La Fontaine opnieuw bekeken
J.J.M. Theeuwes
Krekel en Mier werden als eeneiige
tweeling geboren en zijn dat de rest van
hun leven gebleven. Ze hadden beide
dezelfde gelukkige jeugd maar gingen
desondanks economie studeren in de
Randstad, aan dezelfde faculteit. Ze
studeerden op dezelfde lentedag af,
door hun moeder voor het laatst in hetzelfde pakgestoken. Alleen hun scriptie
was verschillend. Mier leverde na dag
en nacht zwoegen een gezwollen scriptie van 700 kantjes af. Krekel had met
zijn zeven pagina’s de allerdunste scriptie ooit ingediend.
Miers scriptie beschreef het bestrijden van de werkloosheid sinds de
Griekse oudheid en toonde aan dat het
vanaf die tijd al hopeloos was en probeerde zo de zittende regering een hart
onder de riem te steken. Krekels scriptie
was zuiver theoretisch en bewees op
zeer elegante wijze hoe je door steeds
een consument toe te voegen aan de
economie uiteindelijk een oneindig aantal consumenten kreeg. Hij stelde dat dit
belangrijke consequenties had voor het
algemeen evenwicht maar verder voor
niets anders.
Over Miers scriptie werd door de examencommissie wat lacherig gedaan. Hij
had er duidelijk heel veel werk in gestoken en het was vermoedelijk allemaal
wel erg relevant, maar ja, het was zo
beschrijvend. Men vond Krekel lef hebben om het zo kort te houden. Het zag
er indrukwekkend uit met al die griekse
symbolen en een cummetje was terecht.
De zomer
“It is easier to prove theorems than to
establish enduring facts”, James J.
Heckman (Yale)
hij kreeg steeds de verkeerde tekens
voor zijn reactiecoefficienten. En bij het
simuleren stierf het mensenras uit voor
het jaar 2000. Het liep niet echt lekker.
Daarom werd het een dik rapport. Het
kwam ook niet op tijd klaar en de opdrachtgever was zo boos dat hij het
meteen al in de la gooide.
Krekel kon fluitend het bewijs van zijn
proefschrift veralgemeniseren van een
homogene consument tot twee heterogene door handig gebruik te maken van
de stelling dat twee keer oneindig ook
oneindig is. Tijdens een studieverblijf
aan de Beach University of Hawaii
bleek het algemene bewijs voor N consumenten een fluitje van een cent. Een
wat langer verblijf aan de Bahama Center for Advanced Studies stelde hem in
staat een overzichtsstuk te schrijven
over “Infinite consumers in all dimensions”. Het liep als een tierelier.
De winter
In de zomer van dat jaar werden ze
beide universitair docent in dezelfde
vakgroep van dezelfde Randstaduniversiteit, met dezelfde onderwijsopdracht. Mier was nog steeds met het lot
van de mensheid begaan en haalde een
grote onderzoeksopdracht en een dikke
buidel geld binnen. Zijn taak was te
onderzoeken hoe zijn opdrachtgever
het menselijk lot kon verbeteren. Laten
we stellen dat Mier zich aan dit onderwerp heeft vertild. Hij is een groot aantal
zomers niet op vakantie geweest en
draagt nu een bril. Vuile handen kreeg
hij van het werken met data. Helemaal
schoon zijn ze nooit geworden (de
data). Hoe eenvoudig zijn modelletjes
ook waren, hoe hard hij ook probeerde,
ESB 22-8-1990
“The paper that wins tenure is not
likely to influence any decision maker.
The paper that influences a member of
Congress is likely to be dismissed as
recreational, not professional, activity
by one’s academic colleagues”, Henry
J. Aaron (Brookings)
kel school moeiteloos omhoog in de
achting van zijn mede-economen. Zijn
overzichtsartikel was het onderwerp
van een specialisten-workshop in een
zeventiende-eeuwse Italiaanse villa.
Met een niet al te grote niet door zijn
publikaties promoveerde Krekel op een
winterse dag met Mier als paranimf en
een cummetje als versiering.
Mier kreeg nauwelijks wat gepubliceerd. Eerst was er het embargo van
zijn opdrachtgever. Na lang wachten en
veel brieven met “I am sorry” en “I am
afraid” kon hij eindelijk wat kwijt over het
menselijk lot in enige beleidsgerichte
publikaties. lemand in de benoemingscommissie meende naar aanleiding
daarvan dat Mier toch goed werk had
gedaan. Maar de anderen zeiden dat
het technisch niet zoveel voorstelde.
Het ging niet verder dan de gewoonste
kleinste kwadraten en een logitje in de
appendix.
Rond Kerstmis werd Krekel opgebeld
dat hij op de eerste plaats stond voor de
hoogleraarsbenoeming. Het moest nog
wel even langs de zusterfaculteiten
maar dat mocht geen probleem geven
met zijn publikatielijst.
De moraal
Toen Jean de La Fontaine (Frankrijk)
leefde (1621 -1695) was er nog gerechtigheid:
“La cigale, ayant chante
tout I’ ete,
se trouva fort depourvue
quand la brise fut venue”
In 1990 rest ons slechts efficientie.
Zuiver wetenschappelijk onderzoek is
een publiek goed zoals klassiek ballet.
De onzichtbare hand van Adam Smith
laat de prima ballerina vallen en een
vrije markt schiet te kort en investeert te
weinig in fundamenteel onderzoek.
Economische faculteiten weten van
wanten en Eric Hanushek (Rochester)
kan dan ook geruststellen dat: “The tendency to underinvestmay be sufficiently
offset by publication and promotion incentives within universities”.
Krekel publiceerde zijn scriptie over
het een-consument geval integraal in
J.J.M. Theeuwes
een 1-punts tijdschrijft. Zijn uitbreiding
naar twee heterogene consumenten
volgde vrij snel nadien in een 2-punten .1. De citaten komen uit beschouwingen over
tijdschrift. Hetzelfde jaar nog werd zijn het onderwerp “Social science research and
policy”,
door de genoemde auN-consumenten paper geaccepteerd teurs engeschrevengepubliceerd in de Jourrecentelijk
voor publikatie in een 4-punten tijd- nal of Human Resources, jg. 25, nr. 2, voorschrift met extra grote bladspiegel. Kre- jaar 1990.
759