Vorig jaar zomer piekten de gasprijzen op een veelvoud van wat er voor de Russische inval in Oekraïne gangbaar was. Nadat Europese overheden in allerijl hun gasvoorraden hadden aangevuld, daalden de prijzen weer vlot naar een wat lager maar nog altijd historisch hoog niveau. Een geluk voor de Nederlandse overheid, want door de daling bleven de uitgaven aan het energieprijsplafond uiteindelijk beperkt.
Er zijn risico’s dat de gasprijzen de komende winter opnieuw scherp zullen stijgen. Vorig jaar viel er aanbod weg, maar viel ook de vraag mee: het was relatief warm in Europa, zodat het gasverbruik redelijk laag was. En China zat in een lockdown, wat ook de vraag naar gas omlaag drukte. Bovendien zal per oktober de laatste aanvoer vanuit Groningen gaan stoppen.
Toch zijn de vooruitzichten voorlopig gunstig. Ten eerste wil het met het herstel van China nog niet heel erg vlotten. Ten tweede zijn de Europese gasvoorraden al op een hoog niveau voor de tijd van het jaar (figuur). Ten derde heeft Europa in korte tijd alternatieven gevonden voor gasleveranties uit Rusland. Europa betrekt intussen veel meer vloeibaar gas, vooral uit de Verenigde Staten. Vloeibaar gas brengt wel extra bewerkingen met zich mee, maar de capaciteit om deze uit te voeren is in betrekkelijk korte tijd opgeschaald. Een flinke prestatie dus.
Een wellicht nog grotere prestatie is de vermindering van het Europese gasverbruik. Het doel om dit met vijftien procent terug te dringen ten opzichte van het niveau in 2019–2021 is in het eerste kwartaal van 2023 jaar ruimschoots gehaald: het gasverbruik lag volgens Bruegel achttien procent lager. Bij industriebedrijven en gezinnen daalde het verbruik met negentien procent. Daarnaast was er dertien procent minder gas nodig om energie op te wekken, mede dankzij de herstart van de kerncentrales in Frankrijk, en de uitbreiding van duurzame alternatieven zoals wind- en zonne-energie.
Wel is de resterende invoer van Russisch gas nog een risicofactor. Die vormt nog een kleine tien procent van de totale gasinvoer, ten opzichte van veertig procent vorig jaar. Daarmee blijft Europa gevoelig voor de grillen van Moskou, en helpt het Rusland bovendien om de oorlog in Oekraïne te bekostigen. Met de continuering van de Europese reductiedoelstelling van vijftien procent kan deze afhankelijkheid beperkt worden.
Auteur
Categorieën