Europese begrotingsafspraken dwingen de overheid tot het voeren van procyclisch begrotingsbeleid. Dit stelt het prille herstel van de Nederlandse economie in de waagschaal.
ESB Input / output
Input //output
Deregulatie
lijke deregulering leidt tot een daling van de
arbeidsproductiviteit in sectoren waarin relatief
veel gebruik wordt gemaakt van hoogopgeleid
personeel. Het blijkt echter ook dat de nietfinanciële sector profiteert van de deregulatie
door verbeterde dienstverlening van banken,
wat veroorzaakt kan zijn door de toename van
hoogopgeleide werknemers bij banken. Het
netto-effect van deregulering hangt dus af van
waar hoogopgeleiden het meest productief zijn.
Het aantrekken van getalenteerd personeel door
de bankensector gaat ten koste van de arbeidsproductiviteit in de niet-financiële industrie.
Kneer vindt bewijs voor deze hypothese aan de
hand van empirisch onderzoek met data over
banken in de Verenigde Staten over de periode
1997–2008. De auteur gebruikt de verschillen tussen staten in de VS in het afbouwen van
restricties met betrekking tot het overnemen
van werknemers tussen verschillende sectoren,
waardoor getalenteerd personeel eenvoudiger
van de niet-financiële naar de bankensector kan
overstappen. Uit de resultaten blijkt dat derge-
Klimaat
In de economische analyse van klimaatverandering
speelt de discontovoet een centrale rol. Deze wordt
vaak vastgesteld door middel van een standaard
Ramsey-vergelijking, die bestaat uit drie parameters: de tijdsvoorkeur, de mate van risicoaversie
en de groeivoet van consumptie. Een impliciete
aanname is echter dat de kosten en opbrengsten
van de reductie van vervuiling gelijkmatig over
de wereld worden verdeeld. Uit eerder onderzoek
blijkt echter dat de kosten van vervuilingsreductie
vooral worden gedragen door rijkere landen, terwijl
toekomstige generaties uit armere landen vooral
profiteren. Tol onderzoekt aan de hand van een
theoretisch model de effecten van het loslaten van
deze aanname op de schattingen van de kosten van
CO2-uitstoot. Uit de resultaten volgt dat optimaal
klimaatbeleid verschillende belastingtarieven voor
verschillende regio’s zou moeten hanteren. Daarnaast blijkt dat de standaard Ramsey-regel de sociale kosten van CO2-uitstoot substantieel onderschat.
Kneer, C. (2013) The absorption of talent into finance:
evidence from U.S. banking deregulation. DNB Working
Paper, 391.
Innovatie
Uit eerder onderzoek blijkt dat
hoogopgeleide
arbeidskrachten
de neiging hebben om zich te concentreren in innovatieve regio’s, de
zogenoemde innovatie-eilanden.
Dit komt doordat de beloning van
vaardigheden en onderwijs in deze
regio’s hoger ligt dan elders. Dit
heeft gevolgen voor de achterblijvende regio’s, bijvoorbeeld door
verlies van menselijk kapitaal.
Caragliu en Nijkamp laten aan de
hand van een theoretisch model
zien dat het verhogen van het aantal verbindingen van innovatieeilanden met andere regio’s door
bijvoorbeeld infrastructuur, de negatieve gevolgen voor achterblijvende regio’s vermindert.
Herinneringen
Hai et al. ontwerpen een theoretisch model waarin
naast duurzame en niet-duurzame consumptiegoederen ook herinneringsgoederen zijn opgenomen.
Een herinneringsgoed, bijvoorbeeld een bruiloft of
een vakantie, is een goed waaraan een consument
ook nut ontleent nadat deze is geconsumeerd. De
consumptie van herinneringsgoederen beïnvloedt
dus ook het toekomstige nut. Uit het model blijkt
dat het optimale consumptie atroon van herinnep
ringsgoederen niet egaal is. Huishoudens zouden
de consumptie van herinneringsgoederen in geval
van een negatieve inkomensschok moeten uitstellen. Het model laat zien dat een ongelijkmatig consumptiepatroon van huishoudens niet hoeft te leiden tot welvaartsverlies, zoals in eerder onderzoek
wel geconcludeerd werd.
Hai, R., D. Krueger en A. Postlewaite (2013) On the welfare
cost of consumption fluctuations in the presence of memorable goods. Netspar Discussion Paper, 027.
Caragliu, A. en P. Nijkamp (2013) From
Tol, R.S.J. (2013) Modified Ramsey discounting for climate
islands to hubs of innovation: con-
change. Tinbergen Institute Discussion Paper, 130.
necting innovative regions. Tinbergen
Institute Discussion Paper, 141.
EICIE 2013 (kw3)
De Econometric Institute Current Indicator of the Economy (EICIE) voorspelt de stand van de economie. De
economie wordt gemeten door het bnp tegen marktprijzen. Het onderliggende model correleert het bnp met het
aantal werkenden bij Randstad. De EICIE geeft de toe570
1,1
(0,15)
of afname aan ten opzichte van hetzelfde kwartaal een
jaar eerder. Het getal tussen haakjes geeft het verschil aan
met de gemiddelde EICIE van de laatste elf kwartalen.
De EICIE wordt samengesteld door Philip Hans Franses en Bert
de Groot (Erasmus Universiteit Rotterdam).
Jaargang 98 (4669) 27 september 2013
Input / output ESB
Sociaal
Sociale vaardigheden, ofwel vaardigheden om effectief met mensen om te gaan door bijvoorbeeld
het beïnvloeden of motiveren van mensen, zijn een
belangrijke voorspeller van arbeidsmarktsucces.
Dit blijkt uit modeltoetsing door Borghans et al.
aan de hand van gegevens uit de Verenigde Staten,
Groot–Brittannië en Duitsland over de periode
1970–2006. Computers hebben ervoor gezorgd
dat sociale vaardigheden belangrijker werden op de
werkvloer, maar dit effect is zwakker geworden over
de tijd. Het blijkt dat in functies waar sociale vaardigheden belangrijk zijn een zelfselectie plaatsvindt
van bevolkingsgroepen met betere sociale vaardigheden. Zo werken in dergelijke functies relatief
meer vrouwen dan mannen, maar minder etnische
minderheden en immigranten.
Fragmentatie
Arbeidsmarkt
De internationale uitbesteding van
productieactiviteiten heeft gevolgen voor de arbeidsmarkt. Dit komt
doordat door de fragmentatie van
de productie relatief minder werknemers voor productiewerkzaamheden in Nederland benodigd zijn,
maar meer werknemers voor het
plannen en coördineren van transacties. Uit een enquête uit 2011
onder 109 bedrijven en diepte-interviews met zeven bedrijven concluderen Berghuis en Den Butter
dat het netto-effect op het aantal
banen niet negatief hoeft te zijn.
De arbeidsmarktpositie van niet-westerse immigranten is in veel Europese landen slechter dan die
van de autochtone bevolking. Zo is de werkloosheid vaak hoger onder immigranten. Cerveny en
Van Ours onderzoeken of er een verschil bestaat in
het effect van de recente economische crisis op de
arbeidsmarktpositie van de twee bovengenoemde
bevolkingsgroepen. Zij concluderen aan de hand
van data over de periode 2007–2013 dat de werkloosheid en de kansen om een baan te vinden onder de niet-westerse beroepsbevolking in absolute
termen sterker stegen dan onder de autochtone
bevolking. Echter, relatief is er geen verschil waar te
nemen in de verandering van de kans om een baan
te vinden van beide bevolkingsgroepen.
Berghuis, E. en F.A.G. den Butter (2013)
Cerveny, J. en J.C. van Ours (2013) Unemployment of non-
Borghans, L., B. ter Weel en B.A. Weinberg (2013) People
Labour market effects of international
western immigrants in the Great Recession. CentER Discus-
skills and the labor-market outcomes of underrepresented
fragmentation of production; evidence
sion Paper, 049.
groups. CPB Discussion Paper, 253.
from a survey and case studies in the
Dutch industry. Tinbergen Institute Dis-
Gezondheid
cussion Paper, 136.
Testosteron
Een hoger inkomen van de moeder leidt tot een
betere gezondheid van het kind. Het effect is echter klein, en wordt niet gevonden bij moeders die
vallen onder Medicaid, het Amerikaanse steunprogramma voor de gezondheidszorg voor personen
met een laag inkomen. Een verdubbeling van het inkomen van moeders die niet onder Medicaid vallen,
gaat gemiddeld samen met een honderd gram hoger
geboortegewicht en een verlenging van de zwangerschapsduur met 0,7 weken. Verder blijkt dat de kans
dat de moeder rookt of alcohol consumeert tijdens
de zwangerschap niet wordt beïnvloed door het inkomen van de moeder. Dit concluderen Mocan et
al. aan de hand van empirisch onderzoek met data
over geboortes in de VS in de periode 1989–2004.
Uit de biologie is bekend dat het
ene kind van een tweeling wordt
blootgesteld aan testosteron van
de ongeboren tweelingbroer, wat
kan leiden tot meer mannelijk
gedrag op latere leeftijd. Gielen
et al. gebruiken dit gegeven om
aan de hand van data van Nederlandse tweelingen over de periode
1959–2009 te onderzoeken of de
blootstelling aan testosteron leidt
tot een hoger loon op later leeftijd.
Uit de resultaten blijkt dat mannen
met een tweelingbroer inderdaad
meer verdienen op latere leeftijd.
Voor vrouwen met een tweelingbroer is dit effect echter niet gevonden.
Accounting
Een accountingstandaard die gebaseerd is op principes (principle-based) zorgt er niet voor dat bedrijven hun boekhouding minder manipuleren, zoals
soms geconcludeerd wordt in het debat over een
meer op regels gebaseerde versus een meer op principes gebaseerde accountingstandaard. Dit concluderen Bijkerk et al. aan de hand van speltheoretisch
onderzoek. Uit de analyse blijkt dat door een op
principes gebaseerde accountingstandaard accountants meer gefocust worden op verdachte gevallen.
Een principle-based standaard beïnvloedt de prikkels van bedrijven om de resultaten te manipuleren
alleen indirect, doordat bedrijven op het onderzoek
kunnen anticiperen door de boekhouding minder
verdacht te laten lijken. Dit effect is sterker naar
mate bedrijven een groter deel van de kosten van
een accountantsonderzoek moeten dragen.
Gielen, A.C., J. Holmes en C. Myers
(2013) Testosterone and the gender
Mocan, N., C. Raschke en B. Unel (2013) The impact of mo-
Bijkerk, S.H., V.A. Karamychev en O.H. Swank (2013) Agres-
wage gap. IZA Discussion Paper, 7575.
sive reporting and probabilistic auditing in a principle-based
thers’ earnings on health inputs and infant health. NBER
environment. Tinbergen Institute Discussion Paper, 131.
Working Paper, 19434.
Bouwsector
De seizoensgecorrigeerde productie van de bouwsector
in de Europese Unie is in het tweede kwartaal van 2013
ten opzichte van het eerste kwartaal gemiddeld met 0,7
procent toegenomen. Griekenland noteerde met 29,5
procent de hoogste groei, nadat in het eerste kwartaal van
Jaargang 98 (4669) 27 september 2013
0,7%
Stijging productie
Europese bouwsector
2013 de productie vergeleken met het voorgaande kwartaal nog met 10,5 procent was afgenomen. In Nederland
nam de productie van de bouwsector met 1,4 procent af.
Eurostat (2013) Euro area production in construction up by 0.3%.
Eurostat Newsrelease, 18 september.
571