Als België niest…
Aute ur(s ):
DNB (auteur)
Deze rubriek w ordt maandelijks samengesteld door Bouke Buitenkamp, Maarten van Rooij en Ad Stokman van de Nederlandsche Bank.
Ve rs che ne n in:
ESB, 86e jaargang, nr. 4332, pagina 854, 2 november 2001 (datum)
Rubrie k :
DNB-indicator
Tre fw oord(e n):
conjunctuur
De Belgische economie is een goede graadmeter voor de Europese. Reeds in april voorspelde de indicator de huidige Europese
verkoudheid.
Als Duitsland niest, raakt Nederland verkouden is een bekend gezegde in Nederlandse financieel-economische kringen. Het stadium
van niezen is de Duitse economie inmiddels voorbij. Nu is het veeleer de vraag of de verkoudheid zal omslaan in griep of zal
overwaaien. Vooralsnog zijn de tekenen voor een spoedig herstel niet gunstig. Al ruim voor de fatale elfde september liep de Duitse
conjunctuur terug, maar de nieuwste cijfers tonen dat de belangrijkste graadmeter voor Duitsland, de Ifo-index, in september verder is
gedaald tot het laagste niveau in acht jaar. De groeiramingen voor Duitsland zijn voor dit jaar naar beneden bijgesteld tot onder de één
procent. Onder de huidige uiterst onzekere omstandigheden kan er geen stellige uitspraak worden gedaan of we hier met een
hardnekkige griep te maken gaan krijgen. Om met Kenneth Galbraith te spreken: “Good forecasters know they don’t know”. Zo ver
zouden wij niet willen gaan, maar terughoudendheid is op zijn plaats: de glazen bol van voorspellers is meer dan anders beslagen.
Nederland ondervindt de negatieve gevolgen van de economische verzwakking in het buitenland. De groeivooruitzichten voor dit jaar
kruipen in de richting van één à anderhalf procent, wat even wennen is na een ‘gouden’ lustrum met jaarlijkse groeicijfers van gemiddeld
zo’n 3½ procent. De DNB-graadmeter voor de Nederlandse conjunctuur laat zien dat de komende zes maanden nog geen kentering in het
verschiet ligt (zie figuur 1). Alle vijf deelindicatoren waaruit deze graadmeter is opgebouwd duiden op een voortgaande daling. figuur 1
Figuur 1. DNB-conjunctuurindicator
Als België niest…
De Duitse economische ontwikkeling is belangrijk voor de Nederlandse en de Europese in haar geheel. De samenhang tussen de
economieën komt onder meer tot uitdrukking in de correlatie tussen de bbp-groeicijfers van deze landen. Over een lange periode bezien,
is de correlatie tussen de jaarlijkse bbp-groei in Duitsland en Europa meer dan tachtig procent. Opmerkelijk genoeg is die voor de
Belgische bbp-groei aanmerkelijk hoger met een correlatiecoëfficiënt van 0,93 met de EU, terwijl voor Nederland de correlatiecoëfficiënt
rond de 0,72 ligt. België kwalificeert zich daarmee als een spiegel van Europa. Deze eigenschap danken onze zuiderburen aan de
geografisch centrale ligging in Europa, met grote buurlanden als Duitsland, Frankrijk en – iets verder – het Verenigd Koninkrijk, alsmede
aan de grote mate van openheid van de economie. De Belgische export van goederen en diensten beslaat driekwart van het nationale
bruto binnenlandse product en daarvan is meer dan zeventig procent bestemd voor de EU. Naast de eigenschap van ‘spiegel’ blijkt uit
een studie van de Nationale Bank van België (NBB) dat de Belgische conjunctuur ook voorloopt op die van het eurogebied 1. De
verklaring voor deze eigenschap zou gezocht moeten worden in de structuur van de Belgische economie, bijvoorbeeld in een
verhoudingsgewijs sterk accent op de productie van vroegcyclische intermediaire producten, maar volgens de studie van de nbb laat het
voorhanden zijnde cijfermateriaal zo’n conclusie niet zonder meer toe.
…raakt Europa verkouden
De op de Nederlandsche Bank ontwikkelde ‘leading indicator’ voor België bevestigt deze eigenschap. In figuur 2 is deze indicator afgezet
tegen de gerealiseerde conjunctuur in de EU. De omslagpunten van de Belgische indicator blijken gemiddeld genomen circa vier
maanden vooruit te lopen op die van de EU. Gerekend vanaf 1976 heeft de indicator voor België slechts twee keer een verkeerd signaal
afgegeven en was ze één keer te laat. Van de jongste in augustus 2000 ingezette kentering in de Europese conjunctuur werd in april van
dat jaar gewag gemaakt door een ‘niezende’ dnb-indicator voor België. Uit de figuur blijkt tevens dat er nog geen sprake is van een van
verkoudheid herstellend Europa
Figuur 2 Conjunctuur EU en indicator Belgie.
1 J. Vanhaelen, L. Dresse en J. De Mulder, The Belgian industrial confidence indicator: leading indicator of economic activitiy in the
euro area?, Nationale Bank van België, NBB working paper nr. 12, 2000.
Copyright © 2001 – 2003 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)