Column: Kraamzorg uit het basispakket

Column ESB

Kraamzorg uit het basispakket

B

niet zo goed, loop ons vrouwen alsjeent u recent nog op kraam-­
blieft niet voor de voeten.†Dat is ook
visite geweest? De kans is
waarom bij een doordeweeks bezoek
groot dat een kraam­er­
v
in de kraamperiode zelden een vader
zorgster u een kopje koffie
aanwezig is. Pas als de kraamzorg weg
en beschuit met muisjes aanbood om
is, verschijnt de vader weer.
vervolgens verder te gaan met de huisHet toeval wil dat met het verhuizen
houdelijke bezigheden. Misschien dat
van kraamzorg van het basis- naar het
ze tussendoor nog even langskwam
aanvullende pakket bijna 300 milom de pas geborene te temperaturen
joen euro wordt vrijgespeeld. Precies
en te verschonen, en dat ze een bohet bedrag dat Schippers nog zoekt.
terham maakte voor een ouder broerDe organisaties rond kraamzorg zien
tje of zusje. Na een tijdje meldde ze
de bui al hangen en hebben tijdens
waarschijnlijk vriendelijk doch gedeeen consultatiebijeenkomst bij het
cideerd dat de jonge moeder nu toch
Zorg­
instituut aangegeven dat de
echt even moet rusten en dat u weg
Barbara Baarsma
kraamzorg in het basispakket moet
moest. Terwijl u wegliep, zag u mogeDirecteur van SEO Economisch
blijven. Begin september is er weer
lijk nog net hoe de kraamhulp de was
Onderzoek en hoogleraar aan
een overleg.
ophing of de koffiemokken afwaste.
de Universiteit van Amsterdam
Bijna alle moeders in Nederland krijNa een aantal van dit soort kraam­
gen kraamzorg. Standaard is dat 49
visites en mijmerend over mijn eigen
uur, dagelijks zo’n zes uur verspreid
kraamperioden, moest ik aan minister Schippers van VWS denken. In februari 2013 was zij bij over acht dagen. Daarbovenop helpt de kraamverzorgster bij
B
­ uitenhof en deed iets slims. Het kabinet was voornemens thuisbevallingen (een vijfde van de vrouwen bevalt thuis, een
om het basispakket te verkleinen om daarmee anderhalf mil- afnemend percentage). Van die 49 uur dient volgens het Lanjard euro te bezuinigen. Dat was zo afgesproken in het regeer- delijk indicatieprotocol kraamzorg (LIP) 12 uur te worden
akkoord. Maar elke keer als diezelfde overheid met een voor- besteed aan voorlichting en instructie. Dat kan zeker bij een
stel kwam, was er direct veel rumoer en zware tegenstand. In eerste kind best nuttig zijn, al kunnen ervaren moeders of vaplaats van voorstellen steeds af te wijzen, vroeg Schippers aan ders in de naaste omgeving van de jonge moeder dit ook best
artsen, burgers en patiënten(organisaties) om het komende voor hun rekening nemen.
jaar eens met haar mee te denken. “Wat kan er volgens u uit De rest van de kraamzorg bestaat volgens het LIP uit ‘verzorgen van moeder en kind’, ‘waarborgen van hygiëne’ en ‘uitvoehet basispakket?â€
VWS ontving ruim 800 voorstellen, waarvan er bijna één op ren huishoudelijke taken’. Tot slot wordt er ook nog vijf uur
de vijf in de categorie ‘vruchtbaarheid, zwangerschap en beval- besteed aan ‘observeren, signaleren en rapporteren’. Daarmee
ling’ viel. Alle voorstellen zijn voorgelegd aan het Zorginsti- lijkt kraamzorg een vooruitgeschoven post van jeugdzorg. Opvallend is dan ook dat gezinnen in achterstandswijken bijna
tuut, dat eind 2014 met een advies voor de minister komt.
Intussen is het politieke speelveld veranderd. In de zomer van dertig procent minder uren kraamzorg afnemen. Los daarvan
2013 bereikte Schippers een akkoord met zorgpartijen, waar- kan jeugdzorg waarschijnlijk efficiënter worden geregeld dan
door de voorgenomen versobering van het basispakket is aan- via het verlenen van kraamzorg.
gepast. Van de oorspronkelijke anderhalf miljard euro blijft Door kraamzorg uit het basispakket te halen, haalt Schippers
300 miljoen overeind. De rest van de bezuiniging moeten in één klap haar doelstelling. Dat is natuurlijk fijn, maar een
artsen realiseren door strenger te worden bij het verlenen van principiëler argument is dat kraamzorg beter past in de aanzorg uit het basispakket. Selectievere toegang tot het basispak- vullende verzekering. Dan betalen verzekerden bewust voor
ket dus. Schippers heeft aangegeven ook bij de pakketverso- de gemaksdiensten en wordt voorkomen dat essentiële zorg
bering van 300 miljoen euro te zullen putten uit de meer dan uit het pakket moet. In het basispakket verdringt kraamzorg
bovendien privaat geleverde mantelzorg. Alleen in die gevallen
800 reacties.
Daar dacht ik allemaal aan na het zoveelste kraambezoek. Is dat kraamzorg voorkomt dat vrouwen langer in het ziekenhuis
kraamzorg wel zorg, of is het een gemaksdienst die bij uitstek moeten liggen, kan kraam- of thuiszorg kosteneffectief zijn.
past bij de participatiemaatschappij? Waarom kan de vader Met het verwijderen van kraamzorg uit het basispakket moet
eventueel samen met familie of vrienden het huishouden niet de rekening overigens niet bij werkgevers worden gelegd; geen
overnemen en zorgen voor moeder en kind? Henriëtte Prast door de werkgever betaald vaderschapsverlof dus. De kerstwees in 2008 in het Financieele Dagblad al op het anti-eman- boom van verlofdagen hangt al veel te vol. Bij een volgend
cipatoire effect van de kraamzorg, omdat de vader in de eerste kraambezoek ontvangt u beschuit met muisjes van de vader
dagen na de bevalling wordt buitengesloten: “Jij man kan dit die zo zijn vakantie viert.

Jaargang 99 (4692) 28 augustus 2014

De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.

525