Jrg. 10, editie 472

14 JANUARI 1925

AUTEURSRECHT VOO RBEHOUDEI.

EconomischpoStatistische

.1

Berihten
c

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID,FINANC!ËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

10E
JAARGANG’

WOENSDAG 14 JANUARI 1925

No. 472

INHOUD

BIz.
STAATSCOMMISSIE IN NAME LIET VERKEERSVRAACSTUIC 1
door
Jhr. Ir. J.
A.
van Kretschmar van Veen……..
26
De Creditzijde der Zuiderzeewerken 1 door
J.
van der Meer
28
De Tabakshandel in
1924
door
F. Al. v.
E………….
29
Mosoel door
F. S. Noord hoff
met Naschrift door
H.
Dunlop
31
BUITENLANDSOHE MEDEWERKING: Het Herstel en de onderlinge schulden der Geallieer-
den door
F.
W.
Forge ……………………..
32
Bankwetgeving en Staatstoezicht op het Bankwezen
in Zweden II (Slot) ……………………….
33
AANTEEKENING:
De Duitsche geldinarkt in
1924………………..35
I30E1CAANKONDIGINC:
Alfred Manes: Versicherungsiexikon, bespi. door
Mr.
W. H. A. Elink
Schuurman ………………..
35
iLAANDOIJFERS:
Emissies in December
1924
…….. ……….. ….
36
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank………….
36
STATISTIEKEN EN
OVERZIOWrEN
………………
36-43

INSTITUUT

VOOR ECONOMLSCHE GESCHRIFTEN

Wd. Algnseen Secretaris: Mr. Q. J. Ter pstra.

WEEKBLAD

ECONOMISC’H-STATISTJSCHE BERICHTEN
COMMISSIE VAN ADVIES. –
J. van Hasselt; Jh
r
. Mr. L. H. van Lennep; Prof. Dr.
1?. Moresco., Mr. Dr. L. F. H. .Regout; Dr. E. van
Welderen Baron Ren gers; Mr. Q. J. Ter pstra;
Prof. Mr. F. de Vries.

Gedelegeerde leden: Prof. jtfr. D. van Blom;
Prof. Mr. H. R. Ribbius.

Redacieur-S’ecretaris: D. J. Wansink.

13
JANUARI
1925.

De verruiming van de geidmarkt, die, zooals nog in

het vorige bericht vermeld kon worden, op den eersten

werkdag der week intrad, werd in het verdere verloop

der week aog niet onbelangrijk gi-ooter. De prolon-

gatierente daalde eerst tot 3 pOt. en sloot op 234 pOt.

en cailgeld, dat in de vorige week op enkele dagen
4 en 4Y4 pOt. deed, was tn slotte voor 3 pOt. sterk

aangeboden. i)e discontomarkt werd eveneens belang-

rijk ruimer en daar het aanbod van wissels niet groot

was, liep cle rente nog vrij sterk terug, zoodat Vrijdag
en Zaterdag enkele posten zelfs tot 2% pOt. p1aatsin

vonden. * * *

Op de balans van De Nederlandsche Bank blijkt cle

post binnenlandsehc wissels van.
f
123,3 tot
f
120.7

m&llioen to zijn teruggeloopen. Ook ditmaal is geen

schatkistpapier rechtstreeks hij de centrale crediet-

instelling ondergebracht.

De beleeningen vertoonen een daling van
f
16,9 mil-

lioen, wélke uitsluitend de effectenbeleeningen be-

treft en voor het -rootstq deel voor rekening komt

van de H.00fdbank.

Het t eoed

het Rijk, dat de vorige v,eèkstaat
had aan te wijzen, blijkt weder te hebben plaats ge-

maakt voor een debet-saldo ten bedrage van ruim

f
900.000. Dë goudvooraad der bank gaf geen ver-

a edering yan beteekenis te zien. De ziivervoorrad

nam met
f
600.000 toe. De post papier op het buiten-

land vertoont een stijging van. f12,4 millioen,. die

ditmaal slechts voor een klein deel correspondeert

met een
gelijktijdige
daling van de diverse rekenin-

gen onder het rictief. De iaatstbedoelde post blijkt in

deafgeloopen week slechts met
f
,8 inil1ioer to zijn

afgenomen.

‘.De .biljettencirculatie verminderde met
f
23,4 ul-

libed. De rekenmgcourant-saldi van- anderen stoge..

thet
:’f:
2.5 millioen. Ë[et beschikbaar metaaisailo no-
0

0

0
teert
0
f
2,3
0
millioe hooger
dsi,
verleen week. Het

dekki rispeicen tage bedraagt ruim 52.
* *
*

‘De vaste stemming voor Londen bleef gedurende de

geheele week aanhouden. Aanvankelijk gepaard gaande

met een nog verder terugloopen van den ciollaikoers

werd de beweging aan het einde der week nog ver-

sterkt, toen. ook dollars opliepen en van 2,46% op

2,41 stegen. Het slot voor Londen kwam daardoor op

11,8434′, een peil, dat in de laatste jaren slechts zelden

bereikt wei.d. Parijs was flauw ondanks krachtigen

steun: daarentegen was België iii het laatst der week

belangrijk beter en sloot daardoor ongeveer onveran-

derd. Dc meeste overige wissels
wai
–
en vrijwel onver-

anderci of liepci evenwijdig met New Vork. Uitonde-

ringen maakten: Kopenhagen en Chr.is-ti.ania, die be-

duiclend vaste.r waren, en Zwitserland en Buenos-

Aires, welke flauer waren en waarvan het eerste van

48,0234 terugliep op 47,10 en hettweede van 99%
aij

98 daalde.

LONDEN,
10 JANUARI 1925. –

D’ ruime liquide rniclde]en, die- hij -den aanvang van

liet jaar ter beschikking van dc geidmarkt kwamen

werden deze week snel uitgeput door betalingen o
–

nieuwe Treasu.ry Bills cii aflossing van de in :Decem-

her bij de Bank of England opgenomen gelden. Dit
imtste ging zelfs niet zonder moeite en in sommige

gevallen werd
–
tot
4
pOt. betaald om hieraan te kun-
nen voldoen. Later in dc week was geld echter weder

gemakkelijker
,

verkrijgbaar,
zoodat de disconto koor-

seri, die aanvankelijk eveneens stijver waren, weder

iets terugliepen. a 334 en pOt. werd aan het

einde der week
313/
pOt. genoteerd.

–

2-mnds. prima bankaccept
3%_311/
pOt.; 3-muds.

idem 3
13
/i
..
_3
7
/s pOt.; 4-mnds: idem
37/_3i5/
pOt.

6-mnds. idem 4 pOt. – . –

26

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Januari 1925

STAATSCOMMISSIE IN ZAKE HET

•

VÉRKEERS VRAAGSTUK.

I.

Bij Koninklijk Besluit van
12 Mei 1923 No, 40
werd ingesteld een Staatscommissie, ,,aan welke werd

,,opgedragen een onderzoek in te stellen aangaande

,,de vraag, of en in hoever maatregelen noodig zijn

,,om te bevorderen, dat de land- en waterwegen en de

,,spoor- en intercommunale tramwegen op de mest

,,economische wijze dienstbaar worden gemaakt aan

,,het vervoer van reizigers en van goederen en om

,,deswege aan dan Minister van Waterstaat rapport

,,uit te brengen.”

Wanneer de Minister, die op 1 3uni
1923
de Com-

missie installeerde, een paal’ jaren later tot die taak

geroepen ware geworden, zou hij niet als eerste en

hoofdmotief voor het instellen van een onderzoek heb-
ben kunnen noemen: ,,de aanmerkelijke tekorten die

,,de Staat op het spoorwegbedrijf heeft bij te ,passen.”

Die tekorten, van
f33
millioen over
1921
en
.f
30

millioen over
1.922,
waren zoo schrikwekkend, dat de

zorg voor de schatkist, meer dan eenig ander motief,

tot ingrijpen noopte; bij detoen reeds bekende ouguil-
stige resultaten van de eerste maanden van
1923,
kon

niet worden gedacht aan de
mogelijkheid,
dat, bij het

uitbrengen van het eerste rapport der Commissie, het

tekort over
1924
op slechts
f
4.000.000
zou mogen

worden geraamd en dat dit misschien in werkelijk-

heid .nog iets zal meevallen.

Zag de Commissie zich dus langzamerhand het on-

.kruid voor de voeten weggemaaid, gelukkig was haar

opdracht z66 ruim gesteld, dat zij in het haar aange-

wezen arbeidsveld een oogst van edele gewassen kon binnenhalen, die zonder haar arbeid wellicht nog lan-
gen tijd onbenut zouden zijn geblevèn.

Indien de spoorwegtekorten – en ik mag hier bij

nemen de verliezen door de tramwegen geleden – den

stoot hebben gegeven aan de instelling der Commis-
sie, dan hebben die tekorten en verliezen althans het
nut gehad, dat zij ook de oogen der Regeering hebben

geopend voor het bestaall van een vraagstuk, dat drin-

gend om oplossing vroeg.

De Commissie) heeft er naar gestreefd op cle meest

o.npartijdige wijze, onbevangen en met ruimen blik,

alle belangen tot hun recht te doen komen; zij i.s er,
naar
mijne
meening, in geslaagd een oplossing te vin-
den, die, indien zij door cle Regeering wordt aan-

vaard en in haar toepassing niet faalt, aan de econo-
mie van het verkeerswezen een goede basis zal ver-
zekeren, terwijl de schatkist zal worden schadeloos gesteld voor hetgeen zij aan uitbreiding en verbete-
ring van de verkeerswegen ten koste legt.

Het eerste deel van het rapport der Commissie is

gedateerd
24
November
1924
toen dus reeds verschil-

lende resultaten van de spoor- en tramwegen over
een groot deel van
1924
bekend waren,
terwijl
ook

met de verdere ontwikkeling van het vrachtauto- en
autobusverkeer in dat jaar rekening kon worden

gehouden.

De Commissie heeft de
verschijning
van dit. deel van
haar rapport bespoedigd (het verscheen in de tweede

helft van December) ,,omdat d.e daari,h. behandelde
,,ouderdeelen van, het vervoersvraagstuk zeer actueii
,,zijn en een spoedige tusschenkomst des wetgevers
,,vereischen.” Zij behoudt zich voor later in een meer
theoretische, beschouwing de verschillende onderwer-
pen saen te vatten.

1)
De Commissie
was
samengesteld uit: Mr.
R.
J. H.
J?atijn, Buitengew. Gezant en gevolm. Minister, voorzitter,
Ir. M. C. E. Bonguerts,
lid V.
d.
2e Kamer,
H.
J. van
Braambeek, id., F.
H.
Fentener van Vlissingen, directeur
v/d
Steenkolen Handels Verg., Ir.J.
A.
Kalff, Directeur
der Nederi. Spoorw.,
C. A. Pos,
2e voorzitter
v/d A.
N.
W.
B., Toeristenbond voor Nederland,
Mr. H.
van der Vegte,
Lid v.
Gedep. St.
v.
Overijssel en Ir. G. J. van den Broek,
Hoofdingenieur van
‘s
Rijks Waterstaat, secretaris.

Dé’ thans behandlde stof is verdeeld in drie hoofd-
stukken:

1. De Spoorwegtelrorten.

II. Het Autobusvraagstuk.
111. De Wegbelasting.

Hoewel de Commissie meende, dat het niet de be-
doeling was, dat
zij
zich in de eerste plaats ingesteld
zou beschouwen met het oog op het vraagstuk dci’

spoorwegfinanciën, zoo ln het toch voor de hand,

dat zij de tekorten, die het allereerst de aandacht der
Regeering op het te onderzoeken onderwerp hadden

gevestigd, als een der te behandelen punten op haar
programma plaatste.

Inderdaad, wanneer mcii den weg wil zoeken naar
do meest economische wijze van bediening van het

verkeer, dan moet de wijze, w’aarop het spoorwegbedrijf
wordt uitgeoefend, tot het veld van oriderzoeic wor-
den gerekend.

De Commissie wijdt da.n. ook zeer uitvoerige be-
scliouwingen met overvloedig cijfermateriaal aan den

aard en omvan.g der tekorten, hunne oorzaken en de

wijze, waarop zij kunnen Avorden bestreden; zij, komt

tot de conclusie, dat vermindering der tëkorten in
hoofdzaak zou moeten worden bereikt door bezuini-
gingen in de exploitatie, zooals dooi’ de Directie der
Neclerl,andsche Spoorwegen reeds krachtig zijn ter

hand genomen. Zij erkent de wischeljkheid van
tari.efverlaging in ‘t algemeen belang maar wijst op

de ongunstige ervaringen daarmede tot dusverre ver-
kregen voor de uitkomsten van liet bedrijf, zoodat

op dit stuic de grootste omzichtigheid geboden blijft.

Er zon voor mij wel aanleiding zijn over dit deel

van het rapport eenige opmerkingen ‘te maken of mijn

persoonlijke zienswijze tegenover sommige beschou –
vungen en gevolgtreklcingen der Commissie te stel-
len, doch i]c heb gemeend daarvan ‘te moeten afzien.
Vooreerst omdat ik reeds eenmaal in dit Tijdschrift
over de spoorwegtelcorten vrij uitvoerige•beschouwin-

gen heb gegeven en daarop jaarlijks bij mijn vergelij-kungen met de Zwitsersche Spoorwegen ben terugge-
komen;
1) maar ook omdat de uiteenzettingen der
Commissie doôr de feiten deels zijn achterhaald, zoo-

dat liet verband tussehen spoorwegtekorten en het
eigenlijk onderzoek
–
ingsdoel feitehij]c niet meer be-
staat. Dit onderzoek zou echter even n.00dig blijven
a.ls er nimmer spoorwegtekorten waren geweest en ik
irees dat het inzicht in de bedoelingen der Commissie
zou worden vertroebeld door een polemielc over een.’
onderdeel van haar rapport, dat nu slechts zijdelings
niet hel; ‘onderwerp in verband staat. Ik zal, mij dus

‘oor ‘t oogenblik bepalen tot dat deel, dat de concur-
rentie met andere vervoermiddelen behandelt.

De Commissie acht in ‘t algemeen concurrentie
nuttig wegens den gunstigen invloed, die de daarbij
betr.olc]cen vervoermiddelen op elkander kunnen uit-
oefenen: evenwel met dit voorbehoud, dat zij elic op
zijne vijze in de behoeften van het verlceer voorzien;
en het is duidelijk dat zij hier onder behoefte verstaat.
dat wat noodig is, geen overdaad. Zij acht die con-
curr entie economisch schadelijk, indien ôén der ver-
voermiddelen door zijn aard in het bijzonder voor ‘t
verkeer ‘:is aangewezen en het andere kunstmatig van
overheidswege wordt in ‘t leven gehouden. Zij heeft

hier ten eerste op het oog spoor- of tramwegen, waar-
op, ter voldoening aan de concessievoorwaarden, een
aantal treinen per dag
moeten
loopen, terwijl door een
ander vervoermiddel op meer economische
wijze
in
het verkeer wordt, of Ican worden, voorzien; en in de
tweede plaats; gevallen waarin het Rijk .de mogelijk-
heid tot goedkooper vervoer schept door bv. in den

vorm van aanleg- en onderhoudskosten of subsidie,
een deel der vervoerlcosten dooi’ de gemeenschap te
doen dragen.
Hier raakt de Commissie de kern va.n het vraag-stuk: de meest economische bediening van het ver-

1)
Zie Jaargang 1922
No.
346, 347, 363 en 364, Jaar-
gang 1923
No.
404 en 405, Jaargang 1924
N&.
457 en 458.

II
14 Januari 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27

keer in zijn volien omvang met aanwij’ing van het
vervoermiddel, dat zich voor elk geval in ‘t bijzonder
liet meest eigent en op cie voordeeligste wijze in (le

w’c.rkelijkq behoefl;o kan voorzien; daarbij in aanmer-

king nemende alle kodten, ook die welke de gemeen-
schap draagt. Hel; is er riet om te doen of een spoor-
of trarnweg, auto- . of stoom.boobdienst op ziehrzelf wel

goed en zuinig wordt geëxploiteerd of dat do onder-

nemirig rendeert maar wel of deze dienst, in het be-
paalde geval, de meest geiohilcte en economische is

en of er ter plaatse geen overdaad van vervo.ergeie-

geuheden bestaat, waardoor met verspilling van kracht
– en dus geld – de eene ôndeimeming de andere

clooddrukt. V66r den oorlog, toen er geen spoorweg-
tekorten waren, gaven cle maatschappijen in den con-
currentiestrijd handen vol geld uit voor overbodige
treinen en dus verdaclige verkeersbediening; door de
fusie kon althans op dit gebied gestreefd worden naar
het meest economisch gebruik – efficiency -..

Dezelfde gedachte ligt tea groidslag aan de be-
hoefte om het geheele terrein van het verkeer, iii

den. ruimstea zin, aan een nauwgezet onderzoek te

onderwerpen. Al behooren nu de spoorwegtokorten
vërmoedelijk tot liet verleden, het lijdt geen twijfel
dat bij een behoorlijke distributie van liet verkeer in

liet hierbedoeldo gilootere verband, ook cle spoorw’ege

daarvau den gunstigen invloed zullen ondervinden,
waardoor gedacht kan worden aan ‘de zeer noodige
versterking van hun innerlijke financieele positie en
aan. tariefverlagii:i’gen; door dc l.egenwoordi.ge
ver-

houding der Muatschappijen tot den Staat, is het eën
zoowel, als het ander een belang der gemeenschap.

Ik kan de bedoeling der Commissie niet beter i’cr-
l;oiken clan .doo:t: voor haar eigen woorden hier eén
plaats te vragen.

,,Wij merken omtrent een
CII
onder liet volgende
01).
De spoorweg is, althans w’aiiieer hij niet stooin1raclit
geëxploiteerd wordt, niet hij uitstek geschikt voor cle ho-
dieiiiiig vair een klein vervoer over korten afstand. Hier-
voor biedt het motorrijtuig, dat bij een geringer capaci-
teit lagere kosten per ]ÇJ:E. vordert, voordeelen
C]s
liet zal
van de ligging van dcii spoorweg cii met’ name der Sta-
tions tea opzichte van de centra van verkeer afhai.igeti
of het econoiniselier is motorwagens
01)
den spoorweg te
laten
1001)01)
chui wel aiitobusseii en vrachtauto’s op de
wegei.I vnor liet gewoon verkeer voor de bediening van
liet vel-voel- te gebruiken. De Neclerlancische Spoorwegen
hebben reeds op enkele lijnen iiiotorwngens voor liet per-
sonenvervocr in dienst gesteld.
Waar de spoorweg echter ten opzichte van de kommen der steden en doi-pen minder gunstig is gelegen, daar zal
ook cle niotorwagen op rails niet aan de behoeften van
het verkeer voldoen en zal het economiselier zijn het ver-
voer niet aiitobussen en vrachtauto’s, clie tot in de centra
van verkeer doordringen, te bedienen. Die naitobussen en
vraChtauto’s zouden door de Nederlanclsche Spoorwegen
zelve geëxploiteerd kiiuueii worden; indien echter een
goede exploitatie door anderen verzekerd is, waartoe wat
de autobusseit betreft, de maatregelen
it.i
hoofdstuk Ii
voorgesteld, den weg openen, clan kan ook zulk een
exploitatie ivorcien aanvaard.
In beiëe gevallen zal de spoorwegondernemiug de exploi-
tatie van dcii personendienst op kleinen afstand kunnen vej-mindereti, terwijl, wanneer -anderen de vrachtauto-
diensten exploiteeren, de spoorwegen met clezeit voor den
bestelgoederen- en voor een deel van den vraclitgoederen-
die4ist zouden kunnen coritra.cteeren. Het verdient o.i.
aanbeveling, dat van Begeeringswege de beperking van
een niet reudeerenden treinenloop, clie in liet belang van
cle streek niet noodzakelijk is, wordt bevorderd.
Op de concurrentie van de autobussen met cle spoor-
ivegen en in liet bijzondei- niet de tr-amwegen komen ivij
in hoofdstuk 11 terug; wij meenden echter deze enkele
woorden in verband met iie spoorw’egtèkorten hier reeds
to moeten opnemen.
De aanleg en verbetering ‘ai:r waterwegei:i, die koste-
loos ter beschikking van den vervoerder worden gesteld,
is in ons land van Overheidswege Idrachtig bevorderd, ook nadat het spoorwegnet bereids eene aanmerkelijke
uitgebreidheicl en clichtheici had verkregen, ten deele van
ivoge intei
–
nationa]e verplichtingei1 en overigens omdat
liet scheppen van goedkoop vervoer werd geacht te strek-

ken iii het algeineeii belang cii nieii , iiral; wa.i;erwegeii lie-
treft, van de stelling uitging, dat liet vervoer te ii’atcr
goedkooper is da.ii liet vervoer per spoorn’eg.
iii
t mid-dec latende of die stelling iii liare algemeeiilieiil juist is,
wil het oiis voorkonieii, dat men hij ileii aanleg van
‘ Liieiiwe vervoerivegeii, zoowel gewone wegeli ds spoor-
cii )vaterwegei – en well elit ook bij liet iiirichten ‘nai
vliegdiensteii – zich e-nstig zal iiiöeten afvragen of
hierme(le inderdaad in het economisch belang vnu. liet
. land ivoidt gehandeld. Dat meer gelegenheid ti)t verkeer
– nieuwe vei
–
keersbehoefteit. schept, die zooii’el aan iie lie-
staande middelen van vervoer als aan cle nieuwe ten
goede zullen koiiieii, is eene stelling, die niet lielioeft te.
worden bestreden om de mogelijkheid te erkennen, dat een nieuwe vervoerweg te land of te water vervoer aan
de spoorwegen kan onttrekken en dientengevolge het
dooi- den Staat bij te passen tekort kan vergrooten. Doch
hierin is, naar ons voorkomt, geen argument tegen dcii
aanleg van dcii nieuwen vervoerweg te viuden, indien
inderdaad -cle vervoerkosten langs dcii nieuwen weg ccii. economische besparing beteekenen, cl.v.z. indien de ver-
voerkosten
01)
dien w’eg, met inbegrip v;ui rente en af-
schrijving der aanlegkosten en kosten van onderhoud en
bediening beneden de kosten van vervoer per bestaanden
‘ervoerweg, niet name van cle spow’n’egen, liggen. ie
kosten valt rente, aïschrijving en onderhoud behoeven bij
den bestaanden vervoerw’eg niet iii rekening te worden
gebracht, omdat clie in elk geval moeten worden gedra-
gen, of de nieuwe vervoerweg tot stand komt of niet. fndien daarentegen geel) redelijke zekem-heid bestaat,
dat clie lagere vervoerkosteti zich binnen afzienbareir tijd
– inclerclaa.cl
01)
den nieu’eii vervoerweg zullen voordoen, zal men ouder de tegenwoordige omstandigheden van
slechte Staatsfinanciën cii te weinig kapitaalvorming u.i.
zeker niet tot den aanleg niogen overgaan. Vooropgesteld
iioi-de hierbij, dat het’bedrag waarop cle bijkonicucle voor
–
deelen (bij een kanaal bv. verbetering van cle afwatering;,
geschat mogen worden, bij cle kostenberekening in miii-dering behoort te worden gebracht.
Naar liet oordeel onzei- Commissie heeft men hij den
aanleg van vervoerw’egen er zich iliet altijd volcloeiicle rekenschap van gegeven wat cie werkelijke vurvoerkos-
ten op die ivegen bedragen. –
,.Wij stellen ons voet- bijeen volgend rapport, wau nu
om. de sc-heep’aartwegew zullen ivorclen beha,iclelcl,
01)
dit port terug te komen, maar mogen thans reeds ernstig
in overweging geven, ook in liet belang van cle bestrij-
ding der spooi’wegtekorten, niet tot den verderen aanleg
van vervoerwegen over te ge-in of den in beginsel be-
sloten aanleg dooi’ te zetten, voordat een nauwkeurig
• onderzoek naar den fiivanc.ieelen en economisc’hen grond-
slag is ingesteld.”

Dat een afwijkende zienswijze toch ook nbg moge-
lijk is, wordt hew’ezen c!oordkt een lid zich niet kon
vereenigenu niet den gedachtengang, waardoor endcel e

beeliouw’ingen der Commi.ssi.e worden beheerscht ,,om-
,,dat het tijdelijk ontstaan van spoorwegtekorten er

,,niet toe mag leiden om het streven- naar lage vrach-
,,ten en de meest doelmatige wijze van vee-voer te b-
,,lemmeren niet liet doel, om ten bate der spoorweg-

,,ontvangsten een anderen koers in te slaan en dat
,,hij niet kon adviseei-en om in het algemeen belang

,,voorgenomen werken, tot cle uitvoering waarvan be-
,,reids bij de Wet is besloten voorshands geen voort-
,,gang te doen hebben met het oog op tijdelijke spoor-
,,wegteko.rten, bijzondere gevallen daargelaten.”

Deze uitspraak w’ekt bevreemding. De meerderheid

der Commissie beveelt slechts aan om, waar het oog
mogelijk is, niet ‘tot de uitvoering van werken ovui
te gaan v66rdat de economische zijde alsnog is be-
keken in het licht van haie beschouwingen. Deze
openen een }iieuw gezichtspunt en in den tijd waarin
wij
.
leven, is het meer dan. ‘ooit noodig, te letten op
het te bereiken nuttig effect, zoodat v66rda.t tot uit-
gaven wordt overgegaan, de te verwachten gevolgen., baten en lasten in den rcuimsten zin, tegenover elkaar
moeten worden gesteld. Natuurlijk kunnen zich ge-
vallen voordben – en de Commissie erkent dit – dat
andere dan economiache o’/erwegiiagen bij de beoor-
deeling van een werk gewicht in de schaal leggen;, maar dit neemt niCt weg; dat het een fout zou zijn,
als men ook dan de geldelijke gevolgen niet behoorlijk
vooraf ou:ide.r cle oogen zag. Als er dus nog gelegen-

28

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Januari 1925

heicl bestaat om een verzuim te herstellen, client men
daarvan dankbaar gebruik te maken. Ook over de zui-
ver economische gevolgen van een zaak kan verschil

van geyoelen bestaan, het eindoordeel ii de resultante van schattingen; ervaring en persoonlijke meeningen;
maar liet
–
accoord zal het zuiverst klinken als er geen

politiek klaukbôrd achter staat. Het gevaar daarvoor
is niet denkbeeldig.
VAN KRETSCHMAR.

DE CREDITZIJDE DER ZUIDERZEEWERKEN.

I.

Wij staan aan den vooravond van een beslissing over

het tempo, waarin cle uitvoering der Zisiderzeewerken

zal worden vdortezet. Immers uitirno 1925 expireert
liet beperlcte, vierjarige werkplan, gebaseerd op een
halveering der jaarlijksche storting in liet Zuiderzee-
fonds gèduren.de ’22, ’23, ’24 en ’25 (1 roll!. inplaats

van do in de wet van 14 Juni 1018 vastgelegde 2 miii.
gulden).

Zij, die geroepen
zijn
tot het nemen van bovenbe-
cloeld besluit, zuilen bij het vormen van hun oordeel

ongetwijfel.d dankbaar gebruik maken van het onlangs

gepubliceerde rapport betreffende een hernieuwd On-

derzoek naar de baten uit de afsluiting en gedeelte-

lijke droogmaking der Zuiderzee.

Dit onderzoek was• in 1922 door den Minister van

Waterstaat opgedragen aan een commissie, bestaande

uit de heeren Dr. Lovink, oud-directeur-generaal van

den landbouw, V. J. P. de Blocq van Kuffeler en J.
F. Iiigtenberg, respectievelijk hoofd-ingenieur en in-

genieur hij den dienst der Zuiderzeewerken,

Visser, hoogleeraar aan de landbouwhoogeschool.

S. Smeding, rijkslandbouwconsulent in Noord-Hol-

land, K. Breebaart Jzn. en T. A. Hettinga, landbou-

wers resp. te Winkel (N.-I-I.) en Oonijum (Fr.).
Zooals men ziet, is het landbouwelement in deze
commissie sterk vertegenwoordigd en als men bedenkt,
dat haar was opgedragen
bijzondere
aandacht te schen-

ken aan de verkaveling der ingedijkte gronden en aan

cle voordeeleu voor de omliggende provinciën ten aan-

zien van afwatering en zoetwatervoorziening, valt

het niet te veronderen, dat zij verklaart in haar rap-
port het Zuiderzee-vraagstuk te hebben bezien van

economisch-landbouwkundige zijde.

Hoewel het eensdeels jammer is, dat de commissie

èn door haar samenstelling &n door den haar beperkt

toegemeten tijd de creditzijde der Zuiderzeewerken
niet in haar vallen omvang heeft kunnen behandelen,
moet hierbij worden bedacht, dat sedert het tot stand
komen van de wet van 14 Juni 1918 niet opnieuw de

wenschelijkheid van de afsluiting en gedeeltelijke

drooglegging der Zuiderzee behoefde te worden aan-
getoond. Het onderzoek naar de baten hoest thans

dienen om. in vereeniging met een nieuwe raming der
kosten, aan te toonen hoe in de komende jaren dc
uitvoering der plannen kan worden gefinancierd zon-

dej aan cle schatkist te hooge oischen te stellen en
zonder schade te lijden door te lanaarn werken.
Voor een goede financiering i.s ht van groot be-
lang te weten i.n welken vorm en op welke tijdstippen
de baten der Zuiderzeewerken binnen komen en naar
mijne meerîing heeft de commissie dit belang eeniger-
mate onderschat. Misschien dat de wijze, waarop haar
taak was omschreven, hieraan niet geheel onschul-
dig is.

Zoo maakt de commissie een nieuwe indeeli.ng der
baten, die mi. niet geluklcig is. Onder
directe
baten
wil zij verstaan de voordeelen, welke in concreten
erm aanwijsbaar zijn, onder indirecte, welke een
gevolg zijn van den algemeen economischen itEivloed,
die van de Zuiderzee-onderneiing zal uitgaan. Voor
de financiering is het echter niet voldoende, dat de baten in concreten vorm aanwijsbaar zijn: de Staat
moet ze op do creditzijde der Zuiderzee-rekening als
inkomsten, d.w.z. in geld kunnen boeken. Ik prefe-
reer dan ook de oude onderscheiding, waarbij alleen

cie door de landaanwinst te verkrijgen bedragen als

directe baten worden bechouwd, all overige als
indirecte. En dat te meer, w’aar over dien concreten
vorm, de maatstaf der comissie, heel w’at verschil
van meening zal bestaan.

Verder gaat de commissie niet nader in op de wijze

van uitgifte van gronde, hoewel zij toegeeft, dat die
van belangrijken invloed zal zijn op de te verkrijgen

geldelijke baten. Zij acht een uitspraak over het te

volgen systeem van uitgifte praematuur, doch m.i.

is het een leemte in het rapport, dat niet in grdote

lijnen is aangegeven onder welke vormen van eigen-

dom of gebruik deze onhehuisde gronden met meeren-

deels groot latent productie-vermogen zoo vlug en
economisch mogelijk in hoogen staat – van cultuur

kunnen worden gebracht. Zuiver-financieele en so-

ciale beschouwingen vonden dan een betrouwbaar fun-
clarnent. Juist een fundament kan wel eens praema-

tuur I.ijicen zonder liet te zijn.

De commissie vat de resultaten van haar onderzoek
als volgt samen: –

lo. Wat betreft den invloed, welke voor den Necler-
landschen landbouw mag worden verwacht van de droog-
making der Zuiderzee, werd aangetoond, dat voor zijn
gezonde ontwikkeling en voor het behoud van
Zijne
eco-
itomische kracht de Nederlandsche’ landbouw dringend behoefte heeft aan de door de droogmaking der Zuider-ee te verkrijgen landaauvinst.
Op een drietal verschijnselen werd hierbij gewezen,
welke in steeds bedecikelijker mate optreden en die een
ernstig gevaar opleveren voor den Nederlancischee land-
bouw in Zijne]) tegenwoordigen toestand. Deze verschijn-
selen zijn: versnippering der bedrijven tot beneden de
voor eene rationeele exploitatie gewenschte grootte; te
sterke intensiveering in lie richting van den tuinbouw
en daardoor steeds toenemende afhankelijkheid van het
buitenland voor de afname van gekweekte luxe.producteri
en eindelijk stijging der koop- en pachtpnijzen tot boven
de reëele cultuurwaarde der gronden. De door de drooglegging der Zuiderzeegronden te ver-
krijgen ]anclaanwinst zal in belangrijke mate een tegen-
iiricht vormen tegen de invloeden, welke de genoemde
verschijnselen doen ontstaan en daardoor eene gezonde
ontwikkeling van den Nederlaudsehen landbouw bevor-
.leren en de economische kracht van den landbouwstancl
vergroten, mede ten hate van (le economische kracht
van ons geheele volk.
2o. Wat betreft de beteekenis, welke het Ijsselmeer
heeft voor de omliggende landen, werd aangetoond:
dat voorziening met zoet water uit het Ijsselmeer van de boezemwateren van Friesland en Noordholland
bcnoorclen het IJ van zeer groote beteekenis moet wor-
den geacht voor het geheele landbouwbedrijf iii de beide
provinciën. Dit voordeel gaat gepaard met aanzienlijke
voordeelen voor het scheepvaartverkeer dooi de provin-
cie Friesland, terwijl ook zoowel de volksgezondheid als
cle zoetwatervisschenij door de zoetwatervoorziening zeer
zullen worden gebaat. Ofschoon een juiste ramiug
in
geldswaarde van liet te bereiken voordeel niet mogelijk
bleek; kon de meaning worden uitgesproken, dat de te
behalen winst op meerdere millioenen gulden ‘s jaars
mag i’orclen geschat;
dat het IJsselnieer nog
01).
verschillende andere wijzen voordeelen voor de omringende landen oplevert,
zooals door verminderd onderhoud deu waterkeeriugeit
binnen de afsluiting, door het uitblijven van periodieke
overstrooncingen, door het gunstiger worden van de af-watering der om de af te sluiten Zuiderzee gelegen lan-den, door het watervrij makeui van de bebouwde •koni.
men van sommige gemeenten, door bevordering van het
verkeer te ,lancl en te water en door het ontstaan van
een voor de zoetwatervisscherij geschikt omvangrijk ge. bied. Van den omvang van verschillende dezer voordee-
len kon door ht noemen. vara een globaal aangegeven
bedrag een indruk worden gegeven. Voor zooverre deze voordeelea zich op dergelijke wijze lieten ramen, verte-
genwoordigden zij eene knpitaalwaarde van rium 17 mil-
lioen gulden.
3o. Wat de verkavuliiug en het in cultuur brengen der
gronden betreft, leidde liet onderzoek tot de volgende
uitkomsten:
a. dat de laudbouwbedrijven, welke in de polders de
gunstigste voorwaaden voor hunne ontwikkeling zul-
len bezitten, voor zoovem het akkerbouw, of gemengde

14
Januari
1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

29

bedrijven
zijn;
40 it 60 H. groot zullen moeten zijn
CII

voor zoover het veidebedrijven zijn
20
A
40 ELA.;
1). dat door cle grootte der kavels op omstreeks 20
:ll:A. te bepalen op doeltreffende wijze in de hand kan
worden gewerkt, dat iich van meet af aan in cle polders
heclrijvei vormen van de voor hunne verdere ontwikke-
ling meest gewenschte grootte; –
c dat voldaan kan worden aan zeer hooge landbouw-
eischen voor cle ontwateriug vali den grond, wanneer
liet polcierpeil wordt vastgesteld op 1,40
M.
beneden het
land en de bemaling eene zoodanige capaciteit verkrijgf, dat sl;ijgingen van meer dan
0,20
M. boven dit peil als
regel ku enen worden voorkomen;
cl. dat voor de verkaveliug eene economische en tevens
aan hooge landhouweischen beantwoorclonde oplossing wordt aangegeven door: cie kavels te doen uitkomen op
evenwijdig niet cle hoofdtochteii gelegen vegen en dd ver-
binding dezer
c
regen in het algemeen te leggen langs
de
grens der polderafdeeling; de grootte der kavels op
800 Af. hij
250 M.
te bepalen
en
overigens een verkave-
Iingsplan te volgen, zooals in het betreffencl hoofdstuk
van dit verslag is aangegeven;
dat cle ernstigc bezwaren. (lie bij het in cultuur
brengen van cle niet zeewater doorclrenkt.e gronden zul-
leic worden ondervonden, voorniunelijk zullen zijn te over-
winnen door eeiie ijitensieve cii diepe ontwatering van
den grond en voorts door toepassing van verschillende
in dit verslag nader aangegeven middelen
dat bij ecite dergelijke behandeling mag worden
verwacht, clet cle gronden zeer snel in proclnetiviteit zul-
len toenemen cii reeds na enkele jaren tot hooge land-
liouwopbrcngsten iii staat zullen zijn
cla.t cle mogelijkheid bestaat cle practische toepas-
sing van verschillende voor het in cultuur brengen der
grondeti aangegeven middelen op kleine schaak
in een
proefpolder aan de practijk te toetsen alvorens deze in
dcii
eerst ‘di-oog te malen polder in het groot toe fe
passeli en dat liet zoo spoedig mogelijk tot itand bren-
gen van een dergelijken proefpolder ten zeerste in over-
weging aient te worden genomen.
4(1.
Wat de bepaling van cle waarde der door de
drooglegging te verkrijgen landerijen betreft, kwam de
conunissie
01)
grond van het door haar ingesteld onderzoek
naar den loop van cle pacht- en koopprijzen in Neder-
land gedurende de laatste eeuw tot cle volgende conclu-
siër

a- Iii weerwil van prijssehominelingen gedurende kor-
Ier of langer tijd kan niettemin over perioden van lan-
geren duur eene voortdurende aanzienlijke stijging der
grondprijzen worden vastgesteld. Deze stijging leert, dat wanneer men de grondprijzen van eeuigszins langdurige
opvolgende perioden (bv. van
20
jaai) beschouwt, het
gemiddelde eener volgende periode belangrijk hooger is
dan dat eeuer voorgaande.
Aangezien er geen enkele oorzaak bestaat, op grond
waarvan iii de toekomst de vorming der pacht- en koop-
prijzen door andere factoren beheerseht zal worden dan
in de afgeloopen eeuw, zal met deze blijvende toeneming hij de wnardebepaliug van dc gion den in cle toekomstige
Zuiderzee-polders rekeni
lig
mogen worden gehouden.
In verband hiermede bestaat er grond om aan te
nemen, dat wanneer cle Zniderzeegi-onden zullen worden
uitgegeven – hetgeen vermoedelijk in de jaren tusseheri
1930
en 1950 zal mogen worden tegenioet gezien -, ge-midclelde pachtprijzeu voor goede kleigronden van niet
minder clan
f
125 It
,f
150
per jaar en per HA. kunnen
worden vei-waeht, terwijl vom- deze gronden op gemid-
delcle koopprijzen van omstreeks
f3000
per U.A. gere-
kend mag worden. Voor de lichtere gronden dienen de
l)rijzeu iets lager te worden gesteld.
in verband met het in cultuur brengen der gron-
dcii en cle behuizing mogen deze prijzen voor cle Zuider-
zeogroi.iden niet van den aanvang af en niet ten volle
in rekening worden gebracht, doch dienen met eenige in
hel, verslag aal.Igegevcn reclucties in eene rentabiliteits-
– berekening te worden opgenomen.

De conclusie der commissie betreffende de behoefte
aan meer eultuurgrond zal wel nergens bestrijding
ontmoeten. Zon is nog dezer dagen in de Tweede
lamer bij de behandeling van het hodfdstuk ,,Birc-
nerilanclsche Zaken en Landbouw” der Staatsbegroo-
l;ing 1925 van .mce.e dan een zijde gewezen op de nood-
zakelijkheid der uitbreiding van ons landbouw-areaal.
De commissie wijst in haar rapport terecht op de
afname van de cultuuroppervlaicte door den aanwas
der -bevolking cii op het feit, dat noch emigratie, noch

oiitginniiig en groudveibetering liet verbroken even-
wicht tusschen vraag eil aanbod van land hebben kun-

nen he:rstelien. i)e Zuiderzeepolders vertegeriwoordi – gen een iandaanw’irist van rond 200.000 HA., meereri-

deels van uitstekende kwaliteit. Deze laatste eigen-

schap zal niet alleen ccii vlotte afname na de droog-
making waarborgen, maar ook, in tegenstelling met

vele armere gronden, grooter bestaansmogelij’kheid in

tijden van malaise. J.
V. 1). MEER.

(1Slot volt).

DE TABAK1SHANDEJ1 IN 1921.

Toor den tabakshandel is 1924 een veelbewogen

jaar geweest: in den aanvang vol schoone vei:wach-

tingen, welke slechts voor een zoet- klein deel in ver-

vulling gegaan zijn, daarna onder den. invloed eener
plotseling ingetreden malaise, zoo erg als men die’-
in dit artikel iiog nauwelijks gekend had, totdat ten

slotte in het najaar iner langzaam aan weder meel’

normale verhoudingen begonnen in te treden.
Tersehiliencic omstandigheden hebben ook er toe

medegewerkt om aan speculatiezaken een veel be-
langrijkere plaats in te ruimen dan sinds de oorlogs-

jaren het geval geweest is. Daar het artikel op zich.-
zelf zich weinig daartoe leent, is ook dit feit voor
een gercgeidlen gang van zaken weinlg bevorderlijk

goweest.

Zooals wij nog in ons overzicht over 1923 konden
vermelden, begonnen tegen het eind van dat jaar de
tahakaprijzen, en. wel in het bijzonder die voor kerf
en b:in.nengoed, reeds Vrij sfeidc te stijgen.

Deze stijging zette zich in liet begin van 1924 met
groote snolhei.d voort.; do hoofdooi-zaak dan rvoor werd
gevonden in den grooten kooplust, die van Duitsche
zijde vom-. tabak heei’sehte. Sinds cie stabilisatie van
de mark leek h.et Alsof voo.r ‘de tabaksindustrie in dat land de gouden eeuw aangebroken was. Elke fabrikant
was volop van o:rdei
–
s voorzien, meestal reeds voor
‘le maanden in hel; verschiet; op kwaliteit werd veel
minder gelet dan men. vroeger placht te doen, hoofd-zaak was, dht men rookmate:riaal leverde. Soorten die
vroeger voor Duitschhand nooit in aanmerking kwa-
men, wgt-den thans plotseling goed genoeg geacht om
in het vei-mee’nde tekort aan tabak te helpen voor-zien. Want dat er een. tekort aan tabak zou komen,
werd reeds als een uitgemaakte zaak beschouwd, en
dit punt vormde het onderwerp van den dag in dc
verschillende vakbladen
..
Fabrikanten in Duitsehiaiid, voor vele inaandeu..v nu
leverungsorders voorzien, waren er
di)
lul
vOOï’ 11) iii-
stens even langen tijd hun ‘behoefte aan ruw mate-

ni aal, te dekken; weliswaar waren zij meestal niet in
staat deze koopen.
01)
korten termijn te fitianciei’€nn,
doch de Hollandsclie handel, verblind door den schijn-
baar zoo voorspoedigen gang van zaken bij de Duitschc
afnemers, werd maar al te gaarne bereid gevonden
erediet l;e verleenen.. Van den. omvang der zaken met
Duitschland in dozen tijd goyen de cijfors van den
invoer in dat land ec:nig denkbeeld; deze toch, bedroeg
‘
–
oor het eerste halfjaar 1924 circa 53 millioen Kilo,
tegen c:irca 23 reillioen Kilo in de eerste helft
van. 1923.

Ten einde in de toekomst aan. de vraag naar tabak
te kwuiien blijven voldoen, gingen Hollandsche han-
delaars belangrijke leveringsengagarnenten aan, ge-
woonlijk met ccii ioveringstei-rnijn van vele maanden
en vaaic in soorten, welke vroeger in het geheel niet

of slechts i.n beperkte hoeveelheden hier verhandeld
werden. Daar de tabaksprijzen in de eerste maanden
van het jaar met groote regelmaat week aan week
bleven, stijgen, werden deze leveringspai-ti,jen dikwijls
i
–
ddr aankomst reeds verschillende malen omgezet,
ltol;geeu tot voortdurend nieuwe orders aanleiding gaf.
Een sprekend voorbeeld van desi toestand vindt
men in de toename der aanvoeren van exotische
tabaksoorten (‘on’dej- welke benaming men kortheids-
halve alle niet uit de Nederlandsche Koloniën afkom-

–

30

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Januari 1925

stige tabak samonvat) in 1924, vergeleken met de

voorafgaande jaren. Het sterkst komt dit uit bij de
onder het hoofd ,,IDiversen” samengevoegde soorten,

welke hier gewoonlijk slechts in beperkte hoeveelheid
aangevoerd worden (Britsch-Indisch, Algiersch, Ohi-
.iicescli, Manila,
euz.).
Zooals uil; de hieronder opge-
nemen tabel blijkt, werden daarvan in. 1924 aange-

voerd circa 15 millioen Kilo, tegen 5 millioen Kilo
in 1923 en. 3 mi]lioen Kilo in 1922.

Zooals het bij een dergelijke willige stemming ge-

woonlijk gaat, werden afladers, verwerid door dc van dle zijden heerschencie vraag, hoe langer hoe minder
eonscientrieus hij den afscheep van hun produci, zoo-
(lat, toen de terugsiag kwam, kooper.s niet alleen ie
rekenen hadden met cle verlaging der prijzen., doch
bovendien zich in
N
,
ele gevallen in het bezit van par-
tijen tabak bevonden, welke, zelfs onder gunstigere

omstandigheden, rnoei’li’jlc te verkoopen zouden ge-
weest zijn.

En dJe terugsiag liet niet lang op zich wachten:

nadat de prijzen in de eerste 3-4 maanden zdodanig gestegen waren, dat men voor sommige soorten het

verschil, gerust op 100 pOt. kon stellen, vertoonden

zich, in April de eerste teekonen dat het hoogste punt
bereikt was. De ord’ers uit Dnitschlancl begonnen
tra.ger te vloeien. :Dit had onmiddellijk invloed op de

‘zoozeer opgeselirdefcle marktstemming hier te lande:
verdere speculatie-koopen waren voor goed van cle’

baan, en men vond reeds dadelijk eigenaars van par-

tijen, clie zich van hun bezit tot kostprijs, of des-
noods iets lager, trachtten te ontdoen.

Bleek dit reeds van liet begin af rnoei]ijk te zijn,

binnen enkele maanden verer•gcrde cie toestand zon-

danig, dat exotische tabaksooiteri zelfs met zware ver-
liezen
tijdelijk
bij:na niet te reaEseeren waren.

De situatie werd nog ernstiger doordat Duitsoh-
land niet alleen niets meer afnam -(veelal zelfs niet de
tabak die het reeds op levering gekocht had), doch’

doordat bovendien betalingen uit dat land hoe langer
hoe oiigeregoldei: bi.:nnenkwamen, en ten. slotte ge-

durende ecriigei i tijd – praetisch gesprQken – ge-
heel ophielden.

Hot bleek, dat hij het meerencleel der Duitsche fa-
brikantcn de omstaircl’ighede:ri sinds de eerste maan-
den van liet jaar geheel omgedraaid wa:ren; de voor-
uitbestelde fabrikaten werden niet a±genome:n, en

voor wat zij nog konden afleveren, ontvingen zij ten
gevolge van den geldnood slechts zeer langzaam be.-
taling. Het slechtst was de toestand bij de korf- en
sigaretterifabri]canten;aangelokt door den gang van

zaken in deze artikelen, had zich daarin een groot
aantal, nieuwe fabrikanten gevestigd, terwijl vele siga-
re.ofahrikan ton, naast hun oude bddrijf, ook een ker-

verij begonnen waren. Ook hier gold liet iii vele ge-
vallen dat, om maar aan de vraag te kunnen’ voldoen,-
het met (ie kwaliteit zon nauw niet genomen werd;
dit is echter ten slotte een groote vergissing geble-

ken, en een aantal dezer njeuwe bedrijven, is met
zware verliezen weder geliquideerd, of sleept het be-
staan, slechts met moeite voort..

Dat deze noodtoestand door den Hohiaudscheu ta-bakshandei tot dusverre doorstaan is zonder blijvende
n.acleehige gevolgen, bewijst andermaal de groote
kracht van de tweede hand in dit artikel. Want het
is een feit, dat de schokken alle door den tusschen-

handel opgevangen zijn; voor den importhandel is
1924 ‘iii liet algemeen een gunstig jaar geweest.

Van
S’uncatra
leverde de 1923er oogst 206.822 pak-

ken, verkocht tot 251 ets. per 34 KG-. tegen 193.219
pakken, verkocht tot 224 ets. per 34 KG. liet jaar

‘tevoren. De totale waarde van rlezen oogst bedroeg

dus circa 80 millioen. gulden tegen 66 millioen gi.ii-
den. voor den 1922er oogst. Dit bedrag vormt de hoog-

s’te opbrengst, welke ooit een Sctmatra-ogst behaal-

de, daar tot nu toe het hoogste cijfer 68 ‘mihlioeri gul-
den bedroeg voor den 1919er ‘oogst.
Dit is temeer opmerkelijk, omdat bij den 1923cr

oogst weliswaar zoowel onder het voetbiaci als onder

het zandbiad zeer mooib partijen voorkwamen, doch

liet rluantum mindere tabak in verhouding tamelijk
groot was.

Vooral rjel hij dezcn , oogst het groote verschil op

tussehen het voetbiad eenerzijds en het midden- en
tophlad anderzijds. Deze laatste partijen ie’e.i:d.e& wei-

ni.g anders dan bruine middeltahak, met veel rood

en -rni.skl.eur, waarvoor het verbruik voor dek, voor

zoover de tabak niet voor Regie-doeleinden in aan-

merkirg komt;, den laatsten tijd zeer bep.rkt is.

De hooge doorsneeprijs werd dan ook alleen be-

reikt door de enOTMe cijfers, welke-het geheele jaar
door, zelfs toen de malaise op haar hoogtepunt was,

voor liet allerbeste betaald werden. Meer nog dan vom:

het A.mcrikaarisch, waa.:i.van de koofers eerdier iets

meer terughouden.d waren clan het jaar te voren, geld

dit voor de beste merken ‘uit het zandblitd en uit de

voor Duitschiand geschikte voethiadpartijen.

J:[i.ervoor bleef het; gehecle jaar de grootste koop-

lust bestaan, – en. dleze merken werden bijna altijd
direct op ‘den inschrijvingadag weder omgezet, groo-

t;endeels aan. Du.itsche fabrikanten., vaak ook naar
Zweden.

De Hollandsehe fabri’kan te.n zijn wat meer op dcii,
iichteigroud gebleven, daar het reeds spoedig bleek,
dat d.e opgedrevenprijzen voor deze faricytahak het

hun onmogelijk ‘maakten hoonend te :Fahriceeren.

‘Naar Amerika werden uit deren oogst verkocht

circa 29.000 pakken, -tegen circa 40.000 pakken iii t
(hen vorige’n oogtt.

Was ‘de 1.928er Sumatra-oogst aanvankelijk ge-

.ra.amd op ‘circa 1.95.000 pakken, iii het begin van liet
jaar vercl in verband met cle bestaande vraag naar
goed koope tabak door de gezamenlijke importeurs be-
sloten ook het uitschot va’r dezen oogst, hetwelk
eerst; voor vernietiging in .
“Filrli6 bestemd was, naar
1-Tol land, ‘t;e verschepen. Aan iedere maatschappij we:rd

toegestaan haar oorspronkelijk aangenomen maximum

met hoogstens 1.0 pOt. l;e ovei.sehrjden. Ten slotte
heeft zic]i echter het su:rpl’us tot circa 12.000 pakken
beperkt.

Dc 1924cr Sumat;ra-oogst zal vermoedelijk even-

eens rij in. ‘200000 pakken leveren. Van verschillende

maatschappijen werd het zauclbla’d (in totaal circa

6000 pakken) reeds ‘in December 1924 tot ‘hoogen prijs
i.i.ii; dle hand verkocht.
l3ovendien werden van de-run oogst reeds ver]cocht

ocnige partij t;jes zg. Sumatma-krossok, ecn. nieuwe
proef, genomen met het oog op de hooge prijzen voor
sommige soorten. Javake.rf betaald.

Of deze proeven. nieer scicces zuilen, hebben dan
die, welke men
0])
Java reeds cenige malen nato om
daar een su:i:rogaat voor Turksehe sigarettentabak ‘te verbouwen, staat o. ‘i. te bezien.

Het; di’uaut’u,m
Java,
dat van den 1923cr oogst naa.r
J-iollaucl kwam, kan men bij benadering schmittomi
op
ruim 4:00.000 pakken, waarvan circa 340.000 pakken.
op dle gewone wijze bij inschrijving aan cle markt
kwamen.

Zooals hierboven reeds vermeld, ware,n ook voor
de Java-importeurs in 1.924 de resultaten niet mi-
gunstig, voo:rai wanneer nie’niri aanmerking neeuit,
dat de uitval van den 1.923er oogst veel te wenschen
over1 ict.
Teljs
,
vmtr had ook de Javatabak ‘in het; midden (les
jaars van den slechten gang van zaken- strk te lij-

den, doch een klein herstel trad hier veel spoediger
in dan voor de exotische soorten.
Bovendien hadden eenige jinpoxLeurs iii het; begin
van het jaar door ‘grootc leveringsverkoopen het risico
van het verloop ‘van de markt van zich afgewenteld,
terwijl zij, die dit niet gedaan hadden, voor hun eerste
aanvoeren zoo hooge
prijzen
‘bedongen, dat ook voor hen de doorsneeopbrengst in de meeste gevallen nog zeer bevrédiend was.

14 Januari
1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31

Van de
Vorslenlanden
werd ook nu hot voor. Ame-

rika bestemde riool van den oogst van de meeste on-
ilernemmgen. op levering verkocht, waardoor cle koop-

lust voor hot restant der partijen in den
1001)
van het

jaar
iîg
vermiodevde. De ui.tval van de tabak ui.t dit

districT was rlooreengenornen zee:t: matig. Heiclervale

kleuren kwamen bijna niet daarbij voor; het was

doorgaans eenonige bruine tabak, veelal wat zoe-

tig, grooten.deeis alleen voor omblad en binnengoed

geschikt.

Van de
Bezoelcie
viel cle Sumatrazaacltabak bepaald

slecht uit, onrijp grootendeels zoetig, vaak slechts

voor kerf to gebruiken. Dektahak kwam in clii ge-

heele product nagenoeg niet voor. De iCadoezaad-Be-

zoelde viel nogal wat beter, hoewel ii’i doorsnee ook
niet meer dan mi.ddolnatig; hierbij kwamen echter
ve;rsc]iiliencle partijen vrij rijp omblad voor, en een
paar duizend pakken Jwitsorsch dek.

Ook van de verschillende
Vooroogsl-Krossoïcs
was

iie ui val slechts matig. De prijzen voor de ordinaire

soorten hiervan, veike in liet begin van het jaar met

groote sprongen gestegen waren, stortten in den zo-

iner geheel ineen.. Een. uitzondering maakte nagenoeg

alleen de Loemadjang-Krossok, waarvoor wegens de

hooge prijzen, voor Maryland-tabak, gedurende het ge-
heele jaar groote vraag bleef bestaan.

Zooais reeds hierboven aangegeven bleven. de Java-
prijzen niet zoolang op het laagste punt als die voor
de hijsoo:rten; het flanwste was ‘de stemming hier-

‘voo:r in .Tm:i en. Jnti. In de najaarsinschrijvingen be-
gon. reeds wat meer kooplust te heerschen en, hoe-
wdl in zeer langzaam tempo, zijn de.prijzen toen voor

Bezoekje en. Vorstcnlanclen tot het eind van het jaar
regelmatig iets naar boven gegaan.

Langzamerhand waren intussch.en ook de toestan-

den .i n Duitschlarict wat meer normaal geworden.
1-loewel nog allesbehalve vlot, begonnen de betalingen
iets beter te loopen, terwijl. van. ‘de zijde der fabsi.-
kanten, .die de crisis doorstaan hadden, weder nieu-

we orders inkwamen.

In den herfst kwam ook Frankrijk aan de markt en
kocht een vrij groot quantum Vorstenla.nden
hij
in-

schrijving. Verder werden in 1924, zoowel van den
1.923cr als tegen liet eind van het jaar van den 1924er
oogst,, eenige belangrijke posten ordinaire krossok, ge-
cleelteljk voor directe verseheping af Indië, .door
Regieën gekocht. Ove.r het algemeen speelden deze

koopers echter op de markt een minder belangrijke

rol, dan het jaar tevoren.

Van
Bor’neo
werden verkocht 2631 pakken in door-

snee tot 290 cents per KG.

In Juli. werden aan de markt gebracht 556 pakken

Kameroen,
l;abak, met eenigen ophef als concurrent

voor Sumatra aangekondigd. De uitval stelde echter
bijna in ièder opzicht te]eur, en de tabaic is dan ook
hij een taxatie van 34 ets. per
Y2
KG, tot nu toe on-

verkocht gebleven.

Van de
,,bij
soorten,”
kwamen slechts hij inschrijving

circa 8000 coll,i.

Van Noord-Amerilcaansche ta.balc
werd wat meer

geïmporteerd dan het jaar tevoren. Door de hooge
prijzen voor Maryland-tabak viel dit artikel voor den
}Tol]andschcn handel bijna geheel weg. Het geïmpor-
leerde quantum vatentabaic bestaat dan
.00lc
grooten-
deels uit ordinaire Kentucky’s en Virginie’s; de af-
zet van deze lbeide soorten is echter het geheele jaar

iii tom t onbevredigend geweest.
Tan
Zuid-Ainerilcaansche soorten
blijven de directe
importen, in verhouding van het qu.antum van vôôr
den oorlog nog van vrij. veel beteekenis. Deze be-
staan hoofdzakelijk uit
Braziel, Paraguap
en
Don-tin-
go. Nadat; in het begin van het jaar de prijzen voor
(leze soorten eveneens sterk omhoog gegaan waren,
kwam de handel daarin al spoedig vrijwel geheel tot
stilstand.

Aan hef eind vaji het jaar deed zich hierbij (zooals

trouwens ook lij sommige soorten. Noord-Amen-
kaansch) liet geval voor, dat de prijzen in liet oor-

sprongaland soms belangrijk hooger waren dan. op de

Europeesche markt, zonder dat, dit echter op de koop-

lost hier cenigen invloed ten goede uitoefende. Voor
cle Braziel kwam nog
daarbij,
dat cle qualiteit van

dezei oogst over het algemeen Met gunstig beoor-

deeld werd.

Van.
Manila
werden eveneens belangrijke posten
hier aangevoerd. Dit is wel een der artikelen, waar-

‘an de nitval het meest aanleiding tot klachten ge-

geven heeft. De itken daarin hebben dan ook een zeer

onbevredigend verloop gehad.

Van.
Britsch-Indische
soorten bedroegen de aan-

voeren ruim 6 mi.11ioen kilo’s en waren bijna vier
niaal zoo groot als het jaar tevoren, toen ook reeds
een vrij belangrijk quantum geïmporteerd werd. De

prijzen van deze tabak, welke steeds met een. langen
leveningstermjn. verkocht wordt, openden bij het be-

gin van den oogst al
vrij
hoog. Door de groote vraag
bleef de markt in het oorsprongsland voortdurend
stijgen. Toen de tabak echter eenmaal hier aankwam,
bleek h.et, dat deze in de meeste gevallen slechts met

zware verliezen te ver]coopen was.
Van
02-ien.tao2sche tabak
waretî .de aanvoeren even-
eens iets grooter dal) het jaar tevoren. In tegenstel-

ling met de meeste andere soorten zijn hiervoor de
prijzen, welke zich trouwens reeds lang op een hoog
peil bevinden, weinig meer gestegen. De ordinaire

soorten (vooral .A.rgos) werden’ in den loop van het
jaar op wat lagere basis aangeboden. De belangstel-
ling hiervoor bleek echter zoo gering, dat het zelfs
dan nioeiljk was koopors te vinden.

In de andere hijsoorten (Chineesch, Algiersch etc.)
hadden de zaken aanvankelijk een geregeld verloop.
In de tweede helft van het jaar ging daarin niet veel
meer om.

De’
aanvoeren in
1924
hedroegeu in totaal circa 121
milhi
001)
kilo’s,, tegen circa 82 mill.ioen kilo’s in 1923;
zij waren verdeeld in ongeveer: 62 millioen kilo’s Su.-

matra en Java; 20 milli.oen kilo’s Noord-Amen-
lcansch; 18 millioen kilo’s Zuid-Ameni.kaanseh;

6 miljoen ld.io’s Gnieksch en Tnrksch; 15 millioen
kilo’s diversen (Bnitsch-Indiseh, Algiersch, Ohi-

neesch, Manila enz.). F. M.
v. E.

MOSOE.TJ.

De heer F. S. Noord’hoff te ‘s-Gravenhage schrijft
ons:

Er zijn twee passages in liet artikel van den heer
1-1. Dunlop, zooais het is opgenomen in ,,Econ.-Sta-

tstische Berichten” van 31 December 1.1., welke ons
aanleiding tot het maken van een.igb opmerkingen.
geven.
Op blz. 11.44 zegt de heer D.:

Vermoedelijk heeft Engeland met Frankrijk en
mis-
schien ook met de V. S. afspraken gemaakt, waarbij
ieders participatie in de exploitatie van eventueele olie-
velden wordt vastgesteld.”

– De heer D. had zich hier o.i. veel positiever kun-
nen uitdrukken. Nadat
bij
het verdrag van San Remo
(April 1.920) was bepaald, dat het vroegere Duitsche

aandeel zou overgaan op Frankrijk, waardoor groote
ontstemmin.g ‘in de V.
S.
werd gewekt, heeft na den Turksc.h-G’rielcsclien oorlog een nieuwe verdeeling
plaats gevonden, waarbij het aandeel van Noord-
Amerika werd gesteld op 20 pOt., welk percentage wordt genoemd bij Valentin R. G’arfias, Petroleum
Rôsourees of the World”, 1923, blz. 145.
Het is derhalve met de verdeeling aldus gegaan:

Anglo. Koninki. Duitseh- Frank. Vereen.
Persian = Shell land ‘rijk – Staten
In
1914 . 50
0
/0

25 o/

25
0
/o

–

–
San Remo
50
0
/0

25
0/

–

25
0
/0

–
Thans….
40
0
/0

20 o/

–

20
0
/0
‘
20
0/0

32

ECONOMISCH’-STATISTISCHE BERICHTEN

14
Januari 1925

Onze tweede opmerking betreft den steun, we1keu
de
‘F’nrken
In hun -,tl-
.
(l tegen buit erfvijand; cle Grie-
ken, van cle Russen ontvingen ,,on” – zegt de heer

D. ,,m.isschien van de Franschen in den vorm van’
ooringsniateriaal.”

Ook ten aanzien hiervan zou men zich op gezag

van een anderen Ameri.kaarischen auteur veel en veel
steil iger kunnen, uitlaten.

In ,,Oil and the Germs of War”, 1923, toch haalt.

de schrijver Scott Nearing op bir. 15 de .navoigende
passage aan
an
een kenner van het Oosten, die de
laatste 10 jaar speciaal van het petroleum-probleem

een grondige studie heeft gemaakt:

De oorlog tusschen de Grieken en de Turken was dat
alleen in naam. In werkelijkheid was hij,
wat
iedereen,
die met de diepere oorzaken bekend is, weet, een oorlog
tussc-heri Enge] and en Fran krijk.
De Grieken ivercien gewapend en iivanciëel en mo-
reel gesteund
(100F
Engeland, vervoerd met Engelsche
sehepeis. 1)e Turken , werden gewapend, vervoerd, opge-leid door (le Praischen, die hun ook de noodige officieren
leverden.
ln
dit alles was een worsteling tussehen twee
grootmachteui voor liet bezit van petroleum-bronnen.
In deren strijd werd Frankrijk bijgestaan, sterker
nog, voortgeilreven door Ameriknansche geidkoningen.
Brengen sve de zaak terug tot haar eigenlijke propor
–
ties, dan
was
cle oorlog tussehen Griekehland en Turkije
een oorlog tusse-hen de Shell Royal Dutch Oil Co. (Ko-
ninkEjke = Shell), die op het oogenblik behoort aan het
Brifsche Gouvernement
1)
(,,which is now the property
ol the British government”), en de Standard Oil Corn-
pany of A.mesica, die zulk een overheerscheu.de positie
iii Fraukrijk inneemt eis de eigenaresse is over de twaalf
voornaamste Fransche bladen (,,wluich ovns the twe]i’e
leading newspapers of Frauce”).
Immers, wie de contröle weet te verwerven over de
petroleum-reserves der wereld, beheerscht de aarde, zoo-
wei in economischen als in politieken nu, en de worste-
– ]ing, welke momenteel gaande is ter verkrjging van de
alleenlseerscluscppij over de petroleum, dreigt de wereld in
een chaos te doeus verzinken.” –

Men zal moeten toegeven, dat hierdoor beter dan
in het mrerigens uitmuntend-gedocumenteerd artikel

van den heer Dunlop verklaard wordt, dat en waarom
Amerika stem in het Mosoelsche kapittel gekregen

heeft.

F. S. NooIcDuoFF.

Den Haag, 4 Jan. 1925.
* *
*

N a s c h r i f t. – De opmerking van den heer N.

aangaande de overeenkomst betreffende de verdeeling der oliebelangen is volkomen juist.
Ik achtte de gesloten overeenkomsten algemeen be-
kend. Mijn bedoeling was kennis te geven, dat speciaal
betreffende Mosoel nog aparte senji-officieele afspra-
ken kunnen gemaakt zijn.
Wat betreft den steun, dien Amerikaansohe finan-
ciers aan Frankrijk zouden hebben verleend, om Tur-
kije tegen Griekenland te helpen, geloof ik, dat• het
den heer Scott Nearing niet gemakkelijk zal vallen

zulks te bewijzen. . H. D.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

HET HERSTEL EN DE ONDERLINGE SC19IILDEN
DER GEALLIEERDEN.

De heer F. W. Forge te Londen schrijt ons d.d.

9 Januari 1925:

Het jaar 1924 bracht het inzicht, dat de mogelijk-
heid van herstelbetalingen door Duitschiand afhangt
van economische factoren en dat geener]ei lcrachts
aanwending, physieke noch moreele, dollars, of francs
kan te’voorschijn brengen, die niet gekocht zijn, door
Duitsche uitvoeren. Op dit oogenhlik zijn de Minis-
ters van Financiën der Geallieerden en de Amen-
kaansche waarnemers te Parijs doende met een bil-
ljke verdeeling van den zeer geslonken buit. Dat men
een accoord zal treffen, is zeer waarschijnlijk, doch,
of het thhns tot een ‘definitieve regeling zal komen,

1)
Niet geheel juist, dôch het is, een Amerikaan clie zoo
schrijft. — F. S. N.

is veel onzekerder. In elk geval heeft ‘de kracht dier

feiten ook dle Icoppigste financieele kotters tot het
inzicht gebracht, dat wat weikeiijk noodig is bestaat

in een heiden inzicht in cle mogelijkheden van her-
stelbetalingen, veeleer dan in hoop op groote maar

nevelachtige bedragen. Churchill’s opmerking, dat de
verwachtingen op ‘dit stak van alle landen ‘dermate

moeten worden, vereenvoudigd, dat een briefkaart ze

alle bevatten kan, geeft de in Engeland heerseheade

meening (en. geloof ik, die van, de meeste a,nde:re

betrokkenen) nauwkeurig weer. I-Iierom is er, als ik
zeide, hoop, dat een accoord zal worden getroffen,

waarop men voonloopig kan voortwerken. Dn blijft

nog over het veel ingewikkelder en in zekeren zin
belangrijker vraagstuk van de schulden der Geallieer-

den onderling, ‘dat samen met het . herstel-probleem
sinds liet einde van den oorlog de internationale ver-

houdingen zoo ernstig is blijven, verstoren.

Dit probleem mag officieel ‘te Parijs niet wonden

hes,pno’]cen, want aan cle Amerikaansche vertegenwoor-

digers is uitdrukkelijk verboden, het aan te roeren.
Zonder twijfel echter zal liet er het onderwerp van
particuliere gesprekken vormen. Ongelukkig vertoo-

neri op dit punt de officieele Fransohe uitlatingen – l;nots al wat daai- gezegd is ter venzachting van

den oorspronkelijk scherpen vorm – zeer geringe

afwijking van de oude houding, die straf vasthoudt

aan precieze aanspraken. Ook Amerika lijkt weinig
geneigd tot ivezenlijke concessies en men moet toe-

geven, dat de ongelukkige indruk, in de Yenee.nigde.
Staten gewekt door het direct beroep, dat de Fran-

sche gezant daar deed op het volk, liet kleine kansje

op wijziging in Amerika’s houding, dat sommigen

zagen, geheel te niet heeft gedaan.

Voorzooven Engeland betreft, bestaat er naar aller
meening geen misverstand. Wij houden o:ns aan den
tekst van’ Balfoun’s nota. Voor iedere’n Engeischma.n
beteekent dit, dat wij jaarlijks van onze schuldenaren

op het vasteland een som vénwachten, voldoende voor

onze verplichtingen jegens Amerika. Mocht in eenig
jaar of in eenige reelrs van jaren deze som ons niet

ten volle worden uitgekeerd, dan verwachten wij dat

dit in volgende jaren met rente op rente (naar de

overeengekomen rente-cijfers) zal worden goeclge-
maakt. Indien i3alfoun’s nota iets beteokent, dan be-teekent zij dit. Maar misschien zal het mogelijk blij
–
ken om in. het kader van dit program den Engelschc
Regeening een regeling voor Frankrijk en Italië te
wringen, die voor hen neerkomt op betaling van een
som, nominaal van hetzelfde bedrag, maar met sterk
afwijkende rente- en amortisatie-bedingen. Vele Frain-
sche sehrjers althans schijnen in deze richting te
sturen. Zoo is liet denkbeeld geopperd, dat Frankrijk zijn vol aandeel zal betalen
, iii de ‘hoofclsom, die wij

schuldig zijn aan Amerika, maar een moratonium van
tien jaar zal
krijgen,
met verdeeli’ng daarna van de

betalingen oven tachtig jaar en ,hiet een half percent
rente ‘s jaars. Het is nauwelijks mogelijk, dit voorstel
ernst.ig op te vatten, maar in den grond verschilt het
niet van andere denkbeelden, die onze bondgenooten

af en toe lanceerden.

Het is duidelijk, dat dergelijke schema’s volstrek1%
niet een betaling ten volle van de schuld beduiden,
maar daar betrekkelijk weinig lieden in dit soort
– nekenkunde voldoende ondenlegd zijn, bestaat er eenig
gevaar, dat men ons voor zeer onredelijk houdt, indien
wij oven de bepaling van rente e:n aflossing moeilijk-.
heid maken. T.och zijn deze dingen geerr zier minder
belangrijk dan de hoofdsom. Om een extreem voor-
beeld te geven: Onze totale schuld aan Amerika van
£1000 millioen vereisch.t een jaanlijische betaling
van £ 35 millioen; stel nu, dat de betaling over :1.000
jaar wordt verdeeld en geen rente wordt betaald; in-
dien, wij nu aannemen, dat thans ‘de netto-opbrengst
van eerste-klas-effecten 3 pOt. bedraagt – in wei’-
keljkheid is zij natuurlijk hooger – dan zouden wij
door aankoop van £ 33.000.000 van zulke effecten kun-

14 Januari 1925

ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN

33

neii. voorzien in de duizend jaarlijksche betalingen
van £1 millioerL en aan bet eind der duizend jaar
nog in liet bezit van die effecten zijn. Onze eenige

werkelijice uitbetaling zou dan in dien aankoop van
£ 33 millioen hebben, bestaan (minder clan dc thans

jaarlijks vereischto. £35 millioen) en wat wij in
werkelijkheid aan Amerika zouden hebben betaald zou

zijn die rente van. 3 pOt.. Opzettelijk is hier een over-
(irJjving tot het uiterste toegepast, maar zij verschilt

van de voorstellen, die tastenderwijs ons wei’den ge-
claan, alleen in omi’ang en niet in wezen.
Het is natuurlijk denkbaar, dat onze Regeering,

vasthoudend aan de letter van Baifour’s nota, bereid

is, iets van den geest dezer nota op te offeren, indien
zoodoende ee:ti oplossing van het vraagstuk der onder-

linge schulden lcau worden bereikt. In elk geval is dit waarschijnlijk de stille hoop van die vertegenwoordi-
gers van Frankrijk, die voor deze opmerkelijk slimme
di plomatieke suggestie de verantwoordelijkheid dragen.

Of Engeland verder kan gaan in zijn tegemoetko-
mingen dan afstand te doen van alle aanspraken, die

zijn eigen verplichtingen jegens Amerika te boven

gaan, is moei]ijlc te zeggen. Churchill’s raadslieden

zullen er niet meer van weten dan iedereen. Den bui-

tenstaander moge het schijnen, dat dit niet onmoge-

lijk is, maar het is een vraag, die de kennis van in-

gewijden eischt. Hoe dit zij, de houding van Frank-
rijk dunkt ons onredelijk. Wij hebben den vollen lat
OJ)
ons genomen van een schuld, die in belangrijke

mate voor rekening van, anderen is aangegaan. Wij
hebben, van Duitschiand weinig ontvangen en wan-

neer wij liet volle bedrag krijgen, dat ons toekomt, zal
dit nog onvoldoende zijn voor dien last. Wij vragen
nan onze Europeesche schuldeischers om ons te be-

.talen. . . . niet het voile bedrag, maar wat Duitsch’
land ons niet betaalt. Dit wil zeggen: wij schrappen
meer dan de helft van onze schuld in de onderstel-
ling, dat Duitschland de bedragen van het plan
Dawcs Ican betalen. Evenwel betwijfelt Frankrijk (dat

altijd Duitschiands plicht en vermogen om ‘méér dan
deze bedragen op te brengen heeft staande gehou-
den) thans ten sterkste of deze sommen, met een
scherp contrôle-stelsel en onder snel herstel der.Dnit-
sche nijverheid nog wei, wel vandaar zullen te halen
zijn. Men kan voelen voor het verlangen van den

Franschen Minister van Financiën om te weten wat
hij zal ontvangen en wat hij zal hebben te betalen.
Het wordt zeker heel lastig voor hem, £ 125 te beta-
len in plaats van £ 100 en van Duitschland slechts
£ 50 te ontvangen in plaats van £ 100, maar dit is toch

veel beter dan altijd £ 200 te betalen onafhankelijk
van wat’ hij van Duitschlancl krijgt. Wederom ver-
wacht Frankrijk concessies van alle kanten, maar
zelf is het tot geen enkele bereid.

Men heeft gezegd, dat de eenige redelijke regeling
een zoodanige is, die niet de overwinnaars slechter-
af doet zijn dan de overwonnenen, maar men met he-
denlcen, dat dit vraagstuk buiten de overwonnenen

omgaat. Het is een geding tusschen de overwinnaars
onderling o’ver de nauwkeurige beteekenis van tus-
schen hen getroffen overeenkomsten; de hieruit
voortvloeiende verplichtingen zouden precies even•

groot zijn indien mocht blijicen, dat Duitschiand nooit
zelfs een pfennig zou kunnen betalen. Fransehe
schrijvers zijn zelfs zoover gegaan, te- zeggen, dat de
Vereenigde Staten en wij Frankrijk het levensbioed
trachten üit te zhigen, terwijl wij in het geval van
Duitschiand erop aandrongen, dat zijn hulbonnen
met zorg moesten worden ontzien. Deze wijze van
argumenteeren roept de vraag op, waarom niet voor
de betalingen van Frankrijk aan het buitenland ietS
als een plan-Dawes zou kunnen worden’ opgemaakt.
Ja, waarom niet? Niets zou Fraukrijks ichuldeischers beter aanstaan. Het zou het beste uitzicht openen om
in dd naaste toekomst iets te krijgen. Maar Frank-
rijk zou onze schatting van wat het zou kunnen beta-
l.en niet aanvaarden en van ons kan bezwaarlijk wor-
den verwacht, dat wij de zijne zouden aanvaarden als

geheel onbevooroordeeld. Bovendien kunnen wij aan
een land, waarop wij geen greep hebben zooals het

Terdrag van Versailles ons op Duitschland geeft, niet

vragen, die maatregelen te ondergaan, die met insol-
ventie plegen samen te gaan.

In het algemeen schijnt het twijfelachtig of het

vraagstuk nog dit jaar het tot een definitieve oplos-
sing zal brengen, al moet men hopen, dat zulks het

geval zal zijn. De eenig iiiogeljke oplossing lijkt een

stelsel van partieele moratoria met niet . onheteeke-
nende reductie van schulden.
F. W. F0RÜE.

BANKWETGEVING EN STAATSTOEZICHT OP i I.E’I’

BANKWEZEN IN ZWEDEN.

II
($lot).

Een medewerker te Stockholm schrijft ons:

De behoefte aan regeeringstoezicht op het bankwe-
zen kan in versclullende landen zeer uiteenloopen en.
cle vraag, in hoeverre het efficient is, kan derhalve

niet worden besproken zonder rekening te houden
met de orgènisatie der banken, en het karakter dei

door hen gedreven zaken. In Zweden is de ontwikke-
ling van het bankwezen in sterke mate beïnvloed doo
de kapitaalschaarschte en door het feit, dat het pa-
bliek in het algemeen niet de gewoonte hd, zijn be-

sparingen direct in industrieele ondernemingen te
steken, hetzij in den vorm van aandeelen of van orbl i.-
gatiën. De ondernemers zijn derhalve verplicht ge-
weest op de banken te steunen, ‘niet alleen voor hun
korte credietbehoeften, doch in grooten omvang zelfs
voor voorschotten op langen termijn. Doch daar het
den banken niet Js toegestaan, meer dan een klein-
gedeelte van hun middelen in aandeelen en fondsen
te beleggen, heeft deze financiering den vorm an-
genomen van voorschotten op langen termijn en aan-
Icoopen van obligatiën. I)e vrijheid, die de wet den
banken ten aanzien van beleeniugen en voorschotten
geeft – de bepaling van een looptijd van niet langer

dan één jaar is practisch van weinig beteekenis, daar
do credieten kunnen worden vernieuwd – heeft na-
tuurlijk dit soort van transacties bevorderd, dat ech-
ter groote risico’s met zich brengt. in herinnering
moet echter worden gebracht, dat aangezien de mèer-
derheid der beleggers gewend was, haar besparingen

als termijn-deposito’s bij de banken te deponieeren,
deze bevoegdheid der banken absoluut noodzakelijk is
geweest om de gevormde surplussen ten goede te doen
komen aan handel en industrie, waar daaraan een
zeer groote behoefte heeft bestaan voor onze indu.s-
trieele ontwikkeling.

•De behoefte aan een speciaal financieel instituut,
dat tot uitsluitend doel de financiering van de indus-
tri.e zou hebben of he’t overnemen van emissies en het
uitgeven van. aandeelen voor anderer rekening, deed
zich gedurende liet eerste tiental jaren der huidige
eeuw gevoelen. De Bankcommissie van 1907 stelde
derhalve vodr, ‘dat den banken zou worden toegestaa:n,
een gemeenschappelijic emissie-instituut op te rich-
ten en een wet werd tot dit doel aangenomen. Deze
is echter nooit uitgevoerd. De Banken vonden het

beter hun beperkt ‘recht, aandeelen te koopen, aan te
wenden tot het oprichten van dochter-emissiemaat-
schappijen. De groote fout werd gemaakt, het kaii-
taal dezer ifiaafsehappijen te klein, te nernen, zoodat
zij op de moedermaatschappij voor credieten moesten
terugvallen. Gedurende de hausse zetten hun zaken
zich zeer uit en toen de crisis kwam bezaton zij niet
de financieele kracht, deze te weerstaan. Zij leden
groote ‘verliezen, die door de banken als aandeelhou-
ders en bankiers moesten worden gedragen..

Een andere factor van beteekenis is, dat ei- in Zwe-
den geen open gel’dmar]ct bestaat en dat de banken
voor, groote moeilijkheden staan., emplooi voor hun

overtollige middelen te vinden, indien zij. geen groote
bedragen aan kasmiddelen of als deposito’s bij de een-

34

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Januari 1925

trale bank weusehen ccii te honden. ‘Het groote be-
drag aan termijn deposi to’s, waarever zij eet’
liOOW)

i oteresi; moeten betalen, maakt, liet voor hen, itoodza-
kelijk, een zoo hoog mogelijke rente van hun eigen

o itzel tingen te maken. De Zweodsche obli gatieiiiarkt

‘lieefi; zich gedurende cie laatste jaren echter belang-

rijk u 1 tgehr’eid, hetgeen doet h open, (lat de beleggers

ci in cle toekomst meer aan gewend zullen raken hun

geld niet slechts in obligatiën, doch ook i.n aitndeele’n,

te steken, hetgeen cle taak der banken zeer zou vôr-

gamakkelijkert. Do ervaringen, met emissiemaatschap-
Pe opgedaan, zullen, voorts zeker de oprichl;ing van

boter voo
t
ho ii taak toegerusto f.i.nancieele instituten

bevorderen.

De geschiedenis dor Zweedsehe banken gedurende

ie laafste tientallen van jaren. voor rico. oorlog maakt
vrijwel van geen. barukfai 1h ssement mei ding, waarbij

de deposanten tekort zijn gekomen. Het is zeer moei-
lijk te zeggen of de wet cn het regeeriugstoezicht

hiervan de oorzaken zijn. geweest-, dan wel of deze in

andere o’mstan.dig’hcden zijn gelegen. Mogelijik is, dat

(.1e voo:rschriften. met betrekking tot een zeker mini-
muni-kapi taal en cle publicatie der bankverslagen,
welke liet, langst van kracht zijn geweest, invloed ton

goede hebben, uitgeoefend om te voorkomen, dat te

kleine banken werd.en opgericht of zuivere
I.en konc]e:n optreden. Gelijk uit- mijn eerste artikel

kan vorcl,en geconcludeerd, hangt het werk van den

han.kiuspeeteur in hooge mate af van zijn persoonlijke
opvatting, in hoevere hij zal ingrijpen in de leiding

(let’ ha nkci’u, zoowel als van zijn persoonlijk gezag.

Naar iii tiati ogen der banknspectenrs te oërcleele’n. be
perkten zij zich gedurende cle periode in kwestie tot

een formeel toezicht. in herin.rie:ring moet ook wor-‘dep gebracht, dat, ..de huidige gedetailleerde wetge-
ving in 1911 werd ingevoerd en derhalve onmogelijk (le ontwikkeling van hot bankwezen voor den oorlog

kan hebben beïnvloed.

Gedurende ‘den oorlog en daarna is men echter niet’

alleen op hankgebied strengere begrippen gaan lul-
cligen ten aanzien, van regeeri.ngstoezie’ht en -ingrij-

pen. liet gevaar bestaat, dat de openbare meening en
de opvattingen der meerderheid in liet Parlement, te

(lezen aanzien een dmulc zuilen uitoefenen op
liet
hofd

(‘le:r ha.n kinspectie en hem ertoe zullen doen neigen,
niot alleen ‘in de algemeene politiek der banken’ in
to grijpen, doch als regeeri.ngsver’tegenw’oordiger zelfs

iii vraagstukken, van fisealen aard, hetgeen bv. het
geval is geweest t.o.v. de beschikking over de groote
oorlogswinsten, waarbij de belangen der banken en die van de:n fiscus zeer uiteenliepen. De gedurende
de hausse gevolgde beiast’ingpolitiek, die de maat-
schappijen verhinderde hun financieele positie te ver-sterken door liet scheppen van geheime reserves, heeft
ook ernstige gevolgen gedurende de crisis gehad en
(le invloed van den bankinspeeteur is in dit geval,

direct nadeelig geweest.

Zelfs al zijn de bevoegdheden van. den bankinspec-
teur niet bij de wet vergroot, in ‘de practijk heeft
1
hij

toch – indien, hij crvaii gebruik wil maken – een
groote macht om zijn opvatting door te zetten. Zijn
ambtelijke positie geeft ‘hem groot gezag, dat nog
vergroot wordt door de nauwe sani’enwerkin.g met’ de
centrale bank, de Riksbank, waarvan deandere ban-
ken voor hun herdisconteeringen afhankelijk
zijn.
Het

is bekend, dat de bankinspeeteur van zijn bevoegdheid
gedurende de hausse en de daarop volgende crisis in
i’u:ime mate gebruik heeft gemaakt. Doch desondanks
is hij niet in staat geweest, verschillende faillissemen-
ten van middongroote oude banken te verhinderen,
welker aandeelen nog slechts een paar jaren tevoren
dooi’ cle beleggers bijna met goudgerande fondsen, wer-

den gelijkges te] d.

Als een voorbeeld mogen de gebeurtenissen, welke
aan de reconstructie van hot- Syclsve:nska Kreditaktie-
hoiaget voorafgingeri, in herinnering worden gèbraeht. Tti September 1921 daalde de Icoers van de aandeeleri

dezer l.ank steu’k, (io’mmissarisse,u publicee.rde:n der-

halve ccii. verklaring, dat de bank ‘verliezen had ge-
leden, docli (lat; ileze van matigen omvang waren cii

liet wao’l;,rouveu, niet konden verklaren. Deze mede-

.leel ing werd bevestigd door den bankinspecteur. Mirl-
dien Februari 1922-
. worden, cle voorloopigo
cijfers
van

de winst- en verliesrekening gepubliceerd. De Bank

deciareerde geen dividend, doch de afschrijvingen ho-

liepen slechts 6 millioen. Kronen en liet’ ]capitaai der

bank werd intact gelaten. Eeh nieuwe directeur werd

benoemd en slechts drie weke,, daarna werd een.

nieuwe verklaring uitgegeven, dat reconstructie nood-
zakelijk was en. de reserves en praetisch het gehecle
kapitaal verloren waren. Dit is slechts één voorbeeld

en. dezelfde geschiedenis is niet alleen in Zweden her-
haald, doch ook in Denemarken. in deze gevallen wa-
ren, cle veri:iezen, liet gevolg van gedurende de hausse

aangegane verplichtingen en van een zeer specula-
tieve credie’tpolitiek der directie. Het onvermogen
van den banicinspeetour, bankfaillissemeiaten te voor-

komen, wordt hierdoor zeer duidelijk geïllustreerd.
Deze zelf valt hier echter niet -om to laken, doch wel
liet ssteern. liet is volmaaict onmogelijk voor een man,

hoe’ kna.p en vooruitziend hij ook moge zijn, al de

ingewikkelde bank- en financieringsvmaagstukken, die zich bij de banken voordoen, te omvatten en do waarde
der bij hen gedeponeerde onderpanden te sehat,ten,’

vooral indien men de groote rol in aanmerking neemt,
welke de Zweecische banken spelen in de financiering
der industrie op langen termijn. Zijn ingrijpen kan

derhalve ‘el nuttig zijn, doch liet is evenzeer moge-

lijk, dat liet zonder uitwerking blijft of zelfs veel

kwaad doet. De oorzaken van de recente faillissemen-l;e.n zijn niet gebrek aan wetgeving en toezicht’, doch
wortele.n dieper. ‘De siielie wijziging in. de waarde van
liet geld, bevroren credieten, cle vergissingen, gedu-
rende de hausse niet slechts door bankiers en in.dus-
trieelon, doch ook door regeeringen en Parlement

over de geheele wereld begaan, welke de financieele
kracht der ondernemingen verzwakten, het -boven om-

schreven karakter van liet Zweedsahe bankwezen, dit
alle
zijn
veel
belangrijker
factoren, waartegenover een
bankinspecteur machteloos staat. Het zal ‘derhalve van
veel belang zijn -om de werkzaamheden der Commissie
te volgen, waarvan ik in mijn eerste artikel heb ge-
sproken en welkei.”taalc is, een onderzoek in te stellen
naar de oorzaken der bankfa ill issementen. Op het,
resultaat – of zij zuilen voorstellen tot meer ingrij-
pende wetgeving als remedie of niet – wordt met
veel belangstelling gewacht. Als een voordeel moet liet worden beschouwd, dat de herziening der bank-
wet niet onmiddellijk na de faillissementen ter hand
werd genomen., toen de openbare meening zeker voor

zeer ingrijpende wetgeving en toezicht gunstig was
gestemd.
Een ander gevolg der bestaande wetgeving is, dat
aandeelhouders en cleposant’en de Regeeri.ng aanspre-
ken, öm hun verliezen to vergoeden. Het bestaan

alleen van banktoe’zicht maakt de mensohen reeds
minder voorzichtig bij het doen van een keus tusschen
de banken; de eene bank is in hun oogen even veilig
als de andere, omdat beide worden gecontroleerd door
de Regeering. Daar het doel der wet bescherming van deposanten is, treklcen deze natuu:riijk de ëonelu.sie,
dat, indien een bank fout gaat, de Regeering moreel aahspralceljk vöor hun verliezen, is. De deposanten
der eenige Zweedsche bank, die gedurende de laatste
tien jaren is geliquideerd met verlies voor deze cate-
gorie, helben inderdaad de Regeering om schadever-
goeding gevraagd, doch gelijk kon worden, verwacht
werden hun aanspraken door het Parlement afgewe-
zei,, Voor aandeelhouders is het evenzeer abnormaal,
dat zij ver]ieen van driekwart of meer van het kapi-
taal kunnen lijden, terwijl de wet vaststelt, dat’ com-
missarissen de positie der bank moeten bloot leggen
en. de baiilcinspeeteur liet recht heeft in te grijpen, wanneer een tiende van liet kapitaal is verloren. In-
dien de wet krachtig zou zijn uitgevoerd zouden direc-

14 Januari 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

35

ties
Cli
commIssarissen Vall alle geroco•.nstruee:rde ban-

ken wegens wetsovertreding vervolgd hebben moeten
wrorden. Doch er is geen sprake geweest van justitieele

acties wegens grooter verlies dan ee.n tiende van het

kapitaal, hetgeen bewijst, dat de onmogljkheid, het
verlies vast te stellen, algemeen wordt erkend en de.

wet in dit opzicht zoiidefeenige uitwerking is.
De Zweodsche Regeering heeft echter wel ingegre-

pen gedurende de crisis. Tezamen met de groote ban-

ken heeft zij een speciaal financieel instituut opge-
richt, om de reconstructie der banke.n te financieren.

Slechts in één geval nam de Regeeri.ng
een recon-

structie alleen ter hand, daar de andere banken wei-
gerden. daaraan, deel te nemen. Deze laatste trans-
actie, waardoor de Regeering eigenares eener bank,
werd, .is echter ‘aan zeer veel critiek onderworpen. Het –
motief voor het ingrijpen is echter niet een besef,
van iii t de wet voortvloeiende verantwoordelijkli eid
geweest, doch de wensch, een paniek en uitbreiding

van cle crisis, welke noodlottig zouden hebben lcun-,*

11011
zijn voor de gemeenschap, to voorkomen. De be-
doel ing was niet, aandeelhouders schadeloos te stel-
len., doch het voor de reeonstruct,ie noodzakelijke, ]ca-

pitaal te garandeeren. Het staat vast, .dat de Regee-.
-ing tusschen be:i.de zou zijn gekomen, zelfs wanneer

er geenerlei contrôle-wetgeving had bestauvn, doch
de-zo maakt toch altijd de vaarsohijnlij1dicic1. grooter,

dat dc Regeering of in laatste instantie de Rij-ksclag
zullen zwichten voor de openbare meening en door het.
•

schadeloos stellen der deposanten eener bank ccii pre-
cedent zullen scheppen, dat groote gevolgen ken heb-
ben. Zooda.nige politiek kan inderdaad niet slechts
u itloopen. op het minder critisch worden van depo-
zaaien. en, aandeelhouders ten opzichte van de leiding,

der banken, doch ook in een minder wordend verant-,

woorde.lijkheidsgevoel bij de directies zelf.

Ik heb hierboven getracht aan te toonen, dat de
ervaring in Zweden gedurende de laatste tien jaren
niet gunstiger is voor de opvatting, dat gedetailleerde

ban.kwetgeving en -toezicht een remedie zijn tegen
han.kfaiB istementen. De wetgeving en het toezicht
kunnen gedurende bepaalde tijden van zekere waarde.’
zijn – in het bijzonder met betrekking tot de regel-,
matige publicatie der hankverslagen – mits zij niet
te zeer ingrijpen. .in de algemeene ban.kpolitiek, de banken niet verhinderen, die soort van zaken te ont-.

wikkelen, die het meest geschikt zijn niet het oog op
de economische geaardheid van het land, of voedsel
geven aan de opvatting, dat de verantwoordelijkheid
van de banken naar de Regeeri.ng is overgedragen.
Gedurende een periode van snelle economische wisse-
lingen echter zullen wetgeving en toezicht blijken van

weinig nut te zijn
hij
liet voorkomen van vergissingen

of liet schaden van de liquiditeit en solvabiliteib der
banken door krachten, waartegen geen hankinspee-

teu r is opgewassen. K. K.

AANTEEKENING.

De Duitscicegeldrnarlct i n
1924.’—
Nadat

de iuflatiev:rees geweken was en de daardoor veroor-‘-
zaakte waanzinnige stijging van den rentestand —
premte tegen verdere waardedaling – tot het verle-.
den behoorde werd de geicimarkt in Februari kalmer’
en – door ruime eredietverieen.ng in Rentenmark
– ook gemakkelijker. Maandgeld daalde in het ver
keer tnsschen, groote firma’s aan de Frankfurter Beurs
tot’24 pOt., naar ‘de ,,Frkf. Ztg.” mededeelt. 1-let blad
geeft dan het neve.nstaande ovemicht voor de rest van

liet jaar. De voorjaarsvoorspoedvleug, als Rentenmarkeon-
junctuur betiteld, deed den gelcikoert opnieuw aan-
trekken, een stijging, die haar hoogtepunt in do eerste
‘tien dagen van Me.i bereikte, toen Duitschland zich
midden in de daarop gevolgde crisis bevond. De op-leving in de laatste maanden van het jaar gaat ‘echter
– uitzondering op den regel – niet met een stijging
van den rentestand gepaard. De verklaring van dit

Gemiddeld

I
Gemiddeld
J)ecaden

in percenten

Decaden

in percenten
per jaar j

per jaar

Maart

1
26,4
Augustus

1
15
II
30
11
12,3
Iii
36
TH
,
12,8
April

1
44
September T
12,6
II
48
II
12,8
III
60,7
III
13,9
Mei

1
66,6
October

1
12,6
II
42
II
11,8

III
28,2
[II
11,6
Juni

T
34,8
Noveniber T
12,1

II
33,7
II
11,2
[II
24,4
1

III
12,4

Juli

1
22,8
:Deeeiiuber

T
11,9
II
16,8
II
11,1
III
.
16,7

verschijnsel moet worden gezocht in de aantrekking
van huiten]andsch kapitaal. Ook in Duitschland kon
men Dollars en Ponden veel goedkooper ]eenen dan
Marken, welk feit ten dccie samenhangt met nawer-
ki’ngen der inflatie-psychologie, waardoor men van cle
devi.ezen niet wilde scheiden, ten dccle liet gevolg is

van do deviezenwtgeving, welke tot November van
kracht is geweest, die het weder de beschikking krij
–
gen over eenmaal afgestane deviezen helem.merdc.

1 ndieri. in de laatste weken van de daling van den
rentestand de toenadering geen vcu’deron voortgang
heeft gemaaict, hoewel de sparin.iuig nog aanzienlijk is,
kan dit worden toegeschreven aan de tege.nwcrkenrle factoren, gevoripd -door de opleving in zaketi. en aan
le bews. De vraag is, in hoeverre deze laatste opie-
‘ing gezond van aard is. De sterke toestroomiui.g van
vreemde credieten, waaronder de he’rstelleeni.ng –
lie .i)uitsehlan’d voor liet voldoen aan zijn verplich-
‘tin gen in liet eerste Dawes-jaar zeer waarschijnlijk
maar voor een deel noodig heeft – in de eerste plaats,
welke toestrooming zich uit in een aanzienlijke aan-
zwelli.ng van de uitzetti.ngcn der Reichsbank, de be-
cirijvigheid op de beurs en de verruiming der geld-
markt zouden wel eens de ,gr.ondslag en symptoom
kunnen zijn van do ontwikkeling eener s])eeulatieve
conjunctuur, als waarvan Oostenrijk thans do naweeën
tracht te boven te komen.
Wat de bronnen aangaat, waaruit de geldmarkt
wordt ‘gevoed, valt een – verschuiving te bespeuren. De
ii ormale ir.ergaarbekken s, banken en spaarbanken, wa-
ien in het begin van liet jaar geheel ledig en begin-
neri zich eerst langzaam weder te vullen, tot dusverre
echter meer uit ruimere Icasmiddelen dan uit echte
spaargelden. Daarentegen speelden cle openbare kas-
sen, i.n het bijzonder die der groote rjksbedrjven,
tijdelijk een beslissende rol op de geldm.arkt. Bij de
aanwending dezer bedragen. ontbraken misstanden
niet. Alen denke slechts aan liet Seehandiung-sehan-
-daal.

BOEKAANKONDIGI NG.

– Alfred Manes, Versicherungslerilcon, 2e geheel omgewerkte uitgave;
bij
E. S.
Mittler & Sohn, Berlin; 1924.

Dit is een encyclopaedie over het Duitsche verze-
keringswezen, die in deze tweede uitgave over niet.-
Duitohe toestanden over het geheel genomen onvol-
lediger is dan de eerste. WTellicht zou dc samensteller
met deze tweede uitgave gewacht hebben, om in dit
opzicht meer ‘te kunnen bieden, zoo hij haar niet aan
de ,,Deutscher Verein für Vericherungswissenschaft”
had willen opdragen die in September 25 jaar be-
stond. – Daarentegen is in andere opzichten, het
werk belangrijker geworden. De juridische behande-
ling van menig onderwerp is uttgebreider, of zelfs
geheel nieuw; zoo bij de artikelen ,,Binnentransport-
versicherungsvertrag; Interriationales Recht; Aufwer-tung”. Uit wetenschappelijk oogpunt i.s dit belangrijk.
Onder de nieuwe artikelen zijn er die getuigenis af-

36

•

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Januari 1925

leggen, hoe onderwerpen, die reeds lang in andere
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
landen bekend waren, thans, d.w.z. na de eerste uit-

gave (1909-1913)
ook in Duitschiand hun weg ge-
N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

vonden hebben : bv. de ,,Einheitsversicherung” (

all
.

GELDKOERSEN.

risks poljcy). Specifiek Duitsch zijn de lezans*aardo
BANKDISCONTO’S.
artikelen over ,,Saehlebensversicheruiig” en haie on-
tDjsc. Wis8els.
413 Dec. ’24
Zwits. Nat. Bk. 4
16Juli
1
23
derdeelen; en over ,,Koiizerne”. Het artikel ,,Versi-
•Ned.
Bk. ‘ Bel.Binn.Eff. 5
13 Dec.’24
N.Bk.v.Denem.
7 17 Jan. ’24
eherungs-Wissenschaft”,

destijds

van

de haiid van
Vrsch inR.C. 6 13Dec.’24
ZweedscheRbk 54
8Nov.’23

‘j
Prof. Manes zelf, is nu verzorgd door Prof. Dr. Dom.

Na nuttige critiek is
ook
hier verdere vooruitgang.
–
Javasche Bank . -.
4420 Oct. ’24
Bank v.Noorw. 6
26Nov. ’23

Ook de bedrijfsleiders vinden in dit werk veel nuttige
1Bankvan Engeland 4

5Juli’23
Bk. v. Tejeeho.

en interessante mededeelingen, zooals de verdere uit-
1Duitsche Rijksbk. 10
29Dec.’23

s1owakij.

6
27 Mei ’24

breiding van hèt aantal kleinere branches,

dat in
IBank
v.
Frankijk 7
11Dec. ’24
N.Bk.v.O’rijk. 13
6Nov. ’24

1909
dertig en nu zeven en tachtig beloopt; en het
Belgische Nat. Bak. 6
14Feb. ’24
N Bk. v. Hong. 12
18Sept.’24
uitvoerige artikel over luchtvaartverzekering. Onder
‘Fed.Res.BankN.Y.
3

8Aug.’24
Bank v. Italië.
54llJuli ’22
de talrijke medewerkers treft men 2 niet-Duitschrs
Bank van Spanje… 5
33Mrt. ’23
Z.-Afr.Res.nk 6
aan, waaronder Prof. Holwerda (Rotterdam).
W.E.S.
OPEN MARKT.

MAANDCIJFERS.
–
Amsterdam

–
Londen
1
Berlijn
I_e1v York

Part.
Prolon-
disc.

Cali-
EMISSIES IN DECEMBER
1924.
Data
Part.
disconto
Part,

Prov. en Gemeentelijke
Leeningen.
f

14.225.950,-
disconto
–
______ ______
gatle
(3 mnd.)disc.
(3mnmoneY
1
)
zijnde:
Zuid.Hollandf2.200.000,_5%o/
o
obi.
______

’10 Jan.
’25j27/
8
_8%

2%

3oi,

–

‘i

12_2
8
4
â 99%
0/o.

–
5-10 J. ’25 2%

_3

384 _7/

–

31

l2_3′
Deventerf 1.250.000,-
Ooi
0
obI.
,99
°i
29D._3J.’25 3%

3_4

3t1/,4

3’/

4-5%
Gouda
f
500.000,- 6
al,
obi. l 99%
0/
0
.

.

.
2227 D. ’24’3%
–

3% -%

3ts4

–

31,

45%
‘s-Gravenhage
f
8.000.000,- 534
0/,

Qbl.

98%
0/.
7-12 J. ‘2%…
4148/,

4%5%

3ui_oi,
6

–

–

3%-4%

Heerlen
f
500.000,- 6oj obl. & 97

0/.
8-13 J. ’23t311/,,_7/, 3_3X

2

_3/

–

–

3j _5

Tilburg

f
1.960.000,-

6
0/

obl. A
20_24Jli21413115_5/,5 234_3%’

2%_3j

21/_4

–

1

_2

9934
0/.
1)
Koers v. 9 Jan. en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag.

Industrieele ondernemingen ……
,,.

6.474.300,-
zijnde:
WISSELKOERSEN.
N.V. Gemeenschappelijk Bezit

van
Aandeelen

Philips Gloeilampen-
KOERSEN IN NEDERLAND.
__________
fabriekeuf 1.113.000,- 6
0/
cum.
,

Data
New
Londen
Berlijn
Parfs
BrusselIBata’ia
1
)
pref. wd. aandeelen ft 110
o/

en
York’)
‘)
•)
)
•)

f
3.500.000,- gew. aand. A 150
o/.
Handelsondernemingen

…. . …..

,,

1-.950.000,-
‘ 6 Jan. 1925
246s/
11.734
58.724
13.25
12.264 990

zijnde:
7

1925 2.4634
1
1.74*
58.674
13.30
12.314 99K

N.V. NederlandscheWolmaatschappij
8

,,

1925
2.465/,
11.75*

58.624
13.29
12.31

99v,
aand. t

130 s/.
9

,,

1925
2463I10

1 1.7b4
58.59
13.204
12.274 9934

Diverse Oultuurondernemingen.
.
..
,,

579.000,-
10

»

1925
–
11.834
58.80
13.26
12.35

99%

zijnde:
12

,,

1925
2.4700/,,
11.88*

59.-
13.334
12.49

9984

Cultuur.Maatschappij RantjaBolang
Laagsted.w.’
2.46
11.73
58.55
13.18
12.21

99

fl66.000,- aand. A 150 0/0.

Eloogste d.w’)
2.481,,
11.894
59.10
13.37
1 12.49

100

N.V. Cultuur Mij. Soember Moedjoer
5 Jan. 19252.4634
11.744
58.70
1323
112.271 99%

f
300.000,- aand. a 110 /0.
29 Dec. 1924
2.4613/,, 11.674
58.774
13.35
12.324 98%
Muntpariteit
2.48
12.10
59.26
48.-
48.- 1100
Totaal ….

f

23.229.250,-
*) Noteering te Amsterdam.
**)
Noteering
te Rotterdam.

Totaal der emissies in Januari …
.
f

11.862.250,-

‘) Particuliere
opgave.

Data
Zwit-
serland
Weenen
1
Praag
Boeka-IMilaan
Madrid
Februari . .

16.454.500,-

Maart

. . . .

,,

22.987.400,-
0)
8
rest’)
1
April

. . . .

,,

63.244.000,-

Mei

4.803.000,-
6 Jan. 1925
48.10
0.00344
7.43
1.25
10.414
34.524
……,,’
–
7

,,

1925
48.02%
0.00344
7.421
1.25
10.40 34.59
J’uni ……,,

97.545.000,-
8

,,

1925
47.95 0-00344 7.424
1.26
10.40
34.874
•

Juli

……,,

17.940.000,
9

1925
47.7234
0.00344
7.40
1.27
10.344
35.
Augustus . .

,,

63.001.528,75
10

1925
47.80
0.00344
7.40
1.26
– –
September.. ,,

16.283.000,-
12

1925
47.80
0.0035
7.45
1.274 10.434
35.15

October

. .

,,

29.696.000,-
Laagste d.W
1
)
47.65
0.00344
7.35
1.20
10.29
34.45

November.. ,,

3.658.875,-
Hoog3te d.w’)
48:10
0.0034
7.48
1.324
10.45
35.20

December. .

23.229.250,-
,,
.5 Jan. 1925
48.10
0.00344
7.43 1.25
10.41
34.50
29 Dec,

1924
47.9734
0.00344
7.48
1.25
10.49
34.55
Algemeen Totaal. .
f
370.704.803,75
Muntpariteit
48.-
50.41 50.41
48.- 48.- 48.-

Bovendien:
0) Noteering
te Amsterdam.
**)
Noteering
te Rotterdam.

f
42880.000,- 31m. Schatkistpromessen a
f

992,15

.
1)

Particuliere
opgave.

11.010.000,- 6/m.

,,

,, ,,

984,-
6.110.000,

4
0/

Schatkistbiljetten.. ,, ,, 1.005,-
Data
Stock- IKopen-
holm’)
hagen*)l
1
Oslo)
110′!”
zing-
nenos-
ires
1)
Mon-
treal’)
_____________
fors’)

GIRO-OMZET BIJ’ DE NEDERLA’NDSCIIE BANK.
6 Jan. 1925
7

1925
66.40 66.50

43.60

37.45

43.60

37.50
6.20
6.20
99
988/
5

2.45%
2.4534
November 1924 November 1923
8

,,

1925
66.40
43.75

37.60
6.20
98%
2.45%
Posten Bedrag
Posten Bedrag
9

,,

1925
10

1925
66.40
66.60 44.lO

37.70
44.30

37.85
6.20 6.20
98% 98%
2.45o,
2.46%
Voor reke-
.

ninghouders
54.442
f2.281.320.000

75.932
f2.164.596.000
12

1925
66.80 44.20

37.95
6.20
991,
2.47

waarvan door
–
Laagste d.wl)
66.25 43.45

37.25
6.18
97%
2.45

de H.-bank
-..
Hoogste d.w’)
67._
44.40

38.-
6.24
99%
2.47%

plaatselijk
39.509
,,1.974.099.000 43.784 ,, 1.887.270.000
5 Jan. 1925
29 Dec.

1924
66.45
66.50

43.60

37.40

43.70

37.30 6.20
6.22
99
98%
2.45 84
2.45%
Ter voldoe-
Muutpariteit
66.67 66.67
1
66.67
48.-
1

105
2.48
ning
van
Rijkebelast.
2.622
,,

10.632.00011
6.913
,,

10.229.000
*) Noteering
1) Particuliere
te An,sterdam.
opgave.
“)
Noteering
te Rotterdam.

14
Januari
1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

37

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D a
°
Londen
($per)
Parijs
($p.1OOfr.)(p.1OOMk.)($p.
1
OOgld.)
.
Berlijn
Amsterdam

6 Jan.

1925
4,7612
5,39
23,81
40,57
7

1925
4,77 5,40
23,81
40,58
8

,,

1925 •4,78
5,38
23,81
40,61

9

,,

1925
4,79 5,37
23,81
40,57

10

,,

1925
4,7871
5,36
23,81
40,42

12

1925 4,78%
5,36
23,80
40,39

30 Dec.

19241.
4,3762
5,41
23,81 40,50
{untpariteit ..
4,8667
19,30
1,

23,813,( 408/
is

KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSENOP LONDEN

Plaatsen en
Landen

I

Noteerings-
eenheden
27Dec.
1924.
3
Jan.
1925

I
Laagste
l
Hoogste
l

1

5110
Jan.
’25
10
Jan.
1925

Ajexandrië _.
Piast. p.
£
15/82

9715/
97*,,
979,
97
15
/3
2

•
Bangkok

.
Sh. p. tical
1/101/
5

1/101j
1/101/
8

111011,
111014
B. Aires’)
.
d. p.
$
4525/32
461/2 453/16
461/1
Calcutta

._ …
Sh. p. rup.
1/6
7
/
35

1
1
1
6
8
/
32

1/5
15
/
36

1/6′
8

115
31
1
32

Constantin.
.
Piast.p.0
883
875 865
880
875
Hongkong
Sh. p.
$
214
9
1
35

21382/
16

2137/
8

2/43/
8

2
/
4,
/16

Lissabon
1)

d. per Mii.
23/
5

2
18
/
32

211
35

27/
2
13/
32

Mexico
… …
d. per
$
26
26
25 27
26
Montevideo’)
d. per
$
5014
5034.
494
50y
4

497/
Montreal
….
$
per X.
4.721/
8

4.763/
8

4.763%
4.80+

4.80-
R.d.Janeiro’)
d. per Mii.
/8
5
29
/32
5’/16
61/
35

5
81
1
32

Shanghai …
Sh. p. tael
3126;
6

311k
3/13
3122/
8

312
Singapore…..
id. p.
$
2
1
45
/16
2/43/
16

2:4
214
7
1
33

2/4i
Valparaiso
9
).
peso p.
£
40.20 40.70 40.70 40.90
40.80.
Yokohama
Sh. p.yen
1175/
8

1/7k
117
1
/
8

1

1/7
1/7
7
/
35

•
Koersen oer vooratgaanoe aagen.
1)
1
eiegranscn transieri.

;
q
u ag.

ZILVERPRIJS’)

GOUDPRIJS
8)

Londen

N.Yorkl)
Londen
5 Jan.

1925.. 3221
16

68M

5Jan.

1925..
87/4
6

1925..

326/
8

68X

6

,,

1925..
87/7
7

1925..

31
15
/

674

7

»

1925..
8815
S

,,

.1925..

32

67
7
/s

S

1925..
87/4
9

1925.
.

328/
16

68K

9

1925..
87/2
10

1925..

32s

68

10

1925..
–

12 Jan.

.1924..

335

638/
5

11 Jan.

1924…
96/5

20 Juli

1914..

2411/
16

54
1
/8

20 Juli

1914…
84110
1)
p.
oz. stand.
2)
Foreign silver.
3)
p. oz. line.

STAND VAN ‘aRIJKS KAS.
De Minister van Financiën maakt bekend:

Vorderingen
1

5Januari1925

/
12 Januari 1925
–

Saldo bij Nederi. Bank…
f
10.301.952,91

f
Saldo bij betaalmeesters..
,,

7.141.966,70
6.475.153,81
Voorschotop uit.Nov. 1924
aan de gemeenten op
voor haar door Rijk te
heffen gem. ink.bel. en
opcenten op Rijksink.bel.
,,
79.537.424,-
,,
79.537.424.-.
Voorsch. aan de koloniën
6.525.802,97
,,

11.456.674,83
Voorsch. a. h. buitenland
,,216.770.409,73 ,,217.237.576,20
Daggeldieeningen

tegen
onderp. v. schatk.papier
,,

–
,,

1.000.000,_

Voorsch.doordeNed.Bank
f

–
Schatkistbilj. in omloop’) ,,1 79.493.000,-
Schatkistprom. in omloop ,,117.720.000,-
Waarv. direct bij Ned. Bk.

Zilverbons(met inbegripv.
de bedragen bij de betaal-
meesters in kas) …….
.
,,
22.887,327,-
Door den Postch.. en Giro-
dienst in ‘s Rijks Schat-
kist gestort ………..
,,
39.504.070,75

33.435.095,86
1)
Waarvan
f
37.056.000 verval en op of na
1
April 1927.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De Minister van Koloniën maakt bekend
3Januaril925 I
10Januari1925

Voorschot uit ‘s Rijks
kas aan N.-I.
… …. …
. (

–

f
1.298.000,-S
md. Schatk.prom. in oml.

80.000.000,-
,,
70.000.000,-
Muntbiljetten in omloop. ‘,, 39.063.000,-
,,
38.893.000,-
Ten voordeele v. N.-I. ge- boekt beleggingsgeld v.
h. N.-I. muntfonds….

6.140.000,-

. 6.322.000,-

Totaal ……….
I
f125.203.000,_ f116.513.000,_

Tegoed v.N..I.bij Jav.Bnk.
,,
7.454.000,-
,,
1.244.000,-
Idem bij ‘sRijks kas……
,,
6.095.000,_
,,
–

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 13 Januari 1925

Activa.

–
Binnenl.Wis-j’Bfdbk.
f

51.589.077,01
sels, Prom.,
1
Bijbnk.

25.910.634,-
enz.indisc.I Ag.sch.
,,

43.203.910,58

f
120.703.621,59
Papier o.h. Buiteni. in disconto

_. … …
–
Idem eigen portef.
.
f
125.515.144,-
Af :Verkochtmaar voor
debk.nognietafgei.

–

.
125.515.144,-
Beleeningen
ncl. vrsch.
1
Bfdbk.
f

70.235.294,73

in rek.-crt.1
Bijbnk.,

15.219.156,27

op
onderp..
Ag.sch.

74.800.040,75

f
160.254.491,75

Op
Effecten.

… …
f
158.035.491,75
OpGoederenenSpec.
,,

2.219.000,_.
160.254.491,75
Voorschotten a. h. Rijk…
….. .. ……….
909.555,74
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
… … …
f

56.283.845,-
Muntmat., Goud
…
,,
448.239.398,53

f
504.523.243,53
Munt, Zilver,
enz.,

13.104.236,14
Muntmat., Zilver…

Effecten

,,
517.627.479,67

Be] egging Res.fonds.
f

5.654.306,46
id. van i, v.
h. kapit.
»

3.998.982,13
,9.653.288,59
Gebouwen en Meub. der.Bank
..

,,
5.212.500,-
Diverse rekeningen
– – – – – – – – –
,,
99.159.070,87

.f

1.039.035.152,21
Passiva.
Kapitaal —————
f
20.000.000,-
Reservefonds
– – –
———
,,
5.655.237,53
Bijzondere reserve
.,……………………

,,
8.235.000,-
Bankbiljetten in omloop

,,
931.565.395,–
Bankassignatiën in
omloop…. … … .-….
1.683.111,20
Rek.-Cour.
1
Het
Rijk
f
.

–
saldo’s:

Anderen
,,

56.587.048,29
56.587.048,29
Diverse rekeningen

,-,
15.309.360,19

–

f

1.039.035.152,21

Beschikbaar nitaalsaldo
.

f
319.200.752,32
Op de bat8 van
2/

metaatdekking…
121.233.641,42
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is’. .,
1.596.003.760,-
Voornaamste, posten in duizenden
guldens.

Data

Goud Zilver Circulatle
opeischb.
Metaal- klng.s
schuldeni saldo
I
perc.

12 Jan. ’25 504.523 13.104

931.565 58.270 319.201 52
5
,,

’25 504.578 12.520

954.979 43.750 316.880 52

29 Dec. ’24 504.613 12.619

935.446, 60.745 315.518 52
22

’24 504.621 12.991

925.171 71.804 317.734 52
15

’24 504.632 12.736

935.256 74.635 314.899 51
8

’24 505.250 12.056

945.782 67.086 314.238′ 51

14 Jan. ’24 581.762 7.947 1.033.716 28.716 376.595 56

25 Juli ’14 162.114 8.228

310.437

6.198 43.521′) 54

luhwreeksl

Hra
apler
1
Totaal
Schatkist-
Belee-
.1
op
het
Diverse

Data

1
bedra
gpromessen ningen
1
bulten-
disconto

1
land

12 Jan. 1925
120.704
–
160.254
125.515
99.159
5

,,
1925
123.285
–
177.175
113.109
101.939
29 Dec.
1924
119.683
–
171.775
112.036
97.068
22
1924 123.377
–
162.971
112.626
101.153
15

,,
1924
134.386 7.000
163.335
90.046
126.115
8
1924
141.610
10.000
159.833 63.271
150.349

14 Jan.
1924
240.185 28.000
157.341
24.539
71.708

25 Juli
19141
67.947
14.300
1

61.686
20.188
509
1) Op
de basis van
21

metaaldekking.

2)
Sluitpost activa.

SURINAAMSCHEBANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
c

,
Andere
opeischb.
Dlscont.
ID
k
nz’

29 Nov.

1924..
1.096 1.659 1.907
1.046
512
22

1924..
1.097 1.502
1.051 1.031
534
15

1924…
1.092 1.515
1.004.
1.037
.526
8

»

1924..
1.091 1.657
629
1.028
471
1

1924..
1.120
1.681
674
1.029
313

1

Dec.

1923..
1.150
1.636
835
1.191
628

5

Juli

1914-
645
1.100
560
735
396
OIUIL}JUDI Ufl

f
3.533.524,36
,,174.630.000,-
,,1 16.760.000,-

,,
22.287.284,-

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in inillioenen Reichsmark

Data
Goud
Daarvan
bij bui-
tenl.
circ.
banken
1)
1

Deviezen
als
goud-
dekking
geldende

Andere
wissels
en
cheques

Belee-
ningen

31
Dec. 1924
759,6
207,1 253,2 2.064,1
17,0
23

,,

1924 717,8
21(3,5
239,2
1.959,8 24,2
15

,,

1924
696,2 230,6
–
232,1
2.079,0
17,2
6

,,

1924 696,1
235,3
232,0 2.169,6
8,1
29 Nov. 1924
695,5
240,0
231,8
2.290,2
18,6
1
22

,,

1924
694,8
240,0
231,6
2.171,2
18,5

23 Juli

1914
1.356,9
– –
750,9
50,2

38

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN –

14 Januari 1925

JAVASCHE BANK

Voorn aamste posten in diii zenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data
Goud
Zilver
Circulatie
opelschb.
schulden
1
metaal-
I

saldo

10Jan.1925
18.500
283.500
91.500
111.400
3

,,

1925
286.500
280.500
88.000
1 12.800
27 Dec.1924
187.000
270.500
100.000
111.700

13Dec. 1924
133.280 1

52.95
281.141
101.594
110.432
6

,,

1924 133.637

54.444 281.401
114.906 109.616
29Nov.1924
134.037

54.671
276.70;
113.471
111.357
22

,,

1924
159.079

54.816
277.971
109.708
137.048

12Jan.1924
150.902

62.180
266.509
92.780
14
1
.980
13

,,

1923
157.157

57.226
267.087
103.102 140.990

25Juli1914
22.057

31.907 110.172
12.634
4.842
2

1
Wissels,
1
1
Diverse

1
Dek-

Data
Dis-
buiten
1

Belee-
reke-

1
kings- conto’s
N.-Ind.
ningen
ningen’)
percen-
#,,
.

10Jan.1925
138.770
–
50
3

,,

1925
138.520
‘
56
27Dec.1924
137.540
‘
50

13 Dec. 1924
5.626
16.3
81.701
75.430
49
13

,,

1924
35.059
15.664
92.230 74.349
47
29Nov.1924
34.859
17.056
95.768 63.085
48
22

,,

1924
34.749
17.454
1

94.065 36.818
55

12Jan. 1924
35.753
23.824
81.136
27.509
59
13

,,

1923
36.400
30.611
82.704
23.559
58

25 Juli 1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
1)
Sluitpost activa.

2)
Basis
21s
metaaldekking.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden ponden sterling.

Currency
_
Notes

Data
Metaal
lC1rculatie!
Bedrag
I
Goudd.

I
Oov. Sec.

7 Jan. 1925
128.564 127.563
293.022
27.000
244.471
31 Dec.

1924
128.560
128.296
295.025
27.000
248.111
24

1924
128.524 129.752
302.095
27.000
255.127
17

,,

1924 128.512
125.504
296.642
27.000
251.432
10

1924
128.504
124.445
290.879 27.000
245.588

3

1924 128.495 123.796
288.008
27.000
-243.776

9 Jan. 1924
128.08
126.276
287.780
27.000
243.683

22 Juli

1914
40.164 29.317
–
–
–

Data
1

Oov.
1

Other
Public
1

Other
Reservel
Dek-
/2ings-
i

Sec.

1

Sec.
Depos.
1

Depos.
1
nere.
i’

7 Jan.’25

51.665

75.657

12.92

117.170

20.751

1571
8

31 Dec. ’24

68.580

103.600

8.511

165.779

20.014

11,5
24

1
24

41.920

83.590

14.852

111.280
18.522

14,61
17

’24

42.040

72.398

10.557

108.751

22.758

19 10

,,

’24

57.042

72.740

10.039

125.697

23.809

17,5
3

,,

’24

64.152

72.852

10.400

133.270

24.449

17,07

9- Jan.’24

47.312

77.041

11.773

116.162

21.532 10,835

22 Juli ’14
11.005

33.633

13.735

42.185

29.297

523/
8

1)
Verhouding tusschen
Reserve
en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

Waarv.
Te
goed
Buit. gew.
Schat-
1

–
Data
Goud
in
het
Zilver
In
het
voorsch.
se?s
1
—

8 Jan.’25
5.545
1.864 304 573
21.700
4.885

5.946
2

,,

1
25
5.545
1.864 306
1

569
21.800
4.877

5.914
25Dec.’24
5.545
1.864 306 570
22.600
4.872
1
5.241
18

,,

’24
5.545
1.864
305
570
22.400
4.867
1
4.900
11

,,

’24
5.545
1.864
305
.
569
22.700
4.8641 4.612

10 Jan.’24
5.541
1.864
297
573
22.900 4.594

3.545

23Juli’14
4.104
–
639
–
–
–

1
1
.
541

Waarvan
Uitge-
Belee-
1
Rekg.
Courant
Data
op het
stelde
ningen
Circulatie

I
Staat
ci
r
e
tr
1
en
I
buitenl.
Wissels

8Jan.’251
23
9
3.075
1

40.831
2.239
15

–
2

,,

’25!
24
9
2.939
1

40.885
2.614
12
25Dec.’24
21
9
2.930
40.604
1.959
14
18

,,

’24
26
9
,2.922
40.518
1.970
17
ii

,,

’24
31
9
2.933
40.568
1.847
27

10jan.’24
26
13
2.533 39.173 2.256
17

23 Juli’14
24
–
718
6.911 943
400
– 1)
In disc, genomen
wegens
voorsch.
v.
d.
Staata. buiten!.
regeeringen.

Data
Effec-
Diverse
Circu.
Rekg.-
Diverse
aan
ten
Activa3)
lalk
Crt.
Passiva
Renten-
I

bank

31 Dec.

1924

78,0

1.654,4 1.941,4

820,9

1.570,6

456,5
23

1924

78,3

1.782,8

1.765,0

9e5,8

1.565,7

488,3
15

1924

78,7

1.838,0

1.723,2

1.131,7

1.555,2

513,8
6

1924

77,9

1.757,0

1.804,0

970,7

1.524,3

684,7
29 Nov. 1.924

77,8

1.655,4 1.863,2

703,9

1.682,9

787,8
22

,,

1924

77,5

1.781,3

1.550,1

904,4
–
1.702,8

800

23 Juli

1914

330,8

.200,4 1.890,9

944,-I

40,0

–
1)
Onbelast.
2)
W.o.
schatk.papier.
3)
W.o.
Rentenbankscheine

23, 15,6
Dec., 29, 22, 15 Nov. resp. 272,1; 342; 322,5; 302,8; 532.6; 495,3 miii.

BANQUE NATIONALE
DE
BELGIQUE.
Voornaamste posten in millioerienfrancs.

8.
.-
42
Data

8Jan.’25

376

–
1
–

1.520

379

–

7.746

274
24Dec. 24

359

85

480

1.479

349

5.250

7.590

435
18

’24

358

85

480

1.434

281

5.250

7.530

376
11

’24

357

85

480

1.395

359

5.250

7.613

338
4

’24

357

85

480

1.283

465

5.250

7.619

238
27 Nov.’24

358

85

480

1.312

395

5.250

7.603

293

10Jan.’24

367
,

–

–
11.280

322

–

7.461

370

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE
BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

–
Goudvoorraad
Wettig
Wissels

-Data
betaal
middel,

disc.
Totaal
Dekking
In her-
v.
d.
In de
open
bedrag
F.
R.
Notes
Zilver
etc.
mnemnber
markt
banks
gekocht

24Dec.’24
2.912,8
1.793,0
84,7
396,4 389,6
17

,,

’24
2.954,1 1.869,5 94,5
283,8 336,8
10

’24
2.997,5
1.868,4
95,2
254,3
352,8
3

,,

’24
3.027,9 1.951,5
90,0
248,9
354,
26Nov.’24
3.046,3
1.968,4
87,7
221,4 281,0
19

,,

’24
3.050,8 1.972,6 92,4 233,8 275,2

26Dec.’23
3.071,1
2.176.1
66,4
857,1
336,4

Belegd
“‘
Notes

–
Totaal
Gestort
Goud-
1
Dek-

1
Algem.
Dek-
Data
in u. s.
Gov.Sec.
in
circu- Depo-

sitos
Kapitaal
kings-

t
kings-
___________
lati
e

perc.’)

1
perc.
2
)

24Dec.’24

537,9

1.941,7

2.311,2
–
112,0

68,4

70,5
17

,,

’24

564,2

1.871,5

2.256,3

112,0

71,5

73,9
10

1
24

551,9

1.853,6

2.259,3

112,1

72,8

75,2
3

,,

’24

574,9

1.849,0

2.305,4

112,2

72,8

75,1
26Nov.’24

582,2

1.845,3

2.202
2
7

112
2
2
–

75,2

77,4
’24

587,1

1.823,5

2.270,4

112,2

74,5

76,8

26 Dec.’231

104,2

12.340,4

1.937,9
1

110,1

71,8

73,3
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.

2)
Verhouding tolalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN
BIJ HET
FED. RES. STELSEL. Voornaamste posten in millioenen dollars.

1
Aantal
1
Dis-

1
conto’s

I
Beleg-

1
–

–
‘Reserve
bij
de
Totaal
Waarvan
Data
banken!
en

1
gingen
1
F.R
depo-
sito’s time
deposits
heleen.
banks

17Dec.’24
739
12.989 5.593
1.694
18.166
4.816
10

,,

’24
739
12.972
5.604
1.669 18.125
4.826
3

,,

’24
739
12.915 5.611
1.724 18.170 4.826
26Nov.’24
741
12.870
5.617 1.625
18.061
4.857
19

,,

’24
743
12.824
5.618
1.697
18.045
4.862

19Dec.’23
764
11.956
4.532
1.355
15.357
4.058
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet ‘eke1jks opgenomen bankstaten.

1
14 Januari 1925

ECONOMISCH-STATITISCHE BERICHTEN

39
II

EFFECTENEURZEN.

Amsterdam, 12 Januari 1925

])e invioelcn, welke gedurende de achter ons liggende
eek op (te iiiteiiuttionule beuizeii hun uitwerking ]ebhen
gehad, zijii van tamelijk uiteenloopendeii aard geweest. Te .B e r 1 ij ii althans hebben zij in verschillende richting ge-
vejkt, zoodat liet koers-niveau per saldo niet veel is ver-
uiderI. Aanvankelijk was een vaste terulens overlieerscliertd,
waij’toe de zeer ruime houding der gekimarkt heeft bijge-
(Irageli. Meer en meer begint de geldniarkt iii Duitschland
tot een iioririaleii toestind te komen, hetgeen gunstig op,
Ll1c
takken vaii haudel en industrie cii derhalve ook op
(le beurs jiuwerkt.
rjOCiI
viel tegeti het
CiIl(Ic
der bericht6-
perjoi]6 een nni.icler geanimeerde stemining op te merken.
De oorzaak hiervan moet in hoofdzaak op het gebied dci’
politiek worden gezocht. De vertraging, welke hij (ie vol’-
iinng %
,
all ccii, nieuwe regeeriug valt te coiistateeren, het
bi iigzanie vw’loop van de Duitseh-Frausche onderhatdelin-
geit betreffende ecu liandeisvercirag, benevens de wisseli lig
van nota’s in verbatici met de kwestie der Keulsche zône
hebben ontstemiend gewerkt. Hierdoor
zijn
realisaties uit-
gelokt, waarbij het echter opvallend is geweest, dat geen contranine-posities in een igszins omvangrijke mate zijn
aangegaan. Dientengevolge is da ii ook wel een lichte reactie
Op
te merken geweest, doch een scherpe koersval is vrijwel
nergens voorgekomen. De algemeene beweging heeft zich wel het sterkst uitgesproken in dc afdeeling voor montaan-
waarden, terwijl ook chemische aandeelen eerst vast, (laarflli
iiiiu of mcci- aangeboden zijn geweest. Ook in de afdeeling
voor staatsobligaties is opnieuw eenige levendigheid ont-
staan. De besprekingen tusscheu liet ministerie van finari-
ehitu
cii
vertegenwoordigers van lianken cii bankiers heb-
ben in liet licht gesteld, dat de regeering thans een begin
wenscht te makeii niet het opstellen van practische voor-
seliriften aangaande een zekere valorisatie. Een dergelijke
vnlorisatie wordt voorloopig gedacht in den vorm viul edn
algemeene con versie van alle uitstaande staatsobligaties in
een nieuwe leeuing, waarbij dan cie hona-fide houders dade-
lijk in het genot van’ ccii kleine rentevergoeding gesteld
1

zullen worden. Ondanks liet feit, dat hierdoor de speculatie
geheel van. de voorileclen zal worden uitgeschakeld, heeft
uien Well de aaiidaciit veder 01) de desbetreffende afdeelung
deen vallen.

Te L
0
n d e n is -(Jo iiiarkt over het algemeen zeer vast
geweest. l)e berichten van cle conferentie dci’ geallieerde
niinisters, welke gedurende cle achter ons liggende week te
J’;irij.s is gehouden, hebben ccii gunstige uitwerking gehad. Nmir het scldjiit is ook, zij het niet-officieel, de kwestie der
iitei’gi’ailiecrde schulden besproken – het progl’amnia he-
vatte uitsluitend de onderhandelingen omtrei.it de verdeeliiig
van. iie baten, uit iie bezetting van het i.tuhrgebied verkre-
gen – cii is hieromtrent uitzicht
01)
een bevredigende rege.
ii ng ontstaan. Voorl;s heeft cle fondsenmarkt optimistisch
gereageerd op liet resnitaat van de inschrijvingôn op de
3f’ pCt. Cönversieleeniiig. De regeering is door dezen finan-cieelen. inaati’egel in het bezit gekomen van £ 46.266.330 in
contanten, imaarmede derhalve voor het grootste deel de
in ;Ifch:rua ri as. vervallende £ 53.600.000
53/
4
pOt. schatkist-
biljetten afgelost kunnen worden. De rentebespa.ring is niet
onaanzienlijk, terwijl tegelijkertijd cle vlottende schuld is
vi’rniiiiderd
01)
een zoodanige wijze, dat de geldmarkt, i.iocli
iie schatkist, eeriige ontwrichti ug hiervan hebben ondervon-
dcii. Voorts heeft de scherpe ri,jzirig’ van dcii sterliugkoerv
;i;iiiieiding gegevei:i tot de veronderstelling, dat dc goud-
jiariteit voor het pond slerliug binnen afzienbaren tijd zal worden, bereikt. Een rondvraag bij -de voornaamste ban-
kiei’s heeft aan het licht gebracht, dat er slechts een zeel’
kleine minderheid bestaat, welke bezwarcu in verband met
liet herstel van dcii gouden standaard heeft. Over het alge-
meen ierwachit mcii van dit herstel een nieuwe phase in
do ontwikkeling van Engeland’s handel
cii
nijverheid. Tee-
keneud voor de beurs is het geweest, dat de aaudeelenniai’kt
sterker de aandacht heeft getrokken, dan die van vaste-
rente dragende stukken. Klaarblijkelijk is men derhalve
optimistisch gstemd geweest ten aanzien van de conjune-
buur in de naaste toekomst.

‘ie 1? a r ij s heeft mcii geen al te markante houding aan
iien dag gelegd. Men heeft zich goeddeels laten leiden door
de aanwijzingen van Londen en New York, zoödat het dan
ook in hoofdzaak arbitrage-fondsen waren, welke van eellige
levendigheid blijk hebben gegeven. Voor liet overige vas men eenigsziiis onaaiigeuaanl gestemd over den loop van
akeir op de intergeallieerde conferentie. -Hoewel het ver-
loop van de liesprekingen aldaar, met betrekking tot een
‘i-eiIelievennle oplossii.ig viie de moeilijke problemen vnu ver-
dec11 lig der Duitschie schadeloosstelling, over het algemeen

als gunstig werd beschouwd, is de noodzaak tot liet doeii van concessies niet overal in goede aarde gevallen. Tegelijkertijd
wekte het ongerustheid, dat ten aanzien van een handels-
verdrag met J)iiitschlaod nog geen beslissing was gevalleii,
zelfs geen modiis vivendi was gevondeni, zoodat met inganf
van 10 januari beidei
–
zijds de geavone tarieven in werking
zijn getreden. Zoowel Fiankrijk als Duitschland passen, iu
v(‘rhanil hiermede, de hoogste schaal vaui ‘i uvoerrechiten toe
01) cie resjii. uit Dui’tschland en Frankrijk geïmporteerde
goederen. Voorts heeft -de geldniarkt niet medegewerkt om
ccii aaug’enanie houding in liet leven te roepen.
Te N e v Y
0
i’
k is dc stemming grootendeels vast ge-, bleven, hoeiiel hier en daar toch eenige teleurstelling te
bemerken was, toen cle opgaande beweging niet zoo regel-
, matig cii zou snel voortgang luid, als sommigen haddeii
gehoopt. Met name kwam dit tot uiting, toen de staat van
onuitgevoerde orders der Steeltrust pci’ einde December jI.
werd gepubliceerd. Hoewel een niet onaanzienlijke vooruit-
– gang in liet totaal der orders te con stateeren is geweest,
l,leef de vraag vom- liet desbetreffende aandeel betrekkelijk
gering. Aan den anderen kaut is de geldmarkt voortdurend
ruimer geworden, waardoor een stimulans ontstoncl tot liet
onclei-nemen van nieuwe zaken. Daarnaast hebben de zcei-
gunstige voorhoopige cijfers van den buitenlandschen h’an-
dcl over liet afgcloopen jaar er toe medegewerkt een over
het algemeen optimistische tendens in het leven te houden.
Tegen het einde dei-‘ beriehtsperiodc was ovei-igens (16 lichte
aarzeling weder verdwenen en konden vele koersen ruet
• onaanzienlijke verbetei-ungen aantoonen. T e ii o n z e
ii
t is dc markt ‘veifeleud geweest. Alleen de
liele9ginfjsma?-ict
is als regel vast gebleven, hetgeen voor
en niet gel-ung deel aan de zeer ruime glcimai-kt dient te
worden toegeschreven. Zowel staatsleeningen als gemeen-
,telijke en provinciale obligaties hebben een goede tendens
aan den dag kunnen leggen. Van de buitcnlaudsche sooiten
.waren Mexic-niansche obligaties gezocht. 6 pCt. Ned, W.
Schuld 1922: 103
1
/s, 102%, 10213/
in
; 4% pCt. Ned. W.
Schuld 1917
88%,
891/s,
88
5
/s; 7 pOt. Ned. Indië: 103,
.102%, 1031/
1s
; 5 pCt. Mexico Dep. Ree. £ 100-1000: 83/
4
,
‘9, 10, 97/4; 5 pOt. Brazilië 1913 £ 20-100: 49%, 50%, 51.
1
O de aandeelenmarkt is de gunstige toon yoor
lianlm-
aandeelen
opgevallen. Hoew’el er nog vel enkele maandeim zul-
len verloopen, alvorens de eerste hankbalansen zullen ver-
sclu’jiien, toonden beleggingskri ngeil een opmerkelijke your
–
Icenr voor de betrokken aandeelen.
–
Het is niet onwaar-
schijnlijk, dat de gunstige resultaten, door Engeiscl’ie bank’
instelling-en behaalt, hier eenigen invloed hebben uitge-
oefciicl.Ainsterdainsc’l’ie Bank : 130, 133%, 133% ; Incasso
Bank: 99%, 100; Koloniale Buik: 1S1
1
/, 182, 18034, 178% Ned, Trui. Handels Bank: 140, 1437/4, 141% ; Rottei
–
damsehe
]3a.iikvcrg. : 67, 70%, 72%, 71%; r2
%
,
eu
t
Sc
l
ie
]3ank: 109,
110, lii.
1
Ook de afdeeling voor
binitenlanilsc’Iti indiustl
–
ieeic’ ccii-
dccic’n,
heeft dooi- vrij groote omzetten en ccii vasten onder-
toon de aandacht getrokken. Vooral aande&en Jurgens zijn
loer riaai- voren getreden, hoewel tegen ‘het slot de beste
koersen van cle herichtsperiode niet behouden koudiin blij-
yen. De belangstelling voor -3audeelcn Philips Gloeilampen-
fabrieken is tot de normale proporties terug gevallen. Aan-
deden in kunstzijdefabrieken waren doorloopen cl opgewekt.
]iritava Margai’une Fabr.:
35%,
37, 38% ; Centrale Suiker
Mij.: 115, 114%,
116%;
Constr. Wei’kpl. du Croo & Brauns: 14; ]eyenoord: 120, 1183%, 121% ; Gero Fabriek: 83,
90, 92; Hollandsehe l’unstzijde lid.: 161%, 159%, 156,
160% 3 uirgens: 757/4, 79,
7915/, 7S%; Ned, Gist- en Spi-
ritu’sfabr.: 349%,
338,
360, 365; Ned. Kunstzijdefabriek:
4.8, 349, 342,
350%
ab
;
Philips Cfloeilampenfr.: 313%,
3
%

%
14, 315; R.ottei’d, Droogdok Mij.: 167, 170, 1733%, 173%.
13i,j de
rubriek der
liaiidelsondci-inciningcn
zijn de aandee-
leu Nederlandschie Wol Maatschappij in ruime mate ver-.
hiandeid. Na de reactie van enkele weken geleden, is de
aandacht der speculatie opnieuw op dit fonds gevailen, waar-
door een vrij belangrijke koersverbetci-ing haar intre:le
heeft kunnen doen. Int. Crediet en Handelsverg.,,Rotter-
dam”: 197,
196%;
Linde Teves:
87%,
88%, 89; Ned. Wol
Mij.: 146,
143%,
-1,47%, 153%. Mijnaendeeien
hadden, zooals vaker in- deze afdeelirig
voorkomt, een grillig vei’loop. Bovendien was de koersbe-
weging voor de verselullende soorten, niet steeds gelijk van
richting. Zoo vielen aandeelen Iledjang Lebong na een –
koersverheffing .iveder terug tot liet oude niveau, terwijl
hv. aandeelen Siloeng’kang, na scherpe fluctbaties, een wil-
lig slot hadden. Ook aancleelen ]3ilhiton toonden per saldo
een goedeverbeteriug. Billiton iste Rubriek: 480, 500, 495;
iledjang Lebong Mijnbouw Mij.: 338%, 350,
339%;
Siloeng
–
kang: 94%, 86, 92%, 100, 106.
De
polrolcutionarkt
heel t voor het hoofdfonds niet st&k

40

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Januari 1925

de aandacht getrokken. Meereudeels was aan onze beurs
het aanbod overheerscheud, zoodat zelf8 buitenlaitdsche steun
niet veel kou baten. Aandeelen Geconsolideerde waren iets
meer gezocht in verband met geruchten, dat het dividend
01) aandeelen Astra Romana in contanten zou worden uit-
betaald. Dordtsche Petroleum
md.
364, 372% ; Geconso-
lideercie Roll. Petroleum: 180, 179, 181, 1 SO; Koninklijke
.Ned. Petroleum: 388%, 386’/4, 394%, 38%.
Dc
rub7ermar7.ct
was• zeer stil en, behoudens enkele uit-
zonderiugen, niet geanimeerd -De minder vaste houding
van dea prijs voor het product te Londen heeft hier eenige aarzeling te voorschijn geroepen. insterdam Rubber Cult.
Mij.: 169%, 165%, 166%;
mci.
Ruhher Comp.:
248%,
242%,
245; KaliTelepak: 185, 187, 190,
196%;
Verg. Majang
–
landen: 350, 342, 345; Neil.
mcl.
Rul)ber cii Koffie: 248%,
241, 239; Oost Java Rubber:
256%,
260; Serhacijadi:
2
17%,
211%, 217%.
&heepvaartaendecieui
waren eveneens uitermate kalm en eerder iets in reactie. Een uitzondering hebben ile Indische
lijnen aangetoond, welke een gunstig verloop en eelt vast
slôt hadden. Holland-Amerika Lijn: 70,
72%,
70; Java
China Japan Lijn: 111%, 114, 1.13; Maas: Stooniv. Mij.:
1:12%, 113, 111%, :110; Stoomvaart Mij. Nederland: 157,
163%,
161%;
Stoomv. Mij. Triton: 132, 131, 130%.
,S’uikeraa.ndeelcrt
waren als regel zeer Insteloos. De tax:t-
tiês van den Cnba-oogst, welke steeds grooter worden, heb-
ben n,iêt nagelaten een depriniecreude werking uit te ode-
nou. Cultuur Mij. der Vorstenlandea: 162%, 158%, 1.59%:
Handelsverg. Amsterdam”: 436, 437%, 429%, 430%; Ja-
vasche Cultuur Mij.: 347%, 342%, 337; Kalibagor: 410,
390, 386; Ned. Lid. Suiker: 230%, 225%; Moorman: 351,
341; Tjepper: 670, 660; Watoetoelis Poppoli: 640, 630, 615.
De
tabaksmarkt
was stil en zonder belangrijke fluctna-
ties. Arencisburg: 423, 421, 420; Besoeki Tabak: 239, 282,
231; De]i Batavia: 374,
376%,
374% ; Deli Maatschappij:
39
3%, 396%, 395; Senemba.h; 295%, 398%.
De Amerikaanscho markt
heeft vooral tegen het slot der herichtsw’eek een opgewekt voorkomen gehad .American
Car & Foundry: 196, 199 (ex cliv.), 197; Studebaker:
1.122,50, 1145, 1.105, 1130; United States Steel: 120 (ex
div.), 121, 124; Missouri Kansas & Texas: 730,00, 735,00, 740,00; Southiern Pacific: 104
3
,’S,
1057/
s
(ex div.), 106%;
Union Pacific: 149% (ex div.),
150%;
ahash Eailway:
227/.
De
,qeldmarkt was
gedurende de geheele beuirsweek zeer
ruim en heeft deze tendens tegen het slot nog zien toespit-
sen; prolongatie was toen ii 2% pCt. gooi! verkrijgbaar.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

13 Januari 1925.

T a r w e. De verschepingen naar Europa waren in de
afgeloopen week iets grooter dan cle week tevoren, maar
toch nog kleiner dan men algemeen aanneemt, dat Europa
wekelijks aan buitenlancischie tarwe noodig heeft. Toch heeft
men ondanks deze kleinere verschepingen der laatste weken
weinig van een vermindering der voorraden in Europa
kufnnen bemerkeiu ; ongetwijfeld zijn deze den laatsten tijd
wel afgenomen, maar zij zijn toch nog zoo groot, dat er
bijna geen enkele iarkt is, waar voor dadelijke levering
de importpariteit te maken is. De vermeerdering der ver-schepingen kwam bijna gebeel op rekening van Australi, dat bijna evenveel als Argentinië af laadde. De berichten
omtrent de oogstopbrengst van deze beide landen zijn zeer
gunstig. De tarwe van Argentinici, speciaal de ,,Rosafe’-
tarwe, is buitengewoon zwaar van gewicht, hetgeen gewoon-
lijk op een zeer gouden oogst wijst.

.
De Europeesche markten toonden de meeste dagen een
zeer weifelencie stemming, hetgeen ook van de Amerikaan-
sehe markten gezegd ken worden. Later verbeterde echter
de stemming voor broodgraau aan beide zijden van den
Oceaan, waarbij cle aankoopen en aanvragen van Riussische
zijde als een van de belangrijkste factoren goldeii Deze
aaukoopen voornamelijk van meel, hebben belangrijke afme-
tingen aangenomen, wat welkom is – voor de houders van
de zeej- groote voorraden in West-Europa.
Ook voor r o g ge interesseeren zich de Russen en ook
hiervan zulleu zij in de WestEuropeesche havens, speciaal
Rotterda.m en Hamburg, voorraden, kunnen koopen tot aan-
merkelijk billijkere prijzen, dan in Noord-Amerika direct.
i)e speculatie iii Noord-Amerika vatte, vooral toen cle zicht-
bare voorraad sterk bleek afgenomen te zijn, opnieuw moed
en liet gevolg was een scherpe verhooging, zoodat Mei te
Chicago sluit op 12 Januari op $ 1,S47/ tegen $ 1741h een
week tevoren. Te Winnipeg bewoog de markt zich van 5
tot 12 ‘ Januari von $ 1,84% tot $ 1,92%, terwijl rogge
te Chicago van $ 1,49% tot $ 1,58% opliep. In Argentinië

ii’as liet marktverloop veel kalmer; van 5 tot .10 Januari liep de markt zelfs nog iets terug, niaar tea. gevolge vaii
regen en waarschijnlijk ook in overeenstemming iuiet
Chicago dteeg de prijs op 12 Januari tot 15,85 tegen ccii
slotkoers van 15,75 op 5 Januari.
, De oogsten in Europa zijn tot nog toe iii de irieeste lan.
den dcii i’iiiter goed doorgekomen. In Engeland heeft men
zoodauiig last van den regen gehad, dat cle werkzaamheden
zeer i’erti
–
aag
–
d zijn geworden en daardoor is cle uuitzaai aanmerkelijk nnnder clan verleden jaar. Dit laatste geldt
ook voor Uoemenië, waar dit evenwel veroorzaakt werd door
vroeg gevallen sneeuw. I).icntenge’volge is liet vooruitzicht
voor het volgend jaar ivat Boemenië betreft, niet gunstig.
De vraag voor rogge is wel wat verbeterd, maar nog
steeds uuiet voldoende om een eenigsziiis betere prijsvec-hon-
ding tiusschen Anuerikaansche en Eu ropeeschç prijzen tot
stand te brengen. Wel kwcuiien er nog cenige zaken tot
stand niet Amei-ika voor Februari aflacling,
,
iaa,ri’oor spe–
culantei’u een aanmerkelijk hioogeren prijs besteedden dan
w’aarvoor zij loco rogge, vermeerderd met de kosten van bewaren, konden koopei.i en waardoor zij niedelielpen te
verhinderen, dat de toestand van de markt spoedig gezond
wordt:. Door deze exportzaken kwam er een iets vastere
sten
–
uiniug vooi- rogge aan iie Noord-Amerika,ausche iee-
havens cii daardoor. – een iets minder slechte verhouding i,nssclien ileij prijs van zegge daar cii -in hei; huitenlnd.
De voorraden zijn in de Staten groot niaai- niettegensta.ande
lat, wis toch meestentijds de markt vast, omdat de speelt-
buIen ik markt vasthouden ook al was de vraag voor
cxpori gering.
De stemniiug voor m aï s was niet gunstig. Als reactie
tegen ik zeer hooge prijzen voor clii; artikel kwam er nice:
aanbod los. Eiike]e laul.ingeuu Plittaineïs werden nogal wat
lager ulau tot de officieel gevraagde prijzen afgedaan en
dit deed andere koopers afschrikken. Toen cle wekeiijkschè
Plata.verschepingen grooter waren diii men utochit verwach-
ten, verdween cle kooplust bijna geheel en vooral op Engel-
–
sche havens daalden de prijzen belangrijk. In de Continen.-
tale markten liepen de prijzen ook terug, alleen niet in
die mate cii de consumptie bleef regelmatig maïs opnemen.
In Argentinië zelf veranderden de prijzen, weinig, i’oor
nieuwen oogst liepen zij zelfs nog wat op, welke ovens
even eI later weer verloren ging, doordat de in Ai
–
genfinië
gevahleu regen gunstig ‘oor den nieuwen msïsoogsl; zon
zijn. Tot ongeveer de Argeiitijnsche piiriteit is alleen in
l)n.itschlancl. eenige vraag, andere niai
–
kten oorileeleut het
prijsniveau te hoog
–
o-m reeds nut tot nankoopeut over le
gaan. Alleen heeft Canada in, de afgeloopeni week eenige
ladingen Platamaïs gekocht, wat nog eens )aeriniiert aan
het groote tekort van Noord.Aiuuerika, wat eventueel ccii
grooten export van den nieuwen Plata-oogst naar het Noord-
.-merikaausche Continent zou ten gevolge kunnen hebben.
De prijzen te Chicago zijn wei ook deze week weer op-
geloopen, waarschijnlijk in overeenstemming niet t-arwe,
maar de boeren oordeelen de pi-ijzeuu hoog en brengen veel
maIs aan de markt, ander ulan verleden jaar om clezen tijd.
De prijzen zouden te hoog zijn, om cie varkerusmestet-ij loo-
nend te maken. Dientengevolge zijn de voorraden uiog:ul
wat toegenomen.
Europeesche maïssoorteti veranderden weinig in prijs; iji
den laatsten tijd heeft liet iie aandacht getrokken, dat
groote kwantiteiten Don aui-nidïs naar Scandinavië ver-
scheept iverden. Dientengevolge w’ashet aanbod naar andere
markten beperkt en ciaarcie vraag gering was, kwamen er
bijna geen nieuwe zaken tot star cl.
G e r s t . is vast gestemd, doordat de prijzen in Noord-
Amerika goed gehandhaaf cl werden en het aanbod zeer be-
perkt is. Ook in dit artikel kw’-amen geen groote zideeri
tot stand.
Evenmin kon dit,gezegd worden van haver, die in de
exportlanden’ taniel ijk vast gestemd blijft ook zon der veel
vraag van. Europa.

De totaal-aanvo’eren van graan enz. te Rotterdam en
Amsterdam, waren gedurende het afgeloopen jaar als volgt:
Tarwe- ……1.373.561 tons. Haver ……246.845 tons.
Rogge ……565.115 ,, Lijnzaad ….339.197 ,
Boekweit .. – –

27.056 ,,

Lijnkoeken – – 204.497
Mais ……… 900.925

– Tarwemeel . . 305.602
Gerst ……..357.083

Andere Meels

8.669

Zie voor den staat volgende pagina.

SUIKER.
De vec-schillende snikej-inarkten, behoudens Java, waar
helaugrijke nfcloeningen tot stand kwamen, w’aren deze week
kalm gestemd.
Tn A m e i i k a liepen cle noteeringen voor Sp. C. iet-

10 Jan.’25
180
7
7
e

1288/
4

621/
8

3

,,

’25
177V,
1277/
8

62
1
I
10 Jan.’24
1087/
4

77
‘i/8
10 Jan.’23
11934
727/
8

45
8
/
2

10Jan.
1
22
1088,
5234
377/
8

20Juli’14
82
561/
36

1)
Per Januari

Artikelen
1 4110 Jan.
1

1925

14
Januari
1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

Noteeringen.

Locoprijzen te RotterdamfAmsterdam.

Data

Tarwe

Maïs

Haver Tarwe

Maïs
1
Ljjnzaad

1925

1925

Mei

1
Mei

1 Mei

1 Feb,.

Febr.
1
Febr.

..

.

Chicago

Buenos Aires

Soorten

12 Jan.

5 Jan.

Rogge (No. 2 Western). 1

16,10

15,90

15,65

11,05 1)

23,60

Maïs (La Plata) ……..2

249,-

256,-

15,80

11,_1) 123,75

Gerst (48 Ib. malting)

•

.

260,-

261,-

iarwe….. …………… …..i,ou

18,25
11,251)

9,10′)

19,60

Haver (381b. white clipp.)i

14,_4)

14,_4)
11.35

8,351)

17,10

Lijnkoeken (Noord-Amen-
11,20

7,35

17,80

–

kavan La Plata-zaad) 1

14.75

14,75 9,40

5,38

13,70

Lijnzaad (La Plata)

.. . .

502,-

504,_

1) per 100KG.

2) per2000KG.

3) per 196KG.
‘No. 2 Hard/Red Winter Wheat. 4) Canada No. 3.

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam

Amsterdam

.

Totaal

Sedert

Overeenk.

4110 Jan.

Sedert

Overeenk.1925
1 Jan. 1925

tijdvak 1924

1925

1Jan. 1925

tijdvak 1924

41

14
Jan.
1924

12,75
9,95
218,-
2 10,-
10,-

13,75
467,-

1924

Trwe

. .-_ .. … .., ..

11.295

12.428

5.331

–

–

12.428

5.331
Râgge ._. ..

………..

370

555

13.929

–

–

–

555

13.929

Mïs .

.. -. .

……

16.366

23.068

12.603

2.200

2.200

–

2&268

12.603

Bekweit . ………………..331

331

1.654

–

–

.

–

331

1.654

Gerst. –

.- ………….2.582

.

2.882

9.508

200

200

–

3.082

9.508
Haver .-..

…

…………

1.207

1.207

8.190

–

–

–

1.207

8.190

Lijnkoek

._

3.067

.5.317

2.934

–

-.

–

5.317

2.934

Lijnzaad …… …………..

6.74

6.984

619

–

–

–

6.984

619

Tarwemeel ………………3.341

4.454

3.614

993

1.325

–

.

5.447

3:614
Andere meelsoorten

732

782

101

–

–

–

782

101

,vat terug, doch bleef cle termijnmarkt nagenoeg onveran-

weer ongeveer
f %
konden verbeteren en de markt sloot
derd, hetgeen uit ondervolgende cijfers blijkt:

op eens noteering van
f
197/
s
voor Mei en Augustus. De
Sp. C.

Jan.

Mrt. Mei

juli

omzet bedroeg deze week ongeveer 4200 tons.
Slot voorafgaande week …….4.65

2.85

2.87

2.98

3.09
Opening verslagweek ……..4.65 2.82 2.82 2.93 3.05
Slot verslagweek …………4.55 2.79 2.79 2.90 3.05
De aanvoeren in de Atluutishehaveos der V. S. bedroe-
gen deze week 53.500 tojis, de versmeltingen 38.000 tons
(tegen 14.000 iii 1924) en de voorraden 32.000 tons.
De consumptie in iie V. S. bedroeg in 1924 in vergelij-
king met 1923:

1924

1923
Geraffineerd ………………4.854.000 4.781.000 tons
of uitgedrukt in Ruwsuiker ….5.220.000 5.141.000
In prompte Cubasuiker kwamen zaken tot stand tot prij-
zen, dalende van 3 cle. tot 2,78 d.c. c. & Ir. New York,
doch blijven houders ondanks het gunstige weer en de
sterke toename van het aantal fabrieken, welke cle cam-
pagne geopend hebben, terughoudend gestemd:
De Cii b n-statistiek is ii]s volgt:

1925 . 1924

123
Tons

Tons

Tons
Weekontvangsten Nieuwe Oogst 55.905

56.531

52.938
Tot, sedert 1Dec. ’24-1 Jan.’25 120.679

82.407 129.816
Aantal werkende fabrieken

122

129

84
Weekexport 3 Jan. 1925……37.777

36.760

40.466.
Totaal ………………….80.110

40.474

81.373
Totale voorraad op 3 Jan. ’25

42.015

41.933

57.821

F. 0. L i cli t verhoogde
zijne
raming van den Eur.
Bïetsuikeroogst en geeft daarvoor de volgende cijfers:

Nieuwe Raming Vorige Raming Oogst 1 923/’24 Tons

Tons

Tons
Duitsehland . –

1.600.000

1.640.000

1.132.000
‘Ii’rankrijk

810000

800.000

490.850
België

400.000

375.000

300.121
l’olen ……..480.000

450.000

389.995
Andere landen 3.885.000

3.878.000

2.744.795

7.175.000

7.143.000

5.057.761
In E
11
ge 1 a n d bleven Raffinadeurs zich inteiesseeren
voor spoedig leverbare Centrifugals en prompte Cubasui-
ker, terwijl
het
restant van den Mauritiusoogst, hetwelk
ongeveer 17.000 tons, door exporteurs werd gekocht. Op J a v a was de stemming voor disponibele suiker vas
ter en konden (le prijzen voor witte suiker van 13 tot
13% en van No 16 en hooger van ii tot 113/2 verbeteren;
daarna trokken koopers zich terug. Uit oogst 1925 vier-
den verdere belangrijke verkoopen door de V. J. P. tot
stand gebracht tot
fit
voor Sup., aan ivelke inkoopen
alle groote exporteurs deelnamen.
H i e r t e 1 a ii d e opende de markt in kalme stemming
en brokkelden prijzen aanvankelijk ongeveer
f
% voor alle
termijnen af. Daarna echter ontwikkelde zich nogal goede
kooplust en trokken verkoopers zich terug, zoodat prijzen

KATOEN.
Op 5 December bereikte Mid. American spot in de maand
December het laagste punt nl. 12,98 tegen 13,65 het hoog-
ste op 30 November. Sindsdien is de markt flauwer gewor:
den en het slot van gisteren gaf een daling aan van 20
punten sedert wij ons laatste rapport voor 14 dagen publi-
ceerden. De ontvangsteii in de havens blijven gunstig en
bedragen circa 13/2 millioen balen meer dan verleden jaar.
De export naar Groot.Brittannië bedraagt 332.000 balen
meer dan verleden seizoen en naar het Continent 531.400
balen meer. In Egypbische katoen hebben groote fluctuaties
plaats gehad, die den handel tegenwerken en een sfeer van
wantrouwen scheppen. FGP Sakel steeg verleden Vrijdag
tot boven 30 d. Het tekort aan Sakellaridis-katoen begint zich te doen voelen en consumenten beginnen meer aan-
dacht aan andere grades te wijden.
Amerikaansche garens zijn vast in prijs,, maar de vraag
is wat verminderd. Ringspinners rapporteeren in het nieu-
we jaar verminderde verkoopen, terwijl ook grove miile
twist en iveft cops minder verkocht worden, en de berich-ten over medium Mule cops nogal ‘varieeren; hier en daar schijnen flinke posten geboekt te zijn, terwijl daarentegen
op andere plaatsen de handel hierin van weinig beteekenis
is geweest. Naar bunclelgarens bestaat weinig belangstel-
ling, doch Indië heeft wat fijne Mulegarens in plaats val,
Egyptische garens gekocht. Ook getwijnde gareus zijn kal-
mer, zoowel voor het binnenland als voor export. Verkoo
pen van Egyptische garens ondervinden veel moeilijkheden
door de dagelijksche groote fluctuaties van het ruwe ma-teriaal. Goede twist-garens zijn goed bezet, terwijl enkele
goed gesitueercle spinners hunne verkoopen nog wat zou-
den kunnen uitbreiden, indien zij slechts over voldoende
katoen beschikten. Doubling vief t wordt minder verkocht
en doubleurs klagen, dat zij de gevraagde verhoogingen niet
kunnen maken. Ondanks al deze bezwaren wordt er toch
op bescheiden schaal zaken gedaan en de gedachte aan een
groote prijsreductie gedurende dit seizoen wordt steeds
minder.
Sedert de Kerstdagen is de toon van cle doekmarkt be-
paald vast geweest; sommige markten als b.v. China zijn
nog wat apathisch en wij gelooven ook niet, dat er eenige zaken van beteekenis gedaan zijn. Indië daarentegen ver-
toont meer neiging om te koopen en van haar verschillende
markten komt, een belangrijke vraag. Over het algemeen
zijn de geboden prijzen echter wel wat aan den lagen kant
en schijnt men zoowel in deze als ook in andere markten
nog niet veel neiging te voeien Egyptian doeksoorten tegen
de verhoogde noteeringen te koopen. In Amerikaansche sta-
pels gaat flink wat om, speciaal voor de Straits, Egypte,
Zuid-Amerika en het nabije Oosten. Het Nieuwe Jaar is
zeker gunstig begonnen, zon al niet met een levendige

42

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Januari 1,925

vraag, dan toch met een algemeene optimistische stemming
in Lancashire.

23Dec. 7 Jan. Oost. koersen. 22Dec. 6Jan.
Liverpoolnoteeringen.

T.T.op Indië

1/6

1/54k
F.G.F. Sakellaridis 29,25 30,- T.T.
op
Hongkong 24
i/
214

G.F. No. 1 Oomra 10,50 9,95 T.T.opShanghai 312

3Jl3%’

Noteering voor Loco-Katoen.

(Middling Uplands.)

9 Jan.
1925

1

2 Jan.
1925
25 Dec.
1924
9 Jan.
1

1924
9 Jan.
1923

New York voor
Middling …
24,15 c
24,20e
24,30e
35,25e
26,60 c New
Orleans
voor Middling
23,80e 23,80e
23,90e
34,88e
26,75 e
Liverpool voor
Middling …
13,03 d
13,57 d
–
d
20.36 d
15.18d*)

*) Voor fully middling ouden Standaard.

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansehe havens.
(In
duizendtâllen balen).

1 Aug. ’24
Overeenkomstige periode
tot
—•—

–
2Jan. ’25
1923-’24

1922-23

Ontvangsten Gulf-Havens.
6302

4943

4140
.Atlant.Uavens
LJitvoernaarGr.Brittaunië

1510

1218

903
‘tVastelandetc.

2413

1-831

1678
Japan

489

358

306

Voorraden.
(In duizendtallen balen).

Overeenkomstig tijdstip
2Jan.’25
–
1924

1923

1564
1006
1018
Amerik. havens………….
Binnenland …………..1509
1058
1346
212
178
74
New York

……………..
New
Orleans

.
.;,
442
248 236
Liverpool
.
..
.

… ….
556
–
412
496

KOFFIE.

Over de afgeloopen week valt, niet veel nicnws te Ijericli-
ten. De prijzen st-homnielduu aan cle termijnuiarktcu hij
beperkte omzetten aanvankelijk dagelijks met kleine ver-
schillen heen en weder om daarna ‘weder iets op te ioopeii,
zoodat de noteeringen ten slotte weder iets hooger waren
dan die, Nvelke bij het afsluiten van het vorig bericht kon-
den worden vermeld. Zij varen namelijk aan de ochtend-
eau te.:

Rotterdam (Santos-contract)

Anasterd. (Gemengd con-
basis Good

tract) basis Santos Good –

Mrt. Mei
1
Sept. Dec. Mrt. Mei
1
Sept. Dec.

13 Jan.
51
/s 60
3
/
8
581j
4
56/
8
5934577/
t
5534

5334
6 ,,

60′

59

5671, 55

59

5731, 551/

53
30 Dec. 6034 60

577j, 55′ 59,4 57y
4
55y, 53
23 ,,

577/3
1
567/
8
547/,
1
53
1
/

568/8 / 5 5y,

52y
4
1
50

De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

– .

Mrt. 1925

12

Jan………$

21,45

Mei 1925
sept. 1925Dec.
1925

$
20,38
$
18,74
$
18,25
5

,………

20,77
19,78 18,20 17,60
29 Dec……….,

21,75
20,55 19,22
22

,………..19,97
,,

19,15
17,95

Voor loco bleveu de noteeriugen onveranderd op 75 et. voor Superior Santos en 64 U. voor Hobusta, alles per 14 liG. Hoewel over ,,grooten” afzet nog niet te roemen valt
blijft de stemming bepaald vast en valt er, zoowel voor
uitvoer als voor consumptie, in de vraag ontegerizeglijk
wel eenige verdere verbetering te bespeuren.
Zooals reeds in het vorig nummer vermeld, zijn de prij-
zen
01)
het oogenblik hooger dan zij in de laatste 90 jaren
ooit zijn geweest (met uitzondering van een korte periode
iii het oorlogsjaar 1916) en het is wel zeer opmerkelijk dat
desniettegenstaande, zoowel in de landen van productie als
aan de groote Europeesche en Amerikaansehe markten, nog
steeds zoovele stemmen aanhoudend en luid de verwachting
verkondigen, dat die hooge prijzen zullen stand honden of zelfs voor nog hoogere zullen moeten plaftts maken. Deze
meenirig is in de eerste plaats gebaseerd op de statistiek, die een zichtbaren wereldvoorraad op 1 Jan. I.I. aanwijst van 5.384.000 balen, zijnde weliswaar ca. 900.000 balen
meer dan op 1 Jan. 1924, doch tevens respectievelijk ca.

2.600.000 balen, 4.000.000 balen en 3460.000 balen mindr
dan in den aanvang van 1923, 1922 en 1921, terwijl boven-
dien wordt aangenomen, dat cle onzichtbare voorraden in
het binuenland der verbruikslaudc’n zeer geslonken zijn door.
de reeds zoo langen ‘tijd bijna overal door de branders ge-
volgde methode, om te wachten met niénwe inkoopen tot het bepaald noodig is. In de tweede plaats wordt dan her-
inuercl aan het feit, dat. de Rio-oogst
1924125
reeds op zijn einde schijnt te gaan loopen, dat de voorraden in het bin-
nenland van Sao :L’miuo aanmerkelijk geslonken zijn en dat
de iconsumptie, do hooge prijzen van de tweede helft van
1924 ten spijt, niet is achteruitgegaan, hetgeen blijkt uit
het cijfer der afleveringen in Europa en Amerika valt 1
Juli tot 31 Dec. van 10.386.000 balen in 1,924 tegên
10.382.000 balen in 1923. En ten slotte wordt dan gewezii
op Brazilië, dat bij de hooge prijzen zoo groot belang heeft
en dat door hmiteering der aanv’oeren in de afscheephavens
van Rio en Santos, door verhooging van de u.itvoerrechten
en, naar het schijnt, indien noodig nog door nieuwe maat-
regelen, wil voortgaan de belangen zijner planters te ver-
dedigen, dat wil zeggen de koffieprijzen te steunen.
De tijd zal leeren of deze verwachting al dan niet zal
uitkomen, doch niet onaaidig is intussehen de opmerking in een Franseh handelsbericht van enkele dagen geleden,
dat de tegenwoordige, zooveel verhoogde waarde van het artikel overigens volstrekt niet buitensporig is te noemen,
daar men voor het zetten van een kop koffie slechts 10
gram itoodig heeft. De waarde hiervan is niet meer dan
enkele centen en dus valt koffie nog altijd onder de goed-
koopste dranken te rangschikken.
Botterdam, 13 Januari 1925.

(.'[ededeeliiig van de Vereeniging voor den Goeclerenhandel
te Rotterdam.)

Noteeringen en voorraden in Brazilië.

Data
te Rio
te Santos
Wisselkoers
te Rio
op Londen
Voorraad
1

Prijs
–
Voorraad
1

‘ijs
1

No.7
1

No.4

12 Jan. 1925
361.000
1
39.150 1.728.000
1
43.500
6′
5

,,

19251
372.000
40.175 1.807.000
43.500
64
558i

29 Dec.

19241
427.000 40.725 1.869.000 43.500
84
6
1
1
1
,
12 Jan. 19241
334.000
17.575
708.000
24.000
6″
32

Ontvangsten uit het binnenland van Brazilië.

te Rio

te Santos
Data

Afgeloopen

Sedert

.7jioopen
I
Sedert
week

I
• 1
Juli

I

week

I

1Ju1i

10 Jan. 1925._ ._

29.000 2.470.000

138.000
1
5.758.000
10 Jan. 1924…..l70.000

2.229.000

177.000

5.348.000

THEE.

In de afgeloopen week en wel op ded Ssteii Januari voiicl
de eerste thee-veiling van 1925 plaats. flet aanbod bestond
uit rUi1ii 14.000 kisten Ned.-Iudlischc thee, benevens ruim
400/2 kisten China-thee.
Waar Londen de vorige week haar t’cil i iigeii hervatte niet
prijzen, die van
Y.
d.-i cl. per
1h.
lager waren, nam ook
.Amsterdam clie tencleuz geheel over. Dc steinmii:ig was lodm,
doch er ontwikkelde zich op (le lagere prijzen vrij goede
kooplust, vooral voor bi iiiienlandsnhe reken i tig
–
, terwijl de
prijzen van 3-6 ets. lager warcu.
Ook het buiteulandl was goed aan le markt, doch had,
vooral wat cle Engelsche orders betreft, rekening te houden
met de puriteit in Londen.
-Het gemiddelde prijsniveau van de afgehoopen veilim:ig ligt
nog een flink stuk boven dc 1.00 ets. per. Ii. liG. cii werd
er per saldo zeer weinig opgehouden. Van de opgehouden
partijen in de veiling werd nI. het grootste gedeelte onmid-
dellijk Ie de veiling ‘afgedaan.
_msterclarn, 12 Januari.

COPRA.
De markt was deze week aanvankelijk flauwer gestemd.
Consumenten toonden slechts matige belangstelling. Ten
gevolge van den stijgenden £-koers liep cle markt tegen het
einde der week wat
01).
Het Oosten verkoopt slechts weinig.
De noteeringen zijn:
Nederl.-Ind. f.m.s. stoomend ……..fi. 36
,,

Januari afi ……. ,, 357,’8
Februari , .
..35
3
/
4
Maart

, .
..35
8
/8
April

……..

35,f
12 Januari 1925. -__________

14 Januari 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

43

RUBBER.

Bij de opening van verleden week was de stemming op
de rubbermarkt aanerke1jk .flauwer. Vooral de prijs van
loco is snel gedaald, doch ook de verdere posities vermin-
derden
in waarde. In den loop der week bleven de prijzen
fluctueerend, doch vond aan het slot veclerom een kleine
stijging plaats. De slotnoteeringen zijn:
einde voorafgaande week

Crêpe

Januari 1054
et.
.- ………….110 ct.
Jan./MaartlO6

,……………
110

11
April/Juni 101

,……-. .. .. .. ..106
Smoked Sheets Januari

– ,……………l013
Jan./Maart –

,…………..10l3.
April
1
Juni

–

..

………….. 100k
12 Januari 1925.

METALEN.

Loco-Noteeringen te Londen:

Data
kper
Stan-
daard

Koper
Electro-
Tin
lyfisch

Lood
Zink

5 Jan. 1925..
68._/_
71.15/_
277.12/61
43.51_
38.101

29 Dec. 1924..
67.101_
72.2/6
271.12/6
43.151_
39._/_

22

1924..
66.12/6
70.10/_
265.12/6
42.1216
37.1716

15

1924…
65.151_
70.5/_
258.1716
42.151_
37.10/_

7 Jan. 1924..
61../_
67.5/_
238.2/6
30.15/_
34.2/6

20 Juli 1914.,

61._./_
145.15/–
19._1–
21.10/_

VERKEERS WEZEN.

VRACHTENMARKT.

ie vrachteninarkt voor kolen van Amerika opende
0fl-
geauimeerd en men heeft de afgeloopen week hierin dan
ook geen afsluitingen gezien. Er bestaat eenige vraag voor
ruimte naar Eurbpa, welke ehter beperkt is tot West-Iti.-
Unansche havens en Marseille tegen $ 3,25, terwijl naar
Algiers tegen hetzelfde cijfer tonnage gevraagd werd. Naar
Zi.rid.Amerika werd ruimte gezocht per Januari/Februari
naar Lower Plato tegeti $ 3,40; naar Rio $ 3,25.
])e Amerikaansebe graanvrachteumarkt bleef zwak ge-
stemti en er bestond, behalve dat er een weinig ruimte naar
de Middellandsche Zee gezocht werd, in het geheel geen
vraag. Van cle Range naar de Middellandsche Zee, niet ten
Oosten van West-Italië, is afgesloten tegen 3/9 per qtr.
cii tevens tegen 16 cents per 100 lbs., basis édn losliaven,
pi einde dezer/begin volgende maand. Naar Griekenland
werd afgesloten tegen 21
3.
cents per Januari op dèzelfde
basis. Tonflage van iedere grootte kan, daar ladingen zeer
scicaarsch zijn, slechts geplaatst worden bij combinatie val,
meerdere afladers. Voor Bussische rekening werd een boot
voor
een
volle lading me1 afgesloten naar Batoum tegen
26 cents per prompt. Van cle Gulf bestaat in het geheel
geen definitieve vraag, doch is afsluiting misschien moge-
lijk van West St. John tegen t. dollarcent hoven cte vracht-
cijfers van cle Bange.
In de suikermarkt is een aanzienlijke vooruitgang te be-
speuren. Een groot aantal hooten werd afgesloten van Cuba
en San Domingo en er kunnen ook groote booten van daar
geplaatst worden. De vraehtprijzen zijn vaster cii vcrtoo-
mm zelfs een stijgeztcle tendens. Booten, die direct laadklaar
varen, konlen een hoogere vracht bedingen, doch tonnage
kan geplaatst worden tot en met. Februari/Maart. Een
prompte partij van Cuba werd gesloten tegen 27/- naar
U. K./Continent, terwijl tonnage van 5500 tons 23/- bedong,
basis 1 loshaven, per eind Januari/begin Februari. Voor
een 8000 tonner werd 21/- betaald met 10 Februari caneel-
ling. Een boot van handige grootte werd geplaatst van
San Doniingo per Januari/Februari tegen 24/-, terwijl met
de optie van Cuba 25/- betaald werd voor een 5000 tons
Januari boot.
Voor een lading van 200.000 kisten olie werd ccii boot afgeslotep. van de Gulf naar Australië tegen 31 cents per
Febru ari.
Van Sa.bicie naar Marseille of Cette en Lanouvelle werd
tegen $ 5,75 een boot geplaatst voor een lading zwavel per
Januari, terwijl een 9000 tonner kortelings werd afgeslo-
ten naar Zuicl-Ëifrika op basis van 21/0 ddn loshaven.
Van de North-Pncific bestaat er in het geheel geen vraag naar graanbooten. De lijnhooteri vragen voor gedeeltelijke
ladingen 27/6, doch er vonden geen boekingen plaats. Voor
Lumher werd tonnage gezocht naar Australië tegen $ 14,
belading Februari en later.
Van de River Plate is ‘de vraag beduidend verminderd.
Van i3nhia Blanca werd 24/6 betaald per Januari naar
U. K/Coutinent en 25/6 naar Genua direct voor groote

booten. Tegen het einde der week werd echter vol 1/- lager
genoteerd.
De nitraat-markt bleef onveranderd en de bevrachters toonden niet cle minste belangstelling voor eenige rich-
ting. Een mogelijkheid tot afsluiting bestaat voor een volle
lading per Januari/Februari naar het Continent tegen
slechts 29/-. Voor gedeeltelijke ladingen was per Januari en Februari 29/- te bedingen naar Coutinentale haens.
Van Dalny werd een boot afgesloten tegen 351- per Fe-bruari vôor een lading booneil naar Londen, ‘RuIl, Rotter-
dam, Hamburg. De vraag in olie ohtwïkkelcle zich verder
en werd voor dieptankers per Maart/April 92/6 betaald
naac- het Continent, terwijl volgens berichten voor April
tegen 100/- afgesloten zou zijn.
De incest vaste tendens van alle markten vertoonde die
valt Australië. Naar tonnage per Februari was de meeste
vraag en voor ongeveer 7000 tons var Zuid/Victoria/Sydney
werd tot 49/- betaald voor Februari en Fabruari/Maart
belading. Voor groote hooten werd 47/6 betaald per Januari/
Februari.
Dc rijstmarkt ‘;tn Burmah heeft deelgeno•meii aan de
algemeëne verbetering en er werd 33/9 betaald voor een
boot per begin Februari naar HavreHamhurg range, tegen ive’lc cijfer eveneens werd afgesloten naar Holland direct
voor een boot per Februari/Maart. Naar Fiume en Triëst
werd hetzelfde vrnclitcijfer betaald per begin Februari basis
édn loshaven.
Van Indië werd op deadweight basis van Bonibay/Karachi
gesloten tot 28/-, Januari/Februari, terwijl op ,,scale terms”
van Karachi booten werden afgesloten tot 23/9 Januari,
231- Februari, 23/6 Mei/Juni. Vat, de Madras-kust werd
voor kernels 36/3 betaald naar Marseille en/of Genua, 1
haven per Februari.
Ook de. vraag van de Zwarte Zee leefde eenigszius op
en w’ercl voor veekoeken naar Deensclte en Scaudinavische
havens 19/6 betaald, tegen i’elk cijfer meerdere afsluitin-
gen kunnen worden gedaan. De markt, van cle Micldellanil-
sehe Zee bleef zeer stil.
De uitgaande kolenvrachtenmarkt van Engel and was
eveneens stil te noemen. De vrachten toonen zeer w’einjg
verandering, uitgezonderd ii t ar Itaiiaansche havens, waar-
heen een lichte stijging in vraclitprijzen valt waar te nemen
naar Geuua werd 9/6 betaald.

RIJN VAART.

Week van 5 t/m. 10 Januari 1925.

De aanvoeren van zeezijcle bleven stationnair. De scheeps-
ruimte bleef voldoende out in de aanvraag te voorzien. In
daghuur werden nagenoeg geen schepen gecharterd, behou-
dens een enkel schip voor beurtgoederen. In dit geval werd
443 ct. per ton betaald. De erstvrachten, welke begin
der week met
1%_.
lostijd resp.
f
0,90 en
f 1,—
bedroe-
gen, liepen successievelijk terug op
f
0,65 en
f
0,75 met
resp.
34
lostijcl.
Naar den Benedenrijti was dle waterstand gunstig, terwijl
naar den Bovenrijn op beperkten diepgang werd af
geladen.
Ten gevolge van minder versehepingen van kolen in cle
.Rnhrha,vens werden aldaar cle vrachten beduidend lager.
:i.et sleeploon w’ercl genoteerd volgens liet 55/45 ets. tarief.

INKLARINGEN.

VLISSINGEN.

December 1924
December 1923
Landen van herkomst
Aantal
schepen
Aantal
schepen

Groot.Brittannië
33
265.675
34
267.490
Denemarken
1)
.

2
1.300
–
–
Finland
2
)
17
8.675
–
–
België
–
–
3
7.731
–

—
–
3
3.825
Italië
1
)
……….
Rual. Zw. Zee
2)
–
–
‘

15
11.192

‘

52
275.650
55
290.238
Totaal

Nation aliteit:

Nederlandsche
.
44
269.079
39
268.656
Britsche
1
2.695
.

4
8.343
Duitsche
2
1.526
5
7.392
Belgische
5
2.350
6
4.990
Zweedsche
–
–
1
857

Totaal
52
275.650
55
290.238
1)
Bijleggers.
2
Sleepbooten. (Barend Stofkoper & Co.)

44

14
Januari 1925

• DE TWLNTSCHE BANK

AMSTERDAM – ROTTERDAM – ‘s-GRAYENHAGE- DORDRECHT- UTRECHT – ZAANDAM

Maandstaat op 31 December 1924

DEBET

Aandeelhouders

nog

te storten 90

pOt.

op

aandeelen B,
waarvoor waarborg gedeponeerd ………………….
f
1.570.500,- Deelneming in de firma’s:
3
B. W. BLIJDENSTEIN& Co., te Londen;
–

B. W. BLJDENSTEIN Jr. te Enschede;
LEDEBOER
&
Co., te Almelo,
f
7.985.000,—, waarvoor in
geld

gestort

…………………………………..

6.435.000,-
waarvoor effecten gedeponeerd

………………………
f

1.550.000,–
Deelneming in bevriende Bankinstellingen
. . . .
f
10.246.799,34
waarvoor

in

geld

gestort

……………………….
.
7.539.599,34
waarvoor

effecten gedeponeerd …………………….
van Aandeelhouders

gedeponeerd bij bevriende instellingen

……………..
eigen

gebruike

…………………………….

Wissels

en

Coupons

………………………….
,,
35.910.349,94
Nederlandsche Schatkistbiljetten en Schatkistpromessen
. . .
9.457.928;60
Saldo’s

bij

Bankiers

………………………………

26.206.654,47
Daggeldleeningen …………………………………..
.
400.000,-
Prolongati6n

gegeven ………………………………

13.459.465,-
Saldo te leveren en te ontvangen Fondsen
902.852,74
•
Eigen

Effecten

en

Syndicaten

……………………….

6.218.937,42
Credietvereeniging

…………………………………
f
57.653.528,98
Af:

loopende

Promessen

……………………………
,, 15.600.000,-

42.053.528,98
Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en Saldi Rek. Ort
f
53.661.307,49
Af:

loopende

Promessen

…………………………….
3.940.447,43

49.720.860,06
Voorschotten

op

Consignatiën ……………………….

2.389.442,39
Gebouwen

………………………………………..

4.735.360,01

Totaal ……
f
241.758.618,95

CREDIT

Kapitaal

………………. . ………………
.

…………
f
3550000
Reservefonds ………………………………………
8.584.219,51
Buitengewone

Reserve

…………………………….
1.800.000,—
Waarborgfonds Credietvereeniging ……………………
,,

5.351.237,50
Reserve

Credietvereeniging

…………………………
2.353.896,16

f
53.589.353,17
Aandeelhouders voor gedeponeerd als waarborg voor 90 pOt.
–
–
storting op aandeelen B:
Effecten

.

………………………..
f

1.562.120,-
Contanten

……………………….
Leen-Depot

Effecten

…………………………
,, 33.196.020,-
Contanten

………………………..
30.530,—.

Totaal Effecten …………….-

34.758.140,-
Totaal Contanten ……………………….
•

38.910,-

Zieken- en Pensioenfonds …………………………..

2.110.347,94

Deposito’s ……………………………………….

38.665.866,26
Prolongatie-Deposito’s

……………………………..

•

4.925.600,-
Saldi Rekeningen Courant
——————————f
61.925.053,84
voor-gelden in het Buitenland .. ,, 11.885.238,39

Credietvereeniging …………..

4.067.321,04
77.877.613,27
B. W. Blijdenstein & Co., Londen, B. W. Bli.jdenstein Jr.,
Enschede en Ledeboer & Co., Almelo

8.241.006,74
De Nederlandsche Bank

………………… . ……….

636.031,94
Te betalen wissels …………………………………
•

,, 17.481.085,78
Diverse Rekeningen ……..

………………………..
.,,

3.434.663.85

Totaal ……
.
f
241.758.618,95