28 i)JilCE1IIBER 1927
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Economisch
,
~Stati*stïsche
Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
2E
JAARGANG
WOENSDAG 28 DECEMBER 1927
No. 626
INHOUD.
Wz.
IDE
Oi’IlRJINCS’I’
DER BEiANd1RlJKSTE IIELAS’l’INOEN EN
DE WINSTEN EN I1ETIUI3U’FIES VAN DE VIER i’nonuc-
‘rIEVE BEDRIJVEN DER GEMEENTEN
A
MSTEI{DAM,
IRo’L’TERDAII EN ‘S-GRAVENHAGE door
M. Jouls Jr..
1131
1)e Waterweg naar Luik 111 (Slot) door
J. ii. Cohen Stuart
………………………………….
1136
BIJITENLANDSCIIE MEDEWERKING:
De Generaal-Agent voor flerstellietalingen en
Duitschiand door
Dr. F. H. Repetius ……….
1138
Verwachtingen over de Wereld-Suikerproductie
1927-28
door
Dr. G. Mj/rusch …………….1140
De toekomst van de Telegraphie door
F. W. Forge.
1142
IIOEKAANKONDIGING:
Mr.
G. A.
van Poelje: Beginselen van Nederlandsch
Administratief Recht
(1927), bespr. door
Prof.
Mr. C. W. de Vries …………………….
1143
Rub rbesetzung und Weltwirtscbaft. Eine interna-
tionale t.Jntersuchung der Einwirkungen der
Ruhrbesetzung auf die Veltwirtschaft, bespr.
door
Dr. Withelm Mautner ………….. … …
1144
OVERZICHT VAN TI.ÎDSCHRIFTEN ……………….
1145
STATISTIEKEN
EN
OvERzICHTEN …………..
1145—! 152
Geld koersen.
Bankstaten.
Goederen handel.
– Wisselkoersen. ‘ Effectenbeurzen.
Verkeerswezen.
INS’I’I’I’UUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Mr. Q. J. Terpstra.
ECONOMÏSCF1-STATISTISCHE BERICIITEN.
COMMISSIE VAN ADVIES.
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Ilasselt; Jhr. Mr. L. II. van
Lennep
;
Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco;
Mr. Dr. L. F. II. Regout; Dr. E. van Welderen Baron
Rengers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schïlthuis; Mr.
Q. J. Terpstra, Prof. Mr. F. de Vrie8.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G. M.
Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: S. Posthumo.
28
DECEMBER
1927.
In dcii toestattcl van de geldmarkt is ook deze week
weder geen verandering van beteekenis gekomen. Pro-
longatierente noteerde weder 4% á 5 pOt. Ook cle cail-
rente bleef vrijwel op dezelfde hoogte als de vorige
week; maar claareutegen was er voor particulier
disconto eerder minder geld beschikbaar, zoodat wis-
sels meestal slechts een fractie hoven het officieele
tarief te plaatsen waren.
* *
Dc weekstaat van De Nederlandsche Bank geeft een
ii let onbelangrijko vermeerdering van den metaalvoor-
raad der centrale ‘bankinstelling te zien. Blijkbaar als
gevolg van den goudinvoer uit de Vereenigcle Staten,
is ‘de post gouden mutitmateriaal met een kleine
f10
miHioen gestegen.
Voor het overige vertoont (leze laatste bankstaat
van het kalenderjaar weinig opvallende veranderin-
gen. De post bi iuienlandsche wissels daalde met
f
5,5
millioen; de beleeningen blijken ‘met
f
4,9 millioen te
‘zijn toegenomen. De post papier op het buitenland
klom met een goede
f
10 millioen, terwijl ‘do diverse
‘ekeningen op de actiefzijde der balans ook nog met
f
2.3 millioen zijn gestegen.
De biljettencirculatie klom met
f 7,6
millioen. Het
tegoed van het Rijk steeg opnieuw, thans tot
f
58,6
millioen, terwijl de rekening-courantsaldi van anderen
zich
f 4,0
mi heen hooger stelden. 1-let beschikbaar
ruetaalsaldo vermeerderde met
f
5,5 millioen. let dck-
kingspercentage bedraagt nagenoeg 48.
Wanneer men den heden verschenen weekstaat ver-gelijkt, met don laatsten bankstaat van 1926, blijkt, dat
‘te diseonteeringea der centrale crediet.i nstelling in
het thans nagenoeg verstreken jaar per saldo iets meer
dan verdubbeld zijn. Zij bedroegen op 27 December
1926 slechts
f
56,8 millioen tegen thans j 115,1 mii-
lioen. De bçiieeningen zijn vrijwel geli.k gebleven, op
omstreeks
f
130 millioen. De metaalvoorraad vermin-
derde met
f
13,5 millioen, waarbij op te merken valt,
dat het zilver vrijwel onveranderd bleef, zoodat de
teruggang uitsluitend don goudvoorraad betreft. Den
post papier op het buitenland te zameri nemende met
cle diverse rekeningen onder het actief, vindt men, dat
het totaal van deze twee posten verminderde van
f
251.
millioen tot
f
244 millioen. Aangezien echter een jaar
geleden onder ‘het cijfer der diverse rekeningen nog
de belegging van do bijnondere rerve en van het
pensioenfonds van de Bank ‘begrepen was, hetgeen
sedert Juni ji. niet langer het geval is, mag worden
geconcludeerd, dat, voor zoover uit den woekstaat is
op te maken, het tegoed van de circulatiebank in het
buitenland per ‘saldo thans eenige millioenen hooger
is dan een jaar geleden. De rekening-courantsaldi be-
d lagen
f
68,5 millioen moer dan op 27 December 1926;
maar de hiljettencirculatie is per saldo gedaald: zij
noteert
f
21 millioen minder dan verleden jaar.
* *
*
liet belangrijkste punt op de wisselmarkt was deze
veek de stabilisatie van de Lire. De goudwaarde van
1
de Lire werd bepaald op een zoodanig punt, dat 10
Lire voortaan gelijk staan aan één Amerik. dollar. De
verschillende maatregelen noodig voor een goed ver-
loop van de stabilisatie waren op cle meest geheime
wijze genomen, zoodat de ‘wisselmarkt Donderdag-
ochtend verrast werd door een plotselingen val van
cle Lire met ongeveer 37 cent, omdat de stabiliseering
plaats vond op een circa 3 pOt. lager niveau dan
waarop de koers in ‘de laatste maanden gestaan had.
LONDEN, 24
DECEMBER
1927.
‘l’cgeii het einde van de week werd geld ruim, deels
door de maatregelen, die disconto- en andere huizen
deze ‘week reeds namen, deels door de activiteit van de
Fi
–
ansche Banken, die voortgirtgen met den aankoop
van wissels te Londen. Geld over het einde van het
jaar werd echter nog
è.
4Y2 en 4% pot. genomen. Dis-
conto vertoont geen neiging om zwakker te worden
(4
5
Ji(3
pOt.), niettegenstaande de groote partij goud
(anderhalf millioen pond), die deze week uit New
York arriveerde en ‘door de Bank werd gekocht.
.Verkooperi van wissels per levering begin Januari
werden tegen guns:tiger koersen (4
3
11e
pOt.) afgesloten.
Men zal echter den werkelijken geldstand eerst ria
het einde van ‘het jaar kunnen beoordeelon.
De nieuwe conversieleening (5 pOt. it 101 tot 19331 35) voor-namelijk dienende tot delging van de in 1928
vervallende schulden (200 ‘millioen pond) wordt hier
gunstig beoordeeld.
1134
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28
December
1927
DE OPBRENGST DER BELANGRIJKSTE BELASTINGEN
EN -DE WINSTEN EN RETRIBIJTIES VAN DE VIER
PRODUCTIEVE BEDRIJVEN DER GEMEENTEN
AMSTERDAM, ROTTERÖAM EN ‘S-GRAVENHAGE.
De vraag, of de winsten en in verband daarmede
de retributies der groote gemeentelijke productieve
bedrijven niet te hoog worden opgevoerd, dientenge-
volge de grens van het geoorloofde overschrijden en
mjtsdjen het karakter van indirecte belastingheffing
gaan innemen, legt in de laatste jaren beslag op de
aandacht van de verschillende, gemeentebesturen en
maakt tegenwoordig een vast nummer van de be-
schouwingen over de gemeentebegrootingen uit.
De Heer Wibaut heeft onder den titel ,,Gemeente-beheer” in
1926
o.a. een aantal artikelen
gewijd
aan
de gemeentelijke bedrijvenpolitiek. Deze artikelen,
welke een polemiseerend karakter droegen tegen ,,De
Maasbode”, die de financieele politiek van den toen-
maligen Amsterdamschen Wethouder van de finan-
ciën en
bedrijven
scherp becritiseerde, bedoelden het
gevoerde beheer te verdedigen.
Prof. v. d. Pot heeft in het nummer van 13 No-
vember
1926
van dit weekblad in een beoordeeling
van het boek van den beer Wibaut wel zeer duidelijk
en helder in het licht gesteld, dat het voornaamste
argument voor de winstuitkeeringen der
bedrijven
is,
dat zonder die uitkeeringen vele nuttige uitgaven,
die inzonderheid groote sociale waarde bezitten,
zouden moeten achterwege blijven. –
Indien men het verloop van de budgetten der drie
grootste gemeenten nagaat, voor zoover deze betreffen
de opbrengsten der belastingen en de uitkeeringen
der bedrjfswinsten gedurende het tijdperk
1910-1928,
dan komen daarin wel treffend tot uiting de positi
van de groote gemeenten in de voor’oorlogsjaren, de
invloed van de maatschappelijke toestanden in ‘de
oorlogs- en de naoor’logsjaren en de meer norma1
gang van zaken na de intrêde van de meerderë
stabiliteit van het indexcijfer.
Hieronder volgen de
cijfers
van de opbrengsten
der voornaamste belastingen; die van de gemeente-
lijke inkomstenbelasting en die van de winstuitkee-
ringen over genoemd
tijdvak.
Voör zoover deze de
jaren
1927-1928
betreffen zijn het uit den aard der
zaak ramingscijfers.
Overzicht van de uitgèkeerde winsten der bedrijven en van de
opbrengst der belastingen van de gemeente
Amsterdam
over de jaren 1910 t/m. 1926.
Totale opbrengst
ezamenlijke
V,ifl-
Gein. Ink belasting,
Opbrengst der
s en erici eis- Opc. Grond-, Pers.-,
Gemeentelijke
j
aar.
wer en, as a rie- Div.- en Tant.-bel.,
Inkomstenbe-
en,
a er ei ing Straat-, Vermak. en
lasting.
en Telefoon.
Zakelijke Bedr.bel.
1910
f
2.294.000
f
9.903.000
f
6.284.000
1911
2.500.000
,,
10.254.000
6.555.000
1912
2.800.000
10.719.000
,,
6.913.000
1913
,,
3.050.000
11.091.000
,,,
7.Ô38.000 1914
4435.000
11.688.000
,,
7.531.000
1915
4.026.000
,,
11.967.000
,,
7.737.000
1916
,,
2.994.000
,,
15.789.000
,,
11.383.000
1917
,,
2.182.000
,, 20.186.000
.
,,
15.648.000
1918
2.922.000
,, 22.140.000
,,
17.423.000
f
1919
2.382.000
,, 36.644.000 ,, 29.267.000
1920
3.072.000
,, 67.308.000 ,, 55.787.000
1921
3.844.000
58.416.000 45.017.000
‘
1922
5.436.000
,, 47.387.000 ,, 34.954.000
1923
,,
6.5.11.00O
,, 40.574.000
,, 27.956.000
1924
,,
10.297.000
,, 40.494.000 ,, 27.433.000
1925
,,
10.416.467..
,, 38.899.000 ,, 25.387.000
1926
12.097.000
,, 39.780.000 ,, 25.262.000
Rceming
der winsten der bedrijven en van
de opbrengst der,
belastingen
voor 1927-1928.
1927
f
10.262 000
f
38.140.000
f
23.800.000
1928
11.790 000
,, 40.840.000
1)
,, 25.950.000
j’
)
Voor een juiste beschouwing is rekening gehouden met
liet feit, dat de ranhing van de inkomstenbelastiiig voor-‘
loopig is en bij de vaststelling van het verhoud.in.gscijf er
vermoedelijk met
f
4.000.000 zal worden vermInderd, waar
voor de middelen in het reserv.efonds aanwezig zijn.
Ihvidend- en ‘l’ant.belasting:
De opcenten op de Div.- en Tant.-
belasting zijn voor het eerst geheven in het jaar 1919.
Zakelijke bedrijfsbetasting:
Deze belasting is voor het eerst
geheven in 1921.
Ve’rmoyensbelasting:
In tegenstelling met de gemeenten
.
Rotterdam ‘en ‘s.Gravenhage worden te Amsterdam
ge e n opeenten op de Vermogensbelasting geheven.
Overzicht van de uitgekeerde winsten en retributies der
bedrijven en van de oporengst der belastingen van de
gemeente
Rotterdam
over de jaren 1910-1926.
Gezamenlijke win- Totale opbrengst
iGeni. lnk.belasting,
sten en retributies
Iopc. Grond-, Pers.-,
Opbrengst der
van het Electrici-
Div.-,Tant.- en Ver-
Gemeentelijke
1 nkomstenbe-
Jaar.
teitsbedrijf, het
lasting.
Gasbedrijf, Water- Straat- Vermak. en
leiding en Telefoon. Zakelij’ke Bedr.bel.
1910
f
4.001.000
f
3.612.000
f
9.107.000
1911
2.580.000
3.791.000
,, 2.140.000
1912
2.987.000
3.993.000
,, 2.292.000
1913
3.064.000
4.235.000
2.466.000
1914
3.014.000
4.431.000
2.593.000
1915
3.536.000
4.623.000
2 735,000
1916
3.160.00Ö
6.091 000
,, 4.05 L005
1917
1.650.000
7.773.000
,,
5.611.000
1918
1.638.000
10.202.000
,, 7.922.000
1919
1.436.000
13.623.000
‘
9.976.000
1920
3.441.000
24.491.000
17.512.000
1921
,, 6.642.000
22.982.000
15.155.000
1922
7.780.000
25.236.000
17.038.000
1923
7.504.000
,, 2.004.000
,, 13.109.000
1924
,, 7.191.000
21,829.000
13.153.000
1925
10.423.000
,, 22.359.000
13.020.000
1926
,, 11.983.000
,, 22.058.000
,, 13.764.000
Raming
der winsten en retributies der bedrijven en van de
opbrengst der belastingen voor de jaren 1927-1928.
1927
f
11.356.000
f
24.457.000
/ 15.400.000
1928
21
11.870.000
23.204.000
14.133.000
Dividend- en Tant.belasting:
Denpcenten opdeDiv.-enTant.-
belastingen zijn voor het eerst geheven in het jaar 1919.
Verinogensbelasting:
De opcenten op de Vermogensbel. ten
getale van 50 zijn voor het eerst geheven in het jaar 1921.
Zakelijke Bedr.belasting:
Deze belasting is voor liet eerst
geheven in 1921.
Overzicht van de uitgekeerde winsten en retributies der
bedrijven en van de opbrengst der, belastingen van de
gemeente
‘s.Gravenhage
over de jaren 19 10-1926.
Gezamenlijke win-
Totale opbrengst
sten en retributies
Gem
lnk.belasting,
Opbrengst der
–
van het
Electrici- Opc. Div.-,Tant.- en
Gemeentelijke
teitsbedrijf,
liet
Vermogensbelast.,
Inkomstenbe-
Gasbedrijf, Water- Straat-,Vermak.- en
lasting.
leiding en Telefoon. Zakelijke Bedr.bel.
1
1910
f
1.894
000
f
3.988.000
f
2.041.000
1911
2.11,0.000
4.184.000
2.177.000
1912
2.226.000
5.394.000
3.562.000
1913
2.464.000
5.649.000
,, 3.762.000
1914
2.281.000
5.877.000
,,
3.935.000
1915
2.490.000
6.193.000′
,, 4.047.000
1916
2,277.000
6.838,000
‘
4.520.000
1917
,,
970.000
,, 8.718.000
,, 6.273.000
1918
504.000
9.499 000
6.953.000
1919 V,,
452.0001)
,, 13.938.000
9.71 7.000 1920
3.017.000
25.126.000
,, 18.686.000
1921.
4.515.000
,, 25.904•000
17.581.000
1922
3.641.000
,, 26.976.000
,, 16.296.000
1923
4.274.000
24.156.000
14.681.000
1924 ‘
5.337.000
25.083.000
13.468.000
1925
,, 6.255,000
,, 18.485.000
9.589.000
1926
6.884.000
,, 18.806.000
9.097.000
Raming
der winsten en retributies der bedrijven en van de
opbrengst der belastingen voor de jaren 1927 en 1928.
1927
1
f
7.041.000
f
21.935.060
f
10.897.000
1928
,, 7.291.000
22.593.000
,, 11.924.000
D’vidend- en Tunt.belasting:
De opcenteu op de Div.- en Tant.-
belastingen zijn voor het eerst geheven in het jaar 1919.
Vermogensbelasting:
De opeenten op de Vermogensbel. ten
getale van 50 zijn voor het eerst geheven in het jaar 1921.
Zakelijke Bcdr.belast’ing:
Deze belasting is voor het eerst
geheven in 1921. Gedurénde het belastingjaar 1 Mei
1925 –30 April 1926 is deze belasting buiten werking
gesteld.
1)
Verlies.
telijke belastingen en een van deze winsten tot de
opbrengsten der gemeentelijke inkomstenbelasting. t’s
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
40
35
00
25
20
15
10
10
,
___________
—
–
u••U•lL
1•iU•1
vuuui
iiuu•ui
ii.•u•i
EIEREN
•a•uiuuu•uuu•••
Bui
om
EREN
•l•••••URU••l•••
•…ua……….
28 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1135
Bij een beschouwing – en zoo mogelijk een be-
oordeeling – van de belastingcijfers Spelen ontegen-
zeggelijk de belastingdruk en het belastbaar inkomen
een groote rol. Als algemeen bekend moge worden
verondersteld, dat Amsterdam in
vergelijking
met
haar beide grootste zustergemeenten steeds den
zwaarsten belastingdruk heeft uitgeoefend. Het be-
hoeft dan ook geen verwondering te wekken, dat de
verhoudingscijfers van de uitgekeerde winsten der
vier
bedrijven
tot de opbrengsten der belastingen
voor Amsterdam het laagst zijn.
Treffend
zijn
voor deze gemeente de opbrengsten
der gemeentelijke inkomstenbelasting in de jaren
1920 en 1921, het gevolg, eensdeels van de groote
stijging van het belastbaar inkomen in de jaren van
hoogconjunctuur, anderdeels van het hooge verhou-
dingscijfer. In de daaropvolgende jaren komen zoo-
wel de daling van het belastbaar inkomen als de
verlaging van het
verhoudingscijfer
tot uitdrukking.
Indien
bij
de vaststelling van het verhoudingscijfer
der gemeentelijke inkomstenbelasting in het komende
voorjaar de circa 4 millioen gulden – spaarpenningen
uit de jaren van hoogconjunctuur -, welke nog in
het reservefonds aanwezig
zijn,
moeten worden benut
ten einde belastingverhooging te voorkomen, staat
deze gemeente inderdaad voor de vraag of de begroo-
ting voor 1929 sluitend kan worden gemaakt zonder
belastingverhooging dan wel opvoering van de
bedrijfswinsten.
Een geheel ander beeld vertoonen de Rotterdamsche
cijfers. In tegenstelling tot Amsterdam vindt men
bij de belastingopbrengsten in de jaren 1920 en 1921
geen markante verschillen met die in de daarop-
volgende jaren. Daarentegen stijgen vanaf 1920 de
winstuitkeeringen uit de bedrijven snel en beduidend.
Uit de
vergelijking
met de Amsterdamsche cijfers
spreekt
duidelijk
de beteekeriis, die de bedrjfswinsten
te Rotterdam hebben voor het sluitend maken van
de diensten. De verhoudingscijfers van deze winsten
tot de belastingopbrengsten
zijn
voor deze gemeente
het hoogst en demonstreeren typisch de daar ter
stede gevoerde f in ancieele politiek.
Overeenkomstig zijn geographische ligging bewegen
de Haagsche
cijfers
zich tusschen de Amsterdamsche
en de Rotterdamsche cijfers. De opbrengsten. der
gemeentelijke inkomstenbelasting zijn in de jaren.
1920 en 1921 hooger dan in de daaropvolgende jaren,
evenwel niet in die mate als te Amsterdam. De
teruggang van de Haagsche opbrengsten moet even-
wel voor een groot deel worden toegeschreven aan
de belangrijke verlaging van het verhoudingscijfer,
hetwelk in 1920 2,2 bedroeg tegen 1,3 in 1927. Of-
schoon de bedrjfswinsten in deze gemeente in de
latere jaren ook een grootere rol spelen
bij
het
sluitend maken der diensten,
zijn
deze evenwel in
dit opzicht niet dermate geaccentueerd als te Rot-
terdam het geval is.
Merkwaardig is de invloed, die de bijkomstige
belastingen, t.w. de opcenten op de personeele be-
lasting, op de dividend- en tantiêmebelasting en op
de vermogensbelasting uitoefenen op de gemeentelijke
middelen en waarin de gunstige vermogenstoestanci
der Haagsche contribuabelen tot uiting komt.
Terwijl voor 1928 de opcenten voor de personeele
belasting voor Amsterdam op f 5.300.000, voor Rot-
terdam op f 2.388.000 worden geraamd,
zijn
deze voor
‘s-Gravenhage op f 3.450.000 geraamd, ondanks het
naar .verhouding belangrijk lager zielental. Voor de
opcenten op de dividend- en tantièmebelasting zijn
deze bedragen respectievelijk f 2.100.000, f 1.400.000
en 2.500.000, terwijl die op de vermogensbelasting,
welke te Amsterdam niet worden geheven, voor Rot-
terdam op f416.000 en voor ‘s-Gravenhage op f 950.000
bij een gelijk aantal opcenten van 50 zijn geraamd.
Onderstaand twee grafische voorstellingen van de
verhoudingscijfers, t.w. een van de bedrijfswinsten
tot de totaal-opbrengsten der voornaamste gemeen-
o
D
OO -.
– 0W
,
..
ci
01 CC
01
Ci 01010101
2,.sj
190
180
170
180
150
140
150
120
110
100
90
80
70
60
50
40
00 20
10
10
o
. CC CC
4
CC
CD. W
CI
0-01
CC
4
.0 PW
01 C’1 04 0* 0* 01 04 0* Cl
C’0
CC
CCCI CCCI
01
DCCC CC DCCC DCCC
CCCI OCOC
Uit het verstrekte
cijfermateriaal
blijkt wel de
invloed, die de bedrjfswinsten uitoefenen op de mid-
delen der drie grootste gemeenten.
Ontegenzeggelijk is er verschil, in sommige ver-
houdingscijfers zelfs zeer groot. Duidelijk moet het echter ieder, . die zich op het gebied der gemeente-
financiën beweegt, zijn, dat de bedrijfswinsten een
integreerend deel der ontvangsten zijn geworden.
Zonder deze zou de basis van het budget ondermijnd
worden. Versterking van deze basis door verhooging
van belastingdruk is feitelijk onmogelijk.
Intusschen moge niet uit het oog worden verloren,
dat het gevaar van de machtspositie door het mono-polie, dat de gemeentebedrijven bezitten, niet denk
–
beeldig is en deze zich kan uiten in te hooge tarie-
ven, welke eenerzijds een belemmering voor handel
en industrie kunnen zijn, anderzijds een te hoogen
indirecten druk op de burgerij kunnen uitoefenen.
De
redelijkheid
zal in dit opzicht door een gemeen-
1 t36
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 -Decernbër
1927
tebestuur moeten wciïden betracht. Le stri3dvraag,”
of. bedrijfswinsten indirecte belastingen zijn, moge
interessant zijn en- zich- tot theoretische beschouwin- –
gen leenen, practische beteekenis heeft deze niet. Al-‘
thans, wanneer men daarbij in oogenschouw neemt,
dat degenen, voor wie de kwestie van indirecte be-
lastingheffing het meest klemt, namelijk het minst
:
draagkrachtige deel der burgerij, juist door de be-
drijfswinsten in het genot van vele sociale voorzie-
ningen
zijn
gesteld en het de gemeentebesturen bij
gemis aan deze’ winsten in de ‘latere jaren niet mo-
gelijk
zou
zijn
geweest hun taak-op deze
wijze
uit
te voeren. – – .
M. Jo1Ls
Jr.
–
DE WATERWEG NAAR LUIK.
III
(Slot).
De komende- Masvaart.
Omstreeks 1933134 -kan ‘het Juli-ana!kanaal, en daar-
mede de geheele Maas-kanalisatie op Nederlandsch ge-
bied voltooid zijn. Toen in 1921 het- desbetreffende
wetsontwerp in de Eerste Kamer kwam, heeft Prof.
Krans geprotesteerd tegen hot gemis aan gegevens
omtrent de te -verwachten ren-da-bili-teit van een werk,
dat niet min-der-dan 64 millioen zou -moeten -kosten –
,,aangezien tot dusver niet is komen vast te staan, althans
nog niet aannemelijk is gemaakt dat de werken economisch
verantwoord -zijn; dat de voordeelen die men er van ver-
wacht ‘in een -behoorlijke verhouding staan tot de enorme
kosten van uitvoering.”
Volgens mededeeling van den Mini-ster van Water-
staat in de Tweede Kamer in Tuli 51. is -voor de be-
doelde werken reeds uitgegeven:
voor de’ Maaskanalisatie.
f
19.800.000′
.1snog te besteden (ram.) ,,
4.775.000J
(te.voltooien
1930)
voor het Maas-Waalkanaal ,,
11.915.000
(voltooid)
voor het kan. Wessem-
,, 7.737.000
Nederweert ………..,,
125.000
(voltooid)
voor het Julianakanaal..
3.402.000
alsnog te besteden zegge
16.246.000
(te voltooien 1933)
f
64.000.000
Voorts heeft het Wil-helnainakanaal, ,dat mede als
een schakel in ‘het Li-mburgsch-Bra’bantsch -kanalen-
stelsel moet word-en -besc.houwd, ongeveer j 28 mil-
lioen gekost. Alles te -zamen ‘dus -een kleine honderd
milli-oen gulden ten -behoeve van de waterver-bindin-g
van Zuid-Limburg met het Noorden. Wanneer men zich nu, als Prof. Krans in 1921, af-
vraagt in hoeverre een zoo aanzienlijk kapitaal econo-
misch rendabel te maken is, dan mag men daarbij -:
de politieke beteekenis van -deze kanalen niet -over het
hoofd zien – zooal-s- nu -een-maal -iedere economische
kwestie in Limburg tegenwoordig een politieke kwes-
tie schijnt te moeten worden! – maar men moet -die
betekenis to-ch ook niet oyerschatten -door bijv. in -de
bedoel-de nieuwe waterwegen alleen -het middel te
willen zien om een afgelegen provincie nader te bren-
gen tot Nederland. Immers word-t -hierdoor de econo-
misdhe waarde ‘der ‘Maa-sk-analisat-ie slechts ten -deels
bepaald: -de geograp’hische situatie en een aantal an-
-dere, -straks nader te behandelen .fact-oren duiden op
-de 1belangrijke rol die dit ‘heele complex van waterwe-
gen ‘bestemd zal zijn -te spelen in het
internationale
verkeer,
waarvan Maastricht een gew’ichti-g knoop-
punt belooft ‘te war-den. Aa-n Nederland – en -den Ne-
derlandsdhen on-dernemingsgeest, om -te zorgen, dat-
-dit komende -verkeer aan ons land en -daarmede aan
de rend d
-abiliteit van’ eze kostbare openbare werken.
ten -goede -komt.
Do eigenlijke aanleiding tot ‘de Maaskanalijsa-tie-
plannen werd, z-ooak -men weet, verschaft -door -de
ontginning der Limburgsche koled.mijnen en -de geble-
ken noodzakelijkheid van een goedko-open afvoerweg
-om ‘tegen -de Dui.tsch-e -k-olen en de aan -deze ten dienste
staan-de Rijn-vaart te kunnen concurreeren. Dat men
hierbij: eigenlijk -alleen aan de Nederlandsc-he markt
dacht, lag voor de -hand; vooral toen met het uitbre-
ken van dn oorlog bleek, wat het. ‘beteekende, van
-buitenladtohe kolen- afhankelijk-‘ te
zijn:.^
Energike
exploitatie van de Lim-burgsc’he
mijnen
-heeft de pro-
-ductie in enkele jaren zoo snel d-oen stijgen, dat deze
in1926 reeds 85 pOt. uiaa- -van’het binnenland-
sche verbrui-k’scijfer en dus ibinnenkort iii staat kan
zijn, -de geheele ‘-binnenland-sche behoefte (rbhan’s onge-
veer 10 -millioen ton) te d&ken.
In werkelijkheid echter wordt ruim de helft 4er
i
Lmbur-gsche productie geëxporteerd (‘voornamelijk
naar België en Franicrjik), zoodat nauwelijks- 4O’pO’t.
van het binnenlandsch – verbruik -door – Lim-burgsche
kolen woj’dt ‘gedekt: een gevolg van de op goedkoop
watertransport -steun-en-de bui.tenlandsche concurren-
tie. Nevenstaande statistiek ‘) -geeft hiervan een diii-
delijk beeld..
– Aangezien Duit-sc’he -doorvoer-kolen hierin ‘niet zijn
begrepen en de uitv-oer van -bu-it-enlandsche kolen ex
opslag (behalve dan in bunkers) vermoedelijk miniem
is, mag wel worden aangenomen, -dat -de geheele uit-
voer ‘bestaat uit Lim’burgsche kolen. Het blijkt dan,
.dat van de meerdei’e productie (sinds 1921) v-an 4,7
mill. ton slechts- 0,9 mill. ton in het 1-and gebleven
is, hoewel in datzelfde tijdperk het verbruik met
3 mill. ton is toegenomen. Dit- ‘meer-deze verbruik
en ook de ‘bunker-export is
vrijwel
geheel. -door bui-
tenlan-dsche, in -de laatete jaren in -overwegende mate
door Duitsc-he kolen gedekt, terwijl de Li’m.burgsche
mijnen, tot oxporteeren genoodzaakt, in den afzet
naar Duitschlan-d – zelfs- naar het aangrenzende
Duiüsche industrieele gebied – word-t belemmerd dobr
de bekende ,,welwillen-de” Duitsche hand-elsp-olitiek,
-in ‘dit -geval gelijkstaan.de
met een
feitelijk
invoerver-
bod. Zooals ‘men weet- is deze onbevredigende toestand
-voor tien jaren ‘bestendigd -door het in 1925 afgeslo-
ten Nederlan-d-seh-Duitsche han’delsvei’dra-g, – dat tegen-
over een absoluut ongebreidel-den Dui-tschen invoer
in ons 1-and -den -export van Limburgsc’he kôlen naat
Duit-schiand tot een minimum contin-gente-ert-. Wel
zijn door invoering van ‘het lage uniforme kolentarief
op onze apo-orwegen de ooncurrentiekansen -op de bin-
nenlan-d-sche -markt verbeterd, maar bovenstaande cij- –
f er-s- ‘bewijzen, -dat er zelfs met dit ‘kunstmiddel geen
sprake van is, -de -geheele Li-m-bu,rgsçhe pr-oductie in
Nederland onder te brengen. Zal de nieuwe groot-
scheepsche ‘waterweg -hierin verandering ‘brengen? -Het
is te hopen, maar in -elk -geval -zal de concurrentie
tegen -de Dui’bsche -kolen uiterst fel blijven, roodat -de
-Limburgsche mijnen ook dan nog wel op export van
een – vrij’ ‘belangrijk percentage der productie bedacht
zullen -moeten zijn. –
– Nu richt zich deze export tot -dusver bijna geheel
-naar het Zuiden: België, Luxemburg, Frankrijk
Zwitserlan-d; ‘het ver-voer geschied-t in ‘hoofdzaak per
spoor (behalve natuurlijk naar Zwitserland, dat langs
-den Rijn word-t -bereikt). Maar dit beteekent, dat men
geheel afhankelijk is van -do Belgische spoortarieven
‘-die voorl-oo-pig nog -gunstig nijn, ‘doch -het naar alle waarschijnlijkheid niet zullen blijven wanneer eenmaal
de Kempensche mijnen genoeg zullen produceeren om
het tekort in het Luiker -gebied en eventueel ook ‘do
Fransche ibehoerfte te ‘dekken. Zooals in een vorig artii
kel, aangestipt, wordt. verwacht, dat -zulks na 1930
reed-s het geval zal zijn. Voor ons ijs- het derhalve zaak
te zorgen, -dat tegen dien tijd -aansluiting, is verkr-
-gen -tu-sschen -onze en -de Belgische Maaskanalisati,
met z-oo mogelijk doorloopende bevaarbaisrheid vooi
het grootste, in de Limburgsc/ve koler&vwi.rt te- bezigen scheepstype,
-d.i. 2000 ton. Hoe taat -het daarmedè?
Volgens -de thans in uitvoerin-g
zijn-de
Ned-ezlan-d
sche plannen -eindigt -onze Maas’kan-alisatie
-bij
St. Pie-
ter, even benoordon
:
de Belgische grens, waar een op
schepen van maximum 1000 ton hereken-dé s-chutsluis
en een verbin’d.ingskanaal-tje aansluiting geven met
het -kanaal Maastricht-Luik. Met -het oog hierop is -ook
het stuwpeil -der Maas .tussc’hen St. Pieter en Borg-
haren (waar ‘het Julianakan-aal
-begint)
op 1000 toris-
i) Ontleend -aan het Jaarverslag
1926
van -den
– Hoofd-
-ingenieur der Mijnen.
28 Décember 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1137
steenkolen, Coké’s en Briketten
(in millioenen tonnen):
Uitvoer
Invoerult
, .
(excl. bunkerkolen) naar
•
UJ
E
r
r
.
–
,
r
.
jaar
)
,
.n
‘
‘
72
a
1-
‘
a
.
,j
1-•
.
O
0
1921
1.4
1.8 1.5
0.5
5.2
0.1
–
0.2
0.1
0.3
0.7
1.3
3.2
7.1
3.9
55
1922
1.3
4.6
0.7
–
6.6 0.5
–
0.6
0.4
0,9
1.6
1.0
4.0
8.5
4.5
53
1923
1.5
4.4 0.4
0.3
6.6
0.5
–
0.7
1.1
0.3
2.6
0.8
3.2 8.5
5.2
62
1924 4.9 2.3
0.4′
–
7.6
0.4
–
1.0
0.8 0.3
2.5
1.5
3.6 9.6 5.8
61
1925
7.2
1.4
0.3
–
8.9 0.2
–
1.7
1.0
0.3
3.2
2.5
3.2
10.0
6.8
68
1926 9.9
0.5 0.3
–
10.7
0.2
0.5
2.1
1.0
0.7 4.5 4.7
1.5 10.1
8.6
85
schepen berekend, hoewel het Julianakanaal zelf en
de heele verdere waterweg naar ‘het Noorden toegan-
kelijk zijn voor 2000 tonts-schepen. De Belgische Maas-
‘kanajisatie eindigt met een stuw’ bij Vis, even be-
zuidn de Nederlandsche grens, maar bevaarbaar is
•de rivier tusschen Lui.k en Visé eigenlijk nauwelijks,
en tusschen Vi’sé en Maastricht alleen bij gunstigen
waterstand. De scheepvaart heeft dan ook altijd de
voorkeur gegeven aan het kanaal Luik-Maastricht, en
ook do Oommissie-Francqui laat van dit kanaal het
voorgestelde groote kanaal op Antwerpen uitgaan,
waartoe zi.j dan voorstelt het gedeelte tusschen Luik
en Ljxhe, even v66r de Nederlandsche grens, bevaar-
baar ‘te maken voor schepen van 1350 ton. Wel be-
veelt ‘zij ook een verbeterde kanajisatie en bevaarbaar-
making der Maas tot Visé aan, maar van aansluiting
met de Nederlandsche ka.naliisatiewerken wordt even-
min gerept als er onzerzij’ds sprake van schijnt te zijn. Technische bezwaren ‘kunnen er wel nauwelijks tegen
zijn (Hentrich heeft dit denkbeeld in zijn project op-
genomen) en voor de kolenvaart verdient ongetwij-
feld een met 2000 tons-schepen bevaarbare rivier de
voorkeur boven een slechts voor 1000 tonssehepen toegankelijk kanaal, zooals het Luiksche kanaal op
zijn best kan worden met het oog op de capaciteit
van ‘de sluis
bij
St. Pieter.
Het hier goopperde denkbeeld verdient mi. temeer
ovetweging wanneer, zoals niet onmogelijk lijkt, de
eerlang te hervatten ‘onderhandelingen met België ten
gevolge hebben, dat wordt afgezien van het onprac-
tische en kostbare kanaalpian Luik-Antwerpen en de
vaart tusschen Luik en Antwerpen over Maa.strieht
blijft gaan. In dat ‘geval zal België vermoedelijk niet
tevreden zijn met. verbetering van de bestaande kana-
len via Boc’h’olt, omdat deze geen geschikte verbin-
ding geven met de Kempen’sche kolenstreek. Een af-
takking van de Zui’d-Willemsvaart ‘bij Smeermaes (of
iets noordelijker) naar Hasselt bijv. zou, hieraan tege-
moet komen, en daartegen zou natuurlijk van Neder-
landsche
zijde
geen enkel bezwaar kunnen btaan,
‘ook al zouden wij diardoor de concurrentie der Kern-pensehe kolen in het Maasgebied schijnbaar ‘bevorde-
ren. Immer’s met die concurrentie zullen onze Lim-
hurgsche kolen in elk geval hebben te rekenen, en het
is beter te concurreeren onder gelijke voorwaarden,
d.w.z. langs een voor allen gelijken waterweg, dan
te moeten kampen tegen kunstmatige, moorden’de
spoortarieven. Wij hebben er dus ontegenzeggelijk be-
lang bij:, de ontwikkeling van het watertransport in
België te bevorderen, en
wij
zullen daarbij vermoe-
delijk machtige ‘bondgenooten vinden onder de Luik-sche industrieelen, die zeer goed de waarde van goed-koope waterwegen inzien vôor de in hun bedrijf voor-
komende massale ‘transporten.
Maar wanneer ‘dan België besluit, zijn waterwegen
tusschen Luik, Antwerpen en de Kempen geschikt
te maken voor dit massale vervoer en te leiden over Maastricht, en wanneer ,daar dan nog het bestaande
‘vervoer op do Zuid-Willemsvaart bij komt en het te
verwachten nieuwe vervoer op onze Limburgache
kanalen, dan mag betwijfeld worden of een voor 1000
tons-‘schepen verruimd kanaal Maastricht-Luik hier-
voor voldoende zal blijken. Afgezien nog van het als-
dan zeker te verwachten en te billijken Belgische ver-
langen om grootere schepen dan 1000 ton te kunnen
bezigen voor de Kempensche kolenvaart (en wellicht
ook voor de vaart op Antwerpen). Met deze mogelijk-heid ‘dient onze Waterstaat ook wel te rekenen bij den
voorgestelden aanleg van een verbindingskanaaltje
138
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 December 1927
tusschen de Maas en de Z.-Willem’svaart door het z.g.
Bosschervel’d (cc. op bijgaand schetskaartje).
Hierboven is vooinamelijk sprake geweest van de
kolenvaar-t op België en Frankrijk. Dit iis een groot
Nederlan’d-sch ‘belang, maar het is niet het eenige en
misschien niet eens het grootste belang, dat ons land
bij de vaart op Luik en in het algemeen bij! de Maas-
vaart heeft. Daar zijn ook nog de belangen van onze
binnenvaart en -van -onze grooté zeevaart: van onze
havens en reederijen.
Wat onze ‘binnenvaart ‘betreft, op-enen zich hier
nieuwe horizonten, zoodra eenmaal de rondv-aart Rot-
‘t-erdam-Antwerp-en-Luik-Maastricht-Rotterdam of Rot-
terdam-Ruhrort-Maastricht-Luik-Antwerpen-Rotter
-dam voor 1300 tons-schepen mogelijk wordt; even-
tueel ook (met kleinere -schepen) de rondvaart Maas-
tricht-Luik-Namen-Oharleroi-Bru’ssel-Antwerpen-
Maastricht of Rotterdam-Luik-Givet-Nancy-Straats-
burg en ‘terug langs -den
Rijn.
In ‘dit heele complex
van waterwegen zal ongetwijfeld Maastricht een be-
langrijk knooppunt worden; het was ‘dan -ook zeer
goed gezien van de Maastrichtsche Kamer van Koop-
hand-el om -daar reeds nu op ‘bedacht te zijn en plan-
nen te ontwerpen voor een flinke haven
bij
Borgharen,
aan den ingang ‘van het Julianakanaal, waar ‘de -drie
groote verkeersrichtingen Noord (Limburgsc-he mij
–
nen, Nederland-sche havens en Rijn), Zui-d (Luik-
Oharlero-i-Frankrij’k) -en West (Kempen en Antwer-
pen) uiteengaan. Hier – zal vermoedelijk de -groote
vrachtmarkt en ‘de schippersbeurs van ‘de Maas -komen.
Aan al -deze mogelijkheden -dient reed-s nu gedacht te
worden met het oog op ‘de komen-de ‘onderhandelingen
met België. Wij mogen deze gelegenheid niet voorbij –
laten ‘gaan zon-der voor onze scheepvaart op -de Bel-
gische waterwegen voor altijd -absolute gelijkstelling
in elk opzicht met de Belgische te beclingen, zoo het
al niet mogelijk ‘blijkt -om tot al-geheele afschaffing –
der Belgische sch-eepvaartrec’hten te geraken.
Achter onze ‘binnenvaart staat ‘onze groote zeevaart.
De langs -de Maas ‘bereikbare Belgische en Fransche
!
indujs-trieele -gebieden hebben -een zeer -belangrijk over-
zeesch verkeer; een verkeer, ‘dat tot ‘dusver
vrijwel
uit-
sluitend per spoor -over Antwerpen i-s geleid, maar
waarvan onze haven-s ongetwijfeld een deel -tot zich
zullen kunnen trekken wanneer eenmaal ‘de Maas be-
hoorlij’k bevaarbaar is gemaakt. Het, Belgische rap-
port tr-eict een interessante parallel -met -de Rijnvaart
en maakt de juiste opmerking; ‘dat de Rijn, ondanks
zijn ‘o-nmiskenbare natuurlijke v-oordeelen in vergelij-
king met -de Maas, toch zeker een goed ‘deel van zijn
enorme verkeer ‘dankt aan al ‘de kapitalen, ‘die ten
koste
zijn
gelegd -aan de verbetering van -het vaar-
water, -de outilleering der Rijnhav-ens en -de -organisa-
•tie van het transport. Van de Maas-vaart valt in het
huidige stadium eigenlijk alleen te zeggen, ‘dat zij
feitelijk nog niet bestaat.
De gedachte, -dat Rotterdam en Amsterdam de
Maasvaart ‘op Luik en verder ‘gaan organis-eeeu is
voor Antwerpen geen ‘geringere nachtmerrie dan voor
-onze havens het Moer-dijkkanaal geweest ‘is en Ant-
werpen’s concurrentie in -de Rijnvaart altijd blij-ven
zal. Het ‘door de -drie ‘havens bedien’de achterland kan
zich over •die concurrentie slechts verheugen – en
z-oo is het oo
–
k in het Luiker land gesteld.
D-e Belgische han’delspolitiek, zoo is- wel eens ge-
zegd, is exportpolitiek en exp-ortpolitiek heteekent
Antwerpen-politiek. Dit verklaart -den machtigen Ant-
werpsc’hen invloed ‘op de Belgische ‘binnen- en bui-
ten]an’dsche politiek. Maar wanneer -blijkt, dat ook de
Nede’rlan’d-sc-he havens in staat en bereid -zijn, d-en Bel-
gischen overzeeschen export te -dienen en te ‘bevorde-
ren, ‘kan België geen enkele reden hebben om van ‘die diensten -geen gebruik te maken.
* *
*
Resu-meeren-de, h-oop -ik duidelijk te -hebben gemaakt,
dat het vraagstuk van den Luiker waterweg in vrijwel
elk opzicht zoowel een Nederlan’dsch als een Belgisch
vraagstuk is. Het i-s wel het meest typische geval van
ge’ographische en econorhische belangen-vergroeiing,
‘dat mogelijk is
–
tu
–
sschen twee stâatkundig gsheiden
landen. De -sleutel van de vaar-t op Luik ligt te Maas-
tric’ht, -maar Antwerpen houdt zijn voet voor de deur
zoolan-g
wij
het geen duplicaat van onzen – sleutel
geven. Te Luik echter ligt -de ‘sleutel tot de toekom-
stige groote Maasvart, zonder welke onze kostbare
Maa-s-kanalisatie doodloopt. Om
-bij
dezen sleutel te
komen, .’dien Luik ‘ons gaarne wil -gevn, om-dat het
-ook zijn belang is,’ zou-den
wij
–
het aan Luik kunnen
overlaten om Antwerpens voet weg te dringen. Maar
-betere politiek is ‘het, An-tweip-en het begeerde dupli-
caat van on-zen Maast-richtschen sleutel te ‘geven en
het zo’od
–
oen’de de kosten en ‘d-e ergernis iran een -geheel
nieuw en vermoedelijk -onbruikbaar slot (d.i. het iecht-
streaksche kanaal) -te besparen ‘). Tot.
–
deze p’olitik is
Nederland, bljkets verklaringen va-n onze ministers,
bereid.
Moge ‘dit dan de eersté -stap zijn op ‘den weg der
Nederlandsch-Belgische toenadering, die, beginnend
aan de Maas, besloten -dient te worden aan -de Schelde.
J. H. COHEN STUART.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
DE GENERAAL-AGENT VOOR HERSTELBETALINGEN
EN DUITSCHLAND.
2
1
Dr. F. H. Rep-elius- te Berlijn schrijft ois:
Had de Generaal-Agent voor Hertel’b’etalingen
reed-s in -zijn vroegere rapporten cri-tiek uitgeoefend
-op bepaalde -onder-d-e-elen der financieele politiek van
Duitschlan’d, welke zijn-s inziens een ontwikkeling ver-
toonden, -die in strijd was te -achten met de belangen
–
van h-et land en ‘daar-door ook met -die ‘der crediteur-
staten, in zijn memorandum van 20 Oc-tober1927 heeft
hij zich met zijn bezwaren rechtstreeks tot de Duit-
sche regeerin-g gericht. In het dezer -dagen versche-
nen rapport over -het derde jaar -zijner werkz-aamhei-d
gaat hij uitvoerig na in hoeverre het antwoord der
regeering aan -zijn wen-schen tegemoet kom-t, terwijl hij
boven-dien het -heristelprobleern als -gheel opnieuw
aan -de orde stelt. – –
In zijn memb-ran-du.m –telt -de Gen eraal-A-gent op
-den voorgrond, -dat -de Duitsche regeering aan het
Plan -der Experts een eerlijke kans moet gunnen en
-dat -zij- ‘gedurende ‘dien -tijd haar eigen beleid met
‘,roorzichtigheid moet
–
voeren. De -ontwikkeling, die de
financieele politiek -der ‘overheid in d-en laatsten tijd
vertoont,
schijnt
evenwel noch in -het -belang van
h-et Duitsche
bedrijfsleven,
noch in -da-t ‘van de uitvoe-
ring van het Plan -der Experts te zijn. Overal blijkt,
met name in d-e laatste ‘maan-den, -dat -de -overheid in
steeds toenemende mate uitgeeft en schulden maakt-,
terwijl -men zich slechts weinig ‘bekommert om ‘de
financieele gevolgen van -deze handelwijze. De stij-
gende overheid-s-uitgaven hebben reeds een kuns-tmati-
gen prikkel aan het economi-sch leven gegeven en drei-
gen -de noodzakelijke stabiliteit -der overheidsfinan-
ciën te -on-dermijnen. W-or’dt de -huidige ontwikkeling
niet geremd, dan zullen een ernstige economische de-
pressie en bena-deeling van het Duitsche crediet, zo-o-
wel in het ‘binnen- als in het buitenland, welhaast
onvermijdelijk zijn.
Daarna r-esumeert -de Generaal-Agent -de in -zijn
rapport van 10 Juni 1927 gegeven critiek op het Duit-
sche ‘budget -en op -de regeling van de financieele ver-
houding tusschen het Rijk en -de ‘Staten en gemeenten
– waarvoor naâr E.-S. B. No. 599 pag. 560 (22 Jun-i
1)
De technische bezwaren,
-zoowel
aan -den aanleg als-
eventueel aan het gebruik van dit rechtstreeksche kanaal
verbonden, moesten vegeu-s beperkte plaatsruimte hier ou-
besproken blijven. Wellicht best-aat later nog aanleiding
na-der op -dit punt terug te komen. –
) Op 5 November.
1927
werd, tegelijk met -het antwoord
-der Du-itsche regeering, het memorandum van -den Generaal-
Agent gepubliceerd; beide stukken zijn afgedruktals bij-
–
lagen van -het rapport van -den Generaal-Agent voor Her-
selbetali-ngen van
10
December
‘1927.’ -‘ –
28 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1139
1927) verwezen moge worden – om vervolgens uit-
voerig in te gaan op ‘de ontwikkeling in den laatsten
tijd.
Een drietal wetsontwerpen, waarvan de financieele
gevolgen hem met zorg vervullen, is aanhang1g:
lo. wetsontwerp tot verhooging der ambtenaars-
salarissen en pensioenen met 18-25 pOt., waardoor
het budget van het Rijk met R.M. 325 millioen zal
worden belast, terwijl ook Staten, gemeenten, poste-
rijen en Spoorwegen zich genoodzaakt ‘zullen zien het
voorbeeld van het Rijk te volgen, zoodat in totaal
R.M. 1200 tot 1500 miljoen ‘s jaars n’oodig zullen zijn;
2o. wetsontwerp tot vergoeding der door Duitsche
burgers geleden oorlogsschade; ‘dit ‘zal uitgaven tot
een bedrag van ongeveer R.M. 1000 millioen mede-
brengen;
3o. ontwerp van een nieuwe ‘Sc’hoolwet; de kosten dezer regeling staan nog niet vast, Staten en gemeen-ten hebben evenwel reeds te kennen gegeven, dat. zij
in ‘verband hiermede verhooging ‘der Rijksuitkeerin-
gen zullen moeten vragen.
Beoordeeling van ‘deze maatregelen op zichzelf ligt,
volgens den Generaal-Agent, niet op zijn weg; ‘de Duit-
sche regeering is volgena het Plan der Experts geheel
vrij in het opstellen harer begrooting. Deze vrijheid
echter ‘brengt een overeenkomstige verantwoordelijk-
heid mede voor cle gevolgen harer handelingen, ge-
volgen, ‘die
waarschijnlijk
hierin zullen bestaan, da’t
door zich onvoldoende beperking in zijn uitgaven
op te leggen, het Rijk het evenwicht in zijn budget in
gevaar brengt;
het voor ‘het
Rijk
voortdurend moeilijker zal wor-
den ‘cle Staten en gemeenten tot gezonde financieele
politiek aan te sjoren;
de ‘middelen, die voor de ontwikkeling van de
Duitsche industri’e en landbouw zoo dringend nood-
zakelijk zijn, daaraan door het aangaan van leeningen
en de heffing van belastingen ten behoeve van de over-
hei’d worden onthouden;
het
prijsniveau,
dat, gedeeltelijk als gevolg der
•hooge invoerrechten, reed’s thans stijgn’de ijs, nog
verder zal worden opgedreven, daar
waarschijnlijk
de
voorgestelde salarisverhooging een stijging der ar-
beidsloonen en der spoorwegtarieven met zich mede
zal brengen; de productiekosten zullen ‘du’s hooger worden, Duitschiands concurrentievermogen op de
wereldmarkt zal afnemen en zijn invoer toenemen.
Omtrent de positie •der Staten en gemeenten ont-
breken nog isteods voldoende gegevens; in de grootte
der bedragen, ‘die zij voortdurend opnemen, ligt even-
wel een aanwijzing, dat zij meer uitgeven dan hun
inkomsten bedragen. Staten, gemeenten en openbare
bedrijven leenden sedert 1925 R.M. 1600 millioen in
‘het buitenland en sinds begin 1926, toen er ‘voor het
eerst weer van een binnenlandsche kapitaalmarkt ge-
sproken kon worden, R.M. 1000 millioen in Duitach-land; voor het particuliere bedrijfsleven zijn deze be-
‘dragen,
waarbij’
de niet met eenige nauwkeurigheid te
schatten vlottende schuld n’og ‘buiten rekening i’s ge-laten, respectievelijk R.M. 1600 en 500 millioen. Het
Rijk heeft in ‘deze aangelegenheden geen rechtstreek-
sche contrôle op Staten en gemeenten. Wat de in het buitenland geplantate loeningen betreft, kan het ech-
ter ingrijpen; zullc’s is tot ‘dusver weliswaar inderdaad
gesc’hied, doch niet met v’oldoen•d resultaat. Voorts
heeft het invloed op ‘de uitkeeringeri, ‘clie uit de door
hem geïnde belastingen aan ‘Staten en gemeenten
worden ‘gedaan en kan het inwerken op de beginselen
hunner financieele wetgeving,
In ‘het aan de crediet- en ge’l’dpolitiek gewijde ge-
deelte van het memorandum wordt de ‘discontopolitiek
ii er Rij’ksbank ‘kortelin gs behandeld en geconstateerd,
dat de fiscale en andere publiekrechtelijko autoritei-
ten ‘dikwijls een eigen gel’dmarktpolitick hebben ge-
voerd, waardoor de pesitie van •de centrale ba,nlc be-
moeilijkt en credietexpansie in de hand gewerkt werd.
De staa’tsle’ening van Februari 1921 heeft niet alleen
de binnenlandsche kapitaalmarkt tijdelijk stilgelegd,
doch ook een tijdige herziening van het officieele dis-
conto belet.
Het memorandum :kom.t tot de ‘volgende conclusies:
,,De crediteuren van Duitschland zullen, zich stel-
lend op het standpunt van het Plan der Experts, rede-
lijke voorzichtigheid in het financieel ‘beleid der over-
heid als een noodzakelijk element van Duitschlands
goede trouw beschouwen en het zou niet te verwonde
ren
zijn
indien ,,outside observers” tot de conclusie
zouden komen, dat de in het afgeloopen jaar gevoerde
politiek niet in het belang van Duitschlan’ds repara-
tieverplichtin’gen is geweest. Weliswaar vormt de
storting der vastgestelde annuïteiten op ‘de rekening
van ‘den Generaal-Agent de definitieve voldoening van
‘de financieele verplichtingen der Duitsche regeering
en is ‘de betaling dezer bedragen ‘o’vervloedig gewaar-
borgd ‘door de verpan’de belastingen en andere ‘zeker-
heden, ‘de verantwoordelijkheid der Duitische regee-
ring eindigt echter niet met ‘de binnenlan’dsche be-
talingen…..(Het Plan der Experts) legde een zeer
bepaalde verantwoordelijkheid der regeering vast door
te bepalen, dat ,,de Duitsche regeering en de (Rijks)
–
bank op zich nemen om, zooveel redeljkerwijze in hun
vermogen is, de taak van het Transfer Comittee
bij
de
overmaking van gelden, inclusief het treffen van
maatregelen tot regeling van de wisselkoersen, te ver-
gemakkelijken”. De Experts legden ten sterkste den
nadruk op de afhankelijkheid der stabiliteit van het
Duitsche ruilmiddel van de Duitsche betalingsbalans
en, ‘op den ‘duur, van ‘de ontwikkeling van den Duit-
schen in- en uitvoer. Voor zoover andere landen be-
lemmeringen aan ‘den’ Duitschen export in den weg
leggen, moeten ‘deze landen daarvoor de verantwoor-
delijkheid dragen; ‘de Duitsche regeering zelf echter
is verantwoordelijk voor die eigen handelingen, welke de ten’dens hebben op kunstmatige wijze, door opdrij-
ving van den invoer en belemmering van den uitvoer,
de transfereeringsm’ogeljkheden te beperken.”
Aan het antwoord der Duitsche regeering moge ont-
leen’d worden, ‘dat dit ‘het memorandum beschouwt als
aanleiding voor een uitwisseling van meeningen, ont-
staan uit de noodzakelijkheid van voortdurende samen-
werking op ‘den grondslag van wederzijdsch ver-
trouwen.
Indien er al abnormale expansie van het bedrijfs-
leven aanwezig moge zijn geweest, dan zou men ‘deze,
aldus de Duitsche regeering, ‘toch slechts voor een zeer
klein gedeelte aan overhei’dsmaatregelen kunnen toe-
schrijven. Belastingen en binnenlandsche leeningen
scheppen geen additioneele lcoopkracht, het uitgeven
der ‘aldus verkregen gelden beteelcent slechts een ver-
plaatsing vn reeds aanwezige middelen. Buitenland-
sche credieten van
Rijk,
Staten en gemeenten hebben,
hoe belangrijk de bedragen ook ‘geweest zijn, vergele-
ken bij de grootte van de bedragen, die ‘met ‘de finan-
ciering van het Duitsche economische leven als geheel
gemoeid zijn, geen .beslissenden invloed op de kunst-
matige stimuleering van het ‘bedrijfsleven ‘gehad; zij
werden ‘bovendien in hoofdzaak voor productieve doel-
einden gebruikt.
De voorgestelde verhooging der salarissen brengt
inderdaad .groote koten mede, doch niet vergeten
mag worden, ‘dat van ‘de ruim R.M. 300 millioen, die
ten laste van het Rijk ‘komen, R.M. 170 millioen be-
stemd ‘zijn voor oorlogspensioenen en dat overwegin-
gen van zuiver financieelen aard hier niet ‘den door-
slag kunnen geven; de vergoedin’g van oorlogsschade
aan eigen onderdanen word Dnitschland in het Vre-
desverdrag van Versailles voorgeschreven; de kosten
der schoolwet, die overigens pas na drie jaar zullen
ontstaan, worden voornamelijk ‘door anderen ‘dan het
Rijk gedragen,
Wat cle bezwaren betreft, ‘die verbonden wordefi aan
‘de geldmarktpolitiek •der overheidsorganen, vericlaart
de regeering, dat onderhandelingen ‘met de Rijksbanlc
geleid hebben tot een overeenkomst, die eenheid van
politiek ten opzichte ‘van de geldmarkt ten doel ‘heeft
—-‘.I
1140
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 December 1927
en – zich over belangrijke gebieden van belegging der
publieke gelden uitstrokt. In die gevallen, waarom-
trent nog geen overeenstemming verkregen is, worden
de pogingen om tot ‘een goed resultaat te kpmen voort-
gezet. De regeering is van meening, dat verstoring
van de credietpo’litiek ‘der centrale bank door de over-
hei’d vermeden dient ‘te worden; evenals zij tot -dus-
vet reeds heeft gedaan, zal zij zoo dikwijls mogelijk ‘verJeg plegen met. de Rijksbank, ten einde de geld-
en credietpolitiek in overeenstemming te houden met
‘de algemeene ‘binnen- en buitenlandsohe politiek.
De Duitsche
r
e
g
e
e
r
r
in
g
•ontkent verder, dat haar
financieele politiek tegen het belang van haar her-
stelverplichtingen gericht – zou zijn geweest. Wat in
het ‘bijzonder haar medewerking bij ‘de transfereerin.g
der in het binnenland opgebrachte gelden betreft, kan’
ér, gezien wat zij reeds, heeft verricht, geen twijfel
bestaan aan haar bereidheid om binilen de grenzen
eener ‘gezonde financieele en economische politiek
mede te werken; Zij verklaart uitdrukkelijk, ‘dat zij
nimmer de mogelijkheid van transfer’eeri•ng kulistma-
tig heeft beperkt en dat zij zulks ook in de toekomst
niet zal doen. De vraag, wanneer liet transfervraag-
stuk werkelijk op de proef zal kunnen worden gesteld,
hangt grooten’deels af ,van de handelspolitiek der
overige landen.
In zijn rapport van 10 ‘December 1927 kan de Gene-
raal-Agent constateeren, dat de financi’eele positie
van het Rijk gedurende het laatste halfjaar verbeterd
is. De opbrengst der ‘belastingen is belangrijk toege-
nomen, de uitgaven
zijn
verminderd,
terwijl de voor
1927-28 ingediende begrootin’g R.M. 146 millioen bui-
tengewone uitgaven (tegen R.M. 476
.
millioen voor
het voorafgaande dienstjaar) ‘bevat, in evenwicht is
zonder dat nieuwe leeningen noodig zijn en iets over-
ziehteljker is opgesteld.
Deze verbeteTingen, ‘te zamen met dc d’oor ‘de Duit-
sche regeeiin’g in antwoord op ‘het memorandum van
20 October 1927 afgelegde verklaringen, ‘doen ‘hopen,
‘dat, indien kradhtige maatregelen worden genomen,
de overheidsuitgaven binnen de perken der’ beschik-
bare inkomsten gebracht en gehouden zullen kunnen
worden. Uit de verklaringen der regeer’in’g, aldus de
Generaal-A’gent, blijkt duidelijk
haar voornemen om
bepaalde ‘on’derdeelen harer financieele politiek te
herzien en met name de verklaring, dat de periode
der hooge buitengewone uitgaven als afgesloten kan
worden beschouwd, is zeer toe te juichen.
Wat de ‘regeling van ‘de financieele verhouding tus-
schen het Rijk en de Staten en gemeenten betreft,
is de Generaal-Agent minder voldaan over het ant-woord der Duitsche regeering. De laatste ‘toch stelt
zich op ‘het standpunt, ‘dat een terugkeer ‘tot meer
normale economische toestanden een noodzakelijke
voorwaarde voor een definitieve regeling is; voorts
wensc’ht zij blijkbaar dc grondbeginselen der bestaan-
‘de regeling te handhaven, terwijl de Generaal-Agent
voorstander is van decentralisatie der ‘belastinghef-
fing. Niettemin zijn ook op dit gebied resultaten te
consta-teeren; op 25 November 1927 besloot de Rijk’s-regeer’ing in de komen’de conferentie met de vertegen-
woordigers der verschillende Staten de volgende pun-
ten -ter sprake te zullen brengen: ‘hervorming van de
financieele verhouding tu•sschen Rijk en Staten, maat-
regelen ‘strékkend tot een zo’o zuinig ‘mogelijk over-
heidsbeheer en a’dministrètieve hervormingen in Rijk
en Staten.
In zijn conclusies komt de Generaal-Agent nog eens
terug op het probleem van de overmaking der in het
binnenland opgebrachte bedragen aan de crediteur-
staten. Het feit, dat deze tra,n’sfereering volgens het
Plan der Expert’s slechts tot zulke ‘bedragen mag
plaats vin’den als mogelijk is ‘zonder de stabiliteit van
‘de Reichsmark te verstoren, heeft ,,de tendens om
‘de Duitsche autoriteiten te behoeden voor sommige
gevolgen van eigen daden. Aan den anderen kant
moet de onzekerheid omtrent het totale ‘bedrag der
erstelver’plichtingen overal in Duitschiand . den nor
–
malen prikkel tot hervormingen, ‘die in ‘s lands belang
zouden zijn, verminderen.
‘De Experts zagen in ‘dit, atelsel een middel om ‘een
urgent vraagstuk aan te pa’kken en om ‘practische
resultaten te bereiken. Zijn eenig alternatief is de
definitieve vaststelling van Duitschlan’ds herstelvet-
plichtingen op een absolute ‘basis en zonder. maat-
regelen van ,,transfer p’rotection”. De Experts gaveii
niet ach, wannéér volgens hen een zoodanige regeling
moTgeljk ‘zou zijt zonder onbillijkheid ten opzichte van
één der
partijen….Wij
zijn than’s nog in ‘het stadium
der experimenten en verdee ei-varingen
zijn
noo’dig,
alvorens een ‘oordeel gevormd kan w&rdeji. Het ver-
trouwen is’ ‘echter in het algemeen ‘hersteld, .zooa]s op
verschillende punten blijkt. Inderdaad is’ ,dit vertriu
wen een- van ‘de voornaamste factoren, waarop rerl
trouwd moet, worden om, wanneer daarvoor de tijd
gekomen is, een rêgeling tot stand te brengen, ‘die
wederzijds bevredigend is. Naarmate practische érva-
ringen worden’ opgedaan wordt het duidelijker, dat
noc’h het – herstelprobleem noch de andere daa.riede
samenhangende vraagstukken definitief zullen zijn
opgelost voordat aan Duitschland een bepaalde taak
is gegeven om onder eigen verantwoordelijkheid,’ zon-
‘der buitenlandsch toezicht en zonder ,trwnsfer pro-
tection”, te vervullen.” – –
VERWACHTINGEN OVER DE WERELD-SuIKER-
PRODUCTIE 1927128.
Dr. G. Mikusch te Weenen
schrijft
ons:
– –
-De, vaststelling van de wereld-suikerproductie is’een
uiterst
moeilijke
taak. Zelfs over een a.fgeloopen oogst-
periode is het lastig de gegevens voor een productie-statistiek
bij
elkaar te brengen, daar over zeer uit-
gebreide gebieden, zooals. Midden-Amerika en een
groot deel van Zuid-Amerika, China en- de kleinê
Aziatische productielanden, ten deele in het geheel
geen of slechts laat
verschijnende
statistieken aan:
wezig
zijn.
Des te
moeilijker
is 4eze taak, wanneer-
in de eerste’campagnemaanden reeds een schattin
voor de loopende campagne gegeven moet worden.
In landen met een g,ebrekkigen informatiedienst wordt
deze onvolkomenheid des te meer gevoeld, naarmate de
gegevens, die men noodig heeft, nieuwer- zijn. Boven.:
dien begint in een ‘aantal zeer
belangrijke
landen,
zooals in de Antillen, Midden-Amerika met Mexico, Britsch-Indië en Egypte, de campagne eerst tusschen
December en Februari, zoodat tot het eind van de
câmpagne zich nog zeer veel veranderingen kunnen
voordoen.
Wat in het
bijzonder
het groote suikerproducee-
rende land, Britsch-Indië, betreft, wordt een schatting
door het uitstekend geleide regeeringssuikerbureau
in- Pusa in de meeste gevallen eerst in Februari’uit-
gegeven, zoodat men zich voorloopig voor dit land
slechts aan berichten over den stand van hét zaad
kan houden, die natuurlijk wel iets te wenscben
overlaten
Wanneer
wij
met deze
moeilijkheid
rekening houden
en niettemin reeds op het oogenblik een schatting
voor de loopende campagne (192711928) geven, ge-
schiedt dit in de veronderstelling, dat de onzekere
factoren tegenover die,- welke een min of meer be-
trouwbare voorspelling van de productie toelaten;
op den achtergrond treden. Zoo heeft b.v. onze
schatting van het vorige jaar December voor 1926/’27
24.372.000 ton opgeleverd, terwijl in werkelijkheid,
voor zoover zich dat tot nu toe laat vaststellen (de
nog naderhand aan te brengen correcties-zullen niet
meer aanzienlijk zijn), de oogst 24.704.000 ‘ton bleek
te
zijn.
Dit is nochtans een niet onaanzienlijk ver-
schil van meer dan 300.000 ton, waarvan meer dan
200.000 ton alleen voor rekening van Britsch- Indië
komt. Zou men wachten, tot voor alle gebieden be-
trouwbare gegevens ,beschikbaar zijn, dan kon men
met een – schatting
nauwelijks
,vôôr Augustus of
28 December
1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1141
Septembér klaar iijn, wat voor dè geïnterésseerden
veel te laat zou zijn. Het is daarom beter een, zij
het ook onvolkomen, schatting bijtijds op te stellen
en overeenkomstig de latere gegevens bij te werken.
De schatting voor 1927128, welke op grond-van de
uitgebreidste informaties werd uitgewerkt en zorg-
vuldig aan alle bereikbare berichten werd getoetst,
geeft een
vermoedelijke
suikerproductie aan van
26.261.000 ton – voor
bijzonderheden
wordt naar de
onderstaande tabellen verwezen – tegen 24.704.000
ton in de campagne 192611927, hetgeen een toe-
name van 6,31 pOt. beteekent. De getallen
zijn
voor
alle landen
gelijkmatig
in metrieke tonnen uitgedrukt
en alle witsuiker, voor zooverre deze productie zich
laat schatten, tot ruwe suiker omgerekend. Dit ge-
schiedt met het doel om de resultaten van de af-
onderlijke landen met elkaar te kunnen vergelijken
en een juiste maatstaf voor de vaststelling van de
totale suikerproductie te vinden.
Van de totale suikerproductie komt 9.237.000 ton tegen 7.876.000 ton op rekening van de beetwortel-
suiker en 17.024.000 ton tegen 16.828.000 ton op die
van de rietsuiker. Indien het definitieve resultaat
met deze schatting overeen zou komen, dan zou voor
de campagne 192711928 van de totale suiker-pro-
ductie 35,2 pOt. uit beetwortelsuiker en 64,8 pOt.
uit rietsuiker bestaan,
terwijl
de procentueele toe-
name van de campagne 192611927 in vergelijking
ihet die van 1927/28
bij
de beetwortelsuiker 17,18
pOt. en
bij
de rietsuiker 1,16 pOt. zou bedragen. Het
aandeel van de Europeesche suikerindustrie in de
totale productie bedraagt 8.103.000 ton (waarbij nog
10.000 ton rietsuiker uit Spanje komt). Het aan-
deel van Europa zou dientengevolge over 1927128
30,9 pOt. tegen 27,9 pOt. in de vorige campagne
bedragen.
Sinds het einde van den oorlog heeft Europa nog
nooit zoo’n groot aandeel in de totale productie ge-
had, zooals dat voor 1927128 te verwachten is, want
in het
bijzonder
gunstige oogstjaar 1925/26 stond
een Europeesche suikerproductie van 7.589.000 ton
tegenover een wereidsuikerproductie van 25.620.000
ton, hetgeen een percentage van 29,6 beteékent. De
Europeesche schatting zal wel aan geen groote ver-
anderingen meer onderhevig zijn; toch kan met name
bij D uitschland, Tsjechoslowakije, België, Nederland
en in het bijzonder bij Rusland het oogstresultaat
van de momenteele schatting toch nog wel noemens-
waard afwijken.
Van de beetwortelsuikerindustrie buiten Europa is slechts die van de Vereenigde Staten van betee-
kenis. De oogstvooruitzichten hebben zich daar in de
laatste drie maanden zeer verbeterd en
wij
gelooven
voor de komende campagne 1.075.000 ton te mogen opnemen tegen 904.000 ton in de vorige periode.
Wat de rietsuikerlanden betreft, is de vermoedelijk
geringe toename van 1,2 pOt. enkel aan de restrictie-
politiek van Cuba toe te
schrijven.
In de veronder-
stelling, dat Cuba zijn productie tot 4.000.000 ton
beperken zal, wat naar omrekening in metrieke tonnen
en de kleine witsuiker productie in aanmerking ge-
nomen, 4.070.000 ton oplevert, werd deze hoeveelhèid
voor de campagne 1927128 opgenomen, zoodat Ouba
tegenover het vorige jaar (4.584.000 ton) een vermin-
dering van een Y2 millioen ton vertoont.
Alle andere belangrijke rietsuiker produceerende
landen, wier productie zich met eenige zekerheid
vooruit laat vaststellen (Portorico, Hawaï, De Philip-
pijnen, San Domingo, Java, Japan, Formosa en
Australië) toonen met uitzondering van Argentinië
een toename, terwijl de drie groote landen, wier
productie nog niet met zekerheid vastgesteld kan
worden (Peru, Brazilië en Britsch-Indië), geen wezen-
lijke afwijkingen met het vorig jaar vertoonen.
Hoewel zich momenteel de productie, die Ouba
zonder kunstmatige beperking dit jaar bereiken kan, nauwelijks schatten laat, omdat, sedert de invoering-
van de productieregeling van overheidswege, de par-
ticuliere schattingen over de
mogelijke
suikerproductie
gestaakt
zijn,
kan men toch zeggen, dat een beper-
king tot 4 millioen Engelsche tonnen een productie
beteekent, die met eenige honderdduizenden tonnen
achter het anders mogelijke resultaat blijft.
Een totaal van 26.261.000 ton gaat de opbrengst
van het vorige oogstj aar (24.704.000 ton) met ongeveer
anderhalf millioen ton te boven en men komt tot
eenzelfde resultaat, indien men de gebieden, die voor de wereldmarkt van minder beteekenis zijn (Midden-
Amerika, de Zuid-Amerikaaiische Staten, Britsch-
Indië, China en.de kleine Aziatische productielanden),
buiten beschouwing laat en het totaal van de overige
landen neemt. Deze hoeveelheid van anderhalf mil-
lioen ton is juist die, waarmede de wereldconsumptie
op het oogenblik toeneemt. Tengevolge van de zelf-
beperking, die Ouba zich opgelegd heeft, is het dus
te verwachten, dat de wereidvoorraad aan het eind
van deze campagne gelijk of niet
wezenlijk
hooger zal zijn dan aan het eind van het oogstjaar 1926127.
Weliswaar zal de Java-productie, die reeds voor een
deel uit de campagne van 1927/28
blijkt,
de statistische
positie slechter maken, want voor 1928 wordt reeds,
tengevolge van grooteren aanplant en een toenemend
gebruik van de beste rietsoorten (2878 P.O.J.), op een
meerdere productie van 200-250.000 ton gerekend.
Aan den anderen kant laat de Europeesche consump-
tie, die over 1926/27 8.616.000 ton rietsuiker bedroeg
tegen 8.592.000 ton in het oogstjaar 1925126, zich zeer
gunstig aanzien, daar deze voor de maandelijks ge-controleerde landen (Duitschland, Tsjechoshwakije,
Frankrijk, België, Nederland, Engeland, Oostenrijk,
Hongarije, Polen, Italië, Ierland en Spanje) tot dus-
verre een consumptie van 1.024.000 ton tegen 894.000
ton in dezelfde periode van het vorige jaar oplevert.
Het is daarom te hopen, dat ook een toeneming,
zooals van den Java-oogst van 1928 dreigt, door
de markt zonder schade opgenomen kan worden.
Raming der Wereld-Suiker-Productie
door Dr. Gustav Mikusch.
–
1927/28
1926/27
A. Bietsuiker:
in 1000metrieketonnen,
a.
E-urooa:
ruw-suikerwaarde
Duitschland
…………..
1.670
1.665
Danzig
………………
23
16
Tsjechoslowakije ……….
1.270
1.042
Oostenrijk …………….
112
80
Hongarije
…………….
180 175
Frankrijk
…………….
860
713
België………………..
270 233
Nederland …………….
250
278 Polen
………………..
610 556
Denemarkenl …………..
150
155
Zweden
………………
147
21
Italië
………………..
280
306
Spanje
………………
210
242
Joegoslavië
…………..
85
78
Roemenië
…………….
143
147
Bulgarijë
………………
40
35
Engeland
…………….
260
-173
lersche Vrijstaat ……….
20
14
Zwitserland
……………
7
8
Finland ………………
7
Letland
………………
1
1
Turkije (Thracië) ……….
6
-1
Azoreh
………………
2
2
Europa zonder Rusland
6.603
5.945
Rusland………………
1.500
970
Tot.
Europa met Rusland
8.103 6.915
Amerika:
–
Vereenigde Staten
……..
1.075
-.
904
–
Canada
………………
35
33
Totaal Amerika ……..
1.110
937
Al1stralië:
Victorie ………………
1
2
Azië:
Japaü (Hokaido) ……….
20
19
Korea………………..
–
–
1 i42
ECONÖMISCH.-STATISTISCHE BERICHTEN
28 December 1927
Mandsjoerjë
.
…………..
.
21.
2
Turkije (Anatolië)
1 1
•
Totaal Azië…………
23
22
Bietnziker-produciie
.
9.237 7.876
B. Rietsuiker:
Enroja:
Spanje
………………
.
10
13
Noord-Amerika:
Louisiana, Texas ……….
65
45
Portorico
…………….
575 572
Hasvaï
………………
750
738
Maagdeneilanden……….
6
7
Cuba
…………………
4.070. 4.584
Trinidad
…………….
60
53
Barbados
…………….
58
60
Jamaïca………………
68
66
Overig Britsch West-Indië
(Antigua, St. Kitts, Mont-
serrat, St. Lucia, St. Vin-
cent)
………………
49
60
Martinique en Guadeloupe
70 74
San Domingo
…………
330
308
Haïti
………………..
15
13
Mexico
………………
185
185
Midden-Amerika (Guatema-
la,
Cosarica,
Honduras,
Nicaragua, San Salvador,
Panama)
…………..
120
120
Z’uid-Amerika:
Demerara
…………….
100 100
Suriname
…………….
20
17
Peru
………………..
300 378
Argentinië
…………..
410
476
Brazilië ……………….
850 850
Overig Zuid-Amerika (Vene-
zuela, Columbia, Ecuador,
Bolivië, Paraguay)
79
74
•
Totaal Amerika
8.180
8768
Azië:
Britsch-Indië
…………
3.500
3.447
Java
………………..
2.560
2.104
Japan en Formosa ……..
610 508
Philippijnen …………..
.
620
580
Overig Azië (China, Fransch
Indo.China)
…………
260 260
Totaal Azië …………
7.550.
6.899
Afrika:
Egypte
……………….
90
90
Mauritius ……………..
238
193
Réunion………………
40
57
Zuid-Af rikaansche Unie….
22Q
220
Mozambique …………..
70
80
Overig Afrika (Angola, Ma-
deira, Madagaskar, Kenia)
25 24
Totaal Afrika …..°:.
. –
-. 683
644
Aistralië:
–
Queensland en Nieuw-Zuid-
Wales ………………
493
.
412
Fidji
………………..
108
92
Totaal Australië ……….
601
504
Rietsuiker-productie
– . . –
17.024
16.828
Wereld -sui ker-prod-uctie.
–
26.261
24.704
DE TOEKOMST VAN DE TELEGRAPHIE.
De heer F. W. Forge te Londen schrijft ons:
De effectenbezitters en tot op zekere hoogte ook
het publiek in Enge1nd zijn onlangs onthaald op een
serie berichten betreffende de telegraphisohe verbin-
ding met overzee.sche gebieden, die in een aduten vorm
de tegenstelling tusschen de respectieivelijke verdiensten
van de kabeltelegraphie en de draadlooze telegraphie
hebben opgewekt. Het gvolg is geweest, dat er veel
over dit onderwerp gesproken en geschreven is, maar
het grootste •gécleeite was erop gericht de bezitters
van effecten van kabelmaatschappijen gerust te stel-
len over de waarde van hun -beleggingen en er is
slechts weinig gezegd over de situatie, die .ontstaknis
en haar waarschijnlijke ontwikkeling. Toch is- deze
kwestie van vereldbeteekenis-. . Niet alleen in dien zin,
dat eventueel -de kabelmaat-schappijen overal den in-
vloed zullen ondervinden ‘van de chncurrentie -met het
draadlooze ,,bearn”-systeem (met gerichten zender) of
laterë verbeteringen, maar meer in algemeenen zin,
want er bestaat weinig twijfel, dat-
–
het draa-dloos zen-
-den van berichten, nieuws en ‘zelfs van photo’s van
documenten, enz. in -toenemen-de mate algemeen zal
worden, wanneer -de -kosten verminderd en -de etho-
den verbeterd zijn.
Zooals ik den toestand -op het -oogenblik zie, sdhij-
nen er twee verschillende standpunten te zijn, nl.
.dat van den effectenbezi-tter en .dat van -den telegram-
v-erzendei-. Deze zijn niet -met elkaar in strijd,
integendeel, zij moeten met elkaar in overeen-stem-
ming worden gebracht, maar het- is noodzakelijk hen
gescheiden -te houden. Van het standpunt van den
Britschen bezi
–
tter ‘van effecten van kabelm-aatschap-
pijen lchijn-t er geen reden -te zijn voor paniek. Van
het standpunt van -dpngene, die een -goedkoope en be-
.trouwbare verzen-ding wenscht, gecombineerd met
snelheid voor berichten over lange afstanden, schijnt
-de -draa-dlooze telegraphie met alle wettige middelen
te moeten worden gesteund en aangemoedigd. Op het
oogenblik bedekt een netwerk van kabeks alle landen
van de wereld, -die in sommige -gevallen in het bezit
-zijn van en -gecontroleerd worden door particuliere
maatschappijen en in andere -gevajlen geheel of ten
•deele geëxploiteerd wei-den door de verschillende
regeerin-gen -of op grond van expl-oitatie-oereenkom-
sten met -overheidsorganen. Aan den anderen kant staat
de Marc-oni-compaiiy met haar tallooze -dochtermaat-
schappijen, die met gelijke concerns sam-ewei-kt, waar-
mede zij patenten en bericht-en uitwiszel-t, zooals met
-de Ra-diomaiatsc-ha.ppijen in Amerika, Brazilië en – Ar-
-gêntinië. Sinds de nieuwe ,,Beam”-‘dien-stbn in er-
king zijn getreden, zijn dé ontvangisten van ‘de kabel-
maatschappij-en, die iep -dezelfde routes werken, aan-
zienlijk verminderd. De laatste zijn ‘gedwongen ge-
worden hun tarieven m-eer dan eens te verlagen en
alleen door al te lang uitgestelde bezuinigingen, zijn zij
in staat geweest hun winsten te handhaven, -ten min-
ste op papier, tot aan de publicatie van
–
hun jongite
verslagen. De uitlatingen, -eenige jaren geleden, van
hun -directeuren, die ten slotte culmineerden in een
verzoek aan de . regeering om een subsidie,
zijn
dan ook
een dui-deljke aanwijzing van de vrees, -dat zij niet
in staat zullen zijn in een niet al te verafgelegen toe-
-komst -op een commercieele basis met -de draadlooze
maatschappijen te concurreeren. –
Wanneer men naar de reden daarvan vraagt, is het
antwoord niet ver te zoeken. De aanlegkosten van
kabels zijn, vergeleken met de oprichting van draad-
boze installaties volgens het ,,Beam”-systeem; die
hetzelfde werk -doen, aanzienlijk veel -grooter en de
onderhoudskosten
zijn
eveneens veel hooger. De Mar-
coni-company stelt -de vei-hou-ding -op tien tot één.
Verder zijn de
bedrijfskosten
voor -de -draadbooze maat
schappijen nu reed-s iets geringer en men kan op ver-dere belangrijke verlagingen rekenen, in-dien -de me-
-thode van facsimile-repr-oductie, waarmede nu proe-ven genomen worden,
-blijk-t
-‘te voldoen. Het laatst-
genoemde punt -hou-dt eveneens de belangrijke kwestie
van snelheid van verzending in, want de maatschappij
zal niet tevreden zijn met een photographisehe metho–
-de, waarin ‘de factor tij-d – een groote rol speelt-. Dit
punt -brengt -den onderzoeker tot de kern van de ge-
heele zaak. In de afgeloopen twintig jaar zijn er groo-
te verbeteringen aan-gebracht in de -techniek van de
kabelverzendin-g, waardoot- het aan-tal -woorden, dat
per uur verzonden kan worden, zeer vele malen is ver-
meerderd. Het -belang van de draadlooze telegi-aphie
is echter ïoo uitgebreid en opent zooveel nieuwe wegen
‘v-ooi exploitatie, -dat -de Marconi-company, wil zij- haar
voorrang behouden, betere verbin-dinsmethoden zal
-moeten ontdekken of Len -minste-die, welke i–eeds- in
haâr bezit zijn, nioeten verbeteren. Indien zij dat niet
doet zal een ander het doen. Voor de ka-belmaatschap-
pijen -schijnt een dergelijke ontwikkeling niet waar-
28
December
1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1143
schijnlijk. ;Tegenwoordig zegt men ‘echt&, dat het ge-
bruik van kabels drie hoofdvoordeelen heeft, omdat
zij ‘geheimer, betrouwbaarder en in sommige gevallen
vlugger werken. Vooral oppert men, dat zij noodza-
kelijk zijn in oorlogstijd, ‘daar •draadlooze mededee-
lin’gen opgevangen kunnen worden. Wat de ‘snelheid
en de betrouwbaarheid betreft, schijnt er geen reden
te zijn ‘te veronderstellen, dat deze na verloop van
tijd niet beter zullen worden en het schijnt twijfel-
achtig ‘of het, argument van betere geheimhouding
zooveel waarheid bevat. Toegevende, dat het gemak-
kelijkr is een draadlooze mededeeling op te vangen,
dan een kabel ,,af te tappen” kan ik mij voorstellen,
dat het mogelijk zou zijn een code uit te vinden, die
‘het zeer moeilijk zal maken om boodschappen te ont-cijferen binnen een zoo korte .tij’dsruimte, dat die van
waarde kan zijn voor ‘den vijand. Aan den anderen
kant zou het gemakkelijker zijn een kabel door te snij-
‘den dan een draa’dlooze mededeeling in ‘de war te
sturen; vooral indien en wanneer het systeem van
‘draa’dlooze wereldverbin’ding v’olmaakt is en alterna-
tieve wegen voor verzending verschaft.
Nochtans vervullen do kabels e’en zeer nuttige func-
tie en zullen het waarschijnlijk nog wel ‘doen in de
eerstkomende jaren, maar het is ongelukkig, dat van
‘de drie
mogelijkheden,
die zich voordeden tot hun be-
houd, zij ‘die van de overheidssubsidie gekozen zouden
hebben met :overhei
,
dscontrôle als noodzakelijk gevolg.
Dat een dergelijke stand van zaken beter is ‘dan een
tarievenoorlog met de draa’dlooze is waarschijnlijk
waar, maar samenwerking zou zeker een hoopvoller
oplossing gegeven hebben. 1-let is natuurlijk niet
zeker, dat een subsidie verleend zal worden en do
regeering kan hier moeilijk ver mee gaan qônder ook
de Marconi-company onder haar hoede ‘te nemen. Het
nadeel zou misschien niet groot zijn, wan’t ‘de Engel-
sche regeering is reeds zeer sterk geïnteresseerd in
do draadlooze ‘telegraphie en de inkomsten van de
,,Beam”-sta’tions komen ten goede aan de posterijen,
terwijl de’ Marconi-company slechts een royalty ge-
niet. De mogelijkheid om to,t een overeenstemming te
komen, ‘die alle partijen bevredigt, isniet zoover ver-
wijderd als •het schijnt, want, hoewel de draadlooze
maatschappijen het voordeel hebben van goede voor-
uitzichten, is de financieele positie van de kabelmaat-
schappijen buitengewoon sterk. Indien zij wilden,
zouden zij hun eigen diensten tot ‘op
aanzienlijke
hoog-
te zelf kunnen subsidieeren zonder eenig werkelijk
verlies te leid en, doch zij zou’den een verloren spel
spelen, tenzij zij er intusschen in zouden slagen de
Marconi-maatschappij te overtreffn in het vinden van
een goedkoop en betrouwbaar communicatiemiddel.
Een regeeringasubsi’die zou het kwaad slechts uitstel-
len en eindigen met een staatsbezit van de kabels.
De financieele reputatie van de Marconi-company is
even slecht als ‘haar technische resultaten merkwaar-
‘dig zijn, en op andere gronden zou het ‘waarschijnlijk
niet jammer zijn indien de horizon onbewolkt was. in
deze omstandigheden zou een samenwerking ‘tusschen
bei’de groepen, zoowel voor ‘henzelf als voor het pu-
bliek, oordeelig kunnen zijn, mits er doeltreffende
maatregelen werden genomen om monopoliewinsten
te verhinderen. Dit zou kunnen geschieden op basi’s
van de overeenkomst met de Marconi-company, door
‘te bepalen, ‘dat do tarieven met een gegeven bedrag ‘verminderd zouden ‘moeten worden. Een dergelijke
overeenkomst, onderhevig aan periodieke herziening,
zou een voldoende zekerheid bieden tegen uitbuiting.
Waarschijnlijk zou slechts een zeer losse samenwer-
king noodig zijn met o’vereenko’n:isten voor de concen-
tratie van bepaalde diensten, de opheffing van noode-
loôze reclame en een winst’verdeeling volgens een glij-
den’de schaal. Wat er ook gebeure, het is te hopen, dat
er niets zal worden gedaan, hetzij om de vrije ont-
ikkeling van de’ draadlooze telegraphie, hetzij om
de dalende ‘tendens in de kosten van verzending tegen
te houden.
BOEKAANKÖNDIGING.
Beginselen van Nederlandsch Admi-
nistratief Recht (1927) door Mr. G. A.
van Poelje,
zijnde Deel 1 van een groote
serie-uitgaaf, welke als: Hand- en Leer-
boek ‘der Bestuurswetenschappen onder
leiding van Mr. van Poelje, bij den uit-
gever N. Samsom ‘te Alphen aan den
Rijn, verschijnt.
De jurist, ‘die met popelend hart zich wil verdie-
pen, nu eindelijk op het allerlaatst van het jaar 1927,
in een ‘groot Nederlandsch werk over ‘de ,,Beginselen
van Nederlandsch Administratief Recht” en daarbij
een ‘bescheiden kennis van ‘de buitenlandsche litera-
tuur mede in ‘dienst stelt, komt onder den druk van
een zich ontspannende aandacht ten slotte niet be-
drogen, maar wel teleurgesteld uit. Na enkele aller-
oppervlakkigste historische aanteekeningen zitten wij
ineens midden in een bekende ,,quaestie”: de verhou-
‘ding ‘van ‘de wet tot den al’gemeenen maatregel van
bestuur en de verhouding van ‘de wet tegenover de
plaatselijke verordening. Het wordt al dadeljk in den
aanvang de moeite waard geacht voor den nog inge-
spannen lezer de ,,Veilighe’i’dswet” en daarna nog
eenige ‘wetten en besluiten, te. . . . exeerpeeren en in
het algemeen nog eens terug te komen op enkele pun-
ten, welke uit •de gewone literatuur over het staats-
recht voldoende bekend
zijn.
Hier ligt ons eerste be-
zwaar. Het gaat ‘daarbij niet om de vraag ôf er een
principieel onderschei’d bestaat tussc’hen staatsrecht
eenerzij’ds en administratief recht anderzijds, maar
wel hierover, dat de Nederlan’dsc’he auteurs toch goed
zullen doen zoo véél als mogelijk is te komen tot een
verdeeling van de materie, welke als staatsrecht en welke als administratief recht in
afzonderlijke
boek-
werken zal worden behandeld. Natuurlijk is iedere
auteur vrij in zijn keus, maar het is teleurstellend
wanneer in een boekdeel over de ,,Beginselen van Ne-
‘derlandsch Administratief Recht” telkens en telkens
on’derwerpen worden aangetroffen, welke in staats-
rechteljk verband zoo pas in ,,Kranenburg” uitvoerig,
althans zoo volledig als practisch gewenscht is, zijn
behandeld. Wanneer zullen ‘de Nederlandsche auteurs
toch leeren, dat niet iedei- alleen op eigen kompas
m’oet zeilen ‘tot wanhoop van den lezer?
Veel te veel, zoo is ons eerste bezwaar, worden in
‘dit werk onderwerpen van staatsrecht aan de orde ge-
stel’d, terwijl wij zoeken naar ,,Beginselen” elders in
onze literatuur niet bhandeld. Was het noodig ook
wéér in dit werk zôôveel te ‘zeggen over de administra-
tieve rechtspraak, ‘dat
de
bekende quaesties uit het
staatsrecht nogmaals worden genoemd? Onze litera-
tuur op dit stuk is wel verspreid maar allerminst on-
volledig. Iets nieuws hebben wij dan ook niet gevon-
den. Moest hier werkelijk nog eens en nog eens het
verhaal ‘der administratieve rechtspraak van 1887-
1891-1894-4905-1910-1924 (ieder kent uit het
staatsrecht de étappen) worden naverteld?
* *
*
Een ander
,
‘bezwaar: ‘het zijn de excerpten uit wet-
ten, uit voorschriften, ja waar
niet
uit; het zijn voorts
de korte mededeelingen midden in ‘den tekst
t)
als bijv.
ineens: Wie is Duguit? (pag. 121) of de gratuite
verzekering ‘dat ,,een afvloeiing als die van den Refe-
rendaris Gorter van Koloniën een formidabel onrecht” blijft. De ,,stukken” van dit geval zijn ei- niet hij. Was
de zaak zelf niet zoo ernstig, men zoude geneigd zijn
tot een ,,arme Gorter van Koloniën”. Maar zijn wij
met dit oordeel van ‘den schrijver over de practische
toepassing van een gegeven voorschrift niet wat ver
afgedwaa,ld van de ,,Beginselen van Nederlaudsch
Administratief recht”?
* *
*
Uit het bovenstaande trekke men volstrekt niet de
i) Den overgang naar een klainer lettertype, voor mede-
deelingen van bijzonderen ard, achten wij daarentegen zeer
gelukkig.
1144
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 December 1927
gevolgtrekking, dat de inhoud van het werk vali Mr.
van P’oelje niet zeer belangrijk zoudé wezen! In de
groote veelheid van de rechts-figuren uit ons publiek
recht heeft de schrijver een zekere schikking gebracht.
Men zie buy, van pag. 52. tot pag. 73 een zeer lezens-
waardige samenvatting van het optreden van den Lur-
ger ,,belast met toepassing of handhaving van het
administratief recht”, welk onderwerp wordt verv.olgd
met de uitvoering door ,,normale organen van het
staatsgezag”. Ook dit is weer een overzicht, een scha-
keering van ‘de gegeven feitelijke voorschriften, alle
in excerpt ‘,ermel’d.
Hoofdstuk III over het ,,ambtenaren-apparaat tot
handhaving en uitvoering van het administratief
recht” is een prachtig stuk werk.. Het administratief
Besluit, in zijn verschillende vormen, past er best bij
aan in Hoofdstuk IV. Daarna komen wij weer in een
veel meer bekende stof met onderwerpen aan het ge-
meenterecht en aan de vraagstukken van de admi-
iaistratieve rechtspraak ontleend. De wijze van behan-
deling is nieuw en belangwekken’d. Als ,,beginselen
van administratief recht” waren deze onderwerpen
wel niet vroeger genoemd, maar zijn deze toch ook
reed’s elders beschreven.
Het Boek eindigt dan met
eenige
keurige mono-
grafieën. Hoofdstuk’ X en Hoofdstuk XI: Het ad-
ministratief recht tegenover ‘het privaat recht; Hoofd-
stuk XII: Sancties ‘der administratiefrechtelijke
regeling; Hoofdstuk XIII: Het administratief recht
tegenover den afzonderlijken burger.
Onze conclusie is, dat uit dit boek enorm
veel
is te
leeren. Onze algemeene indruk is echter deze: het is
onmogelijk een boek over de Beginselen van admi-
nistratief recht te schrijven dat ,,de pre’teutie heeft
van inderdaad een inleiding te ‘zijn tot het systeem
en de. kennis der ‘grondslagen van het Nederlandsch
Administratief Recht”, maar tevens bruikbaar moet
zijn ,,voor personen, wier juridische vorming nog
nauwelijks begonnen is”. Deze twee opgaven, door
‘den leider dezer serie aan den schrijver van het Eerste
Deel: ,,Beginselen van Nederlaudsch Administratief
Recht”, gesteld, zijn niet in &én boek te verwezen-
lijken. Men geveelt het.. Een inleiding voor eerst-
beginnen’den is heel wat an’ders dan een eenheid van
eerste beginselen, die in de veelheid slechts moeizaam
zijn te onderkennen, al noemt men deze theoretisc’he
samenvatting nu •ook ‘dikwijls: Inleiding. Een groet
werk over de Beginselen van ‘ons administratief recht
zou’de eerbied moeten afdwingen voor ons geheele
wetten-systeem. Dât is het wat ‘de aandacht spant.
Dkt is het, w.at in dit werk ontbreekt.
C. W. DE VRIES.
Ruhrbesetzur
v.nJ Weltwirtschaf t;
•
Eine internationale Untersuchung der
-.
Einwirkungen der Ruhrbesetzung auf
die Weltwir’tschaft. Herausgegeben von
Prof; Dr. Ernst Schulze. Schriften des
Wel’twirtschafts-Institutes ‘der Handels-
Hochsc:hule’ Leipzig. Band 3. 1927. G.
A. Gloeckner, Verlagsbuchhan’dlung ‘in
Leipzig: 256 blz.
Besprekingen van verzamelwerken, boeken, welke
talrijke auteurs over een en hetzelfde ondererp aan
het woord laten, leenen zich in het algemeen niet bij’-
zon’der tot een aankondigin’g. Men moet er zich dan
toe ‘bepalen – want ‘de voor dergeljké besprekingen
ter beschikking. staande ruimte laat nu eenmaal niet
anders toe -, een totaalin’druk weer’ ‘te gev’eh. En
zulks mag in dit geval ‘des te eerder geschieden, waar
da uitgever van deze verzameling zich ‘de moeite heeft
getroost, zelf in een vrij’ lang artikel, dat denzelfden
titel heef’t als het boek zelf, het voornaamste ,uit de
zeventien bijdragen naar voren te brengen, welke ‘deze
gecompliceerde en – daar. een det,erminee,ring juist’
van
hors
gevolgen ‘op de zôo iueeuge’vio,chten draden
van de’economis’che’ eihoudiéd’ is’ de heele – we-
reld zeer moeilijk is – ook aleehts moeilijk te boor-
deelen gebeurtenis behandelen.
Moge het wellicht iemand onder de lezers van dit
boek v66r ‘ken’nisneming van den inhoud, in verband
met de economische onwikkeling tijdens”de jaren, ver-
streken sedert de Ruhrbezetting, overbodig schijnen,
terug te komen op de wereld-economische gevolgen
van dit feit, wij’ gelooven niet, dat hij’ deze opvatting
bij kalm overleg en na lezing van het boek zal’ blij
–
ven verdedigen. Want zooals al het bestaande slechts
te
begrijpen
is, wanneer men weet
op
welke
wijze
het
is on’tstaaan,
wo
zijn ook feiten – ‘als bijv. het
Dawes’plan -, welke ide lotgevallen van Europa
sedert jaren- hebben bepaald en ook nog wel -gedu-
rende lange jaren mede zullen bepalen, niet andrs
dan ‘met kennis van hun .otstaan en van hunnen in-
vloed ‘te begrijpen; men ‘denke in dit verband slechts
aan de door de Ruhrbezett’ing en den afweer ‘daarvan
opgedreven leénings’behoefte van Duitschland. –
• Meer nog dan in andere gevallen hangt alles bij
de uiteenzetting van een gebeurtenis, zooals de Ruiir-
bezetting ten gevolge van haar vitium originis is,
ervan af, dat ‘deze
onpartijdig,
zakelijk en vriji van
vooroordeel geschiede. Wij meenen te mogen zéggen,
dat verreweg de meeste der betrokken auteurs aan
spraak mogen maken op het streven naar een derge-lijke wijze van wenken: ,,zuiver objectieve, absoluut
onpartijdige behandeling werd van ‘hen niet slechts
gevraagd, maar hun ook tot plicht gesteld”, merkt
de uitgever op. tat in weerwil hiervan de artikelen
toch niet op gelijk wetenschappelijk peil staan, kan
in een verzamelwerk wel als onvermijdelijk worden
beschouwd en men moet met dankbaarheid constatee-‘
ren, da-t het gemiddelde peil hoog is. In de keuze
der medewerkers heeft de samensteller over “t alge-
meen een gelukkige hand getoond, en zulks geldt, i’n-
dien men dan te dezer plaatse toch enkele artikelen
naar vorén gebrac’ht wil zien, in het
‘bijzonder
ten
opzichte van die over de invloeden op Duitschland
(waarbij echter zeer zeker op ‘de
oorzaken.
‘der valuta-
dôbâcle, voor zoover deze in Duitschlan’d zelf la-gen
– ‘hieromtrent heeft ‘bijv. ‘de vroegere’ Staatesecreta-‘
ns
l3ergm’anv
veel belangrijks medegedeeld -, en op
het vra’agstuk der schadevergoeding wegens ‘de Ruhr-
bezetting
–
wel dieper kon. zijn ingegaan), Fraiikrij’k,
vervolgens
Nederland. • –
Wat ‘het laatstgenoemde betreft, zoo was de bewer-
king in ‘handen van dan vroegeren RedacteurLSecre
tans van dit blad, ‘den heer
D. J. Wans’inlc,
wiens
doorwrochte stu’diën met betrekking tot dit vraagstuk
in het Nederlandseh de lezers uitvoerig ‘kunnen vin-
den in E.-S. B. van 12, 19, 26 Maart en 2 April 1924.
De gansc’he periode van de inflatie-ellende roept
weder’ in herinnering het opstel van
Prof. Dr. Elemér
Ha’ntos, ,,
ovez de valuta-pelitieke gevolgen van de
Ruhrbezetting”, die injmid’dels ook de ,,üble Ge-
sehkft’spraxis” van uitgebreide zakenkringen en de
,,In’d-olen,z vieler Rejichsstellen” ‘ten aanzien dezer
vraagstukken, waarvan ‘de heer Bergmann o.i. terecht
gewaagt,
nauwelijks
voldoende in aanmerking hoeft
genomen, hoewel ‘deze toch in zoo sterke ma’te tot
vergrooting -der ellende bij’droege’n. De gevolgen van’
de bezetting tot in ‘de verst verwijderde economische
gebieden in de Oude en in de Nieuwe Wereld, wor-
den in andere artikelen aangetoond.
Hierbij blijkt ook in ‘de wijze van voorstelling een
leerrijk en ‘wel niet alleen aan de persoonlijkheid der
auteurs toe te schrijven verschil in de methoden van
behandeling, ‘dat zich nog
duidelijker
laat aantoonen,
wanneer men, hetgeen gelukkigerwijze door de op
name der artikelen, afkomstig van Fransche, Bel-
gische enz. auteurs in de origineele taal (naast de
Duitsche vertaling) wordt mogelijk gemaakt ook die
ori’gineele Ôpstellen bestudeert, hetgeen immers den’
meesten Nederlandschen lezers niet moeilijk zal
vallen.,
Res’umeeren’de: een
zakelijk
oordeel, dat echter—-in weerwil van ‘het streven, het uitspreken van een
28 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1145
politiek
oordeel te vermijden – toch een scherpe ver-
oor.deelin.g van de Ruhrbezotting, ook van het stand-
punt der wereld-economie beteekent. Het was inder-
‘daad gelijk een Britsch staatsman eide: als wanneer
men met een pennemes in een uurwerk gaat knoeien.
Dr.
WILHELM MAUTNER.
OVERZICHT VAN TIjDSCHRIFTEN.
De Economist – Haarlem, October 1927.
Mr.
A.
J. Sauer,
Een en ander over ‘balanswaarde-
leer;
Ir.
P. W.
‘t Hooft.
De bevolkingsvermeerdering
in Nederland;
A.
J.
W.
Renaud,
Een geldprobleem.
De vaste markenkoers van 4.20 per dollar.
Jahr’bücher für Nationalökonomie
u n d S t a t i St i k. – Jena, October 1927.
A.
Lam.p’recht,
Vom Sachgut zus’ sozialen Willens-
funktion;
W.
Weddigen,
Entsprechung als Grundlage
der Ertragstheorie.
The Journal of Politica! Economy. –
Chicago, Oct. 1927.
0.
Marsha.11,
Offerings in economics in 1925-26;
J. L. Lav,ghlin,
Indian currency since the world war;
C. F.
Roos,
A dynamical theory of economics;
C.
E.
Warne
and
M. E. Gaddis,
Investigation of industrial
disputes;
H. A. Logan,
The Federation of Catholic
Workers of Canada;
H. Schutz,
Mathematical and
statistical economics.
Revue d’Économie Politique. – Parijs,
Sept.-Oc’t. 1927.
E. Antonelli,
L’éconornie pure du système éeonomi-
que présent;
R. Roy,
Les index économiques;
0.
J.
Gign.oux,
L’stccord commercial franco-allemand;
J. Escarra,
Droits et intérêts étrangerv en Chine;
A. Pose,
Billets de banque et crédits en banque.
De Socialistische Gids – Amsterdam,
October 1927.
bevat o.a.:
Mr. M. van der (loes van Nat ers, De staatsleer van
professor Krabbe;
J. J. de Roode,
De krisis in het
I.V.V.;
Ant. Roelf sesn,a,
Lotgevallen van een (stok)-
paard. Een bijdrage tot de geschiedenis van de wette-
lijke regeling der werkloosheidsverzekering;
A. W.
IJzerman,
De omwenteling in het verkeer;
Mr.
H.
J.
van Meurs,
Uit de Volkenbondsstad: De achtste
Volkenbondsvergadering.
Tijdschrift voor Economische Geo-
g r a p h i e. – ‘s-G’ravenha’go, 15 October 1927.
G. J. de Vries,
Aardrijkskundig overzicht van het
district der Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor de Langstra’at te Waalwijk;
P. Eibe’rgen,
De loop
der bevolking van de gemeente Norg;
Dr.
S.
Gargas,
De Poolsche emigratie na den wereldoorlog;
Prof.
W. E.
Boerman,
Onderzoek naar ‘de economisch-geo-
grafische structuur van onze gemeenten
II; W. F.
Beunderni.ain
en
J.
F.
Dateina,
De Gemeente Pijn-
acker.
De Indische Gids.-Amsterdam, 1 Septem-
ber 1927.
A.
J. Kelling,
Modern Japan;
H. Oh. G.J. van
der Mand ere,
Een contract voor een suikerfabriek, dat
oorzaak werd van den val van een Minister;
Dr.
H.
G.
Heyting,
Java’s onrust;
J.
A.
Loebèr Jr.,
Religie en
kunst onder natuurvl.ken.
Koloniale Studiën.-‘s-Gravenhage, Aug.
1927.
Rede, uitgesproken ‘door Prof. Dr. J. Boeke bij de
opening van de Geneeskundige Hoogeschool;
G.
L.
Uljee,
Padang Tikar;
C.
A. J. Jôchen’us,
De padi-
gendja clausule in verband met Artikel 10 der grond-
huur-ordonnantie;
Mr.
C. T.
Bertling,
Gelijkstelling
van Chineezen met Europeanen;
Ir.
W.
H. Branden-
burg,
Waterlei dingtarieven;
Dr. H. M. Hirschfeld,
Koloniale welvaartspolitiek;
A. J.
W.
van .4nrooy,
De bond van Ned-Ind. Kunstkringen.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
N
d
(Disc. Wissels.
4*13 Oct.’27
Zwits.Nat.Bk.
3*22
Oct.’25
Bk Bel.Binn.Eff.
5
73
Oct.’27
N.Bk.v.Denem.
5
23Juni’27
(Vrsch.inR.C.
6
13 Oct.’27
ZweedscheRbk
4
21Apr.’27
Javasche Bank….
4
14Juli’26
Bank v.Noorw.
5
1Nov.’27
Bank van Engeland
4*21 Apr.’27
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbank
7 S
Oct.’27
slowakije ..
5
83ƒrt. ’27
Bank v. Frankrijk.
5
14Apr.’27 N.Bk.v.O’rijk.
644ug. ’27
Belgische Nat. Bnk.
4*16 Nov.’27
N. Bk. v. Hong.
6 25Aug.’26
Fed.Res.BankN.Y.
3*
4Aug.’27
Bank
v. Italië.
7
17Juni’25
Bank van Spanje…
5
2SMrt.’23
Z.-Afr.Res.bnk
6 10Sept.’27
OPEN MARKT.
1927 1926 1925
1914
23D
ee.
19123 12117
5110
20124 21124
20124
Dec. Dec.
Dec.
Dec. Dec.
Juli
Amtcrdam
Partic. disc.
41
16
-9
116
4116-1116
431_11
4
7
116_
1
12
318-1i6
33;5314
31I8-116
Prolong.
411
3
4
1
12.5
4’12-5
4314_5114
4
3
1
12-4
211
4
3/
4
Londen
Daggeld
..
2
1
11-3
1
1
34
1
14
34114
31/
4
411
3
3
1
124
2
1
12-4
1
3
14-2
Partic.
disc.
45116
45j
1
31
45J
1
451
4’I2-I16
47I8..15I16
2
1
14314
8cr lijn
Daggeld ..
5
1
1-7
1
12
5’18l1
512-812
611
4
.9
4
1
126
78112
–
Partic.disc.
30.55
d…
7 7
6
3
1-7
6
3
14
5
6
3
14
–
56-90
d…
7
7
6
3
/-7
6314
4/4_7/4
6
3
14
21
I8-
1
I2
Waren-
wechsel.
711
731_11
7
1
14.
3
18
711
4
_31
5
551_71
8515-3/4
–
New
York’)
Cail money
5.11
4.511
4
4.11
4
41/
4
4
1
12.6
1
14
5
1
136
1
14
1
3
/4-2
1
1
Partic. disc.
3
3
18
331
s
3318
431
4
351
–
1)
Cail money-koers van
23Dec. en daaraan voorafgaande
weken
t/m
Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
York)
8)
8) 8) 8)
1)
20
Dec:
1927
2.471,,
12.07h
59.10*
9.731 34.60
99 21
1927
2.47
1
1,6
12.07h
59.12
9.73ï 34.60
(OO
22
,,
1927
2.475,,
12.07′
59.12
9.73
34.58k
1O0
23
1927
2.47%
12.07
Tir
59.01*
9.73ï 34.6%
100)
24
,,
1927
–
–
–
–
–
–
26
,,
1927
–
–
–
–
– –
Laagsted.w.
1
)
2.4734
12.07(
59.07 9.72
34.58
993%
Hoogste d.wl)
2.47
,
1
2
12.07%
59.14
9.741 34.62
100 ‘i
19
Dec.
1927
2.475,
6
12.07’1
8
59.09
9.731 34.591
9971
8
12
,,
1927
2.47ii,,
12.07%
59.02*
9.731 34.591
9971
8
Muntpariteit
2.48%
12.10%
59.26
48.-
1
34.59
100
Da a
Zwit-
ser an
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan Madrid
•
1)
rest
1)
8*)
*8)
20
Dec.
1927
47.793%
34.95 7.34
1.52
13.42
41.
0
2*
21
,,
1927
47.82
34.9234
7.34
1.52*
13.421
41.0t4
22
,,
1927
47.82%
34.95
7.32*
1.53
13.04
41.52
23
,,
1927
47.81
34.95
7.32*
1.53
13.04 41.41
24
,,
11427
–
–
–
–
–
–
26
,,
1927
–
–
–
-.
– –
Laagsted.w.
1
)
47.75 34.85
7.32
1.50
13.-
40.90
Eoogsted.w’)
47.85
35.-
7.36
1.55 13.45
41.55
19
Dec.
1927
47.76%
34.97k
734
).52
13.42*
41.28
12
,,
1927
47.76
34.87%
7.35
1.52k
13
41.16
Muntpariteit
48.-
35.-
1
)48.-
48.-
48.-
a a
D t
Stock-
Kopen.
Oslo
8)
Hel-
Buenos-
Mon-
holrn
)
hagen)
fos
Aires’)
treal’)
20
Dec.
1927
66.82*
66.35
6
5
.87*
6.
2
3*
105%
2.473/,,
21
,,
1927
66.85 66.35 65.85
6.23
105%
2.471,
22
,,
1927
66.85
66.35
65.85
6.23
1059/,0
2.47
23
,,
1927
66.85 66.35
65.85
6.23
105
9
1
0
2.47
24
1927-
–
–
–
–
–
26
1927
–
–
–
–
–
–
Laagsted.w.’)
66.75 66.30
6575
6.21
1053%
2.46%-
Hoogste d.wl)
6687*
66.40 65.90
6.25
1061,
247′!,
19
Dec.
1927
66.80 66.35 65.85
623
1053%
2 47a1
16
12
,,
1927
66.75 66.35
65.80
6.25
105%
2.467/
Iuntpariteit
66.67
66.67 66.67
6.26*
105′
5
2.48%
0) Noteering te Amsterdam.
8e)
Noteering te Rotterdam.
Particuliere opgave.
Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j
en
7.2112.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
1146
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
28 December 1927
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
13
a a
Londen
per k)
Parijs
(8
P. !OOfr.)
Berlijn
(S p. 100 Mk.)
Amsterdam
(5 p. lOogld:)
20 Dec.
1927
4,8861,,
3,933,.
23,90
40,43j
21
,,
1927
4,88
1
‘1,
3,9371
5
23,91
40,43k
22
,,
1927
4,88
11
/
37
3,93a,
2 3,9 0
40,44
23
,,
1927
4,8851,,
3,933%’
23,90X
40,44!(
24
1927
4,888/,,
3
1
93(
23,90
40,44
26
1927
–
–
–
–
27 Dec.
19261
4,8571,,
3,963
23,83K
40,008j
Muntpariteit ..
4,8667
19,30
,23,813.
4031
18
KOEflSEN TE LONDEN.
Plaatsen en
Landen
INoteerings_l
eenheden
10Dec.
1
1927
17
Dec.
1927
19124
Dec.
1927
LaagstelHoogstel
124
Dec.
1927
Alexandrië.
.
PÏstp.
97
97
97
1
9791
974
Athene
Dr. p.
£
166
366
.
365
267
366(
Bangkok …
Sh. p.tical
1110815
1
S
,10
5
fo
11
1/10
l/lO/s
Budapest
.
..
Pen. p.
£
27.90 27.901
27.89 27.93
27.9
‘
B. Aires’). ..
d. p.
$
4727:
132
47101,
6
47231
47271
32
‘ 4740:
54
Sh. p. rup.
16
3
1
33
1i67f
64’I
163,
132
1 6’j,
1
1/6
7
1
64
Constantin..
Psast. p.
£
942j.
940
935
948
940
Hongkong ..
Sh. p.
$
21051
210
1
,
1
2;0
211′
21071
8
)
Sh.p.yen
1110
s
1
,
9
1
1f10
2
,
1l]0′
6
-:
7’z
1/1027
ro
11086
“VV
Lissabon
1)
. .
d. per Esc.
07f
–
116
271
10
213
132
2”
135
27/,,
d. per
$
24
24
23
’25
24
Calcutta ……
Kobe ……….
Montevideo
1)
d. per
$
51
51
50(
513
51
Mexico ……..
Montreal’)
.
$
per
£
4.8871
4 88
4.88′
4.89
11
48816
R.d.Janeiro
1)
d. per Mi!.
557
’64
559
154
529:
132.
561
04
5
15
;
6
Shanghai …
Sh. p. tael
2/70/,,
27
,
2,7
278
i.
‘8
_/7
3
Singapore…
id. p.
$
214
947/
-,
.64
214
2
471
2 471
154
Valparaiso
1).
$
p..
39.35
39.3U
39.34
19.37
39.35
Warschau
..
Zi. p.
£
43
43
K
–
43V.
434
1
43
‘) 1etegratiscti transtert.
6)
O cig.
8)
nom.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
9)
Londen’)
N.York)
Londes
19 Dec.
1927..
26″1,
6
58’1
19 Dec.
1927….
84111k
20
,,
1927..
2671,,
57a,’
20
,,
1927…..
84110
21
,,
1927..
268/
8
575j
21
,,
1927…..
84110
22
,,
1927..
26
7
1
15
575
22
,,
1927….
.
84110
23
,,
1927..
26/,
575,
23
,,
1927….
84111
24
,,
1927..
–
57′,
24
,,
1927….
–
25 Dec.
1926..
– –
25 Dec.
1926….
–
20
Juli
1914.. 24″,,
54
,
1
8
20 Juli
1914….
84111
1)
in pence p.oz.stand. ‘)Forelgn silver In
$e. p.
oz.fine.
8)
1fl
sh. p.oz.fine
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
Vorderingen.
1
15 Dec. 1927
22Dec. 1927
1
39471.423,39
1
52.216.800,69
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
1.987.913,20
2.288.983,71
Voorschotten
op
ullimo
Nov.
1927 aan
Saldo bij de Nederlandsche Bank…..
de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
.
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomsten hehsting………
,,
39.225 843 06
,,
39.225.843,06
Voorschötten aan Suriname ……….
..
10.816.998.81
,,
10.820.813,66
1
I9.751,l9
,
87.581,47
Voorschotten aan Curaçao
………..
Kasvord. weg. credietverst. a/h. buitenl
122.264.9,6,49
,,
123.501.732,05
Daggeldieeningen
tegen
onderpand
–
40.350.330,-
,,
41.960.470,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
van Staatsschuldbrieven
……….
17.282.176,15
,,
21.313.267,84
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.,
.
.
.
comptabelen
…
…………………
–
–
T.
en
T.’)…………………………..
Id.
op
andere Staatsbedrijven 8)
1.445.348,03
,,
2.645.348,03
V
e
rPlc
h t
i
n_ge_n.
Voorschot door de Nederl. Bank
–
–
f103.526.000,-
,,
36.350.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank..
Schatkistbiljetten in omloop’)………fl03.526.000,-
Schatkistpromessen in omloop ……..36.350.000,-
,,
11.835.421,-
Zilverbons in
omloop
……………,,
11.952.485,50
Schuld
a.
d. Bank
v.
Ned.Gemeenten
8)
–
–
Id. aanNed.-lndië
……………….,,
15.640.815,21
17.719.825.46
Id. a.
Ii. Alg.
Burg. Pensioenfonds 2)
..
3313.048.95
,,
3.326.292,54
Id.a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.
2)..
20.786.128,07
23.743 778,49
Id.aan andere Staatsbedrijven’) ……
,,
1.340.000,-
….1.340.000,-
Id. aan diverse instellingen’)
………..5.582.278.24
5.372.217,17
1)
Waarvan
f
12.056.000 vervallende
op 1
Juli 1929.
‘)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD.
1
17 Dec.1927
24 Dec.1927
Vorderingen:
Saldo
bij
‘s Rijks
kas
…………….
f19533000,-
f
17.720.000,-
f
17.090.000,-
,,22.474.000,-
Verplichtingen:
Voorschot uit
‘s
Rijks kas aan N.-lndl0
–
..
–
Saldo bij de Javasche Bank
…………
Voorschot Javasche Bank aan N.-Indië
–
–
Schatkistpromessen in omloop …….
300.000,-
,,
300.000,-
Muntbiljetten
in
Omloop
……. …..
31.273.000,-
……
31.I38.000,-
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds..
…
1.213.000,–
,,
713
000,-
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.
,,
1.074.000,-
,,
1.050.000,-
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans
op
26 December i927.
Activa.
–
Binnenl.Wis.(Hfdbk.
f
96.620.228,18
se1s,Prom., Bijbnk.
,,
4.417.650,32
nz. in
disc.I
Ag.sch.
14.106.155,80
f
115.144.034,30
Papiero.
h.
Buiten!, in disconto……
..
–
Idem eigen portef.’.
f
168.224,698,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nognietafgel.
.
–
168.224,698,-
Beleeningen
ncl.
vrsch.
Hfdbk.
f
53.206.662,24
–
in rek.-crt.
Bijbnk.
9.300.384.08
op
onderp.
Ag.sch.
69.584.074:94
f
132.091.121,26
Op
Effecten..
. … .-.
127.176.321,26
OpGoederenenSpec.
,,
4.914.800,-
132.091.121,26
Voorschotten a. h. Rijk…..
… ……….
,,
–
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
,., . ..
f
67.788.650,-
Muntmat., Goud
… ,,
332.202.113,07
f
399 990.763,07
Munt, Zilver, enz.
• ,,
27.944.074,29
Muntmat. Zilver..
,,
Belegging
i/
kapitaal, reserves en pen.
427.934.837,36
sioenfonds
……………………,,
23.748.107,27
Gebouwen en Meub. der Bank .. …. .. . ,,
5.000.000,-
Diverse rekeningen
.. .. ……….
-.
.
76.042.321.92
Passiva.
f
948.1.120,11
Kapitaal
………..
. ………………
f
20.000.000,-
Reservefonds
……
‘…………… .
7.027.840,39
Bijzondere
reserve
……….
……….
8.000.000,-
Pensioenfonds
……………………
,,
4.838.109,35
Bankbiljetten in omloop…………..,,
796.783,775,-
Banka8signatiën in omloop…………..
379.058,19
Rek..Cour.
j
Het Rijk
f
58.599.823,98
saldo’s:
Anderen
40.184.185,35
98.784.009,33
Diverse rekeningen
. ….. . .-.. .. . .. ……
12.372.327,85
f
948.185.120,11
Beschikbaar metaalsaldo
……. …….,.
f
248.287.660,05
Op de basis van
s
,metaaldekking
.. .
,,
69.098.291,55
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
ioop
dan waartoe de Bank gerechtigdis.
,,
1.2411438.300,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.
Data
Goud
Circulatie
Andere
opeischb.
Ischulden
Beschikb.
Metaal-
Dek-
kings
Munt
1
Muntmat.
.
saldo
perc.
26Dec.
’27
67.789
332.202 796.784
99.163
248.288
48
19
’27
67.790 322.287 789.215 85.452
242.755
48
12
’27
67.804
322.287 802.511
75.397
242.045
48
5
’27
67.820
322.286
823.454
67.280 239 416
47
28 Nov. ’27
67.829
322.286
811.211
67.846
241.454
47
21
,,
’27
67.842
322.275 806.426
77.688
240.401
47
27 Dec.’26
60.997
352.513
817.063
30.512
271.369
52
25
Juli
’14
85.703
96.410
310.437
6.198
1
43.521
1
)
54
Totaal
Schat,cist-
1
e
ee-
Papier
erse
Data
bedrag
ldisconto
promessen
ning
reke-
‘s
rechtstreeks
,
buiten!.
nins’en
2)
26 Dec. 1927 115.144
–
132.091
168 225 76.042
19
1927 120.676
–
127.186
158.178 73.763
12
1927 136.991
–
121.118
155.599
69.184
5
1927
150
299
–
127.582
144.690
66.756
28Nov.
1927 151.729
–
331.388
145.136
55.646
21
,,
1927 156.377
–
129.492
144.628
58.256
27 Dec.
1926
58.759
–
129.960
187.078
63.917.
25
Juli
1914
67.947
14.300
1
611686
20.188
509
t
) Op
de basis van
‘/,
metaaldekklng.
‘)
Sluitpost activa.
SURINAAMSCHE
BANK.
–
Voornaamste posten induizenden
guldens.
–
Data
Metaal
Circa- latie
Andere
opeischb.
schulden
1
1
Discont.
1
Div. reke-
ningen’)
26
Nov.
1927..
1.141
1
‘.4’48
554 845 460
–
19
,,
1927-
1.130 1.469 544
849
519
12
1927-
1.120
1.530
686
845
525
5
1927..
1.131
1644
.
667 857
541
29 Oct.
1927-
1.156
L588
622 865
487
27 Nov.
1926…
1.021
1.431
1.292 928
463.
5 Juli
1914…
845
1.100
560
–
735 396
1) Sluitpost der activa.
. . .
. ,
…….-
28 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1147
JAVASCHE BANK.
Voornaamste poeten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste wolken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatie opeischb. 1 metaal-
schulden
1
saldo
24Dec.1927
19600
319.200
50.100 120.940
17 ,, 1927
195 900
323.600
51.300 120.920
10
1927
196.600
323800
53.400 121.160
26Nov.1927 178.687
17.376 316.660
66.288 119.769
19
1927 182.904
17.143 319.610
68.938 122.612
12
1927 182.737
17.109 323.676
70.253 121.362
5 ,, 1927 – 183.139
17.547 321.639
74.486 121.769
27Nov.1926 198.135
28.590 327.479
69.633 147.863
28Nov.1925 143.658
41.404 344.066
33.517 110.184
25 Juli 1914 22.057
31.907 110.172
12.634
4.842
2
)
Wissels,
Dek-
Data
Dis-
1
buiten
Belee-
Diverse
conto’s
N.-Jnd.
ningen
reke-
kings-
ningenl)
percen-
_______________
betaalb.,
lage
24 Dec. 1927 170:900
S**
52
17
1927
173.200
•**
52
10
1927
172.700
52
26Nov.1927
Ï2.597
24.291 118.796
35.395
51
19
1927
12.197
23.831 123.414
33.447
51
12
,,
1927
11.800
27.649
128.619
32.139
51
5
,,
1927
11.799
27.049
126.024
34.410
51
27Nov.1926
12.148
22.358
95.533 46.570
57
28Nov.1925
16.674
25.643 83.083
72.195
49
25 Juli1914
7.259
6.395 47.934 2.228
44
t
)
Sluitpost activa.
2)
Basis
‘Is
metaaidekking.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten, onder bijvoeging der Currency Note6,
in duizenden ponden sterling.
Currency Notes
Data
Metaal
Circulatie
Bedrag
1
Bankbil/.I
00v. Sec.
21 Dec.
1927
150.381
138.779
300.798
56.250
251.230
14
,,
1927
149.909 137.249
298.290
56.250 248.649
7
,,
1927
149.710
136.805
297.819
56.250
248.166
30 Nov. 1927
149.919
136.905
295.753
56.250
245.988
23,,
1927
151.490 135.214
293.328
56.250
243.646
16
,,
1927
151.597 135.207
294.958
56.250
245 318
2 Dec.
1926
151.943 141.285
297.614
56.250
247.377
22 Juli
1914
40.164
1
29.317
–
– –
Data
Gov.
Sec.
Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
R eserve
ings-
21 Dec.’27
42.984
64.955
18.445
102.902
31.352
251ai
14
,,
’27
41.309
54.744
8.721
101.842
32.410
295
’27 47.386
55.069
7.434
109.628
32.655
277/
8
30Nov.’27
41.275 57.355
18.372
95 183
32.64
2871
8
23
,,
’27
40.895 55.407
16.761
97.772 36.026
317,,
16
’27 41.335
55.621 16.599
98.713 36.140
315/
22 Dec.’28
31.338
76.279
12.135
107.940
30.408
255
22 Juli ’14
1
11.005
33.633
13.736
42.185
29.297
52
2)
Verhouding tussChen keserve en ueposlts.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franca.
Waarvan Tegoed
Wis-
Belee-
Data
Goud
in het
Zilver
in h t
buite
e
nl.
j
sels
ningen
buitenl.’)
buitenl.
22Dec.’27
5.545
1.864 343
51
1.241
8
1.719
15
»
’27
5.545 1.864
343
50
1.396
7
1.737
8
’27
5.545
1.864
343
58
1.372
9
1.777
1
,,
’27
5.545 1.864
343
58
2.087
7
1.699
24Nov.’27
5.545
1.884
343
58
1.793
7
1.689
23Dec.’26
5.549 1.864
341
84
3.642
12
2.155
23 Juli ‘141
4.104
1
–
840
–
1.541
8
769
Buit.gew.
1
Schat-
Diver-
Rekg. Courant
Data
voorsch.
1 kist bil-
sen
Circulatle
Parli-
Staat
old. Staat
1
jetten
2)
22 Dec.’27
24.550
5.880
25.793
55.806
10.460
32
15
’27
24.650
5.874
25.320
55.811
10.710
12
8
’27
25.000
5.869
25.512
56.233
10.703
34
1
,,
’27
25.250
5.852 24 561
55.465
10.221
45
24Nov.’27
24.450
5.849
24.628
54.962
10.698
302
23 Dec.’26
36.450
5.575
4.738
52.234
5.324
47
23 Juli’14
– –
–
5.912
943
401
‘)
waarvan oescniaoaar
403
mIliloefi.
‘1
1fl UlSCOfltO
genomen wegenb
voorsch.
v.
d. Staat aan bulteni. regeeringen.
0)
Sluitpost activa.
DUITSCHE RLJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
Daarvan
Deviezen
Andere
‘
”
a a
“oud
bij bui-
als goud-
wissels Belee-
ten!. circ.
dekking
en
ningen
banken
1)
geldente
cheques
15 Dec.
1927
1.860,7 77,2
286,2
2.270,5 58,8
7
,,
1927
1.861,0
77,2
278,5 2.392,2
42,3
30 Nov. 1927
1.857,0 73,0
282,4 2.482,8
86,3
23
1927
1.856,0
71,9
285,7 2.116,1
27,1
15
,,
1927
1.854,5
70,1
287,1
2.167,6
42,4
15 Dec.
1926
1.772,3
176,6
460,1
1.278,0
44,7
30 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9 50,2
Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.- Diverse
ten
Activao)
latie
Crt.
Passiva
15 Dec.
1927
93,4
477,3
3.931,4
–
525,1
296,7
7
,,
1927
93,4
502,5
4.043,7
5(10,1
325,5
30 Nov. 1927
92,1
512,2 4.181,3
484,6 343,2
23
,,
1927
92,1
604,1
3.583,3
767,2
357,8
15
,,
1927 92,1
628,9
3.787,4
643,7 356,7
15 Dec.
1926
90,9 642,3
3.165,8
653,8
259,4
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
t
)
OnOelast.
1)
W.o.
Nentenbankscflelne ia,
7
Uec.,
3U,
ZJ,
in r’ov.
‘Ii,
15 Dec. ’26, resp. 28; 30;
17;
166; 188; 150 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIE.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Data
Goud
-,
0.
0
.
Rekg. Cr1.
1927
0
0
.
.0
0
22 Dec.
718
468
43
545
30
394
1.994
4
158
15
,,
714 462
43
541
33
400
2006
27 118
8
,,
707
440
42
517
32
400
2000
81
17
1
,,
707
438
42
506
41
400
2.016
18
60
24 Nov.
699 438
42
509
29
400
1.975
21
82
22 Dec.
2
620 448
38
497
1
32
400 1.758
19
231
an ae scnatklst gececleera. ) iao.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
betaal-
middel,
Totaal
1
Dekking
1
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekocht
7 Dec.’27
2.826,7
1.576,9 126,5
443,9
380,0 30 Nov.’27
2.805,0
1.525,5
134,9
477,0
354,7
23
,,
’27
2.859,9
1.610,8
132,7
418,3
326,7
16
’27
2.889,4
1.607,4
137,2
367,4 333,8
9
’27
2.909,9
1.550,6
131,8
40,6
336,4
2
’27
2.931,8
1.649,9
134,9
379,2 334,6
8 Dee.’261
2.828,4
1.406.7
121,1
604,7 391,0
Belegd
F.R.
Notes
Totaal
1
Gestort
Goud-
Dek-
Algem.
Dek-
Data
in
u.
S.
Gov.Sec.
in circu-
Kapitaall
kings- kings-
_______
latie
–
1
perc.’)
perc.
2
)
7 Dec.’27
604,2
1:749,8
2.427,3
131,7
67,7 70,7
30Nov.’27
547,8
1.716,6
2.413,2
131,7
67,9
71,2
23
,,
’27
621,2
1.728,7
2.435,8
131,6 68,7
71,9
16
’27 704,8
1.706,4
2.566,0
131,6
67,6
70,8
0
107
530,2
1.734,7
2.427,3
131,4
69,9
73,1
2
’27
526,4
1.717,1
2.404,3
131,4
71,1
74,4
8 Dee.’261
323,6 1.803,8
2.288,6
124,7
69,1 72,1
£)
vernouung totale,, gouuvuorraau tegenover upeisc,,vare sc,lu,uen;
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. BES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Data
1
Aantal
1
banken
Dis-
conto’s
1 en
beleen.
1
15.214
1
1
Beleg-
1
gingen
1
IReservel
bij de
1
1
.
R.
1 1
banks
11.760
Totaal
depo-
s0o’s
1
20.438
t Waarvan
1
time
deposits
1
6.473
30 Nov.’27
659
1
6.329
23
’27
659
1
15.130
1
6.313
11.759
1
20.287
1
6.448
16
’27
659
1
15.130
1
6293
11.826
1
20.503
1
6.424
9
’27
660
1
15.084
1
6.1188
11.756
1
20 056
1
6.405
2
’27
660
1
15.029
1
6.065
11.733
1
19 997
6.355
1
Dec.’26
691
14.375
5.521
1.678
18 888
5.780
lileracliter volgen enkele hankstnten, welke aan liet eiiici
van ieder kwartaal worden opgenomen.
1148
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28. December 1927
1. FEDERAL RESERVE BANK TE NEW YORK.
(In millioenen Dollars.)
Goudvoorraad
Wettig
Wis,el,
Totaal
Deleking
in herdisc.
van de
In de open
markt
Dak,
betaal-
middel,
bedrag
FR. Notes
Zilver civ.
member
gekocht
bonk,
7
Dec. 1927,.
935,5 312,4 23,7
132,5 119,7
30 Nov. 1927..
965,2 288,7
24,6
148,1
104,1 23
,,
1927.
.
1.040,3 344,9
25,6
112,9
84,6
16
,,
1927.
.
1.000,0
336,6
24,9
103,3
92,1
9
,,
1927.
.
1.039,0
293,7 22,3
154,6
91,2
2
,
1927..
1.045,7
360,4
23,7
75,9
101,6
26 Oct.
1927…
1.024,5
342,0
24,7 110,4 99,2
19
,,
1927..
1.030,2
344,0 24,8 96,9
102,8
12
,,
1927..
946,9
296,3
24,2
119,8
111,1
5
1;
1927..
962,1
258,0
25,6 173,5
–
104,5
28 Sept.1927..
1.008,3 315,0 25,3
148,4 84,0
21
,,
1927.
.
1.013,4
346,6 24,5
123,2
70,5
14
,,
1927.
.
973,9 337,9
25,0
111,4
87,1
8 Dec. 1926..
948,4
253,2
24,4
160,0 123,7
9 Dec. 1925..
1
941,0
1
332,4
1
25,6
211,2
35,6
Data
(1. S. Ccv.
F.R. ,’Votml
In
1
Totaal
Ge,tort
Algemeen
Dekking,
Sec.
circuz’alle
1
Deposito’s
Kapitaal
perc.
1)
7 Dec. 1927.
.
172,2
366,5 968,2
40,2 71,9
30 Nov. 1927..
114,1
362,7
953,7 40,2
75,2
23
,,
1927.,
128,4 369,1
981,0
40,1
78,9
16
,,
1927..
182,4 366,6
1.006,1.
40.1
74,7
9
1927.
.
107,7
373,6
.
981,7 39,8
78,3
2
1927..
106,4
372,1
944,7 39,8 81,2
26 Oct.
1927.
.
101,5
362,0 957,3
39,8
79,5
19
,,
1927..
102,0
363,2 958,9
39,8 79,8
12
,,
1927.
.
105,2 365,1
897,9
39,7
76,9-.-
5
,,
.1927.
.
101,0
366,5
9d5,4
39,6
74,2
28 Sept.1927..
94,9
363,7
952,1 39,6
78,6
21
,,
1927..
90,9
360,1
920,2 39,5
81,1
14
,,
1927..
111,5
360,8
922,6 39,4
77,8
8 Sept.1926..
70,4 389,6
893,7
36,4 75,8
9 Sept. 1925..
82,4
1
363,0
902,1
32,1
76,6
‘) verhouding totalen voorraad muntnlateriaal en wettig betaal-
middel tegenover F.R. notes en deposito’s.
II. ZWEEDSCHE RIJKSBANI(.
(In millioenen Kronen.)
,Ja
.oua
Buiten!.
tegoed
en
wissels
Zweed
sche en
vreemae
Staats!.
conto’s
en
Beleen.
1
)
Ctrcu.
latle
Rek.
rI.
10 Dec. ’27
230,5
170,9
82,9
.269,2 464,3
277,8
3
,,
’27
230,6
166,1
82,9
185,5
510,5
132,9
26Nov.’27
230,7
159,0
82,9
122,9
475,3
.
94,9
19
,,
’27
2311,8
154,5
82,9
129,2 477,1
95,4
12
,,
’27
230,8
154,6
82,9
142,5
485,3
98,1
5
,,
’27
230,9
149,7
82,6
155,3
502,8
87,9
29Oct. ’27
231,0
155,5
82,6
139,9
501,2
90,7
22
,,
’27
231,0
151,0 82,6 195,5
472,5
113,1
15
,,
’27
231,1
147,7
82,6
208,9
49(1,5
106,0
8
,,
’27
231,1
147,1
83,0 227,8 506,5
111,5
1
,,
’27
231,2
141,5
83,0
273,0
567,8
958
24 Spt. ’27
220,9
145,5
83,0
220,8
477,4
116,0
17
,,
’27
220,9
152,2
71,9
236,7 487,8
119,3
11Dec.’26
224,9
142,7
45,1
338,7
458,6
224,r
12 Dec. ’25
230,3
159,4
47,3
380,7
471,6
275,6
25 Juli’14
105,8
115,6
28,0 92,4 206,2
68,2
‘) vanaï u
”CC.
«zi exch. die voorscnotten en kauCreuleten, die
diiOt
voor dekking beschikbaar zijn.
III. BANK VAN NOORWEGEN.
(In millioenen Kronen.)
Dato
Goud
Tegoed
tnhet
buiten!.
Effecten
Di,-
contds
en
De,een.
Clrcu.
latie
Rek.
Cr1.
7 Dec.
1927.
.
147,2
45,8
30,4
234,3
318,1
85,1
30 Nov.
1927..
147,2
40,5
30,4
255,5
318,0 101,4
22
1927..
147,2
42,0 26,5
253,0
312,0
100,6
15
1927.
.
147,2 37,0
26,6
253,0 313,4
94,2
7
1927..
147,2
24,5 26,6 264,7
321,4
85,6
31 Oct.
1927..
147,2
23,3 26,6 267,9 323,7
855
22
,,
1927..
147,2
19,6
31,7
251,8 318,0
77,1
15
,,
1927..
147,2
29.8
31,7
259,5
319,6
94,1
7
,,
1927..
147,2
30,9
31,7
260,8
323,4
92,8
30 Sept.
1927..
147,2
30,9 31,7
265,8
325,0 96,8
22
»
1927..
147,2
31,0 31,7
262,4
317,4
102,0
15
1927..
147,2
30,3 26,7
282,7 318,3
115,0
7 Dec.
1926..
147,2
64,3 29,9
471,6 322,3
323,1
7 Dec.
1925..
147,2
58,1
13,5
297,4
350,3
92,7
2 Juli
1914..
52,4 65,7
8,9
79,3
120,8
10,7
IV. NATIONALE BANK VAN DENEMARKEN.
(In millioenen Kronen.)
Data
Goud
Pa,munt
Tegoed
in het
buiten-
land
Di,.
conto’,
en
–
Beleen.
-.
Ctrcu.
latle
Rek.
Crt.
30
NTov.
1927..
182,1
11,6
70,2
189,8
346,0
21,5
31 Oct.
1927..
182,1
11,9
79,3 192,9
365,2
18,7
30 Sept.1927..
182,1
12,4
73,4
161,8
351,4
19,3
30 Nov. 1926..
209,0
15,9
25,4 237,3
377,8
26,6
30 Nov. 1925..
209,3
15,7
106,5
271,3
433,5 77,4
30 Juni 1914..
75,6
6,6
19,8
95,6
1.59,8
4,8
V. BANK VAN SPANJE.
(In millioenen Peseta’s.)
Data
Goud
Zilver
Staat,.
fond-
,.sen i)
Dls
to
–
cons
Cfl
Bdeen.
Ctrcu-
1011e
Rehg. Cr1.
–
Portie. Staat
24 Dec.
’27
2.604
.686
587
1687
4.147
1.026
i44
17
,,
’27
2.603
687 587 1.689
4.122
1.055 140
10
,,
’27
2.603
683
587
1.664
4.157
1.034
157
3
’27
2.603
685
587 1.689
4.147
1.005
’20
26 Nov.
’27
2.603
685 587
1.610
4.129
1.042
1131
19
11
’27
2.603
679 587 1.645
4.157
1.025
139 12
,,
’27
2.603
676 587 1.674
4.213
1.016
138
5
,,
’27
2.603
675
587
1.743
4.254
976
158
29 Oct.
’27
2.603
678
587
1.710
4.193
997
182
22
’27
2.603
675 587
1.670
4.201
965
159
15
,,
’27
2.601
671
587
1
1.702
4.36
970
16
8
,,
’27
2.601 672
587
1.767
4.241
996
165
1
,,
’27 2.599
679 587
1.731
4.175
986
252
24 Dec.
’26
2.557
677
588
2.295
4.292 949
‘609
SR
Dec.
0C
OCO’7
aen
ton
flAfl
4fl4
lfl’rfl
L.,ata
ou
–
toer
Tegoed
in hel
buiten-
land
Di,-
contos
en
Beleen.
Ctrcu-
1a11e’
1
tJ
Rek.
,, Cr1.’
.1
23 Dec.
1927..
471,3
63,2 60,9
362,5
864,1
9,
‘
9 15
,,
1927..
450,8
64,3 54,6
369,4
809,8
1292
7
,,
1927..
450,8
64,3 57,3 338,5
821,7
106,
30 Nov.
1927..
450,9
64,7 51,9
342,7
840,8
–
23
,,
1927..
450,9
65,2 55,2
342,9 791,6
,142,7
15
,,
1927..
451,1 64,6
52,2
343,7
808,1 135,7
7
,,
1927..
461,4
62,8
40,1
359,0
835,3
1
104,7
31 Oct.
1927..
461,5
62,9 46,5
362,0
860,7
1012
22
,,
1927..
451,3 63,4
42,7 347,1 797,6
126,2
15
,,
1927..
451,4
63,4
42,0
346,4
812,1
1244
7
,,
1927..
460,9
64,7
..
.
.
838,0
10,8
30 Sept.
1927..
471,4
64,6
26,0
373,6 877,2
84,3
23 Dec.
1926..
453,6
74,9
25,3 390,6
821,1
1067 23 Dec.
1925..
455,7 89,9
18,8
341,7 823,7
17,1,3
23 Juli
1914..
.180,1
18,9
–
107,8
267,9
105,2
VII. OOSTENRIJKSCHE NATIONALE BANK..,
(Voornaamste posten in millioenen Schillingen.)
1)
Data
G0dl
jgdd.
1
Vreemd
deie.
zenen tegd.
uh, buit.1.2)
Andere
ede!-
ua
Valt
Dis-
1
con1o3
en
i
Beleen.
Voor-
schot
ajd.
Staat
t
1
Clrcu-
1
latie
ik-
Rek’.Ç
Crk
15 Dec. ’27
84,4
‘
377,2
,258,0
77,1
173,2
902,8
68,9
7
,,
’27
844
374,3
251,5
85,0 173,2
903,5
668
30Nov.’27
84,4
377,4
251,4
71,0 173,3
926,2
33,6
23
,,
’27
84,4
375,6
246,0
44,6
173,3
818,7
108,.t
15
,,
’27 84,4
383,5 248,7 57,6
173,3
871,1 78,6
7
,,
’27
84,4 388,8
249,9
75,5
173,3
900,1
74,0
31 Oct, ’27
84,4
389,0 250,6 83,5
173,3
952,5 30,5
23
’27
84,4 388,9
248,7
36,6
173,3
840,5.
93,9
15
’27
84,4 388,9
242
47,2
173,3
871,2
70,0
7
’27
84,3
390,4
245,2
76,9
173,3
906,5′
.
65,7
30 Spt. ’27
84,3 391,7
245,2
81,5
173,4
946,3
31,6
15Dec.’26
48,3 481,5
139,1
95,4
178,2
854,3
85,Ö
15Dec.’25
14,8
49,6
55,4
129,5
190,5
814,4
76,9
1 Schilling
= 0.694 goudkronen
=
10.000 papierkronen.
Als dekking der circulatie en saldi in rekg. crt. geldende, volgens
art. 85 der Statuten.
.r,
,,n’.
,
..s,.’c.
iSOdi
.’*’*o
‘&.’VO
i.t.)
2011
24 Juli ’14 543,5 726,8 494,4 783,8 11919,0 497,0
2)
Ten bedrage van 344 millioen, plus voorschot in rek.-crt. aan de schatk
VI. ZWITSERSCHE NATIONALE BANK..
(In millioenen Francs.)
•II
28December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11.49
VIII. NATIONALE BANK VAN HONGARIJE.
(In millioenen Pengö’s. 1 Pengö = 12.500 Kr.)
Dala
– –
Goud
Vreemd
geld,
deuiezen
tegoed
Binnen!.
wil,
ced
en
Voor-
schot
aan de
CI
n
latie
Rekg.. Courant
–
In hel
e
ff
ec
t
en
Slaat Slaat
1
Pa7tic,
nI.)
–
7Dec.’27
197
107
305
115
420
317
15
30 Nov. ’27
197 106 316
115
456
294
19′
23
,,
’27
197
103 302
115
406
2)344
15
,,
’27
197 99
291
115,
439 287
11
7
;,
’27
197
104 308
115
475
273
13
31 Oct.
’27
197
103
329
115
508
247
21
23
,,
’27
197
95
297
115
427
286
19
15
,,
’27
197
93
299
115
443
276
15
7
,,
’27
197
99
300
115
453 2)288
30 Sept. ’27
197
93
310
115
477 243
17
7 Dec.
’26
169
112 189
144
429
244
11
7 Dec.
1
25
59
206
121
156
390
219
11
1)
Als dekking van biljetten en saldi In rekg.-courant geloenoe, vol-
gens art. 85 der statuten.
2)
Totaal Rek-Courant.
IX. TSJECHOSLOWAAKSCHE NATIONALE BANK.
(In millioenen Tajechoslow. Kronen.)
Data
Vorde-
1
ring op
t
den
Staat
Goud
en
Zilver
Vreemd
1
geld en
1
tegoed inI
hethuit.l.I
Discon-
to’, en
belec-
ningen
Circu. latie
Rek.
Cl.
15 Dec.
1927
4.559
1.057
2.293
73
7.197
1.466
7
,,
1927
4.560
1.058
2.255
81
7.294
1.366
30 Nov.
1927
4.566
1.058
2.235
87
7.566
1.016
23
,,
1927
4.568
1.058
2.180
93
6.921
1.533
15
,,
1927
4.575
1.058
2.142
92
7.137
1.180
7
,,
1927
4.583
1.058 2.141
101
7.388
940
’31 Oct.
1927
4.594
1.058
2.133
94 7.662
659
23
,,
1927
4.604
1.058
2.151
105
6.914
1.436
15
1927
4.612
1.058
2.143
105
7.041 1.294
7
,,
1927
4.619
1.058
2.190
151
7.323
1.110
30 Sept.
1927
4.628
1.057
2.132
142
7.650 699
15 Dec.
.1926
4.832
1.034
1.910
206
7.054
1.719
15 Dec.
1925
5.107
1.032 1.176 1.173
7.519
1.397
X. ZUIDAFRIKAANSE RESERVEBANK.
(Voornaamste posten in duizenden Ponden.)
Goud en
OU
–
een.
Dl,-
conto’3
en
beleen.
Waar-
van
Reg.-
papier
Circu-
latic
Rek..
Crt.
A!ge
meen
Dekking,
perc’..)
2 Dec.
1827..
7.006
9.340
1.420
8.930
7.279 44,3
25 Nov.
1927.
7.393 7.948 1.484
7.713
7.359 50,3
18
,,
1927..
7.392
8.160
1.397
7.609 6.867
51,3
11
1927..
7.447
7.611
1.192
7.905 7.167
50,8
4
,,
1927;.
7.180
7.901
1.764
8.468 6.191
49,6
28 Oct.
1927..
7.536
7.751
1.724
8.446
6.308 51,5
21
1927..
6.957
7.365
1.707
7.438
6.438
51,4
14
,,
1927..
7.423 7.965 1.934 7.869 7.138
50,4
7
,,
1927..
7.381
7.759
..
,
8.156 6.108
1
50,9
30 Sept.
1927..
7.992 7.832
..
8.588 6.720
1
51,9 23
,,
1927..
7.178
7.470
1.608
7.257
7.027
51,1
92
17
,,
17..
7.303
7.903
..
7.401
7.004
1
51,8
10,
1927..
7.740
7.815
1.720 7.817 7.842
50,4
4 Dec.
1926..
7.428
6.028
1.734 7.964
5.444
55,3
5 Dec.
1925..
8.543 5.945
1.945
8.834 5.692
58,1
9
Verhouding goud, goudcert. en pasmunt tegenover opeischbare
schulden: bankbiljetten en deposito’s.
1)
Regeering plus bankiers.
XI. BANK VAN LITHAUEN.
(In millioenen Lita’s.)
Data
Goud
Zilver
B
—
Devi:-
zen
Dis-
conto’s
en
Beleen.
Kapt.
taal
Bank-
biljetten
In
omloop
Depo-
s,tos
15Dec. 1927
33,2
4,6
47,4
75,8 12,0
96,0
60,1
30 Nov. 1927
32,6
4,7
49,1
73,2
12,0
98,3 57,6
15
,,
1927
32,6
4,7
47,0 69,2
12,0
96,3
54,9
31 Oct. 1927
32,4
4,7
41,7
66,2
12,0
96,5 49,3
15
.,
1927
32,4
4,8
39,2 65,0
12,0
90,9 48,5
30 Sept. 1927
32,4
4,9
38,4
82,9
12,0
88,5 46,3
15
,,
1927
32,4
4,9
35,8
61,3-
12,0
84,2
45,8
31 Aug. 1927
32,4
4,9
33,0
60,4
12,0
83,6
43,1
15
,,
1927
32,2
4,9
32,2
60,1 12,0
82,4
42,0
31 Juli 1927
31,9
4,9
34,8
60,4
12,0
84,3 42,6
15
,,
1927
31,7
4,9
37,3
59,6
12,0
83,8
46,2
30 Juni 1927
.31,6
4,9
39,9 59,5
12,0 87,1
44,0
15 Dec. 1928
31,4
5,2
36,6
50,3
12,0
82,9 33,7
15′ Dec. 1925
32,3
6,3
28,0
49,1 12,0
82,0 23,3
EFFE’CTENBEURZEN.
Amsterdam, 27 December 1927.
Hoewel de omzetten aan de internationale beurzen in de
achter ons liggnde ber.ichteweek in de meeste gevallen geen
gxooten omvang hebben aangenomen, kon over het alge-
meen ‘gewag -worden gemaakt van een opgewekte stemming.
Zelfs ter beurze van B e r 1 ij n was dit het geval, ondanks
-de stijve geidmarkt. De geidkoersen zijn inderdaad tot groo
te hoogte gestegen, zoo zelfs, dat in sommige gevallen tot
11 pCt. toe voor reportgeid moest worden betaald. Men heeft
dit echter in verband gebracht met het einde van het jaar
en de fondsenm’arkt heeft hieruit geen verdere- consequen-
ties getrokken. Integendeei is in verschillende afdeelingen
vrij goede vraag ontstaan. De bindendverklaring van de
uitspraak inzake den achturendag in het ijzer- en staalbe-
-drijf heeft de vrees voor een ernstig conflict vrijwel weg-
genomen, zooda’t de beurs in dit opzicht van een zwaren
-druk was bevrijd.
Te P a r ij,s heeft zich een golf van optimisme ter beurze
geopenbaar’d. Dit heeft in onmiddellijk verband gestaan met
de stabilisatie van het betaalmiddel in Italië. Men heeft
hieraan verwachtingen vastgeknoopt ten aanzien van een
dergeljken maatregel voor den Fransehen franc en hoewel
men zich er wel van bewust is, dat nog verscheidene étappes
afgelegd dienen te worden, alvorens men in Frankrijk tot
de stabilisatie van het ruilmiddel zal kunnen komen, ge.
looft men toch, dat de voorbereidende maatregelen binnen
afzienbaren tijd genomen zullen worden; Deze opinie steunt
op geen feiten, doch op algemeene overwegingen. Desniette-
min hebben verschillende fondsen voornamelijk beleggings-
papieren, hiervan de goede vruchten ‘kunnen trekken.
Ook te L o’n d e n is de tendens doorgaans opgewekt
geweest. Opmerkelijk was ook hier de vaste stemming voor
,,gilt-edged’ fondsen. Deze heeft in verband gestaan met
het aanbod der regeering van een conversie van Nationai War Bon’ds, welke door de markt gunstig is opgenomen.
Doch ook de verschillende aandeele.nsoorten hebben in de meeste gevallen hun koersen kunnen verbeteren onder den
invloed van uitgebreide vraag. O.a. dienen in dit verband
te worden genoemd aandeelen Triplex Glass, Mond Nickel,
aandeelen in gramophoonmaatschappijen, in dagbladen. enz.
De nieuwe leeningen hebben over het algemeen een vrij
goed onthaal gevonden. Een uitzondering moet worden ge-maakt- voor de obligaties ten laste van Nieuw Zuid-Wales,
waarvan 62 pCt. door ,,underwriters” opgenomen moest
worden. Deze mislukking werd in de City beschouwd als het
gevolg van een te intense leeningspolitiek van Australië.
Te New Y o r k is het verloop van de fondsenmarkt
levendig geweest. Ondanks het vooruitzicht op de vacantie-
dagen zijn verschillende ,,records” ten aanzien van de no-
teerinen behaald, waar’door de speculatie werd aange-
spoord nieuwe engagementen in andere fondsen aan te gaan.
De uitvoer van goud werd door de markt kalm opgenomen, ten deele, omdat men van meening is, dat deze uitvoer nie4
lang zal wonden voortgezet, ten deele in verband met de
opvatting, dat de export van goud geschiedt met volkomen
medewerking van den Federal Reserve Board.
Ook te n o n ze n t ‘heeft over het algemeen een vaste
stemming geheerscht, -hoewel deze zich niet over alle af-
deelingen en zelfs niet over alle fondsen van 8n afdee.
ling heeft verspreid. De
beleggingsinarkt
heeft weinig ver-
andering te zien gegeven, ondanks het feit, dat de geld-
markt, ‘in overeenstemming met hetgeen aan buitenlandsche
beurzen tegen het einde van het jaar werd opgemerkt, ook
in ons land iets stij-ver is geworden. 8 pCt. Ned. Werk.
Schuld 1922:
105%,
105
5
/s, 106; 4% pCt. Ned. Werk.
Schuld 1917:
99151,
100, 100%; 4% pOt. Ned.-Indië 1926:
971I32, 98; 5 pCt. Mexico £ 20-100: 40’/,, 40
1
/4;
5 pCt.
Brazilië 1903 £100: 81
9
1
1
, 82, 82%; 8 pCt. Sao Paulo:
105
15
1
1
e, 106%, 100
7
1.
Gioote aandacht heeft de afdeeling voor
industrieele een-
deelen
getrokken. Voor aandeelen Philips is opnieuw zoo-
danige vraag ontstaan, dat de koopers slechts tegen be-
langrijk verhoogde noteeringen ‘bevredigd konden worden.
Aandeelen in kunstzijde.ondernemingen hebben een verdeeld
verloop gehad. Rollandsche Kunstzijde Industrie is eenigs-
zins op den achtergrond gedrongen, waarbij de koersen
slechts geringe afwijkingen hebben getoond. Daarentegen
werden zoowel aandeelen Enka als Maekubee in groote
posten en tot ‘stijgende noteeringen uit de markt genomen,
in verband me-t geruchten – wel’ke later zijn bevestigd –
omtrent een uitgifte van nieuwe aandeelen Maekubee. Aan-
deelen Jur-gens en Margarine Unie konden na eelt, korte
periode van lusteloosheid een stijgende richting inslaan,
welke echter niet ten volle gehandhaafd is gebleven. Er
ontston-d eenig aanbod in aandeelen Centrale Suiker Maat-
schappij op geruchten, volgens welke over het afgeloopen
1150
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28.December 1927
boekjaar een klein dividend tot uitkeering zal komen.
Centrale Suiker: 104, 101%, 105%, 104; Hollandsche Kunst-
zijde md.: 146%, 1
4
8%, 149%; Hou. Mij. t. h. m. v. Wer-
ken in- Gew. Beton: 184%, 185, -188%, 190; Jurgens: 229,
227%, 233%, 233; Maekubee: 1203, 124%, 126%, 128
5
/s;
Nec!: Kunstzijdefabriek: 400%, 409½, 412;
414%;
Philips
Gloeilampenfabriek: 526%, 522, ‘530%, 541 Zweedsche Lu-
cifer Mij.: 355, 354%, 356%.
De
taba.ksmarkt
heeft van groote levendigheid blijk -ge.
geven. Niet alle soorten echter hebben hierin in gelijke
mate gedeeld, Op -den voorgrond stonden aandeelen Sen’em-
bah en Oostkust, voor zoover het de Sumatrasoorten be.
treft. Van de aandeelen in ondernemingen op Java hebbén
voornamelijk aandeelen -Soekowono de aandacht getrokken,
in verband met mededeel.ingen van de directie, dat de aan-
staande oogst w-e1isvaar kleiner, -doch van betere kwaliteit
dan -de vorige beloof
–
t -te w’orden. Arendsburg: 664%, 666,
668, 670; Besoeki Tabak: 525, 526, -527; Deli Batavia:
571%, 568, 564; Deli Mij.:
475
e
473
1
/
s
, 478, 479; Oostkust:
264%. 262%, 271, 276%;’ Soekowono: 405, 407, 412%, 422;
Senembab Mij.: 50834, 504%, 510, 514, 513%.
Rubberaande-elen
hebben een weinig markant verloop
gehad. De wisselingen van den rubberprijs waren niet z-oo-
danig, dat hierin aanleiding tot ingrijpen werd gevonden
en in verband hiermede was de stemming voor de aandee-
len mat en het koersver1oop kleurloos. Amsterdam Rub-
her: 323%, 322
3
/
8
, 322%; Deli Batavia Rubber: 256, 254%,
255%; Hessa Rubber: 431%, 434, 432; Indische Rubber:
390, 395, 398, 418;- Java Caoutchouc: 217, 216, 217; Kadi Telepak: 340%, 3
4
1%, 344%; Ken.deng Lemboa: 435, 439,
440%; Majanglanden: 362, 360, 365, 366; Ned.-Ind. Rub-
her & Koffie: 330, 331,
331%;
R’-dam Tapanoeli: 172, 170%,
171%, 171%; Serbadjadi: 3
2
4%, 325, 330, 331%; Suatra
Caout,chouc:
2
76%, 275, 273; Sumatra Rubber: 297%, 298,
301; Vereen.igde Indische Cultuur Oud.: 205%, 206%, 205;
Intercontinental Rubber: 21%, 20
3
/8,
19
31
1
3
2,
20
11
132.
Daarentegen hebben
suikeraandeelen
-iets meer- afwisse-
l;ing getoond. Weliswaar zijn de omzetten in de meeste soor-
ten zeer gering gebleven, -doch de stemming bleef opgewekt.
Hierbij kwam, dat voor aandeelen – Handeisvereeniging
,,Amsterdam” grootere vraag is ontstaan, met het gevolg,
da-t hier een stijging van het koerspei1 is ingetreden. Naar
men ter beurze beweerde, zouden aankoopen voor buiten-
landsche rekening opnieuw een rol hebben gespeeld. Cul-
tuur Mij. der Vorstenlanden: 178, 180, 181, 182%; Eau-
deisvei-g. Amsterdam: 815%, 819%, 824%; ‘Javasche Cul-
tuur Mij.: 442%; 445, 447; Kalibagor: 450, 453, 454, 451;
Ned.-Tnd. Suiker Unie: 300, 302%, 3017/
s
, 300, 304%; Poer-
woredjo: 126%, 127%, 127
3
/
8
; Pradjitan Tangeran: 417,
421, 419; Tjepper: 820, 824; Watoetoelis Poppoh: 875, 872,
87134, 874.
De algemeene tendens voor
petroleunlaandeelen is
jet-s
gunstiger geworden. Dordtsche Petr. md. Mij.: 329, 332%,
334%; Gec. Holi. Petr. Cy.: 190%, 191
1
/2;
Kon. Petr. Mij.: 354%, 353%, 359%; Perla.k Petroleum: 75, 74%, 75; Peu-
dawa: 16
11
16
, 16 15
5
/
8
, 16; Marland Oil: 357/s,
36111e,
35%.
De
scheepvaartafdeeling is
rustig gebleven, doch -hier en
daar bestond, neiging tot het opnemen van enkele stuks,
voornamelijk van aande-elen in de ,,wilde vart”, zonder
dat dit nochtans aanleiding tot belangrijke koersverscliil-
leu heeft gegeven. Holland-Amerika Lijn: 79%,
79%,
80,
79%; Java-China-Japan Lijn:• 131%, 131%, 131, 131%;
Kon. Ne-cI. Stoomboot Mij.: 96, 95%, 94%; Ned. Scheepvaart
Unie: 196, 198 200%; Stoomvaart Mij. -Nederland: 193%,
195
1
/4,
196%, 194%. . –
Mijnaandeelen
hebben -niet veel belangstelling getrokken.
Alleen aandeelen Müller Mijnbouw waren iets sterker ge-vraag.:!. Alg. Exporatie Mij.: 63
15
1,
63, 62
5
/8;
Billiton le
Rubriek: 938, 920; Boeton Mijnb. Mij.: 137%, 136, 135%,
135; Mü’ller & Co. s Mijnb. Mij.: 75%,
7415
11o, 78%, 79; Ned.
Suri-naanische Goud Mij.: 19,
19%,
15, 16; Redjang Lebong:
.136%, 137%, 138%, 140; Singkep Tin Mij.: 454, 454%;451.
Aan-deelen in
bankinstellingen
waren over het algemeen
vast. Amsterdamsche Bank: 180, .180%, 181%;. Incasso
ank:
12534,
125%, 126; Koloniale Bank: 270, 272%,
274; Ne
–
J.-Ind. Handelsbank: 176%, 1767/
s
; Ned. Handel
Mij.: 17534, 174, 176
1
/
8
, 176%; R damsche Bankvereeniging:
95%, 95%, 95, 95
3
/s; Twentsche Bank: 147,, 147%, 147%.
Hetzelfde kan worden gezegd va-n de
Amerilcaansche
markt,
waar -de vooraanstaande fondsen, in aansluiting aan
de aanwijzingen van Wallstreet, tot hoogere koersen waren gevraagl. A,merican Water Works: 590, 595, 580; Anacon-
da- Copper: 114
3
/8,
116
1
/
8
, 119%; Studebaker: 59%, 60%,
59%; United States Steel Corpor-ation: 149%, 148%, 150,
153
15
11e; Atchison Topeca: 191%, 192%, 193%, 191
15
1
18
;
Ene: 61%, 64, 63%,..65; Southern Pacific Cy.: -125, 124
1
116;
Union -Pacific: 192%; 193%; Wabasli Railway: 65
7
/, 6634,
65%, 651119.- –
GOEDERENHANDEL.
—
,
GRANEN.
28 December 1927
–
T a r
w
e. -De afgeloopen berichtsweek was zeer sterk door
feestdagen onderbroken ; vooral in En-geland heeft men den
noo-digen tijd genomen om ht Kerstfeest te vieren. Er is
dientengevolge deze week al heel weinig belangrijks te ver-
melden, vooral omdat de algemeene toestand geheel onver-
anderd is bij een neek geleden. Er is geen enkele reddn
geweest waarom koopers -tot merdere belangstelling ge-
pr-ikkelcl zou-den worden en onder invloed -hiervan zijn de
meeste prijzen verder -afgebrokkel-d. De Argetijnsche prij-
zen aljn circa 10 centavos lager en Noord-Amerika ônder-
ging een verlaging van 1% dc. tot
134
d.c. De verschepin-
-gen van tarwe waren ruime-i’ dan in de laatste twee weken
en aangezien de
–
betrekkelk geringe afladingen van de
vrige -weken geen invloed’op de markt hebben uitgeoefend,
is
–
het duidelijk, dat de voorraden -in Europa groot waren.
Men vraagt zich af hoe lang deze lustelooze toestand
op
de tarwemarkt nog zal duren. – Gedurende dezen winter ziét
-het er niet naar uit, dat er, veel mogelijkheden zijn, die
een -groote verlevendiging van de zaken zouden kunnen be-
werkstelligen. De eenige verrassing die cle markt zou kun-
nen beïnvloeden, zou zijn een aanmerkelijk grootere
–
con-
sumptie -dan waarop men gerekend had. Er is hiervan even-
wel weinig te bespeuren. De zichtbare voorraad is in de
V&eenigde -Sta-ten -iets afgenomen, doch blijft in Canada
nog sterk toenemen. Het totaal van genoemde landen in be–langrijk hooger dan een jaar geleden. De verschepingen van
Argentinië waren wat grooter -dan wij in -den laatste’n tijd gezien hebben, -doch een -niet onbelangrijk deel ging naar
niet-Europeesche bestemmingen, ‘waarschijnlijk in
–
hoofdzaak
naar Brazilië. Men verwacht, dat de niet-Europeesche lan-
den di
–
t jaar meer -dan in het vorige -zullen opnemen en
indien deze verwachting verwezenlijkt wordt, zon ten slotte
het surplus van tarwe niet veel grooter zij-n dan een jaar
geleden. –
– R o g g e. -Ook in de afgeloopen week heeft de handel in
dit artikel weinig te beteekenen gehad. De zichtbare
,
voor-
raad is zoowel in de Staten als in Canada niet onbelangrijk
vermeer-derd en waarschijnlijk in verband hiermede hebben
de prijzen niet kunnen stan-dhouden en is de December
termijn te Chicago van 108 dc. tot 105 dc. gedaald. In
Europa worden de fluctuaties van rogge nauwelijks opge-
– merkt, aangezien de vraag gering is en de handel zich in
hoofdzaak beperkt tot inldn-dsche soorten.
–
M
a- ï s. Ook in
– dit artikel heeft – -de ou zet door -de feest-
dagen geleden. Over het algemeen was de stemming flauw
in verband met den ingevallen dooi. Toen later het weer
ve1erom koud werd, ontwikkelde zich, vooral in onze eigen
markt, een zeer -groote vraag, waardoor de aangekomen
mais in korten tijd geheel werd uitverkocht. De voorraden
op zolder nemen gestaag af. De Noord-Dui-tsche markt even-
wel blijft speciaal voor loco zeer gedrukt, aangezien er niet
voldoen-de gelegenheid tot verscheping is in verband met
ijstoestan-den. Op latere aflading zijn de prijzen niet veel
lager -dan ten onzent, doch er komen wein-ig transacties tot
stand. Ook bij ons en in ‘andere markten was de omzet op
allacling niet levendig. De E’ngelsclie markten waren meest
gesloten en speel-den -bôendien -den laatsten tijd toch ‘al
geen groote rol.
In Chicago heeft de prijs zich niet goed kunnen hand-
haven en dientengevolg& zijn de prijzen cif. Europa ook
aanmerkelijk verlaagd. Er zijn hier en daar ‘zaken in Noord-
Amerikaansche mais tot stand gekomen; groote kwantitei-
ten gelooven wij niet dat verhandeld werden, vooral ook omdat zelfs de laagste prijzen van mixe-d mais toch nog
aanzienlijk hooger aren- dan die van Platamaïs. Argen-
tinië toon-de wederom -neiging om gemakkelijk toe te geven,
zodra -de vraag wat verminderde. Waarschijnlijk was men
daar ook onder invloed. -van
–
de lagere noteeringen te Chi-
cago. De verschepingen van Argentinië blijven onveran-
derd groot en dit heeft een remmenden invloed op de vraag.
Aan -den anderen kant blijft het wonderbaarlijk te zien
hoe snel de aangekomen mais opgenomen wordt. G e r St. In gerst was – wederom de omzet niet groot, daar
het aan-bod beperkt is. Toch hebben de verschillende mark-
ten onder invloed van kei.ne verschepingen -de verhoogdé prijzen betaald. Terwijl de loprjzen in de Noord-Du-itsche
rnarkten nog onbe-vredigend waren, ging men toch over
tot het doen -van aankoope-i’ op Januari-aflading. De âf-
la-dingen van -den Donau blijven zeer gering en waar ze ook
van Noord-Amerika scherp zijn afgevallen, is het totaal
der verschepingen naar Europa thans onvoldoende. De
markt is dan ook -de geheele week zeer vast gebleven, ook
ten onzent, waar zich reeds eenig gebrek aan voorraden
doet gevoelen. f- , 1
Haver. De- ha’vermarkt ‘heeft eveneens den invloed van
13,45
12,55
206,-
245,-
1 3-
15,60
12,20
169,-
213,-
11,60
28 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1151
Noteeringen.
Chicago
Buenos Aires
Data
Tarwe Maïs
Haver
Tarwe Maïs
Lijnzaad
Dec.
Dec.
Dec.
Febr.
Febr.
Febr.
28Dec.’27
125,_
8231
8
52,_
10,90 7,80
1
)
14,50
17
,,
’27
1265,
85,-
52y
4
10,95 7,90
14,50
24Dec.
1
26
13934
7271
8
11,30
5,40
14,70
24 Dec.’25
176
76i/
4034
14,75
8,30
16,80
24Dec.’24
173,-
124
5
/
59f4
15.65
11,10
1
)
23,55
20 Juli’14
82
5681
8
3634
9,40
5,38
113,70
1)
per Jan
Locoprjzen te Rotterdam/Amsterdam.
Soorten
26
Dec.
1
19
Dec.
1 27
Dec.
1927
1
1927
1
1926
Tarwe (Hardwinter II) ..’
1
13,25
Rogge (No. 2 Western) ..
12,50
Mais (La Plata) ……..
198,-
Gerst (48 lbs. malting) ..’
247,-.-.
Haver (Canada.3) ……..
1
13,-
Lijnkoeken (Noord-Amen
–
ka van La Plata-zaad)
1
13,70
1
13,70
11,95
Lijazaad (La Plata) …..
3
346,-
348,_
370,-
1)
per 100 KG.
1)
per 2000 KG.
3)
per 1960 KG.
AANVOEREN in tona van 1000 KG.
Rotterdam
1
Amsterdam
Totaal
Artikelen
18j24
Dec.
Sedert
Oveee,zk.
18124
Dec.
1
Sedert
Overeenk.
1927
1 Jan.
1927
1
tijdvak
1926
1927
1Jan.
1927
tijdvak
1925
1927
1926
44.263
2.225.519
1.656.694
Tarwe
………………
Rogge ………………
2.632 384.505
278.349
1.711
25.087
22.922
Boekweit …………….
51.099 1.366.334
972.607
Gerst
………………
7 .848
473.198
409.096
Haver ………………
. 3.023
204.981
164.393
Mais ………………..
Lijnzaad
. ………….
..
258.151
213.841
.4.117
5.409
193.759
247.853
Lijnkoek
……………..
.
3.379 130.875
119.143
Tarwemeel
………….
Andere meelsoorten ..,
222
13.097 15.512
–
43.124
‘
13.842
2.268.643
1.670.536
–
743 1.940
385.248 280.289
– ,
67
1.621
25.154
24.543
9.357
252.796
125,975
1.619.130
1.098.582
969
19.048
13.241
492.246
422.337
60
3.094
2.831
208.075
167.224
12.564
255.063
197.720
513.214
411.561
–
–
–
193.759
247.853
1.613
45.791
28.452 176.666 147.595
–
–
–
13.097 15.512
de feestdagen ondergaan en ook in te afgeloopen week was
o ontzet zeer gering. Argentinië laa:lde iets meer af, maar
het totaal der versehepingen had toch nog niet veel te
beteekeneit. Toch mag mcml nu spoedig grootere afladingen
valt Argentinië verwachten en dientengevolge hoogstwaar-
schijnlijk ook meer ontzet. Over liet algemeen was (le stem-
liii n.g zeer pm ijsh o ede ii d
. –
SUIKER.
Ook de afgeloopen week kenmerkte zich door sloclits wei-
lig beweging op de verschillende suikerniarkteti, die prijs-
houdend gestemd bleven.
lii A in er i k a brokkeldeti iioteerimtgeu op de terHnll-
iim:trkt ietwat af, hetgeen uit ondervolgen:le cijfers blijkt:
Sp.U. Dec. Jan. Mii. Mei Juli
Slot voorafg. week ……….4.6) 2.81 2.83 2.87 2.93 3.01
Opening verslagweek
.
……4.65 2.81 2.81 2.86 2.92 2.99
Slot verslagweek ……….4.65 – 2.75 2.82 2.89 2.97
De ontvangsten in te AtI. havens der V. S. bedroegen
deze week 33.000 tons, cle versnteltiingeu 51.000 tons tegen
57.000 tons in 1926 ei’ de voorradei 180.000 tomis tegemi
212.000 tons.
in pronipte Cuba- cli 2nrdere koloniale suiker’ gingen vrij
belangrijke zaken out tot cii bij 2/ d.c. c. & Ir. New York.
Do laatste C u b a-statistiek •is als volgt:
1927
1926
195
Tons
Tons
Tons
Cubaansche productie tot20/12 4.508.521 4.884.658 5.125.970
Weekontv. afscheephavens – 23.555 12.051 4.238
Totaal sedert 1 Jan.-i 7Dec.. 4.219.159 4.715.110 5.000.243
Weekexport …………….54.169 52.378 68.466
Totale export sedert
111.17112
3.946.535 4.591.446 4.885.239
Voorraad Afscheephavens … 296.944 122.612 115.004
Voorraad Binnenland ……115.000
15.000
10.000
Dr. Mikuse1i heeft nu ook zijn tweede rauning gepubl.i-
icer.cl
van den as. Europeeschen bietoegst, waarvan echter het
totaal met 8.103.000 slechts 28.000 tons kleiner is tlan van
zijne eerste raming voor oogst 1927128 (Productie 1926127
6.915.000 tons). De voornaamste cijfei’verschuivingen liet
Mikuseb als volgt plaats hebben:
Rusland 125.000 tons meer; DuitsehIancl 80.000 tons min-
der; Nederland, België en Italië elk 30.000 tons minder.
In E ii ge 1 en cl varen de slotnoteer.ingen op de termijn-
itiarkt als volgt:
December 1927 …. Sh. I4110 Augustus’28 .. Sh. 171234
Maart 1928 ……,, 16/734 October
,,
. . » 171134
Mei
,. …… ,, 16111k December ,,..,,171-
0
1
)
J a v a was de markt voor tweedehands suiker de af.
goloopen week kalm, doch prijshoudend gestemd. Noteerin-
gen brokkelden ongeveer
f
af. De V.I.S.P. verkochten
in totaal 2.113.500 tons suiker uit oogst 1927.
II i e r t e 1 a n d e was de markt de afgeloopen week
uiterst kalm gestemd, terwijl prijzen vrijwel onveranderd
bleven. Aau het slot brokkelden noteeringen ietwat af we-
getis eeuig aaiihod. De slutmiotecritigcn waren als volgt: Dec.
j’ 17Y
4
; Maart
j
iS/; Mi en Augustus j’ 18> ; Oct.fNov.
1 S%. De omzet bedroeg deze week ongeveer 4200 tons.
KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Belirens & Sons.
Manchester, d.d. 21 December 1927.
.Prijzeu van .Amerikaansche kidoen zijn gedurende de af-
geloopen week gestegen, behalve jI. Maandag, toen er eelt daling plaats had van 5 punten voor ,,spot” Iiiiverpool. Het
gisteren gepubliceerde Ciii nersrnpport schatte het totaal
aantal gegiude balen op 12.072.000. Dit werd als ,,Bullish”
besehonod, doch had ten slotte weiu.ig invloed op prijzen,
daar een en flider reeds in liet tegenwoordig niveau ver-
disconteerd was. New York sloot gisteren 7 tot 15 plinten lager, terwijl Liverpool hedeumorgen 5 tot 9 punten lager
opende. Ook Egyptisehe soorten zijn vaster, doch de markt
was gedurende dc afgeloopei:i week kalm met beperkte
vraag, terwijl loco-verkopen ‘in Live;rpool slechts 29.000
balen bedroegen.
Iii cle Amerikaansche gireninarkt gat nog weinig out,
doch volgens vele beursbezoekers schijnt er geleidelijk een
betere steninling te komen. Er is geen gebrek aan vraag
en gedurei:tde de laatste dagei:r van te vorige week, alsook
gisteren, schijnen er goede zaken gedaan te zijn. Dit is
voornamelijk een gevolg van meer vertrouwen in de hui-dige prijsbasis, hoewel dit vertrouwen nog niet algemeen
is. Er zijn verscheidene biedi.ngnu gedaan, welke meer dan
tien procent beneden de laagste vraagprijzen van spinners
waren en het zal nog moeten blijken, of deze eventueel
later tot zaken zullen leiden. Gisteren vernaien wij ccli-
ter, .dat er meer orders tot loonende prijzen, zoowel iii
tmist als weft, zijn afgesloten, en eveneens, dat sedert de
publicatie van ons laatste Bericht goede zaken gedaan schij-
tien te zijn in enkele en getwijude garens voor dhooties.
Ook naar getwijnde garens voor de binnenlandsclie markt
bestaat een bescheiden vraag. In Egyptische garens is cle
handel kalm, ‘hoewel hier en daar flinke hoeveelheden twist
en weft gerapporteerd worden. In getvijnde garens zijn
gedurende de ifgeloopen week flinke zaken gedaan voor
Bomhay, doch de meeste doubleurs berichten, dat er alleen kleine hoeveelheden worden afgesloten, voornamelijk voor
binnenlandsch gebruik.
In sympathie uitet ruwe katoen, zijn ook doekprijzen he-
p11 vaster. Dit niet alleen, doch ook voor die soorten,
waarin voor Indië zaken zijn afgesloten, begint de lever-
tijd een punt van belang te worden en zijn hierop, spe-
ciaal voor Calcutta en Bornbay, reeds zaken afgesprongen,
daar fabrikanten den verlangden levertijd niet konden garan.
deeren. Over het algemeen is de stemming in de markt
gunstigem’- en ofschoon de afzijdige houding van koopers
op de overzeesche markten nog niet geheel verdwenen is,
begint Indië. meer belangstelling te toonen, terwijl de vas-
tere stemming in de markt hierbij een gunstige factor is
en cle vraag hierdoor toeneemt. in andere opaichten is de
1152
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
28 Decembér 1927
markt niet veranderd en de verbetering is meer merkbaar
iii dc stemming claim in de werkelijk geboekte
zaken.
Daar de L.iverpooIrnarkt in verband met de Kerstvucaii-
lie gesloten
za.l
zijn van Vrijdagavond tot Woensdagmorgen,
icillen wij de volgende week geen Bericht publiceeren.
Liverpoolncteeringen
Qost. koersen 13 Dec. 20Dec.
14 Dec. 21Dec. T.T.opBr.-Indië 1/6 11.6,
F.G.F.Sakellaridis 17,00 17,25 T.T.opflongkong2/0i1
5
21031
8
G.F. Nô. 1 Oomra. 7,60 8,00 T.T.op Shanghai 2J7 27
KOFFIE.
Ook iii de afgeloopen week was de stemming vast, het-geen voornamelijk tot uitdrukking kwam in de prijzen der
kost- en vrachtaanbiediugeii van Brazi1i. De offertes van
Santos stegen bij de meeste afladers 11-h 21- per cw’t., doch
hij enkele nog belangrijk meer, zoodat zij ten slotte ook
ditmaal veel meer uiteenliepen dan gewoonlijk het geval is.
De kost- en vracht-aaibiedingen van Rio waren alle min-
stens 2/- 1. 31- honger dan een week geleden. Tot de onge-
twijfeld zeer vaste hout iI.Ig dezer markt heeft waarschijn-
lijk bijgedragen de maatregçl, welke’ op 21 dezer aldaar
genomen werd, om cle aanvoeren uit het binnenland naar
de haven tijdoijk stop te zetten. Vanuit Bio werd telegra-
fisch bericht ontvangen, .dat de bedoeling hiervan was, te
voorkomen, .dat •de vootraaci aldaar de vastgestelde limiet
vati 360.000 balen zou overschrijten. Van pai-ticuliere zijde
werd echter via New-York gemeld, dat voor dien voorraad een nieuwe limiet van 250.000 balen was vastgesteld, doch
bij liet ontbreken vati offioieelc berichten daaromtrent, is
op het oogenblik nog niet te beoorcleelen of dit juist is.
De voorraad te Bautos, welke in de eerste helft dezer
maand het indertijd vastgestelde manimnm van 1.200.000
balen had overschreden, viel dadelijk weder terug op onge-
veer 1.100.000 balen, toen liet Verdedigings-Instituut in het
midden der maand de aanvoeren uit het binnenland gedu-
rende eemi paar (lagen stopzette, en daalde daarna, hoewel
de aanvoeren weder dedelijk tot eene hoeveelheid van 30.000
balen per (lag werden dooi-gelaten, nog iets verder ten ge-
gevolge van bblangrijke verschepingen in de vorige week.
Ge:lurende de rust van de Kerstdagen nam hij echter weder
iets toe.
Eene particuliere ranhing van 2.500.000 balen voor den
volgenden Rio-oogst werd dezer dagen langs indireeten
weg
ontvangen.
De prijzen voor Robu€ta zijn in Nederlandsch-Tnd,ië in
doorsnede zoogoed als onveranderd gebleven.
Aaii de termijnmarkt was de stemming meestal vast en
de noteeringen van het Gemengd contract liepen % 11
7/
cl. op. Die, van het Santoseontract bleven onveranderd.
Te loco was tie afzet matig, hetgeen bij het naderend
einde des jaars nipt te verwonderen is en langzamerhand
01) dit tijdstip een bijna regelmatig terngkomend verschijn-
sel is geworden.
De prijzen zijn thans bij de meeste afladers voor gewoon
goed beschreven Superior Santos op pronipte verscheping
ougeveer 9316 h 95/6 per cwt. en van dito Pr.ime ongeveer
9616 h 9816, terwijl zij van Rio type New-York 7 met be-
schrijving, prompte verscheping, bedragn 661- -k 67/-.
Van Robusta op aflading van Nederlandsch-lnclie zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, December-verscheping, 32
5
/s ct.; Pa-
lembang Robnsta, Januari-verscheping, 32
5
/S
ct, alles per
3.c
.
KG., eif., uitgeleverd gewicht, netto contant.
De of ficieele loco-noteem
–
ing bleef onveranderd 60 ct. per
% KG. voor Supeiior Santos en 46 ct. voor Robusta.
Dc noteerimigen aan de Rotterdamsche termijnmarkt wa-
ren aan de ochtend-call als volgt:
Santos-contract
.
Gemengd contract
basis Good
basis
Santos Good
Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
Sept.JI Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
Sept.
28 Dec. .
52ij
487/
8
47
46
4271
8
4251
8
41
4051
8
20 ,,
52s, 48m1 47
46
427/
8
415
4
40
393%
13 ,,
525/
8
487/
s
47
46
5
% 42% 4 1
y
4
40
39j
6 ,,
525/
8
487/
8
47X 46
42
41 Y
4
40’1 398/
8
De
slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:
Dec.
Maart
i
Mei
1
Sept;
$
-,-
$
13,55
$
13,40
$
13,25
19
13,22
13,12
,,
13,07
12,95
27
Dec………
12
13,18
,,
13,08
13,05
12.90
5
,
..
,,
12,96
,,
12,96
,,
12,96
12,85
Rotterdam; 28 December 1927.
THEE.
Ten gevolge van de vacamatie der tlieemnarkt te Londen
zoowel als in Amstei
–
clam, kan er van ccii stemming vaut
(lie niai-kt uiteraard weinig sprake zijn. Toch is het opval-
ldnd, dat er zoowel in Londen als hier nog verschillende
afdoeningen plaats vonden, van, partijen ex vorige veilin-
gen en wel tot prijzen, clie eer hooger zijn clan die
to
laat-
ste veiling betaald. ,
: Voor de eerste veiling van het nieuwe jaar, clie vastge-
steid is
01)
12 Jannai-.i, is •de monsterlijst verschenen, aan-
gevende een aanbod van en. 19.400 kim. Nederlanclsch-Indi-
sche thee, directe aanvoei-.
Aiuuster.clam, 27 Decembem- 1927,.
VERKEERS WEZEN.
‘VRÂCHTENMARKT.
1)e N’dord-Amiieiikn:iiisehe granuvrachtenmarkt was zeer
kahn en de vi-:ichteui stunirm
01)
een laag peil. Van de Northerut
range werd ccii 25.000 qtr. boot gedaan naar Bremen per
.Deoembei-/Jauivari tegen 11 cents per 100 lbs., terwijl van
St. John N.B. naar dci itlii(klcllandsclme Zee 14 cents betaald
is. Een 7500 tonner viii de Golf van Mexico is tegen 21
cents gedaan naar Piracus.
Dc snikervi
–
achtenmarkt van West-Indië was kalm en de
vrachten laag. Van San Donuiugo ives-d eelt 3500 tonner
luevracht per mult cmi Januari naci- UK. /Continent tegen
lSfO, terwijl voor Februari 19/- is geclaami.
Nadat van le North Pacific een 9000 tomimier was be-
vracht naam- U.K./Coitinent tegen 3019 met volle opties,
per Februai-i, werd ook deze markt kalm. Bevracimters too-
nen slechts weinig interesse eau verdere tonnage op te
mmcmiie mm.
De kalmere stemming viii
do
La Plata bleef heerschen
en het aantal bevrachtingen is wederom afgenomen. De
vrachteru zijn iets lager geworden ; per laatste helft Januar.i
werd 231- geaccepteei-d van boven La Plata havens naar
UK/Continent. Er bestond iets meer interesse voor ton-
nage van Bahia Blanca tegen 2216 naar Antwerpea/Hani
hurg range en 23/- naar U.K.fCont’inent. Van dezelfde laad-
haven is een bot van 11.500 tomus gedaan naar ‘U.K./Con-
tineut tegen 211- met 6 •d. reductie voor Antwerpen/Rot-
terdam. –
Ofschoon de eh.ilisalpétervrachtenmai
–
kt niet bepaald le-
vendig was, toonden bevrachters zich toch geneigd van cle thans heerschende lage vrachten te proliteeren. Idon
aantal ‘booten van 650017000 tous w’erd bevracbt per
JanuarifFebruam-i op basis van 281- naar Bordeaux/Ram-
bnrg range met vei
–
schillende .Spaamische en Middellandsche
Zee opties. Een 8000 tonnem- is bevracht tegen dezelfde
basisvraeht naar Dni.nkerken/E[ambnrg range per Junuari.
De oostelijke akleelingen waren kalm, doch vast gestemd.
Voor Soyaboonen was een flinke vraag, speciaal voor
Januari, doch tonnage was schaarsch en bevrachtingen iver-
den tegengehouden door de hooge vrachten, die door de
reeders gevraagd worden. Van Wladiwostock is een Japa-
neesche boot van 6000 loos bevracht per 5120 Januari tegen
3616 Bott’ei-dam of Hamburg, optie RuIl 3716. Van Saigon
was eenige vraag naar tonnage voor rijst en een 3600
tonner werd bevracht per Januari naar Havre en/of Duin-
kerken tegen 3216 édn, 3316 beide havens. De raanvrach-
ten van Anstrahië waren iets lager. Alle bevaohtingen,
6 ladingen, tijaren van West-Australië op basis van 371- tot
391., naar gelang van grootte der booten, per
Jan./Tebr.
naar de Mhldellandsche Zee/U.K.fContinent. Een 4800 ton-
uer is gedaan naar Calcutta per Januari tegen 18/9. Mau-
ritius bevrachtte een 7000 tominer per Februari naar Lon-
den/Liverpool/Greenoek tegen 251- één, 261- twee havens.
Van ‘dcii Donau werd cle afgeloopen week niet bevracht,
doch een 4500 tonner werd gedaan van Sulina naar 3 Deen-
sehe havens tegen 16/9 pet- Dec/Jan. Van de Zwarte Zee
werden verscheidene boeten hevracht op basis van 1216 naar
TJ.K./Continent pci- December, hetgeen. kan, worden her-
haalcl.
De Middellandsche Zee was ‘kalmer; de vrachten bleven
nagenoeg op hetzelfde peil. Erts betaalde om.: BonafGIas-
gow 616, Rotterdam 413, Bizerta/Grangemouth 6/3. ‘Voor
foslaat wordt de afsluiting van een contract gerapporteerd
voor volgend jaar van Tunis naar Rotterdam tegen 711.
De Golf van Biscaye was kalm. Bilbao/Cardiff betaalde
en Giangemouth 613.
–
De uitgaacle kolenvrachten van Engeiand zijn zwak en
tonnage wordt overvloed.ig aangeboden. Van Wimles werd
om. betaald: Rouaan 319, Genua 7/3, Port Said 9/3, Las
Palmas 716, Buenos
Aires
111-
en van de Oostkust: Aarhus
5/; Hamburg 4/44, Rotterdam 313, Gibraltar 6/6, Las
Palmas 719 en Rosario lZf-.