Jrg. 12, editie 589

13 APRIL 1957

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN

E*conom1schPw
‘Stat1*stische

Beri*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL
;
NIJVERFIEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN
VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

• UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

12E
JAARGANG

WOENSDAG 13 APRIL 1927

No. 589

INHOUD..
Blz.

OPHEFFING VAN HANDELSI3ELEMMERTNOEN door
Prof.
Mr. Dr. G. M. Verrijn Stvart ………………….
332
De werkgevers en de sociale verzekering door
Ir. B.
Bölger……………………………………
333

Het pijpeu
.
kartel door
A. W…………………….
335
Nieuwe Bedrjfsorganistie door
Dr. F. L. Rvtgers
….
337
BUITENLANI)SCHE MEDEWERKING:
De concernbeweging in Duitechiand door
Dr. Walter
Greiling ………………………………..
338
Iets omtrent die Diamantnywerheid in Suidafrika
door C. G. W. $chumalln …………………
.
340

AM’TEEKENINGEN:
Het Jaarverslag van de Duitsche 1{ijksbank

……
342
IndeEcijfers van groothandeisprijzen …………..
343
Indexcijfers

van groot. en kleinhandeisprijzen

in
Nederl.-Indië

……………………………
344

,I
AANDCIJFERS:
Emissies in Maart
1927

…………………….
346
Giro-omzet .bij De Nederlandsche Bank …………
347
Postchèque en

Gisodienst ……………………
347

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….347-35
4

Geidkoersen.

I

Bankstaten.

Goederenhandel.
Wisselkoersen.

I

Effecte

I

Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen
Secretaris: Mr. Q. J. Terpstra.

ECONOMISCH-STATISTISCHE .BERJCHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr L. H.
van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandela; Prof. Dr. E. Moresco;
Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen Biwon
Rengers; Prof. Mr.

H. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr.
Q. J. .Terpstra;
Prof.
Mr. F. de Vries.

Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.
Secretariaat: Pieter de liloochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postrekening .8408.

Abonnementsprijs voor het ‘weekblad franco P. p.
in
Nederland f 20,—, Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs von het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.

Aange teekende stukken: Bijkantoor Ruige plaatweg.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver.
tenties: Nijgh d van Ditmar’s Uitgevers.Maatschappij, Rot.
terdam, Amsterdam, ‘s-Oravenhage. Postchè qua.
en
£,iro.
rekening No: 6729.

–

BERICHT.

Met het oog op do a.s. feestdagen zal het volgend

No. op Donderdag 21 April verschijnen.

12 APRIL 1927.

In den toestand van de geidmarkt kwam geen ver-

Iindering; het aanbod van geld bleef nog vrij gering.

Particulier disconto noteerde 3% pOt.; slechts enkele

posten konden af en toe Voor 3/1 pot. plaatsing vin-

den. De prolongatienoteering schommelde tusschen

3% en 3% pOt.
* *
*

De weekstaat van De Nederlandsche Bank geeft

geen veranderingen van groote beteekenis te zien. De

post binnenlandsche wissels daalde met
f
6,8 millioen.

De beleeningen
blijken
met
f
2 millioen te zijn afge-

nomen. Het renteloos voorschot aan het Rijk vermin-

çlerde net
f
4,3 millioeri.

De goudvoorraad daalde met
f
100.000. De zilver-

voorraad liep met
f
400.000 terug. De Post papier op

het buitenland en de diverse rekeningen onder het

tief stegen resp. met
f
200.000 en
f
2,8 millioen.

De biljettencirculatie vertoont een teruggang van

,.13,8 millioen. De rekening-couratsa14i stegen met

f
5
2
1
7 millioen. Het beschikbaar metaalsaldo klom met

f
1,7 millioen. Het dekkingspercentage bedraagt

rim 53.
* *
*•

. De wisselmarkt was de afgeloopen week zeer rustig.

Do middenkoers voor Dollars was de geheele week

2,4915/18 en Ponden varieerden nauwelijks
Vs
cent. Ook

i de koersen van de meeste andere wissels kwam

nauwelijks eenige verandering. Zelfs Lires bleven

vij stabiel. Alleen Madrid was weder zeer onregel-

matig en schommelde vooral in het begin der week

eçn.ige malen tu’ssc’hen 44,90 en 43,95 heen en weer;

slot 44,20. Terwijl Oslo •na een vrij stabiele periode

omstreeks 65,—,. Donderdag plotseling tot 64,55 in-

zakte.

–

LONDEN,
11 APRIL 1927.

De geldmarkt .had een zeer normaal verloop verleden

week. Nadat in het begin der week nog eenige bedra-

gen aan de Bank van Engeland waren terugbetaald en

èen oogenblik van grootere vraag, zooals tegenwoordig

gebruikelijk op Woensdag, zich had doen gevoelen,

bléef geld verder at cali, voor zoover niet van de

Clearing banks genomen, verkrijgbaar tot prijzen van

3% en 3% pOt.

• In de afgei’oopen week ontving de Bank van Enge-

land een groot deel yan het inkomende goud, zoodat

disconto ook met de •hoop op verdere groote goudin-

vöeren in deze week, zwakker werd op 4% en heden

voor prima bankaccepten eigenlijk niet beter is dan

4/16. Schatkistbiljetten werden Vrijdag tegen een frac-
tie over 4% toegewezen.

332

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

.

13 April 1927

OPHEFFING VAN

HANDELSBELEMMERINGEN.

De Economische Conferentie van Genève komt in

het zicht. en vol verwachting vraagt men zich af, tot

welke resultaten zij zal leiden. Dat zij, zal bij’dragen tot

betere internationale verstandhouding en .dat de vei

schillen’de afgevaardigden na afloop van de samen’-

komst, ieder voor zijn eigen land, waardevolle denk
1

beelden zullen medebrengen van eene besjreking, ‘die

eene uiting is van de dringende noodzaak tot beterë

internationale samenwerking op economisch gebied eii
tot het wegnemen van ‘de talloo’ze, schadelijke be1e

meringen, welke daaraan thans in den weg staan,

daaraan behoeft niet te worden getwijfeld. Reeds oi

die reden is ‘de Conferentie, vooral voor een land, al
het, onze, aangewezen al’s :dit is op een Vrij interna-

tionaal verkeer, van belang. Doch het is niet te on

kennen, dat ten aanzien van verschillende onderwer

pen, welke ter Conferentie zullen wordea’ besproken’,

het gevaar dreigt, dat het zal blijven bij mooie wooi-
den; de internationale stemming zal door •de bespré

kingen stellig verbeteren, doch de vraag zal zijn, df

men op tastbare resultaten zal ‘kunnen wijzen. Ge-

lukkig zijn er ook onderwerpen, waar men wèl tot
iesultaten ‘zal kunnen komen, en één daarvan vo

men de handelsbelemmeringen, die al’s eerste punt

voorkomen onder de rubriek Handel van de agendk

der Conferentie.

Over de ‘beteekeniis van dit onderwerp in het aig-

meen behoeven wij niet meer. uit te weiden na ‘de b-
schouwingen van Mr. Ritter over het bekende rappoit

van ‘de I.K.K. en van den heer ,Schilthuis over vei-

schil lende nationale meenin gsuitingen, welke tot

grondslag voor dit rapport hebben gediend.
1)
Wij stel-

len ons voor om in aansluiting bij deze beschouwin
–

gen een oogenbli’k ‘stil testaan bij de’ practische zege-
hn’g dezer aangelegenheid, zooals ‘de’ze is neerg-

legd in het voor-ontwerp eener Conventie betref-

fende de opheffing van ‘de belemmeringen van in- eii
uitvoerhaadél, dat is samengesteld ‘door de Economi-

sche Commissie uit den Vol’kenbond en dat door dee

met een ‘begeleidend Memorandum is overgelegd ah

‘de Economische ‘Conferentie.

Dit ontwerp vormt een logisch vervolg op de Con-

ventie tot vereenvoudiging der Do’uaneformaliteitn
van 1923. In eene resolutie van 25 September 1924
noodigde de A’ssemblée van ‘en Volkenbond de Eco-
nomische ‘Commissie uit om de ophe’ffing der handels-

belemmeringen in ‘studie te nemen, on’der deze reserve
echter, dat zulke belemmeringen geoorloofd ‘zouden

blijven ter bescherming van vitale belangen ‘der onder-

scheiden staten. .

De ‘Commissie raadpleegde ‘daarop de Regeeringen
van de voornaamste landen, onverschillig, of dezel
dan niet lid van den Vol’kenbon’d waren, en legde in
October 1925 een naar aanleiding van het aldus ver-

zamelde materiaal samengesteld voor-ontwerp aan ‘de

verschillende Regeerin.gen over met verzoe’k daarom-
trent hare meening te ‘doen kennen en daarover ook
het advies te vragen van ‘de groote vereenigingen van

handelaren en industrieelen, de Kamers van Koop-
handel, e.d. Tevens raadpleegde de ‘Commissie enkele
grodte internationale organisaties, waaronder 4e
I.K.K. en ‘het Internationaal Landbouwinstituut. ,

Het resultaat van ‘dit alles is in het zooeven ge-
noemde’ Memorandum neergelegd. Dit al een onder-
werp yan bespreking vormen op de Economische Co-
ferentie. De ‘definitieve vaststelling al moeten plaats

vinden op eene diplomatieke conferentie, die volgens
de bestaande plannen in November van ‘dit jaar zal

samen’komen
T
Men ziet hieruit; dat de bedoeling voorzit om op het

stu’k der handelsbelemmeringen nog ‘dit jaar tot tast-
bare resultaten te komen.. Wij zuilen zoo aanstonds

1
1 Zie E.S. B. van 24 November 1926 en 6 April 1927

pogen duidelijk te maken, dat deze resultaten nog wel

‘bescheiden, zelfs al te ‘bescheiden, ‘van omvang zullen blijven en dat men dus ‘goed zal doen zich geen illusies

te maken, doch op zichzelf mag .het feit, dat’ een rege-

ling wordt voorgetteld om althans een deel der be-
‘staande bezwaren op te heffen, met vreugde worden
begroet.

De bedoelde ‘Conventie ‘dan beoogt de belemmeringen

van ‘den in- en uitvoerhan’del op te heffen, voorzoover

deze niet bestaan in hooge invoeirechten. Op ‘dit punt
blijven de Staten, welke ‘zich bij de Conventie zullen

aansluiten, vrij: Van ve.i:sohillende zijden is dc opmer-

king gemaakt, dat men op deze wijze eigenlijk nog niet

eens half werk doet. Wie eenerzijds in- en uitvoer-

verboden, vexato i.re maatregelen van a’d’ministratieven

aard en ‘dergelijke bepalingen, ‘strekkende tot belem-
mering van den inter.nationalen handel, op’heft, doch

anderzijds de ‘deur •openlaat voor eene heffing ‘van

invoerrechten, ‘die hetzelfde resultaat kan hebben, –

‘die beperkt zich tot de kleine helft van het oprui-
mingswerk, waarnaar Europa snakt. Ook de Economi-

sche Co’mmisie uit den Vo’lkenbon’d beseft dit be-

zwaar, waarvan ziji de juistheid’ ‘moet erkennen. Een

oogenblik is zelfs de vrees bij haar opgekomen, of niet

afschaffing ‘van de handelsbelemmeringen aanleiding

zou geven tot. een nog ru.imei gebrui’k – of beter: mis-

bruik – van ‘hooge invoerrechten en of afschaffing

‘dus per saldo wel eene heilzame werking zou hebben.

De Commissie meende echter over deze bezwaren te

.moeten.iieenstappen. Nog afgezien van het feit, dat de

‘Commissie gebonden was aan ‘de bovengenoemde reso-
lutie van de Assemblée, kwam het haar ten slotte voor,

‘dat de handelsbelemmeringen een genoegzaam afge-

rond geheel vormen om het onderwerp van eeno af-

zonderljke regeling te ‘kunnen uitmaken.

De redeneering is niet zonder opportunisme. De
Comnii’s’sie heeft rekening gehouden met wat op het
oogenbli’k bereikbaar wordt geacht, en gaat blijkbaar

uit van de meening, ‘dat men nu eenmaal niet alles op
eens kan verkrijgen en dat een half ei beter is dan een

leege ‘dop.
In het voorontwerp der Conventie treft men in

art. 1 de bepaling aan, dat de $taten, ‘die zich bij de
Conventie aansluiten, binnen zes maanden moeten

overgaan tot opheffing van alle belemmeringen en

beperkingen van in- en uit’véer. Eene nadere omschrij’-
ving van den aard ‘der , belemmerende voorschriften
gebf t ‘het voorontwerp niet, zoodat de vrees gewettigd
is, dat de toepass.ing van het hoofdbeginsel der Con-
ventie nog wel
•
eens tot geschillen aanleiding zal

geven.

Op ‘den hoofdregel zijn een aantal uitzonderingen toegelaten. Een tieta.l gevallen vindt men opgesomd
in art. 4 va het voorontwerp. Deze uitzonderingen
bet,reffen ten deele ‘belemmeringen van den handel in

het belang van wat ‘men in ‘het algemen de openbare
orde zou ‘kunneiï noemen, terwijl de laatste uitzonde-

ring ‘betrekking heeft op belemmering van den vrj’en
in- en uitvoer van edel metaal, gemunt geld, papier-
geld en andere waardepapierén waarmede dus de iege-
ling van het geldwezen buiten deze geheele Conventie

i’s gebracht.
De, overige negen uitzonderingsgevallen hebben be
trekking op han’delsbelenimeringén ‘in het belang van
de nationale verdediging en,de publieke veiligheid; de
openbare gezondhei’d van ‘menschen, dieren en plan-
ten; de voorkoming van den ‘handel in artikelen, waar-
in ok in het• binnenland de handel is verboden; ‘de

zorg voor historische, archeologisché en kunstvoor-werpen; ‘de zorg voor den industrieelen eigendo,het
auteursrecht en het merkenrecht, mits de buitenland-
sche handel aan geen scherpere bepalingen onderwor-
pen wor’de, dan de binnenlandsche handel; ‘den han-
del in goederen, die om andere redeneji’ ook ‘in het

binnenland aan, ‘bepaalde contrôle-maatregelen, zijn
on’deiwôrpen; ‘de bescherming’ van Staats’monopolies;
en ten slotte ‘den ‘handel in wapenen, opium of andere

13 April 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

333

goederen, die gevaren opleveren of waarmede oneer-

lijke concurrentie wordt gedreven.
Deze belemmeringen van het internationaal ver-

keer zijn op zichzelf gemotiveerd, doch men zal niet

kunnen loochenen, dat zij een bron van misbruiken

kunnen opleveren. Ontduiking van de Conventie zal

natuuiijk niet geoorloofd zijn en het feit, dat een

Staat door deze Conventie gebonden zal zijn, zal er

wellicht toe kunnen bijdragen, dat enkele van de erg-

ste excessen, zooals met name het misbruik maken

van bepalingen ter bescherming van de gezondheid van
dieren en planten, in de toekomst niet langer zullen
voorkomen. Doch het is uiteraard niet wel niogelijk

om in een tractaat eenc regeling te scheppen, die

eencrzijds den Staten liet recht laat om onder om-
stand i gheden vol strekt noodzakelijke ‘handeisbelem-

meningen in te voeren en anderzijds aan kwaadvillige
Staten liet maken van misbruik van dit recht in allèn

deele onmogelijk te maken. Er is hij de Commissie op

aangedrongen om, nu men toch bezig was met het

maken van het voorontwerp voor deze Conventie, daar-

in tevens een afdoende regeling op te nemen tegen
misbruiken op het gebied van den planten- en vee-,
raap. vlecschhandel, eene quaestie, waarbij vooral Ne-

derland eminent belang lieef t. Zulk eene regeling treft

men in liet -voOrO-fltwer]) niet aan, hetgeen in liet licht
van de zooeven genoemde overwegingen begrijpelijk s.

Belangrijker nog dan dit punt is de bepaling van
art. 5 van het voorontwerp. Daar wordt vastgesteld,
dat handelsbelemmeringen mogelijk zullen blijven in

-buitengewone en abnormale omstandigheden en t-er be-
scherming van vitale economische of financieele be-

langen der -Staten. Om het -belang, dat deze bepaling heef t, nemen wij hier den tekst volledig op:

,,Itien, dans le prsent Accord, iie poi’tera atteinte au
droit de tout Etat contratant de prendrefL l’importation ou a
1
exportation toutes mesures ncessaires prnir fctir-e
face it des eirconstances extraordinaires et anormales et
pour assurer lat sauvegarde des intrOts vitaux, d’ordre
&onomiqu’e nu fin
ii
nCier,
En raison des incouvénients graves provoq’t1s par les
prohibitions et restrietions, ras mesures na pourront in-
tervenir qu’eII cas de ncessiti exeeptionnelle et ne pou1-
r6nt constituer un moyen arbitraire de protéger la pro.
duction nationale on cl établir one discrinuna.t.ion au détri-
ment cle tout uitre Etat contractant. Leur durée (levra
étre lirnitée ii la -durée des rnotifs nu des circonstances qui
les ont fait naître.”

De ‘beteekenis van deze reserve is ‘zeer groot. Zon

groot zelfs, dat de Duitsche Regeering in haar advies

aan do Commissie heeft voorgesteld om de geheele
bepaling weg te laten, omdat zij vreesde, dat de
Conventie door deze henaling illusoir ‘gemaakt zou
kunnen worden. Ook de Nederland-sehe Regeering liet
zich niet onbetuigd. Zij wees er terecht
01),
hoe deze

bepJing kan worden aahgegrepen door Staten die

tegenmaatregelen wenschen te nemen tegen ‘de opvoe-
ring van douanetaiieven dooi andere Staten, indien zij slechts aannemelijk weten te maken, dat daaruit
buitengewone en abnormale omstandigheden voort-
vloeien of vitle belangen worden ‘geraakt. Ook uit
andere landen, zon bij’. uit Oostenrijk, is tegen deze
bepaling geprotesteerd. Men redeneerde ‘daarbij, dat
liet waarlijk al voldoende is, dat men de vaststelling van de douanetanieven geheel vrij-laat en dat er dus

geen reden i- om daarenboven nog op andere wijzen
‘den internationalen ‘handel te gaan belemmeren.

De Economische Commissie meent daarentegen, dat
men in ‘de gegeven omstandigheden nog niet zoo ver
‘kan gaan, dat men ‘de reserve van art. 5 zou kunnen ontberen. Liet men ‘de ‘bepaling weg, zoo ‘zou zulks

natuurlijk eenerzijds groote instemming vinden, doch
anderzijds een groot aantal •Staten van aansluiting bij
do ‘Conventie weerhouden. Om ‘dus niet verder te gaan dan het momenteel berei’kbare meent de Commissie de
reserve van art. 5 te moeten handhaven en daarbij in
het tweede lid van ‘dit artikel uitdrukkelijk te moeten
aanduiden, dat de handelsbelemmeringen, voortsprui-

tende uit deze bepaling, niet anders dan een tijdelijk

karakter mogen dragen.

Al kan men ‘den gedachtengang der Commissie be-

grijpen, het blijft ‘te betreuren, dat de bepaling in het

voorontwerp is opgenomen. Het standpunt van de op-
positie is natuurlijk het juiste. Veel zal ervan afhan-

gen, of de toepassing van art. 5 onder de internatio-

nale jurisdictie wordt gebracht. Gebeurt dat, zon blijft

de bepaling niettemin een mogelijke bron van allerlei

afwijkingen van het mooie beginsel, waarmede de Con-

ventie opent, doch men zal althans aperte o’ntduikin-

gen ‘kunnen tegengaan.
Ongelukkigerwijze behelst echter art. 1 van het voor-

-ontwerp, waar ‘de beslec’hting van mogelijke geschillen

wordt behandeld, in ‘dit opzicht geen duidelijk voor-

schrift. De Commissie heeft in het midden gelaten,
of en zon ja, over welke bepalingen van de Conventie
door de Staten, welke zich zullen aansluiten, geschil-

len aanhangig geniaakt zullen ‘kunnen worden voot

het Internationale Hof. Ook hier gevoelde zij zich

blijkbaar op glad ijs. Toch is liet absoluut noodzakelijk,

‘dat ‘dit punt duidelijk en goed wordt geregeld, wil er
van de ontworpen Conventie iets terecht komen. An-

-ders toch zal men spoedig ontwaren, hoeveel omstan-

digheden in de practijk als buitengewoon en abnormaal

worden beschouwd en hoeveel vitale belangen cle ver-

scliillende Staten er op nahouden!
Wanneer men de gçheele ontwerp-conventie beziet,
zon moet dus voorshands het oordeel geresetveerd lui-
-den.
Tij
gaan langzaam in de ‘goéde richting, maar

onder dusdanige reserves, dat- voorloopig het resultaat
nog niet zon groot is, als mcii wel zou wenschen. Ook
na het aannemen van ‘de Conventie zullen wij, afge-

zien nog van ‘de hooge invoerrechten, nog lang niet bij
een werkelijk vrij internationaal verkeer zijn aange-
land, zoolang de bepaling van art. 5 van het vooront-

werp gehandhaafd blijft’.
Er is reden tot dankbaarheid, dat deze materie

internationaal wordt aangepakt, doch volledige bevre-
‘diging van den wenseh naar onbelemerd interna-
tionaal verkeer blijven wij ook bij- algemeene aanvaar-
ding dezer Conventie voonloopig nog te goed houden.

G.M.V.S.

DE WERKGEVERS EN DE SOCIALE VERZEKERING.

Do Vereeniging van Raden van Arbeid ‘heeft 24

Maart te ‘-s-G-.ravenhage een Congres voor sociale ver-
zekering gehouden ter bespreking van het voOr’)flt-

werp Ziektewet. Voor dit congres, waaraan 600 per-
sonen uit ambtelijke en uit de kringen van werkge-
vers- en arbeidersorganisaties deelnamen, waren prae-

adviezen uitgebracht door Mr. T. T. Versehuur over
‘de technische uitvoering der ziekteverzekering in liet
algemeen, Mr. W. H. A. Elink Sehuurman en Dr.

J. v. Bruggen over ‘de technische ei-schen uit een oog-
punt van administratie, contrôle en reserveering, J.
W. Deknatel over de prophy]axe en E. Kupers over

de ziektaverzekeni ng bij C.A.O. –

Aan het debat nameii 26 personen van’diverse rich-

tingen deel, welke -daarna door de praeadviseur-s wer-
den ‘beantwooid. Hoewel men dus, niet kan zeggen,
dat ‘het onderwerp niet van alle mogèlij-ke kanten werd
bekeken, meen ik toch, ‘dat ‘dit congres -zich niet van andere soortgelijke congressenonderscheidde, in zon-
verre, dat -de beteekenis ervan slechts zeer betrekkelijk

is. Wanneer 26 sprekers in nog geen 4 uur tijd moeten
zeggen, wat zij- van een zoo belangrijk en veel omvat-
tend onderwerp als, dat der -ziekteverzekering denken,
dan spreekt het vanzelf, ‘dat de betoogen steeds moe-

ten blijven bij eenvou-dige verklaringen over ‘de alge-
meene grondslagen, die (en daarom is -de waarde zoo

betrekkelijk), met misschien een -en’kele uitzondering,
dooi- artikelen in de periodieke pers reeds bekend zijn
of die op een andere meer bevoegde plaats (bijv. in

Commissie XI
van
den bogen Raad van Arbei’d of

in ‘dien Raad zelf) reeds naar voren zijn gebracht.

334

ECONOMISCH-STKFISTICHE BERICHTEN

13 April 1927

Het is dan ook niet niijn bedoeling hiei in dit

artikel het gesprokene op het genoemde congres nade’i

te beschouwen, ik meen beter te ‘doen op een enkele

omstandigheid wat meer licht te doen schijnen.

Bij zijn opmerkingen over de praeadviezen betoogde

Mr. P. W. J. H. Oort van der Linden, aigemeen secre-

taris van het Verbond van Nederl. Werkgevers, dat

het omtrent de eenige sociale verzekeringswet, waar-

van de administratie geheel in ambtelijke handen is,

de Envaliditeits- en Ouderdomswet, ‘klachten regende,

waaruit dus een argument voor de uitvoering door

belanghebbenden geput kon worden. Dit verwijt nu
werd later door den heer T. G. Keesing laster genoemd

en hoewel ‘hij, door den voorzitter tot de orde geroe-

pen, deze, woorden anders formuleerde, ‘bleven zij de

stemming toch beheerschen. Dat er klachten waren,

was volgens den heer Keesing de schuld van de werk
t

gevers, •die, getuige het groot aantal dwangbevelen,

in hooge mate nalatig ‘bleven bij ‘het betalen der pre-

mie. Hoewel ik nu in het algemeen niet’ gauw de

wanbetalers in bescherming zal willen nemen, ontgaat
mij hier toch ten eenen male de logica van dit betoog.

Dacht ‘de heer K. dan soms dat de werkgeveis (‘de

eenige, die ten dere iets hebben te betalen) uit eigei

beweging naar den Raad van Arbeid zouden komen om

onder dankzegging voor de eer, die hun is verleend

,om •de kosten te mogen dragen, ‘de premie voor ‘hup

arbeiders te betalen? Niemand betaalt nu eenmaal

graag en ‘het is juist de kwestie hoe op ‘de meest effi-

ciente wijze de gelden ‘kunnen worden verzameld. Een

systeem, dat er toe leidt, dat er geregeld een groot

aantal dwangbevelen moeten worden uitgereikt, is

daarom reeds in zichzelf veroordeeld en de critik

daarop kan niet weerlegd worden door te beweren,

dat degene, die betalen moet zoo weinig meewerkt.

Dit als aanloop; er was echter iets, dat mi. veel
ernstiger is en dat mij dan ook naar de pen heeft

doen grijpen. Want de heer Keesing moge terecht of

ten onrechte het woord laster ‘hebben gebruikt, ten
aanzien van de werkgevers werden er van de andere

zijde verschillende keeren beschuldigingen geuit, die

niet onweerspro’ken mogen blijven. Zoo werden o.a,.

door ‘den heer Schutte van het R.-K. Werkliedenver

band ‘de fabrieksziekenkassen veroordeeld omdat te
bate der kas door de werkgevers wel gezorgd zou wor

den de slechte risico’s uit de fabrie’k ‘te weren, (waar-.

door volgens Dr. v. d. Brüggen de Raden van Arheid
een verza,melba’k van allerlei abnormale’ risico’s zou-
den worden) en dat daardoor dus een selectie zou
plaats vinden, waaraan de in het bestuur der kassen’ zitting hebbende arbei’ders, beïnvloed als deze zijn

‘door de werkgevers of diens vertegenwoordigers, ook
mee zouden werken.

De heer Kieviet van den Oentralen Bond van
Tran’sportarbeiders maakte het al even mooi door op

name van ‘de losse arbeiders in de wet te bepleiten,
omdat anders de werkgevers ‘wel een mi’ddeltje zou-
den weten om hunne vaste arbeiders in los dienstver-band te brengen, zoodat ze geheel van de zikteverze-
•kering af zouden zijn. Verder zei Mr. Moltzer nog

verschillende onv.riendelij’kheden aan het adres der
werkgevers, die ik echter niet ‘heelemaal kou verstaan
en waarvoor ik dus liever het officieele verslag, van

het congres afwacht. Het allerfraaiste was echter een
zekere Dr. Koch, die betoogde, dat het ‘treurig was om

te zien, hoe het sociale rechtvaardighei’dsgevoel hij de werkgevers onder ‘den druk der omstandigheden

verloren gaat, waarbij hij in ‘hot
bijzonder
het oog
had
dp
de positie van de geneesheeren, die volgens
hem onder den druk der werkgevers ‘hun arbeid zou-
den moeten verrichten.

Wie derelj’ke uitlatingen”hoort of leest, zal, ook

zo:n der dat het groote wcord laster over zijn lippen
komt, niet kunnen nalaten aan ‘de hand van d’e er-

‘varitgen, die tèn aanzien van de sociale ‘verzekering
in Nederland zijn opgedaan, de rol, die de werkgevers

daarbij’ hebben gespeeld en de houding, die zij hebben

aangenomen, iets nader ander de oogen te zien.

En dit •kan ‘ds te gemakkelijker, omdat wij ten

aanzien van de belangrijkste en ‘de eerste wettelijk
geregelde sociale verzekering in ons ‘land, juist in de

afgeloopen ‘dagen zulk een onweerlegbaar bewijs heb-

ben ‘kunnen zien van de wijze, waarop de werkgevers

medewerken, wanneer met hunne wenschen rekening

wordt gehouden. Wie ‘het geden’kboek van de Centrale
Werkgeversrisico Bank, dat 26 Maart ii. ter gelegen-

heid van ‘haar 25 jaar bestaan is verschenen, heeft

gelezen, zal geen nadere uitleg meer behoeven. Voor

hen, die dat voorrecht niet hebben gekend, zij’ in dit

verband slechts op het volgende gewezen.

Voor de totstandkoming van de
Ongevo2lenwet,
dus
voor pl.m. 1900, waren reeds
‘bij’
tal van werkgevers
regelingen getroffen t.a.v. de uit’keering bij ongeval-

len. Daarna hebben de werkgevers, tden eénmaal de

wettelijke verplichting was vastgelegd en de mogelijk-

heid was geopend zelf of ‘gezamenlijk het risico te dra-

gen, zich ten aanzien van de uitvoering nooit bekrom-
pen of weerspannig getoond. Integendeel, er is, zooals

Dr. Posthu’ma in zijn feestrede zoo duidelijk heeft
gezegd,,-steeds naar gestreefd de bedoeling der wet

(‘d.w.z. de financieele riadeelen van het ongeval voor

den getraffene zoo gering mogelijk te doen zijn) te be-

reiken, ook al zou ‘de letter van ‘de wet te ‘kort schie-

ten. De ,,’aanvullende verzekering”, ‘die in 1914 in

werking trad en die gedeeltelijk overbodig werd door
de
wijziging
van ‘de Ongevallenwet in 1921, toont de
loyale
wijze
van uitvoering, waarbij de werkgevers,

dus ook zonder dat de wet hen daartoe verplichtte,
uitkeeringen, verstrekten.

Niet anders was ‘het bij ‘de ongevallenverzekering in

‘den land- en tuinbouw en bij ‘de zeeongevallenverzeke-
ring. Nog voordat ten aanzien daarvan wettelijke, ver-
plichtingen waren vastgesteld, waren door de werk-

gevers reeds instituten opgericht, die, toen de betref-

fende wetten eenmaal waren aangenomen, betrekke-
lijk zonder eeuige moeite of wijziging konden worden

benut om de ‘wettelijke verplichtingen ten uitvoer te
brengen.

Dit wat ‘de ongevallenverzekering betreft; ten aan-

zien van den tweeden tak van sociale verzekering, die
in ons land wettelijk geregeld is, ‘de
In’validiteits- en
Ouderdonzsverzekering
staan de za’ken iets anders,
omdat daarvan de uitvoering geheel. berust ‘bij de amb-
telij’ke organen, de Raden van Arbeid en risido-over-
drad’ht, in’ welke’ri zin dan ook, niet mogelijk is. En

nu moge de heer Keesing als grootste grief hebb’m,

dat ‘de medewerking van ‘de werkgevers bij het betâ-
len ddr premie zoo gering is, dat ‘neemt echter niet
weg, dat er talrijke werkgevers zijn, die wel zooveel
sociaal besef hebben, ‘dat ziji de uiVkeering, die hunne

arbeiders bij’ invali’diteit af ouderdom ontvangen, te
gering achten en uit een ‘door hen gesticht pensioen-
fonds of op andere wijze een toeslag daarop geveh.
Deze uitkeeringen zijn van sociaal standpunt be-
schouwd van heel wat meer ‘beteekenis ‘dan de (overi-
gens ook ‘door mij’ afgekeurde) tegenzin tot het ‘beta-
leu van de premie aan de Raden van Arbeid.
In zake de
werkloosheidsverzekering is
het weer
anders, doch ook daar is er zeker geen aanleiding
‘rooi
een verwijt aan ‘de werkgevers. De wer’kloosheidsver-
zekéring onderscheidt zich in zooverre ün de andere

verzekeringen, dt op het moment dat de uitkeering
noodig is (dus in tijden van werkloosheid) het bedrijf,

waarin ‘de werkloosheid is, zelf ook in moeilijke of
misschien zelfs’ ‘hehoeftige omstandigheden verkeert.

Verder blijf t de arbeider volkomen in staat om te
werken, zoodat bij velen de noodzakelijkheid voor een
uit’keeiring niet zoo zeer wordt gevoeld als bij o’ngeval,
‘ziekte of ouderdom. ‘Ook is deze verzekering in Ne-

derlend nog niet wettelijk geregel’d, doch berutt zij

0
1)
een IL. B. van December 1916. In ‘de
practij:k
komt
het hier op ‘neer, dat -behalve enkele algemeene ver-
eenigi’ngen, -de vakvereenigingen’ der arbeiders een

13, April 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

335

door Rijk en gemeente gesubsidieerde werkloozenkas

bezitten, waaraan de leden premie betalen en waaruit

ze bij werkloosheid uitkeering krijgen. Dit alles neemt

niet weg, dat de werkgevers bij de voorbereiding van
een wettelijke regeling in den Nederlandschen Werk-

loosheidsraad tot een ruime medewerking aan de

werkloosheidsvorzekering bereid waren, o.a. door het

bijdragen in de kosten daarvan. Zij stelden daarbij

echter eenige voorwaarden, waarvan, aangezien men

omtrent de andere zeer zeker wel tot overeenstemming

gekomen zou zijn, de voornaamste wel was, dat de ver-

zekering niet, zooals dat op het oogenblik in de prac-

tijk het geval is, zou berusten bij de vakvereenig.ingen

van arbeiders, doch bij speciaal voor deze verzekering
ingestelde autonome, bedrijfsgewijs •georgan iseerde

verzekeringskassen, waarvan de leiding zou berusten

bij een uit de vertegenwoordigers van wrkgevers en
arbeiders bestaand bestuur. Aangezien echter de arbei-
ders onder geen voorwaarde hun eigen vakvereeni-

gingskassen wenschten prijs te geven en daarvoor de

geheele medewerking der werkgevers prijs gaven, kon
men niet tot overeenstemming komen en bleef de zaak

zooals ze was. Maar niemand zal er toch cle gevolg-
trekking uit kunnen maken, dat de werkgevers, die

aan hunne bereidverklaring tot medewerken geens-

zins onredelijke voorwaarden verbonden, daarvoor ter
verantwoording zouden kunnen worden geroepen.

Ten slotte de
ziekteverzelcering.
Wie nagaat, wat er,

zonder dat er nog een Ziektewet bestaat, reeds in de
verschillende bedrijfstak-ken ten aanzien van de uit-
keering van ziekengeld tot stand is gebracht, zal moei-
lijk kunnen volhouden, dat in het algemeen slechts

door een wettelijke verplichting bevredigende regelin-
gen zijn te verkrijgen. In
vrijwel
alle bedrijfstakken is er, soms op zeer verschillende wijze, een regeling
voor het ziekengeld getroffen en hoewel er eener-
zijds nog verschillende arbeiders zullen zijn, voor wie
geen ziekengeld gegarandeerd is, en anderzijds ver-

sohillende van de bestaande regelingen niet datgene

geven, wat tegenwoordig als billijk wordt gevoeld,
wijst de ontwikkeling van deze materie erop, dat deze
tekortkomingen voor en na steeds geringer worden zoo
niet gcheel zullen verdwijnen. Daarnaast mag erop ge-

wezen worden, dat do werkgevers zich ten aanzien
van een wettelijke regeling geenszins afzijdig hebben
gehouden. Toen de invoering van de wet-Taima aan

cle orde kwam, waren het de werkgevers, die in over-leg en in samenwerking met do arbeiders het initiatief
naïnen tot een regeling die, later bekend geworden

als het Plan-Posthuma-Kupers, voor de arbeiders gun-
stiger was dan de regeling in de wet Talma. Dat dit

plan toen, iii verband met de regeling, die voor de
buiten de voorgestelde Bednijfsvereenigingen vallende
arbeiders zou gelden, door Minister Aalberse niet is aanvaard, kan ook weer de werkgevers niet worden
aangerekend. En wanneer men thans de houding ziet,

clie de werkgevers aannemen ten aanzien van het voor-
ontwerp Ziektewet van Minister Slotemaker de Brui-
iie, kan men ook moeilijk beweren, dat zij, hoewel
velen van hen de noodzakelijkheid van een wettelijke
regeling niet in alle opzichten erkennen, daaraan
hunne medewerking zullen onthouden.
Uit al het bovenstaande rnoe gebleken zijn dat de
vrees, alsof het nieuwe voorontwerp ziektewet de rech-
ten van den arbeider ten aanzien van de uitkeening bij
ziekte, de medezeggenschap in de administratie enz.
niet voldoende zou waarborgen, geenszins grond vindt
in de houding, die in de laatste jaren ‘door de werk-
gevers ten opzichte van de sociale verzekering is aan-
genomen. Dit geldt dus ook voor de hierboven aan-
gehaalde woorden op het Congres voor Sociale Ver-
zekering, ‘die m.i. niet anders •dan uit politieke over-
wegingen werden naar voren gebracht, zonder dat
daarmede het belang van den zieken arbeider was
gediend.
De politiek heeft de invoering der ziektewet echter
reeds lang genoeg tegengehouden en men behoeft nog

geenszins tot de ,,moedeloozen” to behooren, wan-

men hoopt, dat het Minister Slotemaker de

Bruine zal gelukken zijn voorontwerp spoedig als wet
te zien ingevoerd.
Ir.
B. BÖLOER.
Haarlem.

HET PIJPEN KARTEL.

Wanneer over ,,het bizen Kartel” gesprchen wordt,
moet eerst vastgesteld worden
welk
buizen Kartel be-

doeld wordt: er bestaan namelijk twee organisaties,

welke met dozen naam aangeduid worden, hoewel zij

twee verschillende artikelen omvatten: de eerste be-
moeit ‘zich met den verkoop van
gegoten
ijzeren bui-

zen en hulpstukken, welke voornamelijk voor gas- en

waterleidingen gebruikt worden; de tweede betreft
de
snveedijzeren
en
stalen
buizen, in den handel ge-
woonlijk
,,pijpen”
genaamd.

Over deze laatste willen wij het hier in het kort
hebben en wel in verband met den invloed daarvan

op den Nederlandschen handel.

• In Duitschland bestond reeds lang v66r ‘den oorlog

en verkooporganisatie van deze pijpen; de productie

as toentertijd nog vrij gemakkelijk ‘te overzien, daar

di’et aantal fabrieken betrekkelijk gering was en ieder
%erk een wel omschreven program had, waar maar

gelden van werd afgeweken. Doch langzamerhand wer-

dbn de verhoudingen van deze fabrieken onderling in-
gewikkelder, niettegenstaande of juist omdat voort-

durend fusies en ,,In teresseiigemeinschaften” Plaats
vonden.

De reusachtige concerns van Thyssen, van Phoe-

nix, van Mannesmann en anderen moesten, wilden zij’
zich in den strijd staande houden, hun productie elk

jdar uitbreiden, en dit geschiedde natuurlijk ten koste
van de kleinere werken, die geleidelijk door deze groo-
t&e broeders werden opgeslokt. Ten slotte kon deze
tbestand niet langer zoo doorgaan: de uitbreidings-

edstrijd ‘had een overproductie ten gevolge, welke de

kolossen van de Duitsche ,,Schwer Indistrie” dreig-
de te ruïneeren.

‘Deze verschijnselen, welke zich in meerdere of miii-clere mate in de meeste groote industrieën voordeden,
noesten er dan ook toe leiden, dat naar meer samen-

werking werd uitgezien door de bedreigde produ-
centen.

En zoo ontstond op 15 Maart 1925 een Duitseli
pijpen-syndicaat, het zoogenaamde ,,Röhren Verband”,
niet zetel te Düsseldorf, welke zich ten doel stelde
den gemeenschappelijken verkoop van de pijpenproduc-

tie der voornaamste Duitsche verken, zoowel voor
het binnen- als voor het buitenland.
Bij dit Röhrenverband waren de volgende werken
aangesloten:

het Thyssen-Kdnzern (Müllheim, Diuslaked, Reis-
holz),

de Mannesmannröhren-werke, Dusseldorf,
,,Phoenix” Akt.-G’es. Düsseldorf,
,,Gebo”, Vereinigter Röhrenverkauf G.m.b.H., Düs-
seldorf,
‘Linke-Hofmann-Lauchhammer Akt.-Ges., Berlin.
Rheinisc’he Metallwareu- un cl Maschinenfabnik,

1) üss old er f
Honshurger Eisenweiik Akt.-Ges., vorm. Gehr.
Stumm, HomburglSaar,
Hahnsche Werke A]ct.-Ges., Grossenbaum, ]3ez. Düs-
seldorf,

Obersohlesische Eisenbahn-Bedarf Alct.-Ges., Glei-
vitz,

Kammerich-Werke Akt.-Ges., Bielefeld,
Eschweiler-Ratinger Metallwerke, Akt.-Ges., Ra-
tingen,

Eschweiler Bergwerlcs-Verein, Eschweiler Aue,
‘Siegener Eisenbahn-Bedarf Akt.-Ges., Siegen,
Hallesche Röhrenwerke Akt.-Ges., HallelSaale,
Maschinenfabnik und Eisengiesserei Saaier Ak t.-
Gas., Teningen,

336

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13 April 1927

Rheinische Stahlwerko Abt. Röhrertwerke, Hilden. –

De pij-pen, waarvan de verkoop hierdoor geor-gani-

seerd was, werden in twee groepen verdeeld:

De zo-ogenaamde draadpijpen (aan, de einden van

opgesneden draad voorzien) voor gas-, stoom-, water-

en. verwarmin.gsleidingen;

en de ‘ketelpijpen vlampijpe’n), waaronder tevens,

res-sorteeren boorpijpen, mo-fpijpen, flen-spijpen, en-z.

Voor den Nederlandschen handel was het oprichten

van dit syndicaat van het grootste belang; de buiten-
1

gewoon scherpe concurrentie maakte het voor de groot-,

handelaren ten slotte onmogelijk dit artikel met winst,

te verkoopen; de vele kleine zaken
1
welke na den oor-

log hierin waren gaan handelen, konden, doordat zij

niet ‘op groote lasten zaten, -zoais d.e oud gevestigde

grossiers, de prijzen zoodani-g drukken, dat. eerstge-

noemden geen kans zagen nog iets aan pij-pen te ver-s

dienen.

Het gevolg was, dat de oud gevestigde handelaren”

in dit artikel spoedig bijeenkwamen, en enkele maan-
den na de oprichting van ht Röhrenv-erband, een pij-

pen-handelaren-vereeniging tot ‘stand biachten, de
1

zoogefaamde P.H.V. Hiermede hoopte men een beteren’

tijd tegemoet te gaan.
11

Helaas, de moeilijkheden waren, nog lang niet van’-‘

de baan. Nu de Duitshe werken de handeh ineenge-
slagen hadden, en vermeenden eindelijk weder betereJ

prijzen te kunnen bedingen, kwamen de Fransche en!

de Be]gi-she fwbrieken opdagen en bedierven de maikt

weder even ‘hard als v66r cle oprichting -van het Duit-
1

sche syndicaat.
. . . t

Een aantal Nederlandsohe handelaren, die zi’ch niet
bij. de P.H.V. ‘hadden aangesloten,’ slaagden er zon

veel moeite in de pij-pen uit Frankrijk, België en het
Saargebied bij groote hoeveel-heden in Nederland te’

1
importeeren en daarbij nog aardige winsten te heha-”
len. Het voordeel van de tot stand gekomen verkoop-‘

1 organisaties werd zoodoende vrij i-llusoir, en aangezien”
Duitschland in alle andere afze-tgebieden tegen deze

zelfde concurrentie te ‘kampen had, werd het haai’

streven te trachten met haar mededingers tot een comr

piomis te komen.
De onderhandelingen werden dan ook binnen k
or
‘i

ten tijd geopen.d, ‘doch het zou een vol jaar duren al-”

voren’s deze werkelijk tot een resultaat. leidden. De

moeilijkheid -om tot het gewenschte doel te komen bc-

stond namelijk in hoofdzaak in het. ‘gebrek aan orga—

ni-satie van -de Franco-Belgi’schô werken. Deze waren
er tot dusver niet •in gèslaagd vich aaneen te sluiten
voor den ver-koop van -hun artikelen; want hoewel er
een prij’zenconv-entie bestond voor het binnenland,

was dit toch een vriji slappe band, en op de buiten-‘
iahdsche markt stonden -de fabrieken al-s felle concur-

renten tegenover elkaar. Waar in Duitschiand de prac-

ti-sch–methodische politiek van de groot-industrieeleii
reeds lang een samenwerking ‘had nagstreefd, had de
meer op ‘gevoel-s-argumenten -georiënteerde Fransche en
Belgische geest, gedreven door opportunisme, dell
export-handel een gëheei anderen weg doen volgen, en;
do industrieën ‘hielden zich afzijdig van iedere coöpe-,

ratie.
– -De economische moeilijkheden waarin deze landen,
geraakt-en, noodaakten de industrie ten slotte, haar
1

koers te veranderen. De bezwaren, welke een aaneen-

gesloten verkooporganisatie tot nu toe in de-n weg,
had-den gestaan werden overbrugd, en het ,,Comptoir
F±anco-Belge-Sarrois pour la Vente des- Tube-s d’acier
l’exportation” kwam tot stand, met een ‘kapitaal van.

1.000.000 francs. De zetel van dit syndicaat was te
Parijs, en het had tot doel den verkoop van gelaschte’

en .naadlooze ‘gas-, water-, stoom-, vlam- – en mofbui-
zeil. Een igeheel -analoge organisatie dus als het

Röhren verband: – ‘
t
1-let ,,Comptoir F.B.S.”, zooals de verkorte naam

luidde, omvatte de volgende werken:
Sociétl Metallurgique de l’Ariège, –
Anoniysne des Tu’bes de Bessè.ge,

Société -des U-sines h Tuhes de la Meuse,

Anonyme d’Escaut & Mouse,

–
Compagnie Française des Méta-ux,

– Société Metallurgique de Montbard-Aulnoyc,

,,-

Anony-me des Tubes de Val-enciennes &
Denain,

Société Anonyme des Tubes de Vincey,

11

Frauçaise Je Louvroil-Recquignies,

– –
Fabriqae des Tubes -de S-olesmes,

Etablissement-s le Soufaché & Félix, Paris,

-Société des Tubes de Nimy,

–
Aciéries et Usines
it
Tubes -de la Sarre.
Tusschen dit- syndicaat en het Röhren-Verhand werd

en slotte in Juni 1926 een vereenkom-st gesloten, –

vel’ke tot doel ‘had een verdeeling van de wereldmarkt

bn een uniforme prj-sregeling; bij- deze vordeeling

verd aan de Duitsche -groep 70 pCt. en aan de Fran-

o-Bel-gisch’e groep 30 pOt. van de export-orders toe-

gewezen.

In Nederland- had deze nieuwe organisatie to-t ge-

volg, dat ook -cle importeurs van Fransch-Belgische

ijpen zich t-ot een vereeniging aaneensloten, de ,,Ver-
benigde pij
–
pen-importeurs” (V.P.I.) welke, ook op
initiatief van de fabrikanten, in onderhandelingen tra-

den met de P.-H.V. De beide vereenigingen -sloten wel-
dra een overeen-komst, welke naar ‘het voorbeeld van

de door hen vortegenwoordigd.e syndicaten, de verdee-
ling
–
van de Neclerlandsche- -markt ‘beoogde -en de pij-

en-prjzen onderling regelde. – –

Waai inmiddels de Tschecho-Slowaaksche fabrieken
zich eveneens bij het Röhren-Verband hadden aange-

sloten, scheen de pij-pen’handel :in ons -land thans ein-

delijk gestabiliseerd. Twee dissidenten lconclen de

markt echter n-o.g verontrusten: de eerste was Polen,

welk land zich noig buiten de syndicaten hield; her-
haaldelijk werden besprelcingen tusschen de bij -liet
syndicaat aangesloten industrieën en de Poolsche pij-

penfabri-oken gehouden, doch tijden-s de laatste confe-

rentie, op 21 Februari ji. te Parijs, was de qu-ote-

kwestie -weder de belemmerende factor, en niettegen-

staande de vriendschappelijke politieke Fransch-Pool-
sehe betrekkingen slaagde men er niet in een bevre-
-digende oplossing te vinden.
t-Let gevolg was, dat Duitschiand genoodzaakt werd

in cFiè landen, waar de Poolsche werken haar de ho-

vi-gste concurrentie aandeden, met name Zweden,

Noorwegen en Denemarken, ‘haar prijzen aanmerkelijk
te verlagen. In ons land is het gevaar voor Polen ech-
ter niet ‘groot: de afstand is zoodanig, -dat prijzen en
levertijden daardoor zeer ongunstig beïnvloed worden.

De tweede dissident was een Belgische fabriek,

welice afzijdig ‘bleef en daardoor ‘in staat was de markt
t-en onzent geregeld te verontrusten. Ook deze is ton
slotte echter in de syndicaten opgenomen, zooclat vooi’
d-en pijpenhandel in Nederland thans, naar alle waar-schijnlijkheid, een rustiger tijd is aangebroken.

Het li-gt niet in onze bedoeling in dit artilcel na te

gaan in hoeverre een dergélijke alles omvattende -orga-
nisat-ie van een artikel voor den consument een voor-
-deel of een igevaar is. Waar d-oor enkele groote.licha-
men echter – nog met wantrouwen wordt gesproken
over deze neiging in denhanidel om steeds meer prijs-
regelend op te treden, -daar moet er toch -op gewezen
worden, dat dit verschijnsel beschouwd moet worden –
als een reactie op een toestand, welke dreigde’ fataal
te worden voor industrie, handel en consumptie: over-.
productie was bezig alle markten te -desorganiseeren,,

cii ten -slotte moest -de
kivaliteit
van het artikel ondei’

deze c-on-currentie het -meeste lijden. De internationale
prijs-regelingen ‘hebben de fabrieken in ‘staat gesteld

zich weder te specialiseer-en en zoodoende de- -kwaliteit-
van het product- geleidelijk op te voeren.
– Zob is ook- het pijpenkartel voor Nederland een ho- –

langrjke factor geworden, waar geen der betrokken

partij-en meer onverschillig tegenover kan staan.

–

A.W.

13 April 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

337

NIEUWE BEDRIJFSORGANISATIE.

Naarmate cle trustvorming in de groot-industrie

haar voltooiing nadert begint de uitwerking van dit

concentratie-proces zich ook in verder van het brand-

punt verwijderde kringen te doen gevoelen.

Deze toenemende concentratie toch schept niet al-
leen op het gebied der productie, doch ook op het ter-

rein van de distributie
– der geproduceerde goederen

tal van mogelijkheden, welker verwezenlijking tot min
gewenscihte vormen van ‘bedrijfsorgani-satie zou kun-
nen leiden.
Ongetwijfeld zal iedere dergelijke vorm van orga-

nisatie, waarin de verantwoordelijkheid berust bij

hen, die door eigen con-str uctieven. arbeid hun leider-

schap bewezen hebben, zeer ‘zeker te verkiezen zijn

boven een hecirijfsorganisatie van theoretici, welke
door voor dc gevolgen onverantwoordelijke volgel in-
gen zou worden opgelegd.
Dit houdt evenwel niet in, dat men zich geen

rekenschap zou mogen geven van de factoren, welke

op deze ,,spontane bodrijfsorganisatie” van invloed

kunnen zijn. Integendeel, ook deze vorm van organi-

satie is van ruimer betekenis ‘dan het particulier be-
lang van dc betrokken indu’strieele ‘kern of de daarbij

geïnteresseerde distribuanten. Do directe gevolgen voor den consument en de con-

sequenties voor de toekomst zijn van zoodanig belang,

dat ook de spontane bedrijfsorganisatie ‘zich aan het
oordeel der openbare bespreking zal hebben to onder
–

werpen.
En de toevallig voor een bepaalde groep gunstige

constellatie zal als voornaamste factor niet ongecon-
troleerd mogen door’werkeii, zonder to zijn getoetst

aan den maatstaf van het algemeen belang.
rfe
minder,

waar de spontane bedr]JfsorganJsatie zich voltrekt
tusschen producent en clistribuant, en de consument

daarbij geen stem heeft.

Sinds langen tijd hebben tal van producenten op

vclerie.i gebied als gewoonte aangenomen voor hunne
standaard-artikelen brutoprijzen te publceeren. Een
maatregel, die eenerzijds den tot concurrentie ge-
dwongen prod u cent, en anderzijds den consument be-

sehermdo tegen overvraging van de zijde van den dis-
tribuant. Uit den aard moet er bij een dergelijke prijs-
stelling rekening mcde worden gehouden, dat ook
voor den onder zeer ongunstige omstandigheden wer-
‘kenden vederverkooper (zooals de kleine afnemer op

afgelegen plaatsen) voldoende win stmarge overblijft.
In wezen zal dus de gepuhlic:eerde ‘brutoprijs het

‘karakter van
9naxrn/urn-prijs
moeten dragen. En in-
derdaad ziet, men dan ook den in gunstiger positie

geplaatsten handelaar in vele gevallen ver beneden
den gestelden prijs verkoopen. Zijn snellere omzet
toch stelt hem in staat met geringer marge genoegen
te nemen, terwijl dit prijsverschil nog geaccentueerd
wordt door het feit, dat hij het grooter afgenonen
quantum voordeeliger kan inkoopen.
Als rnaximumprijs
is deze prijsstelling van de zijde
van den producent derhalve in staat alle belaugheb-

benden te hevredigen, met uitzondering van die dis-
tribuanten die, ‘hetzij door een te geringe beteekenis
hunner zaken, hetzij door ee.n te hooge onkostenreke-

ning, niet in staat zijn de mededinging van grootere
of beter geontilleerde ondernemingen het hoofd te
bieden. En het zijn uit den aard der zaak ili de eerste
plaats deze zich bedreigd gevoelonden, die men in
hunne organisaties in prijsafspraken kracht ‘ziet zoe-
ken. Maatregelen, die overigens van weinig beteeke-
nis en van geen algemeen belang te achten zijn; daar

zij in hunne bcperktheid ‘de andere belanghebbenden:
consument en vrije distri’buant, niet kunnen ‘deren.

Geheel anders wordt de toestand evenwel, wanneer
door bijzondere omstandigheden de mogelijkheid ge-
opend wordt den producent in deze prijsafspraken te

betrekken.
Product.iobeperking, verdeeling van afzetgebied en

andere middelen hebben de meest geconcentreerde

industrieën thans reeds een uiterst beschermde posi-

tie verzekerd, welke voor menigeen op de home mat-
ket de monopolistische zeer nabijkomt. Deze ontwik-

keling heeft ertoe geleid, dat tus’schenhandelaar en

winkelier voor levering in hoofdzaak van éôn produ-

cent afhankelijk worden.

:[ndien het, belang van het product voor hun handel

van grooten omvang is, of de aard van het product

medebrengt, dat het zonder gevaar niet daaruit kan

worden gemist, is hiermede teven’s voor den produ-
cent de mogelijkheid gegeven in’zake de ‘distributie

zijner producten dw’ingend op te treden.

Wanneer derhalve in eenigen bdrjfstak eenerzijds
een vrij groote groep van steun-zoekende georgani-
seerde distrihuanten en anderzijds een sterke indus-
trieele groep tegelijkertijd worden aangetroffen, is
het duidelijk, dat deze constellatie factoren voor een

bedrijfsorganisatie met zic’h brengt.

Indien toch do georganiseerde groep distribuanten
den producent een naar zijn ‘schatting voldoende af-
name kan opleveren, zal zij ongetwijfeld
01)
zijn steun
kunnen rekenen. Zelfs mag worden verwacht, dat .le

producent in dat geval reeds eigener beweging zijn

hulp zal aanbieden, daarin een middel ziende om zijn
afnoers nauwer aan ‘zich te binden en tevens zijn

nvloessfeer uit te breiden.

Tot liet verkrijgen van het gewenschte resultaat
sluit ‘de producent daartoe met zijn afnemers-gros-siers een overeenkomst, waarbij contractanten zich
verplichten de vastgestelde
prijzen
en ‘kortingen te

handhaven en door wederverkoopers te doen handha-
ven, een en ander nader verzekerd door een uitge-
werkt stelsel van sancties en contrôle-maatregelen.

Door eontraetanten zuilen ‘worden geboycot de daar-
‘oor door den producent aangewezen handelaren,
vaaron’der ‘hij voorbaat moeten worden gerangschi k t
die grossiers, die bezwaar maken, •de overeenkomst te
teekenen, ook al staan zij als bona-fide handelaren

bekend.
T
aar
‘zich than’s hier te lande gevallen van een
dergelj’ken samenloop van omstandigheden voordoen,
en bij een daarvan zelfs een clagelijksch vorbruiksar-
tikel voor breede lagen der bevolking betrokken is

(radiolampen), is ‘het wen’schelijk tot slot in het kort
de aan-dacht te vestigen op eenige zeer bedenkelijke

punten in de ontwikkeling van dezen vorm van be-
drij’fsorganisatie.

Eerstens moet worden opgemerkt, dat in’ deze or-

ganisatie met het belang der derde partij, te weten
dat van ‘den consument geen rekening wordt gehou-
den. Door een ‘geforceerd stelsel van .brutoprij’zen en

kortingen naar gelang der afname, hebben de beide
contractanten zich hunne marges verzekerd. Niet lan-

ger omzetsnelheid of verkoopsorganisatie van den
distribuant, maar het contract bepaalt de distributie-
kosten, die de consument zal hebben te voldoen.
Sterker nog: het distributiestelsel van gefixeerden af-
zetp,rj’s, gecombineerd met- bij grooteren inkoop steeds
verder gereduceerde inkoopprijzen, laat bij grootere
omzetsnelheid den handelaar zelfs ‘steeds grootere

marge.
In de tweede plaats kan niet. wotden ontken’& dat
het fixeeren der distributiekosten een van de be-
langrijkste prikkels tot het drukken daarvan weg-
neemt. Immers ook zonder ‘deze tot het uiterste te
reduceeren blijft nu de handelaar konkurrenzfiihig.
Ten ‘derde brengt deze vorm van Organisatie een
–
anranding van de vrijheid van den handelaar mede,

die bij- uitgebreider toepas’sing niet zonder invloed
op energie en werklust kan blijven.
Ten slotte nog treft het ‘de aandacht, dat de pro-
ducent die handelaars, die zich met zijn zeer eenzij-
dig gegroeide bedrjfsorganisatie niet kunnen ver-

eenigen, door boycotmaatregeleh in hun ‘bestaansmid-
del tracht te treffen.

338

ECONOMISCH-STA’fiSTISCHE BERICHTEN

13 April 1927

De aanvankelijke beschouwing van deze poging tot’

uitbreiding van de invloedssfeer der grootindustrie

op het terrein ‘der ‘distributie, leidt er clan ook toe dè

beoogde bedrij’fsorganisatie niet geheel redelijk te

noemen, daar tegen het belang van den coiisument.

Bovendienook economisch niet geheel verdedigbaar, wegens ‘dè neiging tot verhooging der improductieve

distributiekosten en ‘bovendien sociaal en ‘moreel aller-
minst zonder bedenking. F. L.
RUTGERS.
* *
*

N a s c h r i f t . Sinds het sohi’ij’ven van bovenstaand

artikel verscheen het rapport der ,,’Socialisatie-com-
missie”. Niettegenstaande de zeer heterogene samen-

stelling dezer commissie, stemden de meeningen der

leden toch op
één
punt overeen, en wel hierin, dat
onze maatscihappij-inrichting op het gebied der distri-
butie enorrn is tekort .geschoten, ten gevolge waarvan

de besparingen in het productieprocos verkregen,
meermalen in het distributieproces weder geheel ver-
loren gaan.

Deze opvallende eenstemmigheid vonnist tevens een

hedrijfsorganisatie, die een algemeen veroordeeld, dis-
tributiesysteem al’s uitgangspunt aanvaardt en zich

ten doel stelt ‘dit. systeem in stand te houden.
F.L.R.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DE CONCERNBEWEGING IN DUITSCHLAND.

Dr. Walter Greiling te Hamburg schrijft
dis:

De Duitsche industrie onderscheidde zich van ouds

en niet eerst sedert den oorlog door een sterk en soms
verrassend organisatietalent. Dit bracht meer dan

eens .het gevaar van een, op een monopolie gelijkende

heheersching van belaiigrij:ke bedrijfstakken zeer nabij.
Tegenwoordig is dit gevaar weer bijzonder ‘groot eii

de gedachtenwisseling over de concentratiebeweging
belooft het middelpunt van den ecoriomisoh-politieken

strijd te worden. De arbeidersvak-vereenigipigen komen

er reed’s lang in manifesten en besluiten tegen op, dat
de rationaliseering met behulp van ‘het ontslaan van
arbeiders weliswaar een sterke daling der productie-‘

kosten tot resultaat heeft gehad, doch niet tot de be-
‘loofde
prijsdaling
of verhooging van de ‘koopkracht’

der massa geleid heeft. Naar zij beweren ‘zijn de uit-

komsten, die met deze rationaliseering bereikt zjn, ge-‘

hel tot uitbreiding van macht en tot aaneensluitin-
gen aangewend en is cle concentratie der industrie,
waarnaar eerst uitsluitend werd gestreefd als middel:

ter verhooging van het economisch effect door heti
combineeren der productie en verdeeling over de
meest productieve bedrijven, nu doel geworden. Wan-

neer met een verdere verbetering van den economi-
schen toestand en de seizoenvraag naar arbeiders ‘in
het voorjaar een tamelijk sterke ‘daling van de werk
–
loosheid onder de leden der vakvereenigingen intreedt,

dan zijn met zekerheid ‘]oonconflicten van zeer grooten’
omvang te verwachten. In ‘hun strijd tegen de concen-

tratie hbben cle arbeidersvakvereenigingen een bijna
onverwac’hten steun gekr egen van de vereenigin gen van
den detailhandel. het handwerk, d’e huis- ‘en grond-

eigenaars en andere middenstandsoi’ganisaties, die
zich dezej’ dagen in een openlijike manifestatie, veel’,
onverholener dan zij anders gewoon zijn, tegen de’
groeiende kartel- en trustvormin’g ‘der industrie keer-‘
den.

Toen de Rijkedag van 12 Maart 1925 van de Rijks-‘
reeering een ‘onderzoeh betreffende de vorming van

concerns, helan gengemeeusc’happeu en dergelijke aan-•
eensluitingen in het Duitsche bedrij;fsleven verlangde,
had men zeker niet het minste vermoeden, dat het na4
twee jaren geu’b1iceerde resultaat dezer enquête den’
kapitaalbelegger, den k’leinhandelaar, handverksmau en detailhandelaar uit zijn traditioneele rust zou kun-
nen opsc’hrikken. Toentertijd was de concentratiebe-
weging van (jeu inflatietij.cl juist tot staan gekomen ei

de inflatieconcerns vertoonden reeds weer neiging uit

elkaar te vallen en zich op t:e lossen. T’hans heeft ech-

ter een tweede concentratiegolf, welke de grootste be-

‘drij’fscomplexen van Duitschlan’d in de macht van en-

kele personen bracht, ‘den invloed der banken, klein-
kapitalisten en van de groote massa der spaarders op

de ‘kapitaalvorming grooteudeels uitschakelde en ook

de prijsvorming op uitgestrekte gebieden monopoli-

seerde, ‘haar ‘hoogtepunt bereikt. Ofschoon het in Fe-

bruari verschenen memorandum der R.ijksregeering

over de concerns reed’s in den afgeloopen herfst af-

gesloten is en zich bijna angstvalli’g tot den woorde-

lijken inhoud van de door het toeval geformuleerde

opdracht beperkt, ‘heèft het toch den omvang van de

hier dreigende gevaren door zijn cijfers drastisch ge-
noeg aangetoond.

Het ‘memorandum rangschikt zuiver catalogisch de

in concerns vereenigde ondernemingen en vergelijkt
hun nominaal ‘kapitaal ‘met het nominaal kapitaal van

de geheele bedrijfstak. Het h’&udt hierbij; geen reke-

ning met de volledig ‘gefusioneerde, tot trusts ver-

eenigde aaneensluitingen’ en geeft evenmin vaste uit-
gangspunten voor de economische betedkenis der af-
zonderljke concerns, hun aandeel in de totale pro-

ductie en in het totale aantal arbeiders, hun betrek-

king tot de niet tot concerns vereenigd’e ondernemin-

gen. Het onderzoekt ook niet de hedrij.fsoorzaken, clie
tot de concentratie geleid hebben en deze nog verder

bevorderen. Het memorandum heeft dus.slechts betêe-

kenis als samenvattende opsomming der concerns in

Duitschiand. De plaats, die ‘de concerns in ‘het ‘totale
Duitsche
bedrijfsleven
innemen, ‘kan alleen afgeleid
worden uit ‘de vergelijking van ‘het nominale kapitaal.

Deze is echter bijna ‘geheel onbruikbaar. In de eer.ite
plaats worden vele concerns, die men den vorm heeft
gegeven van G.m.b.H., waaronder groote maatschap-
pijen zooals Siernens-Sc’huckert, niet opgenomèn. Ver-
der is ‘het nominale kapitaal bij’ de economisch sterkste

ondernemingen – endat zijn in ‘den regel de concern-

ondernemingen – veel’ geringer als hun werkelijke
kapitaalwaarde, terwjil
biji
kleinere en economisch min-
der sterke m’atschappijen het nominale kapitaal hoo-

ger is. Aan den anderen kant rekent men dubbel door
cle kapitalen op. te tellen van concerns, die elkander.s

aandeelhouders ‘zijn. In hoeverre lbeide bronnen van

fouten elkaar opheffen is niet precies vast te stellen.
In ieder geval kan men echter een benaderende voor-
stelling van den invloed ‘der concerns oii het Duitsche
bedrijfsleven ‘krijgen, als men ziet, dat van 1.2.392
naamlooze vennootschappen met een aandeel’enkapi-

taal van 20.354 millioen R.M. ongeveer 65,1 pOt. of

13.242 mill’ioen R.M. in concerns aaneengesloten is.
Overal, waar sterke neigingen tot ‘grootbedrijf aan-
wezig zijn, is het overwicht der concerns nog veel dui-

delj’ker. Meer dan 90’pOt. van het aandeelenkapitaal
is in concerns samengevat bij den mijnbouw, 98 pOt.
in de kali-industrie, 90 pOt.. in de steenkolen- en 95
pOt. in de bruinkolenindustrie. In ‘de kleurstoffen-

industrie is ongeveer 96 pOt., in de electrotechnische
industrie 87 pOt., in de grootijzerindustrie 85 pOt.,
in ‘de zeescheepv’aart 81 pOt., in ‘het verzekeringswe-
zon 77 pOt en in het bankwezen 73 pOt. van het aan-
deelenkapitaal volgens het. memorandum in concerns
belegd. Betrekkelijk concernvrij is de ho’utindustrie

(slechts 6 pOt. concerns), de •kleedingindust,rie (41.
pOt.), reeds minder de textielind’ustrie (37 pOt.),’ de
gasin,’dustrie (35 pOt.), de papierindustrie (31 pOt.),
de leej-industrie (34 pOt.) en het bouwbedrijf (31 pOt.).

Men zou kunnen zeggen, dat, hoe dichter een bedrijf
staat bij den laatsten ‘consument, hoe minder de be-
trokken ondernemingen tot concerns vereeni’gd zijn,
wanneei’niet it de voedings- en genotmiddelenindus-

trie 41 pOt,. en in ‘cle tooneel-, film- en sportindustrie
64 pOt. vtn het aancieelenkapitaal in concerns belegd
was.
Al
deze opgaven van het memorandum geven welis-
want’ een henaderende voorstelling, doch raken niet het

13 April 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

339

wezen van de zaak, namelijk den invloed der concerns

op de bedrijfsleiding, op de richting der geheele eco-

nomische politiek. Eerst wanneer men onderzoeki;,
in welke richting en in hoeverre de invloed der con-

cerns boven het beperkte gebied van de eigen tak van
industrie uit merkbaar is, kan men het eigenlijke

probleem der concerns omvatten. Tot een dergelijk oti-

derzoek heeft het memorandum in ieder geval een zeer

bruikbaar voorbereidend werk verricht. Aan de hand
van het daarin gegeven overzicht is te zien, (lat twee
ondernemingen, ‘de T. 0. Parbenindustrie en de Ver-

einigte ‘Stnhlweike te zamen rond 10 pct. van ‘het to-

tale Duitsc’he maatschappelijk kapitaal omvatten en

verder nog 3 pOt. •door deelneming beheer’schen. Te

zamen met vier andere grootijzerconceros en twee elec-

triciteitsconcerns vormen zij door wederzijdsche deel-

neming en doordat de Raden van Oommissarissen uit dezelfde personen bestaan een nauw met elkaar ver-

vlochten complex, dat ‘ongeveer 18 pOt. van het totale

Duitsc’he aandeelenkapitaal omvat. De economische

invloed van deze groep gaat nog verder dan haar kapi-
taalinvloed. Daar machtsgebied strekt zich met ‘behulp

van kartels, die zij beheerscht, patenten, die zij bezit,

leveringen, die alleen zij kan uitvoeren, inlichtingen,

die slechts zij verkrijgt en politidke krachten, die

slechts zij in beweging kan brengen, ‘uit tot een onme-

telijk aantal particuliere ondernemingen der verder-

verwerkende industrie en gemengde ondernemingen voor publieke diensten, die onder haar leiding staan,
zon der ‘dat zij de meerderheid van ‘het kapitaal bezit.

De totale invloed dezer montaan-, electro-, chemie-
groep is met 35 pOt. van het Duitsche aandeelenkapi-

taal niet te hoog aangeslagen. Een nadere beschouwing
over haar ontstaan en de productie-technische voor-
waarden voor haar voortbestaan zal dit aantoonen.

In tegenstelling met deze groep, die eenvoudig de
geheele productiemiddelenindu’strie beheerscht, is de
rol, welke de overige concerns spelen, niet veel be-

langrijker dan die, welke groote, afzonderlijke onder-nemingen tot dusierre steeds, gespeeld hebben. Echter

zijn er ook enkele, die de geheele tak van ‘hun indus-
trie beheerschen, zooals bij den metaal’han’del, de mar-

garine-iridustrie, de optische industrie enz. Dit zijn
echter alle takken van industrie, welke voor ‘het totale

Duitsche bedrijfsleven lang niet de representatieve be-
teekenis hebben, die de drieëenheid montaan-chemie-

electriciteit bezit, zonder welke het Duitsche indus-
trieele
bedrijfsleven
slechts een bescheiden rol in de

w’ereldhuishou’ding zou spelen.
liet is leerzaam te constateeren, dat nog in het begin

van het jaar 1925 de ‘hegemonievaihoudingen in deze
drie Duitsche hoofdindustrieën zeer ingewikkeld wa-

ren.
WTeliswaar
‘bestond ook reed’s toen, hoewel in los-
seren vorm, de I. G. Farbenindustrie als beheerschen-

cle onderneming van de chemische ind’ustrie. Haar iii-
vloed reikte echter, afgezi’en van de relatie met de
steen’kolengroep Lotharingen, nauwelijks verder dan
de kleurstoffen, den stikstof en in het algemeen de

chemicaliën. In •de electriciteitsindustrie stonden de
Siemen’s-Sehuckert en de Allgemeine Elektrizittsge-
selischaft tegenover elkaar, terwijl de eerste zich in

het eleetro-montaan-concern met de Oost-Duitsche
in-
clustrie, en de andere in de Liu’k’e-Hofmann-Lauch-
hammergroep met de Oost-Duitsche ijzerindustrie had

verbonden. In de ‘montaanindustrie was de Stinnes-
groep, die de omvangrijkste was, van de overige con-
cerns cl oor een diepgaand wantrouwen ‘gescheiden.
Toen het Stinn es-concern echter bezweek, wa’s plotse-
ling de weg vrij voor een ‘breed opgezette wijziging
der groepeering, welke een zekere eenheid en beslo-
tenheid der drie industrieën tot stand bracht.
De T. G. Farbenindustrie nam uit den Stinnes-boe-

del de bruin.kolen- en oliebelan’gen over en sloot zich
door volledige fusie sterker aaneen, ten einde een
nieuw, breedopgezet programma voor de winning van
olie uit kolen, de vervaardiging van ‘ammoniak en
kunstmest enz. door te voeren. Daartoe heeft zij in de

eerste plaats haar internationale relaties uitgebreid.

In gemeenschap met de beide werel’dpetroleumfirmas,

de Standard Oil en de Shell-groep, heeft zij de Deut-
sche Gasolin-A. G. gesticht. Op het gebied der kunst-

zijde ‘heeft zij zich in Juni 1926 met Köln-Rottweil

gefusioneerd en trad zij in belangengemeenschap met

Dynamit-Nobel. Reeds in den herfst van 1925 had zij

zich ‘met de Vereini’gte Glanzstoffabriken verbonden,

zoodat zij nu harerzijds den schakel tusschen de beide

grootste internationale kunstrhijdeconcerns, Glanzstoff-

Oourtaulds en Köln-Rottweil-Nobel-Du Pont vormde.

in Februari 1927 trad de nog ontbrekende sluitsteen,

de Snia Viscosa, tot het werel’dkunstzij de-concern toe.

Kort na de T. G. Farbenindustrie fusioneerden de

grootste ijzerconcerus zich eveneens en stichtten de

Tereinigte Staihlwerke A. G. met een aandeelen-kapi-

taal van ‘800 millioen R.M., dat het kapitaal van de
tot dusverre grootste Duitsche maatschappij, de zoo
juist genoemde T. G. Faiiben, nog met 155 millioen

R.M. overtrof. Deze heeft toen eenige maanden latei
met een tot voor dien ongekende kapitaalsveihooging
van 450 xnillioen R.M. op 1100 millioen R.M. de staal-

trust weer
voorbijgestreefd.
De Vereinigte Stahlwerke
hadden de vroeger in ‘het electro-montaanconcern
onder de leiding van Stinnes vereenigde fabrieken

(Deutsch-Luxemiburg, Boc’hurner Verein en 0-elsen-

kirchener Berg) eveneens opgenomen en de goede rela-
tie tot het Siemens-concern door gemeenschappelijke
Raden van Oommissiarissen in stand ‘gehouden. In den
loop van 1926 verkreeg de Staaltrust door ‘de stichting

der mitteldeutschen Stahiwerke, welke de Lin’ke-Hof-
mann-Lauchihammer Werke overnamen, eveneens goe-

de relaties met de Allgemeine ElektrizitëMs Geseli-
schaft.

Tusschen de Vereinigte Stahlwerke en de 1. G.
Farbenindustrie is eveneens door •de goede relaties,

die het Otto Wolff-concern (Rheinstahl) in •de Ver-
einigte Stahlwerke bracht, een brug ‘geslagen. Met
de grootsten onder de overige ijzerconcerns staan de
Vereinigte Stahlwer.ke door ‘gemeenschappelijke be-
langen in Siegerland, door gemeenschappelijk optre-den in het Saargebied, ‘door gemeenschappelijken in-icoop van sc’hroot en ten gevolge van de verplichting
der ‘staaltrust tegenover de machine-industrie om geen

fabrieken ‘der verderverwerkende ijzerindustrie meer
op te nemen, in de beste verstandhouding, ofschoon
door de rond 50 pOt. bedragende deelneming van de Vereinigte Stahlwer’ke aan de ijzervereenigingen de

andere ijrzer.concerns zich verontrust zouden ‘kunnen
gevoelen. Heerschersneigingen schijnt de staaltrus
echter slechts tegenover de Mannesmann-Röhreii
Werke een tijdlang te hebben gehad of nog te hebben,
want deze voelen zich ernstig bedreigd en meenen het

gevaar slechts ‘door aandeelen met een meervoudig

stemrecht te kunnen ontgaan. Een dergelijk spannings-
veld als tusschen staaltrust en Mannesmann bestaat,
echter door geheel verschillende redenen, ook tusschen
iie T. G. Farbenindustrie en ‘de Klöcknercoricern en
wel ten gevolge van de concurrentie in het samenstel-len van nieuwe mestsoorten.
Hechter dan door
,
alle deelnemingen worden de ijzer-
fabrieken echter, ondanks al deze spanningen met

elkander en met ‘de electrotechnische en chemische
industrie door gemeenschappelj’lce belangen verbon-
den. De taak der kolenveredeling, ‘het leiden van gas

over verre afstanden en het winnen va.n olie uit jkoleu,
‘kan slechts in nauw verband met de taak der stikstof-
en mestwinning eenerzijds en electriciteitswinning
anderzijds volbracht worden, echter niet in onbeteu-

gelde concurrentie ‘der drie industrieën, doch volgens
gemeenschappelijk programma en van te voren vast-
gestelde, streng doordachte werkverdeeling. Even goed
al.s ‘deze binnenlandsche bedrijfstaak is op internatio-
naal gebied de poging om met Frankrijk tot een ver-
gelijk te ‘komen uitsluitend door overeenstemming van
de drie Duitsche ‘hoof’dindustrieën te volbrengen. 1-let
ijzerprobleem hangt te nauw samen met het kolen- en

340

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13 April 1927

cokesprobleem en dit met het chemischo probleem eii

het vraagstuk van cle en’ergieverdeeling. Er is ‘daardoor

in de toekomst geen vermindering van concentratie

te verwachten, maar eerder een verdere toename, dic
.

zich slechts in deze richting bewegen kan, dat de leil

clende concerns der ‘drie leidende takken van .industri

zich tot één arbeidscomité verbinden, dat dan 66

g.roote, algemeene bedrijfsataf vormt.

Tegen deze centralisatie der bedrijfsleiding in hand

den van een comité van slechts enkele personen keer

de actie tegen de concerns en kartels zich ten slott

bijna in het geheel niet, daar haar tot.stan•d ‘komen e’

haar invloed niet rec’htstreks vichtbaar wordt. 1)

concerovijanden vinden hier geen steunpunt, waar zi kunnen aangrijpen. Wanneer de tot dusverre zelfstan

clige fabrieken der ij’zer en der chemische industri6.

die door deze centralisatie ondergeschikt worden, zei

niets ondernemen, doch integendeel, zooals. ‘bij geld

genheid van ‘de afsluiting van het internationale staal

verdrag bleek, met ‘de concerns samengaan, is iede.f

onderneming van de tegenstanders van cmicentrati

reeds bij voorbaat een. mislukking. Ten slotte ,treder

ook de gevolgen van de monopoliseering op dit gebie

niet direct voor de groote massa der verbruikers in cI
prijzen te voorschijn. Doch overal, waar ‘de coiicern

en hun kartels op den door ‘den laatsten verbruiker td
betalen prijs terugwerken, en waar de handelaars, d1

kleinaandeelhouclers en cle ‘handwerkslieden zich evei–

eens in hun posities bedreigd voelen, zet de tegenb.J
weg.ing met lcscht in. Hier treft zij echter slechts d

kleine concerns,- wier invloed niet bovn hun beperkte

tak van industrie uitgaat. Gedeeltelijk reed’s in deh

machinebouw, verder in de vaartuigihdustrie, in ,de

textielnijverheid, in den detailhandel, in de voedungs-

middelen-, ieder-, keramische en papierindustrie zuLï
len de concerns menigen aanval weerstand ‘moeten
den ‘of ten minste iii hun verdere eploitatie sterken’

tegenstand ontmoeten. ,

Daarentegen giijpen dQ groote concerns ook reeds
door hun internationale verwikkelingen steeds dieper

in hef Duitsche bédrijfsieven in. D T. G. Farbenin-‘

lustrie,’ die reed’s met de levering der kleurstoffen en

chemicaliën grooten invloed op de textielindustrie kai

uitoefenen, kan met behulp van het kunst’zij’de-wereid-‘

monopolie nog veel dieper indringen’:De ijzerin’d’ustrie

zal
;
nadat het internationale staa].kartel een onontbeer-

lijk politiek instrument is geworden, in -haar gezamen-iijke concerns en kartellen onaantastbaar zi$n.’ Zoo zal cle ‘geheele bewging tegen de concerns ten slotte ‘mis-
schien op een versterking der groote concerns uitloo-
pen na ‘het uit den weg ruimen van zwakkd imitéfies

0
1
)
gebieden, waar de productietechnische voorwaarden
voor concentratie ontbreken, het detailbedrij’f en cle
kleinhandelaar voort’s hoogstens door coöperatieve
organisaties afgeschaft kunnen worden.

IETS ;OMTRENT DIE IDIAMANTNYWERHEJD

1N SUIDAFRIKA.

De heer O G.
W
. Schumaun te Stellen-bosch schrijft
005:

Die ontdekking van ‘diamante in Suidafrika,’en die

vr-oëre ontwikkeling van die nywe’rhei•d, is iiie alleen
interresant om die feitelike geskiedeni’s -self nie en
die aw’enture daaraan vérbon’de, of selfs om ‘die sosiale

en politieke moeilikhede wat ‘daaruit voortgëvloei ‘het
nie, (bv. die feit -dat die’Britsé Regering in Okt. 1871
‘die reg verkry op die diarnantvel’de, waarvoor ‘die Vry-

staatse Regering ‘egter £ 00,000 vergoeding gekry het)
maar veral is ‘dit belangrik omdat ‘dit.’n nuwe era in die
okonomiese ontikkeiing van Su’idafrika ingelei het.
• Met ‘die ontdekking van ‘cliamante, en later van
goud, het ‘n totaal nuwe element in die binn’elandso

bevolking ingekom, nuwe mërkte is ‘geopen ”ir die
boerebevolking, en ‘die materiële voorspoed in die ,bin-
nelande is sterk bevorder. In ‘n paar tientalle van. jare,
egter, moes ‘die boerebes/olking hulle aanpa’s aan hele-

maal nuwo omstan’dighode, want in die tyd is ‘ii’

stelsel van oorwegen de ,,G eschlossen o Hauswirtschaf t”
en ,,Naturalwirtschaft” vervani.g ‘deur ‘n stelsel waarin

markprodulrsie en ‘geldverkeer die oorhand neem. Uit

hierdie omv’orrning in ons elconomiese lewe spruit baie

van die hedendaagse ekonomiese en sosiale probleme
in Sui-dafrika. Dit alleen as agtergrond.

Die eerste ‘diamant, – ‘n steen van 21% ‘karaat,, is
helemaal toevallig gevind
Op
‘n plaats aan die
Oranjenivier in 187. Tot aan ‘die begin van 1870 is

alluwiale diamante ‘op verskeie plekice gevind gewoon-

lik in rivierbeddings. Die ,gereeide produksie het egter
eers begin met die ontdekking van ‘die diamantmyne

of pype in 1870. in Aug. van -daarclie jaar is ‘die Ja-

.gersfontein myn ontclek, maar dit was ‘gou oorskaduw

deur ‘die ontdekking van die beroemde Kimberley

groep van myne in 1870 en 1871, nl.’die Dutoit’span,

Buitfontein, De Beers en Kjmberley myne afsonderlik.
.Tn
‘
ii paar maande was daar ‘n bevolking ‘van oigeveer

‘n 50,000 blan’kes en gekleurde’s rondom ‘h’ierdie myne.

Gedurende ‘die eerste 15 jare is die ontwikkeling van
die nyweiheid baie teengehou deur die gebrek aan
vervoergeriewe, want ‘die spoorweg van Kaapstad na

Xirnberley is eens in 1885 voltooi. Voor ‘die tyd moes

alle . rnyngereedskap, lewen’sbenod’igdhede ens. met

.waëns vervoer word na Kimberl’ey, en transportry

was ‘desty-ds ‘n helangnikebr on van inkomste vir baie
van: ‘die. boerebevoilcing.

In ‘die geskieclenis van al die ontdekkinge kan ons

hier natuurlik iiie ingaan nie. Op een interresante

punt in verband met die vroë.r’e oiitdekkinge wil ek’
hier nog wys: Die kriesis van 1881 in Sui’dafi’ika en

die deprnssie daarna vind sy oorsaak tot ‘n groot mate

• in -die oorspekula’sie in ‘diamantaan’dele oor ‘die hele
land, .wat lewendig beslcrywe word in ,,The 11’istory of.t’he Standard Bank” deur G. T. Amphlett. Dit word

berelcen dat, daar tot 1881 al £ 12,000,000 kapitaal in
‘die ‘diamantmyne belê was. In die konjunictuurgeskie-

‘deni’s in Sui’dafrilca speel die myne ‘n belangnike
Lol.

– Na hierdie’ eerste ontdekki’ngs is daar nie weer be-
langrike myne geopen nie tot aan die ontdek]cing cii
lat-ere ontginning van ‘die groot Transvaalse myn, die

Premier, in Des. 1902.

• Om egter ‘n ‘juister oorsig te kry oor die ‘ontwikke-

ling van die nywerhei’d, gee ek ‘die volgende sijfers aan,
deels gekry uit ‘die Offisiele 3aarboeke van ‘die Unie
– en deels’ uit ,,The Diamond Fields of Southern Afri-
ca” ‘deur P. A. Wagner.

Jaar Hoeveelheid Waarde

Waarde Gemiddelde pij

geprocluseer geproduseer uiitgevoer

per karaat

(Iaraat)

(f)

(f)

(sjielings)
1867-68

200

650

25

1870

102500

1.53,000

30′

1872

1,080000

1,618,000

30

1880

3,140,000

3.368,000

21%

1882

2,660;000

3,092,000

30

1885 2,287,000

2,229,000

2,490,00&

19%

1890

2,446,000

3,837,000

4,162,000

31%

1895

3,105,000

3,986,000

4,775,000′

25%

1900

1,844000

3,366,000

3,433,000

36%

‘1904

3,683,000

7,209,000

6,422,000

39

1908

4,091,000

5;406,000

4,796,000

26

1913

5,164,000′ 11,390,000 12,016,000

44%

-‘ 1917

2,002,000

7,713,000 – 6,097,000,

53

1920

2,545,000′ 14,763,000 11,597,000

116

1923

2,053,000′

6,038,00&

7,207,000

59

• 1925

2;430,000

8,198,000

67%

Die aangegewe jare is gekies, sonder oni bepaalde

versicynsele te probeer aksentueer. Dit is menlcwaardig
dat-die produksie vrywel nie juis toegeneem het iiie

na 1.880, hoewel daar blykbaar ‘n groot ‘skommeling is
in die’ hoeveelhede van jaar tot jaar. -gepr-odusee’r. Hoe-
wel hier’die s’fors nie volledig ‘is nie, blyk die onseker-
heid van’ ‘die diarnant,nywerheid tog voldoende, daaruit.

As weeldeartiekel is ‘dit besonder •fynge’voelig vi,r lcoo-
junlctnuni,nvloede. Ons sien hv. ‘n sterk sicommeUng
in ‘die pryse oor die loop van die laaste 50 jaar; her-
haaiclelik kry ons
‘
ii merkbane’daling in pryse soos clie

13 April
1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE’BERICHTEN

341

depressie insit, bv. van. 182-1.885, van 1890-1895,

en (lan (1w akerp daliiig in 1908 vat voial te wyte is
aan die depressie in Amerika in die tyd. Die iaaste

oorlogskorii imktunr i.s ook beson der sterk geaksen-

tueer.
Hieudie skommelinge in ptys sou egter heelwat ster-

ker gewecs het as daar nie
‘.0
mate van kontrole be-

staan bet cie oor die hoeveel-hede geproduseer en ver

koop. Alleen die syfers wys al op so ‘n kontrole, want

hoewel die produksiekapasiteit van al die myne en

alluwiale delwerye deur ‘die nuwe ontdekkinge
rilweg

‘ri gestadig styge.ude lyn sou aantoon, sien ons, soos

al reeds op gewys, ‘n sterk skommelen-de produksie en

nie geen merkbare toename, terwyl al die -diaman-te

geproduseer nie altyd almaal uitgevoer word nie. Blijk

baar dus ‘n sistematiese voeding van die wereldmark.

Ï)at, dit in belang is van die produseute om die hoed

veelhecle verkoop monopolisties te beheer, is nie nodi
om hier te bespreek cie, want dit is bekend dat a

suiwer weeldeartiekel met
‘
ii hoë dstinksiewaarde di

element van seidsaamheid moet behou word om did
hoë pryse te verkry,’ en die produksie dus monopolis-

ties moet beheer word om die hoogste nettowins vir

die produ’sent te verseker. Reeds vroeg is die wenslik-
1

heil -hiervan ‘gevoel, en het daar
‘
ii strijd ontstaan om

die beheer in hande te kry.

Hier kan ons- alleen wys op ‘n paar feite in verband

met hierdie ontwikkeling. Met die ‘groei van die
diamactnywerhei’cl het •daar al meer vaste kapitaal
nodig geword vir behoorlike eksploita’s.ie, en ‘het dit v’ir
die individuele delwer onmoontlik geword om die beste

ontgi nningsmetodes toe te pas. Klein maatskappye
word dus algemeen gevorm, veral gedurende 1880
en daarna; die ‘De Beers maatskappy is bv. in 1880

gevorm met ‘n kapitaal van £ 200,000. Ons is troueris

nou in die egte hoogkonjunktuur van die diamantny
–

werheid. In ‘die daaropvolgende depressie na 1881, het
dit geblyk dat ‘ii oorproduksie’ ‘begin dreig. Kousen-
trasie van belange deur o’pkoop van kleiner maatskap-
pye ens. was dus nou baie algemeen. In 1885 het die

tevore ‘genoemde vier groot myne, waarvan ‘die -Dd
Beurs en die Kimberley myne verreweg ‘die belangrik-
ste geword het, al beheer gehad oor 42 maatskappye
en 56 private firmas. Rhodes, as leier van die De Beers Mining Co., het nou probeer om id ‘die belange te kon-

solideer, en in 1888, na ‘n sterk teenstan’d van Barna-
to, wat ook die beheer oor die Kimberley myn probeer
kry ‘het, is die De Beers Consolidated Mines Ltd. ‘ge-
vorm, waarby ‘die Kimberley, Bultfontein en Dutoi’ts-

pan myne ingesluit is. Later het nog ander belange
hygekorn, sodat die De Beers maatskappy vandag die
sterkste i ndiwid uele produsent van diamante’ in Suid-
afrika is. Naas hier-die maatskappy is daar net twee

ander niaatskappye van belang wat myn’diamante pro-
(luseer, nl. ‘die Premier myn van ‘die. Tr.ansvaal, en,
die Jagersfonteiri myn van ‘die Vry’staat. Dievernaam-
sto konkurent buite die Unie was nog alty’d Suid Wes
Afrika, hoewel -die diamante ‘daar gekry oor die alge-
ineen van ‘n kleiner grootte is as die wat in die Unie
gekry word, en dus cie soveel direkte konkurensie aan-

hiet nie.

Volgen-s die laaste jaarverslag van ‘die Sekretaris
van Mynwese en Nywerheid was clie ‘produksie van die
verskillenrio lande in 1925 as volg:

(-;ebic.l

Hoev-ee]heid ‘Waarde

(karaat)

()
Unie van fMyne

2,191,000

6,292,000

SuiciaîrikaAIluwiale ………..
239,000

1907,000 Stikt Wes Afrika Piotektoraat
.

515,000

1,400,000
Belgies Kongo

305,000

600,000
Beceka,.,…,….,,,.,…,

580000

300,000

Angola …………………..
125,000

360,000

Wes
Afrika .,……..
,
100,000

100,000

Totaal vir Afr.ik’ ………
4,055,128

10,958,128

,.New
Guinea” ……………..
220000

700,000

Van die totale wereldproduksie het die drie groot
Suidafrikaan’se maatslcappye ongeveer 50 pOt. in han-

de, soos die verslag vir 1924 ook aantoon, t-erwyl De

Beers slogs ongeveer 25 pOt. in hande het. Pryskon-

trole deur een maatskappy is ‘dus onmoontlik.
Vandaar dat alreeds vir enkele jare ‘n oo-reenkoms

bestaan tussen die drie Sui’dafrikaanse maatskappye

en die produsente van Sui’d Wes Afrika, hoofdsakelik

om die kw’otas vas te ‘stel wat elke-en mag by’dra tot

die totale produksie. ‘n Ooi’eenkonis was ook gesluit

met die Londonse Diamantsindikaat omtrent die ver-

koop van ‘die diamante.

Teen die end van 1924 het -daar ‘heel wat moeilik-

heici ont’staan om tot ‘n nuwe ooreeukoms te kom,

daar ‘die bestaande gou sou verval. Na baie onenigheid

is ‘n ty-delike ooreenkoms getref tussen die produsen-te, en is bevredigende lcoopoffertes gekry van ‘kopers

buite -die sindikaat. As gevolg van hierdie moeilik-

– ‘hede is die Diamant Kontro-lew-et van 1925 ‘deur diè
Parlement aangeneem om ‘n beter bekeer oor die pro-

-duksie en vericoop van diamante uit te oefen, of om

dit’direk onder ‘n Raad te plaas in-dien dit nodig sou
blyk.

Die noodsakelikheid hiervan is egter uit die weg ge-
ruim’ deur’ ‘n nuwe ooreenkoms tussen die groot pro-

dusente op 28 ‘Okt. 1925 geslui-t wat, die kwota vir elk-

een vir vyf -jaar vanaf 1 Jan. 1926 vasstel. Teself der-
tyd is ‘n ooreenko-ms vir diezelfde termyn gesluit met

– clie pas totstand gekome nuwe Diamantkopers-‘ Sindi-
kaat, wat bestaan uit die firmas Barnato Bros., Jo-
hannesbur.g Con solidated In vestment Company Ltd.,

– the Anglo Amerieari Oorporation Ltd., en A. Dunke]s-
bu’hl-et & Co.
Volgens ‘die genoemde laaste jaarverslag van die Se-

kretari’s -van Mynwese en Nywerheid is ‘die ei’iigste
produsente wat cie onder ko-ntrole staan cie, -die allu-

wiale ‘delwerye van Suidafrika en die van ,,New Gui-

nea”. Van ‘hierdie twee vorm die alluwia.le produk-
-zie ‘verreweg ‘die vernaamste bedreiging vir die-ooreen-
koms produseote, veral ‘gdurende ‘die laa’ste jaar. Ek
wil dus in kort nog ‘die betekenis van die delwerye
be-spreek.

‘Die volgende sijfers verkry van die kantoor van die
Minister van Mynwese, toon aan die jongste produk-
zie op alluwiale -delwerye en van die myne. Produksie van ‘diamante in die Unie van Sui-dafrika.

(‘OOO’s).
Myae

All.
P-roduksie
.3( 1 ,

Ka.raat, Waarde

Karaat Waarde
1924 ………………..2,138

5,855

288

2,150
1925 ………………..2,178

-6,272

239

1,907
Jan.-Mrt.
’26 …………586

1,627

63

570
Api.-Jun.
’26 …………502

1,548

107

727
Jul.-Sept.
’26 …………607

1,707

273

1,252
Okt.
’26

…………….215

592

147

599
Nov. ’26 …………….208

584

107

486
Dec.
’26

…………….219

622

109

349

Duidelik blyk hoe dat die produksie van -die alluwi-
ale delwerye veral in die laaste jaar sterk toegeneeni
het, en van die kant van die ander produserite het nou
gedur-ige klagte gekom -dat die diamantnywerhei’d in – gevaar is indien daar geen beperking- op die alluwiale

produksie gestel word nie. -Hier kan net bygevoeg word
dat’ die aliuwia.le diamante oor ‘die algemeen groter

is en van “n’ hoër- dehalte as ‘die myridiamante. Gedu-
rende 1925 bv ‘was’ die gemiddelde prys vir die eerste
– 1 59s. 5d. per karaat, terwyl mndiamante gemiddeld
slegs 57s. 4d. behaaF het.
Die vraagstuk van -die beperking van produksie is
‘n besondere mdeilike, soos die Inspekteur van Myn-
wese vir ‘die .Kaap-kol onie en O:ranje Vrystaat dok aan-

toon.
t
‘Dit is hyrta orim-oontlik om die individuele delwer te
verplig om alleen ‘n’ ,geddelte van sy diamante te vet-koop. Dit zou direk algemene oneerlikheid aanmoedig,
en diè’bes-taan van die ‘delwer nog moeiliker maak. Oolc
zal ‘dit moeil ik gaan om -die regte van die grondeienaar
in te kort, want dit zou beteken -die verandering van
lankbestaan’de eiendomsregte wat – geldig is oor die
hele land.

342

ECONoMISCH-STATISTiSCHE
BERICHTEN

13 April 1927

Die boer of grondeienaar het vandag alleen ‘die reg

om die .prdspekteer vir diamante op sy grond te ver
;

bied. Gewoonlik, eg’ter, laat ‘hy dit toe of prospekteer

hy self, en indien daar diamante .gevin’d word, word
•die Regering gewoonlik deur die ‘delwers gevra om dit

•te proklameer sodat dit oopgestel word vir hulle. D.iI

is ook in die belang van die regering om te proklameer,

daar ‘die belasting per kleim (30vt, 30vt.) 5s. per maand

is. Die boer kry die reg om vir ‘homself 200 eienaars

kleims uit te hou, en 50 ontdek.kerskleims indien hy1
self geprospekteer het. ‘

Verskeie voorstelle is al aan die hand gegee om die

produksie te beperk, bv. dat die Regering die prok1a

masie van nuwe gebiede moet inkort, of alleen elke

ses maande moet proklameer, maar ‘hier kan ‘dit ni

bespreek word nie. Binne die volgende maand word’

– daar egter n wetsontwerp by die Parlement in’gedien,

wat bedoel is om ‘die Regering ‘n groter kontrole te

•gee oor die alluwiale delwerye. Waarskynlik ‘sal dit

ook voor.siening maak in ‘n beson’dere moeilikheid wat

‘n gevolg is van die bestaande wette. Dit het bv. on

langs voorgekom dat di’e eienaar van ‘n groot plaas;
na’dat daar diamante op gevin’d is, ‘die plaas verdeer

het in verskillende gedeeltes en dit ‘apart verkoop het:

Die koper van ?ike afsonderlike gedeelte het dan die
reg as eienaar om 200 kleims vir homself te reserveer,

waardeur,hy aan die verkoper ‘n hoë prys kan betaal,

en die ‘dus vir sy plaas ‘xc beson’dere hoë prys kry. On-

•geson’de ‘spekula’sie is ‘hierdeur in ‘die lewe geroep, en

die armer klas ‘delwer het niet dieselfde ‘kanse asdi

ryker man nie, daar elke koper van ‘n ‘stuk grond ‘vir,

homse]f ‘die beste kleims uithou.

Maar nie alleen om ekonomies redes is ‘dit wenslik

om clie produksie op die alluwiale delwerye te beperk.

nie. Veral oor die sosiale ‘aspekte. daarvan, en die in

vloed op ‘die ‘boerderye, word baie es’krywe. In koit.
s’kep dit ‘n onstabiele, ‘drywen’d’e bevöiking waar ‘xc hoë,

lewensstandaard en ‘n geson’de gemeenskapslewe moei-

lik kan ontwi.kkel, veral ook deur die hoë mate van ge-i

luk waarop sukses en vooruitgang baseer is. Die pro-‘i

bleem van ‘die onderwy’s en ‘opvoeding van die kinders
1

is een van •die moeilikste in verband met so ‘n •dry-
wonde bevolking. it

Wat die invloed op die landbou betref, lo’k dit baie
van die boerebevolking van ‘hulle rustige plaaswerk,.

om die geluk te probeer op ‘die delwerye. Trouens,

word dokters, prokureurs, oncierwysers ook •daar aan-‘
getref, wat miskien vir ‘n vakansie gaan delf. Aan’
die ander kant word beweer dat ‘die meeste ‘boere gaan
delwe alleen as daar min te cjoen is op ‘die plase, en dat

ba’ie •boere al van bankrotskap gered is ‘deur ‘n goeie
fonds op die ‘delwerye, wat tenslotte aan sy boerdery
t goed kom.

‘In elk geval kan ons veilig beweer dat die delwerye’

‘die gees van onsekerhei’d en 1spekulasie in ons ekono-
mies en sosiale lewe, deels gebore uit ‘die onsekerhei’d”
en wisselvalli.gheid van ons natuursomstandighede, en,:
aan gheip ‘deur ‘die ‘groot. rol wat die mynbou in die land
se ontwikkeling ‘gespe’el het, ‘baie sterker. op die voor-grond laat kom. En hier kan bygevoeg word dat die ge-

talle blankes en geicleurdes op die alluwiale ‘delwerye.
werksaam meer as dubbel soveel is as die op die myne.
Tenslotte iets ‘omtrent diama.ntslyperye in Suid-
afrika. Tot sover is dit byna van geen betekenis ge-
t

wees ,nie. In 191′? is ‘.n uitvoerheffing van 5 pOt. op,

ruwe diamante geplaas, maar d’i’t het min uitwerking,
gehad. In 1919 is ‘dit dus verhoog tot 10 pOt., en selfs

‘daarna tin 1923 was daar slegs drie slypers, en die,
waarde van diamante geslyp was £ 26,853 vergelyk.
met £ 34,000 in 1922. Volgens koeranteberigte is daar
1
nou vyf slypers, en lyk di’t of ‘daar meer belangstel-
ling in kom.
Tot dusver dus geen rede vir vrees by ‘die Europese
slypers nie, ‘hoewel ‘dit blykbaar d,ie bedoeling van die
Regering is om slyperye hier aaii té moedig, en ons
dus in die toekoms ‘xc
uitbreiding
daarvan hier kan
verwag.

AANTEEKENINGEN.

Het Jaarverslag van de Duitsche Rijksbank.

Blijkens het jongste jaarverslag van da’ Duitsche
Rij’ksbank werd het economisch leven van Duitschland

in 1926 gekenerkt door de liquidatie en het – dQor ‘de Engeische kolenstaking verhaasie – herstel van

de crisis, die Duitschland in 1925 teisterde. Dit. ging

gepaard met een ‘snelle ‘daling van de rente, zooel
voor korten als voor langen termijn. Het disconto, dat

op 12 Januari 192,6 tot 8 pOt. weid verlaagd, werd op

27 Maart verminderd tot 7 pOt., den 7den Juni tot

6Y2 pOt. en da’n Bden Juli tot 6 pOt. Zooals de lezer
weet, werd den 12den Januari 1927 het disconto op-

nieuw ‘met een vol ‘procent verminderd. De beleenings-

rente daalde in het verslagjaar van 11 ‘tot 7 püt. en

de rente voor credieten van ‘de Goud’discontobank ‘van

6 tot 5 pOt. Uit het volgende staatje blijkt de verhou-

ding van het tegenwoordig rentepeil met ‘dat van v66r
,den oorlog.

1913
4e kwart. 1926
pCt. pOt.

Daggelden …………………. . …
4,12

5,30
Particulier disconto ……………..
4,98

4,73
Disconto van de Rijksbank ……….
5,88

6,00
Werkelijke rente van ‘pa.nclibrieven en

–

obligaties ………………….± 434:

8,20
Rentabiliteit van aacideelen ………
3,97

3,11

De markt voor geld op korten termijn werd in de
eerste helft van het jaar nog beïnvloed door de econo-

mische depressie. Daarbij kwamen als belangrijke fac-

toren de opruiming van voorraden – later bevorderd

door de Engelsche staking -, het toenemen der reser-
ves in contant geld, de vorming van nieuw kapitaal,
ce aanhoudende kapitaalimport uit het buitenland en

vooral de fondsen van publiekrechtelijke lichamen, die
nog steeds een grooten omvang aannamen.

Wat de kapitaalmarkt betre’ft, k-waih de Rijksbank
op het juiste oogenblik in den aanvang van het ver-

siagjaar de latent aanwezige tn’dens naar een veran-
dering in ‘cle verhoudingen te hulp ‘door systematisch

voor eigen en voor vreemde rekening pandbrieven te
koopen en door, zooals reeds in het vorig jaarverslag
werd aangeduid, hypothecaire schuldbrieven door de
Gouddiscontobank te doen overnemen.

Voor ‘de Rijksbank leidden de verhoudingen op de
geld- en kapitaalmarkt tot een toeremende ‘beperkipg

van .het binnenlandsche wisselbedrijf. Het voortdu-
rend toestroomen van ‘buitenlandscise credieten had tot
gevolg, dat het beroep op de Rijksbank meer ge-
schiedde door den verkoop van deviezen dan door het
disconteeren van wissels.

Terwijl ‘de goud- en deviezenvoorraad ‘van de Rijks-
bank van 2230,6 millioen R.M. einde 1925 tot 2794,5
millioe’n R.M. eind 1926 aanzwol, ging het bedrag der
door de Rij’ksbank verleende binenlandsche wisselere-
dieten van 1826,6 millioen R.M. eind 1925 tot 184,3
millioen R.M. op 23 Augustus 1926 terug om ‘zich tot

half December tusschen ongeveer 800 en 950 ‘millioen
R.M. te bewegen en aan het einde van’ het jaar voor-
bijgaand tot 1,412,9 millioen R.M. op te loopen. De
toename ‘der devieren bij’ de Rijksbank had een ver-

meerdering van ‘den bankbiljettenomloop ten gevolge.
De omloop der biljetten van de Rijksbank en van de
Rentenbank te zamen steeg met eenige schommelingen van 4436,2 millioen eind 1925 tot 4899,6 millioen eind

1926. De totale circulatie – biljetten van de Rijks-

bank, van de Rentenbank, van particuliere banken en
pasmunt vermeerderde in ‘denzelfdeii tijd van 5208,5
millioen tot 5829,8 ‘millioen.

Ten slotte citeeren wij uit het verslag de volgende
passages:

,,Om den 1 a n d
ho u
w
te bewaren voor een terugkeer van
de groote schade
j
die in het voorjaar werd geleden door ge-
forceerde verkoopen van tien graanoogst en de daardoor.
te voorschijn geroepen ongewoon sterke prijsdaling op de
graanmarkt, verklaarde cle Rijksbank zich bereid tot het
ver.leenen van credieten voerde financiering

13 April 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

343

v a a cl e n o o g s t. Dit stelde den lanclbouwer in de ge-
legenheici het graan bij de landbouwcoöperaties voor hoog
–
stens een half jaar te beleenen. De wissels, clie hun oor-
sprong vonden iii voorschotten op den oogst, konden door
de coöperaties aaji de Pruisisehe Centralgenossensohaftkasse gegeven worden, clie bij cle Rijksbank een vergaaiicl herdis-
conto kon verkrijgen. De ruime geidmarkt stelde de coöpera-
ties echter in staat verscheidene van zulke credieten voor
eigen rekening te houden. De toevloed van lang c.rediet aan
den landbouw, de prijsstijging voor granen en verscheidene
.hulpmaatregelen van het Rijk verbeterden bovendien den
toestand in •den landbouw gedurende het verslagjaar, ver-
geleken met het vorig jaar, zoodanig, dat de Rijksbank, wat
cle genoemde maatregelen betreft, slechts voor geringe ‘be-dragen te hulp werd geroepen.

Van beteekenis voor den landbouw waren verder de a a n-
koopen van lanclbouwpandbrieven, die de
Rijksbank gedurende het verslagjaar uit de middelen van
haar pensioenfonds tot een nominale waarde van 55,3 mil-lioen R.M. en, in commissie voor publiekrechtelijke bedrij-
ven, tot een nominale waarde van 113,8 millioen R.M. uit-
voerde. Zij droegen tot een verbetering van de markt voor pandbrieven aanzienlijk bij. Deze aandrang werd nog ver-
sterkt, doordat de D’uitsche Gouddiscontobank
zich bereid verklaarde van de Rentenbank schuldbrieven op
landbouwhypotheken over te nemen, die luidden op een
aanzienlijk onder den toenmaligen rentevoet liggend per-
centage ni. 7 pCt. bij uitbetaling h pan – en die een
3-5 jarigen looptijd hadden. De uitgave der hypothecaire
schuldbrieven droeg eenerzijds tot een verdere daling van
de rente op de markt voor pandbrieven bij, anderzijds schiep
deze tusschenvorm voor korte credieten de gelegenheid om de uiteindelijke bevrediging van de behoefte van den land-
bouw aan kapitaal op langen termijn te verschuiven tot een
tijdstip, waarop de voortgaande kapitaalvorming volgens
aller verwachting een veel normaler rentepeil, dat duur-
zaam door den landbouw valt te dragen, tot stand zou heb-
ben gebracht. Van de mogelijkheid, om voor de financiering
van tusseheucrediet ‘buitenlandsoh kapitaal aan te trekken,
werd afgezien op grond van geldpolitieke overwegingen. De
verdeeling der credieten over den landbouw werd door de
verschillende particuliere en openbare hypotheekbanken uit-
gevoerd, die het crediet aan den laatsten credietnemer tegen
een rente van weinig meer dan 7% pCt. •uitbetaalden. De
uitbetaling onderging echter veelal groote vertraging door
de oveilbelasting van de ambtenaren van het kadaster, die
de boeking van de diverse vorderingen in het kadaster, ten
gevolge van de moeilijkheden en de arbeidsiast, clie voor hen
voortvloeiden uit de revalorisatiewet, niet steeds te rechter
tijd verwerken konden. Aan het einde van het jaar waren
‘in totaal 300 millioen R.M. aan hypothecaire schuldvorde-
ringen uitgegeven, waarvan 220,7 millioen uit middelen van de Gouddiscontobank bestonden. Vermelding verdient in dit
verband, dat gedurende het verslagjaar in het b ei e e-
n i n g s verkeer van de Rijksbank de beleeningsgrens
voor pandbnieven in R.M. en G.M. in spoedige opeenvol.
ging van 50 pCt. op 66% pCt. en verder op 75 pCt. ver-
hoogcl werd en een toenemend aantal nieuwe papieren tot
het beleeningsverkeer van de Rijksbank werden toegelaten.

Wat betreft het beïnvloeden van de verhouding tusschen geldvoorraad en geldbesteding, waren bovendien cle beide
problemen, waarmee de Rijkebank zich reeds in de vooraf-gaande jaren ijverig bezig had gehouden, van groote betee-
kenis: versnippering, onoverzichtelijkheid en onjuiste lei-
ding ‘in het beheer der zoogenaamde p uh lie k e geld en
eenerzijda, het bovenmatige beroep op buitenlandsche credie-
te» anderzijds, twee hoofdbronnen voor de onnatuurlijke en
overdreven ruimte van de geidmarkt. De tot de publieke
gelden in engeren zin behoorende bedragen, waarover •het
Rijk, de landen en de gemeenten thet besohikkingsrecht heb-
ben; verder de inkomsten der Rijksbedrijven, zooals de Rijks-
post, de Rijksspoorwegen en de op grond van sociaal-politie-
ke vetten gevormde fondsen blijven sinds de stebiliseerin,g
van zeer aanzienlijken omvang. Zij voorzagen voor een groot
deel duurzaam de geidmarkt en werkten daardoor mede het
overzicht op de markt te verminderen. In vele gevallen was
het beheer van deze fondsen zuiver privaat-huishoudkundig op een win stbrengende belegging ingesteld. Het valt te be-
treuren, dat onder den drang der omstandigheden de groote
publieke bedrijven, waaronder vooral de Rijksspoorwegen en
de Rijkspost, financieel zijn gescheiden van het Rijk en zoo-
doende gedwongen werden afzonderlijke kas- en bedrijfs-
reserves te vormen en in stand te houden. Terwijl vÔÔr den oorlog de belegging der gelden door een uitstekend werkend
systeem van de verschillende in elkander grijpende kassen
zoodanig over de hoef dkas van ‘het rijk, reap. de hooidstaats-

kassen der landen, gecentraliseerd was, dat men in totaal
niet een uiterst krap berekende reserve uitkwam, valt thans en bijna geheel onsamenhangende versplintening der fond-
sen en betalingsorganisaties waar te nemen. Een centrali-
seering van de fondsen en van het kassaverkeer volgens
een systeem als dat van v66r den oorlog, zou niet slechts
het beheer eenvoudiger en rationeeler doen zijn en de thans
bestaande nadeelen vermijden, doch het zou ook de vorming van dergelijke reserves over het algemeen beperken en daar-
door meer middelen laten voor productieve doeleinden. In
het bijzonder mag men eischen, dat de reserves van de
nijkskassen in haar geld ._: volgens de beheerschprincipes,
die voor den oorlog werden gevolgd, overigens evenals naar
het voorbeeld van andere groote landen – principieel over
de plaatselijke kassen van de Rijksbank naar de weder door de Rijksbank te beheeren hoofdkas van het Rijk toevloeien.
lIet voortdurend toevloeien van geld uit een zoo groot ver-
zanielbekken als door de kassen van het Ministerie van
Financiën en de openbare bedrijven wordt gevormd, laten
een grooter deel van de circuleerende betalingsmidclelen snel-
ler in de kassen van de bankterugkeeren, bewerken daardoor
in het algemeen een daling van den biljetteilomloop en ver-
hoogen daarmee de macht van de Centrale Bank. Zoo be-
schouwd, beteekent de samenvatting der publieke reserves
bij de girogelden van de Rijksbank niet, zooals veelal ten
onrechte wordt aangenomen, een centralisatie van de be-
leggingen op de Berlijnsche markt, doch is integendeel, in
het over het geheele Rijk uitgebreide net van Rijksbank-
filialen, de meest vergaande decentralisatie voor de weder-
uitleening der gelden gewaarborgd.

Wat de buitenlandsche eredi’eten betreft, heeft
de Rijksbank zich verplicht geacht, evenals in het vorig
jaar, ook gedurende het verslagjaar tegen het tempo en den omvang van het aangaan van buitenlandsche schulden ern-
stig haar waarschuwende stem te verheffen en alles te doen,
wat zonder benadeeling van gerechtvaardigde Duitsche eco-
nomische belangen mogelijk was om een overdreven en over-
haast beroep op de buitenlandsehe credietmarkt tegen te
gaan. In totaal werden gedurende het verelagjaar buiten-
landsche leeningen tot een nominale waarde van bijna 1%
milliard R.M. in het buitenland afgesloten tegen ongeveer 1% milliard in 1925. Daarvan kwamen voor rekening van
publiekrechtelijke instellingen – leeningen van landen en
gemeenten en leeningen onder garantie van Staat of ge-
meenten – ongeveer 600 millioen R.M. tegen 500 millioen
in 1925. Het zich daarnaast afspelende credietverkeer op
korten termijn met ‘het buitenland, was statistisch niet on-
der cijfers te brengen.
Afgezien van de bedenkelijke consequenties op het gebied
van geidpolitiek en economische politiek heeft het boven-
matig aangaan van buitenlandsche schulden ook een kant,
die van belang is voor het vraagstuk der herstelbetalingen.
Deviezen voor hersteibetalingen, die slechts door buiten-
landsche credieten opgebracht worden, kunnen niet gelden als (le opbrengst van een economisch overschot van in ons
land verrichten arbeid, zooals het Dawesplan voor de uit-
voering der hersteibetalingen vooropstelt (Verslag der Experts T. V). In ‘het bijzonder kan men niet op grond
van de goud- en deviezenvoorraden der Rijksbank voor
zoover deze niet voortvloeien uit economische overschotten,
doch uit buitenlandsche credieten, het voorhanden zijn van
de mogelijkheid tot herstelbetalingen conciudeeren. De ver-
mindering der buitenlandsebe credieten in de eerste maan-
den van 1927 en de daarmee verbonden sterke verliezen aan
buitenlandsche deviezen van de Rijksbank hebben dit be-
vestigd.

Indexcijfers van groothandeisprijzen.

Bewegingen van goederenpri.jzen in den groothandel

waren gedurende Maart meest in dalende richting,
schrijft ,,The Economist”. Het totaal van het index-
cijfer daalde met 68 punten tot 3944, welke daling het

cijfer bijna terugbrengt tot het lage niveau, hetwelk
op het einde van Januari bereikt werd. Zooals uit de
eerstvolgende tabel blijkt, vond de daling voor het
grootste gedeelte in de twee groepen van voedingsmid-

delen plaats.

Met uitzondering van een kleine sti.j ging in den
prijs voor rijst waren bewegingen in granen en vleesch
in dalende richting, hoewel wijzigingen in de afzon-
derlijke posten ‘klein bleven. Suiker, koffie en boter
waren verantwoordelijk voor de aanzienlijke daling in
de tweede groep. In weefstoffen waren de bewegingen
onregelmatig. Amerikaansche katoen was feitelijk on-

344

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13 April 1927

tM
D ata
.
r’q
q
12
‘
&

1901
–
5)
…
500

300

500

400

500 2200 iOO,

EindeJulil9l4 579

352

6164 4644 553 2565 116,
Nov.1918 1289

7824 1848 r903 13894 6212 282,q
Dec.1923 853

8154.13824 774 ‘755 4580 208,2
Dec.1924 o
992

7894 1452

8154 806 4855 220,7
Dec.1925 9364 679 1120 .733

7824 4251 193,2
Mrt:1926 “880

688 10254′ .7234 ‘771 4088 185,8
Apr.

894

6784 1000
‘
714

7664 4053 184,2
8854 r681
.
9784 7184 7654 4029 183,1
1
.

Juni
,,
‘
8934 1682J 9634 735

7604 4035 183,4
Juli
,,

910

6784
,
945

763

7484 ‘4045 183,9 Aug.

‘914 695

954

849

744′ 4156 188,9
Sept.
‘893

708 i9424 963

7394 4246 193,0
Oct.

.
920
.7214 ‘8804 ‘9764 7384 4237 192,6
Nov.
.

‘8954 ‘728

867 .959

7354 4185 190
1
2
..’Dec.

f.875
­
736J:i
859

.7734
731
.
:3975 180,7
Jan: 19278674 .734
:
8734
‘
7344 7184 .3928 178,6
‘Feb.
..

1t8974
‘
7404
r904
1.742

.728
.
4012 182,4
i
Mrt.
.
8804 104 :’9094 .725 725 3944 119,3

veranderd,
maar’ Egyp tischekatoen en ‘katoenen ‘gai’en

en doek warei
lager, terwijl ôok
‘hennep .daalde Tlas,

jute, ei’binnenlaidsche
wol
‘stegen echter meer dan

oldoencle om ‘de da.lingen te compenseeren. In de groep’

delfstbffen was de daliu.’g..hoôfd’iakelij’k .te
wijten
aan

reactie in de niet-ijzerhoudende
metalen
en ‘kolen voor.

huishoudelijk
gebruik.
‘De vo’lgeucle tabel toont de wiji

zigingen in het indeèijfer
‘
der vèrschi1lede artike-‘

leo, vergeleken.’ met eind Fehruari, waarbij het cijfer,

50 te1kens het,gemiddelde voor de periode 1.90105

voorstelt.

V.

Tarwe(btl.)
000°
–
‘°
Katoen(Am.)
7I-‘
+’
0
Koper

.
.
46
6

5
,

(Eng.)
.89
‘-
2
.

‘
(Egypt.)
.926
–
26
Deifstoif.
725
–
17
Meel.
86
–
2
Garen
77
–
5
–
2
Hout
—
Gerst
Haver
’84
6

‘656
-‘2
5

–
6
Laken
Wol(Eng.)
“96
110
+
2
.(Baltisch)
93
Aardapp.
81
..
.

‘

(Austr.)
1046
FloUt
(Ameril.)
77
5

Rijst
Rundvi.
114
6

’66
1

+
3.
—
8
6

Zijde
Vlas
736
‘123’
,,
f13°
Leder
.

615
.
Schapenvl.
684
‘-

2′
Hennep
‘(58
6

-36
Petroleum
108
5

Varkensvl.
109
-2
ute
103
6

+
25
Olitn
Oliezaden
.72
5,

:
i3′
iT
Gran, en W.
Weefstoffen
.86
–
25
Thee

.
152′
+
t’
Ruw-Ijzer
Indigo .766
Koffie
135
-II
Stalen
rails
71
..
Soda
855
Rietsuiker
‘
109
-12
hz.
staven
•
90°
109
..
Rubber
18
+
1°
Bietsuiker
•
1096
–
8
Kolen (St.)
Diversen
“i”
Boter
Tabak
82.
116′
–
6
5

..
,,
(huisbr.)
Lood
‘
1
88
114
–
6
5
,,
Totaal
–
3.944
–
68

And. voed.
Tin
120
-3
en genotm.
704
-‘–365
‘
–
“De
daling
in
uhet
totale indexcijfor vermindert de stij-
‘ging boven het ‘cijfer van v66r’ den oorlog tot. 53,8

pOt., wat overeenkomt
met 56,4 pOt. eén maaM gele
–
‘

den, 55 pOt. o,het eid van ‘December
en
59,4 pOt.’

eeu..jaar geleden. De volgende tabel toont ‘den :stand

van elk ‘der g.rQepen ‘in vergelijking ‘met het
cijfer van

‘Juli 1914:
.

Data

‘100
‘
100
‘100
‘100
‘100
100
December ‘1918..
‘
226
“222

1
293

‘186
241′
237,5
December
1
1923
1
‘148
231
‘225
‘167
.136
:178,6
December

1924….
_’171

.224
235
175 146
:189,3
December,,1925
162 193
•
182
•
158
.141
165,8

Juli

“1914……..

Maart

1926
152
,
196 167
156 140
d59,4
193 162
.
154
139
158,0
April

, .
..
154
Mei

, .
..
153
194 ‘
159
.155
139
157,1
Juni

‘

..
154
. .
194
‘156
158
‘138
‘157,3
193
153 164
135
“157,7
158′
s197
155

1
183
:134

,
182,0 1154
:i201
;1’53
207
‘134
165,5

Juli

, ……
157

h159
‘.
1
205
143
.210
.134′
165,2

Augustus

, ……

:155
207
141
208
.133
‘163,2

September

, .
…

151
209
‘139
187
132
155,0

October

, .
..
tovember

,

, .
..

Januari

.1927….
‘150
209
142
‘
158
130
.153,1
December

.., ………

155
‘.210
.146
,
160
132

‘
156,4
Februari

, ……..
1’Iaart

, .
.
”152
“200
147
1
156
131

1
1153
,
8

Gedurende het laatste ‘kwartaal ‘zijn 1e prijzen tame-

lijk stabiel geweest. De voornaamste bewegingen
waren
dalingen
in
de ‘delfstoffen en bijk’omstige voedings-
middelen en een stijging
in.
weefatoffou.
Onderstaande tabel geeft voorts nog een overzicht

van het prijsverloop in een aantal belangrijke landen:

__
–

,
‘

2
1

•0)

–

J
C
.5
06
0

–
1913
100 100
5

100 100
5
)

—

100
5
)
100

—

100
100
Novemb.
1918
206 35$ 43$
…
…
367
392
214
Hoogste

1920
f272
‘591
679
…
325 366
297
322 k,Mei)
(Apr,)
(Apr.)
Uan.)
Uuni)
(Juli)
(Mrt.)
Decemb.
1923
151
458 577
140
183
160 154
211
Decemb.
1924
‘157
507
.
640
147
171
168
160
214 Decemb. 1925
156
.632
‘715
143
156
156
155
“194
Februari 1926
155
.636
‘

704
139
151
152′
149
188
Maart

‘152
–
632
693
138 148
149
‘

145
“184
April

‘151

0
651
636
138
148
150
143
181
Mei
153
‘1688
«
643
137 147
‘151 143
177
Juni

,
152
.739
.654
136
145
150
144
177
Juli
151

1
837
‘677
.135
145
148
”141
179
Augustus

149
770
‘691
7
134
1
145
“147
‘139
I77
September:
..t150
‘788
683
.134
11146 ‘146
,

140
.175
October

150
.753
655
136
145
•
.148
143
174
November

‘
148
“684
‘641
138
‘

147
•

4$
147
171
December,,
1,
147
627
‘619
138
.148
”150
‘170
Januari
1r1927
1.147
“623
‘603
137
.146
.

.146
~
-147
.
145
170
Februari,
,,
146
632
.

601
.138
.145
146
‘

146
.1)
Bureau
of Labour. 5)’:Frankfurter Zeitung.’Sedert januari1924 ge-
baseerd’op’lOO attikelen’in
plaats van op 98.
‘)
Sedert
1922
gebaseerd op 48 artikelen in plaats van’op’53.
4)
Sedert
October.1923:,JuIi 1914= 100.
.
5)Midden. 1914.

,’De:on’derstaancle,’ aanthet Oeuitraal»Bui’eau vooi” ‘de

‘Stdtistiek ‘ontieende opmerkingeiv’betreffen’ ‘de’Neder-‘

l’andiche indexcijfers “over
‘de
maand
$
Februar.i met

-Nisi-g
1913.

• Tegenover een
prijsdaling
van 13
artikelen
.
met in

totial 123 punten ‘staat een prijsstijging van. 18
arti-

keien met in totaal .128. punten. Met 10 of meer pun-

ten’daaiden de artikelen: rist (11), eieren .(27), ter-
‘pentijn (20) en’.hars (25. punten); daarentegen. stegen

‘met 10,’6f’ meer’
puurten’de
artikelen: ..schapenvleesch

‘(34), aai’dappelen (10) en vlas (17 punten).

Indexcijfers van groot- en kleinhandeisprijzen

in ‘Ned..Indië.

De”maandstatiiek 1926′ No.” “12 van’het ‘Oentiaal

‘Kantoor
voor
de, Statistiek te”Weltevreden bevat o.m.

het volgende:

invoer.
‘De
volledige
serie omvat 72 artikelen en is ver-
.dcelcl ‘in vijf groepén. Het on.derécheicl i
tusschen de
,,lange”
en
de. ,,korte” serie ‘is
dit,
dat
van de 18 extra artikelen
der
.lange serie gedurende 1914-1920 prijzen ontbreken.

•Het.geniicicleicle indexcijfer van alle invoerartikelen (vol-
leclige .serie): ‘blijft gedurende. cle
‘jaren
1922-1924
vrijwel
op dszelide hoogte staan; in 1925 is het iets gedaald, ter-
wijl. het voor .1926 met .165 7, plinten beneden het jaarge-
midclel,de .van 1925 staat.
In, de
laatste maanden is het iets
gedaald.
Nadat”det
textiele
goederen, die het hoogste indexcijfer.
behouden, gedurende de jaren 1922-1925 vrijwel op de-
ielf’d
‘hoogte
‘blijven staan, trhcl iii het ]oopen.de jaar
ecn
aaiizie’nljke prijsdaling in
en
in’ Juni ,jl. (itidexcijfer 183)
staan zij’25 ‘punten beneden ‘het gemiddelde van 1925. Sinds-
dien zijn de prijnen geleideljk’blijven’ dalen,
zoodat Decem-
ber met het lvdexcijfer 175 weer 8 punten beneden’
Juni
staat.’ ‘Voor
t
gehéel ‘1926 is het indexcijfer 185: Boverige-
noemde prijsdaling houdt vèrband met de ‘stijging van den
invoei in ‘19,25
en
het eei’sté halfjaar 1926, vergeleken met de’. ja.ren 1921i924. Daaroliboveut is
de
katoen’prjs ‘sterk,
terugeloopen.
‘
”Het ‘ih’dexcijfer van”de”groep der
meialeuc”.dat
het laag-
‘ste ‘is,’ bedroeg voet
1
1925’nog’161
en
voor ‘1926 152.
Zoo
–
.
‘eli
clevoornaamster”ij’zersoorteu ‘als
koper
iiaderen weer
dichthet”niveau’ van 1913;
ruw ‘ijzer
staat er zelfs bene-
den.”Alleed’ lood
blijft nog -zoei hoog, op meer clan’
het
drie-
vo’udige
van
den”prjs
van
1
1913.
r Het’ ‘ihdezcijfer ”van.”de
groelevensrniddele’n.
‘dat’ sinds.
1
1922tweinig isveraud’drd,’is vor’.1926 157;’te.gen .161 ‘voor’
:f925lDeze’uda.ling wordt “veroor,zaaktl’door’iden’ ster’k -ver-
‘1aagden’cidjs” van’
melk’ ‘in’:November
en
‘December f1926.
Alleen’
whisky’
staat’met ‘237
ver’
.boven»Iiet gemiddelde.
Onder .de”
chenci’ôaliëi-,.
staat
awavelzure
‘
atn.monia
niet’ .90
‘hetlaagst; hers’met’248″hethoegst.’De.:hars’is sinds.1923
(ie.’ i”125)
2
voöi’tclurend- in prijs”gestegen’ ‘tot Augustus jl. ,
1
(i.c,”279),”waarop’ een’ Vrij ‘sterke reactie volgde,
“zoodat

13 April 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

345

December 54 punten lager staat. lEet gemiddelde van de
groep bedraagt voor 1)ecember 151 en voor 1926 153.
Onder
diversen
met een gemiddelde van 169 in 1926
tegeir 165 in 1925 staat Europeesch sigaretteapapier met
293 bovenaan. De stijging van dit artikel begon met de
verhooging van het invoerreclit; valt 153 in Mei op 394
in Juni gestegen, bleef het i.c. verder stationnair.
Het algemeen indexcijfer van den geheelen invoer 6e
draagt 172 (gemiddeld 1925), 163 Mei, 166 van Juni/Augus-
tus, 165 Sept., 164 Oct., 163 Nov., 162 Dec. en 165 (gem.id-
deld 1926).
Het gemiddelde indexeijfer van al]e invoerartikelen van
do korte serie is vijf tot zeven punten hooger dan dat van
de lange serie.

Uitvoer.
Het algemeene inexcijfer heeft zich in 1923-
1925 op een aanzienlijk looger niveau bewogen dad in het
afgeloopeir jaar. liet hoogste punt van 1925 bracht Decem-
ber,
iti.
152. Hierna trad een aanzienlijke daling in tot
Augustus, dat met :131 bijna 22 punten beneden December
staat; daarna liep het cijfer weer eenige punten op. De
groote daling werd in hoofdzaak door liet dalen van de
prijzen van
rubber, mais
en
peper
veroorzaakt.

De prijs van de
rubbcr,
na de speculatieve hausse van
1925, werd sinds F?ebruari weer lager dan in 1913/14, die
als crisisjaren in de geschiedenis der rubberprjzen bekend
staan. Niettemin is de prijs nog zeer hoog te noemen, doelt
de bnitengeineene en oucontroleerbare ontwikkeling van dit
artikel veroorzaakt, naast lieftige prijsbewegingen, .dat het
prijsnivau van 1913 en 1914 niet rechtstreeks met het hui-
dige vergelijkbaar is. De indoxcijfers voor rubber gedurende Nov. 1925—December 1926 bedragen 168, 163, 131,98, 95,
86, 75, 65, 68, 66, 70, 72, 67 en 64. De prji blijft op dit
niveau vrij vast.
De opmerkelijke prijsdaling van
mais
in April •duurt
tot September voort, waarna dit artikel in October met 34
punten stijgt en zoodoende weer haast het oude niveau heeft
bereikt.
De
wittc
peper
steeg sinds Mei/J uni 1925 zeer sterk in
prijs, bereikte liet toppunt in Januari 1926, waarna een
gevoelige reactie intrad. In Mei—Juli scheen de prijs, ge-
stabiliseerd te zijn, maar Augustus bracht opuieulw een ge-
voelige reactie, waardoor de merkwaardige hausse ‘in dit
artikel, die vooral door vraag van Amerikaansche zijde
kwam, voor liet oogenlilik ten minste alweer tot het ver-
leden scheen te behooren. September vertoonde echter weer
een herstel van 9 punten en in November is met het index-
cijfer 216 liet hoogtepunt van januari weer bereikt, om in
Deceniber weder 8 punten terug te-loopen. De indexcijfers
voor tilt speculatieve en daardoor aan zoo sterke en on-
verwachte prijsscliommelingen onderbevige . artikel zijn
110 in Mei 1925, 117 in Juni 1925, 136 in Juli, 199 in
December, 217 in Januari 1926, en sindsdien (‘Februari-
1)lcernber) 206, 196, 181, 169, 179, 173, 146, 155, 182, 216
en 208. Eers’Eehairdsch
suiker is
in Augustus 35 punten
gedaald beneden Mei, dat met 169 tot nog toe het hoogste
punt van 1926 is. Ïn Sept., Oct., Nov. en December is cle
prijs echter veer sprongsgevijze met 43 punten gestegen.
Tweedehandsc.h suiker herstelde zich reeds inAnguetns; zij
steeg toen met 11 punten boven Juli, bleef gedurende Sept.
en Oct. op hetzelfde niveau staan, steeg echter in’ Nov.
met 18 en in Dec. met 25 punten.
Kapok is
na een aanvan-
kelijke prijsstijging tot 217 in Augustus (in Januari 1926
zelfs 237) in September en October weer teruggevallen op
198 en 109, het gemiddelde niveau van 1925. Iiï’November

Indexcijfers van 72 invoer- en 20 uitvoerartikelen in den
groothandel te Batavia, Soerabaja en Semarang.

Invoerartikelen.
Uit-
voer- artik.

Tot. groot.
hand.

1
v
–
S .5
0
.
1
–

1913.
100
100
100
100
100
100 100
100
1922.
208
166 172
170 175
181
129
170
1923.
208
163 174
170
169
180
149
173
1924.
212
164
167
160
168
178 155
173
1925.
208
161
161
150
165
172
146
166

Juli

1926.
183
160
149
153
156
162
132
156

Augustus

,,

–
182
159
149 155
156 162
.131
155

September ,,

–
181 157
151
154
157
162 .132
156

October

,,

–
178
156
150 154
175
164
133
.158
November

–
177
151
151
153
175
163
135
157
December

–
175
152
150
151
173
162
.136
156
1)
20 art.

2)
12
art.

.
3)

12
art.
4)

15
art.
5)

13
art.

:is de prijs met 9 punten gedaald en in December met 3
puuten gestegen. De groote prijsstijging van
suiker en
peper
in. November en December wordt gedeeltelijk opge-
lieven •door de minder belangrijke prijsdalingen valt eenige
andere artikelen o.a; van
eitronelia, kapok, kat janq wijn,
koffie, rubber en thee.

Kieinluindeisprjzen.
De serie indexcjfers voor artikelen
van in- en uitheemschen oorsprong is zoo samengesteld,
.dat de inheemsche en de uitheemsche groep geheel 1)arallel
zijn-
De kleïnhandelsprijzen der
uithee’irische
artikelen onder-
gingen in de jaren 1924 en 1925 weinig verandering. Na
Februari 1926 beginnen zij iets te dalen en ze blijven zich,
zij ‘het langzaa.m en met schommelingen, in dalende richting
bewegen, zoodat het jaargemiddelde voor 1926 148 is gewor-
‘den tegen 152 vbor 1925. Het gemiddelde van liet le kwar-
taal 1926 is nog 150, geclui-euie April—December zijn de
indexeïjfers 149. 146, 147, 148, 148, 145, 145 en 147. In
Januari 1927 is dit nog weer’gedaal.d tot 144.
Het algemeene indexcijfer’ der
inheev’tsche
artikelen, dat
sedert 1923 ‘voortdurend daalde, is in 1925 13 punten lager
‘dan in 1924 ‘en in 1926 onveranderd gebleven (169). De
icclexcijfers vair, het laatste halfjaar zijn: 167, 167, 167, 170,
168 en 171;
van
Januari 1927 168. De daling in de nianirti
J:innar-i 1927 vindt haar oorzaak in het stei-k terugloopen
van de prijzen voor 2e en 3e soort rijst, aardappelen en
koffie, niettligenstaande •de prijs, voor kippeneieren en
suiker is’ gestegen.

Indexcijfers van kleinhandelsprijzen van verbruiksartikelen
van.in- en uitheemsehen oorsprong te Batavia.

l
beemsch
In-
1)

Uit
heemsch
1)
Totaal
Voeding
2)

1913114
100 100 100
100
1923 -.
”194
173
1
183
182
1924 ..
182
158
.170
170
1925 .
.
169
152
160
158
Januari
–
1926 –
–
‘167
151
159
157
Februari

,,

-.
167
.152 161
158
Maart

– –
.169
149
159
157
April

.
.

171
149
‘160
158
Mei

,,

. –
‘171
146
•159
157
Juni

….170
.
147
159
157
Juli

,,

-.
167 146
157
154
Augustus

– –
167 148
157
155
September

– –
‘167
148
158 155
October

– –
“170
‘
145
158 155
November

.,

..
‘168
145
157
154
December

– .
171
147

.
159 157
Januari

1927 –
–
.168
144
157′
155
1)
20 artikelen.
2)
35 artikelen.

t

Passerprijsen.
De prijzen der landbouwgewassen bewo-
gen zich in begin 1926 op een honger niveau clan het vorige,
voornamelijk tengevolge van de lange droogte in 1925 en
van den slechten padioogst in Midden- ‘en Oost-Java. Sinds
1

Juni vertoont zich voor
rijst
en
mais
de seizoen-stijging.
In de laatste maanden zijn de prijzen echter lager dan eind
1925 toen zeabnormaal hoog waren.
Eieren, vieesch, visch,
Javaamsche suiker
en ook
kia.ppers
verschillen ternauwernood’ in prijs van het vorige jaar.

ONTVANGEN:

tS’hipbuildin.g.
Economie and financial ‘section of the

International Economie Conference at Geneva,

May
1.927.
Geneva,
1921;
League of Nations.

Handel en .Ha’n4elspolitiek,
‘door Mr. A. Beaujon, in

leven Hoogleeraar aan de gemeentelijke univer-
siteit te Amsterdam. Met een inleiding van Prof.

Dr.
C. A.
Verrijn Stuart. Haarlem,
1927; H.
D.

• Tjeen’k Willink & Zoon.

Handelsrelcenen voor het Sto.a’tspractijk-diplonja.
Eer-

ste deel, door H. L.
C
Kok, Leeraar aan de Han-
de’ls-Hoogere Burgerschool te Groningen. Gro-

ningen,
1927; J.
B. Wolters. –

Die Staa.tsausgaben. von Grol3britalr&n.ierb, Frankreich,
Belgien send Italien in der Vor- send Nachicriegs-

• zeit.
Unterlagen zum internationalen Finanzver-
gleich, bearbeitet im Statistischen Reichsamt. Ber-

un,
1927;
Verlag von Reimar Hobbing in Berlin

S.W. 61.

Gedachten over de Econom.ische Beteelcenis van het
Wegen.vraagst’u.k. in. Nederlan.dsch-Indië
(overge-

346

ECONOMISCH-STAtISTISCHE BERICHTEN

13 April.1927

nomen uit: ,,De Indische Post”), door
Jhr. J. C.
Noorder

Bank Alkmaar

van Citters, Inspecteur van Financiën te Soera-
/100.000 aand.
k 115 0/0
f

115.000

baia. Soerabaja, z. j.;
E.
Fuhri
&
Co.
Obligatiën

.Recueil des Trcsités ei; des Engageneivts

nterncttio-
Maatsch. van Gemeente-
Credietf 1.000.000
q
1a.UX, eniregistres pair le Secrétariat de la Société
obi.

A

98
0/.

…………
f

980.000
des Nations.
Volume XLIX,
Nos. 1, 2, 3 en 4.
Duitschland

Abolition des prohibition.s et restrictions â l’importa-
Certificaten

tion ei; â l’exportation.
Oomrnentaire et. av.ant-pr-
Bank der Ostpreussischen

jet d’accord international établis par le Comit
Landschaft
$
1.250.000
cert. van 6
°/0
3-j. Goud-
économique de la Société des Nations pour sei-
notes A 99

0/.

……
f
3.117.187,50
vir de base è une Conférence diplomatique inter-
Hypotheekbanken

…………..
f
3.510.000,—
nationale. Genève,
1927;
Société des Natidns.
zijnde:

Les cartels ei; les trusts et leur évolution,
par M. Paul
Duitschi and

de Rousiers, Professeur

t
l’Ecoie •des

Sciences
0igati

politiques. Genève,
1927;
Société des Nations.
–
Preussische Hypotheken-

La
stabilité des tarifs douaniers,
communication de
Act.-Bnk G.M. 6.000.000
6
0
/0
Goud Communaal.
M.
J.
Brunet, Président du Bureau internatio-
Obi. 1927, Ser.Vh 97

0/
o
f
3:510.000
nal

pour

la

publication

des

tarifs

douarders
Industrieele Ondernemingen ……
,,
15.333.375,-
(Bruxefles), Membre du Comité économique de’li.
zijnde:.
Société des Nations. Genève,
1927;
Société ds
Nederland
Nations.

…

.

,
Certificaten van aandeelen
–
1
1
Ménsoire sur la législation de div ers états concernan:t
Nederlandsche

Maatsch.

la ‘protection contre le dunping, notamment ‘ie tot het verrichten van
mijnbouwkundige werken
dunspi’n.g d..es changes,
transmis par le Dr. Trën
–
f
600.000 cert. van aand.
delenburg, Membre du Comité préparatoire de la
A

104 o/

…………..
f

624.000
Co’nférence économique internationale.

Genèv,
Frankrijk
1927;
Société des Nations.
Obligatiën

Constructions navales.
Genève,
196
;
Société des N
Société d’Energie Electr.

tions.
du Rouergue
f
3.500.000
.
7 ol
o
verz. obi. a 97

o/o.
f3.412.500
Re’sultats de quelques-unes des enquêtes établissant la
Socifité des Forces Electri-
coesparai von entre les prix de détail du com’rn,erce
ques de la VaIlée de Ga-

privé ei; ceux deé sociétés coopératives de consom-
varnie f 2.500.000 7
0
/0

nsation.
Genève,
1926;
.Société des Nations.
verz. obi.

k
974
0/.
….
f 2.437.500

Rapport sur les législations relatives aux no,ouvements
Italië
Certificaten van aandeelen
de la n’cain-d’oeuvre ei; aux m.igration.s en général.
,,Snia Viscosa”

Lires
Genèye,
1926;
Soc.iété des Nations.

.
18.750.000 VotingTrust-

l’Organisatio’n scien-tifique de travail en. Europe.
o•
Certificaten
â
34oj. …. f3J87.500

nève,
1926;
Société des Nations.
-.
Vereenigde Staten

Rôle des organisations coopérativ es dans le. cornmeréi
Certificaten van aandeelen
National Cash Register Co.
in.ternattonal du blé, des produits laitiers ei; dè
1.000cert.v.10ci.im.-pref.
queiques autres produits agricoles.
Genève,
1926;
winstd. aand. A A
$
401+ fl.003.l25

Sociétd des Nations.

..

,,
Obligatiën

l’Ensigration

dans

ses

differentes

formes.

Genève,
Associated Gas
&
Electric
Co.
$
1.000.000
5°/
Con-
1926;
Société des Nations.
verteerbareGoud-Deben-
Ten derden nvale ,,Het Verdrag met België”,
door
J. C.
tures
â
96 6/

………..
f
2.400.000

Ramaei-, oud-inspecteur generaal van den rijks-
Cities

Service Company
0

waterstaat.

‘s-Gravenhage,

1927;

Martinus

Nu-
$
1.000.000 5 oio Refun-

hoff.
ding

Gold

Debenture
2
Bonds

92

0
/0
……f
2.318.750
Adres van het verbond van Nederlandsche werkgevers
Rubber-Maatschappijen

……….
,,
4.368.000,—
aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal, d.d
zijnde:
14 Maart
1927,
inzake het naer gewijzigd ont
1

Nederlandsch-Idië
werp van wet op cle naamlooze vennootschappen
Aandeelen
etc. ctc. ‘s-Graveiiihage,
1927;
Mouton
&
Co.
Rubber Cultuur-Maatsch.
,,Amsterdam”
fl.56O.000 aand.è280o/f 4.368.000
3
MAANDCIJFERS.

EMISSIES IN
MAART
1927.
Scheepvaart-Maatschappijen ……
,,
zijnde:
5.000.000,-

Staatsleeningen

… . …………

f

3.628.f25,—
–
Nederland
zijnde:
Obligatiën Zuid-4onertka
Roll andsche

Stoomboot- Republiek Peru $ 1.500.000
–

Maatschappij f5.000.000
7
0
/0
verz. Goud-obi. 1927

–
6
0
/0
Eerste
Hyp.
Obi.
a
k

96

o/

.
………….
f
3628.125

‘
100
0
/0
1
)
…………..f
5.000.000

Prov. en Gemeentelijke Leeningen.
,,

5.910.000,–
–
Diverse Oultuurondernemingen…..
200.000,—
zijnde:

.

.

.
zijnde:
Nederland
Nederlandsch-Indië Gemeente

‘s-Gravenhage
‘Aandeelen

f

6.000.000

4i

o

obl.

–

‘
Landbouw-Mij.

,,Dajeuh
a

98

0/.

…………
f
5.910.000
Manggoeng” f

100.000

Bank- en Credietinstelliugen
…….

,,

5.337.187,50

.
aand. è 200
0
/0 ……..
f

200.000

zijnde:

.

Nederland

.
Diversen

…………………..
,,
zijnde:
876.000,-

Aawdeelen
Nederland
Industr.

Disconto-Maat-
.
–

.
A.andeelen
schappij
f
1.000.000
gew.

,’
Museum Theater f4SO.000
,aand.

a

11231

0
/0
……f 1.125.000

‘
aand.
a 100 0/………
f

480.000

1
13 April 1927

ECONOMISCH-STATISTISÇHE BERICHTEN

347

Obligatiën
Ve.reen. ,,De Vrije School”

f
400.000 4
0
/0
eerste hyp. inkomst-obi. & 99
o f
396.000

Totaal….
f
44.212.687,50

1) Conversie.

Totaal der emissies in Januari….
f
35.079.000,-

Februari . . , 48.089.825,-

Maart . . . . ,, 44.212.687,50

Algemeen Totaal.
f
127.381.512,50

Voorts bestond hier te lande gelegenheid tot inschrijving op:

een beperkt bedrag parts sociales Société Minière et
Industrielle du Tamega
fi
f
23,50;
een beperkt bedrag 7
0/
obi. Brussel
fi
± 98
0
/0 (eerste
koers);
een beperkt bedrag 4 oj,, first mortgage and refunding
gold bonds Oregon Washington Railroad & Navigation Co.
fi
911/
4
0/;
een beperkt bedrag 5
0/
pandbr. Ned. Bankinstelling voor
waarden enz. It 98
0
/
0
en op de volgende obligatieleeningen:

Rente- Emissie-

Guldens voet

koers
R.K. Par. Kerkbestuur v. d. H. Gre-
gorius van Utrecht …………215.000 41
0/0

952°I0

Congr. der E. Z.vanh.H.Kruis te Linz 300.000
7o

100
o/

R.K. Par. Kerkbest.
Y.
d. H. Johannes
te Piesbach ………………..160.000

7 o

99*°/o
Bisdom Haarlem …………….350.000 5
0
/0
100
0
/0
Congr. der E. P. Redemptoristen te
Brussel ……………………300.000

6
0
/0

99

010

Abdij der Norbertijnen van Averbode 100.000 6*
ho

99*0/o
Zusters van het gezelschap S. I. C.
te München ………………..220.000 7
0/
t
,

99 °/o

GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSOHE BANK.

Februari 1927

Februari 1926

Posten
I
Bedrag

Posten
I

Bedrag

Voor reke-
ninghouders 50.032
f3.030.781.000
48.471 (‘2.534.372.000

waarvan door
de H.-bank
plaatselijk

38.105 ,,2.735.649.000 3.538 ,,2.173.603.000

Ter voldoe-
ning van
Rijksbela8t.

1.454 ,,

8.882.00

1.411

9.286.000

POSTOHEQUE EN GIRÔDIENST.

(In duizenden guldens).

Februari 1927

11
Februari 1926

Aantal
Bedrag
Pantal
Bedrag

Aantal rekeningen
op ultO.

……..
121.733
114.645
Bijschrijvingen
1.283.688
348.662
1.083.131
387.469
536.971
90.130
460.620
81.394
b.
Overschrijvingen.
van andere rek,
746.643
242.148
622.511
306.076
van Ned. Bank
74
16.353
2) 2)

c. And. onderwerpen

….

31

wegens’

………

Afschrijvingen

ce.
Stortingen …….

wegens.

……..
896.200 350.954
760.161
824.880 207.962
62.985
190.807
518.770
b.
Overschrijvingen.

.
(t.
Cheques

………

van andere rek
655.616
242.148
546.597 306.076
van Ned. Bank
864 45.781
2) 2)

c.
And. onderwerpen
31.758
39
22.757
34
Gezamenlijk tegoed
op ultO
90.606
102.768
Bedrag der beleg- ging
1)
67.416
71.299

) Het bedrag, dat vroeger tegen vergoeding van rente.
aan de schatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig,
voor
zoover het nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zamen met andere bedragen in rekening-courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegrafie begrepen en is
daarom niet meer in het bedrag der belegging begrepen.
2)
Sinds Juli 1926 overschrijvingen Ned. Bank afzon-
derlijk.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B. ** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

J

Disc. Wissels. 3 3 Oct.’25
Zwits. Nat. Bk.
22 Oct.’25
B,l.
Ned.
Binn. Eif. 4j
3Feb.’27
N.Bk.v.Denem. 5
24 Juni’26
Vrsch. in R.C. 5j
3Feb.’27
ZweedscheRbk 4j
8 00.15
Javasche Bank…. 4
14Juli’26
Bank v.Noorw.
4*26
Oct. ’26
Bank van Engeland 5
3 Dec.’25
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbank 5
11 Jan.’27
slowakije .. 5
8Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk. 51
3 Feb.’27
N. Bk. v. O’rijk. 6
4Feb.’27
Belgische Nat. Bok. 6 9
Feb.’27
N

25Aug. ’26
Fed. Res. Bank N.Y. 4
12Aug.’26
Bank v. Italië. 7
17 Juni’25
Bank van Spanje.. 5
23Mrt. ’23
Z.-Afr.Res.bnk 5

OPEN MARKT.

1927 1926

11
1925 1914

9A

•
pri
419
128Mrt./I
21126
5110
6111
20/24
April
2April
Maart
April
April
Juli

Amlerdam
Partic.disc.
3116-112

37116_1/2

3116-
9
116
31e
1
I2
2
1
3116_3
3115_1/4
3118-110
Prolong.
331
31/3_314
3112/4

311
4
_31
4

231
4
_311
4

3
211
4
-3/4
Londen
Daggeld ..
31j4
3
1
12-4
1
1
3-51I2
331
4
_5
3-4
311
4
31
4

1214
2
Partic. disc.
401
4

4
1
14_
5
116
4Ii-I8
4
5
I16-I8
45116-3/8
421
4

211
4
31
4

Berlijn
Daggeld
..
3_511
3-8
2-8 2-5
4-6
–
–
Partic.disc.
30-55 d…
412
43/_7/
431
4
_71
$

4314
5
8
–
56-90 d…
4
1
1e
418-1/8
411_5/
4
1
12
S
8 2
1
18-’13
Waren- wechsel.
431
4
_7/
5

4314_5
418-5
471_5
5/86
114
–
–
Neu,
York’)
Cali money
4
1
12_3/4
4_3/
4

411
3
_3/
4

4_3/
4

4.1/
4

4.21
4

1314-2113
Partic,disc.
,

331
4

331
4

33/
4

3114
1
3/814
311
4

–
1) Cail money-koers van 9 April en daaraan voorafgaande weken t/m
Vi4j dag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
1)
York

) )
)
) )

5 April 1927
2.497/
s

12.13*

59.23
9.79
34.741
1001/,
6

1927
2.49
65
/io
12.13*
59.23*
9.79
34.75
10011
10

7

,,

1927
2.4915,
12.14
59.23*

9.79 34.75
100i/,
8

1927
2.50
1
2
.
1
4*
59.24
9.79
34.751
1001/
16

9

1927
–
12
.
14
*
59.24* 9.79j.
34.76k
1001/
11

1927
2.50
1
2
.
14
* 59.25
9.79f
34.76*

1001,
Laagsted.w.l)
2.49’o,
12
.
13
*
59.21 9.78 34.72
100
Hoogste d.wl) 2.50′
12.14* 59.26
9.80 34.77
1008/
4 April 1927
2.4915,
12.14*

59.24
9.79
34.76
lOOI/
j

28Maart1927
2
.
4
9
15
/
1214
T
i
S

59.27*
9.79
134.74
100′
Muntpariteit
2.48% 12.10*

59.26
4
34.59
100

Data
Zwit-
serland
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
rest’)

5 April 1927
48.07 35.20
7.40
1.50
1210
44.72
6

,,

1927
48.07*

35.18 7.40
1.50
12.03
44.45
7

,,

1927
48.07
35.18
7.40
1.52*

11.93
44._
8

,,

1927
48.071
35.17*
7.40

1.52*

12.07
44.28
9

1927
48.08 35.20
7.40
1.55
–
–
11

1927
48.08
35.20
7.40
1.55
12.02
43.80
Laagsted.w.
1
)
48.05
35.15
7.39 1.40
11.92
43.571
Hoogsted.wl)
48.10
35.25 7.42
1.60
12.10
44.75
4 April 1927
48.07
3
4
35.18
7.40
1.50
11.99 44.61
28Maart1927
48.09 35.20
7.40
1.70
11.49
45._
Muntpariteit
48.-
1
35.-
2)
48.- 48.-
48.-

Data
Stock-
Kopen-
1

*)
S0
Hel-
Buenos-
Mon-
holm
)
hagen)
Aires’)
treal’)

5 April 1927
67.-.-
66.70

65.02*

6.30
10514
2.50
6

1927
66.92*

66.70

64.90 6.30
105%
2.501,
7

,,

1927
66.95
66.70

64.55
6.30
106
2.501/
8

1927
66.97*

68.70

64.55 6.30
106
2.501/.
9

1927
66.97*

66.70

64.55 6.30
106
2.50
11

,,

1927
87.-
66.70

64.52*

8.30
106
250i/
Laagsted.w.l)
66.90
66.65

64.35
6.28
105%
2.49%
Hoogste d.w’)
67.02*

66.75

65.10
8.31
106%
2.50
3
/
4 April 1927
67._
66.70

65.05
6.30
105J.
2.50
28Maart1927
66.97*
66.67* 65.17*
6.30
105%
2.50
Muntpariteit
66.67
66.67

66.67
6.26*1

1053/
5

2.48%
) roeeriug L8 AmOLeruaW.

) roo,eeriug ee x.uLLeraum.
t) Particuliere opgave.
2) Wettelijk gestabiliseerd tusbchen
7,534j5
en 7.21
1
12.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

348

ECON()MISCH-STATSTISCHE BERICHTEN

13 April 1927

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D a
Londen
($
per £)
Parijs
(S p. lOOfr.)
Berlijn
(S
p. 100 Mk)
Amsterdam
(3
p. 100 gld.)

5 April

1927
4,85%
3,913
23,7034
40,01%
6

,,

1927
4,85%
3,915,
23,70%
40,01
7

1927
4,85″
3
3
91% ,
23,70%
40,01
8

1927
4,85ii/
le

3,91′,
23,70%
40,01
9

,,

1927
4,85it/
16

3,91k
23,70% 40,00
11

,,

1927
4,859/to
3,915j

,
23,70%
40,00
12 April

1926
4,865/
1

3,04
23,80
40,07
Muutpariteit
4,8667
19,30
23,813(
40i/,

KOERSEN TE’LONDEN

Plaatsen en
Landen
INoteerings-I
eenheden
26
Mrt.’
1927
2Apr.
1927
1

49
April
1927
ILaagstejHoogste
9
Apr.
1927

Alexandrië.. Piast.p. y
,
9714
1
7S
Athene
Dr. p. £
375′!,
375%
355 377
3603%
Bangkok …
Sh.p.tical
1110% 1(1034
111034
1/1034
1110%
Budapest . ;.
Pen. p. £
27.821
27.83k
-27.80
27.86′
27.821
B. Aires’). …
d. p. $
4717/
52

4717e82
4711
4721/32

734
Calcutta …….
Sh. p. rup.
11531132
1
1
55′
IOS
1/57/
8

1/5
15
/
55

1/57/,
Constantin …
Piast. p. £
96734
950 945
955
950.
Hongkong ..
Sh. p. $
21
1
01
182
2/07
1
20
2?15116

2/034
Kobe

……
Sh.p.yen
210
5
/
16
2/0′
t
2/0
3
/
32

2/0
2’0
5

1

32
Lissabon
1)
. .
d. per Esc.
217! ’32 217!
32
2
33/
84
217!
’82
217′
’82
Mexico …..
d. per$
24
24
23
25
24
Montevideo’)
Montreal’) .. ..
d. per $
501,
16

503f
501/
5

»/8
5034
$ per £
4.857/
8

4.8534
4.85
4.85T916

4.85′
R.d.Janeiro
1)

..

d. per Mil.
555,
64
527′
(52
581
‘4
5651
184
527e
32
Shanghai …
Sh. p. tael
2/5isi,
.6i
8
/,
263,
2/75j
2;6
1
4

Singapore. ..
id. p. $
2/3si,
2/3
45
1
2/3
23
/
58

2;3
18
/,
2/3
49
/64
Valparaiso 2).
$
P.
£
39.69
39.48 39.52 39.60
39.60
Warschau ..
Zi. p. £
4334: 4334
43
44
4334
‘)
1
eiegraiiscn transoert. ‘j
sAo
ag.

20 Juli 1914. . 2415/1

41/e

20 Juli 1914… . 84111
1)
in pence p. oz. stand.
2)
Foreign silver in $e. p. oz. fine.
8)
in sh. p. oz. fine

STAND VAN
‘s RIJKS KAS.
De Minister van Financiën maakt bekend:

Vorderingen.
1 31 Maart 1927
7 April 1927

Saldo bij de Nederlandsche Bank….
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
f

16.167.149,56
–

Voorschot op uit. Febr. 1927 aan de ge-
45.016,88
‘
51.022,57
f

meenten op voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten op
»

45.115.333,12
45.115.333,12
,,

8.433.817,43 –
Kasvord. weg. credietverst.ajh. buitenl.
,, ..
110.850.195,57
,,112.368.786,48
Daggeldieeningen

tegen onderpand

de Rijksinkomsten belasting………

van Staatsschuldbrieven

……….
17.400.000,-
,,

6.000.000,-

Voorschotten aan de koloniën……….5.736.046,85

Saldo der postrekeningen van Rijks-
,,

11.899.530,30

..

,,

14.483.542,14.
Vordering op het. Staatsbedrijf der P.,
coniptabelen
.
……………………

–
–
T.enT.2)…………………………
Id. op andere Staatsbedrijven 5)
,,

2.265.348,03
,,

2.265.348,03

Verplichtingen.

.

Voorschot door de Nederl. Bank
–
f
12.468.447.78
Schatkistbiljetten in Omloop’) ……..
Schatkistpromessen in
fl11.356.000,-
85.746.000,-
50.430.000.-
Waarvan direct bij de Ned. Bank
28.330.000,-
–
,,

12.308.584,-
–
,,

12.335.194,50
Schuld a. d. Bank v. Ned. Gemeenten 2)

.

–
–

omloop ……….

Zilverbons in omloop ……………..

Id. a. h. Alg. Burg. Pensioenfonds 2) ..,,
1.742.602
0
70
,,

3.146.453,45
Id. a. h. Staatsbedrijf d. P., T. en T.
2)..,,

26.860.973,-
,, 29.003.337,30
Id. aan andere Staatsbedrijven 1)
620.000,-
620.000,-
Id. aan diverse Instellingen.’) ………..
……
35.606.273,54
4.818.792,85
i
) Waarvan
f
12.056.000 vervallende
op 1 Juli 1929:’
5) In rekg.-crt. met ‘s Rijks Schatkist..

NEDERLANDSCH-INDISCHE .’VLOTTENDE SCHULD.

1

2 April 1927,
1

9April 1927

Vorderingen:
Saldo

bij’s Rijks

kas ……………..
/ 4.954.000,-. f
4.907.000,-
,, 2.882.000,-

Verplichtingen: Voorschot uit ‘s Rijks kas aan N.-lndië
–
–

Saldo bij de Javasche Bank ………..

Voorschot Javasche Bank aan N.-lndië
–
597.000,-
200.000,-
200.000,-
Schatkistpromeaaen in omloop ………..
Muntbiljetten ‘in omloop

…………
30 .122.000,-
30.118.000,-
Schuld aan het Ned.-ind. Muntfonds..,,
998.000,–
..
,,

1.182.000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank.
.,

1.671.000,-
1.596.000,-

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 11 April 1927.

Activa.
Binnenl.Wis-(Hfdbk.
f

63.709.640,28
sels,Prom.,
Bijbnk. ,,

10.554.712.29
enz.indisc.I,Ag.sch.
,,

16.612.623,68
f

90.876.976,25
Papier o. h. Buitenl. in disconto
–
Idem eigen portef. .
f’
146.861.822,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nog niet afgel.

–
146.861.822,
Beleeningen
nc1.
vrsch.
ff1 dbk.
f

.45.154.548,65

…..

in rek.-crt.
Bijbnk.

10.952.756,74

op onderp.
Ag.sch.

74.711.362,91

t 130.818.668,30

Op Effecten……..
f
128.999.668,30
OpGôederenenSpec.
,,

3.819.000,_
130.818.668.30
Voorschotten a. h. Rijk ……………….
,

7.889.285,62
Munt en Muntmateriaaj
Munt, Goud ……
f

59.405.985,-
Montmat., Goud ….

359.738.529.08

f
419.144.514,08
Munt, Zilver, enz. •

27.036.758,99
Muntmat. Zilver..

Effecten
446. 18 1.27 3,07

Belegging Res.fonds.
f

7.035.981,68.
id.van l/
5
v.h.kapit.,,

3.990.041,20
11.026.022,88
Gebouwen en Meub. der Bank……….
5.142.000,-
Diverse rekeningen …… .. …. ………
,,

50.273.717,84

Paisiva
f

889.069.765,96

Kapitaal ………….. ….. . …

……
f

20.000.000,-
Reservefonds ……
………………
,,

7.047.731,06
Bijzondere reserve ……….
………
,,

8.800.000,-
Bankbiljetten in omloop……………
,,

805.619.915,-
Bankassignatiën in omloop………..
,,

328.361,97
Rek.-Cour.
J
Het Rijk
f

–
saldo’s:

, Anderen,,

29.857.176,60
29.857.176,60
Divetae rekeningen ………….._. ..
17.416.581,33

f

889.069.765,96

Beschikbaar metaalsaldo ……
f

278.446.002,_
Op de basis van
1/,
metaatdelcking ……
111
.
2
84.911,
2
9
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigdis.
1.392.230.010,-..

Voor.naamste.posten in duizenden guldens.

Go ii cj’
Andere
Beschik b.
De
k-
Data
Circulatie
opeischb.
I
schulden
Metaal-
kings
Munt
1
Muntmat.

saldo
perc.

11 April ’27
59.406
35
,?.
739

805.620
30.186
278.446
53
4

,,

’27
59.529
359.738
819.442
27.464
276.773
53
28 Mrt. ’27
59.669
359.049.
782.203 51.480
279.469
53
21

’27 59.839
359.049
780.217 58.445
278.532
53
14

’27
59.891
359055
795.409
44.724 278.099
53
’27
59.967
353.967
806.138
34.459
272.969
53
12April’26
56* 3761
372.172
830.887
28.896 281.563
53
25 Juli

’14
1
657031 96.410 310.437
6.198
43.5211)
54
Totaal
I SchatKist-
.

,
e ee-
Papier
Diverse
Data
bedrag
disconto’s
promessen
rechtstreeks
i
nngen

op
het buiten
1:
reke-
ningen
5)

11 April 1927
90.877
–
130.819
146.862
50.274
4

,,

19r27
97.663
–
132.862
146.647
47.506
28 ‘Mrt. 1927
95.137
–
131.654 146.550
49.741
21

1927
98.606
–
129.873
146.400
52.536
14

1927
98.631
–
130.502
146.247
53.374
7

1927
105.779
–
132.457 143.636 52.221
12 April 1926
77.411 7.000
129.079
177.068 52.467
25 Juli

1914
67.947
14.300
61.686
‘ ‘20.188’
509
)
‘JJJ
uc uasls VdII •15
melaalueKKing.
‘)
ntuoposi activa.

SURINAAMSCHE ‘BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens:

Metaal
I
Data

opeischb.
Andere

schulden
‘Disco,,!.
Div. reke-

1
ningen’)

5 Maart1927…
1.041.
1.567
643
963 538
2. Febr.

1927..
1.000 1.497
545 963 499
19

.

1927..
1.001
1.418
523
957
517
12

1927-
1.000 1.444
481
970 436
1927-
1.000
1.582
548 963
476
6 Maart 1926-
1.005
1.692 .
622
944
239
5 Uu]O

1914..
. 645
1.100 560
735 396

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)

j
Londen’)
N.York2)
Londen 4
April 1927. . 268j
5634.
4 April1927….
84/11
5

,,

1927- 263,
57
5

,,

1927…..
84110%.
6

,,

1927.. 26%
5734
6

1927.. …
84/11
7

,,

1927..

269/ 57
1
/s
7

,,

1927….
84/11
8

,,

1927.. 26%
565/
8

8

,,

1927….
84/11
9

,,

1927…

26
56
9

1927…….
84/11′
10 April1926..

29
1
5/
16

85
9 April 1926…..
84/11%

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in inillioenen Reichamark.

Daarvan
Deviezen
Andere

Data
roud
bij bui-
als goud-
svissels
Belee-
tenl. circ.
dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques

7 April 1927
1.851,3
)01,4
191,8
1.923,9
14,8

31 Mrt. 1927
1.851,7
101,4
203,0
1.962,7
81,1

23

,,

1927
1.852,2
101,4
223,7
1.454,5
12,8

15

1927
1.844,0
93,0
224,1 1.509,0
19,5

7

,,

1927
1.844,0
93.0 202,1
1.604,0 46,2

7 April 1928
1.491,1
262,6
481,4
1.227,7
7,7

30 Juli

1914
1.356,9
–
– ,
750,9 50,2

Data

Effec-

Diverse

Circa-

Rekg.- I Diverse
i

tea

i
Actival)
i

lat ie

I

Cr .

Passivo
13 April 1927

ECONOMISCH-STATISTSCHE BERICHTEN

349

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data
Goud
Zilver
Circulatie
opeischb.
metaal-
schulden
saldo

2Apr.1927
2100
307.200
44.900
147,880

26 Mrt.1927
222.300
303.900 49.100
15 1. 700

19

,,

1927
222.200 306.100
45.200
151.940

12Mrt.1927 ‘ijti
30.883 309.613
44.078
151.234

5

1927
,,
195.319

30.569
306.987
56.951
154.052

26Feb. 1927
195.402

30.447
305.205
58.457 154.038

19

,,

1927
195.494

29.891
307.542
61.647
152.345

3Apr.1926
201.860

40.184 331.039 54.393
165.609

4Apr.1925
133.509

51.254
273.430
53.810
120.203

25 Juli 1914
22.057

31.907 110.172 12.634
4.842e)

Data

Wissels,
buiten
Belee-
.
1’e,5e
Dek-
kings-
conto’s N.-Ind. ningen
n[,

:;iI’
g
percen-
betaalb.
lage

2Apr.1927

1180

62

26 Mrt 1927

118.000

**

63

19

,,

1927

118.300

•

63

12 Mrt.1927

13.696

20.270

68.163

37.421

62

5

,,

1927

13.536

19.670

70.330

41.162

62

26 Feb. 1927

13.296

19.442

72.086

39.587

62

19

,,

1927

13.116

21.117

74.151

42.104

61

3Apr.1926

9.141

19.951

41.892

77.729

63

4Apr.1925

21.084

18.882

41.394

57.074

56

25 Juli1914

7.259

6.395

47.934

2.228

44

1)Sluitpost activa.

1)
Basis
‘II
me aaldekking.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Curreney Notes,
in duizendenponden sterling.

Currency_Notes
Data
Metaal
Circulati
e

Bedrag
I
Bankbilf. I 00v. Sec.

6 April 1927
151.300 137.859
293.542
56.250
243.696

30Maart1927
150.548
137.953
288.067
56.250 237.913

23

1927
150.725
136.254
285.334
56.250 235.419

16

1927
150.736
136.706
286.195
56.250 235.469

9

1927
150.753 137.057
286.050
56.250
235.193

2

,,

1927
150.115
137.589
283.990
56.250
233.129

7 April 1926
146,655
141.892 1297.726
56.250
247.680

22 Juli

1914
40.164
29.317
–
– –

Data
8.
Reservekings-
Dek-

6Apr.’27
30.982 77.766
21.036
103.249
33.191
26tt/,

30 Mrt. ‘2T
32.668
83.724
32.981
97.465 32.346
2434

23

,,

’27 30.798
74.733
17.397
104.031
34.221
285/,

16

’27
32.658
73.231
19.184 102.179
33.780
27
15
/
16

9

’27
31.223 73.690
16.159
103.922 33.446
27
7
/s

2

’27 32.268
72.912 9.643
109.530 32.276
27

7 Apr. ’26
45.140 68.205
13.176
106.972
24.513
20
3
/
6

22 Juli
1
14
1

11.005
1

33.633
13.736
1

42.185
29.297
52
1)
Verhouding
tutschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.

Voornaamste posten in millioenen franns.

Waarv.
Te goed
ws-
Waarvan
,

ee-
•
e
Data
Goud
in het

Zilver
buiten!.
in het
buit.l.3)
se
op
het
buiten!.
ningen

7 Apr.’27
5.548
1.864
342
73
2.239j
11
1.895

31 Mrt.’27
5.548
1.864
342
76
3.398
8
1.854

24

,,

’27
5.548 1.864
342
81
2.895
9
1.897

17

,,

’27
5.548
1.864
342
83
2.723
8
1.936

10

’27
5.548
1.864 342
88
3.946
13
1.979

8Apr.’26
5.548
1.864
332
74
3.344
13
2.538

23 Juli’14
4.104
–
640
–
1.541
8
769

Bit.gew.
Schat-
D
iver-

_Rekg. Courant
Data
voorsch.
kistbil- Circulatie
Parti-
I
Staat
ajd. Staat
jetten’,l
/
culieren

7Apr.’27
28.150
5.671
12.067
53.351
3.886
36

31 Mrt.’27
28.150
5.658 11.104
52.385
3.809
28

24

1
27 ,,
28.100
5.658
10.733
51.912
4.457
67

17

,,

’27
28.900
5.657
9.784
52.273
3.896
21

10

’27
29.300
5.651
9.308.
52.764 3.360
59

8 Apr.’26
36.250
5.301
3.586 52.851 2.822
4

23Juli’14
– – –
5.912
943
401

in disc, genomen
wegens voorsch. v. d. Staat a. buitenl.
regeeringen.
Sluitpost
activa.
Except tegoed bil Russische Staatsbank.

7 April 1927
1

92,9

1
520,4
1

3.459,7

1
702,8
183,4

31 Mrt. 1927
92,9
425,5 3.588,7
616,4
183,6

23

1927
1

92,9

1
492,8
3.003,4
740,3
1
193,5

15

1927
92,7

1
476,7
3.143,8
1

628,7
191,7
7

1927
92,8
457,2 3.346,9
524,2
159,6

7 April 1926
246,4

11.01
1
,2
1

3.061,4

1

770,7
379
‘

30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
1
40,0
1)
Onbelast.
3)
Wo. Rentenbankscheine

7 Apr., 31, 23, IS, 7
Mrt,, ’27;
7 Apr. ’26, resp. 72; 34; 113; 86; 69; 475 miii.

NATIONALE BANK VAN BELGIË.

Voornaamste kosten in millioenen Belgas.

Goud
I
n,
o
•

.
Rekg.
Crt.

az
S.
Data
42
1927
5
o,n
0)
‘.1
IS
IS
Ns

__–
——

7 April
633
414
40
468
34
400 1.878
14 69

31 Mrt.
633
416
40
453
51
400
1.874
27
64
24
633
401
40
467
23
400
1.818
7

110

17

,,
631 411
40
477
25
400
1.824
15
111

10
629 426
40
489
21
400
1.851
2

123
1)
Aan de schatkist gecedeerd.

VEREENIGDE’ STATEN VAN NOORD.AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
Totaal
1
Dekking
betaal-
middel,

disc.
her-
v.
d.

i

de
open
bedrag
1

F.
R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekocht

23 Mrt.’27
3.033,6
1.671,0
159,6
457,1
231,3

16

,,

’27
3.023,7
1.735,6
161,1
330,5
218,9

9

’27
3.012,7 1.620,7
160,6
415,9
264,7

2

’27
2.981,6
1.577,4
162,3
434,6
289,0

23Feb.’27
2.983,1
1.599,7 157,9
397,9
280,2

16

,,

’27 2.990,1
1.592,2
168,0
396,6
315,0

24 Mrt.’26
2.794,5
1

1.462,4
155,3
617,5
252,2

Belegd
Az;-
circu1

;:;-;;–
Gestort
Goud- Dek-
Algem.
Dek-
Data
in
U. S.
Gov.Sec.
.,°
Kapitaal1
kings- kings-
latie
1
1

perc.’)
perc.
2
)

23 Mrt.’27
342,2 1.701,6
2.329,3
127,6 75,2 79,2

16

’27
475,3
1.706,2
2.323,0
127,7
75,0 79,0

9

’27
306,9 1.718,9
2.260,8
127,7
75,7 79,7

2

’27
311,0
1.717,0
2.289,6
126,8
74,4 78,5
23Feb.’27
305,2
1.708,3
2.214,7
126,5 76,0 80,1

16

,,

1
27
311,8 1.685,4
2.342,3
126,1
74,2 78,4

24 Mrt.
1
26
308,2
1.659,0
12.313,61
120,4
1

70,3
74,3
1)
Verhouding
totalen
goudvoorraad
tegenover
opeischbare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.

2)
Verhouding totalen
voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

1
Totaal
Waarvan
Data Aantal
conto’s
Beleg-

I
lj
de
depo-
te
banken
en
beleen.
gingen
.
R.
banks
sito’s
deposits

16 Mrt.’27l
674
14.385

5.959
1.682
19.580 6.000

9

’27
675
14.281

5.869
1.635
19.054 6.031

2

,,

‘271
676
14.297

5.662
11.641
19.093
6.016

23 Feb.’271
675 14.147

5.615
1.589 18.877
5.955

16

,,

‘271
677
14.124

5.603
1.701
18.943
5.902

17 Mrt.’26I
712
13.945

5.699
1.662
18.859
5.468

Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

350

ECONOMIS’CH-STA’fÏSTISCHE BERICHTEN

13 April 1927

EFFECTENBEURZEN

Amsterdam, 11 April 1927.
De internationale fondsenmarkten zijn in de achter ons
liggende week iets levendiger geworden. Ter beurze van
B er 1 ij n is dit verschijnsel echter niet op te merken ge-
weest en ook de koerswijzigingen hebben zich daar ter
plaatse binnen enge grenzen gehouden. Het waren slechts enkele speciale soorten, waarin de aankoopen voor groote
groepen werden voortgezet, welke de, aandacht hebben
getrokken. Op den voorgrond hebben aandeelen Harpenei-
gestaan, waarbij voorbijgaand een koersherstel van onge
veer 20 ‘pCt. waar te nemen is geweest. Ook voor Rhei-
nische Braunkohlen waren groote orders in cle markt, voor-
namelijk voor rekening van Rijnlandsche huizen. In de
markt voor eleotriciteitsaancieelen hebben aandeelen Sie-
mens & Halske (le leiding genomen; zij hebben voor da
eerste maal den koers van 300 pCt. oversohreden. Van de
algemeene stemming hebben ook bankaandeelen de goede
vruchten kunnen plukken, mede •in verband met de oin-
standigheid, dat binnenkort de gedeclareerde dividenden
geïncasseerd kunnen worden. Van chemische aandeelen heb-
ben Farbenindustrie iets van hun prijsniveau ingeboet.
Te P a r ij s heeft de markt daarentegen een veel opge’
wekter voorkomen gehad. De oorzaak hiervoor is te vinden’
in; de aankondiging van de regeering, dat een consolidatie
leeniug, ten bedrage van ruim 214, piilliard francs, zal’
worden uitgegeven, waardoor, bij welslagen, de schatkist’
vau haar verplichtingen op korten termijn tot 1931 zal’
zijn bevrijd. Hoewel de heer Poincaré heeft ontkend het
voornemen te ‘koesteren binnenkort tot stabilisatie vanf
het Fransohe ruilniiddel over te gaan, ziet men over hetr
algemeen in den thans aangekondigden maatregel een nieu-ven stap in de richting van stabilisatie. De beurs heeft hier-mede ook rekening gehouden en heeft een opge*ekte stem-)
ming aan den dag gelegd voor allerlei Fransche fondsen.
De mededeeling, dat de besprekingen met de Bank van En-•
geland betreffende het teruggeven van het F’ransche goud.
clép6t nog niet tot een goed einde zijn gebracht, ‘heeft op de,
stemming geen invloed uitgeoelend.
Te L
o
n d en is eveneens een gunstige tendens op te
merken geweest, ondanks de vrees, welke men •ten aanzien
van het opleggen van nieuwe belastingen heeft gekoesterd.
Hoewel de begrooting voor het financieele jaar 1927/1928i
eerst na ‘het einde van de beriehtsperiode is ingediend en cle,
samenstelling, benevens de maatregelen tot dekking van
het tekort, volkomen geheim zijn gebleven, was men in de
,

City algemeen van opinie, dat het zonder ver.hooging van
1

de belastingen – en meer in het bijzonder van cle inkorn-
{

sten’belasting – moeilijk zou blijken te zijn een sluitend
1

budget te verkrijgen. Ondanks deze minder opgewekte voor-
1

uitzichten echter heeft de beurs vrij sterken weerstand ge-
boden. Ook ‘de berichten eiit China werden niet meer zoo
jessimistisch opgenomen, zoodat verschillende Chineesche’
papieren ten aanzien van het laagst bereikte punt een)
herstel hebben aangetoond.
Te N e
w
Y o rk is de markt bijzonder vast geweest. De
berichten uit verschillende takken van nijverheid ‘hebben’
aangetoond, dat de levendigheid nog zeer groot kan worden
geedht, terwijl de spoorwegen ‘rècoideij’fers, wat het ver-
voer betreft, ‘te zien hebben gegeven. Opmerkelijk is het geweest, dat de beurs niet gestimuleerd is geworden door.
speculatieve aankoopen, doch eerder door ‘beleggingsorders.’ Deze gevolgtrekk.ing ‘kan worden gemaakt uit den aard van
cle aangekochte fondsen en uit het feit, dat de leeningen –
aan makelaars verstrekt, vrijwel onveranderd zijn gebleven.
T e n o n z e n t is de markt in de achter o’ns liggende
ber’ichtsperiode over het algemeen zeer kalm gebleven, waar-
bij de’ tendens niet opgewekt is geweest. Enkele uitznde-ringen ‘zijn echter voorgekomen. Wat da
beleggingsrna’rlct
betreft, hebben de inheemsche soorten slechts geringe ver-
anderingen aangetoond. Daarentegen waren sommige bui-
tenlandsche papieren vrij sterk gevraagd, waarbij F’ransche –
obligaties opnieuw op den voorgrond hebben gestaan. Welis-
waar is de handel hier tegen het einde van de :berichtsweek
eenigszins verminderd, doch het ‘hoogeré koerspeil heeft.
zich ten volle kunnen handhaven. 6 pCt. ‘Ned. Werk.
Schuld 1922: 1057/s,
10513
/1s,
105y
8
; 44 pOt. Ned. Werk.
Schuld 1917: 99,
99111.6;
4Ç ‘pCt. Ned.-Indië 1926:
9515(, 95, 951/16; 5 pCt. Mexico £ 100-4000: 11, 1091
16
,
10%; 8 pCt. Sao Paulo: 106%, 106; 106
1
1.
Van de af.deelingen, welke een over het algemeen gun-
stige tendens aan den dag ‘hebben gelegd moeten in de
eerste
plaats
lji’ivn.erclandsche industrieels ‘ondernemingen
worden genoemd. Op den voorgrond hebben weder aandeelen
in kunstzijdefabrieken gestaan. Groote orders hebben zich in
de,ze soorten geconcentreerd, w’aartegenover slechts onbe.

teekenend aanbod werd gesteld, zoodat de ‘koersen sprongs-
gewijze omhoog liepen. Tot de mest verhandelde soorten
behoorden ditmaal aandeelen Maekubee, Enka en ‘Snia
Viscosa, welke dan ook de belangrijkste koersverbeteringen
konden behalen, hoewel tegen het einde van de berichts-
week cle opgewekte stemming merkbaar verminderde. Wel-
licht heeft cle nadering vande Paaschvac&ntie hiermede’ in
verband gestaan; over het algemeen werd een verslapping
van den ‘handel opgemerkt, ook in die af deelingen, waar
in het midden ven de berichtsweek groote omzètten tot
stand zijn gekomen. Van de overige aandeelen uit de hier
bes’pi
–
oken afdeeling verdienen nog vermelding aandeelen
Nederlancische Kabelfabriek.. Centrale Suiker Mij.: 122%,
119%, 118%; ‘Hollandsche Kunstzijde Industrie: 133%, 134,
12
8%; Jurgens: 172%, 17034,169%; Maeku’bee: 118%,
123’/
4
, 1287%, 1267%; Necl. Kabellabriek: 332-34, 345
3
349,
345;
Ned. Kunstzijd’efabriek: 335, 342%, 348%, 3377%; Phi-
lips Gloeilampenfabriek: 37.2%, 37434.

Opgewekt is ook de toon geweest in de a.fdeeling voor
diversen,
in het bijzonder voor aandeelen in hôtel-, restau-
rant. en cafébecirijven. Zoo waren aandeelen Poolsche Kof-fiehuis, Hôtel de l’Europe, Krasnapolsky, Amstel Ilôtel Mij.
enz. sterk gevraagd.. Van de buitenlandsche soorten zijn
aatideelen Peruvian Corporation op. den voorgrond getre-
den, terwijl groote belangstelling is ontstaan voor de aan-
deden in de Zwecdsche Lucifer Mij. Hotel Expl. Mij.
,,l’Europe”: 80, 85, 87, 86 (ex cliv.) ; Mij’. t. E’xpl. van. Kras-
napolsky: 73; 78, 81%; Peruv’ian Corporation (Cert. v.
A.)
:
107%, 10%, 1
3
/,
1331ie;
Peruvian Corporation (Cert.
van PreI. Aan(l.)
:
4634, 46%, 48%, 49%.
De afdeeling voor
petroleuniaandeelen
heeft een iets ‘beter
verloop gehad, dan korten ‘tijd geleden het geval is ge-
weest. Aandeelen Koninklijke Petroleum Mij;. werden uit cle
markt genomen op de overweging, dat de maatschappij wel-
licht voordeel zou kunnen trekken uit
di
lagere petroleum-
prijzen van ‘het oogenblik, voor zoover zij althans bij ‘het
opkoopbedrijf is betrokken. Dordtsche Petroleum md. Mij.:
35434, 356%, 358; Geconsolideerde Hol). Petroleum Cy:
242,
2
40%, 240; Kon. Petroleum Cy.: 372%( 377%, 378%,
375
5
/8;
Perlak Petroleum Mij.: 67, 68, 69% 69; Peudawa:
2
3%, 25%, 26%, 24hi1.
S’wikereandeelen
waren ongeanimeerci, doch met zeer stil-
len handel. Blijkbaar hebben de berichten omtrent cle be-
talingsmoeilijkheclen van de Japansche firma Soezoeki &
Co. cle markt eenigszius verontr
:
ust, hoewel het ‘bijna zeker
is, dat de V.J.S.P. – welke enkele: partijen aan genoemde
firma had verkocht – 6f zonder verlies 6f met een zeer
gering verlies de afgesloten transacties ‘zal kunnen af wik-
kelen. Ook de Cubanoteeringen hebben niet medegewerkt
tot een uitbreiding van den kooplust. Cultuur Mij. der Vor-
stenlanden, 178 34, 177, 176%, 177; Hanclelsveree’niging
Amsterdam: 721, 725, 723, 724; Java Cultuur ‘Mij’.: 380, 378; Kalibagor: 449% 454,
4
58%; Moormann: 452, 450;
Ned.-i nd’ische Suiker Unie: ‘260%, 26234, 261; Pagottan:
290, 286, 2-85%, 2-89; Poerworedjo: 117, 117%, 118%’; Sin-
danglaoet: 425, 423; Tjepper: 760; Watoetoelis Poppoh:
819, 815,-819.
De af cleeling voor
tabaksaandeelen
was kalm en eerder
aan den lusteloo’zen kant. De uitslag van de derde voor-jaarsinschrjving van ‘Sumatratabak heeft, hoewel de be-
haalde prijzen gunstig genoemd mogeh worden, geen indruk
op de ‘beurs gemaakt. Hier en daarhad de markt van winst-
nemingen te lijden. Arendsburg: 645, 643, 640; Besoeki Tabak:’406, 400, 399; Dcli Batavia: 48934′, 491%, 488,
489%; ‘Dcli Mij.: 448
3
44
9%, 445%,
447%;
Oostkust: 244%,
240, 238, 239; Senembah.’Mij.: 43834,4353Ç, 432.
Rubbera.andeele’,v
hebben zich op den achtergrond bew-
gen. Noch de berichten omtrent verschepingen en verkoo-
pen, noch cle prijsbewegink van het artikel zelf %varefl
van dien aard, dat de handel in de ééne of de andere rich-
ting kon worden gestimuleerd. Voor zoove,- er omzetten tot
stand zijn gekomen, helde de markt over naar de zijde
van de verkoopen, ‘zooclat hie,r en daar ‘lichte verliezen
tot stand zijn gekomen. Amsterdam Rubber: 350
5
/s, 347,
344%, 341; Dcii Batavia Rubber: 271%, 268%, 2717%;
Hessa Rubber: 480 34, 471, 460, 456 34; Indische Rubber:
42
9%, 423%, 427; Kali Telepak: 345, 343, 346%’, 345; Ken-
deng Lem’boe: 415,
420%,
419%; Ned.-Ind. Rubber & Kf
Iie: 336, 335, 333; R’dam Tapanocli: 168%, 16734, 166;
‘Serbacijacli: 35834’, 350, 349%, 339; ‘Sumatra Caoutchouc:
300:
1
30534, 301, 298, 296%:; Sumatra Rubber: 431, 427%,
439, 429; Vereenigde Indische Cultuur Ondernemingen:
217%,
2
13%, 210%; Intercontinental Rubber: 13131 (ex
div.), 13
3
/8,
13%.
])e
scheepvaartefdeeling
heeft een kleine reactit te zien
gegeven, in verband met dc daling van de vrachtenmarkt.

*

13 April 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

351

Een uitzondering werd gevormd door certificaten ,,De
Maas”, welke sterk gevraagd waren, vermoedelijk in ver-
band met de vaste houding van de markt voor tankvraeh-
ten. Holland-Amerika Lijn: 89%, 90, 87
3
/
4
; Javb.-China-
Japan Lijn: 127%, 1.25%, 1233/2, 124%; Ned. Stoomboot
Mij.: 96%, 98, 97, 97
1
/2; ,,de Maas”, Stoomvaart Mij.: 119,
118%, 123%, 119 (ex cliv.), 122; Ned. Scheepvaart Unie:
1917/
s
, 189%, 190%; Stoomvaart. Mij. Nederland: 190, 188,
188%.
Mijnciaiadeelen
hebben cle aaudacht getrokken door een
scherpe daling in aandeelen Boeton; dit fonds verliet de be-
richtsweek op den laagsten prijs, welke in de achter ons
liggende dagen werd besteed. Daarentegen bestond eenige
vraag voor aandeelen Siugkep Tin. Aandeelen Muller Mijn-
bouw waren verlaten op weinig veranderde koersen. Alg.
Exploratie Mij.: 80%, 83, 80%; Billiton le Rubriek: 780,
782; Boeton Mijnb. Mij.:
2
05%, 211%,
198,
178%;
Müller

& Co.’s Mijnb. Mij.: 88%,
88,
87%, 88%; Redjang Lebong:
221, 216, 216%; •Singkep Tin Mij.: 482, 476,
4
97%, 495%.
De afdeeling voor
bankawn4eelen
was eenigszins gedrukt,
zoodat een reactie van het koersniveau werd opgemerkt.
Amsterdanische Bank: 170%, 172,
168%;
Javasche Bank:
374, 372; Koloniale Bank: 248%, 245%, 246; Ned.-Incl.
Handelsbank: 171%, 171%, 171%; Ned. Handel Mij.:
159%, 159%, 158%; R’damsche Bankvereeniging: 89, 88%,
87% ; Twentsehe Bank: 143.
De
Amerikaansche afd,eeling was
vast bij ruimen handel.
Anaconda Copper: 94
1
116, 937/
s
,
935/s;
Studebaker: 54, 56,
56
5
/8;
United iStates Steel Corporation: 172%, 171% ; At-
chison Topeëa: 1777/
s
, 176%, 177%; Baltimore & Ohio:
114
1
11.6, 116, 117,
119%;
Ene: 54%, 55%, 55%; Southern
Pacific Cy.: 114% (ex div.), 115/, 1.16
9
1
i6
; Union Pacific
Rw.: 175%, 172% (ex div.), 171%; Wabash Railway:
7’2°J
32
,
70
11
o,
711/16

De noteering voor
proloigatie
varieerde tusschen 3% en
3% pCt.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

12 April 1927.

Tot onze spijt hebben wij het overaioht van de graan-
markt deze week niet ontvangsu.

SUIKER.
Eenige samenvallende factoren oefenden de afgeloopen
week aausaiikeljk een deprimeerenclen ‘invloed uit op de
gioote markten en vooral
01)
die te New York. De voor-
naamste hiervan waren de financieele moeilijkheden, waar-
in de groote Japansche firma Suzuki zich momenteel be-
vindt en ten gevolge waarvan groote 1.ikwidaties’ op de
New Yorksehe termijnbeurs plaats vonden, Licht’s raming
van den vernieerdercien as. bietuitzaai in Europa (zie het
vorig verslag) en de gebeurtenissen in China, welk land
een groot gedeelte van deii Javaoogst consumeert. Toen cle

Noteeringen.

Chicago

Buenos Aires

Data

Tarwe

Maïs

Haver Tarwe

Mats Lljnzaad
Mei

Mei

Mei

Mei I Mei
I
Mei

9Apr.’27
132%
72/
8

433%
11,10 5,85 14,55
2

,,

’27
135
72%
43
11,15
5,95
14,65
9Apr.’26
1582/
8

71%
417/
13,20 7,25 15,50
9Apr.’25
153
10611
8

40% 14,90
9,05
9Apr.’24
1011/
6

768I
45%
10,60
8,-
121,85
19,-
20Juli’14
82
5611
8

36%
9,40
5,38
13,70

eerste zenawaohtigheid voorbij was, herstelden de markten
zich weer eenigszins.
De prijzen op de termijnmarkten waren dan ook aan
fluctuaties onderhevig.
In New York .hadden de noteeringen het volgend verloop:

Sp. C. Mei Juli Spt. Dec. Jan. Mrt.
Slot vooraig. week
……4,68
2.91 3.02 3.12 3.15 2.93 2.80
Opening verslagweek…. 4.61 2.83 2.95 3.05 3.09 2.88 2.75 Midden verslagweek …. 4.55 2.87 2.99 3.09 3.11 2.93 2.82
S1Qt verslagweek……..4,65 2.89 3.02 3.12 3.18 3.03 2.92
De ontvangsten in de Atl. havens der V. S. bedroegen
deze week 99.000 bus, de versmeltingen 64.000 tons tegen
65.000 tons in 126 en de voorraden 254.000 tons tegen
227.000 tons.
Prompte Cuhasuiker, waarvan de prijs tot iets onder
27/
s
dc. c. & fr. New York gedaald was, kon naderhand
weer 27/
g
d.c. bedingen, waartoe flinke partijen verkocht
werden.
De laatste C u b a-statistiek is als volgt:

1927

1926

1925

Tons

Tons

Tons
Weekontvangsten tot 2 April 220.564 189.447 220.938
Totaal sedert 1 Jan.-2 April 2.408.816 2.517.127 2.587.739
Werkènde fabrieken 152 174 183
Weekexport 2 April……..135.209 103.356 163.531
Totale export sedert 1 J..2 A. 1.098.469 1.323.971 1.727.398
Totale voorraad 2 April… 1.310.347 1.193.157 860.341
De totale ontvangsten zijn nu beneden het totaal van ver-
leden jaar gedaald en dit verschil zal ga&ndeweg grooter
worden.
Tot 7 April hadden 31 fabrieken de campagne ‘beëindigd.
In L o n d e n sloot de termijnmarkt op de volgende no-
teer.ingen:

Oct.

1927 …. Sh. 15/10jj

Mei

1927 . . Sh. 1619

Dec.

,…..,, 1516
Aug.

,, . . ,,
17/-

Maart 1928 ….

17/3si
welke voor ouden oogst 5 tot 6 d. onder het ‘hoogste punt
dagen en voor nieuwen oogst ongeveer’ 1 4.
De zichtbare voorraden aijn volgens Czarnikow:

1927
1926 1925
Tons
Tons
Tons
Duitschland 1 Maart

……
977.000 1.049.000
719.000
Tsjechoslowakije

1 Maart
503.000
790.000
591.000
Frankrijk 1 Maart

……..
464.000 383.000 453.000
Nederland 1 Maart

……..
211.000
176.000
134.000
België

1

Maart

………….
113.000
175.000
205.000
Polen

1 Maart

…………
219.000
258.000
222.000
Engeland 1 Mrt.geïmpt. suiker
321.000
488.000
138.000
Engeland lMrt.Binnenl.suiker
29.000
9.000
–

Europa.. 2.837.000 3.328.000 2.462.000
V.S. Atlant. havens 6April

254.000 227.000 174.000
Cuba 2 Apri. ……. .._ ……1.324.000 1.193.000

860.000

Totaal .. 4.415.000 4.748.000 3.496.000
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten
II
April
1927
4April
1927
12April
1926

Tarwe (Hardwinter II) ….’
,
14,75
14,75 15,75
Roggé (No. 2 Western) ..’
12,80
12,40 11,40
MaIs (La Plata)

………..
169,-
167,-
176,-
Gerst (48 lbs. malting)

.
,
235,-
230,-
192,-
Haver (Canada 3)………
1

12,-
12,-
ii,-
Lijnkoeken (Noord-Amen.
kavanLaPlata-zaad)..1
12,50 12,40
12,90
Lijnzaad (La Plata) …..
3
.

348,__
352,-
337,-
1)
per 100 KG.
1)
per 2000 KG.
1)
per 1960 KG.

AANVOEREN in tons
van
1000 KG.

Rotterdam
Amsterdam

‘
Totaal

Artikelen
319 April
Sedert
Overeenk.
319 April
Sedert
Overeenk.
1926
1927
1 Jan. 1927
tijdvak 1926
1927
1Jan. 1927
tijdvak 1926

64.857
512.103
314.483 5.440
22.224
3.482
534.327 317.965
Tarwe………………..
Rogge

……….
3.608
68.527
49.949
–
– –
68.527 49.949
Boekweit …………….
6.812 6.732
–
67
140
8.879 6.872
MaIs ………………
405.223
280.140
4.228 68.471
20.037
473.694 280.177
3.508 128.005
97.182
–
2.499
2.386
130.504
99568
Haver………………

……-

5
46.518 42.000
–
1.030 1.995
47.548 43.995

26.3
..36

20655
69.422 57.868
8.320
57.161
65.346
126.583
123.214

Gerst

………………..
…736

4.029
53.145
78.050
–
–
–
53.145
78.050
Lijnzaad

……………..
Lijnkoek

…………….
1.258
35.254
15.898
, 589
11.647
3.309 46.901 19.207
Tarwemeel

…………..
Andere meelsoorten ….
271
5.465
3.703
–
–
–
5.465 3.703

1
352

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13 April 1927

0
1
)
J.
a v a was cle markt voor tweeclehancisch suiker aan-
vankelijk gedeprimeerd; de stemming verbeterde evenwel
allengs zonder nochtans veel invloed op de pi’ijzen te heb-
ben uitgeoefend. Kooiers noteerden als volgt

Superieur ready.
April
f
111/ per pic.
No. 16. &/h.
,,

,,

,,
107/
s

pic.
Sup. Nieuwe oogst Mei

175/.

100 K.G.
Juni ,, 1 7

100

Juli/Aug. 17 Vs

100

EL
i e r te 1 a n d e volgde de markt het verloop – van de
noteeringen te Londen, welke in tegenstelling, met – die •te NewYork ble,ven afbrokkelen. De markt sloot op:
– Mei en Aug. f20 genoteerd; Dec.
f
18
1
/
gedaan.
De omzet bedroeg deze week 1850 tons.
–

NOTEERINGEN

Londen

–
– ‘

–

Amsterdam

White Ja pa’s

Cii ba’s

NewYork
Data

per

Tates

f.o.b. per

96° c.i.f.

Centri-
April

,ubes

.-

fu’al

No. 1

Meiljuni

April

g
S

–
kristalsuiker
Sh.

Sh.

Sh.
$
ets.
basis 990
10Apr. ’27
f

197/
6

.
36(3

15/1

13/10
4,71.,
28Mrt. ‘7
,, 209
36/3

1517

14/3v
4,71
10 Apr. ’26
,,

6’/
32/_

14/1

11/_
4,08
10

,,

’25
,,

2011
16

36/_

166

13/6
4,49 ruwsuiker.
basis 88°
4
Juli ’14
f
1118/ 181–
–
T

–
–
3,26
–

–

”
basis 990
1)
Het verschil tusschen ruwsuiker
88
0
en
f

14
18
/

1

krist.suik.990 is aan te nemen opf3
p. 1001<0.

KATÖEN.

Noteering voor Loco-Katoen.

(Middliug TJplands.)

8April
1927
I

1
April
1927
1
25Maart
1927
8April
1

1926
8
Aprïl
1925

New York voor
Middling’.’..
14,45e
14,40e
14,40e
19,30e
24.35 c
New Orleans
voor
Middling
14,21e
14,11e
14,12e
18,33e
24,25e
Liverpool
voor
Middling:..
7.76 d 7,86 d
7,71 d 10,06 d 13,42 d

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens
–

(In dulzendtallen balen).

1 Aug.’26
Overeenkomstige periode
tot –

1 April’27

1925126

‘1924125

Ontvangsten Gulf-Havens. 11824

8630

8781 11

Atlant.Havens
Uitvoer naar Gr.Brittannië 2201

1930

2325

‘t Vasteland ete.

5301

3736

3905′

Japan……

1415

931

831

Voorraden.
(In dulzendtallen balen).

Overeenkomstig tijdstip
–

1April’27

1926

j

1925

Amerik. havens…..-

2384

1137

929
Binnenland …………….983

1677

751
New York
.
…………….218

39

186
New Orleans ………….590

360

259
Liverpöol ………….

1014

: 553

727

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 0 April 1927.
De Amerikaansche katoenmarkt is kalm van toon, doch
prijzen blijven vast en clngelijksche fluetuaties zijn slechts
gering. Loco-verkoopen in Liverpool waren gedurende cle af-
geloopen week iets beter en bedroegen 35.000 balen. Niet-
tegenstaande d ni
e momenteele ‘flauwere steming en alge-
meene afwezigheid van belangstelling en ondanks ‘de crisis
in China, kunnen katoenprijzen zich goed handhaven en van
prijsdaling is geen sprake. Intusschen trachten speculanten
van ongunstige weei-beriohten te profiteeren, welke pogingen
tot nu toe echtei- slechts met weinig succes bekroond zijn.
Ontvaii.gsten iii de havens en verschepingen gaan geregeld dor in die grootére hoeveelheden, waarover wij in onze vo-
rie berichten’ reeds schreven. Egyptisohe oogstberiehten
blijven’ gunstig luiden. – –
In dé, Amerikaaiische garenmar’kt gaat weinig om. De
vri.g is’slechts gerig en spinners rapporteeren algemeen,
dat de jroductie niet wordt afgenomen. Kr zijn wel biedin-
gen aan de markt, doch.slechts enkele hebben tot zaken ge-

leid, terwijl het grootste gedeelte te laag is om succes te
hebben. Dit geldt voor alle soorten, zoowed enkele als ge-
twijnde garens. Het voorstel van de Vara Association, waar-van in Ons vorig bericht reeds sprake was, – wordt algemeen
ondersteund niet alleen ‘door de deden der Associatie, doch
ook door niet-leden. De vraag naar Egypti’sche garens, zoowel twist als weft, is minder geworden. Prijzen tonnen echter wei-
nig verandering, doch •zijn eerder iets lager. Naar getwijnde
garens bestaat weini.g vraag, •hoewed in cle fijnere nummers
meer orders geboekt schijnen te zijn, dan zulks in geruimd
tijd het geval is geweest.
Over cle doekmarkt valt weinig def’initiefs te melden; de
positie is vrijweL onveranderd en er is geen voldoende be-
langstelling om van eenige verdere opleving van een be-
paalde markt te kunnen spreken. Het gevolg hiervan is, dat
dloekprijien den loop der katoenmarkt volgen en ‘zich goed
kunnen handhaven. Van de Oostersche markten stelt Indië
het meest teleur, doch de kleinere markten en ook Hong-
kong tonnen wat meer interesse. Over het algemeen gespro-
ken, worden er echter geen zaken van beteekenis gedaan.
Hoewel producenten in de meeste gevallen ‘hun productie
]iiet verkoopen, hebben zij met den afzet hiervan geen haast
en schijnen, ervaringen nogal uiteen te loopen, want er schij-
nen ondanks de algemeen flauwe stemming toch nog gei-egeld
hier en daar kleine zaken -tot stand te komen,. Men schijnt
algemeen een afwachtende houding aan te nemen en wij ver-
wachten, dat hierin geen verandering zal komen vOOr de
Paaschvacantie.

30 Mrt. 6Apr. Oost. koersen. 29 Mrt.’ 5Apr.
Liverpoolnoteeringen.

T.T. op Br.-Indië 1/511 1157
18
F.G.F. Sakellaridis 13,35 13,50 T.T.op Hongkong 1/1 1 2/0
G.F. No. 1 Oomra.. 6,— 5,90 T.T. op Shanghai 2/5k 216K

KOFFIE.

Alweder een week, waarvan bijna niets valt te vermel-
den. Do stemming bleef nog altijd onverandecl, dat wil
zeggen
:
in de pro’ductielanden vrij vast en in de verbruiks.
landen lusteloos. in Bra’ilië, – het voörnaamste pro:luctie-
land, zijn ce prijzen, behoudens enkele onbeduidende schom-
melingen, nu al gedurende twee maanden
01)
dezelfde hoogte
gebleven. Welisd’aar loopen ditmaal cle aanbiedingen van
de verschillende afladers te Santos iets meer ‘uiteen dan
anders gewoonlijk het, geval is, doch in doorsnede zijn zij
feitelijk nog ‘precies gelijk aan die welke ongeveer in het
midden van Februari werden geseind. Dat Brazilië het
klaar speelt zijne prijzen op de bestaande basis te houden,
niettegenstaande het nieawe oogstjaar, dat op 1 Juli’ be-
gint en waarin een zeer groote oogst wordt verwacht, weder
zooveel naderbij is gekomen, is ivel een bewijs van de kracht
van het Comité tot Permanente Verdediging van de Koffie,
kldaar. Reeds langen tijd koopt de consumt’ie allerwegeii
niet meer dan liet hoognoodige en juist deze ‘taktiek is het,
die op het oogenblik het Comité sterk maakt. De verbruiks-
landen zijn telkens opnieuw gedwongen de verlangcle prijzen
aan te leggen, want de onzichtbare voori-aden zijn overal
uiterst klein cii er moet dus woi-den gekocht.
De prijzen van Rio ‘zijn in de laatste twee maanden ‘zelfs
nog iets opgeloopen, hetgeen het gevolg is van gering aan-
bod bij het ten einde loopen van den oogst. In ve.i-gelijk’ing
met Santos koffie is Rio thans feitelijk veel te hoog en zoo-
dra uit den nieuwen oogst de aanvoeren zullen beginnen af
te ‘komen, mag verwacht worden, datde thans bestaande
wanverhouding in de prijzen zal verdwijnen. Eene noteering
te Rio ‘van 26.225 Reis per 10 KG. voor type No. 7 tegen
22.800 Reis voor datzelfde type te Santos, gelijk die heden
uit Brazilië wordt geseind, is een abnormaliteit, die niet
lang stand kan houden. –

Necleilandsch-Indië is in de laatste dagen met Robusta iets gemakkelijker geworden, doch zaken van beteekenis
kwamen nog altijd hiet tot stand. Ook van de Centraal-Ame-
.rikaa,nsche landen weed niet veel gekocht; de oogsten al-
dam- loopen trouwens zoo langzamerhand ten einde.

De loco-markt bleef stil en de omzet beperkte zich tot za-
ken ter voorziening in directe behoefte.

Ook aiiii de termijnmarkt heerschte niet veel animo; de
omzet was niet groot en de prijzen ondergingen bijna geen
verandering.
‘Volgens een gistereii uit Brazilië ontvangen ‘telegram be’
droeg de voorraad, in de pakhuizen n de spoor wegstation s
in het binnenland van Sao Paulo en I’,Iinas Geraes terug-
gehouden, op 31 Maart. 3.888.000 balen, hetgeen tegen 15
Maart cciie vermindering beteekent van 350.000 balen. Ge-
durende de maand Maart ‘is deze voorraad verminderd met
niet minder dan 736.000 ‘balen, terwijl de aanvoel-en uit het
binnenland in tie haveii van ‘Santos in diezelfde maand

1
13 April 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BEICHTEN

353

slechts 770.000 balen hebben bedragen. ilieruit valt af te
leiden, dat de toevoer van uit de plantages naar de pak-
huizen en de spoorwegstations in het binnenland slechts
34.000 balen heef t bedragen, hetgeen een buitengewoon laag
cijfer is. Dit schijnt er
01)
te
wijlen,
(hit ook cle loopende
Sautos-&ogst als bijna afgeloopen kan worden beschouwd. De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
01) prornpte verscheping zijn thans ongeveer 771 ii. 79/- per
•c:wt. cii van dito Prinie ongeveer 80/- it 8216, terwijl zij van
Rio type New-STork 7 met beschrijving, prompte versche-
ping, bedragen 7116.
Van
Robusta op aflading van Neder]andsch-1ndië zijn cle prijzen iii de eerste hand op het oogenblik:
Paleimbang Robusta, April/Mei verscheping 36Y
4
ct.; Pa-
lembang Bobusta Juli/Sept. verseheiping, 35 et.; Palembang
:l{obusta Oct./)ec-. verscheping, 32 et.; Mandheling Ro-
busta, Mei/Juni verschepiug, 384 c-t., alles per
Y
L
, KG., cif,
uitgeleverd gewicht, netto contant. De officieele loco- noteeri ngen bleven onveranderd 55 et.
per 34 KO. voor Superior Santos en 48 et. voor liolnista.

De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnciiarkt wa-
ren aan de ochtend-eau als volgt:

Santos-contract

Gemengd Contract
basis Good

11
basis Santos Good

Mei
I
Sept.1 Dec.
I
Mrt.
11
Mei
I
Sept.1
Dec.
I
Mrt.

12April
43
41
39%
–
4134
38%
35s
34%
5

,,
43 41
3934
–
421
38%
55j

34
29Maart
43 41
39%
–
42%
385/
8

36V
4

35
22

,,
43
41
39%
–
423/
8

38%
36
–

De slot.noteeringen te New-York
van het aldaar
geldende
gemengd contract (basis Rio
No. 7) waren:

Mei
_
Sept.
I

Dec.
1

Maart

$
13,55
$

11,85
$
11,41
$
11,16
,,

13,76
12,-
,,

11,50
11,24
11April

……
4

………..
,,

14,10
,,

12,13
11,60
11,30
28

Mrt……….
21

,……….
,,

13,89
12,08 11,62

Rotterdam, 12 April 1927.

(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhauclel
te Rotterdam.)
Noteeringen en voorraden in Brazilië.

Data
te Rio
.I
1

te Santos
Wisselkoers
te Rio
op Londen
Voorraad
1

Prijs
Voorraad
–
Prijs
(In Balen)
1
No71)

i
(In Balen)
1
No.4′)

11
Apr. 1927
1

151.000
1
26.225
914.000
1
25.800
5
11
/18
4

,,

1927
148.0001
26.275
916.000
126.000
5ii

28 Mrt. 1927
201.000
l
26.425 957.000
1
26000
5611
164
12 Apr. 1926
134.000
25.525
1.423.000
1
26.500
6
1
I
.16

Ontvangsten uit het binnenland
van Brazilië
in Balen.

te Rio
te Santos
Data
–
Afgeloopen
Sedert
–
Afgeloopen
Sedert
1

sveek
1 Juli
week
1 Juli

9 Apr.
1927
28000

1

2.912.000
1

197.000
7.469.000
10

,,

1926
34.000 3.378.000
224.000
7.406.000
1)
in Reis.

Statistiek der firma G. Duuring & Zoon.

Zichtbare voorraad op 1 April in duizenden balen.

1927 1926 1925 1924 1923
Voorraad in Europa.. 1.594 1.601 1.679 1.380 1.860
Stoomend JBrazihië ..

524

400

334

520

599
n.Europa Oost-Indië.

24

40

15

35

4

2.142 2.041 2.028 1.935 2.463
Voorraad Ver. Staten 765 743 888 652 1.225
Stoomend ‘
naar

,Brazilië

573

515

228

423

393
Ver.Statenj

3.480 3.299 3.144 3.010 . 4.081

Voorraad in Rio …..157

155

197

155 1.083
Santos

883 1.311 2.013

778 1.801
Bahia

19

21

35

21

19
Victoria

19

Totaal ….. *4.558 *4786 *5.389 3964 6.984
Op 1 Maart …….. *4.62 1 p4788 *5.156 *4266 7.480

1926 1925 1924 1923 1922

Op 1 Juli ………….*4571 *5.085 *5.071 *5.340

8.639

1 Juli

1924
4.592.000 balen
1
Mrt. 1925
3.359.000
1
Mei

1925
2.644.000

*
Niet inbegrepen de binnenl.
1 Juli

1925
1.786.000

voorraden in Sao Paulo.
1
Mrt. 1926
4.214.000
Apr. 1926
3.902.000
1 Juli

1926
2.833.000
1
Mrt. 1927
4.624.000
15 Mrt. 1927
4.238.000

THEE.

in de afgeloopen week vond op 7 dezer de theeveiling
plaats, clie ruim 25.000 kisten directen aanvoer omvatte.
Eet verloop dier veiling was onregelmatig en geheel in
overeenstemming met cle stemniiug dier markt in cle laatste
weken. Goede pi-ijzen werden betaald voor thee met kwali-
teit en deze partijen konden meerdere malen hoogei-e prij-
zen bedingen, dan in cle vorige veiling betaald. Daarentegen
was de belangstelling minder voor ordinaire soorten, waar-
van de veiling nog een groot aantal te zien gaf. Die soor-
ten moesten 1 ie 4 ets. op vorige prijzen laten vallen. Van
Buitenla.ndsche zijde trad men eenigszins aarzelend in cle
markt, vanwege de onzekerheid wat er met de thee zal
gebeuren bij cle deze week te publiceeren Engelsche begroo-
tingen. De vrees bleef bestaan, dat ook dit artikel en voor
–
namelijk thee van vreemden oorsprong getroffen zal wor-den niet een hooger invoerrecht – wat, zooals bekend, dan
dadelijk ingaat – ten einde cle begrootin sluitende te
maken. Niettegenstaande dit feit kon het gi
–
oote aanbod op
ongeveer 3000 kisten na, die per saldo opgehouden wer-
‘den, plaatsing vinden en kon de gemiddelde veilingprijs zich
bijna 2 et. verheffen boven die der vorige veiling. Die prijs
is thans circa 72 ct. per ‘Ii. KG. in enti-epôt.
liet waren wederom de goede bladsorteeringen, die de
meeste aandacht trokken.
De ,,Indian Tea Assoeiation” deelt mccle, dat het begin
van den Britsch-indischen theeoogst van dit jaar niet zoo
mooi is geweest als verwacht werd ten gevolge van de on-
gunstige weersgesteldheid. liet begin van den oogst is niet
onbelangrijk Jager dan veileclen jaar.
Amsterdam, 11 April.

COPRA.
De markt was de afgeloopen week aanvankelijk flauw
–
er
gestenid, doch het verlies werd naderhand weer ingehaald.
.1 ndië verkocht slechts weinig, terwijl de consunienten
i-egelmatig eenige belangstelling aan den dag legden.
De slotnoteeringen zijn
–

Nederl.-Tnclische f.m.s. stoomenci …..
f
31%
Mrt./Apr.
.afL..

31%
Air/Mei

– .

31%
Siei/Juni

317,

STEENKOLEN.

De iste Api-il is gekomen en geen algemeene staking in
eenig kolengebied is uitgebroken, tenzij men de ca. 150.000
Unionist mijnwerkers in de Vereenigde Staten uitzondert. i)ezen vormen door hun arbeid een zoo klein gedeelte van
de totale productie aan kolen aldaar, dat het veJé maan-
den zal duren, vooraleer er eenige invloed van ‘hun niet-
arbeiden merkbaar zal worden.
In Frankrijk zijn cle geschillen bijgelegd en in Duitsch-
land zal vernioe:lelijk arbiti-age beslissen.
Een onmiddellijk gevolg van een. en ander is, dat de ver-
ivac-hte vnstheid van prijzen is uitgebleven en dat een
nieuwe daling heeft ingezet, een daling, die vermoedelijk te
scherper zal zijn, naarmate de uitwerking van de vergroote
productie per booftl per man in Engeland doorwerkt. Er
wordt gerekend, dat Engeland, dank zij den grooteren pres-
taties van cle mijnwerkers, en. 40 millioen ton kolen in dit
jaar meer zal pro:luceeren dan in vroegere normale jaren
het geval is geweest. De prijzen zijn:
orthurïiberlancl. Ongezeefde ——–
f
11,-
Durham Ongezeefde …………….. ..11,75
Cardiff 2/3 Large, 1/3 Smalle ……. –14,75
Schotsche Gezeefcle …………….. –10,25
Yorkshire Gewasschen Docibles …… –14,75
Westfaalsche Vetförder …………. ..14,-
Vetstukken ……….. ..16,-
S
meeuootjes ……….. –15,
Gasvlamförder ……… –14,-
Gieteokes …………. –16,50
alles per toti van 1000 KO., franco station Rotterclam/Am-
sterciam.

354

1

ECONOMISCH-STATISTISCHE ECHTEN

13 April 1927

Westfaalsche Bunkerkolen

f
11,—. Markt lusteloos.
12 April 1927.
f.o.b. Rotterdam/Amsterdam

IJZER.

De toestand der markt is ongewijzigd, er is weinig vraag
in de verwachting van lagere prijzen. In België heeft deze
terughoudendheid der consumenten inderdaad tot prijsda-
ling geleid, stafijzer begint langzamerhand het lage prijs-
niveau van verleden jaar Mei-Juni-Juli te bereiken.
In Engeland zijn de noteeringen voor Cleveland-ijzer ge-
durende de laatste weken ongewijzigd gebleven, de vaste
kooksmarkt met hooge prijzen is hiervan de oorzaak. Voor
termijnleveringen kunnen echter – zij het dan ook kleine
– prjsconcessies worden verkregen.

•

Noteering in de week van

28 M.-3 A.14/10
AprilI5jll
April
1927
1927
1926

Ruwijzer.
f.o. b. Middtesborough
Sh.
Sh.
Sli.
Cleveland Foundry no. 1
8216
82/6
73/….
3
80/_
80/_
7016
4
791_
79/_
69/6
Hematite East Coast
mixed numbers

….
85/
7

841-
77/_

Wagon départ Longwy
(Lot haringen)
Frs. Frs.
Frs.
Moulage P. L. no. 3 ..
500,_
500,—
407,50
Semi-phosphoreuse …
535,—
535,_
437,50

.

abWerkRheinl..West[alen
Mk. Mk.
Mk.
•
Giessereiroheisen no. 1
88.—
88.—
88.-
,,

3
86.—
86.— 86.—
93.50
93.50

f.o.b.Antwerpen
Sh.

.

Sh.
Sh.
Gieterij ruwijzer no. 3..
69/_70
68_70
58-60

Walsproducten.

H8,matit………………93.50

t.
o. b. Antwerpen (vrjbl)
Sh. Sh. Sh.

Stafijzer

………….
96-97
10116-
102/6
.97/6_98

121-122
120/-
106_107
Plaatijzer 5 mM………
3

,
……
.
128-130
12716
117

METALEN.

Loco-Noteeringen te Londen:

Data
Koper
Stan-
daard

Koper
Electro-
Tin
lytisch

Lood
Zink

11 Apr. 1927—
54.15/_
61.10/_
305.2/6
26.15/_
–
5

,,

1927..
55.51-
62.5f_
310.17/6
26.15/
29.12/6
28 Mrt. 1927-

55.5/_
.62:151_
307.12/6 27._/_ 30._/_
21

,,

1927—
56.2/6
62.1716
313.7/6
27.12/6
30.10/_
12Apr. 1926..
56.151_
64.5/_ 280.5/_ 28.10/_
32._1_
20 Juli 1914_
11

61.-/-6
145
.
15
/_I
19.-!-
1 21.10/-

VERKEERS WEZEN.

VRACHTENMARKT.
Van Montreal was de afgeloopen week een beperkte, doch
veste vraag naar tonnage en door de vroege opening dit’
jaar van de ‘St. Lawrence toonden bevrachters hoofdzakelijk,
interesse voor tonnage, die deze maand laadklaar is. Pen
April/begin Mei werden verscheidene handIge booten ge-
daan naar Antwerpen/Rotterdam op basis van 16 cents per
100 lbs. zwaar graan, optie Bromen[Ramburg 17 cents. Met
cancelling 25 Mei werd bevracht tegen 4 cent minder.. Een’
groote boot is bevracht voor een volle lading gerst naar’
Hamburg/Bremen tegen 164 cents, cancelling 25 ‘Mei. Naar
de Micldellandsche Zee werd tot 20 cents betaald basis é6n
haven per begin Mei. De -bevrachters van de Golf van;
Mexico toonden belangstelling voor Juli/Augustus tonnage,,
op basis van 18 cents naar AntverpenjRottercla.m, 1814
cents Bremen/Hamburg.
De orders voor tonnage voor suikerverscheping van
West-Indië waren sohaarsch; per April wordt voor 6000
tonners 211. tot 2116 in uitzicht gesteld basis U.K./ Conti-
nent en per Mei 21/-. Een 4300 tonuer met April belading
werd bevracht tegen 21/9 naar UK/Continent. –
De North Pacific bleef zonder zake». De eenige defini-
tieve order is voor eeil vroege boot naar Bei
–
gen/Stöckholm
range tegen 3716.

Over het algemeen was de markt van de La Plata (le af-
geloopen week ,zeer levendig, doch de vrachten waren in het
begin der week zwak Tegen het einde werd de markt vaster
voor April en Mei belading. Van de boven La Plata havens werd tot 27/6 betaald voor April belading en 2616 per Mei.
Mei/Juni ‘betaalde 261-.

De salpetervraehten.markt was levendiger voor alle posi-.
ties voor nieuwe seizoen belading en de vrachten zijn over
het algemeen vaster. Per Juni werd 3000 tons Fransche
ruimte geboekt naar Bordeaux/Antwerpen range tegen 2716
met 1/- extra voor La Pallice, St. Nazaire of Nantes, ter-
vijl per October 2000 tons Britsehe ruimte is gedaan naar
Santauder tegen 3216 en per November 2000 tons naar
Bilbao of Santandej- tegen 33/6.

De Ostelijke af deelingen bleven lusteloos. Van de Phi-
lippijnen werd 300.000 kubieke voet lijnbootruimte bevj-acht naar cle Adriatische Zee/Middellandsehe Zee[U.K./Continent
op basis van 401. per 60 kub. voet beschikbaar voor lading,
verscheping in Mei. Van Australië ‘is de vraag naar ton-
nage gering en cle vrachten zijn iets lager geworden. Naar
de Middellandsche Zee/U.K./Contine n t werd een handige
Mei boot gedaan van West Australië tegen 38/9, terwijl een
iets grootere boot, April/Mei belading, sindsdien slechts 3716
heeft kunnen bedingen. Sydny heeft een boot bevracht op
basis van 401- voor einde Mei belading. Van Burmah werd een aantal April/Mei booten gedaan naar Antwerpen/Ham-
burg range tegen 301-, doch de vraag is nu weer zeer gering.

De Donau was tamelijk le,veuclig en bevrachtte op basis
van 1616 naar Continent met Deensche opties, en naar De-
nemarken direct tegen 191. édn, 1916 twee, 20/- drie havens.
De Zwarte Zee bleef zonder zaken.

De Middellandsche Zee was voor ertsbevrachting levendig,
doch de beschikbare groote booten drukten de markt en de
orders worden thans schaarsch en de vrachten zwakker.
Er werd om. betaald: La GouletteMiddlesbrough 716, Be-
nisaffMiddlesbrough 7/-, MelilI a/Rotterdam 5/3, Almeria/
Rotterdam 5/6. Fosf aat betaalde Tunis/Rotterdam 71- en
Slax/Antwerpen dezelfde vraeht. Ofschoon van de Golf van
Biscaye een flink aantal bevrachtingen tot stand is geko-
men, is de markt veel kalmer geworden en de vrachtexi ver-
toonen een daling van 3 d. tot 6 d. op die van de vorige
week. Bilbao/Rotterdam betaalde 61-, Micldlesbrough 7/3,
Ne’.vport Rïver 6/9.

De uitgaande kolenvrachten van Engeland zijn vaster en
toonen eenige neiging tot stijgen, speciaal naar de Mid-
dellandsche Zee. ,Van Wales werd om. betaald: Bordeaux
4/6, Genua 10/6, Port Said 131-, Pernambuco 1316 en van de
Oostkust: Hamburg 319, Rouaan 3/9, Genua 1013, Port Said
1217
1/’,
Buenos Aires 13/6.

In de houtvraehten van de Oostzee naar Holland is geen
verandering gekâmen. Door de geringe vraag naar tonnage
vo6r prompte en e.o.w. belading zijn de vrachten voor deze
positie laag. Een 380 Stds. boot per April, Kalmar/Amter-dam, werd tegen
f
20,— bevracht, terwijl voor een 1200
Stds. boot per e.o.w. van Lovisa naar Zaandam
f
21,— be-
taald werd. Voor Juni/Juli blijven de reederijen over het
algemeen terughoudend, ‘zoodat de bevrachters, clie nu reeds
voor deze maanden willen bevrachten, hoogere vrachten moeten betalen. Een 500 en een 700 Stds. boot van Pitea
naar Amsterdam hebben
f
26 kunnen bedingen, terwijl voor
een kleinere boot van Lulea f28 betaald werd.

RIJN VAART.

Week van 3 April t/m. 9 April 1927.

De aanvoeren van zeezijde, hoofdzakelijk erts, waren
matig. Bij – voldoende aanbieding van leege scheepsruimte
bleven de vrachten onveranderd. De ert’svracht bedroeg ge-
middeld
f
0,40 2 f0,50 zoet resp.
14
en
14
lostijd.

Naar den Bovennijn was tamelijk vraag. Voor ruwe pro-
clucten werd betaald
f
0,70 2 f0,80 per last met verkorten
lostijd. Het sleeploon varieerde tussehen
2714
en 45 ets.
tarief. De waterstand was sterk wassend.

In de Ecuhrhavens ging niet veel om.. De vrachtenmarkt
bleef onveranderd.

.

– –