.11 SEI’TEJLBER 1020
AUTEURJSREOJ-IT VOORBEHOUDEN.
Economïsch
7
‘
statistische
Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
14E JAARGANG
WOENSDAG
ii
SEPTEMBER 1929
No. 715
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. G.
M. Verrijn Stuart.
ECONOMISC lI-STA7’JSTISCHE BERICHTEN.
–
COMMISSIE
VAN ADVIES:
Prof. AIr. D. van Blom; J. van Ilasselt; Jhr. Mr. L.E. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Ren gers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schiithuis;
Air. Q. J. Terpstra;
Prof.
Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Air. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
Assistent-Redacteur: 11. Af. H. A. van der Volk.
Secretariaat: Pieter de lloochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening
8
1
508.
Abonnementsprjs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Btdtenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen liet weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen da abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteakende stukken: Bijkantoor Ruige plaatweg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
teaties: Nijgh d van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-terdarn.. Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Poste.hèque- en giro-
rekening No. 6729.
10 SEPTEMBER 1929.
De geidmarkt is cle afgeloopen week moeilijk ge-
bleven. Particulier disconto noteerde bijna onveran-
derd 5 pOt.; eerst op den laatsten dag werd er wat
meer geld aangeboden en op
5I16
pOt. afgedaan. Ook
cailgeld bleef gezocht; er werd tot 6 pOt. betaald, slot
5% pOt. Prolongatie
5%5%___551%
pOt.
* *
*
Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank geeft
de post binnenlandsche wissels een daling van
f 4
mil-
lioen te zien. Het bedrag der rechtstreeks bij De Bank
ondergebrachte schatk istpromessen verminderde van
f
16 millioen tot
f 8
millioen. De beleeningen ver-
toonen een teruggang van
f
26.4 milli.oen. Het rente-
loos voorschot aan den Staat steeg met f41. millioen.
De goudvoorraaci der Bank bleef vrijwel op dezelfde
hoogte. De zilvervoorraad verminclêrcle met een kleine
j
.
1.00.000. De post papier op het buitenland en de
diverse rekeningen op de actiefzijde der balans stegen
resp. met
f
500.000 en f 100.000.
Dc biljettencirculatie verminderde met
f
20.2 mil-
lioen. De rekening-courant-saldi bedragen
f
5.7 mil-
lioen minder dan verleden week. Het beschikbaar me-
taalsaldo steeg met
f
1.0.3 millioen. 1
–
Jet dekkingsper-
centage is ruim 55.
* *
*
De bijna doorloopend vaste geldmarkt heeft op de
wisselmarkt een flauwe stemming gebracht. Het Pond
liep terug op 1.2.00
°
/
io.
Daar Dollars in Londen nog
steeds tuaschen 4.8470 en ’75 noteeren, liepen de Dol-
lars hier op 2.4955 terug. 14andhaven de Dollars in
Londen zich boven het goudpunt, ook cle Fransche
Franc blijft er gevaarlijk dicht in cle buurt; van 123.95
liep dc koers op tot 1.23.85, op welk punt er weder
goud gezonden is. Slot 123.00. Ook de Markennotee-
ring is daar weder op een gevaarlijk niveau aange-
lan cl.
Zag liet er aanvankelijk hij een noteeri ug van
20.37% naar uit, dat hier geen gevaar te duchten was,
flinke vraag deed cle koei-s tot op 20.35% stijgen.
Door deze groote daling bleef de Mark hier gezocht,
ondanks het flauwe Pond; slot 59.41%.
Er heerscht in Londen dus nog steeds groote onze-
kerheid, ilie ook hier haar invloed doet gevoelen.
In Zwitserland liep het Pond sterk terug tot op
54.7, wat den koers van Zwitserland hier deed stijgen
tot 48.05% h 48.06. Spanje werd op 36.80 gebracht.
Yen bleven op
i.].6%
ondanks cle berichten over de
opheffing van het gouclembargo. Canada vecler fli nlc
gezocht:
2.4S/i;__1/4.
Ook Turksche Poncien beter:
1.21. Kaheluitbetaling Australië is thans 1 pCt. onder
Londen te krijgen, op 11.98%. R.upees eveneens flau-
“er op
Op de termijnmarkt deden éénmaancls Ponden een
agio
Viii
Ys tot
/ia
c. liet disagio van énmaands Dol-
lars kwam van 10 op 7 c. Maancls-Marken flink aan-
geboden
;
het clisagio kwam van 7 op S c.
LON.I)EX, 9 SEPTEMBER 1929.
De eerste week van de nieuwe maand bracht de ge-
bruikelijke geldruirnte door uitkeering van clividen-
dn en rente van regeerings- en andere obligaties, het-
geen ditmaal nog verhoogd werd dooi aankoopen van
vaiiicIen door het cedtrdlè :instituut om, naar ver-
luidt, den invloed van cle voortdurende gouclonttrek-
ki ngen een i gszi ns te . nivelleeren. Het beschikbare
marktsaldo bleek dan ook vrij groot te zijn volgens den
wekelijkschen staat van de Bank van Engeland.
De cliscontomarkt blijft zeer vast en houdt de no-
teeringen zoo dicht mogelijk bij liet officieel mini-
mum disconto, nl. op 5’132_34. Men is eenigszins
teleurgesteld, dat de gunstige uitslag van cle T-laag-
che Conferentie nog geen merkbaren invloed heeft
uitgeoefend op de wisselkoersen. Zoowel de Dollar als
(Ie Franc blijven buitengewoon duijr ch ook Markôn
daalden weder tot het goudpunt. lIet is dan ook niet
te verwoncleren, dat cle markt Vrijdag voor de schat-
kistpromessen geen beteren prijs dan 5% te bieden
had.
Wissels korter dan 3 maanden worden voor dpe-
ciale doeleinden tot gunstige prijzen “oor de verkoo-
pers gekocht.
814
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11 September 1929
DE ONTWIKKELING
VAN
DE
INVESTMENT TRUSTS IN DE
VEREENIGDE STATEN.
De eerste ontwikkeling van de investment trasts
in de Vereenigde Staten vertoont een merkwaardige
overeenkomst met het ontstaan van deze instellingen
in Groot-Brittannië. Terwijl v66r den oorlog cle Ver-
eenigde Staten financieel in sterke mate afhankelijk
waren van het buitenland, namen zij na den oorlog
de bevoorrechte Pôsitie van crediteurnatie in. In een
periode van 5jaar, van het begin van den wereld-
oorlog tot het eind van 1919, hebben de Vereenigde
Staten hun positie als debiteur van $ 2.5 milliard
veranderd in een crediteurpositie van $ 18 milliard,
hetgeen de enorme groei tot een financieele macht
van den eersten rang wel ten duidelijkste illustreert
1
).
Vanaf dit tijdstip dateert het ontstaan van de in-‘
vestment trusts, zoodat ook hier, evenals wij dat hij
Groot-Brittannië hebben gezien
2),
een nauw verband met den export van kapitaal is aan te wijzen. Overi-
gens vertoont de ontwikkeling in de Vereenigde Sta-
ten eenige markante afwijkingen met die in Groot-
Brittannië, waarop hieronder meerdere malen zal
worden gewezen.
Hoewel de eerste investment trusts in de Ver-
eenigde Staten reeds in de oorlogspriode zijn opge-
richt
3),
heeft het tot ongeveer 1924 geduurd, alvorens
de beweging een eenigszins grooten omvang aannam.
Evenwel heeft de ontwikkeling zich daarna veel snel-,
Ier vltrokken dan in Groot-Brittannië, dat op dit
gebied pioniersarbeid heeft verricht, waarmede de
financiers in de Vereenigde Staten ongetwijfeld hun
voordeel hebben gedaan.
* *
Een groot gedeelte van de Amerikaansche in-,
vestment trusts behoort tot het algemeene type, hoe
wei het een niet zoo domineerende plaats inneemt als
in Groot-Brittannië. Want zeer algemeen verbreid zijn.
in. de Vereenigde Staten eveneens de gespecialiseerde
investment trusts en vooral in den laatsten tijd neemt,
hun aantal aanzienlijk toe.
De overgang tusschen deze twee typen voltrekt zich
in de Vereenigde Staten zeer geleidelijk, in verband
met de verschillende vormen van specialisatie. Tot,
het type, dat de specialisatie het vergt doorvoert, be-,
hooren de investment trusts, die hun beleggingen tot.
één specialen bedrijfstak beperken. Op een beschouwing.
-van de
oor
en nadeelen van dezen vorm, kunnen wij
hier niet ingaan, doch er alleen op wijzen, dat in de
Vereenigde Staten dit type zich vooral in den laat-,
sten tijd krachtig heeft ontwikkeld. Deze investment,
trusts, die zich het eerst hebben voorgedaan op het
gebied van de ,,public utility” industrieën, hebben
zich daarna sterk uitgebreid op het gebied van de
petroleumindustrie, van de spoorwegen, verzekerings,
maatschappijen, chain stores, luchtvaart ens. Hoewel
dit gespecialiseerde type in zijn uiterlijken vorm, niet
veel verschilt van de holding company, moet tusschen
lejde evenwel een scherp onderscheid worden ge-
hiaakt
4).
Hiernaast staan de investment trusts, die zich spe-
1) Voor belangstellenden zij er op gewezen, dat onlangs
door de National Industrial Conference Boarci Inc., een
boek is uitgegeven onder den titel van ,,The International
Financial Position of The ‘United States”, waarin een histo-
risch overzicht wordt gegeven van cle financieele positie
van dit land en uitvoerig de economische en financieele
problemen worden behandeld, voortijloeiende uit haar tegen-
woordige positie als crediteurnatie.
2).
Zie E.-S.B. van
27
Maart ji.
Een van de eerste Amerikaansclje investment trusts
was cle International Securities Inc., een instelling, die
tot cle bekende American Founders-groep behoort.
Zie hierover onzé beschouwing ,,De ontwikkeling van
1
de Britschc Investment Trusts’ in E.-S.B. van 27
Maart,jl.
INHOUD.
Blz.
DE ONTWrKKELINC VAN DE INVESTMENT TRUSTS IN DE
VEREENIGDE STATEN
door
H. M. H. A. van der Valk
814
BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
De toekomst van de waarde van
het geld
door
Normen
Joinbard
………………………..
818
AANTEEKENINOEN:
Overzicht van de ontwikkeling van de industrieele
productie van Duitschland na den oorlog ……
819
De concentratie in de Fransche industrie ……..
821
Indexcijfers van groothandelsprjjzen ……………
822
BOÉKAANKONDTGJNGEN.
Mr. Dr. G. J. Goedhart en Mr.
A.
Roeterink: Deont-
wikkeling der arbeidsbemiddeling in Nederland,
bespr. door
Mr. A. N. Molenaar
…………..
823
Ontvangenboeken
…………………………..
824
£SIAANDOIJFERS:
Rijkspostspaarbank
……………………….
825
Postchèque
en
Girodienst………………………….
825
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN…………….825-832
Geidkoersen.
Bankstaten.
Verkeerswezen. Wisselkoersen.
1
Goederenhandel.
cialiseeren op een belegging in een bepaald type fond-
sen. Dit zijn de ,,common stock trusts” en de ,,bond
trusts”. De investrnent trusts, die hun beleggingen
alleen beperken tot aandeelen, staan nog het dichtst
bij het zoo juist genoemde type. Immers, het zal diii-
deljk zijn, dat men bij deeli:iame in ondernemingen
van een bepaalden bedrijfstak – waarbij dus ook het
risico, aan dien bedrijfstak verbonden, wordt geloopen
– zich hoofdzakelijk tot belegging in aandeelen zal
beperken.
Het verschil tusschen de investment triists, die zich
specialiseeren op aandeelen en op obligaties, blijkt
veelal uit de kapitalisatie. Het zal zonder ‘meer dui-
delijk zijn, dat bij laatstgenoemde instellingen, die
betrekldeljk weinig voorkomen, meestal een groot
obligatie-icapitaal aanwezig is. Bij de ,,common stock
trusts” is, kezien de wisselvallige inkomsten, het uit-
geven van vasterentedragende fondsen beperkt, hoe-
wel dit niet geheel uitgesloten behoeft te zijn, daar
hier een nivelleeringstendens optreedt, die het uit-
geven van obligatie’s kan wettigen. Bij beide types
is meestal een preferent aandeelenkapitaal aanwezig.
Dichter bij de algemeene investment trusts staan
de geographisch gespecialiseerde instellingen, die
haar beleggingen in buitenlandsche fondsen beperken
tot bepaalde werelddeelen (zooals de Tri.continental
Corporati.on, die haar beleggingsfeer uitstrekt tot
Noord- en Zuid-Amerika en Europa) of tot bepaalde
lande (Oanadian Bank Stock Trust, die haar beleg-
gingen beperkt tot Canada). Zelfs komt het voor,
dat een investment trust zich beperkt tot een bepaald
gebied in de Vereenigde Staten.
Naast de algemeene en gespecialiseerde investment trusts, waarvan de leiding een_ groote bewegingsvrij-
heid bezi.t de z.g. ,,management trusts” – hebben
zich nog andere instellingen ontwikkeld, die feitelijk
een variatie op het echte type zijn.. Het verst hiervan
a.f staan de ,,fixed trusts”, die tegen een bepaald aan-
tal fondsen, welke bij een trustee worden gedeponeerd,
aandeelen uitgeven. Hoewel bij deze instellingen een
verdeeling van het risico door belegging in verschil-lende effecten is bereikt, staat hier als nadeel tegen-
over, dat in de eenmaal samengestelde effectenjorte-
feuille geen verandering
u;:1:
worden aangebracht.
Aan dit laatste bezwaar wordt evenwel tegemoetge-
komen door die instellingen, die van tevoren een
lijst met fondsen publiceeren, welke, ingeval het be-
stuur zulks noodig acht, kunnen dienen ter vervan-
ging van de effecten, waartegenover aandeelen zijn
uitgegeven.
i)e geographische verdeelirig van het risico is bij de
A.merildaansche investment trusts over het algemeen
niet zoo ver doorgevoerd als bij de Britsche. Bij de
beschouwing van dit verschijnsel moet men evenwel
II September 1929
ECONOMISCH-STATIS’PISCHE BERICHTEN
815
in het oog houden, dat de voorwaarden voor deze geo-
graphisehe verdeeling in beide landén geheel ver-
scli;ilen. in cle eerste plaats was ten tijde van het ont-
staan van cle investment trusts in de Tereenigde
Staten de toestand in Europa – een gebied, dat uiter-
aard liet meést voor belegging in aanmerking komt –
nog hoogst onzeker. Immers eerst in den loop van
1.025 kwamen de eerste valuta-stabil.isaties tot stand,
wat ongetwijfeld op de beleggingspolitiek van de
Amer1caansche insteil ingeii zijn invloed heeft uit-
geoefend. Voorts moet men niet vergeten, dat de Ver-
een igde Staten op zichzelf een geweldig geb:iëd om-
vatten met vérschillende economische en climatolo-
gische omstandigheden en hiermede nauw verbonden
mogelijkheden tot expansie op allerlei gebied, zoodat
men clöor belegging in Amerikaansche fondsen reeds_
con vrij groote geographische verdeeling van het risico
kan bere;ken. Een andere belangrijke factor is het
zoo juist besproken verschijnsel van specialisatie op
ccii bepaalden bedrijfstak. I-Ioewel ons hierover geen
gegevens bekend zijn, mag men veilig aannemen, dat
deze specialisatie zich hoofdzakelijk tot inheemsche
industrieën beperkt. Bovendien speelt natuurlijk cle
bekendheid van het eigen land ten opzichte van toe-
standen in het buitenland een groote rol. Daaren-
tegen moet voor do juiste beoordeeling van dit ver-
shijiiseh rekening gehouden worden met de indirecte geographische risicovërdeeling door middel van he-
leggi ng in aandeelen van internationale trusts, die
in de Vereenigde Staten tot groote ontwikkeling zijn
gekomen.
De algemeene investment trusts voeren evenwel
het principe van de geographische verdeeling van het
risico nog het verst door. Dit houdt echter nauw ver-
band mej; den aard van deze instellingen, daar zij
in een belegging in huitenlandsche fondsen een nood-
zakelijke aanvulling zien voor een goede verdeeling
van het r;isico. Uit hoofde van hun karakter, bestaat
bij cle geographische gespeci.aliceerde instellingen het
grootste gedeelte van de effecten-portefeuille even-
eens uit bu.i tenlandsche fondsen.
Zeer opmerkelijk is, dat het grootste deel van de in-
vestment trusts in de Vereenigde Staten opgericht
worden door emiss.iehariken; vooral in den laatsten
tijd treedt dit verschijnsel sterk
0
1) den voorgrond.
liet spreekt vanzelf, dat deze combinatie gevaren in
zich.kan sluiten, omdat cle i n.vestnient trusts, vooral
wanneer de samenstelling van cle effectenportefeu ii-
les niet wordt gepubliceerd, gebruikt kunnen worden
als in i ciclel om zich’ van, minder gewenschte fondsen te
nu tdoen. Aan den aiiclereii kant kan deze vorm ook
voordeelen meebrengen, zooais bijv. bij u nderwri ting
zake n.
Toch moet men zich ‘ii iet blind staren op de
mogelijke gevaren, die uit deze verbinding van emis-
siohu is en investment trusts kunnen voortvloeien.
Ook bij clie instellingen, welke geheel afhankelijk
zijn of welke ter bescherming van aandeelhouders sta-
‘tutair aan bepaalde voorschriften zijn gebonden kun-
tien nt ishru,i ken voorkomen De meeste waarborg biedt
niet in dc eerste plaats de aard, maar de standing van
dc leiders van een i nvestmerit trust.
* *
*
Do hausse op de Amerikaansche effectenbeurzen,
clie reeds bijna een jaar vrijwel onafgebroken duurt,
is vooral in het laatst van het vorige jaar en het be-
gin van dit jaar gepaard gegaan met de oprichting
van
vele nieuwe eii cle uitbreiding van reeds bestaan-
cle investmen.t trusts. Voor dit verschijnsel zijn ver-
schillencie oorzaken aan te wijzen. Een van de belang-
i.ijkste is ongetwijfeld de enorme kapitaalrijkclom in
cle Tereenigde Staten, clie een geheel nieuwe klasse
van kapitalisten i:n liet leven heeft geroepen, welke
wei ii ig of g-eetï ervan lig op beiegg-i ngsgebi cd heb-
1)011.
Bovendien is dit verschijnsel gepaard gegaan
met veranderde opvattingen o ver beleggingspolitiek.
Niet langei worden vaste rentdragnde fondsen als
de beste l)elegg:ing beschouwd. Sinds geru.imen tijd
openbaart zich in Amerika hij het heleggend publiek
een groote l)elangstélli]ag voor aanideelen., wat onge-
,twijfeld is toe te schrijven aan de enorme bedrijfs-
winsten, welke in de laatste jaren gemaakt zijn en
die vrijwel over de geheele linie een koersstijging vaii aandeelen in liet leven hebben geroepen. Daarbij doen
het ver doorgevoerde optimisme en het geloof in een
onbegrensde expansie ian het economiscl’i leven een
appreciatie van liet kapitaal ontstaan ; belegging int
aandeelen is liet eenige middel om hiervan in iuinie
mate te profiteeren. De lnvestment trust biedt nu,
naast een verdeeling van liet risico, de voorcieelen
van een dergelijke belegging.
Over de mate, w’aarin de Amerikaansche irivestment
trusts een beroep op de kapitaalmarkt hebben gedaan,
zijn ons geen juiste gegevens bekend. Van de door
i.nvestment trusts en holding companies in de eerste
helft van dit jaar gezamenlijk uitgegeveti emissies
vermeldt cle Financial Oironicle een bedrag van
$ 889 millioen, dat wij hieronder gedetailleerd weer-
geven. . .
Uitgiften door Tnvestment Trusts en Holding Companies
gedurende de eerste zes maanden van 1929.
Obligaties
Obligaties
en notes
en notes
op langen
op korten
term ij n
termijn
Aand eel en
Totaal
8
$
S
–
januari
……
9.000.000
256.645.500
265.645.500
Februari . .. . 21.500.000 –
175.814.050
197314.050
Maart
……
47.000.000
—–
–
102.963.088
49.963.088
April
……..
1500.000
—-
98.256.500
99.756.5C0
Mei
……….
90.356.200
90.356.200
juni
.
…….. 9.000.000
—-
76.853.724
85.853.724
Totaal . *88.000.000
—–§
800.889.062
888.889.062
* Inbegrepen $ 26.000 000 Canada. § Inbegrepen $ 1.925.000 Canada.
Inch ien men bedenkt, dat de in die periode u:itgegeven
emissies totaal $ 5.5 milliard bedragen, blijkt hieruit
de enorme beteekenis van deze instellingen voor de
Amemkaansche kapi taalniarkt. . –
Met deze enorme ontwiickeling op liet gebied van
cle investnient trusts in de Vereen.igde Staten is tege-lijkertijd een geheel nieu
iv
type van deze instellingen naar voren gekomen. In liet begin van onze beschou-
r
iflg hebben wij er op gewezen, dat, ‘in tegenstelling
met G-root-Bri ttann ië de gespecialiseerde in vest-
ment trusts een zeer belangrijlce plaats innemen. noc-
wei waarschijnlijk in – deze…ichting de ontwikkeling
zich nog verder zal voltrekken, openbaart zich in
andere richting een versch’ij nseh, dat inderdaad zeer
belangwelcken d is.
in ‘ het prospectus van enkele van cle in cle laatste
maanden nieuw opgerichte Amerikaansche in vestn.ient
tru.sts wordt openlijlc gesproken van een ,,trading
corporation”. Dit-zijn instellingen, die in wezen ge-
heel overeen komen met een investment trtist, maar
het ‘primaire doel is niet het beleggen in effecten,
waarvan men overtuigd is, dat zij op den di.iur een
goede investeering zullen blijken te zijn, maar iedere
gelegenheid wordt aangegrepen om zooveel mogelijk
op korten termijn winst te behalen door het lcoopen
en verkoopen vap fondsen. In Anierilca spreelct men
reeds over een ,,groothandel in .effecten”. In dit op-
zicht dienen deze. ,,tradng corporations” scherp van
-een zuivere investm,ent trust onderscheiden te ivor-den, omdat aan dezen vorm ontegenzeggelijk speeu-
latieve elementen ten grondslag liggen.
* *
*
E[oewel op een enlcele uitzondering na, nog niet van misi uklcingen van inves tment trusts sprake is
— immers, de Vereenigde Staten bevinden zich
reeds enkele jaren in een periode-va.t:i ongekenclen
bloei, wat vanzelfsprekend ook in de resultaten van
deze instellingen tot uitdrukking komt – hebben zij
toch reeds de publieke aandacht getrokken; verschil-lencle lichameni hebben op l)eSchierming in den een
of hrideren vorm aangedrongen.
816
ECONOMISCH-STKÇISTISCHE BERIC}IN
11
September 1929
Reeds aan liet einde van 1927 heeft de attorneyi
general of New-York een ontwerp ingediend voor een
wettelijke regeling van de investment tru.sts in d
staat New-York. Dit wetsontwerp, dat in Februari
1928 door den Senaat werd aangenomen, werd evenwel
een maand later door de Assembly verworpen, wat al
gemeen werd toegeschreven aan den krachtige
tegenstand van Wall Street. Ook vele andere stateii
hebben maatregelen tot wettelijk ingrijpen voorbe-
reid. Zelfs heeft in het Huis van Afgevaardigden.
Mc. Fadden er op aangedrongen
.
de invetmnt trust,s
onder het toezicht en ‘ de contrôle van de Pederal
Reserve Board te brngek. Daarnaast hebben even
eens vele particuliere lichamen i) dit vraagstuk in
studie genomen, zonder evenwel eenig tastbaar resul
taat te hebben bereikt. .
Ititusechen is dit vraagstuk niet meer zoo belang-
rijk sinds de New-Yorksche effectenbeurs in het hej
gin van Juni de aandeelen en obligaties van de invest
ment trusts onder bepaalde voorwaarden tot do offi
dccle noteering heeft toegelaten. Door dezen mat
regel zal een selectie plaatsvinden, waardoor men tot
op zekere hoogte een beter inzicht kan verkrijgen in
de investment trusts, wier, fondsen officieel verhari-
cleld worden
2
).
* *
*
Bij de beoordeeling van de Amerikaansche invest-
mont trusts moet er terdege rekening mede gehoude’n
worden, dat
zij
tot dusverre een periode van groote
welvaart hebben medegemaakt, die zich gekenmerkt
heeft door enorme w:insten in bijna alle bedrijfstakken.
Uiteraard hebben de instellingen, die zich hoofdzâ-
keljk of geheel tot belegging in binnnlandsche fôd-
sen hebben beperkt, hiervan het meeste geprofiteerd.
Zelfs die investment trusts, welke zeer voorzichtig ge-
leid zijn en misschien reeds lang op de effectenbeurs
een afwachtende houding hebben aangenomen, hebbdn
groote winsten .kunnen behalen door uitzetting van
hun liquide middelen op korten termijn, waartoede hooge rentestand in de Verèenigde Staten, met nâ-
me op de markt voor call-gelden, heeft medegewerkt.
In verband met de gunstige mogelijkheden tot bel’e-
ging door liquide uitzetting op de effectenbeurs te New-York, behoeft de oprichting van vele niew4e
investment trusts in deze hausse-periode op zichzélf
geen ongerustheid te wekken.
In het algemeen kan ieder tijdstip voor de oprich-
ting van een investment trust in aanmerking komen,
indieii de leiders zich slechts voldoende ‘rekenschap
geven van de mogelijke toekomstige ontwikkeling en
daarnaar hun b
e
leggingspolitiekregelen. Het behoeft
geen betoog, dat dit bij de gespecialiseerde instellingen
veel moeilijker is dan bij die, welke zich op een ale-
meener terrein bewegen. Bij de investment trusts
met een ver doorgevoerde geographische risico ve’r-
deeling is dit ,vyaagstuk nog van de minste betee-
kenis.
1
Dat men evenwel bij de beoordeeling van de Am-
rikaansche investment trusts niet alleen rekening
moet houden met de momenteel gunstige resultaten,
die een stimulans vormen voor. de oprichting van vele
nieuwe instellingen, lijdt geen twijfel. Daarvoor zal
men een periode van mindere activiteit in het bè-
drijfsleven moeten afwachteh. Dan zal men eerst kun-
nen beoordeelen, welke instellingen de juiste politiek
hebben gevolgd ‘en zal misschien blijken, dat de invest-
) Bekend is hetrapport van de ,,National Associati9n
of
Securities Commissioners”, de grootste organisatie van A.mcrikaansche effectenhaudelaarS, die een soort ethiséhe
code voor de oprichting van investment trusts heeft opge-
steld.
2)
Het is in het bestek van dit artikel niet doenlijk op de
toelatingsvoorwaarden nader in te gaan. Hiervoor verwijzen
wij naar de beschouwing, voorkomende in het Avdndblad
vn 1.0
Aug. jl. van ,,De I{aasbode”, die ook reeds vroeger
over de ontwikkeling der investment trusts in Engelanden
Amerika verschillendebijdragen heeft gepubliceerd.
ment trusts, die op het oogenblik de grootste winsten
uitkeeren, op den duur niet de veiligste belegging
bieden.
Niettemin is het feit, dat deze instellingen een
steeds
belangrijker
plaats in het effectenverkeer gaan
innemen, een reden, om de ontwikkeling met bijzon-
dere aandacht te volgen.
H. M. H. A.
VAN OER VALK.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
DE TOEKOMST VAN DE WAARDE VAN HET GELD.
1)
De heer Norman Lombard
2)
te New-York schrijft
ons:
Een nieuw verschijnsel in het geldwezen is in den
laatsten
tijd
naar voren gekomen’ nl., ‘dat van de stabi-
lisate van de koopkracht. Di’t was tot voor kort van
nietzoo groot ‘belang,; omdat het afsluiten van
contracten in geld’ op ‘langen termij betrekkelijk
nieuwe dingen
zijn:
Huurcontracten werden vroeger
meer in natura dan in geld afgesloten en obligaties,
verzekeringpolissen en langdurige contracten tusschen
werkgevers en werknemers waren betrekkelijk zeld-
zaam in een periode, die, nog niet zoo ver achter
ons ligt.
Feitelijk bestond er geen goed instrument voor het
meten van de fluctuaties in de koopkracht van het
geld, totdat de Engelsche econoom Jevons in het mid-,
den van de vorige eeuw tot de practische toepassing
van het indexeijfer kwam. Aangezien het meten ‘van
veranderingen gewoonlijk het ontdekken van oor-
zaken en middelen tot verbetering op wetenschap-
pelijk gebied voorafgaat, leidde het werk van Jevons
tot een betere opvatting van monetaire vraag-
stukken. V66r dien
tijd
was een dergelijk middel bijna
nooit gebruikt, omdat er weinig noodzaak bestond
voor een ,,geldthermometer”, die precies de verande-
ringen in het prijsniveau bepaalt, ofschoon der-
gelijke veranderingen wel werden gevoeld. Op het
oogenblik kunnen verander:i.ngen in het prijsniveau
niet alleen worden waargenomen, maar met een groote
mate van nauwkeurigheid eveneens worden gemeten.
De grootte en frequentie van de veranderingen in
de koopkracht van het geld worden geïllustreerd door
het bijgaande diagram, dat toonVop welke wijze het
niveau van groothandelsprjzen heeft ‘gefluctueerd
gedurendé een periode van 1.25 jaar volgens de cijfers,
ontleend aan het United States Bureau of Labour
Statistics en gebaseerd op zijn indexcijfer.
Wanneer
wij
de feiten, di.e dit diagram weergeef t,
letterlijk uitdrukken en daarbij de geringe of cycli-
sche fluctuaties verwaarloozen, zien wij, dat de dollar
in de periode van 1861 tot 1865 54 pOt. in waarde
daalde en de volgende 31 jaren 191 pOt. in waarde
steeg. Daarop verminderde in de volgende 24 jaren
de dollar 72 pOt. in waarde, d.w.z., dat de dollar van 1896 in Mei 1920 minder dan 28 cent waard was. ‘In
de periode van Mei 1920 tot Februari 1921 (9 maan-
den) steeg de koopkracht van den dollar wederom
met 70 pOt.
De verwarringen, veroorzaakt door de monetaire
instabiliteit, zijn zeer ernstig en hebben .’erstrekken-
cie sociale, economische en politieke gevolgen, zoowel
nationaal als internationaal. Voor wij evenwel op de
mogelijke middelen tot, verbetering nader ingaan,
achten wij het van belang in het kort enkele van deze
storingen nader te beschouwen.
Buitenlandsche schulden en hulp aan den landbouw.
De kwestie van de huitenlandsche schulden hangt
Het copyright voor Nederland van dit artikel, dat ver-
schenen is in het nummer van ,.The Bankers Magazine
of New-York City” van 10 September jI., is aan ons tijd-
schrift a.fgestaan. (Red.)
De heer Norma.n Lombard is vice-president van The
Sta.ble Money Association”, waarvan o.a. lid zijn: de heeren
Elihu Boot, Oweii D. Young, Charles Evans Hughes en
Edwin W. Kemmerer., (Red.)
11 September 1929
ECONOMISCH-STATISi’ISCHE BERICHTEN
817
Fluctuatie van het niveau van groothandèlsprijzen gecurende 125 jaar.
)68.42%
61.16%
Shjgin
g
Dalin
g
Sfqging
Daling
—
Sf.ygin
,
f
RIIuRIulIuiiipjïpjjjIj111111
III
]MENEN
1RIIIIUIU1IIIiiiiipi
IUJ
I,IuuuIII
HENNEN
WEER
uI
‘rv
iuuiuuui
u••
@EREN
u
.
–
iii,
viiuuiui
Iuul
NEEN
.
.
iuuiTi
–
..
.
IIUII
•V
OY
£OV
lÖqV
IOZ>U
IbbU
L80J
11U
1890
1900
1910
1920
1930
1940
1950″
nauw samen met het probleem van prijsstabilisatie. Het is zonder meer duidelijk, dat iedere vaststelling
van een schuld, gebaseerd op een dollar van een
fluctueerende waarde in het geheel geen vaststelling
beteekent. Een monetaii.e politiek in de Vereeuigcic
Staten, clie de koopkracht van den dollar zou ver-
dubbelen, zou eveneens de last van iedere schuld, in
dollars betaalbaar, verdubbelen. Aan den anderen
kant zou een inflationistische politiek in Amerika,
met als gevolg een stijging van het prijsniveau of
anders gezegd een daling van de koopkracht van den
dollar, er toe leiden om den last van een dergelijke
schuld te verlichten. Deze regel kan men onverzwakt
toepassen, zoowei op binnen- als buitenlandsche
schulden en zoowel op verplichtingen van particu-
lieren als van de overheid.
Velen meenen, dat het vraagstuk van hulp aan den
landbouw slechts zijn uiteindeljice en volledige op-
lossing zal vinden door de stabilisatie van de koop-
kracht van den dollar. Inderdaad hebben de land-
bouwers reden gehad tot klagen. Om de productie te
verhoogen en om ,,den oorlog te helpen winnen”, heb-
l)en zij verbeteringen aangebracht, hun farms ver-
groot en machines gekocht tegen voortdurend stijgen-de prijzen. Daarvoor hebben zij zich diep in de schul-
den gestoken. Meer dan 40 millioen acres grasland
zijn omgeploegd en met granen beplant als een gedeel-
telijk gevolg van deze poging. Daarop volgde even-
wel een periode van deflatie, wat beteekende, dat de
last van iedere schuld, die de landbouwers op zich
hadden genomen, steeg. De waarde van hun productie
daalde, maar hun hypotheken, de rente en belastin-
gen bleven, in dollars uitgedrukt, gelijk. Zooals altijd
na een dergelijke periode liet geval is, volgde een ver-
zoek om wettelijke ondersteuning, voor sommigen een
magische panacée om de zaken weder recht te zetten.
De landbouwers varen natuurlijk niet de eenigen,
die reden hadden tot klagen, daar industrieelen en
handelaren uit dezelfde oorzaken ernstig nadeel
ondervonden. Evenwel is het voor den landbouw
moeilijker dan voor handel en industrie om zich aan
de veranderde omstandigheden aan te passen.
Beleggingspolitielc.
Hot vraagstuk van een fluctueerenden dollar is van
groote beteekenis voor de beleggingspolitiek: Het
behoeft geen betoog, dat een vast inkomen voordee-
liger is in een periode van dalende, dan in een periode
van stijgende prijzen, en dit kan verkregen worden
door obligaties en andere vormen van beleggingen,
die een vaste opbrengst geven. Maar in een periode
van stijgende prijzen, wenscht men ook een stijgend
inkomen en dit kan men zich verzekeren door het
koopen van aandeelen, roerende en onroerende goe-
deren.
Deze feiten worden geïllustreerd door een beschou-
wing van de verhouding tusschen het aantal faillis-
sementen en fluctuaties in de koopkracht van liet
geld. Toen de prijzen stegen, nam het percentage
van het aantal faillissementen af. Indien de prijzen
,vlug en hoog genoeg stijgen, is het bijl?Ia onmogelijk,
dat een zaak failliet gaat! Getuige hiervan is het jaar
1919. Indien er evenwel een prijsda]ing intreedt,
ondervindt het geheele zakenleven hiervan de gevol-
gen, wat het jaar 1921 heeft bewezen, toen een depres-
sie op een hoogconjunctuur volgde.
Het zal ons duidelijk zijn, waarom een stabiele
geldwaarde van beteekenis is voor het elimineeren
van onzekerheden in het zakenleven, indien wij ons
realiseeren, dat het geld in bijna iedere handelstrans-
actie één deel van het contract vormt, terwijl het andere deel van het contract uitgedrukt wordt in
een of andere eenheid of maat, zooals ton, bushel,
meter of wat dies meer zij. Daarom kunnen wij
ieggen, dat de stabilisatie van de waarde-eenheid
in beteekenis gelijk is aan de vaststelling van alle
andere handelseenheden tezamen gendmen en dit
temeer, omdat het geld ook voorkomt in contracten,
waarin geen andere eenheid of maat wordt vermeld, zooais contracten om dollars in de toekomst te beta-
len in ruil voor dollars in het heden, waarvan obliga-
ties, levensverzekeringpolissen, bankcredieten, an-
nuïteiten en pensioenen de typische voorbeelden zijn.
, In een bericht van The Midland Bank Ltd. kwam
onlangs de volgende uitspraak voor: ,,A stable price
level is a thing to be desired, second only to inter-
national and domestic pece.”
Sir Josiah Stamp zegt: ,,it is the most bitterly
practical of all questions” en om het te begrijpen is
het ,,the first necessity of thinkinig today on social
questions”.
The stability of money”, zeide Owen D. Young,
,,goes to the very basis of life.”
Kunnen wij deze uitspraken als overdreven samen-
vattingen van het belang van dit vraagstuk be-
schouwen?
De oorzaken van de ir&stabiliieit.
De oorzaken van de schommelingen in de koop-
kracht van het geld zijn talrijk. Iedere transactie van
koop en verkoop heeft haar invloed op een of anderen
prijs en dientengevolge op het algemeen prijsniveau.
Psychologische factoren, zooals het gevoel van be-vreesdheid, dat het bedrijfsleven bevangt of ander-
zijds het geyoel van vertrouwen, gebaseerd op een
overtuiging, dat een periode van voorspoed in aan-
tocht is, kunnen respectievelijk de vraag naar goe-
deren doen af- of toenemen en het algemeen prijs-niveau in neder- of opwaartsche richting bewegen.
818
FiCONOMISCH-STATST’ISCHE BERICHTEN
11 September 1929
Toenemende industrieèle efficiencj draagt bij tot
ccii lager prijsniveau
•
van .industrieie goederen, ter-
wijl verbeteringen in agrarische methoden of andere
oorzaken van stijgende opbrengsten leiden tot lager
agrarische prijzen. Analoge factoren zouden kunnen
worden opgenoemcl, welke alle, gebaseerd zijn -op çlè
bekende wet van vraag en aanbod….
10
Evenwel is er é&n factor, clie herhaaldelijk over het
hoofd word t gezien bij de besch6uwing van cle oor-
zaken van de fluctuaties in het prijsniveau, in tegen
;
stelling met de fluctuaties van individueele groot
liandelsprijzen; dat is, veraocl’eringen in de
vraag
naar
en het aanbod van geld. Indien A katoen koopt van B,
koopt B ,,geld” van A. Het wordt algemeen erkend,
dat de verhouding van het aanbod van tot d yraag
naar katoen den prijs helpt bepalen; waarop- dé trans
;
actie zal plaats vinden. Het wordt nit zoo algemeen
begrepen, maar is daarom niettemin even juist, dat
liet aanbod van en de vraag naar geld eveneens be-
langrijke factoren zijn. Er mogen economen zijn, die
niet toegeven, dat een vermindering van zegge 10 pOt.
van de zich in omloôp hevindende hoeveelheid geld,
ceterus parihus, een daling, zal veroorzaken van precies
10 pOt. van het a1grnen prjniveau (de quantiteiti-
theorie van het geld), maar men is bijna unaniem
van meening, dat een dergelijke vermindering; tenzij
door tégenwerkende factoren gecompenseerd, i.nder
daad de tendens heeft tot een daling van het prijs-
niveau. Men zal het er over eens zijn, dat, indien liet
‘gewenscht is het prijsniveau te ‘verlagen, dit gedaan
kan worden door een vermindering ian de monetaire’
circulatie. Eveneens is men algemeen van meening,
dat het prijsniveau verhoogd kan worden – de tegen
werkende factoren buiten beschouwing latende – door
een vermeerdering van cle monetaire circu.iatie. Het
beïvijs van de reiultaten van oorlogsfivanciering in
Europa is afdoende voor dit principe.
De coritroléerende hefboom.
Is dit dan de magische hefboom, om ‘het algemeen
rijsn.iveau of de koopkracht van het geld te contro-
leeren en te stabiliseeren en tot op zekere hoogte
eveneens cle productie; iverkgèlegeiiheid, landbouw,
handel en industrie te stabiliseeren en zich 7oodoencle
ecu maximum aan ivelvaart te verzekeren?
• ‘Er kunnen veranderi.ndn komen in de vraag naar
en liet aanbod van goederen.; buitenlancische toestan-
dcii kunnen de gouclini- en uitvoeren beïnvloeden
ps.ychoiogtsche krabhten ku men. werken. op het in.
ziht van. de zakenwereld en verancleri ngen in de omd
loopsnelheicl van het geld teweeg brengen’. Maar of
veranderingeii in het prijs imeau al of niet toe t
schrijven
zijn
aan eenige van deze of aan alle fac
toren, kan dan haar uiteindelijk effect worden gecom
penseerd door het gebiuik maken van dezen magi
schen geldhefhoom?
‘Een toennrnend aantal zakenlieden en monetairé
experts komt tot het inzicht, dat de coinporient vami
alle krachten, clie het
prijsniveau,
hetzij opwaart
of neclerwaarts beweegt, geneutraliseerd kan vor-dan en dat het prijsniveau beïnvloed kan worden’,
teil minste in zooverre het de voornaamste schornin
lingen betref t, door een vermindering of ver.meerdlc’L
ring, naar gelang van de, omstandigheden, van het
geld- en creclietvolumen.
Dit zil sommigeii een verstrekkende en verrassënd
verklaring toeschijnen. Niet voordat wij de lesséi’i
hadden geleerd, door waarneming van feiten van d
monetaire politiek, iroort;loe.iende uit dcii oorlog;kôi
ee.n dergelijke meen ing m’et een overtuigende autho’
ritei t w’orclen geuit. Niet zonder cle ‘ontwikkeling van
cle moderne statistische middelen; zooals ht inde’x
cijfer’ en cle verbetering vCn de techniek van: -de
centrale banken cle’ contrôle door cle’ herdiscon
tceringszaken en de open markt transacties ‘-, zod
het nogeljk geweest zijn-om een derel’ijk prinipé’t
uiten in de i’.rwachting, dat het de basis zou vormen
voor een toekomstige poiitek op monetair gebied.
Stabilisatie plannen..
T1nt
betreft cle metliocleim en cle i)laflnèli voor de
toepassing van . dit principe vaj:i de contrôle van de
monetaire circulatie als een midcicd voor de stabil:i,-
satie vati het prijsni ‘eau, is ‘ er nu ii.nschoots gelegen-
heicl voor clisciiss’ie. ‘lIet is ongetwijfeld van l)elang
eenige plannen, die te dien einde zijn voorgesteld,
e?iis nader te beschouwen. ‘ .
Een van deze is het plan van wijlen’ Piof. Lehfeht
vai’i Zuid-Afrilca, die een contrôle
van
de productie
an alle
goudmijnen
bepleitte’, teneinde de ‘koopkracht
te stabilisc:eren.
Indien
het goud in waarde daalt,
moet cle productie verminderd en indien het in waar-
cle stijgt, moet de productie vermeerderd wQrden. Op
dezelfde manier, beweerde hij, stabiliseert men in
Zuid-Afrika de prijzen’ van diamanten en in Brazilië
die van koffie. –
Een ander ilan is dat van den ,,Oompensatecl Dol-
lar”, ziië herhaaldelijk ‘verbonden met den naam van
Prof. Irving Fisher, dat neerkomt op de verandering
van het qnantum goud ‘in den dollar naar gelang
van de ivaardeverandering van di t metaal. Feitelijk
is dit een andere manier om het aantal dollars te
verandleren, vertegenwoordigd door een bepaald he-
clrag aan goud, dat in het goudfonds wordt gehouden.
Bijgevolg houdt di.t plan zich aan het principe van de
contrôle van het aanbod i’an dollars.
Eveneens, is er veel gesproken over den ouden,
unmanaged”, intern ation alen goudlstan daard als een
natuurlijke automatische stabilisator. liet lijdt geen
twijfel, dat als het algemeene prijsniveau stijgt, de
kosten van de goudmijnen toenemen en de gondpro-
ductie de tendens ‘heeft om af te nemen. Dit leidt
tot een vermindering van het geldvolumen in de
wereld en bijgevolg tot lagere prijzen. Daarentegen
bestaat er een zelcere prikkel tot goudproductie, in-
dien liet algemeen prijsniveau daalt, niet als gevolg
een tendens tot uitzetting van het geldvolumen, die
weder stijgende prijzen met zich mede brengt.
Maar deze toei’all:ige vorm van stabilisatie i.s niet
berekend voor de vraag van het liedendaagsche be-
drijfsleven met, zijn nauwe winstniarges; en er be-
staan middelen om het natuurlijke effect van de ver-
andercie goudproclucti e . onder onze h uiclige crecli.et-
structuur te verijdelén, clie manipulatie onder den
dekmantel van. den gouden standaard tnt een voort-
durende verleiding maakt.
– Evenals het gebruik van surrog’aten cle waarde van –
‘liet goede artikel vermi uclert, maakt hankerecliet, dat
als een’ vervanging voor goud veelvuldig wordt ge-
bruilct, het metaal goecilcooper, cl.w.z. leidt tot een
daling van zijn. koopkracht en tot een verhooging van
het prijsniveau in goud uitgedrukt.
Wij hebben iets meer noodig dan. een ,,automatischen
gouden stndaard”, clie niet werkelijk automatisch is.
Wij moten dichter naderen tot de economische-,
arheids- en beleggingsstabili satie dan de automatische
gouden standaard ons verschaft.
Eenige van de meer radicale plannen tot stabili-
satie stellen vrijmoedig voor om liet goud als een mone-
taire basis geheel af te schaffen, uitsluitend papier
te gebruiken en zijn uitgifte te controleeren om zijn
koopkracht stabiel te houden. Er schijflt geen reden.
te- zijn, waarom een dergelijk geldwezen niet even
bruikbaar zou kunnn zijn in een ideale rationeele maatschappij. Echter schijnt het, dat wi moderne
meilschen, die emotioneel en bijgeloovig zijn, . aan
enzén ‘fetisch moeten vasthouden. Vandaar dat e’en
metaal ai een basis voor het geld, waartegen he% op
vërzoek kan worden ingewisseld, een’ practische nood-
zakel’ijkhei.d schijnt en goud is op het oogenblilc het
bijna alom aanvaarde metaal voor dit doel. De oplos-
sing schijnt daarom te liggen in de richting van de
stabilisatie van de waarde van het goud.
II September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
819
Di t bUkt.ook it, inzicht td zijn van den Volken-
bond, die een Commissie heeft benoemd oni de moge-
lijkheclen tot verwezenlijking van dit doel te onder-
zoeken.
To e/i;oinsiige
P?2S’?iV
CCI
id
‘
S.
De lieteekeciis voor den handel om precies de toe-
komstige ontwikkeling van het prijsniveau te schat-
ten, kan men nauwelijks overdrijven.
.1 nd en men aanneemt, dat ‘het toekomstig prijs-
niveau hooger zal zijn dan het tegen woordige, zal men
‘aarschjrilijk aancieelen in plaats van obligaties kno-
pen, goederen aanhouden in plaats van te ruilen tegen
vorderingen, onroerend goed vrij houden in plaats
vali het e verhuren, gunstig gestemd zijn ‘oor ‘oor-
stellen tot loonsverhooging. Anderzijds, md iei’i men
aan neemt, dat de prijzen zullen dalen, zal men er
voor zorgen geen al te groote voorraden te houden,
zijn orroerenci goed op langen termijn vei-hi.iren aan
solide ii cru rders, zijn bezit aai:i nandeelen omwisselen
tegen obligaties of andere vaste rente dragende fond-
sen, die een opbrengst in dollar; ponden of francs
geven, terwiji mcii elke neiging •tot verhoogi ng der
onkosten zal tegengaan.
1 ndien wij de toekomst willen, voorspellen, kunnen
wij de balans tingeveer als volgt opmaken
Ten gt nste van een stijging van het prijsniveau
prekeu de volgende factoren. De groote goudreserves
van de 1’ederai Reserve banken, ten bedrage van -on-
geveer 05 pCt, van de deposi.to’s en-‘- bankbiljetten,
te-eno’er een wettelijk verei schte dekking van 35
en. 40 pOt. Dé groote hoeveelheid goudeertificaten
in omloop, welke ruimschoots zou kunnen worden
vervangen door Federal jeserve biljetten, waardoor
de gouclreserves zou den aangroeien. Het verschijnsel
van een goudstroom naar Amerika in veiba
nd met de
afbetaliugen van bu itenlandsche schulden; zoowel aan
de regeering als aan partic’ulieren, en in verband met
de vei-ef:lening van liet overschot van den- uitvoer van
goederen boven áen. invoer. De neiging van naties
om op het gebruik van goud te bezuinigen, dooi- haar
een trale banlcinstell.i ngen met kleinere reserves ‘te
doen werken en door toepassing van den goudlwissel-
standaard, welke inderdaad de. efficiency van de he-
staande goudi-eserves doet stijgen. Ten slotte het the-
iemend gebruik van bankchèques in plaats van min –
ten
CdE
papiergeld, niet alleen in de Vereenigcle Sta-
ten, doch in de geheele wereld. ,
.l.’ot de factoren, die voor een dalend prijsniveau
pleiten, hehooren: Het gevoel van zakenlieden, ge-
haseerd
0.1)
geschiecikuridige feiten, volgens welke wel-
vaart niet steeds kdn voortduren, doch-gevolgd moet
worden, door een plotselinge of groote prijsdaling,
waarmede gepaard gaat een tegenzin om geld te lee-
nen voor het koopen ari goederen en het anbreii-
gen. van verbeteringen. i)e neiging van sommige bui-
tenlandsche landen om het in omloop zijnde goud,
tot den vooroonlogschen omvang terug te brengen en
liet streven van de centrale banken om tot de voor-
oorlogsehe clekkingpercentages van goud terug te
keeren. i’)e verminderde goudproductie in de voor-
‘naaniste gon clgehi eclen der wreld. De bevorcieri lig
van de j:ilannen om Indië en andere landen, clie den
zilveren standia.rd voeren, hetzij den gouden. stan-
dai.rd, hetzij den goudwisselstandaard. ‘te ‘doen aan va;i.:i-dcn. De gewoonte van de bevolking van Indië
oiii goud
01)
te potten of het vast te leggen
in
or’na
inenten, heilige beelden, olifanten, opschik ed. Ten-
slotte cle toenemende . vraag naar goud ten gevolge
van clan natu urlijken aanwas van de bevolking’ en den
omvang van den handel.
1-Eet behoef t geen betoog, dat het niet mogelijk is
al deze factoren nauwkeurig te schatten, zoodat wij
volstaan met deze conclusie, dat elke belegging een
gok is en elke zaak een speculatie, zoolang ons geld-
systeem geen regitiateur df stabiliteit bezit. ‘
Bestaat er een middel -oi’n deze onaekerheclen te
vermijden? –
Velen denken, dat er zulk een middel bestaat en wel
dooi toepassiiïg van liet hiei besproken principe en
dcii aandrang, door een goed ingelichte publieke opinie,
tot naleving van dit bdginsel in de wetgeving en in
de administratie van onze monetaire aangelegenheden.
AANTEEKENINGEN.
Overzicht van de ontwikkeling van de
industrieele productie van Duitschiand na
den oorlog.
– 1-let StatistiseWe Reiehsamt in Berlijn heeft als af-
zonder’lijke publicatie een i ndustrjeele productiesta-
l;istiek laten vei-schijnen, waan n de ontvitckeli lig van
il.e voornaamste indus’trjeëti in :Diiitschlai’id vana liet
binde van den. oorlog tot 1.928 nauwkeurig is nag’e-
aai’i.
Aan cle algemeene besc]ioii.w egeri
1
1:
deze pu.bh-
natie on tleenen wij liet volgende.
Na het bi ide van dbiNwerèldoorlog was Duitsch-
lancE genoodzaakt zijn industrie, die gedurende den
langen materiaal- en blokkade-oorlog ten dccle een-
iijdig te veel ontwikkeld was, anderzijds echnes- kwijn-
de door het verlies van afzetgehieden, weder voor
vredes- en exportdoeleinden .te doen- instellén en aan
de ten opzichte van de jaren voor den oorlog totaal
veranderde toestanden op de binnen- en buitenland-
cl’ie man ten. aan te passen. Aan eoi.i vdort’zetting van
den vluggen en geiij’,cmatigen bloei van. de Duitsche
industrie, waardoor ,Duitsch]and zich vSSr den, oorlog
iïiet Engeland en de Vereenigde dtate.n van .,
ierika
tot een op industrieel gebied vooraanstaande wereld-
itaat had ontwikkeld, was tengevolge vah de plaat.
-evonclen veranderingen niet te deilken.
liet proces van wederopbouw en aanpassing van cle
.l)uitsche industrie werd door’ de inflatie vertraagd
en bovbudieh door de gevolgen van het waardeloos
worden van het geld zeer bemoeilijkt.
Het door cle inflatie tot uiting komende streven
om zich tegen waardeverlies te beschermen, door ‘het
verwerven en vasthouden van reëele waaden, als-
mccle door liet ‘ten volle profiteeren van de opgenomen
credieten, die steeds weder in waarde daalden, leidde
tot de oprichting van nieuwe of liet overnemen
vaiï bestaande proclucti cve bediij ven. De oprichting
van nieuwe bedrijven werd door de noodzakelijke pro-
ductie .van goederen voor de herstelleveringen, spe-
ciaal op het gebied van den scheeps-, locomotief- en
wagonbouw, nog bevorderd. De di-ang tot liet over-
nemen van bestaande bedrijven leidde – afgezien van
het ontstaan van eenige groote ondernemingen door
willekeurige samenvoeging van bedrijven— tot de
oprichting van groote verticale trusts, teneinde de,
door het vasthouden van reëele waarden, ontstane
moeilijkheden bij ‘het verkrijgen van grondsteff en te
overwinnen en tegelijkertijd cle tusschen-verkoopen
yan reëele waarden, waarvoor aan waardedaling bloot-
gesteld geld binnenkwam, zon mogelijic te vermijden.
Met de uitbreiding van liet inidustnieele’ productie-appai-.aat nam de koopkracht, van bijna alle ‘lagen der
bevolking af en iverd de binnenlandsche markt steecis
lcleiner, wat echter door den abnorrnalen omvang van
den buitenlandschen handel eerst nog niet ioeibaar
i’aî. Deze. was afhankelijk van de snelle waardever-
ihindening van de mark, hetgeen éenerzijds als een
– hôoge exportpremie, anderzijds als een preventief in-
odrrebht. weilctë. Pientengevolge werd een aanzien-
lijk deel van de binnenlandsche productie in het bui-
tenhincl tegen lage prijzen afgezet, terwijl de invoer
‘.an grondstoffen sterk werd belemmerd. Vooral die
industrieën hadden eronder te lijden, die reeds door
n
de gevolge van ‘den hlok1cade-orlog sterk varen e-
ti-offert D ongezonde ontwikkeling van ,den buiten-
landschen handel léidde, ‘tezamén. met de dwangleve-
Vanties, tot een berooving van het binnenland van de
820
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11 September 1929
meest noodzakelijke goederenvoorraden. Door de ten-
gevolge van de waardevermindering van het geld
kuiistmatig verhoogde concurrentiecapaciteit van de
Duitsche industrie op de binnen- en buitenlandsehe
markten werd vaak de vernieuwing van reeds gedu
rende den oorlog verouderde bedrijven en installaties
verwaarloosd. Ook, de ontwikkeling van de bonen, die
met de waardevermindering van het geld geen ge-lijken tred hield, liet moderniseering minder nool-
zakelijk schijnen en veroorzaakte, in verband met de
door de naweeën van den oorlog verminderde arbeid-
capaciteit, een te groote bezetting van werkrachten
in de industrie.
Ondanks ‘het groote aantal te’ werk gestelde arbei-
ders was de. industrieele productie gering. Na den
ongunstigen toestand in 1919 nam zij langzaam toe.
In 1923 was de productie door den Ruhroorlog, waar-
door de geheele industrie van Duitschland werd mede-
gesleept, buitengewoon ongunstig.
Indexzîffern zur Industrieflen Entwickiung
1924-1328
“0
ldexziffer
der indusWelien Prodvl‹fion
1
/24sJu10
%
‘
1
20
jeangeschossere
W
rkuh
80
60
/
r’ j
ii
111111
iii
80
60
100
.,
100
vH
VdU
hM
besc1gIe
n di
der
erfal3ten GewerkscheFtsmitgleder
ll
90
Ii
iii
ii
ii
liii
ii
t-I-i-;
II
4-t-l-,-1-4-,–l1-:
50
60
180
180
170
—
170
160
–
–
–
:
Pre
–
ee
.
.
-.,…•.
160
::
–
InusîreIle
Fert,gwarer
.
i.o
-os
fze/3 /00/
ijliIiiii
iiiIiiIi
1111111111
Iiiliili
lIiiItiIIi2O
120
120
120
TarifmâBige wochenlöhne
•
(7.9261/927.1001
110
– – –
–
-‘
.
110
100
100
-..-
—
90
80
– •
..-
:.
80
sarbeiter
f
arbeiter
..
–
—
–
.
—
70
iIi
60
192′.
1925
1926
1927
1928
W,uSt.29(5,It)
t)
De productie wordt voorgesteld door, de voortbrenging
van steenkolen, bruinkolen, ruwijzer, blokken ruwstaal, piet-
terjvoortbrengselen, koE, kalk, cement, katoenen-, 1innen-
hennepgarens, papierhalfgrondstof, karton, papier. Zie Vier-
telsjahrhefte zur Konjunkturforschung
2.
Jahrgang
1927,
Heft
2, S. 26.
7)
])e iridexeijfers voor industrieele grondstoffen en half-
fabricaten omvatten ook de’ prijzen voor eenige industrieele
voortbrengselen, die in het indexcijfer van de prijzen voor
fabricaten niet zijn begrepen (bouwmateriaal, kunstmest-
stoffen).
–
1031
Van de besproken chaotische toestanden moest het
‘industrieele wederopbouw- en vervangingsprocês uit-
gaan, dat zich sedert het begin van de stabilisatie
onder veelvuldige’ tegenslagen voltrok.
Gedurende de eerste maanden na de stabilisatie
kon de. industrieele productie met behulp van de
,,Ankurbelungs”-credieten van de’ Rentenbank be-
trekkelijk spoedig den tijdens den Ruhroorlog ont-
stanen ongunstigen ‘toestand te boven komen. De in-
dustrie ‘werd weder rijkelijk van buitenlandsche
grondstoffén voorzien en een algemeene vraag naar
goedere.n ontstond. Maar reeds in het voorjaar van
1924 echter werd de industrie reeds bij de afzetmoei-
lijkheden betrokken, toen de Rijksbank tot steun van
het nieuwe valuta tot beperking van haar credieten
overging. De opkomende crisis werd echter reeds in
den zomer van 1924 door de hulp van de buitenland-
sche credieten bezworen, die na het sluiten van het
verdrag van Londen langzamerhand binnenstroom-
den en aan de credietrestrictie van de
Rijksbank
een
einde maakten. Dank zij deze credieten kon de pro-
ductie weder worden verhoogd. De opwaartsche bewe-
ging duurde tot de eerste maanden van het jaar 1925.
In het jaar 1925 kwam toen door den stilstand van
de kapitaalinvoeren de reeds’ lang vertraagde zeer
scherpe ,,Umstellungs”-crisis. De credietbeperking
onthulde de door den oorlog en de inflatie ont-
stane wanverhouding tusschen de industrieele capa-
citeit en de door de verarming en de duurte klei-
ner geworden binnenlandsche markt, welke bovendien
nog door de concurrentie van de buitenlandsche in-
dustrie werd bedreigd. Ontlasting door een grooteren
afzet op de wereldmarkt was, tengevolge van de door
den oorlog ontstane vermeerdering van de industrieele
productie in de wereld, slechts met groote verliezen
mogelijk. De ongunstige afzetverhoudingen veroor-
zaakten een achteruitgang van de productie en daar-
mede een verdere stijging van de productiekosten, die
reeds vanwege de destijds doorgevoerde loonsverhoo-
ging een stijgende tendens verto
m
onden.
Talrijke
on-
dernemingen rendeerden niet eer, konden geen
credieten meer verkrijgn, leden verliezen en moesten
voor het meerendeel worden geliquideerd. Verticale
aaneensluitingen maakten plaats voor horizontale,
van welke eenige internationaal konden worden uit-
gebreid. De horizontale organisaties vatten de produc-
tie in goede, zeer gespecialiseerde, ondernemingen
samen met sluiting van de niet rendeerende bedrijven
en streefden naar een verzekering van de bedreigde
afzetgebieden en van de tot dusver niet gecontro-
leerde’ ontwikkeling van het prijsniveau. Het teveel
aan arbeidskrachten verdween door ingrijpende reor-
ganisatiemaatregelen. Met behulp van buitenlandsche
credieten werden dè verouderde bedrijven op een moderne ‘technische en organisatorische leest ge-
schoeid.
Door inkrimping van de industrieele bedrijvigheid
– de jroductiecijfers varen begin 1926 over het al-
gemeen’ niet veel hooger dan gedurende de eerste
maanden na de stabilisatie, de buitenlandsche voor-
ziening met grondstoffen was op ongeveer de helft
‘van het niveau van begin 1925 gedaald – en de af-
wikkeling van de talrijke liquideerende ondernemin-
gen kwamen aanzienlijke kapitalen ter beschikking.
Het gevolg hiervan was een sterke – door het bin-
nensti-oomen van buitenlandsche credieten nog onder-
steunde – daling van de rentetarieven, welke zich in
het voorjaar van 1926 nog voortzette. Tegelijkertijd
waren de vooruitzichten op de afzetmarkten door de
plaats gehad hebbende prijsdaling en
sloten handeisverdragen verbeterd.
De opbloei was het gevolg van de Engelsche mijn-
werkersstaking (Mei—Nov. ’26), die de drukkeude
concuirentie van de tot dusver gesubsidieerde En-
gelsche kolen op de Duitsche binnen- en buitenland-
sche markten, stremde. Door dn afzet van de des-
tijds buitengewoon hooge Duitsche kolen- en cokes-
II Sëptember 1929
ECONOMISCH-STATIS’FISCHE BERICHTEN
821
hellingen en de verhoogde kolendelving kwamen ver-
der kapitalen ter beschikking. Deze deden de overige
Duitsche industrieën, vooral de grondstoffen-indus-
trieën, opleven. De snelle afneming van de gedurende
de ,,lJmstellungs” crisis sterk gstegen werkloosheid
deed de koopkracht van groote lagen der verbruikers
toenemen, zoodat de bloeiperiode tegen het einde van
1926 ook op de industrie van consumptiegoederen kon
overslaan.
Tengevolge van de algemeene opleving op de bin-
nenlandsche markt duurde de opwaartsche beweging
ook na afloop van de Engelsche mijnwerkersstaking
voort. Een aanzienlijke toeneming van de productie
gedurende het jaar 1927 valt echter slechts te con-
stateeren bij de verder verwerkende industrieën en
de industrieën van verbruiksartikelen, die in 1927
door het groote aantal werkzame arbeiders en de in-
gezette loonstijgingen sterk werden aangemoedigd.
Door de grootere koopkracht waren breede lagen der
bevolking in staat haar sedert den oorlog en de in-
flatie geclunde voorraden van gebruiksartikelen
rede
r
voor een aanzienlijk deel aan te vullen. Een
andere gunstige factor voor de ontwikkeling van de
industrieele productie was de eveneens in 1927 plaats
vindende aanvulling van de gedurende de ,,Umstel-
lungs” crisis verminderde voorraden van industrie
en handel. Ook door opdrachten van hooger hand,
welke gedurende langen tijd uitgestelde plannen we-
der liet uitvoerefl, in de eerste plaats echter door de rijicelijke toevloeiing van buitenlandsche credieteu,
waardoor om. de noodzakelijkegroote invoer van
grondstoffen voor de industrie mogelijk was, werd
de opwaartsche beweging van de industrieele pro-
ductie-capaciteit bevorderd. Tegen het einde van de
bloeiperiode, gedurende de laatste maanden van het
jaar 1927, kon de geheele productie-capaciteit van de
Duitsche industrie den – in de meeste industrie-
landen reeds toen aanzienlijk overtroffen – voor-
oorlogscien stand voor de eerste maal hebben bereikt.
Sedertdien .is de industrieele productie – onder
invloed van de nog niet geheel overwonnen gevolgen
van den oorlog en de inflatie – eerst langzaam,
vanaf den zomer van 1928 echter in versneld tempo,
achteruitgegaan. Reeds gedurende 1927 was tengevol-
ge van de onvoldoende kapitaalvorming in het bin-
nenland en de ongunstige ontwikkeling op de inter-
nationale .gelc- bn kapitaalmarkten, op welke de
Duitsche industrie tot dekking van een groot deel
harer kapitaalbehoefte is aangewezen, een sterke
renteverhooging en in verband daarmede een stijging
van de productiekosten ingetreden. Dezelfde uitwer-
king had de tegelijkertijd doorgevoerde verhooging
van de bonen en sociale lasten. De druk van de van
jaar tot jaar stijgende oorlogslasten werd steeds meer
gevoeld. De toeneming van de productiekosten kon
door nieuwe successen op het gebied van rationalisa-
tie niet meer worden opgeheven en had sedert begin
1927 een opwaartsche prjstendens, vooral voor indus-
trieele fabricaten, tengevolge. In het begin van 1923
was de binnenlandsche markt na aanvulling van de
voorraden en ingevolge de stijging der prijzen niet
meer in staat voldoende op te nemen. Een compensatie
door een krachtige verhooging van den tot dusver ge-
stadig, doch langzaam gestegen uitvoer van indus-
trieele voortbrengselen was niet mogelijk. De buiten-
landsche concurrentie, die gedeeltelijk met lage
arbeidsloonen en rentetarieven mag rekenen, won het
vaak, temeer daar het protectionisme van de belang-
rijkste afzetgebieden van Duitschiand door de tot
stand gekomen handelsverdragen niet uit den weg
werd geruimd. Gedurende 1928 drong de buiten-
landsche industrie op belangrijke Duitsche binnen-
landsche markten binnen. Tegelijkertijd had een
verdere verhooging van de productiekosten plaats bij
ongeveer gelijk gebleven prijzen der producten en in
verband daarmede een werkelijke achteruitgang van
de rentabiliteit van de industrie. Onder den druk
der ongunstige toestanden nam het aantal faillisse-
menten toe. De ongewoon groote werkloosheid, niet
slechts als gevolg van den strengen winter, legde een zwaren cruk op de Duitsche volkshuishouding en be-
teekende een verdere inkrimping van het binnenland-
sche afzetgebied. De afzetmogelijkheid van de meeste
Duitsche indutrieën blijft weder – zooals in het
begin van 1925 – aanzienlijk beneden de productie-
capaciteit.
De concentratie in de Fransche industrie.
1)
Het meest conservatieve volk van Europa is mis-
schieri het Fransche, dat bovendien zeer individua.
listisch is. Hieruit kan wellicht verklaard worden, dat bepaalde economische verschijnselen van den
modernen tijd, zooals die van trusts en kartels of
vel de concentratie over het algemeen slechts zeer
langzaam in het economische leven van Frankrijk
konden doordringen. Sedert 1919 is hierin echter een
groote, alhoewel zeer geleidelijke verandering geko-
men, waarover men o.a. waardevolle details in het
jaarverslag van het Engelsche gezantschap over het
Fransche economische leven kan vinden.
De motieven voor dezeconcentratje. zullen wel de-
zelfde zijn als elders, de concentratie zelf verschilt
echter in vele opzichten van die in andere landen;
zij is niet zoo straf doorgevoerd, de afzonderlijke on-
dernemingen en fabrieken hebben groote vrijheid, en
dikwijls betreft het eerder een in elkaar groeien dan
een eigenlijke concentratie, dus wederzijdsche over-
eenkomsten, waarbij financieele, technische of per-
soonlijke redenen in zekeren zin de voornaamste rol
spelen.
In dit verband dient echter opgemerkt te worden,
dat vele Fransehe industrieën reeds véér den
oorlog over een sterke Organisatie beschikten, zooals
b.v. de steenkolenindustrie, welker gezamenlijke mij-
nen aangesloten zijn bij de centrale verkooporganisatie
,,Le Comité central de Houillières de France”, met
zetel te Parijs, die over acht gewestelijke vereenigin-
gen de beschikking heeft, welke zich niet slechts met
de vaststelling der prijzen, doch tevens met de loon-
en andere arbeidsvraagstukken bezig houden.
De concentratie der ijzer- en staalindustrie was v66r
den oorlog eveneens reeds sterk ontwikkeld. Reeds véér
191.4 con troleerden eenige machtige concerns de erts-
voorraden, zooals de Wendelgroep, Schnider, ,,Marine
et J.Jomécourt”, ,,Aciéries de Longwy”, de staalwer-
ken van Pont-â-Mousson, enz.Het einde van den oor-
log en de daarmede gepaard gaande overdracht van
groote uitstekend geoutilleerde Duitsche ondernemin-
gen in Fransche handen, kwam een nog inniger sa-
menwerking van deze groote concerns ten goede, die
vaak gezamenlijk een der vroegere Duitsche werken
overnamen, zooals bijv. ,,Marine et Homécourt” te-
zamen met ,,Pont-â-Mousson” de bekende Rombacher
Hüttenwerke, enz. De centrale organisatie, die de
gezamenlijke Fransche ijzer- en staalindustrie contro-
leert, is het ,,Oomité des Forges”, dat alle sociale,
fiscale en technische kwesties behandelt.
De concentratie in de sterk ontwikkelde chemische
industrie van Frankrijk is daarentegen nog zeer jong en dateert in hoofdzaak van 1919. De chemische in-
dustrie van Frankrijk wordt tegenwoordig door twee
groote concerns beheerscht, namelijk de grootste
Fransche onderneming op dit gebied, de ,,Soeiété d
Saint-Gobin Manufactures des Glases et des Produits
chimiques de Sain-Gobin, (Ohauney et Oirey)” en de
,Etablissements Kuhlmann”. Ten einde een beeld te
geven van den wijdvertakten opbouw van een derge-
lijke onderneming, zij vermeld, dat de ,,Saint-Gobin”,
talrijke chemische fabrieken van elke soort in Frank-
rijk en ook in het buitenland heeft, eigen mijnen be-
zit en voorts in het kapitaal van een groot aantal
andere ondernemingen heeft deelgenomen. Het aan-
1)
Deze beschouwingen zijn voor het grootste dee1 ont-
leend aan Kartell-Rundschau, 1929, Heft 4.
822
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11 September.1929
tal eigen bedrijven bedraagt meer dan veertig, waar
van, zooals reeds gezegd, vele in het buitenland.
Hoewel de St. Gobain in de productie van chemi
caliën een belangrijke plaats inneemt, valt het zwaar
tepunt van deze onderneming toch op de glasfabri-
catie. Groot is haar invloed ook in Duitschiand iri
liet spiegelglassyndicaat.
De ,,Etablisserneits Kuhlmann” beheerschea spe
ciaal de geheele verfstoffeninclustri.e van Frankrijk
Kenmerkend is eveneens, dat ook deze onderneming.
met haar 18 fabrieken gedeeltelijk met ,,Saint Gobi
gedeeltelijk met een groot aantal andere zeer aanzien.
lijke ondernemingen samenwérkt.
Bij
de fabricatie
vn fijne chemische fabricaten heeft sedert verleden
jaar slechts nog één firma de overhand en wel d
,,Usines da Rhône”, bij de fabricatie van stikstof
synthetische ammoniak en industrieele gassen dd
;,Air Liquide” met ongeveer veertig fabrieken iii
Frankrijk en in het buitenland; de lijmf abri-
cage is in handén van Kuhlmann en de ,,Société.
des Produits chimiques Ooignet”, de kalipro
ductie wordt voor twee derden door den Franschei
staat en voor de rest door één enkèle firma gecontro-‘
leerci. Zelfs
bij
de nevenbedrijveti van de chemische
industrie van Frankrijk vindt men een sterke con-
centratie. Zoo wordt bijv. sedert eenige jaren de ge
heele Fransche bleek- en verfnijverheid door de
,,Blanchisserie et Teinturerie de Thaon” beheerscht,
die in Frankrijk en België ongeveer 50 fabrieken
bezit. .
De ,,Péchiney” en de ,,Sciété d’Electro-Chimi
d’Ugine”, die gezamenlijk cle verkooporganisatie
,,l’Aluminium français” hebben opgericht, beheer-
1
schen de Fransche aluminiu industrie. Ten slotte
zij, wat de eigenlijke chemische industrie van Frank-
rijk betreft, nog gewezen op haar. binnenlandsche or-
ganisatie, namelijk op het ,,Oomité des Industries
1
chimiciues de France”, dat volgens het voorbeeld van
het ,,Comité des Forges” werd opgericht en dat bij
de onderhafldelingen met de T. G. Farben-Industrie
als vertegenwoordiger van de Fransche chemische
industrie optrad. In dit verband behoort ook nog
het plan van een ,,Maison de Ohimie” te Parijs ge-
noemd te worden; de voor dit plan geschonken bedra-
‘gen belooilen reeds meer dan Frs. 20 millioen; de
stichting zal speciaal als internationale
vraag
baak!
dienen.
De Fransche electrische industrie wordt door 3 ofj
4 goepen beheerscht. Van het meeste belang zijn de
bekende Thomson-Houston onderneming en de ,,So-
ciété Alsacienne de Constructions mécaniques”, die te-,
zamen met de onlangs opgerichte dochteronderne-mini ,,Alsthome” meer dan de helft van de geheele
1
Fransche productie controleeren. De Thomson-Hous-
1
ton is een wijdvertakte onderneming met veel deel-.
nemingen, waarvan eeiige geheel gecontroleerd wor-
den. Zij werkt samen met de ,,Union d’Electricité”,
met de ,,Oompagnie générale d’Electricité”, met de:
,,Constructions électriques de Jeumont”, met de firma
Schneider, met de speciaal in Oentraal Etropa wer-
kende ,,Union européenne in do strielle et fin anci ère”,’
enz.
01) het gebied van kunstzijde controleeren in
Frankrijk twee groepen de geheele productie, name-
lijk dè Givet- of Bernheinigroep en de Viscose- of
,
Oarnot-groep. Dat bij deze moderne en internationale
industrie de verbindingen tusschen de staten onder-‘
ling, waaronder die met Duitsche ondernemingen,
1
zeer nauw zijn, behoeft nauwelijks vermeld té
worden
1
).
S
Ten slotte willen wij nog op de conceeLtratlie van de
Fransche scheepvaart wijzen, die tegenwoordig door
eenige groote concerns wordt gecontroleerd, waaron
der in de eerste plaats de ,,Oompagnie générale trans-
atlanti.que”, die Icortgeleden met de ,,Chargeurs réu nis” onder den naam ,,Union française d’Arrnernent”
1)
Voor uitvoerige gegevens betreffende d: kunstzijde
industrie verwijzen wij naar E-.S.]3. van 7 Aug. ji. (Red.)
een verstrekkende overeenkomst heeft gesloten. De
,,Oiiargeurs réunis” hunnerzijds werken met de ,,Com-
pagnie de Navigation sud-atlantique” en de ,,Société
générale de Transport â Vapeur cle Marseille” samen
en verder met het op 3 na grootste concern de ,,Mes-
sageries Maritimes”, dat zijnerzijds wederom nauw
verbonden is met andere ondernemingen op d.it gebied.
Dit zijn de voornaamste trekken van de tegenwoor-
clige concentratie in de Fransche industrie. Het is
uiteraard
ondoenlijk,
om op alle
bijzonderheden
nader
in te gaan. Van heteekenis is evenwel, dat hieruit
blijkt, cia t ook in Frankrijk in• cie laatste jaren de
concentratie-gedachte meer en meer veld wint.
Indexcijfers van groothandeisprijzen.
,,The Economist” schrijft: Gedurende de maand
Augustus daalde het gemiddeld niveau van groothan-
delsprjen, volgens ons indexcijfer berekend,
iflO
pOt.,
welke daling geheel mdet worden toegeschreven aan
cie lagere prijzen voor granen en vleesch. De jongste
veranderingen van elke groep blijken uit de volgende
tabel: Gemiddelde
1927 = IÖÖ
Aug.
L928
i1ei
1929
Juni
1929
Juli
1929
Aug.
1929
Granen en Vleesch……
100.4 92.6
95.1
103.5
1Öl.3
Andere voedings en ge-
84.3
84.1
84.7 86.2 105.2 94.9
92.7
91.6
91.7 notmiddelen
………92.6
Weefstoffen ………..
90.7 95.7
96.3
96.1
96.3
Delfstoffen …………
Diversen ………….
.95.8
89.5
89.3 91.0
.91.0
Totaal …………….
97.0 91.5
91.7 93.7
93.6
Bovenstaande gegevens toonen aan, dat de daling
in de groep ,,Granen en Vleesch” in hoofdzaak
we
rd
goedgemaakt door een
stijging
van de prijzen voor
,,Andere Voedings- en Genotmiddelen”, terwijl ,,Weef-
stof f en” en ,,Delfstoffen” een geringe stijg:ing ver-
toonden. De groep ,,Diversen” onderging per saldo
geen verandering. De derde tabel vertoont de ver-
anderingen van ons inddxcijfer in elke groep en voor
elk artikel, in vergelijking met Juli 1929 en Augus-
tus .1928.
Bij de groep ,,G-ranen en Vleesch” vond de be-
langrijkste prijsstijging plaats bij de aardappelen, ter-
wijl Argentijnsch rundvleesch en Engelsch schapen-
vleesch eveneens duurder varen. Hiertegenover daal-
den graan en meel in prijs en was Engelsch rund-
vleesch veel goedkooper. Van de groep ,,Andere Voe-
dings- en Genotmiddelen” steeg thee aanzienlijk in
prijs evenals boter. Suiker gaf een daling te zien.
Bij de ,,Weefstoffen” werden de hoogere cijfers
voor jute en zijde gecompenseerd door lagere voor
wol en vlas. Bij de groep ,,Delfstoff en” waren de
voornaamste kenmerlen hoogore prijzen voor koper
en lood en lagere voor tin. Wat de groep ,,Diversen”
betreft, gaven ljnolie en leder een prijsstijging en
ruhber een prijsdaling te zien.
De volgende tabel toont ons indexcijfer, uitge-
drukt als een percentage van het gemiddeld niveau
van 1913:
Data
n
‘1913
100
100
100
100
100
LOO
Gemiddelde
1924..
168.5
215.8
214.7
149.3
122.6
166.2
1925..
168.4
204.2
194.6 139.8
126.2
160.9
1926..
151.7
195.3
152.6 149.8
120.7
149,4
1927..
147.6
202.2
157.0
125.1
116.1′
143.7
1928..
152.9
189.7
165.0 115.2
111.2
140.9
Einde
Aug.
1928..
148.2
187.3
165.1
113.4
111.2
139.4
,,
Jan.
1929..
142.7
180.8
159.0
118.6 105.9
136.1
Feb.
,,
..
149.3
179.0 156.8 120.6
106.1
137.3
Maart
..
148.9 176.5 158.2 124.7
106.1
138.1
April
,,
..
146.2 174.9
151.8
120.9
104.5
135.0
Mei
,,
. .
136.6
170.5
149.0
119.7
103.9
131.5
Juni
..
140.3
170.1
145.5
120.4
103.6
131.7
Juli
,,•..
152.7 171.3
143.8
120.2
106.6
134.6
Aug. ..
,,
..
14.5
174.3
143.9
120.4
105.6
134.5
II September 1929.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
823
lndexcijfer
–
Indexcijfer
lndexcijfer
Toe- (+) of afneming(-)
Toe- (+)ofafneming(
–
)
Toe-(+)ofafneming(
–
)
in perc.
vergeleken_met
In perc.
vergeleken met
in perc.
vergeleken met
vor. maand 1 vorig jaar
vor. maand 1 vorig jaar
vor. maand( vorig jaar
Tarwe (buiteni.)
–
9,6
+
22,5
-0,2
+
1,0
Hout (Eng.)…….
11
(Eng.)
……
–
2,9
±
12,0
Katoen (Am.) ……
,,
(Egypt.)
+
0,9
–
8,5
,,
(Zweedsch)
wIeel
………….
–
9,2
+
12,9
Garen …………
.+
1,7
–
3,2 Cement
…………
..
–
13,0
Ilerst ………….
..
-28,0
Laken …………
+
1.0
–
3,6
Huiden ………..
–
0,9
-35,6
Haver …………
-13,0
-10,7
Wol (Eng.)
..
-20,7
+
5,0
-27,6
–
8,4
+
0,7
.
(Austr.)
–
2,6
–
17,4
Benzine No. 1
..
+
14,8
..
+
10,9
,,
(tops) ……..
-5,4
-31,4
Petroleum
•.
+
14,3
Maïs
……………
+25,0
–
9,1
Zijde
…………
-(.-
2,4
–
6,7
..
–
3,6
Rundvleesch (Eng.)
..
-18,0
+
1,5
Vlas …………..
-2,9
-30,3
Leder
…………..
..
+
4,1
+ 33,3
(Arg.)
+
7,0
–
3,0
Hennep
……….
–
1,9
.
+
1,3
Stookolie
…………
..
-..
2,7
8cliapenvl. (Eng.)
.
+
9,8
..
..
+
12,4
Jute ………….
+
5,0
..
–
13,3
–
1,8
+
13,9
Rijst
……………
11
(N.Z.)..
Varkensvl.(1)eensch)
..
-1,6-
..
-114
+
12,8
Soda ………….
Amm. Sulphaat
+
0,1
..
-12,8
..
..
+
9,8
Aardappelen ……..
iraneg en Vleesch..
Weefstoffen ………
.Ruw.lJzer ……..
Lijnolie
…………
Talk
……………
..
-38,9-
–
2,1
+
0,9
Stalen rails
IJzeren staven
..
.
-.
.
..
.. ..
__
4,9
Rubber
………….
–
5,0
+20,8
–
2,3
–
..
–
1,2
–
9,2
+
0,7
+
2,1
Diversen ………
Thee
……………
+
0,8
–
7,5
Kolen (WeIsch).
.
..
+
3,9
Rietsuiker
……..
..
–
3,2
–
11,8
Tin (platen)………
,,
(Dur. Gas.)
.
.
.-j_ 11,9
Koffie’
………..
Cacao
…………..
–
4,9
-13,8
(huisbrand)
..
..
+
8,1
Creosoot
………..
+
0,5
–
9,0
Lood
…………..
+
2,1
+
10,0
Bietsuiker
………
Kaas (Can.) ……..
Boter (Deensche)
+
7,6
–
1,6
-2,2
–
2,4
Kokosolie ……….
+
1,4
–
9,0
Koper …………
+
1,9
+
18,2
rabak
…………..
..
+
2,3
Tin
…………..
…
Ongez. Zink
……
..
0,8
..
+
1,3
Andere voedings. en
..
Genotmiddelen…
+
1,8
–
6,9
Delfstoffen
……..
± 0,2
Berekenci als een percentage van het gemiddelde
.ni’eau van 1.924 bedraagt ons indexcijfer einde
Augustus 80.8. Dit beteekent een daling van bijna
8.5 pOt. in vergelijking met de overeenkomstige maand
van verleden jaar.
Voorts volgt hier nog een overzicht van het prijs-
verloop in een aantal belangrijke landen.
.
«5
–
•
a
0
.
0
v
N
.
”
Z
«5
1913
100
4
100
6
100
lOO
100
7
100
100
lOO
Novemb.
1918
..
358 438
..
..
367
392
214
oogs
e
1920
f
..
591
679
..
325 366
297
322
.
..
(Apr.)
(Apr.)
(Jan.)
(Juni)
(Juli)
(Mrt.)
Decemb.
1923
101
S
458 577
..
183 160
154
211
Decemb.
1924
935 489 553
1375
–
162
156
206
Decemb.
1925
.103
5
555 646
1425
–
161
155
202
Decemb.
1926
1005
703 654
134 145
149
145
179
Decemb.
1927
97
604 433
140
146
148
151
168
Juli
1928
98
624 488
142
144
150
148
169
Augustus
,,
99
617
486
142
144
149
144
170
September,
100
620 488
140
144
146
145
174
October
,
98
617
492
140
145
145
146
174
November
97
626
495
140
145
145
148
173
December
97
624
497
140
144
145
148
174
januari
1929 97
630 496
139
143
144
146
172
Februari
97
638 498
139
143
145
.
146
171
Maart
98
640
499
140
142
144
147
171
April
97
627 493
137
140
141
144
170
Mei
96
623
485
136
139
140
142
169
Juni
96
610
480
135
139
139
141
168
juli –
..
613
..
138
143
1) Bureau of Labour. 1) Stat. Reichsamt.
3)
Sedert
1922
gebaseerd op
48
artikelen.
4
)
1926
= 100.
5)
Jaargemiddelde.
6)
Sedert October
1923:
Juli 1914=100. 7)
Midden
1914 = 100.
De volgende opmerkingen zijn ontleend aan de des-
betreffende rnaandpublicat.ie van het Centraal Bureau
voor de Statistiek en hebben betrekking op de Neder-
laucische undexcijfers met basis 1913 = 100.:
Bij beschouwing der indexcijfers over Juli 1929 in
vergelijking met di.e der vorige maand, blijkt, dat zoo-
vei het algemeen indexcijfer als dat (ier voedingsmid-
delen gelijk is gebleven.
rregellover een prijsstijging van 17 artikelen (w.o.
1.4 voedingsm:iddelen) met in totaal 113 punten( w..o.
tarwe met 14, nlaïs met 10, eieren met 10 en lijnolie
met 1.8 punten) staat een
prijsdaling
van 12 artikelen
(w.o. 7 voedingsmiddelen) met in totaal 108 punten
(w.o. hooi met 26, zemeleti met 39 en paardehuiden
met 1.0 punten). In pOt. van de prijzen van Juni ji.
zijii de stijgingen voor tarwe 11.2,. rogge 3.3, gerst 1.8,
maïs 13.5, rijst 3.6, macaronie 2.7, suiker 3.5, peper 0.5,
alcohol 0.3, rundvieesch 1.9, varkeusvieesch 2.0, eieren 7.5, riielk 5.6, kaas 3.3, lijnolie 14.1, tin 5.7 en hars 4.7,
en de dalingen voor hooi 12.1, haver 0.8 zemelen 20.9,
aardappelen 4.6, groene erwten 1.4, thee 1.3, cacao 0.6,
zwaveizure ammoniak 13.3, terpentijn 1.6, hennep 1.1,
paardehuiclen 7.7 en runderhuiden 6.7.
BOEKAANKONDIGING.
De ontwikkeling der Arbeidsbensidde-
ling in Nederland,
door Mr. Dr. G. J.
Goedhart en Mr; A. Roeterunk. Uitgave
H. J. W. Becht, Amsterdam. (Prijs
– ingen. f2,90).
Wij leven in een tijd, waarin de meest gewone zaken sterk worden overschat. Zoo is het o.a. met de arbeids-
beurs. De heer Detiger heeft in een brochure over de ‘vraagstukken van de arbeidsmarkt deze instelling als
één der beste barometers voor de economische con
junctuur aangeduid. Anderen doen het voorkomen,
alsof in het belang van de werkloosheidsvoorzieiiing
wettelijke regeling van de arbeidsbeuzen- onontbeer-
lijk is. –
Indien men een drgelijke overschatting aantreft
bij personen, die in en om de arbeidsbeurzen verkee-
ren, doet het weldadig aan van een boekwerk als de
Ontwikkeling der Arbeidsbemiddeling in Nederland
kennis te nemen. De schrijvers, de heeren Mr. Dr.
G. J. Goedhart en Mr. A. Roeterink, hebben zich,
evenals Prof. van Blom, die een voorwoord tot hun
beschouwingen leverde, voor overdrijving weten te
hoëden. Anders dan hun uitgever, die in zijn pros-
pectus de meening tot uitdrukking brengt, dat het
vraagstuk der arbeidsbemiddeling door het op 1 Maart
ji. bij de Tweede Kamer ingediende ontwerp Arbeids-
beiniddelingswet 1929 meer dan ooit in- hdt centiurn
(Ier belangstelling is komen ite staan. -.
Laat ons hier1genover dadelijk. ons gevoelen plaat-
sen, dat in de arbeidsbeurs een nuttig instituut ziet,
welker betéekeis voor een vlotte voorziening in de
behoeften van de arbeidsmarkt niet behoort te wor-
den overschat. – –
Deze zienswijze belet ons allerminst de verschijning
van het boek van de heeres Goedhart en Roeterink
met vreugde te begroeten.
liet arbeidsrecht is een deel van het Nederiandsche
recht dat d
oor
de commentatoren het siechtst is ver-
zorgd. Een de geheele materie omvattend werk van
eenige heteekenis ontbreekt. Zooveel te gelukkiger
prijzen wij ons, dat langzamerhand een.ige boekwer-
ken zijn verschenen, die althans eenige onderdeelen
824
ECONOMISCH-STATITISCHE BERICHTEN
.11 September 1929
van het Nederlaridache arbeidsrecht behandelen. Én
thaiis is een forsch werk over de arbeidsbemiddeling
hieraan toegevoegd.
Intusschefi stelt het voor ons liggend boekwerk nog
eens duidelijk in het licht, welk een geweldige moei-
lijke taak het is, om een in alle opzichten bevrëdigende
wetenschappelijke verhandeling over een stuk arbeids
recht te leveren. De als kleine paddenstoelen alom op-
schietende litteratuur doet menigee voor deze om-
vangrijke taak terugschrikken. Wat toch is het geval?
De ontelbare organisaties van belanghebbenden laten
in hun maand- of weekbladen over economische en
sociale vraagstukken onafgebroken een nu eens hel-
der dan weer duister licht uitstralen. En om nu dit
heldere licht te kunnen opsporen is een geregelde
kennisneming van al clie tijdschriften vereischt. Wie
zal het den schrijvers dan ook euvel duiden, indien
zij hier en daar een lichtbron onopgemerkt zijn voor-
bijgegaan.
Wij meeneu te mogen vaststellen, dat de schrijvers
zich op degelijke
wijze
van de op zich genomen taak –
hebben gekweten. Zij hebben een lezenswaardige aan-
winst voor onze bibliotheek geleverd, in een zestal
hoofdstukken, waarvan het zesde niet anders dan de
teksten van het Regeeringsontwerp-arbeidsbemidde-
lingswet en het contra-projet van de schrijvers bevat,
hebben zij de stof op overzichtelijke wijze verdeeld.
Voorop gaat de geschiedenis van de openbare arbeids-
bemiddeling hier te lande: Deze studie behoort zeker
niet tot het minst lezenswaardige gedeelte van het
werk. In een tweede hoofdstuk volgt een overzicht
van de op’enlare arbeidsbemiddeling tijdens en na
den oorlog, waarin wij ‘tot ons leedwezen de enquête
van de verkgeversorganisates ,,De werkgevers en de
openbare Arbeidsbemiddeling” onvermeld zien.
Hét derde hoofdstuk bespreelct het ontwerp Ar-
beidsbemiddelingswet 1929, dat in enkele opzichten
de instemming van de schrijvers niet kan verwerven.
In het bijzonder meenen zij, dat de lasten van de ar-
beidsbeurzen geheel voor rekening van het Rijk be-
hooien te worden gebiacht.
Vooï’ts breken zij den staf over de arbeidsbemidde-
ling uit winstbejag, ja zelfs richt hun verzet zich
tegen de mogelijkheid, die de wet openlaat, dat naast
ojenhare, daarmede gelijkgestelde, particuliere plaat-
singsbureaux, zonder winstoogmeric, blijven bestaan.
Na een vergelijking van’de wetgeving van Neder-
land ‘net ‘die van andere landen, waaraan het vi.erde
hoofdstuk is gewijd, wordt ons in het volgende hoof d-
stuk een en
•
ander omtrent de houding yan de open-
bare
•
arbeidsbemiddelingsorganen onder bepaalde om-
stndigheden medegedeeld. Lang staan de schrijvers stil bij de vraag, welke houding de beurs bij staking
&n uitsluiting moet aannemen. Evenzeer houden zij
zich beig met de houding, die de beurs tegenover het
door denverkgever geboden loon, behoort aan te
némèn.
Eet uitgangspunt van de schrijvers is beslissend
voor het antwoord op deze vragen.
Zij omschrijven in het begin van hun werk de eco-
nomische taak van de arbeidsbeurs als het vergemak-
kelijken van het contact tusschen vraag naar en aan-bod van arbeidskrachten. Welnu, daaruit vloeit van-
zelfsprekend voort, dat de beurs in tijden ivan staking
Èf ïsitsluiting mdet doorbemiddelen, zij het ook onder
mededeeling aan den betrokkene van het bestaan van
eèn conflict.
In betrekking tot de bonen maken de schrijvers
een onderscheid voor het geval de betrokken werkge-
ver door een collectieve arbeidsovereenkomst gebon-
den is of niet. In het eerste geval willen zij de loo-
nen van •de collectieve arbeidsovereenkomst door de
dbeidsbeu’s als richtsnoer zien aanvaard. De ge-
dahtè
offl
de werkingssfeer van de C.A.O. tot niet-
led ‘vin de’ contracteerende vereenigingen uit te
strekken vindt bij de schrijvers geen steun.
Wij i±gen ons intussôhen af of het in de practijk”
vooral ten aanzien van de arbeiders wel
mogelijk
zal
zijn om na te gaan of zij door een éollec-tieve arbeids-
overeenkomst gebonden zijn of niet. immers, is dit
het geval, dan zal in den gedachtengang van de hee-
ren Goedhart en Roeterink bemiddeling tegen een
lager loon achterwege moeten blijven. De N. R. 0. heeft er in zijn nummer van 20 Maart 1929 terecht
op gewezen, dat de arbeidsbeurzen alleen ten koste
van een
vrij
omvangrijke administratie erin kunnen
slagen zich ervan te vergewissen vooi welkê arbeiders
een bepaalde C.A.O. geldt.
Wij hebben dit gedeelte van het werk met groot ge-
noegen gelezen. in’menige passage leveren de schrij-
vers een pittige argumentatie voor hun standpunt.
Een enkel voorbeeld slechts. Indien zij zich afvragen
of het al dan niet juist moet worden geacht de bemid-
deling te binden aan de bijv. ter plaatse geldende ar-
beidsvoorwaarden, beantwoorden
zij
deze vraag ont-
kennend, vnl. op dezen grond, dat de vaststelling van
wat als een ter plaatse geldend loon moet rorden
aangemerkt, uitermate moeilijk is. Gaat de beurs er
niettemin toe over, dan moet zij noodgedwongen tot
willekeurige beslissingen komen.
Zulke klemmende betoogen treffen wij herhaalde-
lijk aan. En vandaar, dat
wij
tot besluit van deze aan-
kondiging de schrijvers gaarne complienteeren met
den door hen verrichten arbeid. Wij verrnoeden, dat
dit ‘nieuwe boek over de arbeidsbemiddeling bij velen,
die het Nederlandsch arbeidsrecht ter harte gaat,
een gretig onthaal zal vinden.
Mr. A. N.
MoLENAAR.’
ONTVANGEN BOEKEN.
Effe1en
,
börse îLnd Volkswirtschaft, No.
6 van
Münchner Volkswirtschaftliche Studien (Verlag
von Gustav Fischer, Prijs
Mk. 12.—).
– Deze studie, met een voorwoord vad Prof. Dr. Adolf
Weber, bevat drie wetenschappelijke verhandelingen ovr
de beteekenis van de effectenbeurzen voor het economisch
leven. –
In de eerste verhandeling over: ,,Effektenmarkt und Konjuukturverlauf” van Dr. R. Gunzert, die weder uit
twee gedeelten bestaat, wordt in het eerste gedeelte ge-
poogd, de positie van de effectenbeurs in een periode van
terugloopende conjunctuur weer te geven en te verklaren om daarna in het tweede gedeelte te onderzoeken, hoe de
effectenbeurs en de coujunctuurgolven op het economisch leven inwerken. In verband met de ingewikkelde structuur
• van de effectenbeurs, gaat een tamelijk uitvoerige inleiding vooraf, die evenwel voor een goed begrip van het eigenlijke
ollderzoek onontbeerlijk is.
De tweede bijdrage van Dr. B. Benning, handelt over:
,,])er Schwarze Freitag”, de in de Duitsche financieele ge. schiedenis, historisch geworden Vrijdag van 13 Mei
1927,
toen door een communiqué van de Berliner Stempelvereini-
gung, een geweldige koersdaling over de geheele linie op
de Berlijusche beurs volgde. In deze studie w’ordt de eco-
nomische beteekenis van dezen maatregel naar voren ge.
bracht.
De derde bijdrage over: ,,Die Neugestaltung des Effek-
tentermingeschui.fts” van Dr. E. Veesenmayer behandelt
de organisatie en structuur van de effectenzaken bp termijn
sedert October
1925,
waarbij speciaal de aandacht wordt
geschonken aan de ,,Liquidationskassen” en de ,,Medioli-
quidation.”
])e waarde van deze studies, die elkander wederzijds
aanvullen, ivordt nog verhoogd, doordat de schrijvers
jarenlange ervaring in het bankvak hebben.
Sociéé des Nations, Section éconor,’ique et finan-
cière: Annuaire Statistique international 1928.
Genève 1929. *
De eerste uitgave van het Aninuaire Statistique Interna-
tional, die in
1927
is gepubliceard ter gelegenheid van de
Internajtion’a’le Eoonomische Conferehtie, bevat cie gegevens
over
192511926,
de tweede die over
192611927.
en de oniangs versahenen uitgave die over
192711928.
Dit jaarboek verschaft zeer nauwkeurige gegevens om-
trent groagebied, bevolking (geboorte, overlijden, groei
der, bevolking
‘
, werkiosheid, lanidiverhuizing), veestapel,
productie (granen, iweeftstofieD, extsen en delfstoffen, oliie-
1
houdendë zaden, kunstmest, enz,), werefdhandel, naar
11 September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
825
waarde en naar gewicht, scheepvaart, zeevr.ac.hten, speor
–
wegen, autoniohielen, openbare finauoia (korte inhoud der
begrootingen, uittreksels uit de ontvangsten en uitgaven,
staatssahulden).
De voornaaniste bronnen, waaraan deze verschillende
statistieken zijn ontleend, worden vermeld in de nootjes
bij de tabellen. Deze bronnen dragen in de meeste gevallen
een officieel karakter (nationale statistieken, statistische
jaarhoeken, jaarverslagen van de geneeskuudlige diensten,
officieele volksteliingen, begrootingsstukken, enz.),
Het Institut International d’Agriculture verstrekte de
landbouwstatistioken, terwijl het Bureau International dii
Travail, hetzij geheel hetzij gedeeltelijk, de statistieken over
de schommelingen van de landverhuizing, cle werkloosheid
en de kleinhaudeisprjzen verschafte. Ten slotte werden
eenige cijfers aan verschillende publicaties van de Sectiou
Economique et F.ina.ncière ontleend, waaiwau men een lijst
aan het slot van deze uitgave aantreft.
Las memorias diplomâticas de Mr. Foster sobre México
Un
Prôlogo de Gena’ro Estra.da, Director dcl
Archivo Histérico Diplomâtico Mexicano.
Méxi-
co 1929; Publicaciones de la Secretarfa de Re-
laciones .Exteriores.
Rapport
omtrent de enquête naar de arbeidsvoor-
waarden van Kantoorbedienden.
Dit rapport, uitgegeven door de vereenigingen ,,Mercu-rius”, , Sint Franciscus van Assisië” en •de Ned. Ver. van
Cbr. Kantoor- en Haazcielsbediienden, bevat cle resultaten
van de enquête betreffende oudendozusverzorging, werctij-
den, overwerk en vacantie.
MAANDCIJFERS.
RIJKSPOSTSPAABBANK.
MEI
1
1927
1
1928
1929
f
10.717.459f 11.158.013f
12.081.333
Terugbetalingen …
,,
11.290.302,, 11.830.017,,
12.420.000
Tegoed der inleggers
,,319.670.376,,
327.771.110
,,339.450.282
Mom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
,,
41.989.150,, 42.285.400,,
42.416.950
Inlagen …………..
Spaar ban kboek j es
op ultimo … …. ..
gegeven
9.188
9.136
9.791
op ultimo ………
Aantal nieuw uit-
Aantal geheel
af-
betaald
8.193 8.548 8.637
Aantal in omloop
op ultimo ….,
2.025.4561
2.053.559
2.084.250
POSTOHEQUE EN GIRODIENST.
(In duizenden guldens).
Mei 1929
Mei 1928
Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag
Aantal rekeningen
op ult°.
……..
144.153
133.444
Bijschrijvingen ….
1.879.757
506.578
1.607.909
457.392
wegens:
a. Stortingen ……
818.069
139.731
681.829
126.374
b.
Overschrijvingen.
van andere rek.
1.061.558
351.751
925.953
315.128
van Ned. Bank.
132
15.057
127
15.858
c. And, onderwerpen
–
39
–
32
Afschrijvingen
….
….
1.179.570
510.760
1.036.142
460.042
wegens:
248.182
78.038
227.109
72.120
6. Overschrijvingen.
1.op andere
rek.
921.331 351.751 799.734
315.128
a. Chèques
………
2. naar Ned. Bank
1.085
80.918
955
72.744
c.
And, onderwerpen
8.972
53
8.344
50
Gezamenlijk tegoed
op ulto
98.185 88.804
Bedrag der beleg-
ging
1)
76.805
70.919
1)
Het bedrag, (lat vroeger tegen vergoeding van rente
aan cle schatkist w’erd verstrekt, wordt tegenwoordig, voor
zoover het nog iiiet voor vaste belegging is aangewend, te
samen met andere bedragen in rekening-courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegrafie begrepen en is
daarom niet meer in het bedrag der belegging begrepen.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
-N d (Disc. Wissels.
5425 Mrt. ’29
Zwits. Nat. Bk. 3422
Oct.’25
Bk Bel.Binn.Eff. 6
25Mrt.’29
N.Bk.v.Denem. 5
24Juni’26
Vrch. inR.C. 7
25Mrt. ’29
ZweedscheRbk 4424
Aug.’28
Javasche Bank….
5422 Juli’29
Bank v.Noorw.
5427Mrt.’28
Bank van Engeland 54 7
Feb.’29
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijkabank
7325Apr ’29
slowakije .. 5
8Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk. 3419
Jan.’28
N.Bk.v.O’rijk. 7424
Apr’29
Belgische Nat. Bnk. 5
1Aug.’29
N. Bk. v. Hong. 8
24 Apr’29
Fed.Res.BankN.Y. 6
9Aug.’29
Bank v. Italië. 7
14Mrt.’29
Bank van Spanje.. 5419
Dec.’28
Z.-Afr.Res.bnk 6
17Aug.’29
OPEN MARKT.
1929 1928
1927 1914
7S
t
ep
.
217
26131
19124
318
5110
20/24
Sept.
Aug.
Aug.
Sept.
Sept.
JulI
Amsterdam
Partic.disc.
518
–
1I6
–
Prolong.
5
5
5
116-
7
11s
5.31
4
5
1
18_5116
5_1j
3
4
1
51165
3
/16
411..5114
4116-I16
4.11
4
3
1
1_
5
1
311
3
.4
3
1
18.
3
116
211
4
_91
4
Londen
Daggeld…
3114-41h
311
4
.431
4
45
3
1
I2-5
112
2112-4314
3.4114
11142
Partic.disc.
5
7
116.
1
12
57116.
1
12
5
1
5132_
1
12
515133119
4
1
14-
5
11a
41l6
2114_h/4
Ben/in
Daggeld…
8-10
8-10
411
1
10
41139
5-9
4
6
128
–
Partic.disc.
30-55 d..
.
7
1
18
711
9
7114
7
1
18
6
5
14
57/
8
–
5690 d..
.
7
1
18
7118
711
4
711s
6/8
5
7
18
2
1
14
1
12
Waren-
wechsel.
718
7
1
128
7314-8
7314
6718-7
S
6.11
4
–
New York
Dageld
1)
6
1
1
6-9114
7.91/4
6-7/4
7
1
11.8
1
14
3
1
12.4
1
14
1142
1
12
Partic.disc.1
511
4
511
4
511
4
.11
4
511
4
451g
3I14
–
1)
Koers van 6 Sept. en daaraan voorafgaande weken t/m VrIjdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
o
a a
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
York’)
‘)
.)
S
)
)
1)
3 Sept. 1929
2.49&i,
12.1Ö
59.40
9.761 34.68
99
4
,,
1929
2.4911
4
12.10i
59.40
9.77
34.69
99
S
,,
1929
2.495/
12.099/
4
59.40
9.76e
34.68
99%
6
,,
1929
2.4911
4
l2.09+
59.404
9.77
34.684
999
7
,,
1929
2.491/
8
12.09
1
,
8
,
59.414 9.764 34.684
99%
9
,,
1929
2.4941
16
12.09+
5942
9.764
34.68
99
1
/8
Laagste d.w.1)
2.49%
12.09%
59.37
9.76 34.66
9934
Hoogste d.w
1
)
2.498,.
12.10%
59.44
9.78 34.72
100
2 Sept. 1929
2.4911/
j4
12.10
59.41
9.76e
34.704
99%
26 Aug. 1929
2.49aj,
12.095/
59.41
9.76ï
34.70
99%
Muntpariteit
2.48%
12.10%
59.26
9.75
34.59
100
Data
ZWit
serlan
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
•)
ij
rest
1)
5*)
.)
3 Sept. 1929
48.03%
35.1734
7.384
1.484
13.054 36.75
4
,,
1929
48.04% 35.15 7.384
1.484
13.05
36.77
5
,,
1929
48.04
35.15
7.384
1.48
13.05
36.75
6
,,
1929
48.05%
35.15 7.384
1.48
13.05
36.76
7
,,
1929
48.06
35.15
7.384
1.484
–
–
9
,,
1929
48.06%
35.15
7.38
1.484
13.05
36.81
Laagsted.w.3)
48.01
35.07%
7.36
1.46
13.02
36.70
Hoogated.wl)
48.08 35.20
7.42
1.51
13.08
38.85
2 Sept. 1929
48.04k
35.17%
7.384
1.483
13.06
38.76
26 Aug. 1929
48.04
35.1734
7.384
1.48
13.05 36.71
Muntpariteit
48.-
35.-
2)
48._
13.09
48.524
a a
D
t
Stock-
Kopen-
°
0 1 •
Hel- Buenos-
Mon-
holm )
ho
gen’)
Jos24
Alrës
1)
treal
1)
3 Sept. 1929
66.85
66.424 66.474 6.274
104%
2.47a
1
1
4
,,
1929
66.874 86.424 66.474
6.274
10434
2.48
1/
j4
5
,,
1929
66.85
66.424
66.45
6.27
104%
2.48%
6
,,
1929
66.85 66.45
66.474
6.274
1045/
2.48%
7
,,
1929
66.85 66.45
66.474
6.274
1041/
4
2.48%
9
,,
1929
66.85
66.424
66.45 6.273
104%
2.4811
8
Laagated.w.1)
68.80
68.374
66.40
6.25
104%
2.47
71
8
Hoogste d.w
1)
66.90
86.50
68.524
6.31
105
2 4821
4
2 Sept. 1929
66.873
66424
66.473
6.274
104%
2.48
26 Aug. 1929
66.873 66.45 66.474 8.28
104%
2.48
Muntpariteit
66.67
66.67
66.67
6;284
105%
2.48%
5) Noteering te Amsterdam.
*5)
Noteering te Rotterdam.
1) Particuliere opgave.
3) Wettelijk gestabiliseerd tussehen 7.53
4
.
1
4en
7
.
2
1
1
1t.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
826
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11
September 1929
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
Data
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterdam
($
per £)
(
P.
lOOfr.)
($ p.
100 Mk.)
($
p. 100 gld.)
3 Sept.
1929
4,84
25
1
32
3
1
91s/
23,79%
40,06%
4
,,
1929
4,84is,,
3,91sf
8
23,80
40,06i
5
,,
1929
4,84
11
118
3,915/
4
23,80
40,06/
6
1929
4,84
23
1
32
3,915/,
23,80
40,07
–
7
,,
1929
4,84
28
1
3,91’1,
23,80% 40,07
9
,,
1929
4,84
11
/
3,91%
23,80
7
1
8
40,07
10 Sept.
1928
4,858/
3,80%
23,83
40,089
1untpariteit..
4,8667
3,9108
23,81(
40s1
16
KOERSEN
TE LONDEN.
Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
24Aug.
1929,
31Aug.
1929
217
Sept.
’29
1
1
LaagstelHoogstel
7
Sept.
1929
Alexandrië.. Piast. p.g
9744
g74
9771,
8
979/t,
44
374
3743,
375%
375
Bangkok…. Sh. p.tical l’lOs,
1/10
5
1110
1110
3
18
1/1081
8
Budapest
. . .
Pen.
p £
27.791
27.79k 27.77
27.83
27.79
Buenos Aires
d. p.
$
4771
3
,
4711116,
11
184
132
4151,
Calcutta
.
..
.
Sh. p. rup.
1;57,
157/
8
11527132 1152918 1/5718
Constantin.. Piast.p.0 1.015
1.015
9.95
1.020
1.0021
Athene ……Dr. p.
3751/
4
Hongkong
. .
5h. p.
$
111171
8
1/1171
2
111111
8
2/0
1/1111
4
1111
1111
1111°
1111,
Kobe
…….Sh. p. yen
1
/
111/
8
Lissabon…. Escu. p.
£
10811
5
108k
108
1088/
8
108
h
Mexico
1)
….
$
per
£
10.10 10.10
10.00
10.20
10.10
Montevideo
.
d. per
£
451,
4834
4844
48S/
4
483
Montreal
…
$
per
£
4.8771
5
4.88%
4.8711
8
4.88518
4.87ft
Rio d. Janeiro d. per Mii.
571
6
5′,
555104
5571
571
8
Shanghai
. . .
Sh. p. tael 214
28
1
32
2/4
17
1
2/3ti
16
214i1
8
2
,
43
/
32
Singapore
. .
id. p.
$
213
47
1
64
21347164 2139
2131s1,,
213
47
1
64
Valparaiso
2).
$
per
£
39.48
39.46
39.43
39.49
.43
Warschau
. .
Zi.
p.
£
435
16
435
43,s/,
4351
54
43,2q
1)
In het vervolg worden de Mex.
$
niet meer in penc. doch in
£
genoteerd.
2)
90 dg.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
5)
Londen’) N.York’)
Londen
2 Sept. 1929.. 2451
14
–
2 Sept. 1929..,.
8411134
3
1929..
24i
6
5211
5
3
,,
1929…..
8411134
4
,,
1929..
201
5
5244
4
,,
1929….
84111%
5
,,
1929..
2411,
5211
8
5
,,
1929….
8411134
6
,,
1929.. 24
5 1 %
.
6
,,
1929….
84111%
7
,,
1929..
24’1j
6
517,
7
,,
1929….
8411134
8 Sept. 1928.. 2691,,
5751
4
8 Sept. 1928….
84111%
27 Juli
1914.. 24t’1
4
59
27
Juli
1914…
.
84111
1)
In pence p.oz.stand.
5)
I’orelgn silver
In $c.
p.oz.flne.
5)
In sh. p.oz.
line
STAND VAN ‘,RIJKS
KAS.
Vorderingen.
1
30 Aug. 1929
1
7Sept. 1929
Saldo bij de Ned. Bank ………………-
–
Saldo b. d. Bank voorNed. Gemeenten
f
53.518,49 1
89.445,19
Voorschot op ultimo Juni 1929 aan
de gem. op voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten op
de Rijksinkomstenbelasting ……….,, 12.318.845,95
,, 12.318.845,95
Voorschotten aan Ned.-Indië
.
………
…25.601.945,98 ,, 28.782.084,71
Id. aan Suriname …………………
….lO.887.8g5,38
,, 10.810.584,11
Id. aan Curaçao ………… ……….
…..349.319,26
,,
357.065.63
Kasvord. weg. credietverst.aJh. buiteni
138.644.291,62 ,, 140.132.723,78
Saldo der postrekeningen van Rijks-
comptabelen …………………….20.544.245,98
, 25.982.491,34
Vordering op het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds’) …………………..
292.729.90
Vordering op andere Staatsbedrijven’) ,. 5.001.327,22 ,, 5.001.327,22
V
e rpli
c Is
t
i
n gen.
Voorichot door de Nederl. Bank ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt
/
15.000.000,-
f
12.275.031,19
Voorschot door de Ned. Bank inrek.
5.392.392,48
–
Schatkistbiljetten in omloop ………
103.475.000,-
,,
112.560.000,-
43.300.000,-
54.990.000,-
courant verstrekt
………………….
Waarvan direct bij de Ned
Bank..,,
26.000.000,-
,,
8.000.000,-
Schatkistpromessen in omloop
………
Daggeldleeningen
…………..
. ….
…5.000.000.-
–
Zilverbons in omloop
……………..
….
,
11.803.620,50
,,
11.779.242,-
1)
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P.,T.
en
T.’)
,,
113.671,86
24.200.071,75
–
,,
20.419.649,26
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
…..
130.000,-
,,
130.000,-
Id. aan diverse instellingen’) ……..
…
…….
13.458.827,72
,,
13.492.928.26
‘s
1)
In rekg.-crt. met
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH-INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.
31 Aug. 1929
7 Sept. 1929
Vorderingen:
– –
/30.248.000,-
f
30.494.000,-
Verplichtingen:
Voorschot
‘s
Rijks kas
……………
,,
28.782.000,-
Saldo bi)
s
Rijks kas
……………….
… ..
Schatkistpromessen
………..
,,
700.000,-
Saldo bil de Javasche Bank…………
Betaalmiddel en in
‘s Lands Kas
‘
–
–
–
..,25.602.000,-
.
6.653.000.-
–
Muntbiljetten in omloop
………….
,
..,
700.000,-
,,46.249.000,-
Waarvan Muntbiljetten
………………
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds
,,
1.961.000,-
,,
1.423.000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank
,,
843.000,-
..
,,
801.000.-
Voorschot van de Javasche Bank….
– –
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 9 September 1929
Activa.
Binnenl.Wis.(Hfdbk.
f
53.403.287,80
sels, Prom.,
IBijbnk.
,,
2.423.843,89
enz.in disc.(Ag.sch.
,,
10,564.050,98
f
66.390.982,67
Papier
o.
h. Buiten!. T1isconto
…….,,
–
Idem eigen portef.
. j’
168.977.259,-
Af :Verkochtmaar vpor
debk.nognietafgel.
–
168.977.259,-
Beleeningen
Hfdbk.
f
53.862.020,54
isici.
vrsch. B,jbnk.
11.05.006,61
inrek.-crt.
op
onderp.
Ag.sch.
45.588.612,65
.f
110.525.639,80
Op
Effecten
……
f
102.051.139,80
Op Goederen en Spec.
,,
8.474.500,-
110.525.639,80
Voorschotten a. h.
Rijk …………….,,
14.784.658,62
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……
f
65.707.200,-
Muntmat., Goud
..
,,
377.443.997,71
f
443.149.197,71
Munt, Zilver, enz..
,,
19.634.987,14
Muntmat. Zilver..
,,
–
,,
462.784.184,85
1
)
Belegging
1
1, kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds
……………………
25.353.600,46
Gebouwen en Meub. der Bank
……..,,
5.200.000,_
Diverse rekeningen
………………,,
34.979.946,22
f
888.996.271,62
Passiva.
Kapitaal
……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………,,
7.106.550,55
Bijzondere
reserve
……………….
..
8.000.000,-
Pensioenfonds
………………….,,
6.252.516,27
Bankbiljetten in omloop …………..
,,
824.057,700,-
Bankaasignatiii in omloop
……….,,
285.877,47
Rek.-Cour.j Het Rijk
f
–
saldo’s:
‘1,,
Anderen,,
14.262.348,63
.
14.262.348,63
Di
verse
rekeningen
…………………
9.03 1.278,70
f
888.996.271,62
Beschikbaar metaalsaldo
………….
f
126.857.183,26
Minder bedrag aan bankbiljetten in
om-
loop
dan waarl oe de Bank gerechtigd
is
,,
317.142,955,-
1)
Waarvan in het buitenland
f
23.890.447,18.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt
1
Muntmatl
Circulatle
opeischb.
]schulden
Metaal-
saldo
5)
kin ga
perc.
9 Sept. ’29
65.707
377.442
824.058-
14.548
126.857
55
2
»
’29
65.713
377.442 844.296
20.363
116.528
53.
26 Aug. ’29
85.722
377.442
800.560
13.006
138.604
57
19
’29
65.729
377.442
802.515
15.711
136.635
57
12
’29
65.732
377.442
807.821
12.980
135.341
56
5
’29
65.742
382.168
827.361
28.633
125.901
55
10
Sept*’28
67.400
367.521
814.381 33.408
287.300
54
25
Juli
’14
65.703
96.410
1
310.437 6.198 43.521
54
Totaal
Schat
kijf-
Belee-
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
fl
ngen
op het
reke-
discon
to’s
rechtstreeks
buitenl.
nin2en
2)
9 Sept. 1929
66.391
6.000 110.526
168.977
34.980
2
,,
1929
70.371
16.000
136.898
168.500
34.858
26 Aug. 1929
138.481
17.000
93.704
153.753
37.415
19
1929
77.395
21.000
107.114
146.191
36.968
12
1929
76.305
17.000
120.039 135.545 28.481
5
,,
1929
89.798 30.000
92.796 178.720
29.947
10
Sept..1928
57.731
10.000
103.269
192.718
40.134
25
Juli
1934
07.947
–
61.686 20.188
509
t)
Sedert den
bankstaat
van 14 Jan.
’29 weder
op
de bas,s
van
2/
nietaaldekking.
2)
Sluitpost
activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Circu
– 1
t
Div. reke-
Data
Metaal
1
opeischb. Discont.
latie
schulden
1
l
ningen
1)
3 Aug.
1929..
809 1.698
612
988
442
27
Juli
1929-
811
1.561
566
990
436
20
1929..
811
1.584
648
985
427
13
1929-
811
1.607
7G]
983 403
6
,,
1929-
811
1.687
671
986 393
4 Aug.
1928-
956 1.654
584
1.067 488
5
Juli
1914….
645
1.100
560 735 396
2)
Sluitpost der activa.
Ii September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
827
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duiienden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatieeischb. metaal-
op
schulden
1
saldo
7Sept.1929
1700
312.100
69.200 19.680
31Aug.1929
172.000
305.700
69.600 21.880
24
,,
1929
171.900
304.400
73.300 20.820
10Aug.1929 17.881
23.800 309.669
59.682 23.941
3
,,
1929 148.022
23.817 304.682
66.280 23.454
27 Juli 1929 147.122
21.862 301.951
52.188 28.328
20
,,
1929 148.139
20.869 305.066
49.224 27.292
8Sept.1928 72.445
15.228 324.346
46.820 39.206
10Sept.1927 183.762
18.873 226.855
68.867 123.666
25 Juli1914 22.057
31.907
110.172
12.634
4.842e)
Data
Dis-
,
‘
z
”
Belee-
Diverse
conto’s
N.-Ïiid.
ningen
g
percen befaalb.
lage
7Sept.1929
•1
99
50
45
31Aug.1929
198.700
***
46
24
,,
1929
204.800
***
46
10Aug.1929
11.496
38.863
125.668
23.839
46
3
,,
1929
10.886
35.811
125.621
28.806
46
27Juli1929
10.870
36.417 112.738
26.144
45
20
,,
1929
10.643
27.120
117.395 32.025
48
8Sept.1928
13.337
29.336
94.247
49.974
51
10Sept.1927
13.209
25.215
115.193
42.613
51
25 Juli 1914
7.259
6.395
1
47.934
2.228
44
1)
Sluitpost
activa.
2)
Basis
2
1
metaa1dek1ng.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten in duizenden
ponden sterling.’)
Bankbilf.
Bankbilf.
1
Other Securities
Data
Metaal
in
in Banking1
Dlsc.and
ecurittes
circulatie
Departm.
Advances
4 Sept. 1929
137.549
366.231
30.026
4.310
27.073
28 Aug. 1929
137.634
364.045
32.318 3.753
22.266
21
,,
1929
138.202 365.443
31.516
3.832 28.738
14
,,
1929
140.888 370.592
28.852
5.189 25.231
7
1929
141.432
378.203 23.978
6.835
24.329
31 Juli
1929
142.610
371.818
29.558
9.951
24.151
5 Sept. 1928
176.577
135′.368
47J457
22 Juli
1914
40.164 29.317
33.633
Data
00v.
Sec.
Public
Depos.
Other Deposits
1
Other
Bankers Accountsl
Reservel
Dek-
kings-
1
perc.
2)
4Sept.’29
75.807
9.095 73 968
37.167
31.318
26
28 Aug.’29
73.277
20.518
57.990
38.141
33.589
297
1
32
21
,,
’29
71.047
.
26.286
55.851
36.037
32.759
27
281
82
14
’29
,,
73.422 14.999
64.502
36.288 30.096
25
29
1
33
7
,,
’29
74.267 8.270
67.127
37.128
25.229
22
13
1
92
31 Juli ’29
62.257
11.087
60.277
37.687
30.792
28K
5Sept.’28
37.735 18.486
.
10385
60.959
4751
8
22 Juli ’14
11.005
13.736
42.185
29.297
52
1)
Zie voor wijzigingen
in ae Danksiaat (ie
toellcnting op rnz. iou
en 1081.
2)
Verhouding ttisschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste poSten in millioenen francs.
1
Te goed
Wis
Waarv.
Belee-
1
Renteloos
Data
Goud’)
ZllverI
in h t
butt:nl
–
sels
op het
.
1
ningen
voorschot
bultenl.
a.d.Staat
30Aug.’29
38.930
51
7.248
28.140
1
18.587
2.335
3.200
23
,,
’29 38.804
45
7.247
26.929
18.585 2.367 3.200
16
,,
’29 38.476
45
7.264
26.078
18.568
2.440
3.200
9
’29
38.472
45
7.284
27.074
18.555
2.443
3.200
31 Aug.’28
30.351
732
14.242
19.760
17.721
2.055
3.200
23Juli’14
4.104
640
–
1.541
8
769
–
Sons v.
d.1
1
Diver-
1
Rekg. Courant
Data
zei/st. amort. k.
sen
1)
l
—-
____________
Circulatle
1
~elfit.
1
Parti-
Staat
lamort.k.lcuileren
30Aug.’29
5.612
1.619
66.468
6.582
6.862 6.175
23
.,
’29
5.612
1.412
64.354
5.659
6.960 6.652
16
’29
5.612
2.069 64.692
7.085
6.825
5.568
9
,,
’29
5.612
1.458
65017
8.824
8.573
6.290
31Aug.’28
5.930 2.273
62.184
7.518
2.713
5.751
23Juli’14
–
-.
5.912
401
–
943
nij
Ge slaoilisatie is ae gouavoorraaa gewaaraeera voigens ae
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.
DUITSCHE RUKSBANK.
Voornaamste
posten in millioenen Reichsmark.
Daarvan
Deviezen
–
Andere
Da
ii
Go
ud
bij bui-
als goud-
wissels Belee-
tenl. circ. dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques
31 Aug. 1929
2.183,4
149,8
308,1
2.634,5
182,1
23
,,
1929
2.177,0
149,8
312,2
2.020,4
43,7
15
,,
1929
2.150,3
149,8
302,7
2.157,3 85,8
7
,,
1929
2.148,3
149,8 330,7
2.413,6 43,8
31 Juli
1929
2.148,3
149,8 333,9
2.621,2
109,1
31 Aug. 1928
2.248,1
85,6
194,9
2.603,9
128,9
30 Juli
1914
1.358,9
– –
750,9 50,2
D
0
a
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.- Diverse
ten
Actival)
latle
Crt.
Passiva
31 Aug. 1929
92,8
567,6
4.897,3
433,9
–
332,7
23
,,
1929
92,7
548,2
4.153,1
444,8
344,3
15
,,
1929
92,7
545,7 4.291,7
452,7
343,4
7
,,
1929
92,7
557,9 4.472,1
490,4
338,8
31 Juli
1929
92,9 518,5 4.725,5
515,9
338,3
31 Aug. 1928
93,8
490,3 4.673,0
564,8
220,2
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
•,unoeiast. ‘
w.o. sçentenoanicscneine 31, 5;1
1
1 Aug., 31Juli ’29,
31 Aug. ’28,
resp.
9; 48;
33; 38; 8,5; 9 milI.
NATIONALE BANK VAN BEL.GIE.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Data
Goud
0
0
4
i
o
Rekg. Crt.
0
.
0
.
0
‘O
0
co
5 Sept.
1021
548
44
767
54
342
2.646
40
—
56
29 Aug.
1014
566
44
797
47
348
2.624
32
126
22
1013
529
44
790
41
347
2.603
34
94
14
1012
507
44
794
44
346
2.834
18
63
8
,,
1013
486
44
803
47
346
2.618
30
60
6Sept.’
805 495
44
566
61
377
2.226
23
68
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD
–
AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANXS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
ata
betaal-
middel,
Zilver
Dng
Totaal
Dekki
F. R.
In her-
dtsc. v. d.
In de
open
bedrag
Notes
etc.
member
markt
banks
gekocht
21Aug.’29
2.954,2
1.629,3
188,6
986,4
132,1
14
,,
’29
2.938,4
1.629,3
190,4
1.028,0
117,9
7
,,
’29 2.940,0
1.557,0
183,3
1.064,1
79,2
31 Juli ’29
2.924,1
1.553,1
185,4 1.075,7 74,6
24
,,
’29
2.943,7
1.593,8
182,0
1.064,0 88,8
17
’29
2.929,6
1.574,0
168,1
1.083,7
67,6
22Aug.’28
2.614,0
1.173,1
147,4
1.037,4
183,6
Belegd
F.
P.
Notes
Goud-
1
Aloem.
1
Data
in
u. s.
Gov.Sec.
in circu-
sio
Gestort
Kapitaal
Dek-
kings-
1
kings-
latie
perc.’)
1
Eerc.2)
__________
21Aug.’29
148,6
1.822,9
2.337,2
166,2
710
75
9
5
14
,,
’29
154,3
1.815,4 2.376,1
166,1
70,7 74,8
7
,,
’29
157,6
1.811,0
2.377,3
165,0
70,2
74,6
31Juli’29
147,3
1.779,4
2.397,6
161,6
70,0
74,4
24
,,
’29
145,7
1.780,4
2.402,1
161,4
70,3
74,7
17
,,
’29
153,1
1.801,2
2.394,0
1.61,5
89,8
73,8
22 Aug.’28
206,9 1.642,0
1
2.325,6
1
144,9
65,9
1
69,6
) vernoucling totalen goudvoorraad tegenover opelschbare
schulden: F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
,00rraad muntmaterlaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen
dollars.
Data
Aantal
banken
Dis-
conto’s
en
beleen.
1
Beleg-
1
gingen
1
.ïrve
bij de
F. R.
banks
1
i
Totaal
d
o
ep-
1
sito’s
1
Waarvan
time
depostts
14Aug.’29
726
16.940
5.511
1.674
19.969 6.731
7
,,
’29
770 17.051
5.541
1.675
20.004
8.712
31 Juli’29
767
17.058
5.549
1.707
20.193
6.712
24
’29
771
16.970
5.490
1.710
19.908
6.671
17
,,
’29
790
16.892
5.518
1.699
20.019 6.648
]5Aug.’28
636
15.739 6.445
1.692
.
20.040
6.904
.tïan net einu van
iecier Kwartaal. worat een overzicnt i gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
828
‘.
ECONOMISCH-STATfSTISCHE BERICHTEN
11 September 1929
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
10 September 1929.
Dc prijzen voor t a r w e ondergingen aan de Noord-Ame-
rikaansche termijnmarktcn gedurende de afgeloopen week
slechts matige veranderingen. Op sommige dagen trad zoo-
wel te Chicago als te Winnipeg een kleine verlaging in,J
doch deze werd dan op den daarop volgenden dag weder
ingehaald. Er was dan ook weinig aanleiding voor groote
prijsverschillen, daar geen 1ieuwe bericliteii over te velde1
staande oogsten verandering van betcekenis in den toestand brachten. Met belangstelling worden in deze week de of 1 i-
cicele Amerikaansche oogstberichten tegemoetgezien, waar-
bij de nieuwste cijfers zullen i’orclen gepubliceerd van de
geschatte opbrengsten. Nadat de particuliere berichten over
de vooruitzichten in Canada langzamerhand uiterst pessi-
mistisch waren geworden, zijn deze w’eder eenigsains ver-
betrd, daar het oogsten onder buitengewoon gunstige weers-
omstandigheden plaats vindt. In de 3 Prairie-provincies is
men met het snijden der tarwe bijna gereedgekomen, doch
het is dit jaar zeer moeilijk om een juiste schatting te
maken van de opbrengst, daar de resultaten bij het dorselien
in hooge mate uiteenloopen. Hoewcl in vele streken dc
opbrengsten tengevolge van de langdurige droogte teleur-stellend zijn, zijn er toch ook weder andere gedeelten van
Canada, waar
ie
zijn meegevallen. :De verschillende gedu-
rende den laatsten tijd gepubliceerde particuliere oogst-
ramingen geven sterk uiteenloopende cijfers. De laagste
schatting voor de Prairie-provincies bedraagt slechts 200
millioen hushels, doch andere experts schatten die op-
brengst
01)
240 tot 271 millioen bushels en er werd zelfs
één schatting bekend gemaakt van 300 rnillioen bushels.
Door de Canadeesche Tarwepool w’ordt de opbrengst in dit
jaar gesch.t op 272 millioen bushels. In het vorige jaar
was cle opbrengst in de Pi-airieprovincies 511.44.000
bushels. Bij dit groote verschil itt cle schattingen van de opbrengst, is het niet te verwonderen, dat koopers voor-zichtig zijn en er den voorkeur aan geven te wachten tot
meer nauwkeuiige gegevens over de uitkomsten van den
Canadeeschen oogst bekend zijn. Het schijnt, dat al is de
opbrengst vui.n Canadeesche tarwe dit jaar klein, de kw’a-
lïtet zeer goed zal zijn, want bij het inspecteeren ‘orclen 1
betere graden aan cle binûenkomende tarwe toegekend dan
men had gemeend te moeten verwachten. De eerste mon-
sters, welke van den nieuwen oogst in Europa aankwamen,
toondn ook zeer bevredigende kwaliteiten. In de Vereenigde
Staten bedraagt het gemiddelde van vcrscillende particu-
liere ramingen van zomerta.rwe 212 millioen bushels tegen
een opbrengst in het vorige jaar van 323.785.000 bushels.
De opbrengst van wintertarwe werd deze week van parti-
culiere zijde geschat op 547 niillioen bushels tegen cle of f i-
eieele schatting van een maand geleden van 568 millioen
bushels en een opbrengst in het vorige jaar van 578.964.000
bushels. Het feit
e
dat de opbrengst van winter- en zomer-
ta.rwe in de Vereenigde Staten en Canada klein is, was reeds
geruirnen tijd bekend en de gevolgen van deze kleinere op-
brengsten waren reeds lang in de prijzn aan de temijn-
markten in Noord-Amerika verclisconteerd. Haussiers voe-
ren op het oogenblik als argument voor prijsstijging cle
droogte in Argentinië aan, welke reeds geruimen tijd aan-
houdt en slechts nu en dan onderbroken wordt door lichten
regen. Men-mag clan ook een kléinere opbrengst va.n tarwe
1
in Argentinië verwachten dan in het vorige jaar werd
1
binnengehaald, toen ‘die opbrengst 38.420.000 quarters be-
droeg. Reeds geruimen tijd geleden werd gemeld, dat zekr
niet met een grootere opbrengst dan 37 millioen quarters
zou moeten worden gerekend,, doch nu spreekt men reeds
van een,opbrengst, die niet grooter dan 30 millioen quarters
zal zijn. Hiertegenover staat de meening, dat, wanneer
ongeveer half September voldoende regen valt, de tarwe-
oogst nog geen nadeelige gevolgen van de droogte zal
ondervinden. Wanneer omstreeks dien tijd geen regen ge-
vallen is en cle droogte aanhoudt, zal cle tostand echter
1
precair worden: Het iseen merkwaardig versôhijnsel, dat,
terwijl in Noord-Amerika de Argentijnsche droogte een
haussefaetor is, de prijzen voor tarwe aan dc Argentijnsehe
termijnmarkten in de afgeloopen week gedaald zijn. Te
Buenos Aires bedroeg de verlaging voor October 60 cent!
per 1,00 KG. Te Rosario voor October 40 cent per 100 KG.
Vooral gisteren was de verlaging het sterkst tengevolge
van lichten regenval. Argentijnsche afladers gaan voort
belangrijke hoeveelheden tarw’e naar Europa te versche-
pen en scherp te concurreeren tegen de Noord-Amerikaan-
sche soorten. Importeurs in Europa zijn terughoudend en
niet geneigd groote contiacten af te sluiten. In verschil-
lende landen geven de uitkomsten van de eigen oogsten
daartoe aanleiding. In Italië wordt de opbrengst dit jaar
geschat op 30.800.000 quarters tegen een opbrengst in het
vorige jaar van 28.600.000 quarters. In Frankrijk zijn de
vooruitzichten zeer gunstig en wordt een opbrengst van o’er de 40 millioen quarters verwacht tegeti 35 millioen
quarters iii het vorige jaar. In Duitschland is tengevolge
van het zeer warme weder de opbrengst niet zoo groot als
in
.
het vorige jaar. Op het oogenblik wordt deze geschat
op 15 n1illioen quarters tegen een opbrengst van 17.728.000
quarters in het vorige jaar. Hierbij moet echter niet uit
het oog worden verloren, dat de opbrengst van rogge aan-
merkelijk grooter belooft te zijn. Deze wordt op het oogen-
blik• geschat op 37 millioen quarters tegen een opbrengst-in het vorige jaar vaci 33.200.000 quarters. In de Balkan-
staten is de opbrengst van tarwe wel vrij aanmerkelijk
kleiner dan in het vorige jaar, doch men verwacht in die
landen nu een zeer groote niaïsopbrengst, welke in het
vorige jaar zeer slecht was, waardoor veel meer taru’e
voor dc eigen consumptie moest worden gebruikt dan in
andere jaren met een goeden rnaïsoogst het geval is. Ce-
regeld w’ordt tarwe uit de Ba1knlanden naar West-Europa
verkocht, terwijl Duitschland ook niet eigen tarwe aan de
markt is, welke vooral naar Engeland wordt verkocht.
Ook zijn koopers terughoudend, in verband met de groote
zichtbare voorraden van tarwe in Noord-Amerika. In de
Vereenigde Staten bedraagt de zichtbare voorraad ten
Oosten van de Rocky Mountains 190.911.000 hushels, het-
geen ongeveer het dubbele is van den voorraad in het
vorige jaar. De boeren in de Vereenigde Staten zijn drin-
gencl met tarwe aan de markt en het daardoor ontstane
groote aanbod werkt stijging der prijzen tegen.
In r o g ge komen slechts weinig zaken tot stand. Zoo-
als hierboven reeds werd vermeld, verwacht Duitschland
een groote opbrengst van 37 millioen quarters, terwijl in Polen een opbrengst van 27 millioen quarters wordt ver-
wacht. Duitschland is geregeld aan de markt met Oostzee-
rogge, doch de zaken daarin zijn zeer beperkt. Dit is ook
het geval met Hongaarsche en Donau rogge, w’elke geregeld
worden aangeboden, doch waarvoor van de zijde der koopers
weinig belangstelling bestaat. De opbrengst van rogge in
Westelijk Canada wordt door de Canadeesche Tarwepool geschat op 11.800.000 quarters tegen 12.500.000 quarters
in het vorige jaar. Ook varf Noord-Amerika kwamen in den
laatsten tijd zeer weinig zaken in rogge tot stand.
De prijzen voor m al s zijn in het begin der afgeloopen
week gestegen, hoewel de koersen in Zuid-Amerika daartoe
geen aanleiding gaven en op sommige dagen zelfs een kleine
verlaging aanwezen. De prijsverbetering in Europa was
dan ook alleen een gevolg van vermeerderde vraag. Toert
echter in de Europeesche havens verschillende booten met
Plata-mals aankwamen, waarin nog belangrijke hoeveel-heden onverkocht waren, kon cle verbetering geen stand
houden en daalden de prijzen weder tot het niveau van
ruim een week geleden. Tot de aldus weder verlaagde prij-
zen werd het aanbod door de consumptie opgenomen en groote voorraden worden in de aankomsthavens niet ge-
vormd. Ook Plata-mais op aflading is in het begin der af-
geloopen w’eek eerst in prijs gestegen, doch daarna w’eder
gedaald. Op sommige dagen werden wel flinke zaken afge-
sloten, doch over het algemeen was de markt rustig. Aan
de termijnmarkten te Buenos Aires daalden de prijzen lang-
zaam. Vergeleken hij een w’eek geleden, was het slot voor
mais per October te Buenos Aires 15 cent en te Rosario
20 cent lager. Berichten over den maïsoogst in Roemenië
blijven zeer gunstig luiden, hoewel tengevolge van het zeer
warme weer in verschillende districten de laat gezaaide
maïs niet geheel tot ontwikkeling dreigt te komen. De op-
brengst wordt geschat op ongeveer 27
y
2
millioen quarters, waarvan een uitvoer-surplus van 11 tot 14 millioen quar-
ters beschikbaar zal zijn. Tengevolge van het fraaie weder
belooft de kwaliteit dit jaar zeer goed te worden, wanneer deze niet onverhoopt gedurende den oogsttijd van zu’aren
regen zal lijden. Afladers van Donai-maîs zijn geregeld met
aanbiedingen ter verlading gedurende cle najaars- en win-
termaanden aan de markt en reeds werden belangrijke con-
tracten naar West-Europa afgesloten. In Zuid-Af rikaan-
sche mais komen weinig zaken tot stand en het aanbod
in deze maïssoort is gering. In de Vereenigde Staten ver-
wacht men, dat het spoedig te publiceeren officieele oogst.
rapport een verlaging van de verwachte maïsopbrengst zal
aanwijzen. Hoewel de laatste berichten spraken van vol-
doende regens in het Westen der Vereenigde Staten, schijnt
het, dat o’ver het algemeen de weersomstandigheden te
warm en te droog zijn geweest.
De prijzen voor ge r s t aan de termijnmarkt te Winni-
peg hebben in het begin der
weekd
eenige verlaging onder-
Ii September 1929
ECONOMISCH-STÂTISTISCHE BERICHTEN
829
AANVOEREN in tons van 1000 KG.
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikelen
117 Sept.
Sedert
Overeenk.
117 Sept.
Sedert
Overeenk.
1929
1928 1929
1 Jan. 1929
tijdvak 1928
1929
1Jan. 1929 tijdvak 1928
15.398
1.211.064
1.578.268
5.708
89.154 48.675 1.300.218 1.626.943
Tarwe
……………..
Rogge
……………..
3.482 149.189 154.236
–
400
–
149.589 154.236
128
15,084
13.001 50
480
–
15.564
13.001
Boekweit ……………….Maïs ………………
534717
696.361 5.898 139.975 152.812
674.692 849.173
15.820 304.961
245.679
–
3.137
4.888 308.098 250 567
16.2
.39
1.608
136.905
135.586
–
2.746
383
139.651 135.969
656
107.067 127.486
9.664
242.370 258.684
349.437 386.170
Gerst
……………..
Haver
……………….
5.397 186.255 137.412
–
250
1.184
166.505
138.596
Lijnzaad
……………..
Lijnkoek
……………
26
59.326
73.199
1.313
20.390 25.276
79.716
98.475
Tarwemeel
…………..
Andere meelsoorten ….
355
-12.783
9.813
–
–
–
12.783
–
9.813
gaan, doch later werd deze verlaging weder meer dan in-
gehaald. De prijzen, welke in Europa voor Amerikaansche
gerst, speciaal voor Nr. 2 Barley, werden gevraagd, zijn
in de afge]oopen week aanmerkelijk gestegen, vooral gedu-
rende dc laatste dagen, toen Arnerikaansche afladers als
koopers optraden. Deze vraag van de zijde van Amen-
kaansche .afladers had een sterke. verhooging tengevolge,
zoodat verscheidene guldens meer werden betaald dan waarvoor een week geleden afladers nog aan de markt
waren. De vraag voor Amerikaansche gerst in Europa was
niet groot, doch een verbetering daarvan wordt verwacht, wanneer de Duitsche beperkende bepalingen voor den in-voer van Amerikaansche gerst zullen worden opgeheven.
Naar men zegt, zou de opheffing dier beperkende bepalin-
gen dezer dagen geschieden. In den laatsten tijd dekte
:I)tiitsehland zijn gerstbehoefte grootendeels met Roemeen-
sche gerst, welke in groote hoeveelheden werd verkocht,
vooral naar de Noor’d.Duitsche havens. De prijzen voor
Roenieensche gerst zijn, in tegenstelling mef die voor
Amerikaansche soorten, in de afgeloopen week gedaald,
nadat ze in het midden dier ieek venhoogingen van eenige
guldens per last hadden ondergaan. Het groote aanbod
van afgeladen en stoomende partijen heeft een drukkenden invloed op de prijzen gehad en vooral voor de eerste posi-
ties zijn de prijzen niet onaanzienlijk gedaald. Voor ver-
scheping in de ki.tere maanden van dit jaar wordt een
premie gevraagd, welke in Duitschland ook geregeld wordt
betaald.
Het aanbod van h a v e r bepaalt zich in hoofdzaak tot
Duitsche soorten. Zoowel Oostzee-haver alsook haver van den
Beneden-Rijn en uit lleieren wordt hier geregeld aange-
boden. Het is vooral de Ooszee-haver, welke hier wordt ge-
)ocht en waarin belangrijke zaken zijn afgesloten. Nadat
daarvoor de prijzen in het begin, der afgeloopen week zijn verhoogd, is weder eenige verlaging ingetreden, waardoor
die verhooging weer is verloren gegaan. Gedurende de laat-
ste dagen zijn vele vroeger afgesloten contracten verladen,
waardoor een tweede hands aanbod van spoedig verwachte
partijen is ontstaan tot onder de door afladers gevraagde
prijzen. Andere dan Duitsche haversoorten zijn belangrijk
honger in prijs en daarin komen practïsch geen zaken tot
stand.
SUIKER.
Ofschoon over het algemeen nog geen groote zaken tot
stand kwamen is de ondertoon op de verschillende suiker-
markten verbeterd.
Voor A m e r ik a is dit waarschijnlijk te danken aan d
meer terughoudende politiek, die de Verkoop Centrale in Cuba in den laatsten tijd aan dcii dag legt. Voor ruwsui-ker, waarin overigens weinig omging, verbeterde de prijs
van
21fio
tot 2’/ dc. c. & fr. New-York op basis van Cuba-
suiker. Op de termijnmarkt te New-York trokken de notee
ringen nogal aan en was ,het slot: Sept. 2.20; Dec. 2.24;
Mrt. 2.27; Mei 2.32 en Juli 2.39, terwijl de laatste notee-
ring voor Spot Centr. 3.89 was.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S.
bedroegen de a.fgeloopen week 60.000 tons, de versmeltingen
58.000 tons tegen 59.000 tons in 1928 en de voorraden
608.000 tons tegen 380.000 tons.
De laatste C u b a-statistiek is als volgt:
1929
1928
1927
Ton
Ton
Ton
Cubaproductie …………5.156.315 4.037.833 4.508.521
Consumptie ………….108.197
80.730
97.521
Weekontv. afscheephavens 49.850 61.165 35.389
Totaal sedert 1 Jan. ’29 . 4.497.361 3.339.660 ‘3.781.178
Weekeport …………..94.028 96.706 73.883
Tot. export sedert 1 Jan. ’29 3.736.176 2.511.269 2.997.467
Voorraad afscheephavens .
739.068
828.391
783.711
Voorraad Binnenland
572.874
618.489
643.088
Betreffende den E u r op. B i e toog s t kan gemeld won-
den, dat de afgeloopen week het weder te droog is ge-
s’eest en het verlangen naar doordningende regens alge-
meen steeds sterker wordt. De weersgesteldheid van de
eerstvolgende weken zal dan ook van beslissenden invloed
zijn op den uitval van den oogst, zoodat aan tot dusver uitgebrachte ramingen nog weinig waarde gehecht kan
worden.
In En ge 1 and beperkten zich de zaken in ruwsuiker
ook tot een minimum. Op de Londensehe termijnmarkt
konden prijzen tusschen 2% en 3 d. verbeteren. Het slot
voor Ruwsuiker was kalm en prjshoudend op de volgende
noteeringen:
Sept. Sh. 81-, Dec. 5h.
81
6
%,
Mrt. Sh. 819, Mei Sh. 9/V/s,
Aug. Sh. 915%.
Raffinadeuns verhoogden deze week hunne prijzen ge-
cleeltelijk met 3 d.
De zichtbare v o o r r a d e n zijn volgens Czarnikow:
1929
1928
1927
Ton
Ton
Ton
Duitsebland 1 Aug . ……
411.000
338.000
420.000
Tsjecho-Slowakije 1 Aug. .
155.000
196.000
105.000
Frankrijk 1 Aug . ……..
242.000
159.000
193.000
Nederland 1 Aug. ……..
149.000
67.000
24.000
België 1 Aug . ………..
93.000
71.000
39.000
Polen 1 Aug . …………
123.000
80.000
63.000
Engeland 1 Aug., Geïmp.
suiker ………………116.000
233.000
300.000
Idem, Binnenl. suiker . . .
9.000
13.000
1.000
Europa ……1.298.000 1.157.000 1.145.000
V. S. Atl. havens 27 Juli 645.000 490.000 203.000
Cubaansche havens 27 Juli 1.051.000 1.018.000 1.01.1.000
Idem Binnenl. (geraamd)
27 Juli ……….. . …..
832.000
750.000
900.000
Totaal ……3.826.000 3.415.000 3.259.000
Nadat door de V.I.S.P. op J a v a geruimen tijd geen vrd
koopen tot stand kwamen, werden thans zeer belangrijke
afdoeningen gerapporteerd. Op basis van
f
13.- voor Su-
perieur werden ruim 300.000 toius verkocht, zoodat thans
nog slechts ongeveer 250.000 to9s uit oogst 1929 onver-
kocht zijn. Voor tw’eedehands suiker konden de prijzen iet-
wat verbeteren en wanen de laatste noteeningen:
Superieur neady en Sept.
f
12.87%,; Superieur October
f
13.-; Superieur November
f
13.12%; Hoofdsuiken ready
f
11.87%.
H i e r te 1 a n d e was de markt de afgeloopen week kalm, doch pnijshoudend gestemd. De afdoeningen ivanen zeer ge-
ring, doch de prijzen konden ietwat aantrekken. Het slot
was kalm op de volgende noteeringen:
Sept.
12/s;
Dec.
f
13%
;
Mrt.
f
13
5
/8; Mei
f
137/
s
. De
omzet bedroeg slechts 2100 tons.
KATOEN.
Marktbericht van ‘de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 4 September 1929.
Sedert ons laatste marktbericht zijn prijzen voor Ame-
rikaansche katoen geregeld’ de hoogte in gegaan, zoodat wij
nu weer op het prijsniveau van het begin van de vorige
maand zijn aangeland. De oorzaak van deze stijging schijnt
de voortdurende droogte in Texas te zijn, en op het oogen-blik wijst niets op lagere prijzen. Goed op de hoogte zijnde
personen hebben gedurende de laatste dagen hun oogstschat-
ting zoodanig verminderd, dat koopers met betrekking tot
den stand van den oogst ongerust worden. De boli weevil
richt in Texas geringe schade aan, doch in andere staten
des te meer.
830
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11
September
1929
De berichten omtrent de garenmarkt
iooien
nogal uiteen.
Dc meeste spinners van grove nummers klagen over ge-
brek aan orders, doch wij hoorden, da-t enkele spinners vrij
goed verkocht hebben tegeo betere prijzen.
In
dc medio-
nummers is voor cle Midlanls nogal wat geboekt, terwijl
Bombay kleine partijen standaard-garen gekocht heeft.. ‘De
handel in fijnere nummers, zoowel enkeldraads als getwijnd,
was, over liet geheel genomen, goed te noemen. Wat de
tricotage betreft, zijn flink wat zaken tot stand gekomen,
terwijl poplin-fabrikanten er ook niet slecht bij weggekomen
zijn. Naar dhooty-garens bestond gisteren behoorlijk vraag.
Wat de doekmarkt aangaat, komen nog steeds veel aan-
vragen binnen, speciaal van Calcutta, voor welke markt
aanmerkelijke hoeveelheden ctliooties gekocht zijn. Over het
algemeen leidle echter een zeer klein gedeelte van cle bie-dingen tot zaken. Koopers zijn klaarblijkelijk niet geneigd
om te gelooven, da-t prijzen
01)
dezelfde hoogte zullen blijven,
in weerwil van het feit, dat katoenberichten ,,bullish” zijn.
Fabrikanten daarentegen zijn van oordeel, dat garenprijzen buitengewoon vast zijn en daar er momenteel behoefte aan
manufacturen schijnt te bestaan, is het te hopen, dat spoe-
dig een oplossing moge worden gevonden.
Liverpoolnoteeringen
Oost. koersen 27Aug. 3 Spt.
28 Aug. 4Spt. T.T.opBr.-Indië 1/511
1
/
5
11
F.G.F. Sakellaridis 17,05 17,70 T.T.op Hongkong 1/1
l
8
, 1/11%
G.F.
No. 1 Oomra 6,60 6,85
T.T.
op Shanghai
2/47
– 214.,
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In dulzendtallen balen).
t Aug.
’29
Overeenkomstige periode
tot
30Aug.’29
1928
1927
Ontvangsten Gulf-Havens.
,,
Atlant.Havens
454
3
244 622
UitvoernaarGr.Brittannië l
^
29 40 54
‘t Vasteland etc
171
196
322
Japan
25
47 43
Voorraden.
(In dulzendtallen -balen).
Overeenkomstig tijdstip
30Aug.’29
11
1928
1927
Amerik. havens ……….
662 474
1077
194
.
246
337
.
109
23 209
Binnenland
………….
New York
……………
98
210
New Orleans …………..51
Liverpool
……………
313 385
763
KOFFIE.
En cle afgeloopen week bleef dc stemming kalm. De
kost- en vrachtaanbiedii.igen van Santos liepen ongeveer
-/6
ti
1/-
per ewt. terug en die van
Rio
daalden 1/6 Ii 21-.
Ook Nederlandsch-Indië was roet Robusta over het alge-
meen iets gemakkelijker : Palembang Rohusta lie]) 1/4 et.
per
1
/
2
KG.
terug en de andere ongewassehen soorten zakten,
evenals gewassehen Robusta, dooreengenomen at.
iii.
Onder den invloed van een eji ander liepen aan de termijn-
markt cle noteeringen
1/
4
11 % ct. terug, om ten slotte in
navolging van New-York alwaar Brazilië weder begoi:i iie markt te steunen, Y8 Ii % et. te stijgen.
Aan iie loco-markt bleef de afzet onbevredigend hij oii-
veranderde noteeringen van 52 et. per
.4 KG.
voor Robusta
en eene van 61 op 60 ct. verlaagde noteering voor Supe-
rior Santos. Volgens uit Brazilië ontvangen telegram zullen de dage-
lijksehe aanvoeren in de haven van Santos, welke iii de
maand Augustus ongeveer 25.000 balen waren geweest, vanaf 9 September gelimiteerd worden op 33.000 balen.
De dezer dagen verschenen Statistiek van de Firma
Cl.
Duuring
&
Zoon te Rotterdam geeft
aan,
dat in Augustus
cie aanvoer geweest is als volgt’:
1929
1928
1927
balen
balen
baien
in Europ% ……………833.000
773.000
841.000
Ver. Staten v. Amerika 837.000
842.000 1.017.000
Totaal ….1.670.000 1.615.000 1.858.000
De Aanvoeren iii Europz en iii Amerika tezamen gedu-
rende de eerste acht maanden van het jaar bedroegen
14.681.000 balen tegen 15.540.000 balen
iii
1928 en
14.040.000 halen in 1927. –
De Afleveringen in Augustus waren
–
1929
– 1928
1927
–
halen
balen
halen
in Europc ……………867.000
846.000
836.000
Ver. Staten v. Amerika 912.000
899.000
826.000
Totaal ….1.779.000 1.745.000 1.662.000
De Afleveringen in Europa. en in Amerika tezamen ge-
durende de eerste acht maanden van het jaar waren
14.482.000 balen tegen 15.056.000 balen in 1928 en
13918.000 balen in 1927.
Vanaf 1 Juli tot 1. September wareli de Aanvoeren iii
Europa en in Amerika tezamen 3.395.000 balen tegen
3.329.000 balen in 1928 en 3.386.000 balen in 1927, terwijl
cie Afleveringen bedroegen 3.430.000 halen tegen 3.478.000 balen in 1928 en 3.330.000 balen in 1927.
STATISTISCH OVERZICI
TARWE
HardWinter
No. 2 loco
Rotterdam( Amsterdam
per 100 K.G.
R000E
AmericanNo22)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.
MAIS
La Plata
loco
R’dam/A’dam
per 20001(0.
OERST
Amer.No.’25)
loco
Rotterdam
per
ic.o.
LIJNZAAD
La Plata
loco
R’damiA’dam
per 1960 K.G.
STEENKOLEN
Westfaalsche! Hollandsche bunkerkolen ongezeefd
t.o.b.
R’dam/A’dam
per 1000 K.G.
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
33 tlm 33.90
Bé
S.
g.
per barrel
IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b.
Middlesbrough
per Eng, ton
KOPER
Standaard
Locopri/zen Londen
per Eng. ton
f1.
01
f1.
0/
o
Ii,
0
10
f1.
0
10
f1.
.
01
f1.
Olo
$
–
O/o
Sh.
‘
0/0
–
£
01
Jaargemidd.
1925 17.20
100,0
13,07′
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
452,50
100,0
10,80
100,0
1.68
‘
100,0
731- 100,0
62.116
100,1
1
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4 360,50 77,9
17,90
165,74
1.89 112,5
8616
118,5
58.1/-
93,
Januari
1927 15,225
88,5
12,50
95,6
165,00
71,3
222,25
94,2
362,50
78,4
13,35
123,7
1.75 104,2
8516
117,3
55.716
89,:
rebruari
15,22
5
88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5 373,75
80,8
12,10
112,0
1.70
101,2
8316
114,4
–
54.16i.-
88,:
Maart
15,05
.87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9
354,75
76,7
11,25
104,2
.
1.26
75,0
811-
111,0
55.171-
89,
g
e
14,80′
86,0
12,825
98,1
173,00
74,8
237,50
100,6
351,50 76,0
11,00
101,9 1.22
72,6
801-
109,6
55.216
88)
i
15,75
91,6
13,575
103,8
172,75
74,6
258,25
109,4
373,75 80,8
10,95
101,4
1.22
72,6
741-
101,4
54.14!-
18,
Juni
15,60
90,7
13,20
101,0
175,25
75,8
245,00
104,2
372,75 80,6
11,00
101,9
1.22
72,6
70/-
95,9
54.216
87,:
Juli
Augustus
:
15,10
878
12,05
92,2
171,50
74,1
235.75 99,9
367,75
79,5
1110
1028
1.22
72,6
701-
95,9
53.19i-
86,
14,870
865
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25
79,6
11:05 102:3
1.22
72,6
691-
94,5
55.516
89,’
September
14,70
85,5
-12,15
92,9
179,50
77,5
233,23 98,8
369,50
79,9
10,90
100,9
1.22
72,6
651-
89,0
54.131-
88)
October
13,72
5
79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7
359,00 77,6
10,90
100,9 1.22
72,6
651-
89,0
55.5!-
89;
November
,,
13,45
78,2
12,125
–
92,7
184,75
79,8
233,25 98,8
349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
65/-
89,0
59.11- 95,
December
13,40
77,9
12,576
96,2
201,00
86,8
246,25
104,3
348,25
75.3
10,60
98.1
1.22
72,6
65/-
89,0
60.21-
96)
k
anuari
1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00 78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-/-
99)
ebruari
,,
13,80
802
12,87
5
–
98,5 226,50′ 97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
,
72,0
651-
89,0
61.121-
99,
Maart
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75 75,8 9,95
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98)
April
–
15,30
88,9
14,97
5
114,5
239,50
103,5
261.00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4′
61.14/6
99
1
‘
Mei
15,30
88,9
15,47
5
118,4
238,50
103,0
260.75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1
1.19
70,8
661-
90,41
62.15e-
101,
Juni
14,37
5
83,6
14,27e
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25
79,0 10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
63.171-
102,!
Juli
14,25
82,8
13,07
5
100,0
246,75
106,6
24103
102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
62.181-
Augustus
12,00
69,8
12,62
0
96,6
214,75
.92,8 22675
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
661-
90,4
62.1016
100,’
September
11,65,
67,7
11,57
5
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75
75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661-
90,4
63.81-
October
,,
1227
5
71,4
12,27
93,8 218,50
94,4
189,50
80,3
366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
661-
90,4
65.12!:
105;
November
,,
12,325
71,7
12,07
5
92,4 227,25
98,2
185,50
78,6
386,25 83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
661-
90,4
67.181-
100,’
December
,,
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76.5
373,75 80,8 10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
70.3/-
113,1
P
nuari
1929 12,35
71,8
12,20
93,3 231,50
100,0
194,25
82,3
365,00 78,9 10,10 93,5
1.16
69,0
66/-
90,4
75.1016
121;
ebruari
12,72
5
74,0
12,65
96,7
236,00
101,9 194,75
82,5
357,25 77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
66/6
91,1
78-16
125,’
Maart
,,
12,65
73,5
12,625
96,6 233,00
100,6 191,75
81,3
359,00
77,6
12,00 111,1
1.11
66,1
67/-
91,8
89.81-
144,1
April
,
12,12
5
70,5
11,625
88,9 218,00
941
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05
102,3
1.11 66,1
681-
93,2
82.1716
133,
Mei
11,125
64,1 10,575
80,9
198,25
85:6
177,50
75,2
363,50
78,6
11,15
103,3 1.16
69,0′
69/6
95,2
75.4/6
121,1
Juni
10,875
63,2
10,20
‘
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25
76,8
11,25 104,2
1.30
77,4
71/-
97,3
74.11/-
120,
Juli-‘
Augustus
:
12,80
74,3
11,20
85,6
218,50
94,4
191,25
81,0
415,50 89,8
11,25
104,2
.
1.30
77,4
7216
99,3
72.12/6
II?)
13,125
76,3
10,75
82,2
202,50
87,5
182,75
77,4
452,50′
97.8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.17/-
119;
2 September
12,85
74,7
10,50
80,3
197,00
85,1
172,00
72,9
454,00
98,2
11,25
104,2
1.30
77,45
7216
99,3
75.51-
121; 9
12,75
74,1
10,20
78,0
194,00
83,8
175,00
74,2
490,00
105,9 11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
76.216
122,’
1)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummer8 van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
2
)western vôdr de invoering v
* Manitoba No. 3. t Zuid-Russische.
– ‘*1
II September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
831
De zichtbare voorraad was op 1 September in Europa
2.165.000
balen tegen
2.199.000
balen op 1 Augustus. In
Amerika bedroeg hij
085.000
balen tegen
760.000
balen op
1 Augustus. In Europa cii in Amerika tezamen was de
zichtbare voorraad dus op 1 (lezer
2.850.000
balen tegen
2.959.000
balen op 1 Augustus Hij bedroeg op 1 Septem-
her
1928 – 2.900.000
balen en op 1 September
1927 –
2.606.000
balen.
De zichtbare wereidvoorraad was op 1 September
5.316.000
balen tegen
5.447.000
balcu op 1 Augustus en
5.521.000
balen verleden jaar (in deze cijfers zijn niet be-
grepen de voorraden in het binnenland van Sao Paulo,
waarvan het cijfer van 1 September nog niet bekend is,
(toch die op 1 Augustus bedroegen
10.448.000
balen en op
1 September
1928 13.018.000
balen).
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Sa.ntos op prompte verscheping zijn thans ongeveer
911-
á
94/-
per
cwt. en van dito- Prime ongeveer
961. 98/6.
terwijl zij
van Rio type New-York
7
met beschrijving. prompte ver-
seheping, bedragen 6716 á 6916.
Van Robtsta op aflading van Ncderlandsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Paleinbang Rohusta, September-verscheping,
34%
ct.;
Benkoelen Rohusta, September-verscheping, 34%
ct. Mand-
heling Robusta, September-verscheping,
38%
et.; W.I.B.
faq. Robusta. September-verscheping,
48
ct., alles per
% KG., cif, uitgeleverd gewicht, netto contant.
De slot-uoteeringen te New-York van het aldaar geldende gemengd contract (basis Rio No.
7)
waren
Sept.
1
Dec.
1
Maart
1
Mei
9
Sept.
……
$
13,95
$
13,72
$
13,15
$12,88
30
Aug.
……
,,
14,25
,,
13,96
,,
13,35
,,
12,96
26
..
……
,,
14,31
..
,,
13,96
,,
13,40
,,
12,93
19
,.
……
.,,
14,35
.
,,
13,88
,,
13,39
,,
12,98
Rotterdam, 10 September
1929.
(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhandel te Rotterdam.)
Onti’angsten uit liet binnenland van Brazilië in Baln.
te Rio
te Santos
Data
1
Afgeloopen
Sedert
—
Afgeloopen
Sedert
iveek
1
Juli
week
1
Juli
7
Sept.
1929.. ..
76.000
1
573.000
130.000
1.430.000
7
Sept.
1928.. ..
45.000
596.000
118.000
1.488.000
Noteeringen en voorraden in Brazilië
te Rio
te San tos
Wisselkoers
Data
.
te Rio
1
Voorraad Prijs Voorraad Prijs o Londen
(In Balen)
No,7
1
) (
In Balen)
No.41)
°
9
Sept.
1929
295.000 24.500 878.000 33.500
54941
515
p.
2 ,,
19291 288.000 25.200
875.000 33.500 5
406
/
512
26
Aug.
1929
269.000 25.600 991.000 33.500 5
496
1
512
9
Sept.
19281 281.000 29.950 1.084.000 33.500
1)
In Reis.
Statistiek der firma G. Duuring & Zoon.
Zichtbare voorraad op 1 September in duizenden balen.
1929 1928 1927 1926 1925
Voorraad in Europa..
2.165 2.107 1:781
1.458 1.602
Stoomend ÇBrazilië
..
537
461
630
584
762
n. Europa kOost
–
Indië.
156
172
101
137
– 62
2.858 2.740 2.512 2.179 2.426
685
793
825
832
859.
494
409
432
596
490
18 – – – –
4.055 3.942
3.769
3.607
3.775
1
2
–
—
–
14
8
20
22
17
•
24
119
76
–
–
281
266 222 293
261 865
1.099
977
1.005
1.184
76
055
Totaal
……..5.316 ‘5.521 ‘5.064 *4.927 *5.237
Öp T Augustus
…… *5.447 *5.721 e4.842 *4.701 *5.214
Op 1 ,Juli
……….’5.338 ‘5.729 ‘4.720 *4.571 ‘5.085
• Niet inbegrepen de binnen!, voorraden in Brazilië.
De binnenlandsche voorraden te
Santos
Rio de Janeiro
1 Juli
1925 1.786.000
balen
1 Augustus
1925 1.298.000
1 September
1925 1.892.000
1 Juli
1926 2.833.000
1 Augustus
1926 3.098.000
1 September
1926 4.011.000
1 Juli
1927 3.312.000
1 Augustus
1927 5.289.000
1 September
1927 7.750.000
1 Juli
1928 11.672.000
1.180.000
balen
1 Augustus
1928 11.986.000
1.012.000
Voorraad Ver. Staten
Stoomend
Brazilië
naar
iOost-Indië
Ver.Statenj
–
Voorr. in Pernambuco
Bahia
Victoria
Rio de Janeiro
Santos
Paranaoriia –
GROOTHANDELSPRIJZEN
5)
TIN
)prijzen
en per
ig. ton
KATOEN
for Middling
locoprijzen
New ork
per Ib.
WOL
gekamde
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
.
per lb.
WOL
gekamde
Australische,
CrossbredColo- nial Carded,
50’s Av. loco
Bradford per Ib.
RUBBER
4
)
Standaard
Ribbed Smoked
Iociden
per Ib.
SUIKER
Witte kristal- suiker loco
R’damjA’dam.
per 100 K.G.
KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per ‘ja K.G.
THEE
All. N.-l. theev.
A’dam gein. pr.
Java- en Suma-
tratheep.1j2K0.
Indexcijfer
vjh. Centr. B.
v. d. Stat., herleid
van 1913= 100
tot 1925= 100
Indexcijfer
van The
Economist,
herleid
1927
=
100
tot 1925=100
71-
01
100,0
$
cts.
23,25
0j
100,0
pence
55,00
01
100,0
pence
29,50
0
10
100,0
Sh.
2111,625
Oj
100,0
tl
1
18,75
01
100,0
cts.
61,375
°/o
100,0
cts.
84,5
0
10
100,0 100,0
1000
716 316
111,1
114,4 17.55 13,45
75,5
57,5
47,25
45,00
85,9 81,8
24,75 25,25 83,9 85,6
21-
117,375
67,4
54,4
17,50
22,00 93,3
117,3
55,375
50
90,2
81,5
94,25
71
111,5
93,2
92,
,
9
(6 51-
118,2 119,4 14,15 14,25
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
117,125
53,7
21,125
112,7
48,75
79,4
71,25
84,0 84,3 93,5
–
94,2
88,9 89,9
116,1
14,75
61,3 63,4
47,75 47,50
86,8
864
26,50 26,25
89,8
89,0
1
18,25
1/7,875 56,8
55,8
20,62
5
1
20,25
i
110,0 108,0
48 48
78,2
78,2
70
72,25
82,8
85,5 92,9
89,2
21-
/6
112,9 113,2 16,15 16,85
69,5
72,7
47,00
47,25
855
85,9
26,00 26,00
88,1 88,1
117,75
1/6
55,4
20,25
108,0
47
76,6 86,5
102,4
92,3 93,5 88,7 90,4
516
110,7 17,90
77,0
48,50
88,2
26,50
89,8
1
14,75
50,5 47,0
18,375
18,62
5
98,0
99,3
47
47
76,6 76,6
8125
84′ 96,2
99,4
96,1
97,4
89,6 92,2
(6
216
111,5 109,8
19,70
22,05
84,7 94,4
48,50 50,00
88,2 90,9
26,50 26,50
89,8 89,8
1
15,25
114,25
40,8
45,6
18,50
17,875
98,7
95,3
45,375
44,25
73,9
72,1
–
–
96,1
90,2
/6
100,9
20,65
88,8
50,25
91,4
26,75 90,7
114,375
46,0
16,87
5
90,0 45,25
73,7
94,5 93
111,8
110,1
96,8
96,8
89,1
88,6
(6
316
100,9
101,8
20,25
19,70
87,1
84,7 52,25 51,50 95,0
93,6
28,50 28,75 96,6
97,3
116,5
1/7,75
51,9 55,4
17,25
1787
5
1
92,0
95,3
46 46
74,9,
74,9 96
113,6
97,4 88,9
)16
97,4 89,2
19,25 18,35
82,8 78,9
53,00 54,75
96,4
99,5
29,75 31,75
100,8
107,6
1/7,25 1/3,75
54,0 44,2
17375,
16,75
92,7
89,3
46 46
74,9
89,25 84,5
105,6 100,0
97,4 98,7 88,2 87,9
716
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
110,75
35,8
16,87
5
,
90,0
47
74,9 76,6
79,5
79
94,1
93,5
96,8
98,1
87,9 89,2
31-
89,5
88,1
20,65 21,55
88,8
92,7
54,50 54,25
99,1
98,6
33,00 32,25
111,9 109,3
-19,375
-19
26,3
25,3
16,875,
16,625
90,0 88,7
47
48,25
76,6
78,6
74,25
78,25
87,9 92,6 98,7 90,5
(6
)1-
83,4 80,9
21,35 21,75
91,8
93,5
55,50
53,00
100,9
96,4
31,75 31,25
107,6
105,9
-19,25
-19,25
26,0 26,0
1,75
15,50
84,0 82,7
49
49,875
79,8 73,25
867
8
4
:3
98,1
98,7
91,2 89:8
31-
80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85,3
51,875
81,3 84,5 71,25 67,75
80,1
95,5 92,9
88,2 86,6
(6
)1-
81,9
84,8
18,55 19,45
79,8
83,7
47,00
46,25
85,5
84,1
29,00 27,25 98,3
92,4
-18,5
-18,8 23,9 24,7
15,875
14,625
84,7 78,0
52,75
53
86,0
86,4
70,25
73
83,1
93,5
85,4
316
88,8
87,2
19,90
20,45
85,6 88,0
47,25 46,25
85,9
84,1
27,50
28,00
93,2
94,9
-18,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75 86,4 89,6
.,
94,2
95.5
85,1 85,1
6
84,9 20,20
86,9
46,75
85,0
28,75
97,3
-j8,5
-19,875
23,9
27,9
13,925
13,775
74,3
73,5
51,75
53,125 84,3 86,6 76,5
77,25 90,5 91,4
95,5 94,2
84,8 84,6
1
1-
6
85,0 84,4 20,10
21,25
86,5
91,4
44,25 44,00
80,5 80,0
27,75 27,50
94,1
93,2
1/-
1(0,125 33,7
34,0
.
13,375
13,50
71,3
72,0
54
54
88,0
74,25 87,9
94,2
85,4
6 6
79,2
20,45
88,0 43,25 78,6
27,25
,4
-110,5
29,5
13,375
71,3
54
88,0 88,0
72,75 74,25
86,1
87,9
94,8
92,9 85,8
83,9
75,3
76,5
19,40 18,75
83,4
80.6
41,50 40,00
75,5
72,7
26,25
25,75
,
92o
,3
-(10,875
-110,625
30,5 29,8
12,25 12,00
65,3 64,0
54 54
88,0
73,50 87,0
91,6
81,7
6
1/-
79,9
80,4
18,65
18,60
80,2 80,0
38,75 37,00
70,5
67,3
24,75
,9
-111
30,9
13,425
71,6
54
88,0 88,0 69,50
68,50 82,2
81,1
91,0
91,0
81,9
83,7
6
78,8
19,200
82.6
6
36,007
65,5
7
24,00 24,00
7
81,4
81,47
-/10,5
-/10,3125
29,5 28,9
13,00
13,00
69,3 69,3
53,50 52 87,2
84,7
64
62,507
75,7
83,6
78,4 -/10,0625
28,2
13,25
.
70,7
52
84,7
74,07
iji,.
iwo;
maiiing voor ue invoering van de huidige offic. noteeringswijze (jan. 1928).
4)
Jaar- en maandgemiddelden afgerond
–
OP
1
/8
pence. 5) 3 Sept.
6)
6 Sept.
7)
5 Sept.
r
832
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICIITEN
II September
1929
1 September 1928 13.018.000 balen
992.000 balen
1 Juli
1929 8.785.000 ,,
136.000
1 Augustu8 1929 10.448.000 ,, .
317.000
COPRA.
i)e markt was gedurende de afgeloopen week zeer vastL
gestemd; Fabrikanten toonden belangrijk meer belangstel-
ling, waartegenover echter ook tamelijk ruim aanbod be-
stond. Het slot is zeer vast: voor Ned.-Ind. fms. op alle
termijnen zijn er verkoopers tot
f
28.—, voor Mixeci Necl.:_
md. Copra tot
f
267/8.
IJZER.
De Coutinentale ruwijermarkt vertoonde in de afge-
loopen veertien (lagen zoo goed als geen verandering. De
stemming is kalm, evenals op de Cleveland markt, waar
cle invloed van de vacantie nog niet geheel verdwenen is.
De staalmarkt is buitengewoon stil en cle prijzen zijli
zwak.
STEENKOLEN.
De onderhandelingen in Engeland niet betrekking tot de
vorming van inter-district organisaties voor den verkoop
van kolen duren voort. In Northumberland komt oppositie,
wijl men gelooft, dat het systeem zal leiden tot exportprij-
zen, die zoo hoog zullen zijn, dat men den stiijd tegen
Polen niet meer 01) kan ueritdn en daarom wordt er reeds
gesproken van een aparte belasting van de bintienlandsche
kolen met 3 cl., teneinde export mogelijk te maken. Ook
wordt er gefluisterd, dat men in Engeland zijn voelhorens
uitsteekt, teneinde na te gaan of in dit stadium van de
zaken iets te bereiken valt door afspraken met de Duitsche
producenten.
De prijzen zijn als volgt:
Northumherla.nd Ongezeefcle …………
f
11.25
Durham Ongezeefde ……………….. 12.50
Cardiff 213 large 113 smalls ………… ..13.-
Sehotsche gezeefdc (Prime Lothia.ns)’ ……..1.50
Yorkshire gewasschen Douhies ……….,, 13.25
Westfaalsche Vetförder ……………….. 13.-
Vlamstukken ……………… 14.- Smeenootjes ……………..13.50
f
Gasvlamförder ……………..2.75
Gietcokes
………………
. 1
7
E[ollandsehe Eierbriketten ……………. … 15.-
alles per ton van 1000 KG. franco station Rotterdani/Am-
sterdani.
Ongezeefde hunkerko]cn î.o.b. Rotterdam/Anisterdafli
f1125.
Markt prijshoudend.
VRACHTENMARKT.
Graan van Noord-Amerika.
De vraag naar scheepsruimte
was in de afgeloopen week wederom zeer gering eis zeer lage
vrachten werden in uitzicht gesteld. De eenige afsluiting
betreft eeii boot van 35.000 qtrs. van Montreal naar Ant-
werpen of Rotterdam per September[Octôber tegen $ 0.11
ii:iar én en $ 0.11 !4 naar beide havens, niet de optie liarn-
burgfBremen tegen $ 0.12 zwaa.r graan, optie volle lading.
gerst tegen $ 0.01 extra. Deze cijfers kunnen waarschijn-
lijk voor dezelfde posities met een halven eent verhoogd wor
;
den, terwijl voor een volle lading gerst $ 0.14 naar Rotter-
dam direct per 28 October/15 November geboden wordt
Van de
Northern Range was geen vraag.
Noord-I’acific.
Voor de eerstkomende maanden zij ii af-
sluitingen nog onmogelijk gebleken. Zelfs voor handige bon-
ten, ivelke 281- van. Portland of Puget naar UK/Continent
wilden aeccpteeren, hadden bevrachters geen belaugstell i ug
Voor het nieuwe seizoen vinden reeclers het laatst geaccep
teerde cijfer voor Oetober/November laden van Vancouver.
hetwelk herhaald zou kunnen worden, thans niet aanlok
kelijk genoeg meer.
La Plata.
Er vonden slechts zeer weinig afsluitingen
plaats en de verkregen cijfers svaren lager dan die der
voorgaande week. Er is nog een aantal zeer prompte boo-
ten onbevracht en deze hebben cle grootste moeilijkheid
lading te krijgen. Een spotprompte boot van 5500 toils
werd van cle Bovenrivier naar UK/Continent tegen 16/9
bevracht en heeft de optie 2 havens Noord-Spanje, Portu-
gal en Middellandsche Zee tegen de gewone extra-vracht
toegestaan. Een 7500 tonner heeft ‘daarentegen per tweede
helft September 1713 van de Bovenrivier naar UK/Con-
tinent kunnen bedingen, terwijl een 7000 tonner met 15 Oc-
tober ea.neelling 1616 naar Londen, iluli of Liverpool ge-
aecepteerd heeft. Een groote boot van 8500 tons lading
ler 1120 October is verder van’ de Bovenrivier naar
Continent tegen 19/- afgesloten, met de optie Valencii tegen
201-.
Van Sa.nta F6 zijn buitendien- nog 6000 ton, 10 pCt.,
pel. medio September naar Bergen/Stoekholm Bange tegen
19(6 gedaiin.
duiker van l’Vst-/ndië.
Deze markt is zeer flauw en er
valt geen enkele afsluiting te vermelden. Binnenkort is
echter zeer waarschijnlijk ccii behoorlijke vraag te ver-
wachten. •
U/ciliialpcter.
Door de ongunstige La Plata vrachten-
markt konden de salpeterbevrachters wederom scheeps-ruimte naar Chili trekken. De vraag betrof in hoofdzaak
booten van geuiiddelde grootte, en een 5000 tonner, welke
il_i ballast vali Santa F1 gaat, is tegeti 291. naar Granville
direct bevracht vooi • 10/30 September laden. Verder wer-
den afgesloten 2 booten van 6100 en 6800 tons per Sep-
tember/Odtober, alsook een 7000 tonner voor October laden
op basis s’ali 24/6 naar ]3ordeaux/]:tamburg ilange met de
opties Noord-Spanje, Middellandsche Zee en Alexandri6
tegen de gewone extra-vrachten.
Voor lijnruimte bestond heel weinig belangstelling; er
werden slechts 3000 tons naar Duinkerken/Hamburg rangc
tegen 22/6, niinus 24 pCt; adres-commissie, geboekt.
Van Burnsah
was geen vraag naar ruimte.
Donau.
Een groot aantal booten werd per September/
October tegen de oitveranderde cijfers van 1813 naar Ant- –
werpen/Hamburg 1{ange, 17/9 naar Antwerpen of Rotter
–
dam voor 516000 ton en tegen 3 d. minder voor 7000 ton
lading, afgesloten. Van cle Kusthavens is tegen 13/3 n’aar
Antwerpen/Hamburg range en 131. naar Antwerpen of
Rotterdam bevracht.
Zwarte Zee.
Van de Zwarte Zee werd een boot van
5500 ton, 10 pCt., per October tegen 151- naar het Conti-
nent met de gebruikelijke opties opgenomen. Dit kan her-
haalcl worden.
Midde.Uandache Zee.
De vrachten waren ongewijzigd.
Schcepsrniinte was tamelijk schaa.rsch. De volgende erts-ladingen werden afgesloten
:
Melilla/Rotterdans 511
4
en
513, Port ]lrcirafflotterdam 51-, Seriphos/Rotterclam 616,
Almeria Pier/Rotterdam 519, Carthagena/Middlesbrough
8/9, terwijl buitendien een groote boot van Bizerta naar
Boston tegen 9/- werd gedaan.
D)e vraag naar booten voor phosfaat was zeer behoor-
lijk: Vaic Sfax naar Rotterdam werd tegen 619 en naar
Delfzijl tegen 819 gesloten. Handige hooten worden gevraagd
van Slax naar Rotterdam tegen 71-, Limhamn 101-, Gaddc-
vikcn 10/6. van Tunis naar Rotterdam. tegen 81-, King’s –
Lynn 12/6 en Ayr 12/-.
Noord-Spanje
Scheepsruimte is schaarsch en de vrach-
ten schijnen iets vaster te worden. Van i3ilbao naar Car-
di r
ff is 7/- betaald, naa Newport River .713 en 716, naar
Grcingeniouth 8/- en van Salta Cahailo naar Ardrossan 8/-.
Kolen van U.K.
Het aantal afsluitingen was niet zeer
groot. Scheepsruimtc naar Zuid-Amerika was zeer moeilijk
te verkrijgèn en cle vrachten zijn belangrijk gestegen. Van
Walc.s naar Buenos Aires is 18/- en naar Bosario 1819 1w-
taalcl. D)e vrachten naar de Middellancische Zee zijn onver-andlerdl. Van Zuid-Wales werd om. afgesloten
:
Aarhus 6/6,
Ronaan 416, Bordeaux 5/6, West-italië 816, Malta 101-,
Constantinopel 1213, Port-Said 1016, Las Palmas 919,
l3uenos Aires 181., Fra.y Beistos 191- en’ Montreal 813, en
van cle Oostkust: iTelsingborg 619. Kopenhagen 71-, Stettin
5/9, Rotterdam 4/3, Antwerpen 319, Bordeaux 61l0%, Po-
maron 121., Marseille 10/3, Porto Ferraio 819 en i3nenos
Aires 16/6.
lioict van cle Oostaee
De, vrachten zijn vooralsnog zeer
vast. Naar Holland is cle vraag naar ruimte betrekkelijk
gering. i3etaald zijn
: f
29.50/31.50 van Zuid-Finland en
f
30132.50 van Zweden naas- Amsterdam voor gezaagd hout
pel- Octoher/November. Van Leningrad worden 52/6 voor
925 stds. D.B.B. naar Holland. 951- voor 1400 stds. D;B..B.
naar Buenos Aires en 431- per vaclem voor 1000 vaclem –
papierlsoitt -naar de Oslp-fjord geboden, alles voor Septem-
her/October laden.
RIJN VAART.
Week van
1
t!m.
7 September 1929.
De aanvoeren van zeezijde bleven nagenoeg onveranderd.
Tot Donderdag bleef de scheepsruinste bij matige vraag
volcloend c. Daarna werd dle scheepsruinste schaarscher en
werd door meer vraag cii het vallende water de stemming
vaster. Voor erts naar de Ruhrhavens betaalde men mini-
mum
f
0.60/0.70 en maximum
f
0.70/0.80 per last niet res.
4 en S losdagen. Naar Grimberg ca. 10 ad 15 ets. per last
verhooging. De daghuren varieerden tusschen 2% c. en
3
1
/.
–
, c. per ton. Huurprijs afhankelijk van grootte en diep-
gang der schepeii. liet sleeploon werd genoteerd volgens
het 32% ad 35 ets. tarief. –
11 September 1929
833
DE TWENTSCHE BANK
N.V.
Amsterdam – Rotterdam – ‘s-Gravenhage – Alifielo Dordrecht – Enschede – Hengelo
Olddilzaal- Utrecht- Zaandam – ‘Zwolle
Maandstaat op 31 Augustus 1929
DEBET
Aandeelhouders nog te storten 90 pOt. op a’andeelen 13,
waarvoor waarborg gedeponeerd …………………..
f
522.900,—
Deelneming in de firma
B. W. BLIJDENSTEIN & Co., te Londen
7.200.000,-
Deelneming in bevriende Bankinstellingen …
f 9.446.471,31
waarvoor in geld gestort ………………………..
7.120.871,31
waarvoor effecten gedeponeerd ……………………
f 2.325.600,-
Effecten van Aandeelhouders
gedeponeerd bij bevriende instellingen …………….
eigen gebruike …………………………….
35.280.000,-
,,
40.605.600,-
Kassa,
Wissels
en
Coupons
…
………………..
…….
39.319.699,19
Saldo’s
bij
Bankiers
……………………………….
23.286.028,04 Eigen
Effecten
en
Syndicaten ………….. …..
….. ……
,,
10.812.510.32
Saldo te leveren en te ontvangen Fondsen …………….
3.084.214,92
Prolongatiën
gegeven ……………….
. …………….
13.922.075,-
Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en Saldi Rek.’-Ort.
f136.545.674,32
Af:
loopende
Promessen
…………………………..,,
5.801.000,-
130.744.674,32
Voorschotten
op
Consignatiën ……………………….
.
1.510.648,29
Gebouwen
………………………………………..
5.742.430,38
Totaal
…..
f 283.871.651,77
CREDIT
Kapitaal………………………………………….
Reservefonds …………………………………….
Aandeelhouders voor gedeponeerde Effecten als waarborg
voor 90 pOt.
storting op aandeelen B ………………………..
f’
522.900,-
in Len-Depot …………………………………,,
40.082.700,-
Zieken- en Pensioenfonds ……………………………
Deposito’s ……………………………………….
Prolongatie-Deposito’s …………………………….
Saldi Rekeningen-Courant ………………………….
f . 82.810.505,75
voor gelden in het Buitenland .
.
3.178.979,94
Daggeldieeningen
………………………. ……….
De Nederlandsche Bank …………………………….
Te betalen Wissels …………………………………
Geaccepteerd door derden …………………………..
Diverse Rekeningen………………………………..
f 36.000.000,-
15.000.000,-
11
40.605.600,-
3.833.006,81
72.809.801,66
7.961.000,-
85.989.485,69
2.500.000,-
138.347,71
12.908.423,48
3.129.978,27
2.996.008,15
Totaal……
f 283.871.651,77
11 SEPTEMBER 199
14 JAARGANG No. 715
202FEFFECTENVEILING
INZENDINGEN VOOR DEZE VEILING TE HOUDEN OP
DINSDAG 1 OCTOBER A
.
S. WORDEN GAARNE
VOOR 17 SEPTEMBER scHRIFrELIJK INGEWACHT.
Broekman’s Commissiebank voor Incourante Fondsen
444 Heerengracht, Telefoon
35888
Amsterdam (Centrum)
Nederlandsche Handel-Maatschappij,
N.V.
Amsterdam
Gestort Kapitaal
f
80.000.000,— Statutaire Reserve f 40.000.000,-
AGENTSCHAPPEN TE ROTTERDLM EN ‘S-GRAVENHAGE
Rente voör Deposito’s:
DIRECT OPVORDERBAAR…………. 2+ pCt. per jaar
12 MAANDEN OPZEGGING . …………..44 pCt. per jaar
Voor
ANDERE en
VASTE
termijnen, zoomede voor groote bedragen rentevergoeding nader overeen te komen.
SAFE-DEPOSIT
W.
Banque de Paris et des PaysuBas
Kapitaal:
Frs.
300.000.000,-
Reserves:
Frs. 173.500.000,-
Parijs Amsterdam
Alle Bankzaken
Brussel
–
Genève
Aanteeken&ek voor Rijksbelastingen
(Vermogens-, Verdedigings-, Rijks-
inkomsten- en Personeele Belasting)
10e druk
Prijsfl.-
Alom verkrijgbaar bij den Boekhan1el en bij Nijgh & van Ditmar’s
Uitgevers-Maatschappij, Rotterdam
N.V. RESIDENTIE
HYPOTHEEKBANK
‘s.GRAVENHAGE
Anna Paulownastraat 97
• Trustee’s en Accountantecontrôle
Flypotheekbrieven in circulatie
fl3.900.000,-
5 pct. Hypotheekbr, tegel 100 pCt.
Directie: K. E. Abbing, D. van Oordt.
Vraagt proefnummers
van het
=I
v
m Mi
aan de Administratie:
Wijnhaven 113, R’dam,
Telefoonnummer 07843
Naamlooze Vennootschap
Wilton’s Machinéabriek en Scheepsw
‘
–
erf
Rotterdam
Scheepsbouw en Machinefabricage. Speciale inrichting
Voor reparatiën van eiken omvang. Vijf droogdokken
met lichtvermogen tot 46000 ton.
W
. Dwarshelling.
Drijvende kranen meï een iichtvermoen tot 120 ton.
Telefoon:
07301, 07302, 07303
Telegramadres: ,,WILTON” Rotterdam
07304, 07305, 07306
NIJOH & VAN DITMAR’S
BOEK-
EN HANDELSDRUKKERIJ, ROTTERDAM