
80%
80%
–
1%
,,gem.eig
67%
67%
67
–
Hollandsche Stoomboot-Mij
20
—
—
Java-China-Japan-Lijn
85
–
–
Kon. Hollandsche Lloyd …
9%
9%
91
18
–
1/
Kon. Ned. Stoomb.-Mij …..
57%
–
57%
–
Konink.Paketvaart-Mij. …
124 124
124
–
Maatschappij Zeevaart
57
–
– –
Nederl. Scheepvaart-Unie
–
11611
8
11571
8
116
–
Nievelt Goudriaan ……..
85%
85
85
—%
‘Rotterdamsche Lloyd ……
120 119
121%
+
134
Stoomv.-Mij. ,,Nederland’
–
136%
137%
137%
+ %
,,Noordzee’
– –
22
—
—
–
De
Amerikaanse/te markt
was in overeenstemming
met
W’allstreet zeer verdeeld; voor dollar-obligaties is de vraag
sterk ingekrompen. Als regel kon
de arbitrage aan onze
beurs niets plaatsen.
19 Nov.
23 Nov. 26 NOVR
g
Of
dalin
Americ. Smelting
&
Refining
63
6311
2
63
—
Anaconda Copper
…….
80I1
6
81i,,
8111
+
1
Studebaker Corp.
……..
.111%
•
112151
16
112118
+
Un. States SteelCorp.
….
100’j,
101%
101818
+
1
Atehison Topeka……….
107
106’51
6
106%
Ene
……………… ..
177/
8
19
19518
+
1
Southern Pacific ……….
95s1,
6
93161t6
94%
11
/is
Union Pacific
…………
142
141%
14151
— 31
8
Int. Merc. Marine onig. gew.
871
8
8’s
6
9118
+ %
pret
339
1
35%
36%
+
2151
16
De
geidmarkt
was voorbijgaand iets ruimer; prolongatie
noteerde 4-3%–4 pCt.
R oct
i
t ica t ie.
—
In het vorig nummer komt
01)
pgn.
1008 linkerkolom, 4e regel
van de
laatste alinea,
in het
overzicht ,,Effectenbeurzen”
voor de
zin: ,,Indien de
leiding
‘van
de Rentenbank denzelfden weg opgaat als de Rijksbank,
ei5z.
”
Men zal begrepen hebben, dat
bedoeld is•.,, Indien de
leiding van de Itentenbank
niet denzeifden weg opgaat als
de Rijksbank, enz.”
–
GOEDERENHANDEL
GRANEN.
27 November 1923.
T a r we. De overvloed van broodgraan, waarover wij
van week tot .,week schreven, vormt eenigszins een contrast
met de betrekkelijke schaarschte aan voergranen. Terwijl de
prijzen voor tnrwe zich slechts ternauwernood konden
handhaven, zetten die van mais en gerst hun stijging voort,
zoodat zeer zeker de verbotiw van deze laatste soorten veel
voorcieeliger gebleken is. Toch heeft de Engelsche Regeening
.speciaal voor den verbouw van tarwe een vergoeding van
£ 1,— per acre aan de Britsche boeren toegezegd. Men ver-
wacht nauwelijks dat deze te elfder ure gedane toezegging
veel invloed
0
1
)
de bezaaide oppervlakte zal uitoefenen. Het
weer was den laatsten tijd daarvoor al weinig gunstig.
Merkwaardig is steeds de waardeering bij het publiek en
waarschijnlijk daardoor bij cle Regeeringeu, die de ver-
-bouw van tarwe heeft. Het is al heel onwaarschijnlijk, dat
een premie voor den verbouw van gerst gegeven zal worden
ei) toch is de betrekkelijke overvloed van dit artikel zeker
veel geringer dan die van tarwe.
In Amerika blijven nog velen aan verbetering van de
prijzen geloof hechten; in Europa rekenen sechts weinigen
daarmede. In Amerika meent men dat de Russische ver-
sehepingen toch niet veel zullen bedragen en men wijst op
het gÏ’oote percentage dat Noord-Amerika van de tarve-ver-
sehepingen levert. Dit is inderdaad het geval, sedert
1 Augustus komt nog 70 pCt. van de tarwe van Noord-
Amerika, maar ‘het is voor het overgroote deel Canadeesche
tarwe, die den Oceaan oversteekt. De theorie, dat de Ver-
eenigde Staten, althans Oostelijk van de Roekies, geen sur-
.plus zouden hebben, moet nog al een vuur3roef doorstaan
door den steeds toenemenden zichtbaren voorraad van tas’-
we ook in de Oostelijke Staten, ook al kan men beweren, dat later in het seizoen de oogstbeweging sterk moet ver
minderen en de voorraden dan spoedig zullen afnemen.
Voorloopig blijft Canada nog het groote exporttaud, maat’
over eenige maanden zullen stellig ook Australië en vooral
Argentinië, flinke heveelheden verschepen, want in heide
landen blijven de oogst-vooruitzichten zeer gunstig.
Rusland biedt op het oogenblik weinig aan en of het nog
in staat zal zijn veel uit te voeren, laat zich uit de karige
berichten, waarover wij beschikken, moeilijk voorspellen.
Moeiljkhe-eii bij het inlandsche transport doen zich nog
steeds gelden en de prijzen die de boeren, voor hun gran
beclingen, zijn al heel weinig bevredigend, daar zij voor alle
buitenlandsche geïmporteerde artikelen in verhouding zeer
hooge prijzen moeten betalen. De uitzaai van wiutergraan
‘zou in de Oekraine al heel gering zijn geweest en men zou
trachten zooveel mogelijk uitzaai van zomergraan te be-
vorderen om toch nog een redelijken oogst te kunnen
j
krijgen.
Ook in Noord-Amerika verwacht men een reductie in de
uitzaai van wintertarwe, doch men doet goed de officieele
cijfers hieromtrent af te wachten.
De vereldverschepingen waren in de afgeloopen week zeer
groot en dit zal vel spoedig de betrekkelijke schaarscjite,
die zich aan sommige markten voordeed, doen verdwijnen.
M a T s. Wij spraken reeds in den aanhef over de
sch’aarschte aan voergranen. De laatste weken bedroegen
de verschepirigen van mais nauwelijks de helft van die van
een jaar geleden. Wel moet men hierbij in aanmerking
nemen, dat er aanzienlijk meer gerst verscheept wordt.
‘Dit is in zooverre zeer gelukkig, daar de landen die den
laatsten tijd voornamelijk voor den mais-export gezorgd
hebben, nI. Argentinië, Zuid-Afrika en de Donau voorloo-
pig hun export niet meer kunnen uitbreiden. Argentinië
znl niet voor April of Mei weer kunnen aanvangen met
groote verschepingen, Zuid-Afrika is zoo wat geheel uit-
gepraat, alleen de Donau levert nog flinke hoeveelheden.
:Daar de kwaliteit van den nieuwen oogst van Roemenië
zeer goed bleek te zijn, vernieerderde in de meeste markten
,de vraag naar deze mals-soort, zoodat het niet te verwon-
deren
i,5,
dat de prijzen een flinke stijging ondergingen.
Als nieuwe mogelijkheid komt nu Noord-Amerika aan den
‘horizon. De aanvoeren van den nieuwen oogst zijn aldaar
sinds eenigen tijd aan het toenemen en de kwaliteit ver-
beterde zoo, dat cle hooge prijzen voor directe levering
niet meer te handhaven waren en waar de markten’ in
Europa intusschen gestegen waren, bleken enkele zaken
voor December-af lading mogelijk. Nederland, waar de Noord-
‘Arnerikaaasche mais speciaal geliefd is, was er natuurlijk dadelijk hij, maar de vrees, dat de prijsdaling in de Staten
slechts aan haar begin was, veroorzaakte groote terughou-
clendheid, zoodat de transacties nog slechts het karakter
hebben van een voorzichtig pogen om het verloren contact
terug te verkrijgen.
G e r s t. Vooral in Hamburg was de vraag zoo leveûdig,
dat de ‘prijzen aanzienlijk stegen. Rusland offreerde weinig
en tot steeds hoogere prijzen; – de meeste markten, ook – de
‘Nederlandsche, moesten de prijsstijging volgen. Ook Donau-
gerst deelde in de willige stemming..
L
ij
n z au d was vast gestemd voor spoedige aflading
1030
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28
November
1923
Noteer ingen.
•
.
Data
Chicago
Buenos Ayres
Tarwe
Maïs
Ho/er
Tarwe
Maïs
Lljnzaad
Dec. Dec. Dec.
Dec.
Dec. Dec.
24Nov.’23
103 72
2
18
4234
13,20 10,75
23,05
17
,,
‘2:
101
73’1
4171
8
14,75
10,35
22,75
24Nov.’22
1 18%
7051
8
43%
11,70
7,85
17,90
24Nov.’21
110
5011
8
33%
11,95
1
)
7,60
16,95
1
)1
24Nov.’20
204,ld
79
18
53’1
18,95
2
)
8,95
22,65
20Juli’14
82
5631
8
36%
9,40
5,38
13,70
1)
Per Nov.
2)
Per Feb.
• Locoprijzen te
RotlerdamlA
msterdam.
–
26 Nov.
19 Nov.
27 Nov.
oorten
19.3
1923
1922
Tarwe*
1)
12,50 12,50
13,75
Rogge (No. 2 Western)
1)
9,60 9,50
11,70
Maïs (La Plate)……..
2
)
202,-
196,-
198,-
Gerst (48 Ib. malting).
.
.2)
190,-
184,-
398,-
Haver (38 lb.whiteclipp.)
1
)
10,50
4
)
11,75
4
)
11,30
Lijnkoeken (Noord-Amen.
kavan La Plata-zaad)
1)
13,30 12,90
13,85
Lijnzaad (La Plata)
. . .
.2)
46
1,-
470,-
408,-
1)
p. 100 KG.
2)
p. 2000
KG.
S)
per
1960
KU.
‘)
Nr. 2 Hard1fled Winter Wheat.
4)
No. 3 Canada Haver.
AAN’OETlEN in’ tons van 1000 KG.
Rotterdam
. II
Amsterdam
Totaal
Artikelen
18124 Nov.
Sedert
Overeenk.’
II
18124 Nov.
Sedert
1
Overeenk.
1923
1 Jan. 1923
1
tijdok 1922
1923
1Jan. 1923
tijdi’ak 922
I923
1922
Tarwe ……………….18.122
731.696
1.021.917
Rogge ………………24.734
442.388
317.862
Boekweit …………..
……-
23:755
11.375
Maïs ………………..40.913
621.307
880.640′
Gerst ………………..4.064
271.155
141.960
liever …………………948
77.260
101.662
Lijuzaad …………….2.546
129.777
164.228
Lijnkoek ……………..1.000
169.653
115.511
Tarwemeel ………….13.584
130.749
59.461
Andere meelsoorten
30
1.592
9.111
door gebrek aan aanbod. Argentijnsehe verschepingen wa-t
ren zeer gering en er zullen toch ndg verscheidene weken.
moeten voorbijgaan voor die kunnen vermeerdereu. De
oogstberichten varen af en toe iets minder gunstig, vat-
een verhooging van de prijzen te Buenos Aires, ook voor
Februari-levering ten gevolge had, maar daar het weder
later weer gunstig werd en er van geen eigenlijke schade
g€rept werd, brokkeldeii de prijzen ten slotte toch weer af.
SUIKER.
Het is voornamelijk de sterke vraag naar ready suiker,
waardoor de noteering voor Spot Centrifugals te New York
deze week van d.c. 7,16 tot
dc.
7,78 opliep, welke ook de
sioteeringen op de termijnmarkt zeer beïnvloedde, zoodat
deze laatste ook gestndig rezen en wel van: dc. 5,42 tot 6,04
voor December; 4,40/4,91 voor Mnart; 4,47/5,01 voor Mei
en 4,57/5,13 voor Juli.
Cubasuiker werd aan het einde der week tot de. 5%
New York verhandeld.
De laatste C u b a-stetistiek luidt als volgt:
1923
3922
1921
Tons
Tons
Tons
Weekontvangsten 17Nov. ’23.
2.076
11.272
24.000
Tot, sedert 1 Dec. ’22-17 Nov.’23 3.478.185 3.872.512 3.309.860
Aantal werkende fabrieken ..
–
–
–
Weekexport 17 Nov. ’23 .. . .
12.167
44.092
62.000
Totale export 1jan.-17 Nov.’23 3.415.149 3.772.448 2.256.740
Totale voorraad 17Nov.’23 . .
63.042
108.661 1.032.326
De vaste stemming ‘iii merika deelde zich aan alle
mve-
(
reldmarkteu mede.
In E n g e 1 a ii d verhoogden Raffinadeurs hunne prijzen
Inet Sh. 1/6 tot 8h. 2/- naar gelang van den leveringstor-
mijn. Ook hier was de vraag naar en het betrekkelijk gebrek aan disponibele suiker de oorzaak hiervan.
De zichtbare voorraden zijn volgens de laatste opgave van
de Firma C. Czarnikow, Londen, als volgt:
1.923
1922
1921
Tons
Tons
Tons
Duitsehland 1 Oct. ’23 ……..158.800
98.i00
63.700
Tsjechoslowakije 1 Oct. ’23. .
277.000
181.800 312.600
Frankrijk 1 Oct. ’23 ……. .
42.200
45.000
32.000
Nederland 1 Nov. ’23……..8.600
52.100
30.300
België 1 Nov. ’23 ……….48.900
51.000
49.100
Engeland 1 Nov. ’23 ……..189.300
272.400
204.000.
Totaal in Europa ….
724.800 700.500 691.700′
Ver. Stat.(Atl. 1)av.)17Nov.’23
61.000
65.300
60.700
Cuba 17 Nov.’23 ….. . ….
63.000
108.7001.052.500
,
Totaal . .
848.800 874.500 1,804.900
Op. ,J a v a k3vanlen weder belangrijke afdoeningen door de’
V.J.S.P. tot stand in suiker uit oogst 1924. Het grootste ge.
cleelte werd tot de laatst vermelde prijzen verkocht, waarn
deze opuieinv werden verhoogd tot
.f
15% en
f.
16- voor’
–
31.086
34.509
762.782
1.056.426
–
485
–
442.873
317.862
–
.
– –
23.755
11.375
–
73.715
91.220 695.022
971.866
–
14.018 4.546
285.173
146.506
–
533
50
77.793
101.712
–
53544
72.938
183.321
237.166
–
–
1.547
169.653
117.058
–
4.754 6.360
135.503
65.821
– –
2.615
1.592 11.726
Superieur en
f 14%
voor No. 16 enhoöger, waartoe verdere
partijen van de hand werden gedaan. Ook de markt voor
dis-
ponibele suiker was zeer vast en ht laatst werd
f
20,50
voor December en
f
21,50 voor December/Januari Superieur
betaald.
Door de ilandelsvereenigiug Batavia wordt de volgende interessante specificatie der afschepingen van Java gedu-
rende het tijdvak 1 April 1923 t/m. 30 September 1923 in
vergelijking met die (lor voorafgaande jaren bekend ge-
maakt:
Oogst
Oogst
Oogst
Destinatie
1923124
192223
1921122
Tons Tons Tons
Holland en v. o………..
7.341
31.s35
8.936
Engeland
……………
191.038
94.460
7.551
Frankrijk ……………
47.399
:36.155
5.914
Duitschiand
…………
50
13.008
100
België
………………
6.418
2.699
—
Noorwegen …………..
820
2.293
–
Zwedeii
……………..
0.000
–
–
Denemarken
…………
–
25
469
Italië
………………
7.448
8.849
32.703
Griekenland
…………
14.768
5.499
5.868
Finland
..
…………….
L-.
9.250
Rusland
…………….
–
1.997
–
Turkije
……………..
2.600
17.141
9;038
Overige
Levant ……….
–
–
950
Port-Saïd, Suez en Alexan-
–
dria v.o. en i/tr ……..
145.065
121.856 52.505
Ver. Staten Ooskust..
.
2.000
–
–
27.618
7.000
300
Totaal bewesten Suez
461.565 352.067
124.394
Britsch.lndië …………
246.278
197.613
307.451.
Aden
……………….
850 350
–
Arabie ………………
–
261
–
Penaug ……………..
3.897
– –
Singapore ……………
29.874
36.209 42.277
Siam
……………….
3.400
8.226
546
Dai ren ………………
2.002
China
……………….
2.210 .15.591
3.844
hongkong
…………..
98.443 122.109 136.056
Japan en Formosa …….
128.279
157.728
121.475
Australië
……………
160
2.310
3.244
Nieuw Zeeland
……….
5.773
–
Totaal ……
.982.731
892.464
739.287
H
i
er te 1 a u de opende
de maikt zeer vast
met notee.
ringen, Nvelke ongeveer
•
f
1,-
boven
het slot van
verleden
D
week lagen. Novembdr,
ecember en
Mei levering ging tôt
f
30,50 in andere handen over. Behoudens
eene kleine
reac
tie wegens realisatie-aanbod
stegen prijzen verder
en sloot
de termijn.markt met prijzen
als volgt:
November
en Decem-
ber levering
f
32,50; Maart
32,37%;
Mei 32%;
Juni 32,-
en Augustus 29,87%.
De omzet op de termijiimaikt beliep bijna 8,000 tons.
28
November
1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1031
NOTEERINGEN.
Amster-
Londen
Vete York
96pCt.
White Java
Amer. Gra
Data domper
Tates
f.o.b. per
nulated c.i.f.
Centri-
Maart
Cubes
–
_______
fugals
No.
1
Sh.
Mei/Juni
November
Sh
Sh.
‘
$
ets.
22 Nov.’23
131K
6019
2513
–
7,5
15
,,
’23
29′
5919
2313
–
7,28
22 Nov.’22
,,23
561_
191..
2313.
5,65
22Nov.’21
,,2l5/
5516
181_
2013
4,1)
4 Juli ’14
”
1
118!82
181_
– –
3,26
KATOEN.
Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling Uplauds.)
23Nov,
1923
16Nov.
1
1923
9Nov.
1
1923
23Nov.
1
1922
23Nov.
1921
New York voor
Middling …
35,90e
34,80e 33,35e
25,45 e
18,90e
New Orleans voor Middling 34,25e
34,- c
33,- c
25,12e
17,75 e
Liverpool voor
Fy Middling
20,49 d
20,29 d
19,42 d
14,77 d
12,12 d
Ontvangsten in. en uitvoeren van Amerikansehe 3iaven3.
(In duizendtallen balen).
1 Aug. 23 Overeenkomstige periode
tot
23Nov. ’23
1922
1
1921
Ontvangsten Gulf-Havens. 3 541
3 236
2 8°1 Atlant.1-Eavens
f
ljitvoernaa,-Gr.Brittannië
721
672
579
‘tVasteland.
1.290
1.187
1.244
Japan …..245
194
408
Voorraden.
(In duizendtallen balen).
Overeenkomstig tijdstip
23Nov.’23
1922
1921
Amerik. havens ……….937
1.197
1.450
..
Binnenland …………..1.233
1.475
– 1.520
New York …………..
.-
–
–
New Orleans ………….-
–
–
5
3
Liverpool …………….20
75
526
Marktbericht van de Ileeren Sir Jacob Behrens &
Soos,
Manchester, d.d. 21 November 1923.
l’rijzcn van .merilcanusche katoen zijn deze week op-
nieuw gestegen en waren gisteren ten slotte veer circa eeti
penny duurder. De ontvangsten in de havens wijzen een
vooruitgang van bijna een kwart millioen balen aan, ter-
wijl in Engeland ruim 50.000 halen meer zijn afgenomen
dan een jaar geleden. Van l’ernkatoen zijn prijzen eveneens
hooger, terwijl Egyptische katoen Zee!- sterk gestegen is
en iui1y good fair sakel gisteren 360 punten hooger noteer-
de dan vcrledet.i
WToensdag.
Dooi
–
(leze stijging zijn de
vel
–
–
koopeu zeei- verminderd daar deze grootencteels het gevolg
zijn van spoculatieve attukoopen in verband met de waal-
schijt!) ijke schaarschto aan •’iiaerikaansche stapelkatoen.
n
Amerikaasc-lie garens zijn Opnieuw duurder terwijl in
de afgeloopeti week zoowel vooi het binnenland als voor
export s-rij belangrijce transacties tot stand zijn gekomen.
Mulegarens zijn ongeveer een peuny duurder dan een week geleden, terwijl riliggarens over het algemeen
1/2i
2 cl.
hooger zijn en Spinners in deze soorten, beter bezet raken.
De aa]ivragen van Indië zijn over het algemeen te laag,
terwijl er in getwijnde garens ook vrij veel gedaan is. De
plotselinge stijging van garenprijzen heeft echter verschil-
lande zaken doen afspringen, zoodat de markt op het
oogenblik Vrij kalm is. Prijzen van Egyptische garens zijn
booger iii verband met de stijging van deze katoen en 60cr
twist is gentidcleld 416 cl. duurder dan een week geleden.
Ook hierin zijn vrij veel zaken gedaan, hoewel ‘koopers na
(leze stijging eenigsziiis huiverig zijn geworden. Iii getwijn-
de gctrens voor de naaigarenfabrieken is de stijging veel
ltooger geweest en verschillende spinnerijen vragen thans
6 (1-1/. per ib. meer dan een niaattcl geleden.
Ook
de
markt van nianufacturen schijnt den invloed te
ondervinden vati de waarschijnlijke schaarschte aan het
ruwe materiaal. Over het algemeen hebben fabrikanten van
stapels vi-ij veel orders geboekt en zijn beter van opdrach-
ten voorzien dan sedert gernimen tijd het geval is geweest.
Voor smalle shirtitigs voot- cle drukkerijen is de positie
slechtej-, daar hiernaar slechts weinig vraag schijnt te
zijn. Prijzen zijn echter zeer vast, terwijl er ook ‘verschil-
lencie aanvragen aan de markt zijn. De meeste koopers zijn
echtej- zeer voorzichtig en zulks is zeer begrijpelijk na cle
ondei
–
vittdingen der vorige hausse in 1920, zoodat over het
algemeen niet itteer gekocht wordt dan men direct gebrn.
ken kan. Wel verwachten verschillende koopers nog hoogere
prijzen, doch bij elke stijging wordt het risico eveneens
grooter. Verkoopprijzen op de overzeesche markten zijn over
het algemeen ve1 verheterd, doch deze hebben nog lang
tiet het iciveau der Europeesche kostprijzen bereikt. Hôe-
wel (!an ook de algemeene toestand zeer .verbeterd is, kan men i.iiet optimistisch zijn, daar bij deze hooge prijzen het
risico natuurlijk steeds grooter wordt. De verdere ontwik-
keling der markt zal dan ook veel van de behoefte der ver-bruikers afhangen en van het feit of dezç werkelijk in staat
zullen zijn cle huidige kostprijzen te betalen.
– .
14Nov. 21Nov. Oost.koersen. 13Nov. 20Nov.
Liverpoolnoteeringen.
T.T. op Indië
114
114
F.G.F.Sakellarides 21,15 24,65, T.T.opllongkong2 35/
9
213
G.F. No. 1 Oomra 12,35 13,10 T.T.opShangbai 3,3k 310
KOFFIE.
(Ilededeeliug van de Makelnars G. Duuring & Zoon, Kolf t & Witkainp, Leonard Jacobson & Zonen en G. Bijdeudijk.)
Noteeringeu en voorraden.
*
Rio
Santos
Data
Wisselkoers
Vorraad
.
Voorraad
–
24 Nov. 19231
423.000
23.225
534.000 28.600
4
29
/
32
17
,,
1923
465.000 23.500
564.000
29.000
4
27
/
32
10
,,
1923
488.000 23.500
641.000 28.500
24 Nov. 1922
1.581.000
17.025
2.167.000
21.900
629132
Ontvangsten.
–
Rio
Santos
Data
Afgeloopen
Sedert
Afgeloopen
Sedert
week
1
1Juli
week
1
1Juli
24 Nov. 1923..
.
95.000
l
.
11.751.000
1
212.000
1
4.028.000
24 Nov.
1922….
68.000
1.463.000
184.000
3.048.000
THEE.
(Opgave van den makelaar J. van Eek.)
Bericht van den atloop ‘rheeveiling
op
T November 1923.
Aanbod in veiling bestond uit:
lieden:
8050,
20l2,
20/4 ku. Java thee
3440, 412/2,
,, Sumatra thee
113012,
China thee
– 140,
voor rekening belangit.
109, 1642,
ex voorg. veiling
Totaal. . 11739, 172612, 2014 ku. thee.
2 November 1922:
7510, 6012, 2014 kn. Java thee
4248,
Sumatra thee
102,
ex voorg. veiling
1otaal.. 12840, 6012, 2014 ku. thee.
Aanbod 1 Januari jl._tot heden:
1922
1921
Java thee
130465 kn. 134505 kn. 230125 &n.
Sumatra thee
51393
35301
21440 ,
Voor rek. bel.h.
5529 ,,
4480 ,,
2965
Totaal ………..187387 kn. 174286 kn. 254530 kn.
Cern. per veiling. . 13385 ,,
12449 ,,
18181
Tol. aanb. China thee. 1868312 ,,
147912 ,,
De opening was iets weifelend, doch spoedig daarna iverd
flink geboden en bleef de stemming gedurende het verdere
verloop zeer vast.
De prijzen betaald voor Oranje Peceo, vergeleken bij
v6rige veiling waren iets onregelmatig; enkele theeën be-
dongen iets meer, andere moesten lager worden afgegeven.
Pecco en Pecco Souchon: de goede rniddenkwaliteiten
waren prijshoudend, de prima mooi bewerkte theeëu en clie
theeën, waarvan smaak en afwerking te wenschen lieten, iets
lager.
J)e Gebroken Pecco’s en Gebroken Oranje Pecco’s waren véelal iets gemakkelijker te koopen dan in voorgaande vei-
ling, slechts enkele theeën van zeer goede kwaliteit bedon.
gen iets boven taxatie. –
Dust, Fannings en Gebroken thee wal-en prijshoudend, de verschillen in prijs met voorgaande veiling veelal zeer
gering.
1032
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 November 1923
De Witpunt werd bij goede vraag géheel verkocht.
Volgenda veiling zal vorde.gehouclen op 1)onderdag 22
November e.k.
Vrij zeker is, dat er niet meer dan 6000 kii zullen wor-
den aangeboden.
–
RUBBER.
De incrkt is deze week tamelijk vast geweest met weinig
iluctuaties. Prijzen hebben zich langzaam eeuigszins ver-
beterd.
De slotnoteeringen zijn:
einde voorafgaande week:
Prima Crêpe . November 79v, et
.
………….77 ct;.
December – 79,t. ,…………..77
Jan/Maart 80
,.
……………. 78
Sinoked Sbeets November
7934 ,… …………. 76
,,
December
7934 ,………….. 7834
Jan.jMaart 80112 ,…………..- 78
26 November 1923. –
–
–
COPRA.
De markt was deze week flauwer gestemd. Bij importeurs
was tot cle lagere l.)r.ijzen ecbter iiiet te koop, zoodat ten-
slotte toenHamburg meer belangstelling toonde, de markt
weder sterk opliep. Het slot was
f s1
8
boven het laagste punt.
Di noteeringen zijn:
–
Ned. md. f.m.s. dichtbijto6meud
. . . . f
3334
veraf . . . . 33,-
November afi…….,,
December ,…….
32
Januari
……..,, 32
2
18
26 Novemmmber 1923.
–
METALEN.
Loeo.oteeringen. te Londen:
Ka
i7
Koper
Data
Stan-
Electro-
Tin
Lood
Zink
1
daard
lytiscil
26 Nov. 1923..
61.51_
66.101_ 231.216
30.101
33.2/6V
19
1923:: 61.716
68.51_ 220.216
30.51_
32.716
12
1923..
60.17/6 68.101_ 217.216
31.216
33.7/6.
5
1923..
60.1716 64.5/_ 1208.716
30._f_
33.51_
27 Nov. 1922..
61.151_
•69.101_ 174.15/_ 96.51_
36.1716
20 Juli 1914..
61._i_
1
145.151_ 19._/_
21.101_
VERKEERS WEZEN.
VRACHTENMARKT.
–
27 November 1923:
Over liet algemeen zijn cle vrachten ietvaster, hetgeen
zich echter grootendeels openbaart voor
–
de vTachten in deim
Stillen Oceaan;waar ten gevolge van cle ramp in Japan het
vervoer van laclillgen hout, graan en meel naar J aptul en
China zeer is toegenomen. De meeste ree:lers kunnen luer
–
van ehter niet profiteeren, daar hun booten zich niet in
dc Nortb Pacific bevinden cii uitloopen in ballast bijna cle
eenige immer is om claaj- te komen. liet risico anti het
varen in de Nortli Pacific erb6nden bestaat hierin, dat als
de vraag voor Japan afneemt, zeer vele booten aanwezig
zullen zijn, welke een thuisvi-acht zoeken. De geregelde
lijnen nemliemn bijna alle lading weg, zoodat het vaak nood-
zakelijk zal blijken om eerst weer een groot traject iii
ballast af te leggen alvorens een al of niet lootiencic thuis-
konmende vracht verkregen kan worden. – –
De nitgaande steenkolenvrachten van Engeland naar de
iiddellaiidsche’ Zee zijn ook opgeloopen, doch daarentegen
zijn dc vrachten van de Zwarte Zee naar beneden gegaan cii kun ccii cle reeders slechts ten deele vin deze verhoo-
ging profiteeren.
0
Alhoewel dus bier cii daar eenige verbetering is te con-
stateet-en, blijft het zeet’ moeilijk voor dc reeders om buit
booten loonenci ‘te exploiteerea en zeer vele reizen zullen
zelfs aanzienlijke verliezen laten. i3ooten, welke bv. naar
La i’luta zijn uitgevaren tegen vrac-hten van 13/6 en 141- en
al mIa ar laadkiaac’ ivaren iii October cii November
z
jim hier-
van goede voorbeelden.
– Van de Northern Range werden weinig booten bevraclit
doch voor December-aflading waren cle vrachten betrekke-
lijk vast. Ei- werd 3/6 per quarter betaald naar United
Kingdom. Wat betreft steenkoleuvi
–
achten, kan vermeld
vorcleu, dat een boot is afgesloten naar Genna tegen $ 2,90
voor Noveinber-veracheping.
-. Van de C.Lilf zijn -ccii pater booten hoe’racht niet pitehpie
maar La .l?lata tegen vrachteit van $ 14.50 pel- mille en
143/9 per Std..
De vracht van de North Pacific naar U. K. is e’nst en
booten werden afgesloten tegen 37/6 per ton.
Naar Japa n ivcrJ e’oor tam-we en nieel $ 6 tol $ 6,50 lie-
taalci per 2000 lbs., tem’wijl voor hocmt’meerclere booten wei-
den bevracht tegen $ 16 pet- mille.
Ook cle vr-achten van de nitraathavens liepem iets op; er
werd ecn boot afgesloten tegen $ 5,10 naar Galvestoic Boston
range. – – –
Wat Anstralië-betreft,-kau -worclen-genmeld, dat een boot
is afgesloten tegn 27/6 één,. 28/9 twee havens Japan.
Pe
–
verselieping naar Europa begint pas in Januari.
De vrachten van La Plat
–
a blijven zeer laag voor pronmpte
versclmeping. Er zijn 2 booteic bevracht voor Noveimiber-
aflachiimg van Buenos Aires -tegen vi
–
achteti van
15/-
naar
Avommnmouth cmi 171- naar 2 havens Oostkust van Engeland.
Voor Decembem–tiflading is de vi-aag op het oogenblik iets
beter, doelt bevrachtiimgen vonden niet plaats. Voor Jan nari/
Febrtmari-tmfladiumg is cle toom ook iets vaster, doch de vracli-
ton bleven ongeveer:hctzel.fdc, nl: 22/6 tot 23/..
De vraag natmr ruimte voor maïs van Zuid-Afrika is tbaum
geheel_.opgehoumclen teim – gevôlge van ci roogte.
–
Van Mauritius mmmci- U.K./Contiiment is dc vracht voom’
suiker ongeveei-. 27/6.
,•
–
Van Diirban mm nar Rangoon is 11/- en vum
t
Do rbai’i naar
Boml
.
a.y 12/6 betaald voor
3
anuari-afla:hiag. – –
Van Voor- indië bi ijveim de vracliteum ongeveer
01)
deze! ide
hoogte met :2/- cci 25/6 oim cleadweight van Jionibay voor
Deoember/J aunari-booten,
imt liet Westelijk gedeelte v,mn cle iii idclellami.dsche Zee
bestaat vraag, voor kleinere booteic voor fosf nat en erts en
dc- vrachten hiervaum zijn vaster.
Vaus Alexumtmmlrië zijn booten bevi
–
acht tegen 10/9 k 11/-
‘er 60 cuib. ft. voor J;mnmmari-afladiuug.
De vracliten van cle Donau blijven ongeveer hetzelfde,
uil. 1716-18/3 al -naar grootte, terwijl (le vraehten van de
Zwarte Zeehavens 1/- lager zijn, cl. 1316 naar Boi
–
cleanx
iiutmbtmm
–
g rauge en 141- naar U.K. –
De imitgatinde -vi
–
acimteim
–
an Wales uaar cle Nidcld]land-
su-he Zee zijn ster. Naar West-italië werd 916 betaald
en utaar Port-Sai1 101-De uitaandc vrachten naar La
Plata schommeien sterk tcisschen 15/3 prompt en
.
1.4/- voor
December-aflading. . —
GRAAN..
–
Ati. Kust
San Lorenzo
1
Odessa
Ver. Staten
grad Rotter
.
t
— . –
Data
Londen, dam
Rotter- Bristol Rotter-
1
Enge-
/P’dnni
danm kanaal dam – land
.19-24 Nov. 1923
–
13/6
2
–
319
–
2213
2213
–
12-17
,,
1923
–
1316
2
13
e3
3143-
2
221_ 221_
20-25 Nov. 1922
–
–
5
e3
3;6
28,6
2816
21-26 Nov. 1921
–
41_
41
1
_
201_
201_
Juli
1914
-11
d.
713
111134
.111134
121_
121_
KOLnN.
1.
Cardiff
IOostk. Engeland
– Data
La
Rotter- IGothen-
Rim’ier
Bordeau-c
Plato
dam
burg
19-24 Nov. ’23
616
9110
1015
1
11,9′
51_
6/9
12-1.7
,;
’23
614
9/11
10/_
1412
5/434
6/9
20-25 Nov. ’22
719
10/9
121434
1216
516
8/
21-26
Nov.
’21
716
141’_
161_
l99-
5/734
Juli1914
Ir.
7,-
71_
713
14/6
312
41…
–
l) $ per ton kolen.
2)
Per ton d.w.
3)
Am. cents per 100 lbs.
INKLARINGEN.
VLISSINGEN.
October 1923
Landen van
October
–
1922
Aantal Aantal
herkomst
schepen
schepen
Binneul. Havens
1
8.100
2
16.201
Groot.Brit€annii
32
255.272
31
255.989
Deneniarkei
1
)
–
–
2
1.590
Finland
2
)
– –
2
865
Frankrijk
1
356
– –
Italië’)
4
1.392
–
–
Rusl._Zw. Zee
2)
15
5
–
—
Totaal
272.825
37
273.745
53
Nat
i
on mcli t ei t.
Nederlandsehe.
37
265.093
34
271.730
Britsche
3
1.039
– –
Duitsehe
4
2.551
1
395
Belgische
9
–
4.142
1
470
Zweedsehe
–
–
1
1.150
Totaal
. . ..
–
53
272.825
37
‘
273.745
‘& Co.)
t)
Bijleggers.
2
S1eepbootn.
(Barend
Stof koper