Jrg. 7, editie 349

6
SEPTEMBER 1922

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN

conomischStatistische

B ri c
_hten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOÖRECONOMISCHE GESCHRIFTEN

ft
JAARGANG

WOENSDAG
6
SEEMBER 1922

No. 349

INHOUD

Blz.

Da SPOORWEG-TEKORTEN 1 door
II. J.
van Braambeek….
772
NederlandschIndische Forensen II door
Prof. Mr. Ant.
vanGijn ……………………………………
773
De Nederlandsche Akkerbouw, v66r, gedurende en na den
Oorlog II door S
.
W;
de Clercq ………………..
775
De Nationale Bank van Oostenrijk door
Dr. Karl Mautnër
778
Londensche Correspondentie
………………………
781

AANTEEKENINGEN
De koers van den Indischen Gulden …………….781
De Staatsschuld der Vereenigde Staten…………..782

MAANDCIJFERS:
Handelsbeweging over de maand Juli 1922……….783
Productie der Kolenmijnen
…………………….
784

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………………
784-790

Geldkoersen.

Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.

Goederenhandel.
Bankstaten.

Verkeerswezen.

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
‘4lgemeen Secretaris: Mr.
G.
W. J.
Bruin.s.

A88i8ten-Redactenr voor het weekblad:
D. J.
.Wansink.

Secretariaat:
Pieter de Hoogh.weg 1, Rotterdam.

Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.

Telefoon Nr.
3000. Postchèque- en girorekening

Rotterdam No.
8408.

Abonnemenisprijs voor het weekblad franco p. p.

in Nederland f 20,—. Buitenland
en
Koloniën
f
25;-

per jaar. Losse nummers 50 cents.

Leden en donateurs van het InsUtuut ontvangen

het weekblad gratis.

• Do verdere publicaties van het Instituut uitgaande

ontvangen de abon’rié’s, leden en donateurs kosteloos,

voor zoover daaromtrent niet anders wordt
beâlist

Advertenties
f0,50 per regel.
–
Plaatsing bijabonne-

ment volgens tarief. Administratie
van abonnementen

en advertenties:
Nijgh &
van Ditmôzr’s Uitgevers.

Afaatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s- Gravenhage.

5 SEPTEMBER 1922.

In verband mct de”maandswisseli’ng was de geld-

markt deze berichtsweek ietsiinder x1uim. De pro-

longatierente bleef weliswaar onveranderd op

pCt.,maar particulier disconto.was niet onaanzienlijk

vaster. Reeds in het begin der week was niet onder

2M te plaatsen en later waren de kleiie bedragen, die

aangeboden werden slechts bij Sén adres en alleen tot

3 pOt, onder te brengen.

*

* *

De vrrnindering van
f
3,9 millioen, die do post ibm-

nenlaïndiscJie wissels op iden weekntaajt van De Neder-

}andche Bsnk.’te zien.geeft, last aic’h ibijna,geheel

rvffda.raii uit de efnemig van hot bedrag dot’ recht.-
siseeks ibij de Bwnk geplaatste schatki:stpromessen,

Itetweik van
f
34 miflioen
tot f
30 miJilioen teraglieip.

]Let renteloos voorliot ‘aan liet ‘Rijk daatJa van 14,5

c
13,2 ill.i.oen. De diseonteeringen van perticulieren

bwen nagenoeg ‘op dezelfde hoogte, nooals blijkt uit

de eijfeÏs voor Bijbanik en Agentseliappen. Daaren-

•lgenn, liepen de :belningen, bljkibaar in erbsnd met

de inaanjdjwissel.ing, met
f
25 imi.Uioen op, – een’er-

eer.deri:ng, die bijna geheel rvoo.
r
rekening komt van

de iboofdbanik en zoowel de goederealbeleeningen als

de effetenibeleeninjgen ibetrieft. D.e laa’bvte stegen met

f15,9 mill.iioen; de eerste met
f
9,1 ‘million.

De post ‘diverse rekeningen op kle actiefzijdo der

balans daalde met
f
2,2 miljoen; rvenmoedelijk heeft

de Bank idas ook in de efgeloopen week weder moer

dn klein bedrag aan dollars afgegeven.

De post papier ‘op het buitenland in discoato bleef

vrij wel onera’nderd
1
.

• De biljettencirculatie nam sust
f
24,5 unillioen toe.

Paar de rekening-courant saldi tegelijkertid slechts

1iiet
f 7,9
anillioen vermindeaiclen, liep het beschilk-

baar unetaalsaildo van
f
415,3 imillioen tot
f
411,8 mii-

fi’oen’terug.

*

t
*

De wisselmarkt bleef nog zeer onzeker, ook nadat

tkend werd dat, onder een anderen vorm, aan

uitschland tea slotté toch een moratoriuin was toe-

gestaan en do dreigende uiteenvalling der entente

f
as afgewend geworden. Aanvankelijk deed dit be-

richt en marken en francs niet onaanzienlijk stijgen,

voor marken weder 21X betaald werd; later

was het aanbod echter weder overwegend en liepen de
ersen terug.

t

$
t

T
Op de termijnmarkt – varen marken op levering

weder zeer sterk aaageboden en kwam de marge tegen

contante marken op 1 en 1% cent. Daarentegen werd

et agio voor bankpapier opnieuw grooter. Door het

a1gmeen gebrek aan betalingsmiddelen in Duitsch-

l’nd vooral van M. 1000 biljetten, was het nogmoei-

lijker om de vraag naar reisgeld etc. to voldoen, zoo-

dat gisteren tot
7
en 8 cent ngio betaald werd voor

• duizend jes.
De
merik-waardige ivoorkeur voor

roolde biljetten blijft anveraaa!derd hes,taa,n en uit aich

een hoegere waardèering van 3
t
4 cent boven

groen en ifoleirt papier.

772

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 September 1922

LONDEN, 2 SEPTEMBER
1922.

Gexhirende de nifgloerpeu
ççs
n
ee
k liajd de geidinrarikt

een nrge1matig vierloop. In veilbamd met de maanids-

wiissnling en de storting van aanzienlijke bedragen aan

belastingen ihee,rsc3ate op Weensgdsg en Donderdag en

aanmerkelijke schawnschte, met gervnig, dat het gr6t-

ste gdeedte van de op Woensdag verjna,llenrle epnaanen

bij de Bamk ocf Enigiand weder heirni~d noes’t or-

den, terwijl den volgenden dag een verder bedrag

voor een week è 3
Y
pOt. werdi epgenomen. Daggeld.

koersen varieerden lomp genomIdTe dagen >tusschen 1 3

en 3 pOt. en norteeren ‘tlraais 1-2 iOt.

Aian Idie discositoanark.t was ‘de stenwialg ‘dienver-

eenikaunstig vaster, ‘hoewel ide oinvzest,ten gering warèn.

2-, 3- ien 4nmdis. ibankaccepten doen tha1ns 2
7
/is—Y

pOt. en 64maa’ds. idem
2
V2
-9
!15
pOt.

DE SPOORWEG-TEKORTEN.

I.

De heer H. J. van Braambeek schrijft ons:

In ,,Economisch-Statjstjsche Berichten” van 16
Augustus 1922 is de voorzitter van den Raad van

Commissarissen Jhr. van Kretschmar van Veen aan-
gevangen met het geven eener uiteenzetting van den
toestand, waarin de Spoorwegen zijn geraakt.
1)
N-
tuurlijk wordt daarbij als uitgangspunt genomen de

brief, dien de Raad aan den Minister van Waterstaat

zond en waarin wordt omschreven, dat het noodzake-

lijk is om voornamelijk op de personeeluitgaven te be-
zuinigen.

En waarom?

Omdat dit de grootste post is van de exploitatie-
kosten. Deze post beloopt zoowat
2/3
deel van deze
uitgaven, wanneer men namelijk de vaste lasten, als
huur, rente, afschrijvingen buiten beschouwing laat.
Van het personeel zal het dus grootendeels moeten

komen. Hierop volgt de mededeeling, dat door de
dienst- en rusttijdenregeling het aantal ménschen in

dienst bij de Ned. Spoorwegen zoo geweldig is toegé-

riomen en bovendien dat de bonen zeer hoog zijn..
In het Oosten van den Bommelerwaard, in Oostelijk
Noord-Brabant, in Hilversum zijn die bonen veel

lager dan aan ‘t spoor en dan heeft men nog bij de
spoorwegen ,,recht op premie-vrij pensioen, kostelooze
geneeskundige behandeling, ziekte-uikeering, dienst
kleeding, vrij-vervoer
voor zich en zijn gezin en be-
noodigdheden voor de huishouding, zeer beperkten ar-
beidstijd, recht op verlof.”
In de eerste plaats zullen
wij
ons veroorloven tegen
deze poging en deze methode om den toestand van het
spoorwegpersoneel rooskleurig te schilderen een en
ander aan te voeren. –
Want onmiskenbaar komen hier de pogingen, die
langzamerhand tot methode zijn geworden, aan -den dag om de bonen van het spoorwegpersoneel geheel

af te meten naar die van arbeiders in de vrije bedrij-ven. En dan bij voorkeur in heel ongunstige streken’
in heel ongunstige tijden en in heel ongunstige be-
drijven. Wanneer dan nog enkel voor het spoorweg-
personeel worden opgesomd de voordeelen, die zij bo-
ven de
vrije
arbeiders genieten, is niets gemakkelijker
dan een zeer frisch en
blij
schilderij te geven van de
weelde, waarin het spoorwegpersoneel zich baadt. •’
Doch reeds de wijze, waarop de huidige loonrége-
ling, die pas van 1 Januari 1921 dateert tot stand is

gekomen, zal den lezer hebben moeten waarborgen
dat het met die weelde toch niet z66 de spuigaten
uitloopt, als de schrijver wil doen gelooven. Zooals
Jhr. van Kretschmar zelf schrijft, brengt de Loonraad

1)
[Wij
vestigen tevens de aandacht op de gedachtenwis-
seling tusschen de heeren Mr. H. C. Dresselhuys en H. J.
van Braambeek in de
N. R. Ct. van 18 en 24 Augustus 11.
Avondbi.
–
Red.]

advies uit en uit de samenstelling van dozen Loon-
raad kan men toch dadelijk’zien, dat daarin alle waar-

borgen aanwezig zijn om geen eenzijdige adviezen uit
te brengen. –

Welnu de Loonraad heeft voorgesteld een salaris-
regeling in te veren, die nog iets verder gaat dan

die, welke thans nog van kracht is. De Loonraad
ad-
viseerde om de nu voor het Werkplaatspersoneel in-
gevoerde verslechtering
niet
aan te brengen. En waar
niet aan te nemen is, dat de vertegenwoordigers der
Directie niet alles zullen hebben aangevôerd, wât

aan voor de Maatschappij ongunstige invloeden geldt,

moet er toch nog wel iets staan tegenover de rede-
neering, die de schrijver wil doen ingang vinden.

EiL daar staat inderdaad ook wel iets heel voor-
naams tegenover.

De omstandigheden voor arbeiders in vrije bedrij-

ven en die, welke in overheidsdienst zijn, zijn abso-
luut niet met elkaar te vergelijken. De overheid wil
steeds over haar personeel kunnen beschikken en zij

heeft daarom door den wetgever aan dit personeel het
stakingsrecht doen ontnemen, d.w.z. dat zij dit per-

soneel niet toestaat langs den weg van het machts-

vraagstuk het loon zich te veroveren, dat economisch mogelijk is. Zeer nadrukkelijk heeft dé overheid vôor

dit personeel weggenomen de wisselende beïnvloeding
van de arbeidsvoorwaarden door middel van het

machts-apparaat, dat het zich in andere bedrijven in
den Vakbond heeft gevormd. In de vrije bedrijven

stijgen en dalen deze arbeidsvoorwaarden al naarmate
dit apparaat met meer of minder succes kan worden

aangewend, hetgeen – wij stemmen zulks direct toe
– voor een groot deel afhangt van de konjunktuur.

Inplaats van dezen wisselvalligen grondslag voor de

bebooning van het spoorwegpersoneel (en het over-
Ieidspersoneeb) heeft men de meer stabie]e ethische
basis hier nuttier gedaôht. Weliswaar heeft dit per-
soneel lange jaren daarvan absoluut niet het minste

profijt getrokken en heeft het arbeidsvoorwaarden ge-

had, die met het woord erbarmelijk behoorlijk getee-
kend
zijn,
maar sedert 1 Januari 1921 is dan toch
een boonregeling ingevoerd, die over het algemeen

ook bij het personeel zelve eenigé waardeering wist te
verwerven. Zij kwam tot stand na zeer nauwkeurige
bestudeering van en vergelijking met de bonen en an-

re arbeidsvoorwaarden, die voor het. overige over-
heidspersoneel golden, o.i. de eenige groepen van per-
soneel, die voor vergelijking in aanmerking konden
komen, zoo daarbij nog behoorlijk rekening werd ge-
houden met de ongunstige omstandigheden, die boven-
dien nog gelden. De poging, die de heer van Kretsch-
mar op het voetspoor van den Raad van Commis-
sarissen onderneemt, ni. om het spoorwegpersoneel te
vergelijken met de arbeiders in de vrije bedrijven, gaat om deze reden reeds totaal mank en is voor het spoor-
wegpersoneel uiterst onbilljk en temeer nu de schrij-
ver zulks doet op een oogenblik van algemeene diep-

gaande malaise, nu voor een oogenblik het onbelem-
merde vakvereenigings-apparaat gering effect kan
sorteeren door de economische wanorde, waarin de
wereld ronddrjft.

Niemand zal toch kunnen verdedigen, dat de maat-
staf, die sedert 1903 is aangelegd door de spoorwegen,
wat betreft de arbeidsvoorwaarden, slechts toepassing
mag vinden, als deze in het nadeel van het perso-
neel is.

Het beroep op andere groepen van arbeiders en dan
uit de
vrije
bedrijven moeten wij dan ook deswege ge-
heel verwerpen. Wanneer dan nog een zoo scheeve
vergelijking wordt gemaakt als hier, waarbij de voor-
deelen, die het spoorwegpersoneel geniet boven de
andere arbeiders wèl, de nadeelen nièt worden ge-
noemd, dan zal eik onbevooroordeelde daaraan iedere
waarde moeten ontzeggen. Immers wordt in de opge-
stelde vergelijking geheel weggelaten de kwestie der zeer ongeregelde diensten, die een groot deel van het
spoorwegpersoneel moet leveren: nachtdiensten, vroe-
ge diensten, late dienstèn, Zondagsdiensten die op

September 1922

ECONOMISCH-STA’FISISÇHE BERICHTEN

773

een groot aantal stations over een tijdruimte van 14
en soms tot 16 unr zich uitstrekken. De kans op over-

plaatsing naar allerminst begeerde oorden; de ver-
plichting ôm de aangewezen dienstwoning te betrek-
ken, hoe ongelegen deze ook is gebouwd; het moeten
verrichten van zijn arbeid aan de hand van legio wet-

ten, besluiten, reglementen, dienstorders, voorschrif-

ten, circulaires, met tal van bazen, chefs en supe-

rieuren, die nagaan of ergens ook tegen een dezer be-
palingen wordt gezondigd, dat alles zijn toch ook

invloeden, die op de debetbiadzijde van het grootboek

dienden te worden ingeschreven.
De heer van Kretschmar gaat nu om zijn schilderij
sprekende kleuren te verleenn ons nog eens veitel-

len, dat door de
regeling
der dienst- en rusttijden het

personeel is toegenomen, in twee jaar tijds met 8200
man. Maar men moet toch gevoelen, dat dit aantal

alleen waarde kan hebben als men tegelijk beoordeelt

de
regeling
der dienst- en rusttijden, zooals deze

thans is. Kan de toename bijv. niet het gevolg hier-

van zijn, dat deze regeling v66r 1920 zeer slecht was?
Over deze regeling zelve
schrijft
de heer van

Krets.chmar geen woord.
Maar toch is het wel gewenscht, dat de lezer eenig

begrip ervan heeft, hoe de ,,zeor beperkte diensttijd”
van een paar groepen van personeel, bijv. het locomo-

tiefpersoneel
.
en het treinpersoneel, er thans uit ziet.

In twee achtereenvolgende weken mag vier maal (voor
het locomotiefpersoneel) of tweemaal (voor het trein-
personeel) een diensttijd tot 14 uur worden gevorderd,
als er lange ritten worden gevorderd. De overige
diensttijden mogen niet langer dan 12 uur zijn.
Totaal in twee weken mag het loc. personeel 108, liet
treinpersoneel 114 uur dienst doen. Rusttijden op de

standplaats genoten van minstens 4 uur tusschcn
9 uur v.m. en 9 n.m. tellen niet als dienst mee.
En dan kan de. Minister van Waterstaat nog ont-
heffingen verleenen voor deze diensttijd-begrenzing

en .verlee]it hij ontheffing, zoodat ze nog worden
verlengd.
Voor andere groepen van personeel is deze regeling

0])
enkele groepen na volstrekt niet gunstiger.

Moeten nu deze bepalingen nog worden verruimd
wat de schrijver klaarblijk&ijk beoogt – dan ware
langs eenvoudiger weg hetzelfde te bereiken door de
regeling der dienst- en rusttijden in te trekken.
Het portret, dat de hoor v. K. dan ook heeft doen
opnemen, komt ons voor, deze twee gebreken te heb-
ben: liet is geheel geflatteerd en bovendien bij ver-
keerd licht genomen.
Na hiermede het personeel in het raam zijner
arbeidsvoorwaarden te hebben gezet, zuilen wij ons
veroorloven ook nog een en ander aan te voeren tegen-
over cle verdere beschouwingen van den heer Van
Kretschmar, welke autoritaire beteekenis daaraan ove-
rigens zal moeten worden toegekend.
H. J. v. BRAAMBEK.

NEDERLANDSCH-INDISCHE FORENSEN.

II.
In ht dan volgende betoog van den Schr. wordt
de zaak gaandeweg over een, anderen boeg gegooid.

Eërst woi’dt gezegd, dat de bovenbedoelde vraag, ni.
df Nedèrland nel de geheele inkomstenbelasting over
uit Idië afkomstige inkomensdeelen mag behouden

tot dusverre niet ernstig onder het oog is gezien. Dit
feit wordt hieraan toegeschreven, dat men tot dusverre
zich alleen met de staatrechtelj1ce verhouding tus-

schon rndië en Nederland op financieel gebied heeft

bezig gehouden en de niet mitder
belangrijke
econo-

mische betrek]cing heeft verwaarloosd (ik voor mij

heb dien indrûk van de geschrifte ‘van Van den
Berg, v. d. Kemp, v. Deventer e.a. nu juist niet). ,,Dit
is te ver:wonkhsren”, izegrt de Schr., ,,waiaa- over de finnm-
cieele verhouding tusschen rijk en gemeenten en de
verdeeling van de belasting tusschen gemeenten on-
derling in Nederland reeds sedert jaren zooveel te
doen is”. (In één adem rwordei hier twee, x’.’i. geheel

verschillende zaken genoemd: de financieele verhou-

ding tusschen het rijk en de gemeenten heeft inder-

‘daad iets gemeen met de financieele verhouding tus-

‘chen het rijk eenerzijds en Nederlandsch-Indië,

West-Indië of Curaçao anderzijds; maar de verdee-

•ing van de belasting tusschen de gemeenten onder-

Jing staat op een geheel ander plan, zoude, indien

met iets, slechts te vergelijken
zijn
met de verdeeling

‘der inkomstenbelasting tussehen de drie koloniën

onderling, gesteld daarover waren ooit moeilijkheden

te denken.)

En nu is de
schrijver
toegekomen aan zijn vraag,’

die zuiver op het terrein van het forensendom ligt:

welk deel van de belastingen
(Inkomstenbelasting,

Vermogensbeliasiting en V&dedffgimgsbeas’tiinig) over

‘liet in Indië verworven in’kamen
aan het woonkwnd

ren
welk deel., aa.rs het wer7cla.nd
‘toekomit?
Gelijk bekend is, wonden in Nederland zij, die iin
de eene gemeente werken en in de andere gemeente

-wonen, in beide gemeenten in de inkomstenbelasting

aain,goslagen en wel in beide ‘voor % v:anden’aanèlag
van een vol jaar. Mr. Treub noemt dit een ruwe op-

lossing van de moeilijke kwestie. Het moet erkend

worden, al moet er bijgevoegd worden, dat de ruwe

:solutie genomen is,
wijl
alle fijnere naar het oordeel

yan alle deskundigen tot een zee van omslag en ver-varring aanleiding gegeven zouden hebben. Maar al

1
‘die fijnere solu’ties izouden ‘toch altijd hierin bestaan
hebben, dat de twee of meer gemeenten, in welke de

,
)
belastingschuldige woont, werkt of bedrijf of onroe-
trend goed bezat, ‘een ideel van, izijn ci.nkoanen – of
‘wel

over een zeker aan’ta’l miaain’dên van
het
jaar – zouden

.hdbben ‘belast op de wijze, waarop ook de volle
ingezdtenen van die gemeenten heilast zouden ‘worden.

Er is nimmer sprake van geweest, dat de eene ge-

nieente een vol jaar over alles zoude heffen (met haar

tarief, haar progressie enz.) en van het gehevene een

deel zoude afstaan aan een andere gemeente (werkge-
.rneente of gemeente, waar het onroerend goed of be-

‘drijf lag). M.a.w. er is
altijd
slechts sprake geweest

-an verdeeling van de bevoegdheid om te heffen, niet
,van ivexdeeling van liet door ide woo’nigemeente ge-

• hevene.
En dat ligt ook in de rede. Men moet in elke ge-

ieente bijdragen naar gelang van de behoeften aldaar
Jen in verband met het belastingstelsel, zooa}s liet in

clie gemeente is,. Ga ik wonen in een gemeente, die

cn’einig aan haar ingezetenen biedt, maar dan ook lage
beIiastingen heft, dan is het redelijk, dat ik ‘als inge-zetene betaal naar de lage tarieven, niet naar de hoo-

-ge tarieven, die wellicht in
mijn
werkgemeente gel-

den; en andersom, als Amsterdam als werkgemeente

van iemand te Baarn wonende heft, doet het zulks
volgens Amsterdamseh tarief, en niet volgens

‘Baarnsch tarief, door een deel van de Baarnsche hef fing van die gemeente te vragen.

‘ Het is daarom verwonderlijk, dat Mr. Treub in de-
en gedachtengang niet voorstelt om het inkomen, dat
‘door in Nederland wonende physieke personen moge-
nwaatd in ‘Indlië wordt velworven, in ‘Nederland voor
‘ben zeker deel (of over een iaanîtal n’vtam’den ‘van het
‘jaar) niet ‘te belasten en over dat deel (of ‘over de
overige (of moer) maanden) aan Indië liet belasten
toe te staan.. Wij gaan ‘nu ecliber in 1oct ibotoog veder
eens over in den gedachtengang ‘van een, regeling
-inn die fiin’aincieele verlioudliuin’g ;tusschen Rijlic en Ko-
lonie (‘een ‘volstrekt ‘andere idtan idie ivian de iverdeelin’g
van de :besvoeg’dllaeid tot het “belasten); imanorn Mr.
Treu,b stelt ‘voor, dat het Rijk de helft vlam cle belas-
ting, welke het Moederland heft
‘over inkmn in
Indië veiiwoiw’en zal jafstaan aan Indië. Die haJv’ee-
ring – Mr. Treub erknt hët zelf – is ook ei een
uiterst ruwe ‘en willekeurige sel’utie, maar dat laten

wij ‘voor liet overige daar.
Het bovenstaande toont m.i. genoeg aan, dat het
•
gansche plan op twee gedachten hinkt en de zaak niet ernstig doordacht is.

1
774

ECPNOMISCH-STA1[STISCHE BERICHTEN

6 September 1922

Trouwens ook de vraag, wat beschouwd moet wor-
den igs inkomen án Indië veriwerven, is in het geheel
niet bekeken. Mr. Treub neemt eenvoudig aan dat

zulks a 11 6 6 n geldt van dividenden en tantièmes van

in Nederlandsch-Indjë werkende vennootschappen

Nu is het al dadelijk curieus, dat er in Nederland juist

nimmer aan is gedacht de gemeenten inkomstenbe-

lasting te laten heffen over het inkomen, dat elders
gevestigde personen genieten uit
in
de gemeente wei-
kende vennootschappen. Het zoude trouwens op groo-

te moeilijkheden gestuit hebben, want men zoude van

alle belastingschuldigen een gespecifieerde opgave

hebben moeten vragen van al hun aandeelen, ten

einde te kunnen nagaan, wie er, buy, in Den Haag,

Zeeland of Friesland, aandeelen hadden in te Amster-

dam werkende vennootschappen; terwijl dan ook nog
de moeilijkheid ware gerezen:
waar
een vennootschap
werkt, die b.v. te Amsterdam gevestigd is, doch overal

heen fabrieken of werkplaatsen heeft. Mr.. Treub

neemt voor zijn gelijkstelling van Indië met een

forensgemeents das juiat het gemal, îwa’arin id.e Nder-
landsche gemeenten nimmer, ook niet in de meest
uitgewerkte voorstellen, als forensgemeenten zijn
beschouwd.
1)

In elk geval zoude in zijn gedachtengang, wie in

Nederland inkomsten trekt uit onroerend goed in In

dië gelegen 66k als Indisch forens zijn te beschouwen.

En, naar mijne meening, eveneens de
talrijke
oud-
ambtenaren, die een pensioen ontleenen aan de Neder-

landsch-Indische schatkist, en de houders van Ned.-

Indische obligaties, wier rente in Indië geproduceerd
wordt.

Maar om
bij
de vennootschappen te
blijven:
waar is

de grens van het in Nederlandsch-Indië verworven

inkomen? Zal liet dliiv’iden’dÇ dat een Nederi. iugeae-
tene van zijn aandeelen in de Nederl.-Indische spoor-

wegen geniet, moeten worden beschouwd als in Neder-

]andsch-Indië verworven inkomen en de rente, welke

hij krijgt op zijn oliligarties nan idiezelfde muatachap-

pij niet? Men zal moeten erkennen, dat er econo-
misch geen verschil bestaat. Zal het dividend (en

eventueel de obligatierente) van een in Nederland ge-

vestigde bankinstelling, welker Indische filialen aan

Indische cultuurmaatschappijen geld schieten, vallen

onder het in Indië verworven inkomen? En, indien

er te eebiger tijd hier te lande een hypotheekbank

moolït vo1rden opgericht, welke ge1dishiet op en-
derpanden in Indië, zullen dan het dividend en de
rente op de pandbrieven beschouwd moeten worden

als in Nederlandsch-Indië verworven inkomen? Eco-
nomisch gesproken – en wij moeten immers op de

oeiromisch•e betrekkingen letten – zeker ev’engond
al dividenden vnn cn1tuuamaatschappijen.
Het spreekt vanzelf, dat de uitvoering der zaak –

zelfs al beperkte men zich niet tot één bepaalde soort

van in Indië verworven inkomen (dividend en tan-
tième) – veel
gemakkelijker
zoude worden, wanneer

men niet in Indië liet heffen van het aldaar verwor-

Ven inkomen (gelijk indertijd in het plan van de

fijnere solutie der Nederlandsche forensenkwestie de
bedoeling was), doch eenvoudig het Moederland een

deel van de belasting, geheven van in Indië verwor-
ven inkomen, aan Indië liet uitkeeren. Maar die uit-
keering zoude toch, naar het
mij
voorkomt, geheel op
grond van tallooze wettelijke ficties moeten geschie-

den. Wie toch weet er, welk deel van de aandeelen
v’an de Bataas e-Peta-oieuinsmnatschaippij (via ,,de
Koninklijke”) hier te lande gehouden worden? Wie

weet, welk deel van het dividend dier x±iaatschappij
in Indië is verworven? En wie
eindelijk
weet, of de
1)
Thans kunnen de gemeenten opcenten heffen van ‘de
dividend- en tantiamebelasting van de in de gemeente wer-
kende vennootschappen en op die wijze de elders wonende
aandeelhouders hun deel in de lasten doen dragen; maar dat
kan
Indië ook
sedert lang doör zijn ibelasting van de ven-nootschappen (waarvan de regeling,
dit
ben
iik
met Mr.
Treub geheel eens, veel te wenschen
overlaat).

aandeelen in handen zijn van armere Nederlanders,

die gemiddeld 1 pOt., dan wel in handen van rijkere
Nederlanders, die gemiddeld 15 pOt. of 20 pOt, van

hun inkomen aan Rijksinkomstenbelasting, Vermo-

gensbelasting en Verdedigingsbelastingen betalen?

1.’oor elk individu afzonderlijk uit te maken welk deel

van zijn inkomen in Indië is verworven, (geteld

men is het eeninsaal eens, wat als in Lnidië ver:wouv’en

inkomen is te beschouwen) en vervolgens te becijfe-

ren wat Indië van zijn aanslag
krijgt
is natuurlijk
geheel uitgesloten. Maar niet veel beters kan men

zeggen van elke poging om met eenig spoor van

juistheid te bepalen welk deel van de totaal opbrengst

dier belastingen beschouwd moet worden, als geheven

van inkomen in Indië verworven?

Mijn slotsom is, dat de bladzijden 87, 2e helft 98,

89 en 90 le helft van de Nota van den heer Treub

beter ongeschreven waren gebleven. Ze zullen hier en
daar illusi.es
hebben opgewekt, die – nog geheel afge-zien van den toestand van het Moederlandsche finan-

ciewezen, welke zelfs het denken over zulk een uit-

keering geheel uitsluit – niet licht tot verwezen-

lijking zullen kunnen komen. Komt Nede’rland in z66

goeden doen, dat het evenals in 1905 Indië wil bij-

springen door een bedrag ineens of wel door een jaar-

lijksch bedrag, dan zijn er naar het mij voorkomt

zeker wel grondslagen daarvoor te vinden, die niet

half zoo willekeurig zouden
zijn
als die, welke Mr.
Treub thans heeft geopperd.

Ten slotte nog een enkel woord over de grondge-

dachte van het Indische forensendom.

Het denkbeeld, dat een Nederlandsch ingezetene,
die inkomen geniet dat voortkomt uit productie in

Indië, als een Indische forens is te beschouwen,
schijnt mij in beginsel onjuist Een forens is iemand,

die in de eene plaats woont en in de andere het forum

bezoekt, het centrum zijner werkzaamheden heeft, zijn

zaken doet. Het begrip is langzamerhand ook uit-

gebreid tot degenen, die ergens wonen en elders
.grondberit hebben. Een uiitibreiding tot degenen, idie

ergens wonen en alleen in bedTijven, welke in een an-

dere gemeente gevestigd
zijn
of werken, hun kapitaal

proctuctief aien ‘worden,’ is – gelijk ueeds gezegd –
nimmer ernstig uitgewerkt; roerend kapitaal is nu een-

maal iets universeels en uiterst bewegeljks, veelal is

niet precies te zeggen, waar het op een zeker oogen-
blik werkt, (althans niet economisch, misschien wèl

juridisch gesproken).

Wat nu het elders werken betreft dan op zijn
woonplaats, dat is gemakke]ijk vast te leggen. De in-
gezetene van Bussum, die aldaar niets doet, dan eten,
slapen en zich vermaken en die het productieve deel

van
zijn
leven geheel in Amsterdam doorbrengt, is

een duidelijke forens. Maar de commissaris van een

suikercultuur-maatschappij, die te Amsterdam woont en aldaar commissarissenvergaderingen bijwoont, en

na ernstige studie – thuis – van de aanhangige
plannen, in die vergaderingen
zijn
advies en stem
uitbrengt, kan toch
moeilijk
worden gezegd, in Indië

te wer1en. Hij werkt in Nederland
mede tot den bloei

van een in Indië gevestigde zaak en wordt voor dit
in Nederland verrichte werk in Nederland betaald.
De resultaten van zijn arbeid komen aan Indië ten

goede, Indië heft meer van zijn suikerfabrieken naar
gelang zijn adviezen beter waren (in den vorm van

de Indische vennootschapsbelasting en productiebe-
lasting). Wat wil men eau meer? Is vergelijking met
dein Bussumer, diie zijn werk te Amstesidam doet,
houdbaar?
Het komt nij verder veer, dat
‘liet
ibegrip ,,forens”
slechts thuis behoort binnen een finaaicieele en belas-
ting eenheid. De gemeentebelastin(gen in Nedewlanct vor-
men een deel van het Nederlandsche belastingstelsel.
Het Rijk draagt een deel van zijn taak over aan klei-
nere lichamen aan welke het dan ook de bevoegdheid
geeft binnen zekere grenzen belastingen te heffen.

6
September 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

775
,

Kunnen gemeenten, waar handel en bedrijf veel kos-

ten meebrengen, zich niet bedruipen, wanneer een
aantal van hen, die van die gemeentelijke diensten

gebruik maken, zich aan sommige belastingen ont-

trekken door elders te gaan wonen, dan ligt het op

den weg van den staat de bevoegdheid tot belasting.

heffen van de gemeenten zoo uit te breiden en in te
krimpen, dat zij in staat blijven haar taak te vervul-

len.
1)
De Staat doet zulks door aan de gemeenten,

waar lieden alleen komen om te werken, de bevoegd-

heid te geven van die lieden, ten deele ook de belas-

tingen te heffen, welke krachtens haar aard alleen

van de ingezetenen worden geheven en door ander-

zijds aan de gemeenten, waar de elders werkenden

alleen wonen (zoodat zij voor hen minder te doen heb-

ben, dan voor volle ingezetenen), een deel van haar helastingbevoegdheid ten opzichte van die lieden te

ontnemen.
Het Indische firianciewezen is echter allerminst

een onderdeel van het Nederlandsche Staatsfinancie-

wezen; het staat daarvan
bijna
even los als het Engel-

sche of Amerikaansche. Indië volvoert niet, gelijk een

Nederlandsche gemeente, een deel van de Nederland-

sche Staatstaak; het is een eigen Staat, die hoe lan-
ger hoe meer zichzelf gaat regeeren. Voor het Indi-
sche financiewezen zijn de ingezetenen van Neder-

land ,,buitenlanders”, evenals de Amerikanen. Hoe
kan men dan hier het forensenbegrip met eenigen

schijn van realiteit toepasselijk maken?
Wer1en
in

Indië en
wonen
in Nederland doet niemand. Belari-

gen hebben in Indië en wonen in Nederland is gansch

iets anders; de zakelijke belastingen zijn daar om hen
tot de Indische lasten te doen bijdragen, die door hun

I’n,disohe flel’angn van de idiensten van dan Imdi-
schen Staat gebruik maken, zonder er te wonen.
Wat de Nederlandsche wetgever deed in de Neder-

landsche dividend- en twn’tièmcbelasibing en in de
Nederiandsche Oorlogsvinstblasting, ten aanzien
van winsten in I’nidië gemaakt, berust op idle arkenîbe-

nis van het zakelijke karakter van die belastingen.

ANT. VAN GuN.

DE NEDERLANDSCHE AKKERBOUW, VOOR,

GEDURENDE EN NA DEN OORLOG.

II.

h. De oorlogsjaren.

De ooiilog ikwani en idaarmede ide publieke belang-

•stjelli’n’g, voortspruirtertdl uirt liet plotseling an’twakend
besef dat de landbouw alleen in staat was de bevol-
king vor gebrek te behoeden. Dat die belaingisteUing
zielh ‘vaak op zeer eigenaardige wijze uitte en veelal
ontaardde ria nfgunjs’t, verdiachrtrmakring en scihelden,
moet maar rzo
,
o spoedig mogeljtk bij de oei-ige oorlogs-
herinineringen wordèn iopgdborgen. Bij het ‘vendlwijnen
van den nood maakte eij ‘trouwens zeer spoedig ‘weer
iilaats voor de oude onver.scbiilligheid.
De overheid nam gedurende de oorlogsjaaeu ‘tal van
maatregelen in’ het belang der voedselvoorziening,
waarv
a
n
vele de ‘rrijlieii(1 van liet bddirijf sterk aan ban-

1)
Dat de geheele dorensenTegeling moedig Is ten opzichte
van een zuver subjectieve ‘belasting als de ,inkomstenbelas-
ting,
is
eigenlijk het gevolg van het geit, dat onze gemeen-
ten veel meer dan idoo.r schrijvers op belastinggebied, als
Treub,. Pierson en Spreiiger van Eyek wordt goed gekeurd,
afhankelijk zijn van de gemeentelijke inkomstenbelasting.
Die drie schrijvers hebben reeds voor jaren rm.i. terecht er-
op gewezen ‘dat de personeele ‘belasting en de grondbelastiag
in hoofdzaak door de gemeenten behoorden te worden ge-
heven, terwijl de inkomsteaibelastiiig beter geschikt is als
Rijksbelasting. Nu de heffing van deze belasting voor de
gemeenten toch plaats heeft naar degrondalagen welke het
Rijk vaststelt en op ‘hetzelfde biljet als de Itijksinkom-
stenbelasti’n,g voorkomt, is men wellicht dichter dan ooit
hij de mogelijkheid om de personeele ‘belasting geheel aan de gemeenten over ‘te wijzen en daartegenover een kleiner
deel van de eiteljk door het Rijk geheven inkomstenbelas-
ing aan de gemeenten uit te keeren.

den legden. Wij willen niet ter’ug’komee op de strijd-
vragen van de meerddre of tmiudere .nnoctzakelijkffieid
van rversdfluil,lendie maatregelen, noch ‘op de wize van
uitvoering. Ook in demo landboww izijn die zongen van

het heden ‘te groet dan dat man er nog tijd heeft na
te pleiten over
‘t
geen achter ‘ons ligt.
De ‘twee groote beginselen die alle ‘regeeringinaat-
rgeloa ‘tea opzichte van den la’nrdibo’uw gedurende
diens jaren beheersohen, zijn:

a. regeling vara idien raitvioer, aoodat de binnen-

ian,dlsche ‘bh’oef’te eerst izocomeel mogelijk gedekt wordt

en hetgeen gemist kan worden als ruilmiddel dienst
kan doen;

h. regeling van do voortbvenging ‘door rv’erbed of

beperking van den ‘verbou,w van handelsgewassen en

aanimoedriging ‘van dien teelt van v.oedingsgowassen
troor ‘mensch en ‘dier.
Tevpijichte inlevering ‘tegen vastgestelde prijzen
‘vor:d.rt hieraan al spoedig vanbgekeppdl.ci.

De ‘deels gedwongen, deels vrijwillige wijzigingen in
liet aikkerhonwbed’rij’f ‘hdbben de hieir in cijfers aange-
geven gevolgen: »

1911115

1916

1917

1918

1919
H.A. H.A. H.A. fl.A. 13.A.

Granen ……..
463.444 424.996 422.406 443.131 457.713
Peulvruchten
..
49.612 48.577 73.261 83.304 71.617
Hanclelsgewasseu
33.201

48.641

35.946 25.911

31.172
Aardappelen ….
171.465) 173.899 177.952 180.249
Suikerbieten….
60.093 r276.224 45.705 38.367 53.103
Voederbieten en z.
31.727) 49.959 50.594 49.557
Groenvoeder-

gewassen ….
64.451

64.193

61.505 59.866

60.065
Braakland ….

5.196

6.184

5.657

7.211

5.146
Totaal Bouwland
879.189 868.815 868.338 886.336 908.622

Wij zien hier naast eene vermindering van den ve:c-
bouw van suikerbieten en .handelsge,wassen ieen toe- ‘van ‘de teelt van peulv’ruch’ten, granen, aard
–

ap’pelen èn voedlerhieten. De gr»ootere oppervlakte
braalkiand in 1918 ‘moet waarscmhijralijk aan mestgebrek
werden toegeschreven.

Oppervlakte grasland:
1910 1.210.000
HA.
1911115 1.223.000
1916 1.252.000 1917 1.248.000 1918 1.227.000 1919 1.209.000

De totale ep•perv]niktje grasiand, widlke voor den
oorlog en nog gedurende de eerste oorlogsjaren
ge-
regeld: toenam, daalt tengevolge van het ‘vrijwillig
sciheisren van grasilandien ‘van 1918 ‘tot» 1918 met
25.000 HA.
Evenals de aanmoadiging van den graamcbonw ‘door
de regeering feitelijk pas in den oogst ‘van 1918 voor
het eerst tot uiting »komt, zoo blijkt ‘ook uit boven-
staande cijf.r dat
de
werking der in 1918 aangenomen (in Februaxi 1919 reeds weer opgeschorte) seheurwet zich ‘pas in 1919 doet gevoelen. De ‘verhoudingen veranderen gedurende den oorlog
in» liet akkerbouwberdrjf evenals in elk ianldeT bedrijf
snel en ingrijpend. De vrije »hanidel ‘verdwijnt bijna
ge.
heel; ‘de overheid’ regelt, controleert, ontvangt de
voo»r.lbrengselen en betaalt ‘die. De aiiibeidsioonen gaan
met sprongen »omhoog tot liet 3-4 voudrige van v66r
den oorlog, terwijl ook ‘de overige ,bedrijfsouklosrten
‘evenredig
stijgen.
De regeaninig organiseert den handel
‘in veevoeder en bulpmeststoiffen ‘en veedeelt idb be-
sohiklbare ‘hoeveelheden. Bij een veelal nijpend te
ko
r
t stijgen de prjeen ‘van deze aT»tirkdlen tot o’xuge-
kende hoogte. »(Zie vergelijkende cijfers onder
c). Op
grond van de groote ‘verbooging der vo,orbbreu’gings-
kosten en ‘tevens ‘ter aaasmoedi,gi»n»g van Ide »teelt iyam
clie ge,w’assen waaraan -vloer mensc.h »en dier het meest
behoefte ‘bestaat, »betaalt de iregeeindng flinke ‘prijzen
voor de voortbrengoelen. Terwijl natuurlijk ‘de renta-
»bili’teit der ‘bedrijven odk in die jaren izeer »uiteenloopt
tengevolge van. mweersin,vloeden en andere factoren;
terwijl vooral de
a11mer
gronden lijden door gebrek
aan kunstmest en daardoor en ‘door het te ‘kor,t aan

776

ËCONOMISCH-STAflSTISCHE BERICHTEN

6
September 1922

veevoeder alle bedrijrven met giio’ote nioeillijkiheden rt

kamp’en hebben, kan itoch over ‘t a’lgdrneen gezegd

worden dat de jaren 1915 tot en niet 1919 ivo’or heit
akkerhonwibeidrijf zeer gunstig zijn.

De huur- en koopprijzen der landerijen stijgen;
4

tal ‘van stedelijke ‘beieggem gaan
Cv
‘toe (war (hun landJ
bezit van de hand te doen, aangel’obt niet enkel dooi
1

d
en
beogen ‘verkoopprijs, ddh ook door ‘cie gewe1ditgé
ciividenidèn van ‘fabrieken, nc eepr,raa’rrt en handelson

dernemiingen. Vele h’a’ueboeren, de mogeliji1eïdi voor-

ziende dat hun bedrijf in andere handen zal over

gaan, icoopen ‘het ‘van h’ujn ‘l’aridheer ‘tegen ‘den sterk
ge&bCgen prijs. Geld dis immern .o eiv1l’oediig, de hy.p&
theeldbanken eljn goedgeelach (‘vele al te zeer) en

men maakt ziek niet al te ‘bezorgd over ide
,
toekomst,
waaremtrent ibekende oecoriomen trouwen’s de meest
uiteen1ooipende voorspellinigen doen. Andere padhters

door verkooqplatmren van hun lanicleigenaarbe,clraijgd

bezweren dit ‘gevaair dor het ibieden ‘van een pachtJ
som, welke den eigenaar een hoog rendement bel.00,Et
‘doch die iveor hen zeitf een ge’vanjrlijk risico bateekent

Bij pitblieke of onhferhan’dsche vecikoopinigen en ver

paclrtiingen verliezen ‘velen ailile voorzichtigheid! uit ‘t’

oog. Wait is ‘trouwen’s ‘vanizelfaprekender, dan idat, in

een zoo door winizucht ‘beiheerscht’en tij,d, ,waarin bij.
kari,s elke speculatie gehdct en de meeste inrensiehen
allen kijk op
geronde
verlliondiingen ‘verloren helbben
ook onder de ‘piatteiandbe’woners velen •aan cie oor

log3zpsydhose niet ‘ontkomen! Tegenover een belangrijke rtoeaicsmii’ng van het ‘to’tael

bedvag ‘der srp’aaaigellden ‘bij de boererilleenhanken staarri

dan ook sterk gestegen schulden uit ho!ode van voor-‘
schotten en ‘hypo’thek’en.

Coöpei,atie’ve boerenleevbav1ren.
Aantal
leden
Totaal
spaargelden

Totaal
voor-
schotten
inschrijvingen
op landelijke
eigendommen

1910
……
46.907
25 miii
14 miii
62
miii.
1913
……
73.516
50
31
62
1914 58 1915

.

07.939

40 1916
110
37
66
1917
……
144
42
79
1918
……
124.079
191
53
109
1919
……
133.472

.

220
77

.,
140
1920
……
144.816
231
100 168

De monio’polijseering ‘van den handel iin tal ‘van arti-
‘kelen ‘door de rejgeeriing en ‘Jaaire ,di’stnijb’u’tiemaatjrege-
Jeu belemmeren op velerlei gebied de werking der

lain.d.’bouwooöpara’tie, welke daardoor ‘in dezen tijd
kracht en invloed verliest. Weliswaar zijn verschil-
lende organisaties in staat ‘hane leiden ‘voordeelen ‘of,

faciliteiten tegenover de r’egoerin’g.siinaatregelers te
bieden, zooecia’t het lecienrbai nog itoeneemt, doch de ver-,
sn.ippering op vereen.igingagebied
1)
iis oorzaak, idat,
‘van
1amd!bouwnijcle
teveel ui’teenloop’en’d’e wenschen,
worden geuit, de regaerin,g door de veelheid en
daarmede ‘vaak saimenihangende tegenstrij
i
digiheid: ‘der
,haar verstrekte adviezen ‘bemoeilijkt wordt, ‘tegen ver-keerd’e of verkeerd uitgevoerde oveiheiId’smaiaitragelen niet eensgezind en dus niet niet vol’d’oian.de cyverwicht.
stelling wordt genomen, en in ‘t talgeimeen de inivloeid
van den georganisearcien ‘lanjclbouj,w gering iis.

Wij zien in verscherpte mate ‘hetzelfde ‘beeld als
v66.r ‘den oorlog: uiterlijken bloei izonder ‘daaraan even-redige i.n,n’erlijke ‘kracht.

Toen echter heersekten norniale verhoudingen;
langzaam tot een ibetrrekkelijke welvaart gekomen, ‘was
men eionzichtig en spaarzaaina, leef de eenvoudig en
h.ar,diwerkend: en zorgde voor idle .toekomist. Thans ach-
‘ter worden alle ‘bestaande ‘verhouiddnjgen ruw ‘verstoord,
ook het platteland’ ib’lij:fit niet geis’p’aair’d ‘voor ‘den ‘di
e
j
n
‘
o

1)
De kroon werd
op
diit kortzichtig gedoe gezet, ,dordat
in
1920
alle raosnsche ‘v’ereeniigingen
izieih
afschetdden ‘van
liet Kon. Ned. Lanidibouiwco,mi,te.

r’aliiaeerenden invloed d!er oor[l’oigsjaTen en de pl’o’bse-
Jinige, ‘onnat’uurlijke o’pibioei, waarop binnen korter of
langer tij
ci
onjverimijdblijk een inzinking vodigen moest,
verhoogde de uitieriij’ke welvaart zender ‘clan boeren-
stand’ ‘innerlijk te versterken.

c. Na deni oorlog

Op een zoo ruwe verstoring van het economisch

evenwicht kon slechts een uiterst langzame, moeizanne,
telkens hortenide ‘terrkeer tot niorrnalen’e verhoudin-

gen volgen. Naarmate na het sluiten van dan vrede

meer scheepsiruimte vrij kiwaim en de hajnidel ‘de be-
schikking herkreeg over d’e .uitv:oeiro’ver,schot,’ten van
No&rd- en Zuiid-A,meriiik’a, naar ‘die mate kon odk onze

Regeering den lan,djbonjsw geleidelijk ‘zijn, bewegings-

vrijheid hergeven. ‘Dat dit in ‘t begin in een l:ang
zaaim itelinpo
,
moest gaan, spreekt vanzelf en ‘dat be-
langhebbenid’en daartegen vaak ‘in opstand kwamen,
evenens. Teveel is echter door den tegenrwoo
r
di,
gen

Minister ‘van Landbouw ui’t het oog verloren, dat de

Wet ‘van 3 Augustus 1914 ‘slecihts gemaakt ‘was voor
oorlogso,nis’tan’d:i’gheden, doch het nooit de bedoeling
van hare ontwerpers geweest is haar te doen dienen
voor het bevoordeelen van den verbruiker ten koste

van ‘den voo’rtbrenger in tijden, waarin, geen sprake

meer is van abnormale moeilj:kheiden ‘bij de voedsel-
voorziening van het Nedarj’andgc,he volk. Deze Mi-
nister heief t onder den ‘drang der stedelj’ke verbruikers

te dikwijls de ‘bevoegdheden ‘hem ibij ‘genoemde wet
gegeven, misbruikt en daard:oorr voor fden •lainidboaw

en den handel in la’adbouwvoor’tbren,gseien op verschil-

lend gebied een toestand ‘van onzekerheid ,bestenigcl
welke ‘die bedrijven siood’eloo,s ibeleimmeTt. Onze voed-
selvoerzi’enimg is volkomen ‘gewaarborgd; al’aar’mde

vervalt een verder ‘bestaansrecht voor
de
Wet van
3 Aug. 1914, weiker onverwij:lde opheffing ‘dan ook
een rechtmatig verlangen van den landbouw is.
Slechts dan kan. een ‘bedrijf zich ontwikkelen, alleen
dan kan het
(bij
d’ailend’en conjunctuur het’hoofd boven
water honden, wanneer ‘het izich Vrij kan bewegen en
geen onjvorwaohte •o’veirheid’simnenging ‘of uitvoar,be-
l’emimerin’g het ‘bed’r eigen.

Belo,u,deuis ‘de hier aangegeven beperkingen her-
kreeg de land/bouw geleidelijk zijn vrijheid’. Weliswaar

daailden de prijzen readis aanmerkelijk in de laatste
maanden van 1920, doch dank zij gunstige gr.oeivo’or-
waarden, ‘dank zij ‘ook de groots ‘behoefte des aaogren-
zenidie landen aan aanvulling der uitgepatte voorra-
den, waren die ‘bedirijf’suitkomsten van den larnidhouw
over 1920 nog Vrij goed’, behalve ‘in de veenkoio’,niiën,
waar ‘de uitkomst matig ‘tot slecht ‘was. Meer en meer
bleek evenwel dat niet een wereidtekort bestond aan
‘voed’enmidid’olen, ‘doCh idat gdbrek aan koopkracht en
onidercons’uimptie in tal ‘van landen eenerzijidis, de uit-
schakeling ‘van oudtijd!s voorname prod’uctiejg’ebi.e’den
en al of niet kunstmaiti’ge belemimeriinigen in de we-
relcl’d:istri’butie ‘der ‘voo,rraden anderzijds, het beeld des-
wereid!huishou ding bdheierschten. En met het
bes
ef
daarvan, met ‘het zich baanbrekend inzicht in d’egru-
w’elijke algemeene vera’nninjg, eindigde de opMikke-
ring die alle bedrijven na den vrede nog tijdelijk te
uien hadden gegeven. De zeepbel barstte en ‘de prijzen
tu’iim’eldën ‘omlaag.

De volgendJe cijfer,s gaven daarvan een denicbeeild:

1920

11

1921
1922

Voor- Na- Voor- Na- Nov. Voor-
j
Jan.

aar
1
jaar jaar
1
jaar Dec. jaar

”

‘

f
f

e

f
Tarwep. 100KG. 30.— 30j35
1
32, 20122 15,— II,— 13,—
Rogge ,, 100 ,, 30133 24,— 21,—
— 22123 18,— 10112 11113
Stroo (carton-
fabrieken)p. ton»

40145 12115 onverkoopb. 6/8

?
Fabrieksaard-
app. p. 100 KG.

3,—

2,25
Suikerbieten per
t
on …………
–

32,—

19,—

14,-

De (beid’rjfsuiitkomsten over het jaar 1921 waren dan

ECONOMISCH-STATISTISCHE

ook slecht, voona,I op de armere gronden, waar ‘de

‘groots hoogte kaar nadeedi(gen inwioed aan dien der
‘sterk gedaalde prijzen paarde. Op de ewaa’rdere gron-

den viel de oogst zeer mede, waar’dco’r ide ‘uitwerking
dor prijsdaling ih iets minder kevig deed gevoelen.

Weliwaar daa]iden de prijizen der ‘kunstnrestsito’ffen,
doch dooi truatvonming gelukte het Laibrikaniten en

hanidetlaren deze nog op een betrekkelijk hoog pei1 te
handhaven.

1913 1917 1918

1920

1921

1922

11

1

1

1

f
17
0/
superf.

(
2,55 9,70 11,— 9.95-7,70 9,50 4,90
kïuiet

2,10 2,85

3,90

5,25

5,— 2,35
13,— 24-35 33,50

28-21 23,— 15-17
chilisalpeter
1
2
(

Ook de overige bed’rijf;sonkosten, in ‘t ‘bijzotnid]er de

a’rlbeidslooruen, hoewel sedert 1919 en .1920 (‘toen zij “t
hoogste
peil
‘bereikten) iets gednaildi, zijn nog te hoog
in verhnurlimig tot ‘de pTijrzen ‘der ‘veortb’rengseien. ‘Een
toenemende werkloosheid ten piattoi’ande is daa’rvnn

het gevelg, terwijl rvoorall in de prov. GroInin(gen de
laLn(clanbeidens door staidngen trachten het onyenmij-
delijk proces der loondalisg te verhinderen. De thans

nog betaalde ‘bonen, vergeleken ‘bij 1913/14, ‘vc’rtooeien
een grootere’ stijging dan de (kosten ‘vnu ‘levetuon4der-
hond. En
al
zonde men, den ‘landarbeider gaarne tdie
iets groo’tere be egiingsvrijheid blijvend guainjen, ttoch

zal een iverdere ‘daling der loon,en niet te ontgaan tzijn.
Hoogstens ‘kan zij vertraagd worden, doch op straffe
van loo’nsbr’ubbehiogen, werkelooheid en een izooidauig
‘rentabiliteit ‘ven het bedrijf, dat daar-
van ook ‘de aribeijders, en dan in nog hviiger ‘mate en gedurende ‘langeren tijd den teru,gula,g zullen gevoe-

len. Imm.ens, ook op den ‘landho’uiw ‘drukken ‘de hooge
belastingen en de kosten der sociale wetten. Ver’hooig-
de acihtsommen, rente en aflossing der tJians veelal
te .h’ooge •hyp’oitheken, leggen naast ‘de nog te hooge
ecp1oitatiekosten een ‘swuren druk op het, bedrijf, dat

– minder ‘dan welk ander ook – in staat ‘is ‘een deel
ctaarrvan op den verbruiker af te wenitellen. De prijzen
der ‘voorthrengselen, waarmede do onze op de open
wereldmarkt anoeten coincurreeren, worden bepaald’ in
die dun bevol’k’te gebieden der aarde, waar in ‘verhou-
ding tot ‘dien aan de ‘voorfl1rengi’nig besteden arbeid
gemiddeld ‘de grootste o’phiengst wordt verkregen.
Voor dien ‘prijs cel ook de Nedeiiiainidsohe ‘la’n4hou,wer
zijn product ‘moeten afstaan, rselfs al ‘lijdt hij daarbij
verlies. Ten einde met verlies werken, ‘wat op den
duur den ondergang van het bedrijf beteekent, te ont-

gaan, zuilen ‘dus ‘de prduc’tiekosten omlaag ‘mosten.
Dat de loonian, het belangrijkste ouideiid’eel dier kos-
ten, niet op ‘het, tegen’wooridige peil geiladhaaf dl (kun-
nen blijven, spreekt ‘vanizolf. Met kuazs’bm’a’tiige mid(de-
ier moge ‘men een tijdlang het ‘loon ‘voor een ‘bepaal-
den arbeid, of dien ‘prijs van ide met ‘dien ailbeidl voort,-
gebrachte .hoev’eeljheid goederen hoog honden, een der-

gelijk economisch zel.f’hedrog straft cich op ‘den duur,
Geldt tdit ‘voor elk bedrijf, ‘voor ioder.e,n ‘arbeid’, het
diui’dolujkst spreekt wei voor den laud’hou,w, dat het
arbeidsloon er bqpaail’d
moet
worden door de w’aia’rde
vnu de ii oeveelheid ‘voedsel, welke met idien arbeid kan
‘wio’iid’en vioortgebracsht.
Wij kunnen hier ‘op d’it overigens voor de .goheele
sainxeniewing uiterSt belangrijke ‘vraagstuk niet dieper
ingaan. Wij moesten het aanistippen
‘Ont
te doen uit-
komen hoe in den landbouw een wanverhouding is
ontstaan, tusschen .produetieuprij,zen en voortb’rengings-
‘kosten. Waar stijging van de eerste voorloopig ‘wel
uitgesloten zal
zijn,1)
kan het evenwicht slechts gevon-
den worden door ‘de grootst ‘mogelijke inspuurniing tot
het ‘verkrijgen van goede opbrengsten, door u’ilterst
sober te leven en te trachten – ‘waar imlogeljk – de
v oorbren,gingsko’sten ‘te ‘verlagen.

Wij eloegen in, het voorgaande ‘reeds eeni,germate
een blik op de toekomst. Onze ‘verwachtingen zijn
niet
hoog gespannen. Beschouwd in verband met het
in

Integen,cleei zijn sedert het soli’rijven
prijzen nog belangrijk ‘gedaald.

‘het eerste ideel van dit artikel geschebste beeld van
den akkeilbouw, beteelkent in den onitwtik(kelingsg’ang
daarvan het oorliogstijdiperk rdet moer ‘dan een korte

tu,sschenperiode van sterken ophloeii, een
tijdelijk
ver-
hoogde uiiteriijke welvaart, ‘waarop ‘reeds spoedig een

terugvetllen volgde in ornstainidiigh’edren,, ‘moeilijker dan
het thans ‘levende geslacht nog heeft gekend. En
tijdens idien op.bioei namen velen, gecl’won,gen of uit

onibedadhtza’amheid, te zware ‘ver’pliohtintgen op uih,

terwijl van ‘het jongere geslacht er velen cijn – in den

lan,dbouiw evenals in elk ander beroep – hij wie eer.et

een innerlijke onikeer ‘moet plaats grijpen, ;wil’len zij
met goed gevolg ‘het hoofd kunnen bieden aan den
losgebroken storm.

Wij zagen reeds hoe versnippering onder
die
orga-
nisaties,
genie
aan offerviaaddigheid’ en eensgezind-
heid, in ‘t algemeen osvolidoend iniziic[ht een waarlijk
krachtig vereenigin,gsleven in den weg stond. Datu-
in schuilt thans een dubbel groet gevaar, nu het er

in de volgende jaren juist op aan zal komen door
samenwerking het
bedrijf weer sterker ‘te maken, door
een gezonde coöperatie ‘bij den ‘aankoop van benoodligd

heden en de verwerlcinig van pTofd’uciten zich te ‘ver-
weren tegen taizs,tvormii’ng daarlb’u’irten en bovenal idloor
gezamen]ij’k optreden nieuwe ,adzetgebiedien ‘te ‘ver-
overen, waar oude verloren gingen en top de Engel-

sche maTkten met goed gevolg d’e medodi’nging met
den ‘uitnemend georganiseerden .Deen,sdhen (landbouw
en ‘met anderen, te kunnen ‘voeren.
Het begint ‘hier en daar op ‘het plaittelanid reedis be-deriikelj’k te kraken; h5″po’thcken worden opgezegd of
aflossing geëisciht op grond van cle daling ‘der land’-

prijzen; er ontstaian ‘inioei’lij,khsden bij die ibeitailimg ‘vlam
‘belastingen en •p’adbtsom1men; ‘somimige ooöpeiratiev

ondernemingen verkeieren in moeilijke onss’ban,dighe-
den en moesten hunne leden aanisprdken rtot bijpassi’ng
‘au ‘geleden verliezen.
Het ‘tengevolge van het late, klrioige ‘voorjaar vrij-
wel
mislukken van ldein hooicoget, [het vo:oruitzidht op
een minder grooten oogst ‘der akker(b!ou’w’gewassen dan
in 1921 en de verwachting van nog ‘lagere producten-
prijzen tegenover ‘hooge Y.00iltbrengingskoeiten, dit alles
veroorzaakt een o!nhehngelij’ke stemming.

Daiairenihoiven ,maakt men zich in laardhoniwikriogen
‘in toenemende ‘mate ongerust over de in regeeriinig en
volksvertegenwoordiging en bij ‘voorm’amnen van tal
van partijen en groepen heerechende stroorningen op
sociaaleconomisch gebied, opvattingen waaruit blijkt
dat men daar de zaken te uitsluitend beziet vanuit
een industrieel standpunt, dat men sociale maatrege-
len beraamt die voor stedelijke verhoudingen mogen’
passen, doch verzuimt zich af te vragen of zij zonder
meer ook deugen voor de zoo geheel andere verhou-
dingen in den landbouw. Opvattingen ook die blijk
geven van verkeerde economische begrippen, berus-

tend op eenzij(dige boebeu,05ng. In de groote steden wonend en werkend, vastgehouden en geboeid, maar
ook als, ‘t ware verblind door het daar bruiseude
leven, wordt hun aandacht afgeleid van wat daar-
bi,iiten zonder geconcentreerde geidmacht, zon der
zich roerende Organisatie, rustig arbeidt. Maar te
sterker wordt de aandacht getrokken door wat daar
in’ de steden voorvalt
1)
en men gaat het belang van
den stedelijken verbruiker, van nijverheid en handel
en de
erbij
betrokken groepen als het alles overheer-
schende zien. Deze eenzijdige maatschappijbeschou-
wing veroorzaakt een vertroebeld inzicht, leidt tot
‘maatregelen clie høt economisch leven storen en
ont-
wrichten, wekt verwachtingen op die niet vervuld
kunnen worden en moet ten slotte den maatschappe-
‘lijken vrede en ‘den ivoorui’tga’nig in jgetvaaw brengen.
2)

Wellicht onbewust van ‘de diepe beteekenis ‘van wor’d en, merkte onlangs de fi’nancieele tenicMgever een onzer grdote dagbladen in
zijn
beu,rsoveruiht op;
beursmenschen,
‘wij
stadsbewuners, staan te (Ucht
‘bij
dingen;
wij
‘missen het os’ersicl]t.

Overtuigend
wordt
dit nangetoonci tin ‘de brocI
,,Lan’dbou,w en democratie” geschreven door den heer

778

ECONOMISCH-STÂTISTISCHE BERICHTEN

6 September 1922

Het is niet het voorstaan van een eng groepsbelang

dat op deze gevaren doet wijzen, maar een diep besef

van het belang der gansche samenleving. Dit noopt
ons den bouw der maatschappij, haar nooden en be-

hoeften te bezien van onderaf, van uit hare grond-
slagen. Wat ,,fundamentally important” is (de voort-

bienging van den bodem) moet ook als fundament

dienen bij de maatschappijbeschouwing, moet ons

economisch denken richting geven.

Een ver armdè, uitgeputte wered kan slechts op d

been worden gebracht door verhoogde voortbrenging

en vermindering van onnoodige uitgaven. De aan-

dacht moet aliermeest gevustiig4 zijn op voortbTen-
ging van het allernoodigste: voedsel, kleeding en

woning ter eene zijde, kapitaalagoederen ter andere

zijde, welke weer tot nieuwe voortbrenging van ver-

nietigde of ontbrekende onontbeerlijke zaken kunnen
dienen. Alle kapitaal en arbeid
bij
de voortbrenging
van het minder noodige aangewend, is voor het her-

stel-proces der wereld verloren.

Tevens moet ieder land zich
bij
uitsluiting toe-

leggen op die vergrooting van voortbrenging waar-

voor het op grond van zijn gesteldheid en ligging,
zijn grondstoffen en bevolking het meest geschikt is.

Elke andere voortbrenging is meer of minder on-

economisch en mag in dezen
tijd
dus zeker niet ge-

steund of aangemoedigd worden.

Onze handelsbalans is ongunstig. Verbetering is

slechts te bereiken door meer uitvoer of (en) minder
invoer.

Vergrooting van onze bodemproductie voldoet aan

alle genoemde eischen.
Wij
voeren de voortbrengiog

van het allernoodigste op, doen datgene waarvoor

ons land het meest geschikt is en – terwijl wij thans
op een belanigrijken veednelthïvoer zijn aaingewozen –
verminderen wij dan onze afhankelijkheid van het
buitenland en verbeteren onze handelsbalans, of wel

wij kunnen meer uitvoeren en bereiken hetzelfde.

Men tmeene niet dlait wij onze
nijve±eilci
nouden wiJden
zien kwijnen of verdwijnen. Doch voorzooverre zij zich
niet geheel of in hoofdzaak bedient van ‘t geen ons

land zeLf voortbrengt, berust zij op een in den
gmsid
der zaak oneconomisch heen en weer sleepen van

grondstoffen en afgewerkt product, slechts loonend

zoolang de arbeidskracht hier goedkooper is dan
elders. Elke uitbreiding van dit deel onzer nijverheid
is verkeerd.

Brengt Nederland’s bodem belangrijk meer voort

– en dat is mogelijk – dan wordt daardoor tevens
een blijvend grootere arbeidsgelegenheid geschapen

en komen vanzelf de op die productie steunende nij-

verheid en handel tot een verhoogden, een natuur-
lijken bloei.
Heeft de overheid blijk gegeven dit te beseffen?
Integendeel: alle plannen om door het uitvoeren van
werken ter vergrooting der bodemproductie tevens de

werkloosizedid te bestrijden, werden uit zuiinighedds-
overwegingen (!) in de doofpot gestopt. Het rijks-
bureau voor ontwatering is door geldgebrek tot
werkloosheid gedoemd. Straks worden de Zuiderzee-
werken stopgezet. Van een doelbewuste agrariscks

wetgeving (niet dienende om den landbouw eenzijdig
te bevoordeelen, doch om belemmeringen voor een
zelfstandige ontplooiing weg te nemen) geen sprake.

Het zal na het bovenaangevoerde duidelijk zijn dat
wij de toekomst niet zonder zorg tegemoet zien. Geen
bedrijfstak kan op zich zelf bestaan en men kan zijn
vooruitzichten niet beoordeelen zonder tegelijkertijd

een blik te slaan op den ontwikkelingsgang der ge-
heele samenleving.
Wij
hebben hier in ‘t bijzonder op

Smid, referendaris bij de directie van fden Laindbouiv (Nijgih
en
v.
Ditmar, Rotterdam, Maart
1922),
welke studiie tot
motto heeft de uitspraakvan den soc.-dem. geleerde
Dr. Ed. David: ,,Die Eingan.gpforte
in
da.s Verstandnis
der adgemeinen Volkswirtsehaft ist nicht die Betrachtung
der todustrielien Eatwickflung sondern die Untersuchung
der laindwi.rtsdlsaftliiohen Pnoduotion.”

dien samenhang willen wijzen en doen uitkomen hoe
de vraag welke de vooruitzichten voor den landbouw
zijn, niet enkel van belang is voor den boerenstand,

dooii een oveiisvegende beteekenis voor gehedi ons
volk heeft.

Moesten wij in de voorgaande beschouwingen

menigmaal op schaduwzijden
wijzen,
er is gelukkig

een lichtpunt. Het evenwicht, ook in de verhoudin-

gen ten plattelande en in de gemoederen der land-

bouwende bevolking in deze jaren van beroering

eenigermate verstoord, keert daar spoediger terug
dan in de steden.

De landbevolking bezit een innerlijke oerkracht;

in voortdurende aanraking met de natuur, met toe-

wijding en liefde zich gevend aan haar schoon be-

roep, door de omstandigheden gedwongen tot ech nog

volkomener opgaan in haar werk, zal zij de schok-

ken gemakkelijker te boven komen. Uiterst moeilijke

tijden wachten haar echter nog, waarin niet enkel
aan het bedrijf als zoodanig, aan de Organisatie en

den afzet der voortbrengselen, maar ook aan de

arbeidsverhoudingen de volle aandacht moet worden

geschonken. Wil de komende tijd vooruitgang bren-
gen op sociaal gebied en niet als gevolg van weder-

zijdsche materieele uitputting verworden tot een

nrapenistilstand met mokkend wachten op den terug-

keer van voldoende kracht tot het aambinden van strijd,

dan zullen partijen zonder eenige terughouding moe-

ten overleggen wat voor landbouwverhoudingen
wenschelijk en wat bereikbaar is.

Doch nimmer zal dit kunnen geschieden, nooit zal

eene oplossing verkregen worden ciie bdiging

schenkt en landbouw en samenleving waarlijk uit het

moeras omhoog voert, wanneer niet de overheid door-
drongen is van den ernst der
tijden,
van het gewicht
van haar taak en van de beteekenis van den land-
bouw en de bijzondere plaats welke
hij
inneemt; en

indien niet de leidende personen van alle beroepen

en kringen inkeeren tot gezondere economische op-
vattingen omtrent wat moet en wat kan.

Bhyemendaai.

S. W. DE CLERCQ.

DE NATIONALE BANK VAN OOJSTENRIJ.

De pogingen van Duitseh-Oontenrijk om een ver-
dare verslechtering van zijn economisohen toestand
tegen te gaan, bewegen zich voornamelijk om het
pim-
bleem van ide waardeverhoogiin,g van zijn gelid. Dit
geld Jbestaat, przctisdh nog slechte uit banfidbijijetten.

Tot nu toe bestonden cie op bovengenoemd doel ge-

richte maatregelen voor alles in de beperking of in
het verbod van het vrije venikear met wreemde betaal-
miid4elen of van den in- en uitvoer van bepaalde goe-
deren. Weliswaar bereikte man hiermede een vertra-
ging in de waardedaling van de kroon en kon men
hierdoor een plotselimge ineenstort&iag van het geld
verkeer met haar economische en sociale gevolgen
voorkomen; een verhooging of ook rnahr een stabilisa-
tie van den koers bereikte men evenwel niet. Deze wer-
king verwacht men van de Nationale Bank van Oos-
tenTijflr, tot welker oprichting voor enkele weken be-
sloten werd. Het pTobleetm vlan do opridhting van een
D’uiteoh-Oostennijksche ciroul’atiebauik moest vanzelf
binnen adzienbaren tij-di aan Jde orde komen, daar de
bepalingen van het -vreclesrverdTag van St. Genimain
do liqniijclartie van de Oostenrijksch-Honganrsche Bank,
wier Oosteiirijksch bddrjf in D iteeli-Oostenrijk het
karakter van dat eener circulatiebank droeg, voor-schreven. Niettemin verkreeg het vraanitnk pan in
Juni van dit jaar vasten vorm, toen na een periode
van taanelijik stabiele wiissekkoeiisen de waarde van
de kroon plotseling tot op de helft daalde. Regeering en banken hwanaen toen overeen, dat met inancieele
deelneming van laatstgenoemde een nieuwe circu-
latiebank, die de waandeviastheid haTer biljetten zou
lcuniaen garaardeeren,
zou wordefl
opgericht.

Alviorens nu over te gaan tot do nilteenzettijug van

6 September 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

779

het ontwerp voor de nieuwe (bank, zij een historisch
4

cverzicht ‘van de betrekkingen der Oos’tenrijksdh..Hon-

,gaansche Banik tot het Oostenrijksche geldrwezen ge-
gewen.

In 1811 kwam het ten gevolge van de Napoleon-
ti:scho oorlogen in Oostenrijk tot een staatabankroet.

Het toenniaals cirouleerende geld (,,Bainoozettel”)

weild in ‘verhond:inig vno 5 tot 1 tegen ‘nieuw (,,Wiener

Wiirunig”) ingewisseld. In 1815 werd weliswaar een
uoor Oostens’ijk gunstige vrdde ‘gesloten, doch niet-
tegen’staan’de dat moest men in. 1816 nogmaals do
munt ‘verzwakken. Men ‘verk-reeig toen ‘voor 250 ±1.

,,Wiener W,hrung” 100 f1. ,,Conventionsmünz&’. Om
deze iniwiisseliirg door te voeren werd in hetzelfde jaar
do Oostehrijkschie Nationale Bank opgericht. Dozen

naam voerde zij tot 1878, waarna hij in Qoisten’rijksc(h-
IInnigaai’sc.he Bank verand•erd werd.

De O.ostenrijksdhe Nati’on’aïle Bank was bevoegd
tot ihe’t uitgeven van ba:nikb’iljettcn; daaraiaast had zij

tot 1841 het privi’lege ‘voor wisseldisconteeringen.

Ten gevolge van de oorlogen, waarin ‘Oostenrijk
sdort 1848 betrekken rwas, lowaan het tot een nieuwe

i n’eenstoe-tiinig der financiën; de (bankbiljetten bleven
tot 1858 nit-inwisselhaar; daarnaast eirouleerrde

steatspiapiergeld. In het laatstgenoemde jaar ging men
over tot de invoering ‘van den enkelen zilveren
standaard (,,Oesterreiehisehe Wë]zrujng”) en bson de

bank met de inwisselinig harer (banlk(blljetton. De oor-
logen ‘van 1859 en 1866 voerden evenwel weer tot den • papieren staaijdaand en het zil’vergelld deed jaren lang
agio. In den, den oorlog van 1914 voorafgaande tien-tallen jaren langen vredestijd, kon Oostenrijks finan-
cieele toestand zich dermate veffierteren, ‘dat men in
1892 tot ide invioering van een, weliswaar hi’nk’endjen,

gouden standaard (,,Kronenwiihrung”) kon overgaan.

Do voortdurende gel’dschaarschte, welke met den
oorlog ‘van 1914 begon, clwotng van ‘de strenge dak-

loiuigsbepadi’ngen van de O’estenrijksc1h-HoniglaairsQhe
Bank
(215
der (biljetten moest door metaal, de rest door
wissels gedekt zijn) af te wijken ‘en men moest met
de bijna geheel formeele dekking door schratkistbiljet
ben tevreden aijn. Volgens de laatste ibalens van de
bank ‘waren ‘op 15 Augustus 1922 ongeveer 914 mil-

ilard paipieren kronen in omloop, wanrtegenoiver een
nnebaa’Ivooi’raaid ‘van slechts ongeveer 1,5 millioen
staat, isnaaa
4
bij derze weliswaar op grond van den goud-
prijs van :v66r den oorlog (1 ;KG. = 3278 kr.) is be-
rekend. De Test der dekking ibestaal voomnannedijk uit
wissels en effecten (ongeveer 303 unilliard) en sdhajt-Idatbiljetten (ongeveer 644 milliard).

Met de constitueering van dé nieuwe Nationale
Bank van Oostenrijk is ‘de geschiedenis van de Oos-
tenrijksch-Hongaarsdhe B!alnk als cir’culatiebank ge-
cindigd, want de door ‘deze ibank uitgegeven bank-
(biljetten worden door de nieuwe bank overgenomen
en alleen ‘deze nieuwe ibnik zal in de toekomst (voor-
eerst tot 1941) bankbiljetten mogen uitgeven. Evenals
de (biljetten ‘van de Oos’tenrijksch.Honigaarsehe Bank
zullen die der Nationale Bank van Oostenrijk wettig
betaalmiddel zijn.
De nieuwe bank is een NeaLmioeze Veniioortschaip,
wier nominaal kapitaal 100 millioen Zeritsersche
r;anes ibedr.aagt. Men koos deze rnsusn,t, ‘daar -zij zich
door haar constante waarde ‘onderscheidde. Zoolanig

nog geen nieuwe wettelijke verhouding is vastgesteld,
waartegen
de
bankbiljetten in metaal zijn om te wis-
selen, moeten ook do (bal’ansen in ZAwitsersche francs
worden ‘opgemaakt.

De Staat garandeert de bank de onaantastbaarheid van haar kapitaal. Deze garantie wordt gewaarborgd
door de opbrengst ider invoerrechten, welke weliswaar
aan de Entiente rzijn verparvd, maar idiedoor haar tter

‘vergemakkeljicing van de oprichting van Ide bank izijn
vrijgegeven.

Het aandeelenkapitaal bestaat uit één millioen aan-
deelen aan toonder van frs. 100,—; er worden even-
wel ook certificaten van aandeelen uitgegeven â frs.

25,—. Zoodra 60 millioen franes gestort zijn, moet de

bank zich constitueeren. Tot voor eenige dagen werd
beweerd dat de Duitsch-Oostenmijksche Banken dit be-
drag reeds zouçlen hebben gegarandeerd. Achteraf

blijkt evenwel dat twee in wezen Oostenrijksche, juri-

disch evenwel Engelsche, resp. Fransche banken, wien
de Duitsch-Oostenrijksche volksvertegenwoordiging

pas voor weinig maanden de verandering van nationa-

liteit toestond (Anglo-Austrian Bank, Londen, tot
voor kort Anglo-Oesterreichische Bank, Weenen en de

,Banque des Pa3rs de l’Europe Centrale, Parijs, tot
voor kort Oesterreichische Liinderbank, Weenen),

moeilijkheden betreffende hun betalingen (tezamen
ongeveer 8 millioen) maken, waardoor de constituec-
ring van de bank vertraging ondervindt.

De banken moeten op de door hen gegarandeerde 60

millioen francs aandeelen de inschrijving openstellen;
eerst na de constitueering der bank zal de inschrij-

ving op de resteerende 40 millioen frcs. worden open-
gesteld.

De inschrijving mag – na omrekening in Zwitser-
sehe francs – slechts in buitenlandsche betalingsmid-
delen en in, in het buitenland genoteerde, Oostenrijk-
sdhe effecten, echter niet iin Kronen, geschieden, daar
men de bank een fonds ‘niet constante waar4o isvil ver-
zekeren. Bovendien vleit men zich met de waarschijn-

lijk bedrieglijke hoop op deze ‘wij-ze de zich verborgen
in Duitsch-Oostenrijksch bezit bevindende vreemde
waarden en wissels te ‘voorschijn ‘te lokken.

• Wat betreft de organisatie van de nieuwe jzenk
heeft men te onderscheiden de algemeene vergadering

van aandeelhouders, des ,,Generalrat” en het college
van directeuren.

In de algemeene vergadering geven iedere 25 aan-
deelen een stem. De gewichtigste functies der alge-
meene vergadering zijn de keuze van een gedeelte van
de leden van den ,,Generalrat”, welk college zeer
groeten invloed op de leiding der bank heeft en de
vaststelling van het dividend. Dit is door den Staat

op minstens 6 pOt. jaarlijks gegarandeerd en in Zwit-
sersche francs betaalbaar.

Opdat de algemeene vergadering geen besluiten
neemt, welke indruischen tegen het algemeen belang,

vaardigt de Regeering een regeerings-commissaris af,
die het recht heeft over dergelijke besluiten een op-
schortend veto uit te spreken.

Het Opperste Bestuurcollege van de bank is de
,,Generairat”, die bestaat uit den president en 16-22
leden; de afzonderlijke leden heeten eveneens ,,G-ene-ralrilte”. De nTacht van ‘den ,,Generalnat” is ivèrsitrek-
kend. Hij is gemachtigd tot alle beschikkingen, welke
niet voorbehouden zijn aan de algemeene vergadering.

in ‘t bijzonder berust bij dezen raad het vermogens-
beheer en de geheele leiding der bank; den dagelijk-
schen gang van zaken laat hj over aan het college
van directeuren, hetwelk door hem benoemd wordt.

Ook het disconto en de beleeningsrente worden door
des ,,Generalrat” vastgesteld. Geen enkel besluit van
den ,,Generalrat” mag evenwel zonder toestemming
van den aan het hoofd van dit college staanden presi-
dent worden uitgevoerd. De president wordt door den
president der Republiek benoemd en wel op voor-
dracht der Regeering.

Verder mag de Regeering acht ,,Generalriite” benoe-
men, waarvan zes moeten worden gekozen uit de ver-
tegenwoordigers van Industrie, Handel, Nijverheid,
Landbouw, Beambten en Arbeiders en ‘vara ‘de Spaar-
banken. De overige ,,G-eneralrate” worden doom de
algemeene vergadering gekozen.

Ook over de besluiten van den ,,Generalrat” kan de

regeeringscommissaris een opschortend veto uitspre-
ken.

Het college van directeuren draagt zorg voor de uitvoering van de besluiten van den ,,Generalrat”.
Het collego van directeuren moet zich speciaal met
den omvang van het toegestane crediet bezig houden,
zoowel in totaal als voor iederen cliënt.

780

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 September 1922

Ook tegen de besluiten van het college van direc1

teuren heeft de regeeringscommissaris het reeds ge-
noemde recht van veto.
Alvorens nu over te gaan tot het geven van een uit-
cen.zetti’ng van ide werking ‘der ha’nk, rzij vevmLd:, dait

zij ook tot die handelingen gerechtigd is, die in de

meeste landen circulatiebanken veroorloofd zijn, zoo-
1
1

het disconteeren van wissels, liet sluiten van belee-,

ningen, koop en verkoop van edel metaal, den handeli in valuta’s en wissels.

De statuten der bank diragen h’aajrvooT alles een’
dubbele taak op:

lo. De voorbereiding van de inwisseling der bank-.
1

biljetten in metaal.

o. De zorg daarvoor, dat de waarde dec bankbil-

jetten in ieder geval niet vermindert.

De eerste opgave kan slechts als programmatische

verklaring worden opgevat, want binnen afzienbaren.
tijd valt aan een inwisseling tegen metaal niet te
denken.

Anders staat het met de tweede opgave, ni. het

tegengaan van verdere waardevermindering der bank- 1

biljetten. De middelen hiervoor zijn gelegen in het’

dekkingssysteem der bankbiljetten en in het verbod
om erediet te verstrekken aan den staat. .

Het eerste middel is erop gericht den bankbiljetten

een contstante waarde te geven, doch staat ook toe,j
dat met een waardeverhooging van de kroon rekening
wordt gehouden.

De constante waarde moet daardoor gegarandeerd

zijn, dat het bedrag der in omloop zijnde bankbiljetten
hoogstens drie maal zoo hoog mag zijn als het bedrag,

van dien maai.voos’.iaad’, bui’tenJ.andshe eailuta en
huitenlandsche wissels, verminderd met de in die.
waarden uitgedrukte verplichtingen van de bank. De
resteerende
2/3
van de circulatie moeten door gedis,
conteerde wissels gedekt zijn. In het bedrag van de.,

in omloop zijnde bankbiljetten worden de door de,
Oostenrijkscli-Hongaarsche Bank uitgegeven en door
de Nationale Bank van Oostenrijk overgenomen bank-,,

bi.ljetten meegerekend.
Het is
duidelijk
dat het zwaartepunt van de dek-..

king ligt in den metaalvoorraad en de buitenlandsche
wissels. Niettegenstaande dat kan op een werkelijk
constante waarde van de bankbiljetten niet gerekend.

worden en wel daarom, omdat een deel van de boven-
genode vhirba en wisselvoerra’den aan een .eer rwis.
selvallige waardeering onderhevig is.
Maar in ieder geval geeft deze manier van dekking
aneer standv’astigihaldJ dan het gviad is niet
de
genwoordig circuleerende, door de Oosteririjksch-.
Hiangaaascihe Bamk uitgagevun, ba.’nilb.ilj.etteu,, waarbij.
cle reëele dekking steeds moer achteruitging.
Hoe minder reëele dekking evenwel achter ‘cie (‘ail
jetten stond, zooveel te geringer werd hun waarde.
Hoe geringer de waarde, een des te grooter aantal
men n.ondig ‘vu.or de botallng rvan eenrzetfde hoe-
veelheid goederen. Men kreeg zoo dus den druk van
steeds meer en meer in waarde gedaalde bankbiljetten
en kon toch niet ontkomen aan een voortdurende geld-,
schaarschte.
Leidt dus reeds het feit, dat een inderdaad reëele
dekking gegeven is, tot een relatief constante waarde
vaa het betaalmiddel, zoo werken de bepalingen voor

de waai’ddberekening van deddhkirg nog meer in deze
richtiiig.
Bij de oprichting van de Bank wordt namelijk de
waande vani. den metaailwoor.naad’ en ,buitonilandsche rwis
sels bepaald en wel op grond van. de koersen geduren.
de de twee maanden, voorafgaande aan de oprichting
van de bank. Wanneer nu de waarde van deze activa
verandert, mag eerst na minstens 6 maanden eet,
n ieiiwe waanciebei-eken’ing plaats v.iud’e’n, wederom
‘volgens de koersen ‘vnu cie’ laatste twee ansndeu.
Van dezen zesmaandeljkschen tutschentijd mag
slechts dan afgeweken worden, indien intussehen de
Staat aanzienlijke bedragen metaal en buitenlandsche

wissels inbrengt. Ook hierbij moeten ‘echter de ge-
midd’elde koersen over de laatste twee maanden bij
de waardebepaling gebruikt worden.

Hieildo!or is diun het maximum bedrag van de naar

verlhouicling ‘der dekking uit te ‘geven Ibaailkbiljetten

normalerwijs steeds voor minstens 6 maanden vastge-

steld en – voorzoover de waarde der biljetten van

hun aantal afhangt – is hun waarde gestabiliseerd,

in dien zin, dat een grens bestaat, waaronder zij niet

kan dalen. Niet constant is de waarde der bankbil-

jetten in zooiverr’e, dat deze soaardb ook afbangt van
die van hun dekking.

Bij een waardeverhooging van de kroon zijn de ge-

noemde dekkingsmiddelen in vergelijking met de

kroon minder waard, dan ten
tijde
van de laatste be-
rekening. In dat geval kan na afloop van den zes-

naandelijflcscdien -tuaschentijdi ‘een n.i’eu,we waa,rdee-

i’ing plaats vinden. Daar de waarde dan geringer is,

dan bij de voorgaande berekening, moet de circulatie
verminderd worden, voor het geval deze middelen tot dekking van een derde van de in omloop
zijnde
bank-
biljetten niet tmeer toereikend
‘zijn.
Vorimiuzd’erinig ‘van
de cireula-tie leidt eohter vanzelf ‘weer tot een verdere
waa:rdestijging der bankbiljetten.

Het inbrengen van
aanzienlijke
sommen metaal en

buiteniandsche wissels door den Staat werkt in e-
zelfde richting, zoodat in dat geval een nieuwe waar-

deering, welke met de waardeverhooging rekening
houdt, wenschelijk is.

De resteerende twee derden van de circulatie, die

dus niet door metaal en buitenlandsche wissels ge-
dekt zijn, hebben als dekking:

lo. De vordering van de bank op den Staat, welke

zich grondt op de van de Oostenrjksch-Hongaarsche
Bank overgenomen schatkistbiljetten.

2o. ov’ereenkotmstig de statuten gdisoenteedde
wissels.

De hovengenoom’de sclza’tkisrtjbiljetten krijgt cie niieu.
we bank
tegelijkertijd’
met andere activa ‘van die Oos-
tenrijiksc’h-Hon’gaarsuhe Bank, ‘otm.diait eij
o.Gk
‘cie in om-
loop rzijnjde bankbiljetten vlan. ‘deze instelling over-
neemt.

Van wisseldiis’cion:teeiriing uitgesloten is’ alleen. de
Staat; iedere ered:ietverscihaiug aan d±t ]iichnaaa is

verboden. Op deze iwijse wil men (vnrmijdnn, dat de
Staat sijn ‘gel’dbehoelte dooir het opnemen ivain bank-
biljetten bev’rediigt en dlaanvioor in die plaats elecihts
hata1ingbeloften geeft.
Daar het :bovengenioemdi ‘verbod evenwel ialleen den
Staat betreft, en. niet ‘ook pnovineiën, geenten,
openlbair’e ‘werken en dergelijke, is ‘het de tvnaag of ‘het
verbod .ziekerhei’d geeft tegen de nitgifte ‘van bankbiil-
jetten, die ‘in’d’erda,ajd onged’ekt niju.
Overtreft de cirnulaitie het ‘bedrag van ‘den metaal-
voori-aed, ‘de ibuitenlancische iw’iissel’s en ‘de door schat-
kistbilj.etben vertegenwoordigde schuld van ‘den Staat
met meer dan, 500 ‘nzilhiazd’, dan woedt ‘van dleJt meer-
dere een belasting van 5 pOt. ‘p. a.. geheivien.
Gedurende cle eerste 5 javen ‘n’a de ‘oprichting dor
bank ‘kunnen ook bel’eenirigen bij ‘d
1
e dekking ‘woeden
opgeteld. Tio’t ‘oin!derpanrd’ van beleen.inge.n mogen ech-
ter slechts worden aangenomen:
Goud en zilver. In Weenen genoteerde effecten, uitgezonkierd aan-
‘doelen.
Wissels, die aan hepiaaldc voorwaarden voldoen.
Buitenlandsehe wissels en ‘vredJ geld.
Al is in ho’ven,genoeinide beschou,wi’ngein het streven
naar sibabiliseering als het ‘voornaamste van ‘het nieu-
we Ibauksys-teora naar ‘voren gebracht, noo is toch leen
voorspelling, cd en in hoeverre dit streven ‘practisc.h
gevolg ‘zal hebben, h’ier moeilijk op haar plaats, want
het geheele ‘oncler’haivige ‘probleem ban slechte in
saanenhang met ‘cie algemeene Europeesche ‘politiek beschouwd worden. Deze kenmerkt ,zi,h ‘geuwoordig
evenwel ‘door verivardih’eid.
Dr.
KARL MAUTNER.
Wennen.

6 September 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

78F

LONDENSCHE CORRESPONDENTIE.

De beslissing der Commissie van her-
stel; verzoek van Frankrijk om een nieu-

we conferentie; toestand van handel en
nij.verheid; het geval-Bevan en de wet
gevin.q op de N. V; het nieuwe Amen-
icaansche tarief.

Onze Londensche correspondent schrijft ons dcl.
2 September 1022:

After a week of telsiorl, during which the some-

what difficult posiion in the Allied camp was the

main topje of discussion, t h e h al f m e a s u r e s

adopted at Paris on Thursday came as

a welcome relief. The plan for which the credit fails
to Belgium is accepted here as tantamount to six
months’ moratorium and though Germany may find
some difficulty in obtaining the requisite guarantees

it is to be supposed that the Reparations Oommission
would not have proposed and the Allies would not

hasre accepted the scheime, had rthere not ibeen a strorig
probability that they would be forthcoming. It is
very generally recognised that at best the settiernent

only affords a breathing space and that the main
problem is shelved until next year but it is hoped

that this time the .opportunity will be seized to work
out aid to vut into foice •measu.res ‘of fina’ncial

reform in Germany. While this is the attitude gene-
rally adopted by the press it is further pointed out by
the ,,Manchester Guardian” that this period must
also be utilised by the Allies to settie their private
grievances so that in January next we can hri.ng
forward a plan, agreed to by al], of such a nature as
to zender possiblo the final adjustment of all claims.
To my mmd this can only be.done by regarding the
two questions of Reparations and Intej-allied debts

as one and i.njdiuso1uble and by the iaiduptien. ‘en s
bas:is of something a little wider than the spirit of
tionulina, whicii has so far been tihe chief eharac-
teristie of all deliberations. Despite the difficulty
which this country will undoubtedly experience in the
next few years in meeting the proposed payments on
the debt to the United States, especially in view of the
protective measures which are before her Senate, we
cannot but believe, and the opinion is he]d by many
influeitial people in this country, that the wisest
and in long run, the most profitable, method of ap-
proaching the problem would be by the cancellation
of the debts due to us by European States in respect
of the war return for the reduction to a reasonable
figure of the German liability coupled with the ze-
moval of restrictions upon her frqedom of trade. As
to the method of payment there is much dispute
as to the relative advantagcs of deliveries in cash and
in kind but whichever is hetter the distinction
seems moderately dear. 1f the payment is in cash the
requisito money is obtained by the export of those
goeds
g
wihioh ‘the :debtor eau preduce mest cheaply, if
in kind by the export of thosc commodities of which
the creditor is most in need.
From the point of view of the debtor country, as

distinct from its Government or any particular class
it would therefore seem that the former system is
proferable since there is no disturbance of the natural
forces which determine the flow of capital, labour
and initiative from one industry to another.
From that of the creditor this is not at first
SO

obviously true but it is at leest probable that on the
latter plan he would receive iess than on the former,
since there is a cheaper supply of the goods elsewhere,
and further it seems that the most equitable distri-
bu4ien is secur.chle Eby payments in ‘cash, whioh csm Ebd
used for a properly graded reduction of taxation.
The request of France for a fur-
ther c onfer ene e at a very early date to discuss
the whole question of indebtness is regarded in some
uarters as a sign that she is rapidly bringing her
views more nearly in line with those of this country.

There seoms very little justification for this opti-
mistic Tea’di.nig of the event, but there can 1za’rd1y be

any question as to the desirability of thoroughly

thrashing out the whole business as soon as possible.
The much-discussed Balfour Note will presumably

hei taken as the point of departure of this new con-

ference and we cannot but hope that some way vill
be found to bring about a solution satisfactory to all
partjes, though ib must hei admittd that the moment

does not seem very auspicious and that the imme-

diate demand for a further conference looks rather
like
en
attempt on the part of the Prench Premier to

recover on this point come at any rate of the ground

which here hei is regarded as having lost by the

granting of what is virtually a six months’ morato-

rium to Germany.

The uncertainty which has prevailed during the
week hasof course had a dispiriting effect
u p o n t r a d
ei
botli by depressing the exchanges and directly by destroying confidence. In this latter

movement the renewal of hostilities between Greece
cnd Turkey and the regrettable state of Southern
Ireland have been contributory factors. Despite this
however in the textiles both cotton and wool have
done well, the former at home and the latter over-
seas, and as was indicated the coal trade has been

given a fresh stimulus by good orders from America.

The output for the six days ended August 19th.
constitutes a new record for recent months being no
less than 5.158.400 tons.
The trial o.f Mr. G. L. Beven, the abs-
conding director of the ,,Equitable” companies and
partner in the stockbroking firm of Ellis & Co., at
present in progress is of interest in view of the pos-
sibility of fresh legislation affecting the position of
directors and also of auditors. It is however a very
difficult problem to tackle and in all probability

nothing will be done. A further scandal in connection
with the Anglo-Burma (not the Burmah) Oil Corn-pany is likely to be made puiblic in the near future,
which may result in some alterations of the con-
ditions imposed upon companies before permission
will be given for their shares to be dealt in on the
Lnd:on Stook Exehange. The ipr~tion affoMed ‘to
the the public is thought by many to hei inadequate
especially ‘since the new regulations, peranitti.ng the
puiblication of s stateenent in lieu of ‘prospectus, oamc
into force.
The measures before the American Senate for a
higher protective tariff ‘to which 1 referred
last week and also those for the rest riction of coastwise
traffic to American vessels continue to exeite consider-
able comment here. A particulary hard provision is
that which. extends this emibargo to thhe Phi.lippines, in
which very large amounts of British capital are in-
veisted. The Chairman of one of our great steamship
lines pointed out the other day that the present policy
of the United States, adopted doubtless at the in-
tance of the farmer of the middie-west, is nothing but a seaction to the dootrines of the rnercantilists,
.vhich at the request of that country we finaily aban-
doned between the years of 1849 and 1854.

AANTEEKENINGEN.

De koersvandenln.descheia gulden. –
Hierotirstrent itoekent de Pretsidient der Javaccihe Bank
in zijn Verslag over het bodkjaar 192011.91 heb vol-
en’de aan:
Ten einde een goed oordeel te thebben over den loop der
visselkoersen, dient snee in de eerste plaats na te gaan
&or welke ioor7a&k in .Nedenlaniclsdh-In4ië ide vraag naar
remise op Nederland grootor tijs geworden dan het aanbocl
is geweest. In iNederlandsh-Iclië is door verschillende om-
stauldigiheclen een nanziweuling
van
ibesdhulobare gelden ont-
tasu, deels door de opvoering van de uitgaven van Re-
geeringsweige, deels door den enoilmen invoer van goederen
tijdens de hoog-conjunctuur na het sluiten van den vrede
van Versailles, en voor een ander deel door de groots win-

782

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 September 1922

sten gedurende de laatste jaren in de cultures gemaakt. D
groote Regeeringsuiitgawen gingen gepaard met het op
nemn ‘van geki bij de circujaitiebank, later door ‘het in,
•de open markt in Nederdaiidsh-Indië leenen tegen schat-
kistbiljetten en schakistpromessen. Daarvoor werd het
geld gebruikt, dat slechts tijdelijk in Indië aanwezig
en gedeeltelijk niet jbestemd om voortdurend ‘hier te blijven.
Tijdelijk werd daardoor de vraag ‘naaT remise ‘verminderd,
maar dat geld moest op den duur jiit Indië wegvloeien,
evenals het grootste gedeelte van de winst in de cultures
gemaakt en de enoome bedragen, die in den
vorm
‘van tin-
porbgoederen met voorschot van de verschillende banken
naar Nederlandsdh-Indiië waren gezonden. .i)en dergelijke ,toestand bracht natuurlijk mede een ter,k oplonpen van de
obligo’s van De Javasche Bank, waar in de eerste plaats
voor de hooge prijzen van goederen en producten ook een
hooger bedrag aan eireulatiemiddelen voodig rwns.
Bij den aanvang van den oorlog in Augustus 1914 werd
aan De JTa.vaisOhe Bank toegestaan het ,de(kk.ingspercentage
in metaal van hare .dbligo’s ‘van 40 op 20 pOt. terug te
brengen. Deze wijze maatregel getuigt ‘van een rvèrziende
voorzichtige politiek van de Regeering, die zeker wilde zijn,
da,t ‘de circulatiabank te allen tijde nou kunnen ‘voldoen aan
de cr.eclietaanvragen ‘zoosvel van handel, ianldbouiw en indus-
trie als van zichzelf. Gelijke maatregel ‘werd ook in Neder-
aud genomen.
De Directie van De Javasohe Bank heeft het gedurende
‘den geheelen oorlog en ook later tot haren plicht gerekend,
om het dekkingspercentage in metaal van hare blii,go’s op
40 pct. te houden en niettegenstaande de obligo’s van pl.ni.

f
125 millioen tot bijna
f 600
mililioen opliepen, is het haar
steeds mogen gelukken, zij het ook met vele moeite en op-
otferingen, de metaald’ekking
boven
de 40 pOt. te hoeden.
Deze conservatieve politiek’heeft weder ten gevolge ‘gehad
dat zoodra •de obligo’s rwermiuiderden metaaidekkin.g kon
worden ‘vrijgegeven en waar het iinderdaad in het afgeloo-‘
pen jaar mogelijk werd om die obli,go’s te verminderen,
liooldsakeljk doordat als gevolg van de verlaging der ‘goe-
derenprjsen minder circulatiemicidelen noodig waren, kon
De Javasche Bank het ‘vrijgekomen metaal, hetwelïk ‘voor-
namelijk buiten Nederlaasdsch-Indië lag, gebruiken csm ‘Am-
sterdam ‘van middelen te voorzien ten einde ‘tegemoet te
komen aan de vraag, die in NederJandsh-Indiië bestond
voor remises op Nederland. De Directie trachtte ‘door aan
die vraag ,naar remise te ‘voldoen tegelijk de koersen op Ne-
clerlanici weder op pariteit te brengen. Dit nu is (haar aan-
vankelijk volkomen gelukt. Koersen konden van 95 lang-zaaim w’orden gebracht tot den pariiteitskoers van 991/4,
daalden daarna verder tot ongeveer pari om later weder
op
9934 te komen.
De Jaivasche Baaik stelde de remise aanvankelijk rvoor
‘iedereen verkrijgbaar; doch toen eij later merkte, dat die
‘remises soms niet voor reëele zaken, den import betreffende,
maar voor arbitrage werden benut, moest tzij ‘de remises op
Holland tot pariteitskoers alleen beschikbaar stellen voor
,reëelen import.
Ook het geringe aanbod van epertwissels maakte het
voor vele banken moeilijk om mede te helpen aan de pogin-‘
gen om den Nederiandsch-Inidisdlien gulden op pariteit tel
houden. Daarom ‘werden de banken, die aan die pogingen
medewerkten, ‘zooveel mogelijk door De Javasche Bnk aan
remises geholpen.
Tin aangename samenwerking niet de Ne-
derlandsohe Handel Maatschappij, Factory Batavia, ‘zijn
dan ook deze pogingen’ ‘vrijwel met succes ‘bekroond, tot
groot voordeel vaas importeurs in Nederiandseh-Inidië, maar
meer speciaal tot voordeel ‘van de Nederlandische industrie.,
Immers bij ‘koersen met 5 ,pCt. verlies zal ‘het voor dan ‘Ne-
derlaiadschen fabrikant moeilijk izijn om in ‘Indië met bui-
tenlaudsohe fabrikanten te ooncurreeren, en wat’r de 0e-
cierlan,daahe industrie niet alleen recht heeft om hare pro-
duoten in Nederiandsch-Indië te Slijten, maar ‘voor Neder-
land zelf cle bloei van ‘de .Neder,landsche industrie van het
grootste belang ns, daar ligt het ‘voor de hand, ‘dat de cir-
culattobank in ‘de Koloniën waar mogelijk steun rverleent.
De Javaiselie Bank ‘volgde dus het sedert 1906 steeds
sterk doorgevoerde zoogenaamde Gold Exoh’ange System
dour hare middelen in het buitenland ‘direct of indirect tot
han’dliaw’ing van de pariteitakoersen zooveel mogelijk be-
schikibaar te stel;len voor ‘remises. Die middelen bestonden voor De Jaivesche Bank hoofdzakelijk in de gouddekiki’ng,
vrijkomende door de vermindering van ‘hare obligo’s; tot..
‘normale goudprjzen van 2,4734 in hare boeken voorkomen-
de, izijn ze naar Nederlaind overgebracht tot de geldende
koersen, (waardoor een giioote winst nl’s gelnaaaicnt, grooter
dan in eenig jaar Ite.voiren, een winst, die faaigs inatuurdijken.
weg ‘werd fverkregen als ‘gevolg ‘van de steeds gevoerde con-
servatieve ,o1itiek inzake de anetaaidekking, die Iden steun
aan iden haaidel en het &succeá der pogingen lom Ide koersen

op Nederland op .paniteit te brengen svogeljk maakte.
Ware nu tin vroegere jaren door De Javasche Bank ge-
bruik gemaakt van haar recht om de metaaldekking des-
noods tot 20 pOt. ‘te laten tenugloopen, toen de verhooiging
van hare bligo’s (zon plotseling optrad, dan izou het niet
mogelijk geweest ‘zijn om liet overvloedige kapitaal uit
Indië weg te zenden tot ‘redelijke koersen, omdat bij ‘daling
der obligo’s dan geen voidoeaide metaal nwas ‘vrijgekomen.
Wanneer men bedenkt in welken ‘toestanici Nederlaiadsdh-Indië ‘dan had ‘verkeerd en hoe ide handel, landbouw en in-
dustrie in Neclerlanndsch-Iudië klau souden hebben geleden
ouden ‘de inflatie, dan komt eerst recht uit hoe nuttig ide
conservatieve politiek en het in ‘toepassing brengen Tvain
het Gold Exohange System is geweest.

Toen later het aanvullen van ide middelen te Amsterdam
langs iden hierboven geisoemden weg onvoldoende ‘was, heeft
De Javasche Bank ‘gebruik gemaakt van de faciliteiten door
de Nederiandsche Bank te Amsterdam toegestaan om goud,
hetwelk ibij De Javasche Bank ‘te Amsterdam lag, bij de
Nederlandselie Bank te Ibeleenen. Zij (had kunnen ‘volstaan
met de in ‘voorraad te TAansterdam zijnde gouden
f 10
stuk-
ken hij de Nedenlandsdhe Bank ‘te storten con daardoor hare
middelen ‘te ‘verhoogen, nware het iniet, dat de Nederlandsche
Bank ‘ongenegen was de ‘verklaring te geven, dat
au
wan-
‘neer het zou blijken, ‘dat De Javasohe Bank dat goud weder
noodig had, het bedrag weder in goud ibeschildbaar aiou stel-
len. Daarom wer,d overgegaan tot het beleenen van deze
gouden
f 10
.st’uicken, waarvoor een rente ‘verschuldigd ‘was
van 3 pOt. per jaar. Had men deze overeenkomst niet ge-
maakt en eenvoudig de gouden stanidpenningen ‘in ,Amster-
dam gebruikt om ‘de (beschikbare middelen aldaar te ‘ver-
meerderen door die gouden ‘tientjes als ibetalingsmiddel ‘te
gebruiken, dan was ‘De Jaivasehe ‘Bank de gelegenheid ont-
nomen om, indien zulks noo:dig mocht blijken, haren goud-
voorraad te Amsterdam weder aan te vullen De betaalde
‘rente aan ‘de Neder’landsdhe Bank ‘komt idus neer op een
door ‘De Javasche Bank betaalde premie van
34
pOt. per
maand om de zekerheid te hebben te allen tijde tegen heta-
lingsmiddelen het uitgegeven ‘goud weder te kunnen terug-
ontvangen. Qp het einde van het ‘bekjaar was voor een
bedrag van
f
8.000M00,— ‘aan gouden tientjes op die wijze
bij de Nderlandsche Bank ‘beleend.

Het bedrag aan goud aan de Nederlanndsche Bank in
onderpaad gegeven werd ‘van ‘den goudivoorra’ad afgevoerd
en komt derhalve ‘niet in aanmerking ‘voor dekking van de
obl’igo’s ‘van De Jawasche Bank, aldus geveude een ‘zuivere
voorstelling van den stand van zaken. ‘Maar ook ‘in deze
‘transactie is De Javasche Bank in daare rvrje handeling (be-
lemmeiid, doordat ‘de Nederlandsdhe Bank de i’imite voor cle
beleenduag ‘van gouden tientjes slechts op
f
20M00.000,-
stelde, en deze faciliteit dus feitelijk alleen kan worden
gebruikt, wanneer in de toekomst kan wordën gerekend, dat
de middelen te Amsterdam weder op andere wijze kunnen
worden aangevuld.
Een groeten steun in onze pogingen om de ‘koersen op
Nederland op paniteit te houden, ondervonden wij, idoor.dat
‘de Regeering van de provenuen der ‘geplaatste leeniragen
een ‘gedeelte te Amster,daun beschikbaar stelde ‘tot ‘vermin-
dering van de schuld ‘van de Indische Regeening in Neder-
lantlsdh-Indië.
Gaan wij nu ina, dat aan T. T.’s ‘en rwiseLs in (het 94ste
‘boekjaar door De Javasche Bank een totaal bedrag van
meer dan
f
215.000.000,— naar Nederland is geremitteeuld,
‘dan iblijkt daaruit wel hoe nuttig ide hier ‘beschreven actie
van De Jnvasche Bank soowel voor Indië als ‘voor Neder-
‘land is geweest.
Ten aanzien van het toekomstig ‘verloop van de wissel-
koersen kan niets met eenige zekerheid worden ‘voorspeld,
noolang De Javasche Bank hare middelen te Amsterdam
niet in goud betaald kan krijgen.
De Javasche Bank zal ook ver,der Izooveel in haar vermo-
gen is trachten de pariteit ‘van de Indische munt tegenover
Nederland te handhaven en daarmede ‘den reëel’en ji.inport in
Nederlandsch-Indië ruit Nederland eooveel mogelijk steu-
nen. De hulp van de Regeening ‘door bij fuuideering ‘van
vlotteude schuld ‘van Nadenlandsch-Indië inn Nederland af-
‘betalingen te ‘doen ‘van schuld in Indië kan daarbij ‘van
groot nut zijn.

De ,S’1aatssc1suld der Vereessigde Sta-

s
e n –
Volgens opgave van het Treasmry Depart-

ment
te Washington (bedroeg
de
staatsachnid’ der Ver-

eenigde Staten. op
31 3uli ji.,
$ 22957373.891,00, een

cijfer, dat voorloopig is, doch dat na het bekend wor-
den vsnu alle definitieve opgaven ‘van de ‘ontwaingende

(Venivoig op pgn. 784).

6 September 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

783

MAANDCIJFERS.

HANDELSBEWEGING OVER DE MAAND JULI 1922

(volgens de groepen der naamlijst van goederen, opgsteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek.)

Invoer
Uitvoer
Saldo Invöer
Saldo Uitvoer
Groepen
Gewicht
Waarde
Gewicht
Waarde Gewicht
Waarde
e
Gwicht
Waarde

K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
1 Dieren en dierlijke
producten
10.846.928 6.334.041
44.930.527
29.846.342
–
–
34.083.599
23.512.301

II Plantaard.

voort-
brengselen
208.286.662
37.285.225
105.415.475
15:168.176
102,871.187
22.117.049
–
–

III Mineralen,metalen
en

niet in andere
groepen

opgeno-
–
men fabrik. daar’
938.127.506 26.923.404
269797.609′
8.026.145
1

668.329.897
18.897.259
–
–

IV Meel en ineelfabri-
16.630.875
2.827.516
13.925.617
2.660.764
2.705.258
166.752
–
–

–

V Chemische produc- ten,

geneesmidde-
len, verfwaren

en
kleurstoffen
22M84.971
3.610.149
10.264.348
3.721.670 11.820.623
–
–
111.521
VI Olie,hars,was, pek,
toer en distillatie-
producten van teer; fabrikaten van deze
stoffen, n. a. g.
62.825.991
7.676.686 23.268.454
2

9.790954e
– –
2.114.268
VII Hout en fabrikaten
van hout en derge-
lijke stoffen; meu-
167.587.969
13.500.087
3.883.563 739.796
163.70&406-
12.760.291
–
–
VIII Huiden, vellen, Ie-
der, lederwerk en
schoenwerk
2.050.132
3.771.316
1.950.792
2.366.408
99.340 1.404.908
–
–
IX Garens, touw

en

katen

…………

touwwerk, weefsels
en stoffen, kleede-
ren e

modewaren
7.490.228 22.770.614 4.301.614
11.201.503
3.188.614
11.569.111
–
–
X Aardewerk, porse-
lein
»

pottenbak-
kerswerk,

gebak-
ken steen en andere

belen, v.a.s……..

kunstst’een
33.491.868
1.750.253 11.509.392
742.338
21.982.476
1.007.915
–
–
4180.759
1.270.290
2.527887
575.931
1.652.872
694.359
– –
7.555593
2.766.716 20.229.155 2.990.103
–
–
12.673.562 223.387
XIII Voedings- en ge-
notmiddelen,

niet
–
genoemd in de groe-
pen 1,11, IV en VI
35,343.515
12.101.082
29.670.994
10.414.500 5.672.521
1.686.582
–
–

xT
Glas ………….
XII Papier ………..

XIV Rijtuigen, voertui-
‘
gen, vaartuigen en
luchtvaartuigen
16.879.424
5.512.041
596.839 626.298
16.282.585
4.885.743
–
XV Andere

goederen
dan gebracht onder
de gröepen 1 tot
en met XIV
l6065.873
16.568.480 9.252.747
6317227
6.813.126
10.251.253
–
–

1.549.448294
164.667.900
551.525.013
105.188.155 997.921.281
59.479745
–
–
Totaal …….

Waarvan Gouden Zilver,
al’ of niet gemunt (op-
genomen’in groep III)
13.661
809.105
6.574
615.580
7087
193.5251

OVERZIOHT
van de waarde van den In- en Uitvoer voor elke maand vali het ibôpende jaar én
,
dé
drie daaraan voorafgaande jeren met
uitznnderingr
viii
Munt en Miintmptprin1 in

l,’.a
O’

Maanden
Invoer

1919

1920

1921

1922

Uitvoer

1919

1920

1921

1922
1)

2)

.
1)

2)
1)

2)
,

1)

2)
Januari
75.073.388 256.207.615
214.136.278
152.495668
41.32.1.453
15932.785
115.835.310 86.106.447
Februari ……
106.229.028
233.591.043
170.369.270
152.353.594
44.543.205
113.309.645
120.956.498
84.204.248
148:758.852 187:916.138
213.830.220
180.328.763
52660723
68.210.466
107.204.662 112.879.875
189.565.086
203.592.812
195.772.602
167.451.702
50.827 142
99.448.337
108.819.697
92.729.841
257.009.336 298.514.162
168.114.951
194.080.257
96-168.708
170.393.137
93.818.710
108.423.679
Juni

……..
258i83821
345.402.373
188.559.719 150.899.735
126.270.353
179.478.445
120.815.908 100.680.880
274.264.390 314.861.366
170.674.007 163.858.795
133.623i29
177.114.162
105.420.129
104.572.575
Augustus’

…..
313.403.619

..

267.956.122
186.640.179
–
163.771.619
130.018.883
142.544.083
–

Maart’………….
April

……………

298J07.886
317:368.670
197.271.439
–
162.131.l’I0
165.965.569 135.749.765

Mei

……………

31983307’9

..

337.338.332
‘179.043.171
–
214577467
148.140438
114.694.641
–

Juli’…………..

No’emljer

. .
-.
296351.809
270.811.334
175.806.364
–
171.111.804
156.557.011
106.623.879
–

September …….
October’

…..
…..

288.958.920
298.867.123
180.000.903
–
‘

154.241.692
156.922.833
97.115.318
–
December

……..

Totaal….
2.825.739.214 3.332.427.090 2.240.219.103
1.161.468.51
1.41 L308.405 1.701.491.711
1.369.598.600 689.597.545
1)
!-iieroncier zijn niet begrepen de
bunkerkolen voor NccL schepen.
2) Hieronder is niet begrepen de bunkerolie voor Ned. schepen.
) In de Statistiek over December 1919 zijn de bedragen vermeld
met
inbegrip van gouden en zilveren munt en muntmatriaaL

784

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 September 1922

en betalende ambtenaren wel zeer weinig meer veran-
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
deren
zal.
De schuld was als volg samengesteld:

:
N.B. *** beteekent: Cijfers nog iiet ontvangen.
Obl&gaties:

$

$
GELDKOERSEN.
Cornsos of

1930

. . .

599.724.050,00

t
BANKDISCONTO’S.
Loan

of

1925

……118.489.900,00
Panama’s Gf 1916.1936

48.954.180,00

•
Ned.(scTisseIs. 4
18Juli
’22IZweedB.R.ksbk 5

10Mrt.’22
Panma’s of 1918-1938

25.947.400,00
a
Be1.Binn.Eff. 4
18Jili
’22IBk.v.Noorw.
.
5
17Aug.’22
Panamn’s of 1961 . .

50.000.000,00

–
Bk
.

Vrsch.inR.C. 5
18Juli
’22jZwits. Nat.Bk. 31
2Mrt.
1
22
Oonversion Bonds

.

28.894.500,00
Bk. van Engeland 3
13Juli
’22Belg.Nat.Bk.5_519Mei
’21
Poatal Saváng.s Bonds

11.851.000,00

:
DuitBche Rijksbk.
.
7
28Aug.
’22IBank v. Spanje 5
18]lIei ’22
883.861.030,00
Bk. van Frankrijk 5
11 Mrt.
’22IBank v. Italië 6
20
Mei
’20
First Liberty Lonn
.

1.951.841.450,00
Oostenr.Hong.Bk.8

2$ept.’221F.Rea.Bk.N.Y.4
21Juni’22
Seconci Liberty Loan

3.310.472.350,00

.

t
Nat. Bk. v. Denem. 5
25Apr.
‘2llJavuche
Bank 3

1Aug.’09
Thirci Liberty Lonn

3.473.777.500,00
Four.th LiberLy Loan

6.345.208.750,00

– .
OPEN MARKT.
15.081.300.050,00
Am,lerdom
Londen
1

Berlijn
P
1
N. Yok
Total

bouds

………………..15.965.161.080,00
Data
Pan.
Part.
at.
1

Cali.
Part.
Prolon-

Notes
:
disconto
gaile
dioconio
disconto
disc. mone

2 Sept.

’22

•

3

2
1
1e

218

5Ie

41j25

)
Vietovy Liberity Loan

:

4%

pCt……………..
……..

1.981.137.t00,00
28A.-2S.122
21
12
-3

2
1
1
8

2
1
12-14

4
-I

–

4-51/2
Trea.sury notes
21-26 A.
1
22

–

21
4
_hI
$

2818
.
/2

4-
/8
Series A-1924

. . . .

311.191.600,00
14-19 A.
1
22

–

l
8
/_2
1
1,
211_1

5
1e

_

33112
Series B-1924

…..390.706.100,00
29 A.-3 S.’21

–

2I4-3/4 41214

4_61
Series A-1925

. . . .

601.599.500,00
30A.-4 S.’20

/8
–
/
2

-‘/2

61

4_51

–

6-10
Series B-1925

….334.975.950,00
20-24Juli’14 3hIs_8/ie

2111_e14

2
1
1_
8
1

2/-‘f

25/g

511…7L/
Series A-192.6

. . . .

617.769.700,00
2.256.242.850,00
1)
Noteering van 1 September.

Treasury Certificates:
WISSELKOERSEN.
Tax

…………….1.345.356.500,00
WISSELMARKT. Loan

……………408.273.000,00
Pi’btman

Act

…….70.500.000,00
Ook deze week waren de koersen weder zeer onzeker.

1.824.1 29.500,00
Londen wa.s mem4al sterk aangeboden, zoodat Vrijdag voor
11,43
4
‘werd afgedaan; daarna trad cenig Lerstel in. Parijs
War

Sav1ings Securitie.s
opende op 19,65 eetider gezocht en
liep
na sterke soholn-
(netto

ontviangsten)

616.354.718,85
inelingen op tot 19,9236. Na de zeer ernstige beriehten ov•ei Tr.easury Sa.viags Seen-
moeidijkiheden

in de entente daalde de koers weder

tot
–
ities

(netto

waarde

1
19,65 om Vrijdag op beridkt, dat dc rvrede weer hersteld
hij

aflossing)

…….72.614.989,02
en een tussohenweg voor helt moratiorium aan Duitsoh-
_______________-

688.969.707,S7
Jaud gevonden was, weder Lot 19,90 en later :zells tot 20,10
Totaal rentedrageilde schuld

22.715.640.237,87
op te
1001
en. Marken sdliosmnelden ongeveer in gelijke be-

SChuld, waarop geen rente meer behoeft
wegifllg, ‘waren echter theden weder sterk aangeboden, waar-
te ‘worden betaald

.. . ……………

14.665.240,26
–
door ook Parijs weder een flink stuk terugliep. België werd

ilentelooze schuld

………………..227.068.412,87
over het algemeen minder sterk beïnvloed door den gang
van aaken en was eerder stijgend; 18,65-19,0236. Dollars
Algemeen

totaal

……………

22.957.373.891,00″
weinig veranderd. Skandinavië ‘vrij stationnair, ‘voor Steek-

t
hoim en Kopenkagen met een

iets Ilauwer

stemiming,

ONTVANGEN:
daarentegen zeer flauw en sterk terugloop end voor Oliris-
tia.nla, 44,10-42,75.

Zwitsenlau.d weinig venan’derd;

ook
De Beurs-brandpolissen van 1921, vergeleken niet die’
Spanje Vrij stwtio.niva.ir
. Daarentegen Java weder vasbr,

van
1916;
samengesteld door H. G. Schudclebeurs,
98%-98Y
4
.

assuradeur te Rotterdam.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
Londen
Parijs
1
Berlijn
Weenen
Brussel
New

PRODUCTIE DER KOLENMIJNEN.
1)

1

•)
5)
5*)
York)
________________

(In tonnen van 1000 KG.)
28 Aug. 1922..
11.461
19.80
0.171
0.004
18.89
2.56
(Gegevens verstrekt door het ,,Centr. Bur. voor de Statistiek”).
29

,,

1922..
30

,,

1922..
117k
11.451
19.87k 19.721
0.171 0.161
0.0041 0.004
18.95
18.74
2.574
2.561

Naam van de
Juni
Juli
31

,,

1922

1
Sept.1922..
11.441 19.921
0.19k 0.003k
18.87’/2
2.561
1922
1921
1922
1

1921
Mijn
2

,,

1922
11.461
20.101
0.19k 0.004
–
–
Laagste d.
w.
1)

11.431
19.35
0.15
0.002
18.35
2.551
4

Staat8mijnen.
Hoogste,,
,,
)

11.471
20.121 0.211 0.005
19.10
2.57
1
/

Wilhelmina ……

46.968

41.902

52.864

41.090
25 A.ug. 1922..
11.441

19.60

0.14k
0.0031
18.47I
2.55
18

,,

1922
.

11.50
20.471 0.211 0.004
19.47
1
1
2

2.561/
Muntpariteit..
12.10
48.-
59.26
50.41
48.-
2.48

Totaal
….

164.260

155.892

173.420

149.819
5)
Noteering
Particuliere
te Amsterdam.
opgave.
5*)

Noteering
te Rotterdam.

Particul. mijnen.

,
Dato
Stock.
Kopen.
Chris.

1
Zwitser-
Spanje Batavia
t)
Domaniale mijn..

44.390

37.876

47.257

36.384
holm)
hagen
5
)

tiania)l
land*)l
1)

telegrafisch

MijnLauraen Ver-

Emma …………74.824

72.698

73.619

66.628
Hendrik ……….42.468

41.292

46.937

42.101

..

28 Aug. 1922
68.40
55.40
44.-
48.85
39.80

981-98k
Oranje-Nassau

.

.
29

,,

1922
68.25
55.15
43.75
–
39.80

98*-98
mijnen ……..

86.389

79.736

96.549

80.536
30

,,

1922
68.-
55.15
43.25
48.95
39.90

.98-98i-
Mijn Willem
So-
31

,,

1922
–
–
–
– –
–

eeniging ……..39.653

41.719

42.495

40.406

1
Sept. 1922
68.10
55.10
43.10 48.80 39.65

98.-98

..

2

1922
–
55.-
42.85
48.85
39.80

981-98k

phie …………24.050

21.535

27.440

23.230

Totaal

194.482

180.866

213.741

180.556
L’ste
‘
d

w.
1)
67.75
54.80
42.55
48.70
39.60

98
1
/

Totaal generaal

358.742

336.758

387.161

330.375
H’ste ,,

,, ‘)
25 Aug. 1922
68.35
68.60
55.35
55.45 44.10
44.-
49.-
48.75
40.-

98
3
1
4

39.85e 961_97

1)
Kolensliknietinbegrepen (in
1921 voor
alle mijnen te samen
322.058
18

,,

1922
67.95
55.40
44.60 48.95 40.05e 98112
ton, in de maanden Januari tot en met Juni
1922: 154.675
ton en in
de :
Muntpariteit
66.67
66.67
66.67
48.-
48.-

100
maand Juli 1922: 25.008
ton.)
5)
Noteering
te Amsterdam.
t)

Particuliere
opgave.
1)
Noteering van
26
Augustus.
t)

Idem
van
19
Augustus.

6 September 1922

ECONOMISCH-STATISI’ISCHE BERICHTEN

785

KOERSEN TE NEW YORK.

o
0
a
t
CoMe Lond.
Zicht Parijs
Zicht Berlijn
Zicht
Amstera.
(In ,per.)
(in cts.p.frs.)
(in
ci. P.
Mrk)(in
ct. P. gIJ.)

2 Sept.

1922
4.47.25
7.84
0.08
38.97
Laagste d. week
4.45.75 7.64 0.06 38.90
Hoogste

,,
4.47.25
7.84 0.08
39.05
26 Aug.

1922
4.46.50
7.56
0.06
39.06
19

,,

1922
4.48.–
7.96 0.08 38.95
Muntpariteit
4.86.67
5.18’/
9511
t

1

40
8
/
te

KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN

Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
19 Aug.
1922
26 Aug.
1

1922
28Aug.12 Sept.
Laagste Hoogste
2 Sept.
1922

Alexandrië..
Piast. p.’.
9715/
97131
97″‘lat

9715/
7’I82
8
B. Aires’)..
d. p.
$
44
1
1
43718 43814
44112
4431,
Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
1/3518

113112
11311

113
1
‘
113
9
11
1

hongkong

. .
id. p.
$
217
217
2I661

217
3
1,
216
18
1
1

Lissabon
. .
..
d. per Mii.
328/

2
18
1,
2/
3
2
18
1
M:adrid

….
Peset. p..
28.641 28.78 28.65
28.82
28.81
Montevideo’
d. per
$
4314
438
42
1
12
44
4281
4
l’Iontreai..
..
$
per
£
4.488/s
4’47r
4
.
4531
4

4.47314
4.461
8
R.d.Janeiro.
cl. per Mii.
7
1
1
711
4
7
1
14
7
1
1
7’1
4

Lires p.
£
98
19
1
102H
‘100
103
101I
2

Shanghai ….
Sh. p. tael
‘°”I
3.511,
315114

31611 315814
Rome

……

Singapore

..
id. p. $.
213
1
1
33

2/3/
33

213
7
j
2/4’/
33

213291
82

8
Valparaiso..
pesop.0
32.10
31.10
31.10 31.60 31.60
Yokohama
. .
Sh. p. yen
2/1
2
‘/3%2;1
9
/16
2111
211
18
1
1

2/1/
Koersen der voorafgaande dagen.
‘)
Telegrafisch transfert.
2)
Noteering van 25 Augustus.

NOTEERING VAN ZILVER.
Noteering te Londen

te
New York
2 Sept. 1922
351
4

70
26 Aug. 1922
…

35
1
1
691
19

,,

1922
34814
69112
3 Sept. 1921
..

38
1
1
63
4 Sept. 1920
.. ..

60
1
1
20 Juli

1914
.

2411,

NEDERLANDSÇHE BANK.

Verkorte Balans op 4 September 1922. Activa.
Biniseni,Wis- ‘ELbk.
f
78.041.297,1411,
sets, Prom., B.
ri
.bk. ,, 37.701.306,59
pzIz in dier’ t Ar’r s,
f
178.247.195.31′!,
Papier
o.
h. Buiteni. in disconto
–
Idem eigen portef.
.
f
74.439.108,-
Af: Verkocht maar voor
de bk. nog iiiet afgel.

Beleeningen
74.439.108,-

mcl.
vrsch.
L[.-bk.

f
48.578.529,26

in

rek.-crt.
B.-bk.

,,

7.302.519,54

op
onderp.
Ag.sch.
,,
68.958.193,13
1
1
2

f124.839.241 ,93
1
1

Op
Effecten

……

f 102.732.116,26
Op
Goederen en Spec.,,22.107125,67’/3
124.839.241 ,93’/
Voorschotten a. h. Rijk …………….

..
13.201.344,251(
3

Munten Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
56.238.820,-
Muntniat., Goud
..

.
549.715.947,01

f605.954.767,01
Munt, Zilver, euz.
•

8.761.981,66
Muntmat., Zilver

Effecten
614.716.748.67

Bel.v.h.Res.fonds..

f

5.566.320,3711
id. van
‘/,v.
h. kapit.,,3.879.600,37’/,
9.445.920,75
Geb.enMeub. der Bank
…………..
….
4.522.000,-
Diverse

rekeningen

………………

..
27.037.610,64
–

f1
.046.449.1 69,56’/

Pas8iva.
Kapitaal

…………………….
f
20.000.000
1
–
Reservefonds

.. ………………..

..
5.660.599,75
Bijzondere

reserve
…………… …

..
1.675.581,33
Bankbiljetten in

omloop
…………

..
984.909.485,-
Bankassignatiën in omloop ……….

..
1.631.415,83’/,
Rek.-Cour.
l,
Het Rijk
f

–
saldo’s:

5
Anderen
,,

24.494.459,11112
24.494.459,1 1/
3

Diverse rekeningen

………………

..
8.077.628.53’/,

fl.046.449.1 69,561/
3

NED. BANK 4 Sept. 1922
(vervolg).

Beschikbaar wetaalsaldo …………..
f
411.769.059,67
Op de basis von
8/

metaaldekking …. ..
209.561.987,68
Minder bedragaanbankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is.. ,,
2.058.845.295,-
Verschillen m.d.vorig.weekst.:

Meer
Minder
Disconto’s
3.853.513,84
Buitenlandsche wissels

37.518,-
Beleeningen

……….24,990.964,99′(,
Goud

…………….-
–
Zilver
126.344,2011,
Bankbiljetten… … .. ..

24.524.260,- Part. Rek.-Crt. saldo’s ..
7.870.674,2111
t

Voornaamste posten
in
duizetidon guidens.

Data

Goud

Zilver
Andere
bilj°e7t
en

opeischbare
schulden

4 Sept.

1922 ……
.’605.955

8.762 984.909

26.126
28 Aug. 1922 ……

605.955

8.888
960.385

33.429
21

1922_

605.955

8.717 958.173

43.098
14

1922

..

..

605.955

8.529
970.672

45.634 981.568

37.864

47.375

7

1922 …….605.955

8.239

5

Sept. 1921 …….605.969

10.283

1.021.031
75.450
6 Sept. 1920……636.339

16.747

1.033.388
25
Juli

1914…

162.114

8.228

1
310.437

6.198

Totaal

1

Hiervan
Data

bg

Schatkist.

8e/ee,
Beschik.

Dek- baar

kings.
disconto
s

promesaen

ningen
Metaal.

percen
rechtstreeks
saldo

tage

4 Sept. 1922
178.247

30.000
124.839
411.769
60
28 Aug. 1922
182.101

34.000
99.848
415.340
62
21

1922
185.129

35.000
98.587
413.678
60
14

1922
190.510

35.000
104.983
410.482
60
7

1922
199.273
1

34.000
102.046
409.567
60

5 Sept. 1921
242.592

72.000
157.286
401.830
57
6 Sept. 1920
91.185

–
322.346
430.524
59
25 Juli

1914
67.947

14.300
61,686
43.5211)
75
5) Op
de basis
van
21
5
metaaldekking.

Uitdebekendmalciagvanden Minister van Finan-
c i ë n blijkt, dat uitstonden op:

1

28Aug. 1922
1

4 Sept. 1922

Aan schatkistpromesaen.. f354.060.000,-
f402.470.000,-
waarv. direct bij Ned. Bk.

,
34.000.000,-
,,
30.000.000,-
Aan schatkietbiljetten..

230.866.000,- ,,215.988.000,-
Aan zilverbons

……
…,,
28.846.853,-
,,
29.709.148,_
Onder de vlottende schu d
is
begrepen:
Voorsch. aan de Kolonin
1
,,278.229.000,-
,,279.883.000,-
Voorschot aan Gemeenten)

30
JunI
3
1
Juli
voor door Rijk voor hen
. ,,
49.737.202,-
49.737.202,-
te
heffen luk. belastingj
28 Aug.
4
Sept.
Tegoed v.d. Postch. & G.dst
..
54.602.057,-
54.728.810,-

JAVASCHE BANK. Voornaamste posten
La
duizenden guldens.
De samengetrok-
ken cijfers der laatat,e weken zijn telegrafisch ontvangen.

B k
Data

Goud

Zilver

an
ijetten
Andere

Beschikb.
opeiachb.

metaal.
schulden

saldo
26Aug.1922

202.500

268.000 102.500 128.400
19

1922

199.750

272.000

97.000 125.950
.12

1922

197.750

275.500

96.000 123.450

15 Juli 1922 151.286

52.028′ 269.781

78.862 134.199
8

1922 152.321

49.051

270.272

60.281 135.962
1

, 1922 148.994

48.723 265.049

83.330 128.739
27 Aug.1921 206.982

20.123 303.470 157.657 135.309
28Âug.1920 210.497

6.534 347.509 206.095 106.439
25 Juli 1914 22.057

31.907

110.172

12.634

4.842

Wissels,

Voor.

Dek-
Dis-

bulten

Belee.

schotten

Iverse

kings.
ato

conto’s

N..Ind.

nrngen

aan het

re e-

percen

betaalbaar

Gouv.nem. nln gen

lage

26Aug.1922

178.00

31.300e

54
19

1922

179.500

30.400e

o*V

54
12

1922 – 186.500

26.500e

53

15 Juli 1922 33.425 21.275 95.673

–

25.384

58
8

1922 33.401 20.291 79.923 5.743 24.123

61
1

1922 33.261 22.808 78.827 20.315 22.870

57
27Aug.1921 35.172 23.078 109.944 35.406 38.347

49
28Aug.1920 29.302 29.063 157.957 107.489 19.699

39
25 Juli1914 7.259 6.395 47.934 6.446

2.228

44
1) Sluitpost activa.
3)
Basis
2
13 metaaldekking.
8)
Creditsaldo.’

786

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6
September
1922

DE SURINAAMSCHE BANK.

Voornaaanste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
Circu!alie
Andere
opeischb.
Disconto’s
D

&

schulden

29 Juli 1922

1.341

2.038

761

1.217

421
22

1922 ….

1.376

2.082

708

1.153

449
15

1922

1.389

2.062

827

1.138

364
8

1922

1.407

2.156

764

1.144

1.111
1

1922

1.543

2.014

764

1.052

1.164
24Juni1922

1.514

1.977

658

1.036

1.170

30Juli 1921

1.125

2.058

1.377

2.041

160
31 Juli 1920

1.077

2.185

963

1.753

238

25 Juli 1914

645

1.100

560

735

396
1)
Sluitpost der activa.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

BANK VAN ENGELAND.

Volyrnaalnsf,e posten, onder bijvoeging der Currency Notes,

in duizenden pond sterling.

Currency Notes.
Data
Metaal
Circulatie Bedrag
1

Goudd.
1
Gov. Sec.

30 Aug. 1922
127.41
1

123.919

293.311
27.000
250.763
23

1922
127.417
123.454
»
295.130
27.000
252.728
16

.,

1922
127.408
124.361

298.927
27.000
256.745
9

1922
127.400
125.542

302.095
27.000 259.903
2

1922
127.400
125.774

‘299.730
27.000
257.343
26 Juli

1922
127.404
124.758

296.447
27.000
253.995

31 Aug. 1921
128.409 126.890

319.254
28.500 282.782
1

Sept. 1920
123.082
126.533 »355.186
28.500 325.064

22 Juli

1914
40.164
29.317

–
–
–

Data

30Aug.’22

Go,,.
Sec.

44.358

Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
Reserve
k,ngs-
perc.
1)

17,64
76.121
26.227
98.096
21.942
23

,.

’22
43.853 75.763
18.458
105.490
22.414
18,08
16

’22
42.629
79.618 14.169 111.588
21.596
17,17
9

’22
43,033
76.450
16.239
104.500
20.308
16.82
2

’22
44.280
76.980
15.356 107.970
20.075
16,28
26 Juli ’22
46.505
72.243
14.297
107.576
21.096
17,30

31 Aug.’21
55.102
79.800
17.801
122.976 19.970
14,60
1 Sept.’20
57.408
75.467
16.433
113.340
14.999
11,56

22Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
521

1)
Verhouding
tusschen
Reserve en Deposits.

DUITSCHE RIJKSBANK.

Voc.rnanmste posten, onder bijvoeging der Darleliens-

kassenscheine, in duizenden Mark.

Data
Metaal
Daarvan
Goud
Kassen-
scheine
Circulolle
Dek-
king,-
Lerc.
1)

23 Aug. ’22
1.025.921
1.004.861
20.503.192 215.163.262
10
14

’22
1.026.623 1.004.858
16.598.678
205.275.372
8
7

’22
1.025.949
1.004.859
13.339.704 198.463.679
7
28 Juli

’22
1.024.850
1.004.860 13.083.023 189.794.722
7 21

’22
1.025.330 1.004.859
9.351.163
177.027.024
6
14

’22
1.024.326
1.004.859 10.789.974 175.437.418
7

23 Aug. ’21
1.108.107
1.091.543 3.644.332
77.190.575
6
23 Aug. ’20
1.099.314 1.091.674
18.074.736
56.270.495
34

23 Juli

14
1.691.398
1.356.857
65.479
1.890.895
93
1)
Dekking der circulatie door metaal en Kassenschelne.

Darlehenskassenscheine
Data

Wissel,

Rek. Crt.

Totaal

In kas hij de

uitgegeven

Reichsbank

23 Aug. 1922 241.210.577 47.804.913 33.103.100 20.489.200
14

1922 230.704.072 44.056.158 29.224.800 16.583.400
7

1922 220.375.517 36.758.781 26.469.700 13.325.100
28 Juli 1922 215.980.298 39.976.216 25.422.500 13.067.900
21

1922 203.026.231 35.603.336 20.724.900 9.336.900
14

1922 201.126.658 36.275.656 22.301.400 10.774.100

23 Aug. 1921 76.062.756 9.639.476 11.536.400 3.558.900
23 Aug. 1920 41.381.199 12.050.195 31.232.100 18.030.300

23 Juli 1914

750.892

943.964

–

–

BANK VAN FRANKRIJK.

Voornaamste posten in duizenden francs.
Data
Goud
Waarvan
in hel
Buitenland
Zilver
Te goed
in hel
Buitenland

Buit.gew.
voorsch.
a/d. Staat

31Aug.’22
5.531.528
1.948.367
285.824
576.672
23900.000
24

’22
5.531.080
1.948.367
285.669
577.344
23.300.000
17

’22
5.530.714
1.948.367 285.577
577.975 23.500.000
9

,,

’22
5.530.590
1.948.367
285.409
577.892
23.000.000

1 Spt.’21
5.522.383
1.948.367
276.831
627.337
25.300.000
2 Spt.’20
5.590.670
1.978.278
254.527
688.870 26.300.000

23Juli’14
4.104.390
–
639.620
– –

Wiels
ss
Uitge-
stelde
Wissels

Belee-

1
ning
Bank bil-
jetten

Rek. Cr1.
Partt-
culteren

Rek.
Crt.
Staat

2.189.283
34.255
2.075.138
36.384.98012.119.940
50.020

PD
1.897.692
34.667
2.117.264
36.050.88412.111.317
27.597
1.952.196
34.700
2.154.871
36.221.340
2.229.497 58.547
c
1.994.057
34.926
2.174.583
36.449.878 2.210.643 73.665
0
2
71.326
2.151.807
37.024.735
2.795.463
40.733
2.167.712
486.924
1.925.826
38.333.160 3.041.163
64.892

1.541.980
–
769.400 5.911.910
942.570400.590

BANQUE NATIONALE DE BELGIQUL

Voornaamste posten in duizenden francs.

Data

Metaal
mcl.
.
outten
.
saldi

Beleen.
van
.
ou,teni.
vorder.

Beleen.
van
prom. a.
provinc.

Binn.
wissels
en
heleen.

Circa-
.
olie

Rek
Cr1.
partic.

31 Aug.’22
330.179
84.653
480.000 620.446 6.527.662
283 286
24

’22
331.142
84.653
480.000
611.774
6.412.399
354.188
17

’22
333.007
84.653
480.000
586.583
6.427.057
255.736
10

..

’22
333.246
84.653
480.000 561.516
6.420.837
219 636

1 Spt. ’21
322.146
84.653
480.000 798.732 6.216.234
437.776
2 Spt. ’20
358.069184.653

480.000 693.770 5.603.999
1.378.971

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.

Voorn.anm.ste posten in duizenden dollars.

Goudvoorraad
t F.R.

Data
Zilver

1

dc.
Notes in
circu-
Totaal
Dekking
in hel
bedrag
F. R. Notes
buttenl.
latic

16 Aug. ’22
3.066.434
2.285.486
–
131
.
424
1
2.142.303

9

’22
3.071.643 2.275.919
–
130.534
2.147.223
2

’22
3.071.424
2.265.574
–
131.260
2.140.121
26 Juli ’22
3.054.531
2.238.763
–
126.967
2.126.809

17 Aug. ’21
2.600.295
1.774.105
–
145.173
2.503.642
20 Aug. ‘201
1.966.351
1.304.879
111.455 155.486
3.174.725

Data
Wiucla
Totaal
Depo,iio,
Gestort

t
Kapitaal
1

.
Dek-
t hing,
perc.’)

Algem.
Dek.
hings.
p.’)

16 Aug. ’22
532.085
1.846.965
105.983
76,9 80,2
9

’22
528.964
1.835.803 105.730 78,9
80,4
2

’22
550.296
1.885.023
105.589 76,3
79,6
26 Juli

’22
536.119
1.888.114
105.198
76,1
79,2

17 Aug. ’21
1.554.027
1.671.249
102.896 62,3
38,8
20 Aug. ’20
2.940.026 2.484.556
1

96.759
65,8
41,8
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opei8000are
schulden:
F.
R. Notes en netto deposito. ‘) Verhouding totalen
voorraad muotmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Data
Aantal
1

Totaal
1

uitgezette
1
Reserve
hij de
Totaal
Waarvan
time
banken
1

gelden en
1
F. R. bank,
depo,ito’s
deposit,
be!eggtngen

9Aug.’22
794
10.793.238
1351.77814.748.191
3.569.485
2

..

’22
794
10.804.278 1.404.066
14.837.348
3.506.542
26Juli ’22
794
10.740.272
1.386.457
14.658059
3.515.379
19

,,

’22
795 10.807.529
1.432.051
14.688.733
3.487.015

10Aug.’21
813
11.593.349
310.480
13.175.405
2.898.858
13Aug.’20
815 16.820.434 1.392.064
14.160.949
2.724.090

Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen hankstaten.

6 September 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

787

EFFECTENBEURZEN.

Amaterd’ami, 4 ,SptemJber 1922.

Het valt intiet ‘te ontkennen, dat gedurende ide afgeloopen
week ,,’de facto” een zekere toenadering tusschen Duitseb-land ‘en de Geallieerde Regeeringen tot ‘stand is gekomen.
Want, al moge eenerzijds het accepteeren ‘door het Belgi-
sche gcu,vernen1en’t van Duitsohe sohatkistwissels al niet
‘volkomen ‘gelijk staan tniet thet gevraagde moratorium, al
moge anderzijds jde Duitsche Republiek door haar weige-
ring om bepaalde garan’bies aan te ‘wijzen er wellicht toe
thdbben bijgedragen een ‘bevredigende regeling inloeiljker te
maken, een niet te ontkennen feit is het, dat ide met zoo-
veel ‘vrees verbeide tijd van beslissing dpor ‘de Ooimim’issie
van Herstel thans achter den rug is en dat geen schok-
keade gebeurtenissen zich hebben ‘voorgedaan. ‘Integendeel
is in het ‘voruitzidht ‘gesteld, ‘weliswaar niet met zoovele
woorden, maar toch voor den ,,bon en’bendeur” iop niet ‘te
miskennen duidelijke
wijze,
dat ide Commissie van Herstel
sich binnenkort’ opnieuw met de kwestie ‘van een idefini-
tieve regeling zal bezig houden en dam, aus (het eenigsains
mogelijk aal blijken, te samen .met de Oonmdssie ‘van Ban-
kiers, idie eenige maanden geleden haar ‘arbeid ‘niet heef t
kannen voltooien. Dit kon indertijd niet ‘geschieden, om-
dat er toen geen sprake kon zijn van eenige vermindering
ui
zelfs ‘van enig uitstel ten aanzien van de Duitsche
schadeloosstelling; het enkele feit, dat de mogelijkheid ‘van
een opnieuw bijeenroepen der ‘bankiers-conferentie in uit-
nicht is ‘gesteld, sluit ‘in zich de kans, idat de belangheb-
bende ipaxtijen thans wel over een nadere ‘regeling van ide
Duitsche schulden willen praten.
Het is nntuurlijk te voorzien geweest, ‘dat de beurs te
B er 1
ij
11
ide Vrij 1barxedigende regeling met •een reactie
‘ten aanzien van de f,on,cisenmarkt nou begroeten. Welis-
waar is men nog zeer sceptisch gestemd (het iverleden heeft
niet ‘veel ruimte voor ,illnsies gelaten) doch ‘het on.m,icl,clel-
lijk gevolg van het ‘uitblijven ‘van d’wangmaatregelen ‘van
Eransobc zijde en van ‘het, vooruitzicht op een nadere be-
sprcking, wat de oo’rlogzschatting betreft,
is
‘toch gew’esL
een ‘geweldige teruggang in de ‘koersen van ‘buitenlancische
betaaimicidelen. Toch is ‘de reactie op de foudsenmarkt hier-
mede niet ‘geheel in overeenstemming geweest, hetgeen
niet meer dan natuurlijk is te noemen, indien men be-
denkt, dat de, ‘voor.nfgegan.e rijning ook niet ten ‘volle op
de lon’dsenmark’t ‘was verdiscon.teer,d. Boiveadien is ‘men
van erneerling, dat de prijzen ivan
buitenlandsdh
valuta’s
ton slotte toch weder een honger niveau zullen gaan be-
reiken. Zelfs indien ide belastingen, oude en nieuwe te
zamen, spoedig en ten volle zullenIbi’nnenkonieu, indien
aiibeidsonlusten uitblijven (hetgeen wel mag worden ver-
wacht, gezien ‘de ‘bereidwilligheid der mijnwerkers llm over-
werk te verrichten), ‘indien ‘binnen niet al te lang tijds-
‘verloop .engere grenzen gesteld zullen ‘worden aan de
annuïteiten ‘der schadeloosstelling, ‘dan ‘nog zal ‘de ‘infla-
tie niet plotseling een einde kunnen nemen. ‘De prijzen
van ‘alle import-goederen toch zijn gedurende de jongste
periode ‘van valuta-rijzing zoo ‘buitensporig gemonteerd,
dat alle kringen ‘der bevolking bch’oeite hebben aan een
grooter kwantum b,in,n,enlandsche betaalmiddel’en. De Re-
‘geeri’n’g heeft zich dan ook reeds genoodzaakt ‘gezien de
biljetten-drukkerij ‘dag en nacht ‘en ook des Zondags te
doen ‘doorwerken.
Uit ddn en ander is ‘ontegenzeggelj’k de ‘betrekkelijk
vaste ‘tencicns aan de ‘Berlijnsche ibeuns ‘te verklaren. Hier-
‘hij komt, dat er voor buitenlandsche irekening ‘uitgebreide
vraag bestaat naar vaste-rente idrageitde stukken, sooiclat
het gunstig ‘koersverloop hiervan het ‘gemiddelde peil van
alle fondsen ophoudt. De ,,Frankfurter Zeitung” registreert
dan ook slechts een daling ‘in het ‘inclexcijfer van 92 punten
(van 695 ‘tot 603), hetgeen voor Dui’tsohe beurehegrip.pen
zeer matig is te noemen.

Te L o n d e n is de beurs eveneens niet al te opgewekt
geweest. Waar de iniarkt als geheel tot ‘voor zeer korten
tijd weinig rekening heeft gehouden met den loop van
aaken ‘op de valuta-afdeeli’ngen, is jdit in de laatste weken
wel ‘eenigszins veranderd. De Sterling-koers iis tea op-
zi’ch,te van verschillende deviezen eenigsains dalend. Wat
den dollar betreft, moet
dit
vermoedelijk ‘worden toege-
schreven ‘eenerzijds aan ‘verminderde vraag ivantrit Ame-
rika naar ‘steenkolen, inu idc staking ‘der mijnwerkers reeds
voor het overgroote deel tot het ‘verleden behoort en ander-
zijds aan rv’er,meerderde behoefte san Amerikaans:che pro-
ducten Ten aanzien van de Hollandsohe valuta is het
waarschijnliji, dat thans aan ‘de Loudensche beurs veel
markenvei-koopen woor Aumsterdaimsche ‘rekening worden
gebffectueerd. De telefonische ‘verbinding met Londen heeft
het mogelijk gemaakt Amsterdam als een zeer actief tus-

schenstation tusschen Duitsnhland en Engeland ‘te doen
fungceren. Bij de reageer’ende houding ‘van het Pond ‘Ster-
ling komt de eenigszi’ns stroeve situatie van de goldumarkut
(het disconto ‘voor schaitkiatwissels ‘is iin édn week tijds ge-
monteerd van £ 2,2,- ‘bot £ 2,11,-) ‘en het o’atbieken van
een helder inzicht in de politieke ‘verhoudingen van ‘de
naaite toekomst. Bovendien ‘baai-t de lersche kwestie nog
s,teds zorg. Het ‘zijn dus alleen die mardot-afdeelingen, die
een bijzonxleren stimulans vanuit het buitenland kunnen
ontvangen, ‘welke de aandacht ‘hebben getrokken. In ‘de
eerste plaats was dit ‘de afdeeling voor Zuid-Afrikaansohe mijuwaarden, vervolgens aandeelen ‘in diamant-mijnen en
ten slotte de markt voor ‘Royal Dutch.
De beurs ‘te P ar ij s is in tegenstelling met ,die’van ‘Lon-
den zeer ‘vast ‘geweest. Verwondering bchoef t dit niet ‘te
‘ivekken, indien men den ‘ioop van den Franschen franc slechts
nauwkeurig heeft gevolgd. De Fransche markt neemt
steeds sterker ‘het ‘karakter van een vail’u,ta-,markt aan,
drw.’z. dat ‘de verhandelde ‘waarden zeer gevoelig ‘worden
voor ‘de ups-an’d-‘downs van ‘den ‘koers van het ‘eigen ho-
taadmi’ddel in het buitenland. Deze hangt echter niet uit-
sluitend samen met de maatregelen, die ten aanzien van
de Duitsche schadeloosstelling worden genomen; afgezien
hiervan zou ‘wellicht toch ‘een zekere treactie zijn ingetreclen.
De handelsbalans toch is ‘niet meer zoo gunstig als eenigen
tijd geleden het geval is geweest; ‘gedurende de eerste zeven
maanden van het loopende jaar heben ‘de importen in
Frankrijk ‘bedragen Frs. 12.667 mill’ioen of Frs. 588 mii-
heen m e e r dan ‘in de ‘overeenkomstige periode ‘van ‘het
vorige jaar en ,de exporten Frs. ‘10.802 millioen, of Frs. 752
zn,iilioen mi n der. ‘De betalingehalans 1zaJ dus inog veel
ongunstiger cijfers te aanschouwen geven, gezien Frank-
rijks schulden aan het ibuitenlanud.
Alleen do markt te N e’w Y o r k heeft vidh, uit innerlijke
1racil.t op een hoog peil kunnen handhaven. De stakingen in ‘de ‘mijnen en ‘bij ‘de spoorwegen behooren df reeds tot
het ‘verleden, ôf een bevredigende regeling is aanstaande.
De prijzen van ‘velerlei artikelen bewegen nich in ‘opgaande
richting. De ‘oogst-vooruitzichten zijn schitterend. De ‘maïs-
oogst zal zoodanig worden, dat het te bereiken kwantum
lech,ts ‘v,ier malen in de geschiedenis ‘des lands is voor-
gekomen. De hooi-opbrengst zal een ‘record-cijfer te aan-
schouwen geven, evenals cle aarcia,ppeloogst. Tabak en appe-
len zullen niet achter ibljven. Het spreekt vanzelf, dat
dergelijke perspectieven ‘niet nalaten een uitermate gwistui-
‘gen invloed op de fondsenmarkt uit te oefenen, hoewel
uien zich aan den anderen kant een.igszins ongerust ‘be-
gint te maken over de mogelijkheid van den afzet dezer
ontzagljke hoeveelheden voedingsmiddelen. Het is buiten
kijf, dat een zeer groot deel naar Europa ‘verscheept zal
moeten worden en het is ‘in ‘veilband hiermede, dat uien
zich in den laatsten tijd ietwat meer voor Europeesche
toestanden begint te interesseeren. Het zal echter vermoe-
delijk nog wel eenigen ‘tijd moeten ‘duren, alvorens de lInie
aan den lijve ‘zal o:ndervinclen in welk een deplorabelen toe-
stand het grootste deel van Europa zich bevindt. Tot ‘nu
toe vloeit alles nog ‘in de Vereen’igde ‘Staten tezamen, zoodat
een gevoel van niet te vdriiezen anacht ontstaat.. Indien
men bedenkt, dat sinds ‘den waipenstilstand een totaal be-
‘drag van 620 ani,llioen dollars aan vreemde ‘waarden in ‘de
Vereenigde Staten ‘is geïmporteerd (afgezien van ‘de em is-
s ie
s
van buiteniandshe fondsen) en dat gedurende ,dien
tij’d ‘voor een bedrag van 489 miflioen dollars aan Amen-
kaansche waarden ‘is teruggekocht, ‘dan ibeseLt men eeieigs
zins ‘de geweldige kaipitaalkraph’t ‘van dit ‘lan,d, ‘vooral indien
men bedenkt, ‘dat di’t proces,’ zij het ‘in minder snel ‘tempo,
nog clagelij:ks plaats heeft. Te o n z e nt is de belangstelling gedurende ,de afgelonpen
week ‘niet al te groot geweest. De onderbreking ‘van de
ibenichtsperio’de door den verjaardag van H. M. de Ko-
ningin heeft hiertoe natuurlijk wel eenigsains bijgedragen,
hoewel een zekere compensatie te ‘vinden ‘was ‘in het ‘feit, dat de Znterdagsche beursvacantiedagen thans ‘tot het ver-
leden behooren. Maar un hoofdzaak was ‘het de aloude
spatliie ‘aan onze beurs, die inoir niet is ‘verja’aigd ‘door
eenige gebeurtenis ‘van bijzondere beteeken.is
. De
stats-
fonciscn’nswrkt
alleen was ‘doorloopend vast gestemd, althans
voor ‘de binnenlandsche soorten. Deze konden vrijwel alle
in prijs verbeteren. De ruimte op cle gelclmarkt en ‘het
gemis aan belangstelling voor ‘aaisdeeien heeft de vraag
naar ‘beleggingswaarden in ‘de ‘hand gewerkt.

28 Aug. 1 Sept. 4 Sept.
RZ;I1sOf

5

Plo
Ned. W. Sch.

1918
871
5
871
88 +
1′
12
‘/!
°Io

,,,,

1916
8718
88
1
1
88
1
1
+
1
1
/
8

4

°Io

,,

,,

,,

1916
781
7116
80
1
1
±
2
18
3
1
1,
°Io

,.
….

……
721/
4

72114
72/a
‘
+
1
18
3

°Io

,.
….

……
62/
62
11
1
6318
+
114

788

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 September.

28 Aug. 1 Sept. 4Sept.

0
/0
Cert.
N. W. S
…….54

541′ 54814
+ 314
5

10
Oost-Indië 1915 .. . .
91
18

9
13
18
6

*I
e

,,

1919

9511t

951111,
95,
116
+
5
1t0
4 ‘Io
Oostenr. Kronenrente 2

2718
—

+ hi

5
0/,
Rusland 1906 ……5

4
1
1

31!

– 1115
4
0/,
Rusi. bij Hope & Co. 4
1
1
6

4
11,6
–
1
11
Io
China Goud 1898 .. 77

76
1
1,
–

–
11

4

Io
Japan 1899 ……..65’/

–

–
4 ‘io
Argentinië Buiteni.. 69
1
1
2
–

–
5

°Io
Brazilië 1895 ……54

54114

5311

– 71
8

7

0/ Staatospoor ……..102’/
8
102′!, 1021
6
+ 5
1,8

7

0/
Amsterdam …….. 1021h/, 102
9
1,
0
102911
-8I
De
suikerrnarkt
heeft een therstel te aa,nscbonwen ge-
geven, al konden de (hoogste noteeri.ngen aiah ook niet hancT-
(haven. De noteeringen ‘ain Cubasuiker zijn beter gewo’
den en ook sijn enkele berichten ofmtrcllt nfdo’eningen door
de V. J. S. P. ‘binnengekomen.
Rubberwaerden
(hieven prjsiiotclend, zonder een bepaakte
tendens. Het feit, ‘dat de Regeeriing gcweiger
1
d (heeft daad-
werkelijk in te grijpen in eentige ibeperking van areaal
heeft een gunstigen indruk gemsukt (althans bij de meer-
derlzeid van de Nederlandsehe pianters, niet bij de Engel-
anke), dooh was blijkbaar reeds in de koersen verdiscon-
teerd. Voel ziwiaarder hebben de ‘maatregelen gewogen, die
1e uiasl,sdhiappijen in eigen (helang (hebben gemeend te moe-
ten nemen en welke ‘hdbben geresuiteerd in (het kisluite’n
van Ide bekende ,forward”-contracten. Hierop is echter ge-
durende de achter ons ‘liggende week geen nieuw licht
gevallen.

28Aug. 1 Sept. 4Sept.
R,i:1ngof

Amsterdamsche Bank

….
117
112

115
–
2
Koloniale Bank ……….
1161/2
119
81,

117112
+
1
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand.
123
1231,

12331
4
+
8/,

Rotterd. Bankvereeniging..
871,
–

–
Amst. Superfosfaatfabriek
.
35
’12
36

3511,

Van Berkel’s Patent ……
301/4
–

31814
+
1112
Insulinde Oliefabriek ……
11/,
1
3
1
4

–
–
1/,

Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand
41
3
18
48

49
+
7
5
1
8
.

Hollandia Melkprodueten ..
13712
–

138
+
1
12
Philips’ Gloeilampenfabriek
242
1
1
2

238
11
1,

240113
–
2
R. S. Stokvi,
&
Zonen ….
578
–

–
Vereenigde Blikfabrieken..
80
85

85
+
5
Compania Mercantil Argent.
28
1
1,
31

31814.
+
3
1
1
2

Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
145
1
1
2

149112

1471
12
+
2
Handeisver. Amsterdam. ..
336
–
344
1
1
2

344
+
8
Roll. Transatl. Handelsver.
18
–

–

–
Linde Teves
&
Stokvis….
67114

69

67
VanNierop&Co’sllandel-Mij.
11
4

–

Tels
&
Co.’s Handel-Mij….
9
–

–
Gecons. Hou. Petroleum-Mij.
120
1211
2

121
+
1
Kon. Petroleum-Mij. ……
4191/,

435

439
+
19
1
1,
Orion Petroleum-Mij.
Afgest. Aand.
36
8
1
4

37

37
+
1
14
Steaua Romana Petroleum
Mij. .. Afgest Aand

112
38

–

+ 112
Amsterdam-Rubber-Mij. .. 69

69
1
1,. 69
Nederl.-Rubber.Mij.’ …….41

42

4011, – 8/4 1
Oost-Java-Rubber.Mij…..115’/, 116
3
1, 116

+ 8/ 1
Deli-Batavia…………..249

248

24411t – 41/
Deli-Maatschappij ……..187

18611, ‘187
Senernbah-Maatschappij…. 274

279

277
1
12 + 311

TaS alcswaa.rden
waren ‘uitenmate stil en werden bija
niet geaffeeteerel door (het bericht, dat de Dkitsohe regee-
ring den import van ruwe tabak aan banden wil leggen.
Blijkbaar wordt ‘dit niet al te ernstig opgeno’men of is
door ‘de Duitsche fabrikanten reeds tevoren rekening ge-houden met ‘de mge1ijkiheid van een d’eegeljken Regoe-
riJgs-maa.trege1.
&heepvaortwawi
–
den
waren als gewoonljk ongeanimeer.
De vooruitzichten voor het reederij-(hedsijf zijn dan ook
nog alleszins slecht te noemen. De 1viach’thtt dalen voorl-
durend, ‘terwijl de ‘vradhtruimte meer ‘en meer blijkt veel
gnodter te zijn den d’e bdho’else.

28 Aug. 1 Sept. 4Sept.
Rngof
daling-
Holland-Amerika-Lijn
…. 110

*109

107

– 3
,,gem.eig. 93
1
1
2

94

93112
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij

35

–

–
Hollandsche Stoomboot-Mij 18’12 –

17
3
1
4
-1
1,
Java-China-Japan-Lijn

65
1
1
4
65
1
1, 65

– 11
4

Kon. Hollandsche Lloyd.

101/,

101/,

10

– 114
Kon. Ned. Stoomb.-Mij…..50

•48

45

– 5
Koninkl.-Paketvaart Mij.

80

80

77112 – 21/,
Maatschappij Zeevaart

52

–

52,

28 Aug. 1 Sept. 4Sept.
Rkngof

Nederl. Scheepvaart-Unie

85
1
1, 8681, 8311, – 2

Nievelt Goudriaan ……..101

102

100 . – 1
Rotterdamsche Lloyd……
‘
110’1
2
112

110

–
1
12
Stoornv.-Mij.,,Hillegersberg” 60

,,Nederland” . 116

11 5’/, 112
1
1, – 3’f,
,,Noordzee” .

24

248/, –

,,Oostzee”…..55

–

–

–
Van
bankaandeelen
heeft de daling 1n aandeelen Am-
sterdamsehe Bank de aandacht getrokken. In sommige
kringen wordt deze ‘daling t,ocgmehreven aan verkoopan
van Duitsche zijde: Na cle jongste verklaring van de dire-
tie iis de koers iets gemonte
eed.
Op cle
industrieele markt
hebben Jungenswaarden een
herstel kunnen ondergaan, vooral ten aa’naien van de pre-
ferente aacideelen. De daling tevoren is ldan ook wel nat
‘al te overdreven geweest.
Petroleumwawrden
bleven kalm, doch nms’t voor (het. ‘hoofd-
loods, in o’v’ereenatamiming met Wal:lstreet.
De
.dmerikaansche markt
was zeer stil; groote ‘variaties
lcwenen ‘niet voor.

28 Aug. 1 Sept. 4 Sept.
Rijzng of
daling. American Car & Foundry.. 180
1
1
8

Anaconda Copper

……..
11l’/
II
2/

11231,6
+
11116

Un,
States Steel Corp. ….
106’/,
10711116
110
+
38/,

Atchison Topeka……….
109
–

–
Southern Paeific ……….
98’/,,
99

100
1
1
8

+ l/’,
Union Pacific
…………
l52’/,
156

158

,
+
5
1
1
4

Int. Merc. Marine orig.
Corn
14111,6

1518

10
14
+ 1116
prefs
65
1
1
2

6071,,

–

De
geld-ina’rkt
bleef ruim;
prolongatie
2 4 pCi.

GOEDERENHANDEL

GRANEN.

In Noord-West EnMpa is het weer in de afgeloopen week
ve1 iets gunstiger geweest, doch in de meeste streken valt
‘nog te veel regen voor een ongestoord oogsten, zoodat nog
‘veel graan ‘buiten staat. In veel fanslenwønd’t geklaagd over
het besch’ot, en ook ide kwaliteit laat te wensdhen over. Daar
ten slotte ook de prijzen ongunstig zijn, spreekt het van
zelf, dat de boeren geen goede rekening zuaken. In Noord-
Aicnerika bleef het weer gunstig. De ramingen van dc
Cnnadeesche oogst ‘blijven zeer optimistisch en Fworden ‘nog
vnu
tijd tot tijd verhoog1d. In Argentinië blijft (het nog
maar steeds regenen en niet alleen voor ‘de nsaïsoogst; waar-
van nog sl’edh.ts weinig verscheept is, doch ook voor de
nieuw gezaai.de oogst van tarwe, ilijnmad ctc. schijnt deze
oveiwloed van neerslag ongunstig te zijn. (Natuurlijk kan
ce toestand spoedig ‘veiibe’teren, en gezien de groc>te oogst
in No’ord-Ainieriika, beli.oef t men izich ‘voor clewerelcl’,00,,–
nieni’ug nog niet al te ongerust te maken. Trouwens ‘het
heeft er alle schijn van, of ni’ebtegenstnandie de kleinere
oogsten in Europa meer dan voldoende in ‘de vraag naar
tanwe en ander b’rood’graan tvoonfien zal kunnen rw’orde.n,
(helaas tengevolge van de zeer verminderde kotpkraoht.
Ook ‘in de’ alge.looipen week ‘zijn geen Ibijoonider groote zaken
tot stand gekomen. De verschepi.ngen waren bijsonder groot;
seker. 90 pCt. komt van het Nooi’d-Airnerikaansh.e Conti-
o eet, zodat ten slotte de markt bij na geheel van Chicago
afhangt. De ‘prijzen in de termijnmarkt aldaar fluetueerd’en
binnen betrekkelijk nauwe grenzen. De September-termijn
sluit op 2 September op 99 d.c. tegen 101 op 26 Aigus-
t-us. Gedurende de maand Augustus is de prijs 2 maal be-
neden $ 1 geweest, doch telkens vond ‘weer ‘een herstel
plaats. De aanvoer ‘van tarwe wordt belemmei-cl door d’e
stakingen op ‘cle .Amerikaansche sporen, iteijwijl bovendien –
de hoeren ontevreden aniiden zijn. met de tegenwoonlige
prijzen; toch is blijkbaar het aaniboci ‘nog ruim ‘voldoende
om de stijging der prijzen ‘te beletten.
Zooa,ls bovengemeld, is cle regen in Argentinië viortge-gaan, waardoor de enpoi
–
‘t van maIs in. hoege ‘mate belem
meid -werd, dientengevolge blijft er een goede vraag voor
La ‘Platamais bestaan, en blij-ven de ‘prijzen gehdnclhakfd
op een niveau ‘ver boven dat van Noord-Aimerikaansche
‘maïs. In de prijzen te Obloago kwam riet veel ‘verandering;
er ‘blijven regelmatig zaken voor uitvoer tot stand ko’men
ofschoon cle vraag ‘in Emropa op het ooigenblik onder in.-
vloed niet ‘alleen ‘van de geringe koopkracht, doch (ook ‘van
(het vele naitgeoogste graan, .dat slechts voor veevoeder dienst
kan doei, -gering is. –
Voor ge ris,t bleef regelmatig fvrnjag tot bijna nveran-
derde prijzen. Het ‘aan’bnd voor spoeclige verscheping van
Amerika is ten gevolge van de werkstaki’ngen niet groet.
In Ii a-v er kwam vooral op Antwerpen eendge omzet ‘tot

6 September 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

89

Noteeringen.

Chicago
Bueno, Agrea

Data
latwe
Man
Haver
Tarwe
Man
Lljnzaad
Sept. Sept. Sept.
1

Sept. Sept.
Sept.

2Spt.’22
99
59
321
11,45
7,95
1
)
18,05
26Aug.’22
101
7
/
601/2
318/
4

11,5
7,801)
17,90
2Spt. ’21
124
5381t
35
180
l)

9,20
1
)
22,95
1)
2Spt. ’20
2571
139/
4

66
20,15
2)

9,55
25,80
25pt. ’19
223
172
691
8

16,80
1)

9,65′)
33,05
20Juli’14
82
56
8
1
8

36
1
/
2

9,40
5,38
13,70

Locoprjzen te Rotterdam/Amsterdam.

s
oor en
t
4
Sept.
1922
28Aug.
1922
1

5 Set.
1921

Tarwe
4

……………
1)
12,25
12,-
18,50
Rogge (No. 2 Western)
1)
9,80 9,80
17,50
Maïs (La Plata)……..
2
)
209,-
212,-
212,-
Gerst (48 lb. malting)
.
.)
192,- 195,-
290,-
Haver (38 ib. whitecl.)
.
.)
9,70 9,50
14,-
Lijnkoeken (Noord-Ameri-
ka van La Platazaad)
1
)
12,40
13,t.
18,85
Lijuzaad (La Plata)..
.
.)
375,- 380,-
475,-
1)
per October.
‘)
per Februari
1)
p. 100 K.G. ‘) p. 2000 K.G.
3
1 per 1960 K.G.
*)
Nr. 2 Hard/Red Winter Wheat.

AANVOEREN in tons van 1000 K.G.

Rotterdam
Amsterdam
–

Totaal
Artikelen.
27Aug.12 Sept.
1

Sedert
Overeenk.
27Aug.12 Sept.’
Sedert Overeenk.
1922
1Jan.
1922
tijdvak
1921
1922
1Jan. 1922
tijdvak
1921
1921

Tarwe ………………
36.841
739.105
942.488
–
26.976
12.845
766.081
955.333
7.211
145.970 103.352
–
–
325 145.970
103.677
Boekweit …………..
–
9.555
4.801
–
–
500
9.555
5.301

Rogge

………………

8.446
698.911
642.153
–
69.765 57.817 768.676
699.970

…..

1.851
103.178 167.444
–
3.597
6.974
106.775
174.418 648
84.315 58.858
–
50
3.026
84.365 61.884

MaIs

……………….
Gerst

……………….

11.324 120.663 101.383
–
59.992 72.806
180.655
177.189

Haver

…………………
Lijnzaad ……………
1.413
52.756
78.765
–
1.547
19.120
54.303
97.885
Lijokoek …………….
rarwemêel ………….
2.147
36.950
41.567
50
5.004
1.070
41.954 42.637
Andere meelsoorten
230
6.978
26.634
–
2.615
1.313
9.593
27.947

.tanjcL Niettegeisstaxnide de gernge vraag van Eura ble-
ven de nloteeriugen in Argentinië voor il ii n ze aid ten volle

g
ehanidhaafd, je het slot is zelfs niet naannien1jk honger
1i
een “vek geleden. De versdhepingeu naar Europa
wa-
ren zeer gering, naar Nocnvl-Amerika iets grooter. De
zidhtbare voorraad in de havens dr. wedei’o’m toegenomen en
men rekent in, algemeen op een nog belangrijk uitvoer-
surplus ‘viaa Argentinië.
NederLand. De Iliandel in tartwe Ibeperkte zich bijna
uitsluitend tot aangekomen of verwachte partijen. Er was
een vrj geregelde vraag, dodh het aanibo4 was ruim vol-
doende, aoodat de nia.rlct zich niet op pariteit van Aiinerika
kon stellen. Hetzelfde geldt ook rrcor m a 1 s, waarvan we-
derom de uainkonsten te groot wacen cm plotseling door
de oonsunuptie opgenomen te kun.nen rwordjen. Daar even-
wel de stooert.de hoeveelheid nu buiitengewoon klein is
geworden, vond ten elotte een stijging plaats; nieuwe za-
•k,e zijn evenwel nog hoogst moei.ljk. Voor lijn za ad
bleef de vraag gering.

SUIKER.

NOTEERINGEN.

Data
Am,te,-
dam per

Londen
New York
96pCt.
Centri.
Totes
1

White Java
1

f.o.b.
per
1
Amer. Gra-
1
nulated cJ.f.
Aug.
CubesJ
No.ƒ
Septemke,/Octobe,
Septem Ier
fugalo

5h. 8h.
Sh.
$cts.
29 Aug.’22
/
221
5
8!3
1916
2313
4,92
22

,,

‘2
,,21
7
1
5913
1916
241-
4,83
29Aug.’21
,,36112

62/-
2113 2816
4,86
29Aug.’20,,
–
1161-
771t-
–
12,04
4Juli
’14,,11181

181-
–
–
326

In sympathie met Amerika verbeterde de stemming op
de verschillende suikermartoten. Belangrijke afclaeningen
kwamen in Europa echter niet tot stand, hetgeen voorna-
melijk te wijten is aan den eeonomischeu toestand.
In cle Ve ree n 1 g d e S t a .t e n liepen :de noteeringen
gestadig op en sloten na eene kleine fluctuatie op d.c. 5,24
voor Spot Ceiztrifugals en d.c. 3,61 voor October, d..c. 3,66
voor December,
te.
3,42 vloor Maart en d.e. 3,53 voor Mei.
De laatste Cuba-statistiek luïdt:

1922

1921

1920
toiis

•tnus

tons
Weekoaitvnngsteu 26 Aug. 37.564 26.032 16.172
Tot. ontv. 1 Jan.-26 Aug. 3.672.282 3.122.848 3.098.220
Werkende fabrieken 4 4 4
Weekenport 28 Aug. ……

55.528

77.874

24.033
Tot. exp. 1 Jan.-26 Aug.

3.196.177 1.865.485 3.130.346
Tt. ‘voorraad op 26 Aug.

495.253 1.256.743

327.032
Op J nv a was eveneens eene betere stemming onerikbaar,
evenwel ook zonder belangrijke afdoeniimgen uit de eerste
kiatnd. Het rendement van 145 faibrieken bedroeg op 1 Sep-
taasber 534 pCt. meer dan (het ‘vlorig jaar op hetzelfde tijd-
stip.

In N e .d er 1 a ii d was de markt aantvankelijk vast met
oploopende prijzen. Op de terniijnmarkt werd Augustus
tot ongeveer f2234 afgedaan en October/Deceniber tot
f
2234, inter verf•lauwde de stemming. Aangekomen Java-
suiker werd ook nog tot f2334 basis c.i.f. -verhandeld. De
totale omzet bedroeg deze week ongeveer 4000 tona.

KATOEN.

Marktberioht van de Heeren Sir Jacob Behrene & Sons,

Manchester, d.d. 30 Augustus 1922.

De positie van de Amerikaansche katoenmarkt blijft on-
veranderd. Prijzen fluctueeren dagelijks, maar zijn ten slotte
toch vast door de voortdurende groote hitte in het Zuid-
Westen. Ten gevolge van realisaties en arbeidsmoeilijkheden
is de markt zoo nu en dan wel flauwer, doch ten slotte durft men niet blanco te verkoopen in verband met het verwachte
bureaubericht op Vrijdag ,a.s. De conditie van den oogst
‘wordt door verschillende autoriteiten op 56 tot 62 pCt. ge-
schat en de oogst op tien-en-eenhalf
1
elf millioen balen,
zoodat de schattingen onderling nog al verschillen. De ver-
koopen van spotkatoen in Liverpool zijn klein, daar de
meeste spinnerjen besloten hebben hun vacantieweek tot
veertien dagen uit te breiden. De berichten van Alexandrië
blijven goed en de prijs van Egyptische katoen is onver-
anderd.
Zaken in garens zijn teleurstellend. Enkele weverijen
hebben wat meer gekocht, doch over het algemeen is de
vraag kleiner dan men verwachtte en biedingen zijn jn den
regel niet hooger dan veertien dagen geleden, terwijl de
meeste spinnerijen ongeveer tI penny per lb. meer vragen.
In enkele gevallen heeft men voor bepaalde soorten weft
en twist, speciaal in de medio nummers, een behoorlijke
verhooging kunnen krijgen. Egyptische garens zijn onver-
anderd en hierin gaat ook heel weinig om. Bundelgarens
voor export zijn dan ook alleen te verkoopen tegen zeer
lage prijzen en in den regel zijn de biedingen zonder resul-
taat. Er is wel iets gedaan voor Calcutta en Madras in
40er mule en eveneens in 70er/100er Medio, maar alleen
tegen zeer slechte prijzen. Van het Continent is de vraag
al zeer gering. In manufacturen is deze week al heel weinig omgegaan.
Prijzen zijn vast en terwijl koopers nog trachten tot oude
prijzen af te sluiten, wordt dit voor fabrikanten heel moei-
lijk, daar garenprijzen weer opnieuw zijn gestegen. Aanvra-
gen voor stapels van Calcutta en de andere Indische mark-
ten zijn zeer verminderd daar koopers niet meer willen be-
talen dan eenige weken geleden. Wel schijnen er no*g al
belangrijke hoeveelheden verkocht te zijn en de vraag is niet
voldoende om thans hoogere prijzen te verkrijgen. Voor
bundels is de vraag ietg beter en hoopt men, dat daarin
ook nog zaken gedaan zullen kunnen worden. China blijft

.’.:.”

sr

–

‘

‘,s
w.” _ ‘•….

.’ .
.’
r:.’- v’

. .

–
790

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 September 1922

«

,…-.

..

t.’t..’

L

..

v’•

–
zonder eenige belangstelling :ZpolangÇde iijt.che wisse1

‘ De noteeringen zijn
koers -zoo sterk. blijft.. 1lct éerenkan.men ‘geen
opleviki.

. Javaf.m.’s. October/Décernber;af1ading
.’:’.’f
«27,-

.s
in zaken verwachten en over de geheele wereld. neemt men

Augustus/October

,,

.. ..
,,
201/
4

över het algemeen een afw.cbtende btuding aan inverband,

,,,..
.aangekomen,

…,,,

.. ..
,,
26,-
met de verdere ontwikke1in vaui”dé politieke tostaiïden’in

4
Septâniber 1922.
Midden Europa.

.

. ………
:

23 Aug. 30Aug. Oost.’Ioersen..–22Aug..29A’ug.

–‘

–

-•..’….’
Liverpoolnoteeringen

..’11318 1/3-,

. . Loco-Noteeringen te Londen:
F.G.F.Sakellaridis 18,00 1800 T.T’op Hongkbng 2/6’/ 2/6’/
8

G.F. No..]. Ooma” 9,45.9,45 -T.T. op Shanghai. 31511 3/8/

•’
j
,j

(Middliing Up3ands).

1
Aug. ’22 overeenkomstige perioden
tot
2Sept.’22
1920-21
1919-20

Ontvangsten Gulf-Havens..
160
310
147
,,

Atlant.Havens
4&
137
.

40.
Uitvoer naar Gr. Brittannië
.

61′
’59
54′

,
155 112
J
a
pan

.3

….

Voorraden in duizendtallen
1
Sept.
1
’22
2Sept:
’21
3 Sept. ’20
e

–
Amerik. havens
1299
71’8′
.

Binnenland …………..
–
944
740
New York

…………….
-.

.
..
.,

150
,
29
New Orleacs …………..
-.

.-.
..’
Ç. 398
200,
Livérpool

……………..
.
•-
.

KOFFIE,

(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, KoU 1
& Witkainp, Leonaid Jacobson & Zonen en. 0.. Bijdondijk).

Noteeringen en voorraden.

Data

”
Wisselkoers

??”°?

.J’rjs
-,
No. 4

2 Sept. 1922
1.829.000 15.250
2.613000
20.000
i•

7114

26 Aug. 1922
1.867.000
15.250
2.587.0Ö0
19.900
71/

19

,,

1922
1.813.000
15.400
2.609.000
19.00
7°/as
2 Sept.
1921
1.502.000
12.325
3.07L000
15.300′
8
1
/
8

‘, Rio

:,’,

,:
.S,sntos
•

.,
Data

—

‘

Afgeloo pen 1
–
Sedert
.
Afgeloopen

Sedert
week
.

,,,week..’,

•. 1
Juli

.2 Sept. 1922…. .93.000,

.626.000 467.000

1199,000,
2Sept. 1921 ….- 113:000

‘886.000

182.000

1.586:000

RUBBER.
……….
..

De markt was in de afgeloopen wek fiauw gestend

cf’o
het officieel bericht dat de’Nederlaidsche regeering geen
aan1eiding,’,viidt tot het -,nenen-.an
•
wetteljke bepalingen
tot beperking der rubberproductie, de prijzen eenigszins
drukte stelden deze zich weer spoedig op het oude niveau
Vraag en aanbod zijn beide zeer ‘gering De slotnoteeringen op de,terinijnrnarkt zijn:
eindé’obrafgaande’ek:
Piima Crêpe September

37 ,,

38

– “-‘ ‘Oct/Dec:

..
‘
…….38
1
1,
Jan !Maart

•
39

”
39’Jr”‘
SmokedSheets September.’; .
………… .39, ,t;,

Oct /Dee

” 38’f: 1,,

40
Jan./Maart . . . . 39’1
,………..
4lu,

4 September1922.

– .
-COPRA.

m

.

. .

De arkt was dezewek1m rgesternd,en,wastegen
het slot.’iéts’ bétér,na

anÏei’di-n,eenigé haag va’,
Londen

iJt
t

,

Consumenten koopen zeer weinig,’terwijl-de markt gedrukt
woixlt.door,zeer. groote arrivementen.
–

1
2
.

–

Data
Stan°dd
Tin
…………
.

Zink

4 Sept l922.;
non
63.5/
1
T159.151
’24:2/6′

31.716
–

28 Aug.1922..
Dom.
,62.-/-,
158.716
23.151-
30.1216
21

1922..
nom.
63.1716
161.51-
24.151-

31.101-
14

1022..
norn.
64.216
158.151-
24.101-
31.216
5 Sept.1921

.
nom.
69._/_
159.716
23.51-
….
24.1216
20 Juli
1914..
5114
61.-/-
145.151-
19.-/-
21.10/-

Data

Petro- grad
Londen!
R’dam

Odesia
Rotte,’-
‘dam
All. Kust
Ver. Stalen
San Lorenzo

Rotte,’-
Bruto!
Rolter-
—
Enge..
dam
Kanaal
. dam
land

28 A.-2 Sept.1922
– –
11
1/

1
–
2/9

–
221-
221-
21-26″Aug. 1922
-:
–
11
1
1
11

219.
20110*
20110*
29 A.-3 Sept. 1921
– –
41711
417t/
301- 301-
30A.-4Sept.1920
–
—
11/-
11/-
951-
951-
juli

1914
11
d.
713
1111214

1/11
1/

121-
.
12/-.

KOLEN.

Data.

Cardt,9
Oostk. Engeland

Bordeaux Genua
Port
Said
La
Plala
1
Rolter-
Cothen-
burg
____________
Rivier
I0’am

28A.-2 Sept.’22
615
1115
13/10*
15/6″
516 710
21-26Aug. ’22
619
1116
1312 1513
519
716
29 A.-3 Sept.’21
716
1413 1316
141-
619 916
30A._4Sept.’20
–
–
2816
–
–
–
juli

1914
fr. 7,-
71-
713
1416
312′
.
41-

DIVERSBN.

–
Bomb.a,,
Btrma
Vladivo-
Chili
–

D a t
West
Europa
West
‘Europa
siock
West
1

West
Europa
(
Europa
(salpeter)

28 Aug.-2 Sept. 1922..
19110
26/-
30/-
31/3
–
21-26 Augustus 1922..
19110
26/-
301-
3217*
29 Aug.-3 Sept.1921..
301-
–
601-
–
30 Aug.-4 Sept. 1920,.
.
67/6
.120!-
–
951-
Juli

1914..
1416
‘

1613
25/-
2213

-) Amer. cents p. JOU 108.,

INKLARINGEN.

DE
–
LFZIJL.

“Landen
van
Aug. 1922
‘

–
.

Aug.
1921

.h’érkornstT
Aantal..
–
N.R.t.
Aantal

N.R:T.
schepen,

,.

,
,schepen

,.

Bi’nnenl’ha’venB.
”

2
“‘
3.056
1.736
Groot-Brittannië
3
‘

2.371
‘

2..’-
269′

.
943
–
8

..,
403
–
Zwedén’……..-
‘

“l9,’
”
‘3.936

•4
…
..

‘

”
9
”
“‘

1.080
Denemarken….
–
–
,,.

.
. -.
.’

.

1
903
Rusland-Oostzii.
4
–

3.255
‘2
,
‘

1.275
.4

‘
..-‘1681
.5

”
.
‘1,462

Duitschland;.
• ..
.

39
–

19.239
– –

31
‘.

;7.12
.

–
Totaal
..’..

Natio’n’&lit”eit.’
–

Nederlançlsehe
11

‘.
..892
‘,

.

9.
–

2.085
ritsche
5
7.159
–

– 1

–
202′
Dqitsche,,
..’,…:
.- –

.

19,-
,6.06Q,
.
3.106
weedsche

‘
1
t

131
4

“”5
832
Dnsehe

……
ee
,

.3′
2.997
,:

‘

‘1’-
903

39
19.239
31
7.128

(A. van Dk.)
–

–

‘

j1
_Sept.’22Z6Aug._22194ug.
‘221
2Sept.’21
1
2SépL’20

New York voor
Middling

..
22,25c
22,25e
22,70e
18,15e
31.75e
New Orleans

20

ii

voor Midd1ini 21,75 c. 21,75 ç 21,88e: 17,-e 2-c’

Liverpool voor•

.’

.

]
J

……
VERKEERS WEZEN.
Fy Middling -,-d 13,70d 13,35d 11,70d 22,60d

SCHEEPVAART.
……..
.,

…ç,.

‘.

YW

Ontvangsten in- en uitvoeren vsin Anierikaansche havens..-

(In dulzendtallen ba1en