Jrg. 4, editie 192

8 SEPTEMBER 1910

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN

Economi
‘Osc’howStatistische

Berl”chten

ALGEMEEN WEEKBLAD. VOOR HANDEL NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

1 4E JAARGANG

WOENSDAG
3
SEPTEMBER 1919

No. 192
1

INHOUD
EIz.
HANDHAVING VAN DE N.U.M.-HEFFINGEN door
Mr. C. D.
&IlornonsOn

………………………………
813
Rubbermarkten in Nederlandsch-Indië door
Th. Ligt/tart..
815
De a.s, Katoenconerenfie te New-Orleans door
Joan qel-
derman
……………………………………
816
Het Staalverbond teDusseldorp door
Chr. $chintd ……
818
De Algemeene Vergadering der Nationale Vereeniging tegen
de Werkloosheid IV door
Mr. J. E. 1. van Lier

….
819
Suikerproductie der wereld

……………………..
820
BOEKAANKONDIGING
Supreme Economic Council. (Monthly bulletin of statis-
ticI) bespr. door Prof.
Mn G. W. J.
Bruins

……
820
Grensgebied van het Recht (dricmaandschrift)

……
821
MAANDCUFER8:
Nederlandsche I
–
Iandelsstatistiek ……………
……
822
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN

. t

…………..824-830
Geldkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
I
Bankstaten.
Verkeerswezen.

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Algemeen Secretaris: Mr. G.
W. J.
Bruine.

WEEKBLAD BOON QMI$CH-STAT1TJBCHE BERICHTEN
Seoretarie-Redaceur:’
G. E..
Ruffnagel.

Secretariaat: Pieter de ffooghweg 122, Rotterdam.
Aangeteekende stukken: ,8ijkantoor Ruig6 Plaatweg 87.
Telef. Nr. $000.
Tele gr.adres: Economisch Instituut.
Postche qua
8fl
girorekening
Rotterdam’ No. 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in Nederland f 15,—. Buitenland en Koloniën f 17,-

per jaar. Losse nummers 80 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het
weekblad gratis.

De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s,
leden en
donateurs
kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.

Advertentiën f 0,85
per regel. Plaatsing
bij
abonne-
ment volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh
&
van Ditmar’s
Uit gevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s.Gravenhage.

1 SEPTEMBER 1919.

De geidmarkt is gedurende de afgeloopen week
iets ruimer geworden. De prolongatierente daalde

van 5 op 4 percent en ook particulier disconto was

iets gemakkelijker en kon van 4 op 3M h 3 percent

terugloopen. Toch was er dooreengenomen nog niet

veel aanbod van geld. Het terugloopen der geldkoerse’n

werd meer veroorzaakt door de vacantie en da daas-

door ontstane inkrimping van Eaken. Bij de maands-

wisseling was de geldvraag dan ook direct weder

grooter, hetgeen echter, doordat de beur,s Zaterdag
en heden gesloten bleef, nog niet in de noteeringen

kon uitkomen.
De wisselmarkt was deze week tamelijk station.nair.

Na de sterke inzinking der vorige week kon aanvaji-

kelijk een verbetering intreden, later brokkelden

eejijter bijn alle koersen
weder
af. Voor Markqn
WD

de daling in het rn’Wdeit der week zeUs weder even

groot als de vporafgaande stijging. Later trad echter

weder een tamelijk regelmaitige verbetering in. Het

feit, dat de per 1 September vervallende Duitsche

voorschotten grif zijn afgelost, maakth en zeer
gQezlen

indruk, terwijl overigens ‘duidelijk wordt, dat
op

deze koersen de importen naar Duiitscbland tot de

al1ernoodzakelijkste levensmiddelen beperkt moeten

vorden, daar de prijzen van alle
in
te voeren goede-

ren verre stijgei bven die welke in I)ui4schlap4 te

maken zijn. Er wordt ‘dan ook sterk geklaagd over het’

bijna stilstaan “van alle verkoopen naar Duitschiand.

HANDHAVING VAN DE N.U.M.

HEFFINGEN.

Eenigen tijd geleden bevatten de bladea (o.a. het
Alg. lla.ndelsblad van 6 Augustus 1919, avondbind)
een communiqué omtrent eene inlichting, die het
Nederlandsch Oorrespon.dentiebureau ,,van welinge-
‘lichte zijde” had ontvangen over de kans op liquidatie

van de N.U.M. Dat die kans voorloopig gering is,
blijkt uit den inhoud van bedoeld communiqué; dat

de ,,zijde”, van welke de mededeeling afkomstig was,
1
,welingelicht” moet worden geacht, mag men o.m.
afleiden uit het uitblijven van eenige tegenspraak.
1)

De Nederlandsche handel in het algemeen en de
Nederlandsche uitvoerhanidel in het bijzonder zullen
van ‘het bericht met weinig ingenomenheid hebben kenis genomen. De N.U.M., het ,,gerouitineerde en
weluitgeruste uitvoer-orgaan”, zal gehandhaafd blij-
ven en haar werkkiring zal vooral hierin bestaan, dat
-zij de Regeering zal helpen, den uitvoer te beletten,
‘althans te bemoeilijken van Nederlandsohe voort-
brengselen, die van groot belang voor binnenlanidsch
gebruik zijn en waarvan de uitvoer zou ten gevolge
kannen hebben, dat in het binnenland gebrek ont
staat, althans, dat de lrjz er van ‘buitengewoon stijgt.
De verboden van uitvoer van zoodanige goederen
:blijven daarom gehandhaafd en zullen slechts ,,naar
omstandigheden” worden ‘beperkt. Wordt hij uitzon-dering eene verguiining tot uitvoer verleend, dan zal’

de N.U.M. ‘daarvoor ,,buitengewone ‘heffingen” kun-
nen doen (,,buiitengawone” in tegenstelling met de
,,normale” heffing van 1 pOt.). Voor grondstoffen,
welke niet van Nederlandscihe herkomst zijn en ten

.
)
Dit
artilcel was reeds geschreven, toen op
22
Augustus
de bladen een mededeeling bevatten, volgens welke het
Veibond ‘van Nederla:ndsche Fabrikantenvereenigingen op
zijn verzoek om de
1
pOt. N.U.M..heffing af te schaffen en
de kosten van de N.U.M. ten laste van ‘s Rijke schatkist te
brengen, eeue afwijzende beschikking verkreeg. Het ant-
wQord van dan minister blijkt op ‘dezelfde gronden te be.
rusten, aLs in het cominuuiqu zijn aangegeven.

814

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3
September 1919

ianzien waarvan derhalve niet behoeft te worden’

gevreesd, dat ons land zal worden ,,leeggezogen” en.

dat de prijzen buitengewoon zullen stijgen, wordt
OP-
,
heffing van de bestaande uitvoerverboden in het

vooruitzicht gesteld.

De inhoud van het communiqué geeft tot verschei-

den opmerkingen aanleiding, waarvan enikele liier

mogen .worden geplaatst.

Dat terstond na het sluiten van den vrede de toe-,

standen van v66r den oorlog weder zouden worden’

hersteld, dat met name de aanvoer en de uitvoer vanr
producten en grondstoffen dadelijk weder als voor-:

heen zouden plaats hebben, als ware er gedurende

434 jaar geen vernieling van kapitaal geschied, waar-

van men zich geen voorstelling kan maken – dat zal

wel niemand ‘hebben verwacht. Mochten er in ons’

land’ inderdaad zulke optimisten (om niet te zeggen t

liohtzinnigen) ‘zijn geweest, dan zij ‘hun de lezing van’
Prof. van Gijn’s brochure:
,,Wat zal de naaste toe-
iconist brengen?”
aangeraden. Dat onze Regeerhxg er

dus op bedacht is; maatregelen te nemen, teneinde
er voor te waken,’ dat ons volk niet voor een

schaairschte van noodzakelijke levensbehoeften eni oor,

eene ‘bui’tensponige stijging van de
prijzen
daarvan’

komt te staan, kan men in het’ algemeen slechts
billijiken. Men g dan ook niet verlangen, dat
de,

Regeering thans reeds overgaat tot ,,opheffing van
uiitvôer’venboden over de geheele linie”, gelijk het
communiqué het uitdrukt’ en indien inder daad de

N.U.M. ‘het aangewezen lichaam is, om de Regeering
1

bij het ‘toepassen, ‘van die uitvoerverboiden en nog
meer in het bijzonder bij het verleenen van vrij.stel-‘
linten daarvan, behulpzaam te zijn, ‘zal men zich bij

het voortbestaan vaif deze maatschappij kunnen’ neer-

leggen. ‘

Maar indien de oude ‘toestanden niet terstond,
kunnen of mogen ‘hersteld worden, de’ handel mag
toch van de ‘Reeerin.g vragen, dait zij er toe mede-.,
werkt, de belemmr.ingen, die de oorloigstoes’tand in

het leven riep; zoorveel en zoo snel mogelijk, uit: den:,
veg te ruimen. En dan rijst de vraag, of het juist’:
gezien is, het ,,normale” u’itvoerrecb.t van 1 pOt. ten

behoeve ,der N.U.M. te handhaven en zelfs dit lichaam
1

de bèvoegdheid te geven
tot
het doen van ,,buitenge-..

wone ‘heffingei.” «

Nieuw is deze vraag niet. Reeds in de maand April
van dit jaar heeft de Kamer van Koophandel te.
Amsterdam in een.uitvoerig advies aan den Minister,,,
van’ Landbo’aw,. Nijverheid en Handel de bezwaren,
uiteengezet, welke het N.U.M.-uitvoerrech’t voor den,

Nederlanidscihen ui.tvoerhandel oplevert en op beëin-,
diging van die beffin,g aangedrongen. Dat de argu.
1

meruten der Kamer den Minister niet hebben mogen

overtuigen, ‘blijkt wel uit het .vermeld communiqué; niettemin ‘hebben die argumenten m.i. niets van, hun
kracht en waarde verloren en de kennisneming van
bedoeld adres zij dan ook ‘allen belangstellenden as-,

bevolen. ‘

De Regeering stelt zich dan – volgens het com-
‘
muniqué – voor ,,in overleg met de N.U.M. en zoo-,
veel mogelijk deskundig voor.gel’ich’t, door middel van
N.U.M.-heffi’nigen prijsvegelend op te treden, waar

zulks,uitvoerbaar zal blijken.” . ‘1

rol, welke ‘de N.U.M.”in,het vervolg te verrvullen
1

zal hebben, ‘heeft dus weinig ‘of niets meer te maken
met ‘het doel, waarvoor deze maatschappij in het leven,
is geroepen, nl. het centraliseeren van den uitvoer.
teneinde daartegenover te bevorderen, dat zoo veel en,

zoo ‘doelmatig
mogelijk
werd ingevoerd, ntet – als,
bijkomstig doel – uit cle winst op uit’gevoerde goe-

deren eene bate voor de schatkist te verkrijgen. ,

Ter bereiking van het hoofddoel was de N.U.M.
reeds in menig, opzicht overbodig geworden door. het,
tot stand komen’, van het economisch„agreement’?;,!

thans, nu de’ blokkade is opgeheven en het handels-
verkeer ook ‘daardoor zoo veel gemakkelijker is ‘ge-
worden, wordt aan het bestaan van een in ‘het belang

van den uitvoer centraliseerend lichaam nog minder
behoefte gevoeld.

Wit dus bij de oprichting van de N.U.M. slechts
een ‘bijkomstig doel was – althans als zoodanig werd
voorgesteld – wordt tha’ns hare hoofdbezigheid, ni.

het heffen ‘van uitvoerrecihiten. En de regeering stelt

zioh’ voor, dat die rechten z66 hoog zullen zijn, dat
daardoor prijsopdrij’ving in het bijinenla,nid wordt
voorkomen, •m.a.w. dat de exporteur bij ‘den uitvoer

geen zaken maakt en dus
niet
uitvoert: Dit zijn de
,)buitenjge’Wone” heffingen. Daarnaast blijven de

,,normaiè” heffingen van 1 pOt. bestaan, doch
het communiqu6 stelt in het vooruitzicht, ‘dat voor,

‘die bedrijven, waarbij uitvoer levensvoorwaarde is en

welke kunnen aantoonen, dat de normale N.U.M.-
heffing van 1 pOt. prohiibiitief is, in overleg met
be-

langhebbenden en de’ regeering deze heffing te ver-.

minderen.”
Over de buitengewne heffingen ‘behoeft niet lanig’

te wo’,den gesproken.
Zij
hebben’ ten doel – om iket

kort uit te drukken – den uitvoer
,vn
goederen, die
de regeering liever in ‘ons lra,u& wil houden, tegen te
gaan. Hoe beter dit doel wordt bereikt, des te miiucler
zullen’ de heffingen opbrengen.
Anders is het echter met het ,,normale” uitvoer-
recht van 1 pOt. Als regel mag men aannemen, dat

dit recht niet de stijging van de hinnénlandscihe prij-
zen zal teengaan; de regeeni.ng beoogt dit ook blijk.

baar niet met de handhaving van het ui’tvoerrecht.
Het ,,uormaie” N.U.M.-recht is: een maati’egel van

zu’Wer financieelen aard, ingesteld om de ‘kosten der

N.U.M. te bestrijden, -eene belasting op den’ uitvoer
gelegd door de reger.ing, ten behoeve van eene parti-
culiere maatschappij, de N.U.M. weliswaar, dôch dat

de baten van deze maatschappij ten slotte voor een
zeer groot deel den Staat ten goede komen, is

,
be-

kend.

,,Rien, rc’est plus gracieux et plus div ertissant

Que des é’cus d soi qu’on met en e’quilibre”;

–

de regeering mogé dan al niet, gèljk don Oézar de
Bazan in Victor Hugo’s drama, voor haar ,,dii’vertisse-

ment” den
u
it
vo
e
r
han,del blijven’ belasten, dat’ het
geld aan N.U.M. en Staat ivelikom zal zij’n ligt niet-

te,niin voor ‘de hand. ‘
Maar voor den uitvoerthandel liggen in den maat-
regel een belemmering en eene
onrechtvaardigheid.
Eene
belemmering,
omdat 1 pOt. meer of’ ‘minder
vOor den exporteur dikwijls van ‘het grootste belang.
is. Moet hij bij het berekenen van zijn prijs rekening
er mee houden, dat
hij
1 pOt. ui1tvoerrecht zal moeten
betalen, dan zal ‘het hem in vele gevallen niet mogelijk
zijn te concurreeren met het buitenland, waar derge-

lijke rechten niet geheven worden. Met hame zullen
d’e Nederlanidache exporteurs van manufacturen hier-‘
door belemmerd worden in hu,nxe concurrentie met
Engeland. Waar het van het grootste belang is voor
onzen uitvoerhandel, dat hij zooveel’ en zoo spoedig
mogelijk het terrein ‘herwint, d’at, gedurende den

oorlog is ‘verloren gegaan, wordt hij hierin door het
‘uitvoerrecht van de N.U.M. bemoeilijkt. Nu stelt het
communiqué wel in ‘het vooruitzicht, da’t de N.U.M.,
in.over’leg met belanghebbenden en de regeening ver-
mindering (van vrijstelling wordt niet gesproken)
zal kunnen toestaan voor die bedrijven, waarbij uit-voer levensvoorwaarde is en die kunnen aantoonen,
dat het normale N.t3.M.-récht van, 1 pOt. prohibitief
is, doch wanneer men in aanmerking neemt, dat de
tijd, welke met het behandelen van elk geval noodig
zal zijn, dikwijls lang genoeg is om een zaak te doen
afsp ringen en ,dât ‘het oordeel, of de belanghebbende
‘voldoende heeft aangetoond, dat ‘het recht prohibitief
werkt,, uitsluitend bij de N.U.M. ligt, dan begrijpt
men, dat ‘die, ‘toevoeging van het communiqué weinig

troost biedt.
Doch niet alleen belemmerend, ook onrechtvaardig
zal de’ maatregel werken. Indien de regeerinig de
N.U.M. laat voortbestaan om de redenen, die zij in

3
September 1919

ECONOMISCH$TATISTISCHE BERICHTEN

815

het communiqué aangeeft, dan geschiedt dit dus in

het belang van het geheele land. Maar dan is het ook
onrechtvaardig, .dat alleen de expovteurs en zelfs niet

alle
exporteurs, in de kosten van dozen maatregel

bijdragen.
Zelfs niet
alle
exporteurs – en dit is eene andere

onbillijklieid van den maatregel. Immers voor den

uitvoer naar de Nederlandsche k’oloniën is reeds in
April van dit jaar de uitvoer vrijgegeven. Hij, die

naar onze koloniën uitvoert, behoeft dus niet meer
in de onkosten van de N.U.M. bij te dragen; de

exporteurs, die dezelfde soort goederen n•aaa’ andere
landen uitvoeren, worden echter wè,l belast. En van

laatstbedcelde categorie zal, blijkens de reeds ge-

noemde ,,mitigatie” in het communiqé, de N.U.M., in
overleg met de belanghebbenden en de regeering,

kunnen beslissen, hoeveel ieder zal bijdragen.
Iii het adres van de Amster.damsche Kamer van

Koophandel werd de mogelijkheid uitgesproken, dat
met de handhaving van heit uitvoerrecht werd beoogd,

aan cle N.U.M. in’kotesten te verschaffen als een tegen-
wicht tegen de door haar op zich genomen verplich-
tingeri, voortvlpeierucle uit de financieele overeen-

komsten met liet buitenland. Of die verplichtingen in-
derdaad een belangrijke factor zijn voor het handhaven

van het uitvoerreoht, kan ik niet beoordeelen. Doch
indien het voortbestaan van de N.U.M. in het alge-
meen belang wordt geacht, en de regeering haar de
voor haar voortbestaan noodige gelden wil verschaf-
fen, dan cal da.t geld door eene algemeene, bij eene
wet ingestelde belasting moeten worden opgebracht,

doch gaat het niet aan alleen den uitvoerhan:del, die
– gelijk hierboven werd betoogd – bij het voortbe-
staan vaii cle N.U.M. wel liet minste wordt gebaat en

dan nog wel slechts een gedeelte van •den uitvoer-
handel, voor die kosten te doen opkomen en het he-

dr5jf belangrijk te bemoeilijken.

Het is daarom te hopen, dat de Regeering alsnog
zal gevolg geven aan den algemeen gevoelden en reeds

door velen uitgesproken twonsch, dat het N.U.M.-uit-

voerrecht zal worden afgeschaft.
C. D. SALOMONSON.
Amsterdam, Aug. 1919.

RUBBER31A1?KTEN iN NEDEJ?LANDSCH-

INDIE.

Er is de laatste maanden een vrij heftige polemiek
gevoerd over dit onderwerp in Primrose en het
Nederlandsch-Indisch Ru’bbertijdschrift – en 9teeds
weer duikt daarbij in het Hollandsche tijdschrift het-

zelfde misverstand op, dat ook uiting vond in ‘het
numm’er” an Economisch-Statistische Berichten van

19 Februari 1919. Het is niet wel mogelijk een pole-
miek te voeren tussehen twee partijen, die door
Oceanen gescheiden xijn, daarom zal ik ‘hier niet
trachten de meenin.g der Nederlandsche schrijvers te
bestrijden, maar slecJhts het Indische standpunt iiit
een pogen te ‘zetten. Wel is hetgeen hier volgt groo-
teudeels te vinden in een nummer van het vorige
jaar van het Ned.-Ind. Rubhertijdschrift, ik meen

echter het hier beter onder de oogen te brengen van
hen, die in Nederland in dit vraagstuk belang stellen
en acht daarom zoo’n herhaling..niet misplaatst.

Waarheen willen wij, die veken voor het behoud
der m’arkten in Nedcrlan’dsch-Ind’ië? Wel, het is voor
ons van ondergeschikt belang of Indische of Am-
sterdamsohe makelaars c’ourtage aan de rubber ver-
dienen, of commissies terechtkomen in de zakken

van Hollandsehe of Indische commissionnairs, neen,
we willen hoofdzakelijk er voor waken, dat •de Rub-
berondernemngen zooveel mogelijk geld voor haar
rubber maken; dat is een Indisch belang, want hoe
hooger de gemaakte prijzen, des te kr’achtiger zullen
de ondernemingen bloeien en een bloeiende onder-
neming geeft aan de streek, waar ze gevestigd is,
mede van haar weelde, ze zorgt voor goede inkom-
sten voor haar personeel, ze ‘betaalt flinke dividen-

den, – en last not least, ze is een goed object voor

den fiscus om er een flinke som van te heffen, welke
gebruikt kan worden voor de verdere ontwikkeling

van ‘onzen Archipel.

Als
bij
een nader onderzoek ‘blijken zou, dat .bij ver-

koop in Holland en te Bat’avia de ru’bberondernemin-

gen even goed bediend werden, ‘dan zou nog het kleine

belang, dat wij er hij hdbben, om zooveel mogelijk in-

komsten op Java te heffen, pleiten voor een markt

hier; ik acht dit belang echter zoo ondergeschikt,
dat ik het in dit stu’k geheel buiten beschouwing

laat.
Het is een axioma, dat daar de beste prijzen zul-

len worden bedongen, waar de scherpste concurrentie

is en alle Amsterdamsche seribenten, ‘die ik over deze

kwestie las, hebben verzuimd ons duidelijk te maken,
dat op een veiling in Amsterdam scherpere concur-

rentie zal heerschen dan hier in de open markt te

Batavi’a.

Hoc gaan de productenzaken hier in Indië? Wel,

elk Holland seh exportkantoor ontvangt ‘e morgens
van zijn overzeesehe ‘branche een telegram met notee-

rjngen van de voornaamste producten met aanwij-

zingen omtrent den te verwachten prijsloop, even-

tueel vergezeld van orders of adviezen, om een en
ander op specuiatie te entameeren, daarna tracht

zoo’n firma hier te krijgen wat ze verlangt. Intus-
sehen komen ec’hter ook de telegrammen uit Austra-
liö, 3apan, Wladiwostock, Amerika ete. binnen en de
prod ucten’handelaar calculeert nauwkeurig, welke prij –
zeh hem het best rekening laten en baseert daarop zijn hier aan te leggen prijs. Als men nu weet, dat
de noteering, welke van liet overzeesche kantoor komt,
den vraagprijs van de hoogste markt in Europa weer-
geeft, dan zal men begrijpen, dat de concurrentie ‘bijna
volmaakt is. Maar – er is niet een enkele firma, die
dergelijke noteeriugen krijgt, neen, nile exporteurs

worden zoo ingelicht, alleen staat het Westersche kantoor niet van alle firma’s in dezalfde plaats; er
komen ‘dus telegrammen uit Londen, Parijs, Hamburg,

Skandinaxië etc.
Alen zal mij nu misschien willen tegenwerpeii, dat

de Directies dezelfde concurrentie in Holland zou-
den kunnen scheppen •door zich van daaruit in ver-
binding te stellen met Amerika ete. en door zelf zon-
der h’aar Indische vertegenwodrdigers haar product

c.i.f. Amerika te verkoopen. Dan zou ik er op moeten
wijzen, dat Indische exporteurs een jaar of tien ge-
leden steeds hun producten als specerijen, kapok,
koffie, tapioca’s ete. uitsluitend via ‘hun Europee-
sche kantoren verkochten en ‘dat ze dus met Amerika

niet in directe verbinding stonden, dat echter reeds
lang voor ‘den oorlog ‘met dit systeem werd gdbroken,

omdat liet bleek
e la.n.gzaanz
en dus
onvoordeelig
te

w’ërken

ovendien is er nog iets. Elk Indisch product ver-
heut zich zoo nu en dan in de gunst van speculan-
ten en rub’her is als gokartikel zeer gezien, – men

zal daarom vaak den toestand z66 ‘krijgen, dat een
Europeesh huis de Europeesche markt vooruitloopt

en een speculatieve oider geeft tot bo
v
en pariteit,

•dan staat dus de Indische markt dadelijk boven de
Europeesche, dan komt het nog vaak voor, dat Indi-
sche huizen weer liet ‘speculeerende Europeesche huis
over’bieden en ‘de marktukomt dan op een buiten alle

verhouding hoog niveau te staan. Zij, die eenige
ervaring in ‘den productenhandel hebben, weten, dat
als regel in een eenigsains bewogen markt de Indische
inarktprijzer zich ver verheffen boven ‘de Europee-
sche pariteiten, dat een stijging hier steeds in snel-
ler tempo gaat dan aan gene zijde van den Oceaan,
terwijl een daling ginds, hier slechts zeer langzaam

wordt gevolgd.
Om deze redenen, zal de in Indië

bedongen prijs meestal zeer hoog zijn.
– Nu is er wel eens iets gezegd over een vrees, dat
de Holl’andsc’he Directies haar zeggenschap uit
handen zouden moeten geven bij verkoop. in Indië,

816

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3
September 1919

wat ze natinr1ijk nit ‘zouden wenschen. Dit argu-

ment is stellig opgeworpen door iemand, die niet ter

zake kundig ‘is, – want ‘hebben voor suiker, koffie

en zooveel andere producten, die geregeld in Indië

verhandeld worden, ‘de Nederlandeche Directies har
zeggenschap prijsgegeven? Kom, men weet wel

beter. – De telegraaf kan vanuit Nderlanid eiken dag
een limiet overbrengen, en ik maak •me sterk, dat

als die limieten gebaseerd worden op den Europee-
sehen marktprijs, ze zeer vaak zullen worden over-

schreden.

Hét argument werpt echter een eigenaardig licht

op de opvattingeia van ‘sommige Directies, die blijk-

baar-liever haar product naar een minder goede markt

doen consigneeren, dan de kans te loopen een heel

klein deel van haar macht te moeten afstaan aan haar

Indische vertrouwensmannen.
De Nederlanid’sche makelaaTs ‘maanen ‘verder, dat
rubber een fancy-artikel is; wel, laten
we
aannemen,

dat ze gelijk hebben, ze zullen dan echter wel willen

toegei’en, ‘dat er nog meer
fancy
in koffie zit en waar
verkoopen de ondernemingen tegenwoordig als regel

haar koffies? – Op Java. Nadat ze d’at zijn gaan

doen, ‘is natuurlijk ‘gebleken, dat de bédongen prijzen

hier zeer goed zijn, terwijl de Directies volstrekt haar

zeggenschap er niet door hebben verloren.

De aangewezen wijze van verhandelen der produc-

ten is voor een onderneming: ze z66 van de hand ‘te

zetten, dat de hoogste prijs bedogen wordt, dat ze

zoo spoedig
‘mogelijk
haar geld in handen krijgt en

dat ze zoo gemakkelijk mogelijk haar positie kan

overzien.

En dit bereikt ze alles door op Java te verkoopen.

Wel zal haar verkooppol’itiek niet steeds dezelfde

kunnen
zijn;
bijv. is het geraden om in een lage

markt, die kans heeft zich binnen afzienbaren tijd te
herstellen, ‘slechts het afkomend product van de hand

te zetten, terwijl in een hooge markt het aanbeveling

verdienen kan zoover ‘mogelijk vooruit te verkoopen

– uit den :booze zal ‘het echter steeds zijn, om als de prijzen niet ‘hoog genoeg zijn naar •den zin van den

verkooper, het risico te verlengen door het product

naar een verre markt te consigneeren, waar een ‘groot

deel der koopers niet zal willen of kunnen ‘koopen.
Juist in een slechte markt moet men dââr verkoopen, waar elke k.00per terecht kan. En nu béhoeft het wel

geen betoog, dat er in Nederland reeds zulke zware
kosten op het product zullen drukken, dat feitelijk
Amerika als kooper zal zijn uitgeschakeld,
terwijl
het

Oosten er inatuurlijk niet zal ‘bieden.
Waar9m maken de Neder’landsehe makelaars zich
druk nu de rubber in de toekomst hier verkocht dreigt
te vorden? Hebben ze dan geen oog op het meer alge-
meen terrein van den Indischen piodiictenhandel en
weten ze niet, dat nagenoeg alle producten 1hier van
den producent naar dan exporteur ‘overgaan, en offer
ten in -Holland meestal ‘afkomstig zijn ven de tweede
hand i.c. de producteol-importeurs? Is er nu ‘waarlijk
een reden om voor ru’bber een uitzondering- te ‘maken?

Ik ‘kan ier maar één zien, en die is niet van algemeen
belang n.l. de ‘kan’s op derving van inkomsten door Nederladsche makelaars, etc: Als deze ‘heeren zich
echter aan •de gewijzigde omstandigheden weten aan

te passen, zullen ze evengoed Indische ru’bber blijven
verhandelen, als thans bv. koffie-makelaars zaken in
Indische •koff’iestot stand brengen.

De weg, dien rubber in de toekomst zal moeten gaan,
is dezelfde, dien alle Indische producten volgen, n.l.
èf van den Iridischen producent direct ‘door een eigen
inkoopkantoor naar den fabrikant, ôf van den pro
1

ducent naar den Indischen exporteur en dan van
dezen naar den tuaschenhandelaar ‘of naar den f’abri
kant.

De Indische makelaars verd’ienen dan ‘hun cour-
tages bij den verkoop van den producent, de Neder-
landsche makelaars ‘brengen de transactie tot stand
van den’ Nederiandschen importeur aan fabrikant of

tusschenh’andelaar. W’aarachtig, er is voor de make-

laars in Nederland geen reden om te ‘huilen; als’
Nederland als maikt voor ru’b
,
ber werkelijk eenige
waarde heeft, zullen er ko
o
p
ers
verschijnen en de
makelaars zullen er idus zaken doen, al zullen die dan

ook ‘op andere concdirties geschieden, ‘dan waaraan de
heeren thans gewend zijn.

Wij kunnen hier ‘in Indië gerust zijn, men zal ons

onze markt niet meer ‘kunnen ontnemen. Waar groote

A’merikaansche fabrikanten als Firestone, Goodyear
e.a. hier hun eigen ‘menschen of agentschappen heb-

ben neergezet, waar velé exporteurs over ‘heel de we-reld relaties ‘hebben gezocht en gevonden, ‘daar ‘staat

het wel vast, dat hier steeds ‘goedé prijzen worden

geboden, en we kunnen niet verwaclhten, dat produ-

centen zullen weigeren te verkoopen als hun ‘hooge

biedingen worden voorgelegd. Rubber volgt den weg

,der normale ontwikkeling, den weg, dien al zooveel

producten zijn gegaan, en geen hinderpalen ‘uit
conservatieve overwegingen opgeworpen, zullen ‘in

staat zijn het abnormale ‘te doen zegevieren.

Nu zal men mij misschien de vraag stellen: en zal
het du’s uit zijn met de Amsterdamsche veilingen van
Indische rubber?

Wel, ik geloof niet, ‘d’at zulks noodi’g is, al’s Amster-
dam voor rubber een flink, koopkrachti’g achterland

‘bezit; maar de rubber zal niet meer ter veiling

gebracht worden door de ‘producenten, doc’h ‘door ‘de

importeurs, evenals thans b.v. met ‘kapok ‘gebeurt.
Handelaren in pr’oducten
zijn
uit dan ‘aard dei zaak
meer speculatief dan producenten mogen
zijn,
‘en zij zullen soms meenen, door lang aanhouden een hoo-

geren prijè te kunnen bedingen, ‘dan zullen ze dus

hun voorraden ter veiling brengen in die plaats, waar
‘hun Westersch kantoor gemakkelijk contrôle oefen’en
kan. Een blik op de
lijst
der ver.koopers in kapokvei-
l’ingen zal ,het duidelijk maken, dat daar
bijna
alles

wordt ‘geoffreerd ‘door de tweede ‘hand, de ‘producen-

ten vérhandelen op Java al.hun product en de expor-

teurs plaatsen d’at weer grootendeels tegen, vaste or-ders in de verschillende afzetgebieden, een ‘deel, dat
in handen van handelaren, met een speculatieven ‘blik

op ‘de markt blijft, komt dan echter -ter veiling in
Amsterdam, welke plaats over een goed ‘achterland
voor dit product beschikt. ‘Intusschen wordt echter

bij de verdeeling over de verschillende afzetgchieden
menige leveringszaa’k op vaste orders met Amsterdam
‘gedaan.

Waarom zou het met ru,bber, nu deze van klein
fancy-
artikel gegroeid is tot belangrijk exportproduct, niet

evenzoo gaan? Men ‘huldigt te veel de geheel verkeer-
de ‘opvatting, als zou ‘het ontstaan van de Batavia-

rubbermarkt geheel een gevolg van den oorlog zijn,

ze. zou ook zonder den oorlog gekomen
zijn,
als gevolg
van de ontwikkeling van ‘het artikel tot groot export-

product; mogeol de bijzondere omstandigheden haar al
sneller hebben doen groeien, ze, zou ook zonder deze
een goede toekomst tegemoet zijn gegaan.

Wij streven naar een gezonde ontwikkeling van
onze rubberproductie en onzen rub’berhandel en rekenen

daarbij op ide medewerking van de Neder’landsche be-
langhebbenden, echter,
ook hier mogen we ‘niet
blij-
ven ten nadeele van’Indië: eens filiaal van het Moe-
derland.

TH. LICTHART.
Bata.via.

DE A.S. KATOENCONFERENTIE TE

NEW-ORLEANS

In Octobei a.s. zal te New-Orleans een bijeenkomst
plaats vinden van vertegenwoordigers u.it de organi-
saties ‘van de textielindustrie en van den katoen-
handel uit de geallieerde en neutrale landen, welke
bijeenkomst door het organisatie-comité met den
eeniigszins weidsohen titel van ,,World Cotton Con-S
ference” voorzien is. In de jaren véér den oorlog
had meestal eik jaar een’ z.g. katoencangres plaats,

3 September 1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

een bijeenkomst van de georganiseerde werkgevers-.

vereenigingen uit de katoenindustriie in de verschil-

lende
%
landen, welke vereen.igingen weer federatief
waren verbonden in de ,,International Federation of

Master Cotton Sp;inners and Manufacturers A.ssooia-

tions”, een schepping van den bekenden Engelsehen

textielindustrieel Sir W. M. Macara. Het eerste
congres had in 1904 te Zürioh plaats, daarna wenden

achtereenvolgens congressen gehouden in Manchester,
.Bremen, Weenen, Parijs, M.ilaa.n, Brussel en Barce-
lona. In 1912 brachten verschillende vertegenwoor-

digers uit de Europeesche katoeni,ndustrieën een
bezoek aan Egypte, terwijl het laatste congres in 1913

te Scheveningen plaats had. Op die congressen wer-
den dan de gemeenschappelijke belangen van de
industriie besproken en werden b.v. wat de grond-

s
t
o
ffeuvoorzi’enin’g ibetrof
gem
eenschappelijke stappen

bij de verschillende regeeringen aangewend voor de

uitbreiding ‘van de katoencultuur, terwijl o.a. de

,,Britiah Cotton Growing Association”, de vereerd-
ging, die de bevordering van de katoencultuur in de
Br,itsche koloniën in Afrika zeer energiek ter hand
nam, ook steeds zeer veel steun van de International

Federation ondervond. Het hoofdkantoor dezer Fede-

ration was in Manchester gevestigd onder de bekwame

leiding van den secretaris Arno Schmidt, thans Arno
S. Pearce, terwijl ook bij de Engeische industrie
steeds zeer veel belangstelling voor de jaarlijksohe
congressen bestond en daar in den regel ook hoofd-
zakelijk Enigelsch werd gsproken. V66r den oorlog

was men lang’zam’erhan!d wel tot de conclusie geko-

men, dat de meeste onderwerpen reeds van verschil-
lende zijden waren behandeld en dat men, over vele punten reeds eenigszins was uitgepraat, zoodat men

in 1912 geen congres heeft gehoudn en toen reeds
besluiten wilde, om het congres voortaan niet jaar-
lijks, doch b.v. om de twee jaar te doen plaats heb-
ben. In de Federation waren, behalve vrijwel alle
Europeesche landen, ook Japan en Engelsch-Indië

vertegenwoordigd, doch de Amerikaanscihe textiel-
industrie heeft daarvan nooit deel uitgenaakt. Wel
werden de congressen dikwijls bijgewoond door een

commissie uit de Zuidelijke planters en ook wel door

vertegenwoordigers van het L
an
db
ouw
.dep artemeiit te

Washington en ‘van de Ameri’kaansche industrie, doch
do werkgeversvereenigi’ngen van deze katoenindustrie
zijn nooit lid van de Federation geworden. Dit is
zeker wel jammer geweest, want niet alleen is de
katoenindustrie in de Vereenigde Staten zeer belang-

rijk (‘volgens de opgaven van 1918 bevatten de
katoenspinnerijen over de geheeleweredd samen 150
millioen spinidels, waarvan 34 millioen spindels in de
Vereenigdë Staten, tegen 57 millioen in Engeland
en 11 millioen in Duitschland), doch ‘bovendien was
het katoenverbruik er in verhouding nog belang-
rijker en werden in 1918 in de Vereenigde Staten 7
miiioen balen katoen gebruikt op een wereldverhruik van 20 miljoen, balen, tegen slechts circa 3 mill.ioen

balen in Engeland.

Nu de jaarljksche katoencongressen sedert 1913
hebben opgehouden en ook niet weer zoo heel spoedig

horvat zullen worden, kan men wel begrijpen, dat de
Amerikanen, die, ‘zoowel watliden katoenaanplanit, als
ook wat de industrie betreft, een zoo belangrijke

rol vervullen, nu eens het initiatief hebben genomen tot een conferentie van personen, die belang hebben
bij don verbouw van en den handel in ruwe katoen.
Er heeft zich in •de Vereenigde Staten een comité
van vooraanstaande personen gevormd, waarinzoowel
‘do handel als ook de industrie vertegenwoordigd is.
Wat deze laatste betreft, zijn de meeste vertegeb,-.

woorditgers uit het nijvere Massach.usetts (Nieuw-
Engeland), waar reeds secler.t vele jaTen een zeer

belangrijke industrie bestaat (het aantal spinidels
bedroeg in 1.918 totsal ruim 19 mIljoen), doch ook
de sterk toenemende industrie uit de Zuidelijke
Staten (het aantal spindels ‘daar is van 5,8 millioen

in 1901 gestegen tot 14,3 miljoen in 1918) is in d.it

comité. vertegenwoordigd.
De bijeenkomst zal van 13-16 October a.s. ‘in
New-Orlea’ns, ide groots havenstad in do Mississippi-

delta, die nog steeds een eenigszins Fransch karakter

draagt en wel de stad is, waarop de Amerikanen uit
de Gulf-staten met recht’ trotsch zijn, gehouden wor-

den. Op Amerikaansohe wijze is het programma reeds

vooraf geheel tot in bijzonderheden in elkaar gezet.
Op 8 October, des namiddags, zal een extra-Pullmann-

trein uit New York vertrekken; onderweg te Green-
viiie S. C. zal men moderne katoenfabrieken bezoe-

ken, daarna gaat het naar La Grange (Georgia), de

residentie ‘van den Voorzitter van het Comité, Fuller
E. Cailaway, waar men het plukken en de verdere

bewerkingen der katoen kan bekijken.
Op Zondagmorgen 12 October komt de trein te
New-Orleans aan en worden de wagens op een
zijspoor gezet, zoodat de gedelegeerden, zoo zij dit

wenschen, in den trein kunnen blijven wonen. Op
17 October vertrekt men weer uit New-Orleans; op
den terugweg wordt een dag gepauseerd in Memphis,

het groote katoencentrum in Tennessee, daarna een
halven dag in Chatta’nooga (Tenn.) en op 20 October
des namiddags is de trein weer terug in New York.’
Het is den gedelegeerden dus wel heel gemakkelijk
gemaakt en men heeft ook wel getracht alle Euro-
peesche belanghebbenden tot een bezoek over te halen.
Uit het Amerikaansche Comité heeft zich een com-
missie van elf personen gevormd, die een bezoek aan
Europa heeft gebracht. Eerst heeft men Londen en

Manchester bezocht en daarna Parijs, terwijl de com-
missie zich inmiddels in verschillende sub-commis-
sies splitste, die weer de andere landen bezochten;
,zoodnt dan ook eenigen dezer heeren in Juni j.l. een
bezoek aan Rotterdam ‘hebben gebracht. Zooals dat bij
Amerikaansohe bezoeken moer gaat, was de tijd zeer
krap gemeten en zijn de heeren nog geen 48 uur in
ons land geweest. Zij hebben de uitnoodiging om de
conferentie te bezoeken echter over kunnen brengen
aan de Rotterdamsche Katoenibeurs en aan de Neder-
landsche Patroonsvereeniging van Katoenspinners en
We’vers en het is zeker te hopen, dat beide lichamen

vertegenwoordigers zullen zenden.
Waar de commissie reeds 15 Mei j.1. van Amerika
vertrokken is en ‘de vrede toen nog niet geteekend
was, heeft men gemeend voor deze conferentie de ver-tegenwoordigers der ikatoendndustrie6n. in de Centrale
Rijken nog niet te moeten uitnoodigen en zich voor’
deze eerste bijeenkomst beperkt tot afgevaardigden

ui’t de geallieerde en neutrale landen. In Engeland
heeft men’ eerst getwijfeld, of men de uitnoodi.ging

wel moest aannemen. In de kringen van de ,,Inter-
national Federation” en ook onder verschillende
georganiseerde werkgevers in de katoenindustrie

•
heerschte de meaning, dat het bijeenroepen van een congres moest uitgaan van dezelfde organisatie, die
dit iii de jaren 1904-1913 ‘bezorgd had en beschouwde
men de Amerikaansche uitnoodiging eeniigszins als
een oppositie tegen de ,,International Federation,”,

vooral in verband met het feit, dat de Amerikaarische
industrie zich v66r den oorlog nooit bij deze inter-
nationale katoeniwerkgeversorganisatie heeft willen
aansluiten. Bij het bezoek der Amerikaansche gede-
legeerden te Manchester hebben dezen echter de Engel-
schen kunnen overtuigen, dat zij absoluut geen
oppositie tegen dc ,,International. Foderation” ho-
deelden, doch dat zij als de natie, die bij den katoen-
aanplant zeker liet meeste en ‘bij de katoonindustrie
toch ecu zeer overwegend belang heeft, zich het
meeste geroepen voelen, nu de internationale betrok-
kingen zich langzamerhand gaan herstellen, het
initiatief tot een nieuwe bijeenkomst te nemen. Men
heeft dan ook daarna in Engeland de uitnoodiging
niet groot genoegen aangenomen en volgens de
Engelsche bladen zal een zeer representatieve
Engelsche commissie de conferentie te New-Orleans
bijwonen. Aan hejt hoofd van ‘deze commissie zal

r

818

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3 September 1919

staan Sir Herber’t Dixon, de v!roegene voorzitter van
den Cotton Control-Board, teizvijl de En.gelsohe Regee-

ring ‘vertegenwoordigd zal zijn door Prof.
J.
A. Todd
van den Board of Trade en in de commissie verder
vertegenwoordigd zullen zijn alle werkgeversorgani-

saties in de Engelsche katoenindustrie, de Kamers
van Koophandel uit Manchester, Leicester en

Nottinghaim en verder nog het havenbestuur van
Manchester, het Textile Institute en de Engelsahe

beuken, zioodat men over gebrek aan belangstelling uit
Engeland nu zeker niet kan klagen.

Ook uit de meeste Euiopeesche landen zullen zich

vertegenwoordigers naar New-Orleans begeven en het

is zeker te ‘hopen, idat de conferentie nuttig werk
zal verrichten, daar vooral op het gebied van de
verpakking en het transport van •de ruwe katoen en

verder op dat van de bevordering van de katoen-

cultuur door betere bemesting en zaadselectie nog

zeer veel te bereiken is. Ook de besroking van dc
financiering van de katoenaankoopen staat op het

programma en is nu bij de zeer slechte valuta van
vele Europeesche landen, waar de industrie naar
ruwe katoen hunker.t, van zeer veel belang, niet alleen

voor clie landen zelf, doch ook voor de Amerikaansche
verkoo’pers. In het Zuiden der Vereenjigde Staten is

de katoenprijs nog steeds de geweldige factor, die het
geheele economisehe leven beheersoht. Hoorde men

in vroegere jaren bij de spinners in’ Manchester nog
wel eens den ‘wensch ,,cotton down, yann up”, de
Ame-

rikaansche plauter heeft een geheel andere meening

en is alleen gelukkig, al’s ,,co’tton up” is. Op het
icatoencongres te Brussel in 1910 meenden de afge-

vaardigde uit hot Zi.i’den der Voreenigde Staten,

dat 15 Am. cents per Eng. pond een zeer behoorlijke
prijs voor ruwe katoen was. Die prijs was toen zeer
belangrijk hooger dan de marktnoteering, doch is
daarna wel bereikt, zoodat men later in het Zuiden
zelfs meende, dat 15 cents niet voldoende was en men
wel 20 cents zou moeten hebben. In het begin van den
oorlog, in Oct./Nov. 1914, is de katoennoteering in

Amerika gedaald tot circa 5 cents, terwijl de tegen-
woordige noteering ca. 31 cents bedraagt. De oogst-
vooruitzichten voor het seizoen 1919/1920 zijn verre
vab goed en men verwacht algemeen slechts een oogst

van ca. 11 millioen balen. De markt is echter de
laatste weken niet heel vast, voornamelijk omdat de
onders van de Centrale Rijken, waarop men in Ame-

rika vast had gerekend, vrijwel uitblijven. Bij een
katoenprijs van 7 peuce, c.i.f. Bremen en een mar-
kenkoers ‘van 59 cent betaalde men v66r den oorlog
ca. R.M. 29.000 voor 100 balen katoen, terwijl deze

zelfde hoeveelheid thans bij een prijs van 21 pence
c.i.f. en een markenkoers van 13 cent ca. R.M. 400.000
kost.
Men kan zich dus niet verwon’deren, dat hij derge-
lijke prijzen ‘de ‘koopkracht spoedig ophoudt en dat de
A’merikaansche planters, die vooral ‘belang ‘hebben bij
hooge katoenprjzen, gaarne een regeling zullen zien,
waarhij het ook aan de spinnerijen in de Centraal-
Europeesche landen mogelijk zal ‘zijn haar behoefte
aan grondstoffen te dekken.
Voor onze Nederlan.dsche industrie is de toestand
gelukkig ‘beter; de koers van den gulden houdt zich
nog steeds vrij goed en de ‘grondstoffenvoorziening
gaat reeds weer vrij normaal. Ook de afzet, vooral

naar de Oostersche landen, gaat, geholpen door cle
sterke rijzing in de zilverikoersdn, beter dan men bij
de tegeuwoordige zeer hooge kostprijzen had mogen
verwachten, zoodat ‘de voaruatzichten daarvan niet
ongunstig ziji. Het zwakke punt blijft nog altijd de
kolenivoorziening en verder het arbeidersvraagstuk,
doch dit zal ook in andere Europeesche landen nog
groote moeilijkheden opleveren.

Wat de katoenjmai-kt in Rotterdam ‘betreft, zijn ook
de vooruitzichten thans iidet ongunstig. Er is van
Amerika geregeld scheepsruimte beschikbaar, zoowel
naar Amsterdam als naar Rotterdam en er zijn de
laatste maanden reeds vrij groote partijen ruwe

katoen aangekomen. De groote moeilijkheden blijven

altijd nog het ‘gebrek aan opslagruimte, waarin het

nog niet geheel afgewerkte ,,Katoenveem” in Rot-

terdam slechts in zeer beperkte mate kan voorrEen en verder de zeer hooge haNenoukosten. Nu er nog geen
concurrentie van andere havens is, moeten de ont-

vangers zich deze hooge kosten wel getroosten, doch
men kan wel verwac,ht, dat binnen afzienbaren tijd

ook de Duitsche havens weer ruwe katoen zullen
importeeren en het is zeker van een Nederiandsch

standpunt te hopen, dat onze havens zich dan op het
nu gewonnen terrein zullen kunnen blijven hand-
haven.
J. G.

HET STAALVE.RBOND TE DUSSELDORP..

Dit vroeger machtige lichaam, .dat ‘de fabrieken van
halffabnikaten, apoorwegbo’venhouwmateriaal en pro-
fieljier in Duitschlan,d. en Luxemburg vereenigde,

bevindt zich thans in een toestand tussahen hangen
en wurgen.
1)
Deels is dit het gevolg van ‘den voor

Duitschland ongelukkig af’geloopen oorlog, waar door

het Lotharingen met zijn nrin’ett.e-ertseu en de voor-
naamste Duitscho hoogovens verloor en het toiver-
bond met Luxemburg werd opgeheven, terwijl

belangrijke centra der jzernij’verheid voorloop.ig

worden bezet en omtrent Opper-Silezië — ‘met veel-
beteekeneude industrie — de dobbelsteenen nog zullen
worden’ geworpen, vrij, zeker in het nadeel van

Duitschland. In genoemd verbond trof men uiteraard
de gtootate Duitsche ijzerfabrieken aan, hooddzakeljk
samengaand ter wille van een meer vreedzame ont-

wikkeling der ijzerindusti’ie dan het geval zou zijn,
wanneer elk bedrijf afzonderlijk zou werken. Met

recht vreesde men er telkens voor, als het contract

afliep, dat een, niet-verlenging aanleiding zonde
geven tot een titanenstrijd ‘der machtige onderne-
mingen onder elkander. Tegenover het ‘buitenland
was het staalverbond machtig, hoewel niet kan worden

gezegd, dat het voor de verovering der wereldmarkt
groote di ngen tot stand bracht. Hiervoor verdienen
de lof ‘de eigen organisaties der verschillende leden.

Tijdens ‘den oorlog was het staalverbond reeds een

zorgenkind. De meeste leden hadden zich kunnen
ontwikkelen en uitbreiden en stelden daarom bijeen
verlenging eischen ten aanzien van ‘de participaties in verhouding tot hun vergroot productievermogen,

waarmede andere ondernemingen niet accoord kon-
den gaan. Het gevolg hiervan was, dat ‘de vernieu-
wingen slechts voor korten tijd golden, een jaar of
een halfjaar,
en
telkens ,,voorloop’ig” waren. Dit
g6sohiedd6 alles onder ‘den drang van den oorlog, de
stok stond achter de deur klaar in den vorm van een
van regeeringswege in te stellen dwangsyndicaat,
waarop niemand het wenschte te laten aankomen.
Met 1 3u1i 1919 liep het ,,vodrloopig” verlengde

verbondscontract weder af. De Gelsenicirchener
Bergwerks A. G., die groote erts’mijnen en hoogovens in Luxemburg bezat, onderhandelde over den verkoop
hiervan en zegde het contract op, aangezien zij na
verkoop geen A-producten moer zou fabriceeren.
Verder zochten de industrieele bedrijven in Elzas-Lobhar’iiigen aansluiting bij de Belgi’sc.h-Luxem-
bungsohe en Fransche groepen, zoodat ook deze niet
meer in aanmerking kivamen voor verder lidmaat-
schap. Een nieuwe verlenging werd daardoor twijfel-
achti.g. Om geen kan,s te ‘doen verloren gaan, werd
besloten tot 1 Augustus nog niet zelfstandig te ver-
koopen. Inderdaad had het bestuur, omdat de aan-
deelcijfers toch niet meer werden bereikt, beslist, dat
de ledei binnen de grens hiervan vrij konden ver-
koopen, voor zo(xverre het ha.lffabri’katen betrof. Voor
‘spoorwegma’teriaal, waarvoor de staat hoofdzakelijk in
aanmerking kwam, bleef vooral de levering aan het
verbond bestaan. Voor een vernieuwing leverden de
participaties dan ook wegens den onvoldoenden toe-
–
voer van gro.nd- en brandstoffen geen bezwaar meer

1)
[Zie
ook in dezen
jaargaug
pag. 83 en 445. — Red.]

3 September 1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

WMA

op. Toen geen overeenstemming kon worden verkre-
gen, werd het verbond nog eens tot einde Augustus
,,voorloopig” verlengd. Voor het oogenblik bestaat er
over het algemeen een neiging, om het lichaam te

laten voortbestaan, zooals gebleken is in de jongste
vergadering, waarin besloten werd, dat een verlenging
tot ultimo 1919 zou plaats hebben, indien de niet
aanwezige leden alsnog hun goedkeuring aan dit

besluit zouden hechten. Van deren hebben allen -toe-
gestemd, ,beh.alive de ,,Rheinische Stahiwerke” en

,,Deutscdi-Luxembueg”. Hiermede begint nu de zaak

ernstiger te worden. De regeering heeft reeds geëiischt,
dat v66r 20 Augustus een beslissing zal zijn genomen

en is hierbij nog een stap verder gegaan, door den
wensch kenbaar te maken,’ ook de B-producten (staaf-,

plaat-, band-, str.00kijner, buizen, draad, ets.) mede
op te nemen. Dit nu is op zichzelf een zeer gevaarlijke
zet der regeerin’g, want gedurende een reeks van
jaren is gebleken, dat het onmogelijk is al deze pro-

ducten onder één hoedje te vangen, want zelfs in één
en dezelfde branche bleek het onmogelijk syn’dicaten
tot stand te brengen, zooidat slechts prijsconiven’ties

en andere losse overeenkomsten bestaan, waarbij nog

lang niet alle betrokken bedrijven rijn aangesloten. Om zich een juist oordeel te kunnen vormen, zal
men het standpunt van alle betrokken partijen be,hoo-

ren te kennen. De regeeriug wensc.ht een verbond,
om gemakkelijker productie en prijzen te kunnen
conitroleeren. Veel bedrijven varen er wel bij door
onder de vaan van het verbond, dat voor hen ver-
koopt, voort te drijven, andere zijn niet in staat met

eigen organisaties in het buitenland belangrijke
leveinuties te boeken en
allen
zijn beperkt in hun

productie door gebrek aan grond- en brandstoffen en
]ijden bovendien zeer onder de •hooge bonen en dure
materialen. Het verbond kan hieraan niets verande-
ren, maar moet lijdelijk toezien, dat ,,onder de hand”
verkocht wordt tegen prijzen, die de vastgestelde verre

overtreffen, m.a.w., dat in de practijk zijn prijzen
weinig beteekenen en ‘de leden buiten het verbond
om, deels uit win’stbejag, deels om bedrijfskosten, die
langs den officieelen weg niet gedekt worden, goed
te maken, vcrkoopeu. Terloops zij opgemerkt, dat de
exportprjzen hoog worden gehouden en deze in geen
verhouding staan tot de binnenlandsche, gezien de

valuta oii de concurrentie van andere lande.
Voor het standpunt van ,,Rheinstahl” is te zeggen,
dat het nog zeer de vraag is, of onder de gewijzigde
omstandigheden der internationale ijzermarkt en
concurrentie een verbond, dan wel de verschillende
ondernemingen zelfstandig in het bui1teniand, meer
kunnen bereiken. Men zou zeggen, dat waar de meer-
derheid voor voortzetting van het verbond is, haar
meening de juiste is. ,,Rheinstahl” echter heeft
ge-
contracteerd met Otto Wolff te Keulen en is hieraan
gebonden, bleek ec.hter wel geneigd ‘tot voortzetting
van zijn ]idmaatschap ten aanzien van sp.00rwegmat
i’iaal. Daarentegeh hebben Krupp en andere’ leden geen belang bij een verbond voor de verschillende
producten in den vorm van de bestaande staafijzer-
vereeniging en in geval van eene verlenging daarvan
is het hun onverschillig, of het staalverbond bestaan

blijft of niet.
Het’ groote voordeel vau het verbond is, dat de prijzen voor alle leden dezelfde zijn, dus scherpe ooiacurrentie wordt uitgeschakeld. In de practijk
echter zijn de omstandigheden ‘voor dé onderscheiden
leden zoo vershi]lud, dat zelfs bij een algemeen

geldende regeling der
prijzen
de eene groep voordeel,

4e andere n.’deel heeft. Do pro’ductiekosten zijn
namelijk zeer verschillend. Daarom zou de regeering
wel met dwang kunnen opitreden, doch zij ken onder-
nemingen, die met groote verliezen werken, niet
dwingen het bedrijf voort te zetten boven haar finan-
cieele krachten en beletten hare inrichtingen te slui-
ten, waarvan het noodlottig gevolg is, dat duizenden
arbeiders broodeloos gemaakt worden. Morgen nu
moet de beslissing vallen, het ziet er naar uit, dat de

beide groote ondernemingen haar standpunt niet
zullen (of kunnen) verlaten. Hetgeen overblijft is,

dat de regeering ingrijpt, doch het
zij
dan op een

verstandige manier. Men verwacht, dat zij het staal-

verbond zal machtigen voor een bepaalden tijd geheel’

alleen zijn productie af te leveren. De bedrijven, die
zelfstandig hebben gecontracteerd, zullen dan hun overeenkomsten zien aunuleeren en overgedragen

worden aan het staalverbond.
De vraag is nu, of, indien de regeerin.g ‘van haar

macht gebruik maakt, zij ‘hierin juist handelt. Er is
hier plaats voor de levensbeschouwiiig, dat men in

de wereld alles maar moet nemen, zooals het is en

niet zooals het zou kunnen zijn. Als het staalverbond
toch nog eens verdwijnt, zal het zijn, omdat zijn voor-

naamste leden zijn afgevallen en dus zijn omvang zeer

beperkt is, het niet aan de gestelde eisahen voldeed
en dat in den grond van de zaak ook nimmer heeft
gedaan, maar als er ‘dan toch eenmaal een einde aan
moet komen, dan is het nu de beste tijd, want groots

gevaren zullen
hij
een uiteen’vallen niet ontstaan,

vooral niet, omdat ide vroeger gevreesde titanenstaijd
wegens gebrek aan capaciteit vervalt, terwijl voor de

Rijnsch-Westfaalscihe bedrijven wel een weg kan wor-
den gevonden zich aaneen te sluiten op een andere
basis dan met het staalverbond het geval was en met
een betere organisatie ‘van het geheel naar buiten.

Esse,n 19-8-19.

CHR.
S.

(De ondorwerpelijke zaak ‘verkeert bij liet a,fd,ruk-

ken van dit artikel alweer in een ‘verder ‘stadium dan •de schrijver in liet vorenstaande reeds kon behande-
len. Naar den lezer ui’t de dagbladen ‘bekend zal zijn, is
liet Staalverbond door de Rijksregeening tot het einde
van het loopende jaar verlengd. – Red.l

DE ALGEMEENE VERGADERING DER

NATIONALE VEREENIGING TEGEN DE

WERKLOOSHEID. )

Wat heeft de vergadering der Nationale Vereeni-

ging tegen de Werkloosheid opgeleverd? Een interes-
sant debat over socialisatie en economische bedrijfs-organisatie, doch weinig ten aanzien van •het werk-
lo
os
heida
vr
aagstuk als zoodanig. Alleen Mr. Z. van

den Bergh beperkte zich tot dit laatste en wilde zich
niet laten weglokken naar het gebied der hyp’othesen,
– maar berustte ook zijn ,,oplossing” niet geheel op

de hypothese, dat de werkgevers, indien zij de gelde-
lijke ‘gevolgen van de werkloosheid moeten dragen, in

staat zullen zijn, de werkloosheid te beperken? En
kon de heer Van den Tempel daartegenover niet

wederom met evenveel ‘recht zijn •hypothese stellen,
dat de werkgevers in deren niet veel zullen kunnen
doen? Wellicht kan het stelsel van Mr. Van den
Bergh de werkloosheid eenigszins beperken, desnoods

mag men gelooven, dat het dit in belangrijke mate
zal doen, als afdoend geneesmiddel ‘kan het ‘onmoge-

lijk worden beschouwd ….. tenzij er mede gepaard
gaat een dusdaiiige inrichting vAn het bedrijfsleven,

dat de Overheid hier leiding kan geven. En dan zit-
ten wij, alle goede voornemens van Mr. Van den
i3ergh ten spijt, weer ineens midden in het vraagstuk
der •soeialisatie.
J’uist echter in het fit, dat zij zoo weinig positiefs heeft opgeleverd ten’ aanzien van het vraagstuk der
werkloosheid, ligt de beteekenis van deze vergadering.
Zij •heeft nl. op zeer duidelijke wijze gedemonstreerd,
‘dat in het huidig tijdsgewricht dit vraagstuk niet
meer op zichzelf kan worden beschouwd, doch moet
worden gezien in het licht van ide maatschappelijke
ontwikkeling als geheel. Het is de verdienste van den
heer Van den Tempel, dit zoo nadrukkelijk op den

voorgrond te Itebben gesteld; de ‘loop van het debat
heeft de juistheid van deze zienswijze aangetoond.

*) Vervol
g
van pag. 774.

2.337.000 3.311.000 2.728.000 1.669.637 1.791.064 1.596.174

338.570

397.618

436.026

160.000

216.260

202.655

4.555.207 5.715.942 4.962.855

226.000

325.900

192831

80.000

70.800

100.000

306.000

39.6.700

292.831
82.000
.,

79450
101.832 252.000
225.466 209.169
50.000 50.000 42.152 144.000 106.250
114.494
50.000 50.000 55.000

r

820

S

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3 September 1919

Met dit resultaat is de zaak der werkidosheidsbestrij-

ding gebaat en zoo mag ten slotte de Nationale Ver-

eening tegen de Werkloosheid over het verloop der

vergadering tevreden zijn.

Het valt zeer te betreuren, dat Prof. Veraart niet

ter vergadering aanwezig was, om zijn stelsel te ver-

dedigen tegen de felle aanvalleii zijner tegenstanders.

Wat den invloed van de economische bedri,jfsorgani-

satie op de werkloosheid betreft, had hij echter in

zijn nota reeds erkend, dat deze eer een ongunstigè

dan een gunstige zal
zijn.
Hetgeen door den heer Van
der Wal werd te berde gchraeht, vermocht niet den

indruk van deze erkentenis weg te nemen. En al kon

de heer Van den Tempel geen posibief bewijs leveren,

dat in een gesocialiseerde maatschappij werkloosheid

in de tegenwoordige beteekenis niet meer zal bestaan,

de groote waarsc!hijnlijkheid daarvan wist hij m.i. op

voldoende wijze aan te toonen.

Hier in te gaan op de vraagstukken van sôcialisatie

en economische ‘becirjfsorganisatie ligt niet op mijn
weg. Wat deze ‘vragen betreft zal wel ieder met de-
zelf de meeningen, waarmede hij ter vergadering

kwam, weder zijn vertrokken, gelijk dit in het a1ge

meen bij een debat pleegt te geschieden. Maai
‘wie niet tevreden is met een zuiver nega
–
bief stand-
punt ten opzichte van deze dingen moet wel door

deze vergadering zijn gesterkt in de overtuiging, dat, in welke richting men ook zoeke, elke oplossing van

de huidige maatschappelijke preblemen moet staan in
het teeken van
orga,’n’isate.
Met lofzahgen op ,,de Vrij-
h
e
id?’ komen wij er niet. Elke samenleving berust

op inperking der vrijheid van het• individu ten bate

van het geheel. En ‘bij de voortschrijdende maatschap-
pelijke ontwikkeling moet telkens weer eenigerlei vrij-

heid worden opgeofferd, ten einde een andere, door:
de meerderheid hooger geschatte vrijheid te verwr-
ven. Zonder offer is nu eenmaal, in deze wereld niets
schoons te ‘bereiken. De vraag is slechts, wèlke vrij-

heid de meeste ‘waarde bezit. Mr. J.
E. B. VAN LIER.

Amsterdam, Augustus 1919.

Suikerproductie der wereld. –
Willett &

Gray maakten de volgende nieuwe ramingen bekend
van de suikerproductie der wereld in
1918/19,
verge-
leken met de beide voorafgaande jaren:

1918/19
.
1917/18
1916/17′

Noord-Amerika:
tons
tons
tons Louisiana

………….
250.802 217.499 271.339
Texas

…………….
3.125 2.009 6.250
Portorico

………….
375.000
405.174
448.567
Hawaï-eilandeu ……..
530.000
515.035
575.710
West-Indië:
St. Croix

…………
6.500 5.400
7.787
Cuba

……………….
4.000.000
3.446.083
3.023.720:
Britsch West-Indië: Trinidad

…………
50.000
45.256
70.981
Barbados…………..
80.000 65.230 60.000
Jamaica

…………..
40.000
–

34.300
28.331
Antigua

…………..
11.900 9.409
–
St. Kitts…. …

……..
10.000
8.846
–
Andere eilanden
10.000
16.745 30.000 Frausch West-Indië:
Martinique

(uitvoer)
35.000 20.881
34.443
Guadeloupe…………
25.000 28.000
36.160
San Domingo…………
165.000 145.000
130.171
Haiti

……………..
18.000
– –
Mexico ………………
40.000
40.000 50.000
Centraal-Amerika ……..
30.000
25.000
25.000
Zuid-Amerika:
Demerara (uitvoer)
..
.
93.902
114.007
101.650
Suriname

…………
12.000 10.009
15.000
Venezuela (uitvoer) ..
15.000 15.000
18.428
Ecuador- …………..
7.000 8.000
7.000
Peru

…………….
250.000
265.000
276.000
Argentinië …………
240.000 130.266 84.069 Brazilië

…………..
260.000 148.958
150.051

Totaal Amerika ……
6.558.229 5.721.107 5.450.367

Azië:
Britsch-Indië……….
Java
(1919120 1.300.000)
Formosa en Japan
Philippijnen (uitvoer)

Totaal Azië …………

Australië

…………..
Fidsji-eilanden (uitvoer)..

Totaal Australië en Po-
lyneslë …………

Afrika:

Egypte

……………
Mauritius …………
Runion…………..
Natal …………….
Mozambique ……….

Totaal Afrika

……..
578.000
511.166 522.647

Europa:
Spanje …………….
6,000 6.000
4.584

Totaal
I2ietsi.iker ……..
12.003.436 12.350.915 11.233.284

Europeesche Bietsuiker
3.642.664
4.287.923
4.856.337
Noord-Amerika

.
674.892 682.867
734.577
Canad

,,

–
22.300
11.250 12.500

Totaal
Bietsuiker
……..
4.339.856 4.982.040 5.603.414

Wereldproductie ……
16.343.202
17.332.955
16.836.698

Vermindert men deze to-
talen met de productie van
Britsch-Indië, welke geheel
in het land zelf geconsu-
meerd wordt …………
2.337.000 3.311.000 2.728.000
dan komt men töt de vol-
gende getallen ……….
14.006.292 14.021.955 14.108.698

De wereldproductie van suiker is dus gedurende de
laatste drie jaren vrij stabiel gebleven.

–

BOEKAANKONDIGNG.

Suprem,e Economie Council. Mon’thly

Bulletin of Staitistics. First Year. Vol.
Inc. 2.

V66r den oorlog bepaalde de internationale sta-
tistiek uic.h tot verschillende publicaties op beperkt
gebied, waaronder .die van het Injtefnationaa.l Land-bouwinstituut te Rome een eerste plaats bekl.eed’den.
Cxedureide den oorlog, in 1916 en 1917; verschenen
de eerste publicaties van het ‘in’ 1913 door het
Jnstiitut Internationale de Sta’tistique opgerichte
Office Permaneat, .gevenbigd .te ‘s-Gravenhage, be-
langwekkende publicaties, welke zich ‘beide bewogen
op demogi’aphisch gebied.
Met ‘het hierboven genoemd maandschrift wordt thans aan de internationale statistiek een publicatie
toegevoegd, die, reeds thans van grooite beteekenis,
op den ‘duur voor het initernationaal economisch
leven een on.misbnre keubron belooft te zullen wor-
den.

,,The main purpose of ‘the M’onthly Bulletin of
,,Statistios is ‘to bring togetiher such published sta-
,,tistics as reflect the economie condni.tions prevailing
,,in the leading courstries of the world before the
,,war and since the armiis’bice, with the view of
,,affordi.n!g some measure of thegeneral prog.ress
,,towards more normal coudibionis.”
1

Aldus omschrijft dit eerste nummer – no. 1 is
niet aan het publiek mdegedeeld – de taak der
nieuwe publicatie. Zij gaat uit van het Supreme
Economie Ooun,cil .der Geallieerden en is bewerkt
door de sta
–
istische afdeeling van den En,gelso.hen
Board of Trede. Een speciale commissie van advie
en toezicht, samengesteld uiiit vertegenwoordigers van
de Amerikaansche, Engelsohe, Fransche en Italiaan-
sc’he regeeringen, is ingesteld, teswiji het ‘de bedoeling
is, idat de a’r,beid te zijner ‘tijd door het secretariaat
van dan Volkereubond zal woaiden opgenomen., wiens

groo’tsch opgezette Economische en Financieele
a:Edeeling op het oogenblik georganiseerd wordt.
De iahou,d, die op den duur nog belangrijk zal

3 September
1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

821

worden uitgebreid, is ver.d’eelid in
a
fd
ee
li
ngen:
I. Pro-

duatie (steenkool, ruwijzer, ‘staal en scheepsbouw);

II. Handel en Scheepvaart (impor.t en export van
goederen en van edele metalen, •scheepsbewegiug);
111. P.rijsbewegingen (groortihandeisprijzen, index

numbers van den Boand of Trade, the Eooriomist,
Sauerbeck’s en Brajdstreet’s, ikdein!handelsprijzen); IV.
Finanoieele Statistiek (‘banks’taten, wisselkoersen,

disconto); V. Arbeid (‘demcbilisalaie, werkloosheid,

aantal arbeiders in verschillende bedrijfstakken).
Het spreekt vanzelf, dat het aantal landen, waarop

de cijfers ‘betrekking ‘hebben, hij de -verschillende
onder.deelen in hoo’ge mate afwijkt. Terwijl de eerst-

genoemde productiecijfers op een achttal laaiden be-
trekking 1hebben, waaronder Duitschlan.d, en, wat de steenkoolpro.ductie aangaat, ook Nederland, de in- en

uitvoercijfers zelfs over 18 landen, gegeven worden,
terwijl ook ide bankstaten en wisselkoersen zeer com-
pleet zijn, betreffen andere – zoo die omtrent demo-
bilisatie (Engeland) en aantal arbeiders in verschil-
lende bedrijfstakken (Vereenrigde S’taten) – slechts

één land.
Cijfers overnemen is ondoenlijk. Een uitzondering
willen wij echter maken voor enkele der samenvat-

tenrde cijfers, die onder het hoofd Post-War Progreas
aan dan ‘bo-engenoemden .gedetailleerden inhoud
voorafgaan. Ook deze cijfers worden voor 1919 maan-
‘delijks gegeven. Wij nemen hier slechts over de

maandelijksche ge.middel’den van 1913 en 1918.

Maandelijksch gemiddelde

1913

1918

Productie van
Engeland

……..
23.953
18.978
steenkool
Ver. Staten

……
42.408 50.993

(1000
tons)
Frankrijk

……..
3.350 2.045
Duitschiand

……
15.710
13.166
1
)

Productie van
Engeland
855 755
ruwijzer
Ver. Staten 2.581
8.254
(1000
tons)
Frankrijk

……..
427
108
Duitschiand
1.583
964
1)

Schepenop stapel
Engeland

……..
1.957
1.980.
eind der maand
Ver. Staten
148
3.646 (1000
tons)
Frankrijk

……..
229
52 Duitschland
545
–

Imports (netto)
Engeland

……..
54.930
107.365
1000
£
Ver. Staten

……
30.501
50.869
–
Frankrijk

……..
28.071
66.3832)

Duitschiand

……
44.129
–

Exports (netto)
Engeland

……..
48.770
41.539
1000
£
Ver. Staten

……
42.505
105.000
Frankrijk

……..
22.934 13.811
2
)

Duitschiand

……
41.374
–

Scheepsbeweging: Engeland (geladen)

4.089

1.934
Binnenkomende Ver. Staten (geladen
schepen

en ballast) ……
4.440

3.666
(1000 tons)

‘ Frankrijk (geladen)

2.876

1.654

Index-cijfers:

Engeland

(Econo-
Groothandels-

mist)

100 224,9
prijzen

Ver. Staten (Brad-
street’s) ……..
100 203,2
Frankrijk ……..
100 339,2

Wisselkoersen:

New York
op
Londen

100 97,95
(wekelijksche

,,

,, Parijs

100

92,56
gemiddelde)

Parijs op Londen
. .

100 105,53

1)
Exclusief de productie over November en December
van de bezette districten aan de Saar, in Lotharingen en
in Luxemburg.
) Gemiddelde over
1917.

Met alle Engel’scihe statistiek heeft ook dese de
benijclbaar snelle wijze van werken, die de start’istische
ibureaux daar te lande kenmerkt, ‘gemeen: omstreeks
20 Augustus verschenen, is het Bulletin bijgewerkt
tot 5 Au.gustu.s en bevat het b.v. reeds de Engelsnhe
cijfers n’open’s ide steenkoolproductie over Juli. Juis’t
waar dese sta-Iiisitiek het economisch leven tot object
heeft gekozen, is ‘dit van groote heteekertis. Zij heeft
daardoor niet uitsluitend historisch ‘belang, maar
zal, vooral wanneer allengs aan de plannen tot verde-
ren uitbouw uitvoering wordt gegeven, tot ons inzioht

in den loop der algemeene conjunctuur en de ontwik-

keling der
verschijnselen
op sociaal gebied wezenlijk

kunnen bijdragen. Van de leiders van het Algemeen
Secretariaat van ‘den Volkerenbon,d schijnt het zeer
juist gesien, dat zij hunne or,ganieatie ook op dit
gebied tot internationaal centrum van levende kennis

wensdh’en ‘te ‘ontwikkelen.
In de kolommen van idit weekblad zullen geregeld

enkele van de voornaamste cijfers uit het maand-

schrift worden overgenomen. B.

Grensgebied van het Recht.
Ie Jaar-

gang, N’o. I. Juli 1919. Alg. Uitg.-Mij.

Amsterdam. 101 blz.

Naast de ‘bestaande periodieken op het gebied van

het recht en wat door de redactie met den verzamel-

naam ,,Grensgebied van het Recht” wordt aange-
duid – philosophie en geschiedenis van het recht;

sociologie;’ economie, psychologie, psychiatrie en

ethnologie, voor zoover zij het rechtsgebied raken;
gerechtelijke geneeskunde, gerechtelijke statistiek,
enz. – komt zich een nieuw driemaandschrift voe-

gen. Het beslagen terrein is breed en de vraag kan

rijzen of voor dit ‘bomplex, dat begint met het wezen

van het recht op den voorgrond te stellen, de gekozen

verzamelnaam wel de juiste is. Intu’sschen, het is

niet de bedoeling hierover te twisten, doch veeleer

aan het bedoelen der ‘oprichters den lof te geven, die
reeds als zoodanig bdhoort toe te vallen aan elk pogen
om een tegenwicht te vormen tegen ‘cle te ver edre-
ven wetenschappelijke verbijzondering van onzen tijd.

Geen gemakkelijke taak heeft de redactie zich hier-

mede gesteld. De specialisatie en ‘differentiatie in het
huidig wetenschappelijk leven is voor een deel een

natuurlijk verschijnsel. Groeit niet elk deel uit tot
een nieuw geheel, dat ‘de gansche persoonlijkheid van den onderzoeker komt opeischen? Pogingen een aldus

uitgegroeid gchied weder in één verband te voegen,
brengen het gevaar mede, ‘dat, wat ‘aan breedte ge-

wonnen wordt, in diepte ‘teloor gaat. Vooral, iv’anneer
men tevens belangstelling wil wekken in rbreeder
kring. Een red’actie, ‘die ‘blijkens haar voorwoord in

de eerste plaats den wijsgeerlijken kant naar voren
wil ‘brengen, zal deze klip echter, naar vertrouwd mag

worden, ‘weten te mijden.
De inhou’d van het eerste nummer verdient in
velerlei opzicht belangstelling. Het ‘opent met het
eerste deel van een beschouwing over ,,Het 2ieleleven
van den mi.sdadiger een maatschappelijk vraagstuk,”
van de hand van den hoogleeraar Kolhbrug.ge
, Mr.
H. L. A. Visser schrijft over Rechtsphilosophische
richtingen, Dr. F. Roels over de psychologie van het
getuigenis, Mr. J. H. Scholten over Rechtsopvoeding.
Merkwaardige bijzonderheden brengt de heer Th. M.

Roest van Limburg onder den titel: ,,Wt leeren ons
(de cijfers der criminaliteit te Amsterdam tijdens de
oorlogsjaren?” Het lantwoord is in ‘alle ricihtingen
merkw1tardig standvastig: Een vermindering in cri-
minaliteit in de eerste oorlogsjaren, die d’aarna weder stijgt, doch vooralsnog de cijfers van v66r den oorlog
niet
overtreft – ‘met uitzondering van de zgn. ver-
mogensdelicten, zooals in de navo]gende cijfers wel
zeer duidelijk uitkomt.
Diefstal

Vernieling

en

Verduis-

‘

enz. van Jaren

strooperij

tering

Bedreg goederen Heling
1913

3350

349

229

71

2
1914

3012

338

181

92

7
1915

3575

304

192

75

12
1916

4820

346

244

76

14 1917

8289

496

334

.85

20

1
1918
……
23260

727

769

129

47

De verdere in’houd wordt gevormd door een tijd-
schriftensdhouw en boekbespreking. Artikelen op
ec’onomisch gebied bevat het eerste nummer niet.
De redactie wordt gevormd door de heeren Dr,
W. H. Cox, Dr. F. Roeis, Th. M. Roest van Limburg,
Mr. J. H. Scholten en Mr. H. L. A. Visser. B.

.
822

ECON.OMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3 Septeiïber J9 19

Afgerond
in duizenden kilogrammen.

.

JAINUAHÏ

•
‘EBR[JARI
.

MAARU

Artikelen
Invoer
.. Uitvoer

•
.

Inioer
Uitvoer
1nvoer
j

.

-Uitvoer
–
1918
j

1919
•
1918
1

1919
1918
J

1919
1

1918
1919
–
1918 •
-1919
1918
1919

Aardappelen

•
0
01
17
115
O
O
ii
.2
,

1
•

2
17
13
Aardappelmeel
.
0
0
1

4
0
0
–
0
2
0
0
O
2: 1
Aardew. en porsl.
1.48.1
297
146
669 1.468
467
261
1.467
1.250
415
159
583
25
‘0
117
327
.0
0
132
24
.5
1
104
–

5.
Boter ……….
13
1
4
1.455
40
1
.0
349
–

28-
–

1′
0
614
0
Cacao ……….
0
1
70
85
0
0
7
2
0
–
0
’65
Cement en tras
7.813
1-2.542
-0
0
7.025
–

5.993
• 0 0
4.469
8.712
0
.

‘0
Chem. product.
–

2.684
4.752
96
281 1.004
2.526
146
78
–
1.841
980
134
309
Chilisaipeter
.
0
26.664,
0
0
–

0.
23.896
0
,
0,
24.971
0
0
Chocolade
0
0
48
34
0
0
26,
6
0,
0
13
0

Bier

……………..

.0 577
0 0
–

g,O’
557′
0
:0
107
216
0
0
Eieren

……
……

0
0
182
0
:’P
0
664
0
.

0′
0
242
‘

0
Garens
v.
katoen’
8 0
-2.
65
fl5
88 ‘0
0
3
678-
1
6
v.wol
1
–

0 0
•
0
:
0
1
0
0
0′
6
0
0
.v.vlas,henu
0.
15
0
1
.0
1
-0
9
‘0
22
‘0
24
Gedistilleerd
.
2
1
617
1.342
1.01
0
331
705
.11
130.
628
370
‘0
0′
0
2
0
0
>0
>0.
0:
0
0
Gist

……….-
‘0
0
>

204
1
15
‘0
0
163 109
0
0
143,
44
Glas en glaswerk
‘1.439
.

979
473 -L84Y
-1654
719
.310.
555
1
823
0
807
.2
‘0
0.
S’
1
3
0
‘1
1
5.056
.0
3
Hout
2)
61.012
58>724
•

:0
49
-13953
16.836
0
.
1
‘13.915
41.763
.0.
141
Huiden en vellen
88,
.

-19
269
0 .75
’46
‘0’
3T
0
296
0
26’6

Copra

………………

Kaarsen
0
– –

0
0
3. 0
.

0
‘0’
‘0
0
‘

1
0
0
Kaas
…………
—
–
7.185-
17
.
-.
–
:1.782
748
-,
—
2582
1.482
Katoen (iuwe)
0
fl.430
O
0
196.
-0
0 0
3.014
‘0
0

Gerst………………

Kinabast
‘O
.

38
96
2
i

0
24
43
7;
0
‘

9
30
15
‘Kleurstoffën
.
.)
24
‘100
0
2′
6
‘

18
0
30
2
13
0
1

Hv6r …………….

Kfinknagels enz

…

q’3.7
653
‘0
.88
40
612
0
‘0
44
818
–

0.
35
;686

…..

7
0
1′
153
256
1

0′
0
80
351
0
‘

0′
‘Koerenkoerw.
52,
,

18
0
1-
48
86
1,0:
.0.
41
86
.

0
1
0
0
‘0
–
-,
0
0
-..
–
‘0
– –
Lijnolie
0,
0
0,
187
‘

0
>0:
.

‘0’
3
.

0
0
0
.

0
Lijnzaad
0
0′
0
,

.0
,0
.

.0
0′
0
.0.
0
2.507
488
Loodeloodwerk
0
1′
‘0
5
.-o
186
0
0
0,
125
0
.

0

Koffie

…
……………

‘3.009
8.248
277′
3.091
2663
8.720…
-7.1
4.417
2.865
5.572
52
3.086
,

Leder………………

–

2-
500
‘0
0
0
0
‘

‘0
0
0
229
0
.

0
‘Manu.fact>)a.g
‘

0
‘0
–
–

-‘
0
17
-.
–
.1
146
–
‘

–
,,modewaren
23.
38 18
42
–
‘

–
25
70
–
–
,,onderkleeding
0
0
–
‘
0
.

2
-‘,
,–
’13
15
-,,dekensv.wol
01
0,
‘0,
1.6
0
‘0’
0
5
–
0′
0
–
0
21

Machifles

…..
….

Margar,ine
4)

•..
–

47
4
‘6.805,
88
.0
0
4.797
8
10
61
5:891
–

0

‘M4ïs
……
…………..

Paimpitten
0
0
0
01
0
‘0 -0
–
0′
7-1
0
0
‘1.909
.
Y635
–
–
4:198
‘i,932’
15-471
1.216
5.872,
4.663
.1.313
2:013
–

6.315
.
5.690
–

2′ 2.031
1
2
i
0
7.769
‘1
1
t

.1.-
.6.797
0.
3
Rails
enz
42
989
0
1GY
657
1.483
0
135
2
806
3
181

Paiiier

………..

0
0:
0
.
1
>
1
1.056
0
7
.
3
1 0
1

Petrdleum……..

Rijwielen
15
‘4:!
-.
17
42
-,
–
.19′
25′
–
–

RijIt

…………..

Rogge’>)
1,
.0
–

.01
.0
1,8′
11.846
0
.0
1′
1
190
0
667
Runderen’)
…..’
Shaen°)
0
0
0.
0
.1.842
0
26
–
1
‘

0′
0 0 0 5951
0
605 362
0
:0
–

0
0
–

0
0
’91
112

–
Sig.en’sigartt’en
“1′
9
.0,
‘368
670
.0
6
‘191
441
2
95
416
2
21
8tl-‘nijzerw
7
)
255.4
2.257′
’52
1.886
–

2.45o
,
1.920
99
1.235
‘2.809
1584
25′
.
. .

1.402
>Steenk6lèn-enz.
321.609
6’3:981
8:649
5;45’3-
’23Oi89.l60.465
7.25
1.945′
‘201:604-
t5l.818
4356
1980
-‘Siiker,balterd’
0′
)0
-o
,
‘O’
‘ol
0′
o
-0.
‘
0-
‘

o
,,beetw.,(ru’we
01
0′
5:247.
1
0′
0
‘0
4.326:
861;
(O
–

0
3:445
,

571
ri’et-(ruwe)….
,
.0
J0,
‘-
,0
5
–
.-,
.0
0
–
–
Tabak

……..-
.23
2
1.230
4
.18.
1.170
.

1
.

0,
170
615
–
39
,

5
37.88,
.

188
40,
.O”
54.355
293
2.248
4
37:849
‘

57
‘4.310
Thee

. . .

.
..
0,
‘3,
-‘
.
0
52,
–
–
‘0 2.071

Tarwe

)

……….

Tinblokken
0
0
0
0 0
177
0
-0
0
0
0
0
‘V4rk’eiis”)……..
l
0 2
1
l
0
‘

0
0
28
,0
0
0
16,
Visch
0
590
878′
1 931
0
693
2
140
8494
104
176
1 539
5896
Vlas

… … …….’
16
1
409
:0.
😮
‘

0
1366
626
7
0
–
1
6913
‘825
‘Vleesch
… …….’

….

‘.0
4:
‘1621
’65t
‘0 1’
40
1
—

‘0
1.756
‘5 193
Vruchten’)
0
0,
13,,
,

.0
‘-4.9
1
1
0
0.
5
>7,
0′
Wijn………..
52
230
–

1
–

351
125
589.
.

‘.1
-44′
1153
2.723′,
‘O.
112
Wol

……………
43
,
0
0
1
0
1
0
0
13
22.
–

.

>0.
0
Weefs. en’stoff.°ï,
.
–
-10
‘

‘

18
‘ –
–
7′
10′
—
–
van zijde,j
–
–

–
van katoen
11′
1
.

143
.1.438
12
72′
“63′
182
1
10
1
800′-
54
426
1
0
-0
4
.

0
-,,

V.
vlas,henn
4′
“1
1
‘

‘0-
.

119-
0
:/
laken-enz,,
0 9 0
32
0
,
.22>
»Q
-o
‘0
:

154
0
5
,

flanel
0
0
0
0
, 0
tO:
0
‘

0
0′
‘-1.
–

0
0
IJi:enstaal(ruw)
‘1’;791
-2.895
.0
.

65
2.23
3.180
,

0
14
>2.989
.3.403
.0.,

75
,laaten.smeed
11.282, 18.960
–

–

,

0
17
18.3:72

27.092
.

0
7
7:98
23.104′
0
13
–

.781
1.0.71.
..
,
43
865
1.47.3
.

.0
29
1.161
1:682
0
289
b.uizen
…………

Zink en zinkwerk
,

0
44.
20;
0
0
219
i

‘

0
0
0
716V
‘ 0
5
Zrnit

.. . .’. –

…
3
–

‘5.88
‘0
,

,

.87
–

1’2.8
.g7
0′
51
.19:283
>

‘613’
4
0
>

-‘

ilö

1) -Geen, ver.f-warea,,soda’of potas>h.
12)
Geen verfhout.
2
),’-Zie>ook Weefsels.
4.)
Geen ruw,etmat
–
gar-ine. >) ‘I
;
flCl.b1oem -en meel
iiai verhouding 3:4. ¶) Siiks.. ) ,Zie ook.ijzer. 8) Oo gedroogd, maar geen -zuidvruchten. .
‘)-
Zie ook manufacturen.

3
September 1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

82

Afgerond in
duizenden kilogrammen.

APRIL
MEI
JUNI

Invoer
Uitvoer
Invoer
Uitvoer
Invoer
Uitvoer Artikelen

1918

1

1919
1918

1

1919
1918
1919
1918

1
,

1919
1918

1

1919
1918
1919

8
0
12
9.499
6
1
10
95.416
0
178
6
49.775
Aardappelen
o
21
‘2
1
‘0
0
0
143
0
0
0
737
Aardappelmeel..
399
528
169
443
845
465
132
1.310
735
865
135
1.326
Aardew. en porsl.
12
4
‘5
22
4
2
3
126
45
13
4
480
Bier

……….
0
0
302
o
0.
7
‘2.516
0
1
2
2.331
Boter ……….
o
0
0
0
0
56
31
4
0
115
0
367
Cacao

………
17.874
11.357
0
‘0
19.578
20.557
1
2
9.334
17.825
0
3
Cement en tras.
2.353
1.474
87
132
1.092
1.311
.135
87
1.112
1.139
12
611
Chem. product.
1
)
0
39.202
0
0
‘

0
18.401
0
1
1,128
849
0
0
Chilisalpeter
0
0
0
0
0
0
0
18
0
13
0
186
Chocolade ……
0
356
0 0 0
105
0
0
0
46
0
0
Copra
o 0
116 0
0
0
0
1 0
0
0
0
Eieren

……..
12
1.952
0
.1
0
2.600
0
63
5
2.660
0
76
Garens v. katoen
o
45
0
0 0
34
0
0.
0
54
0
1
V.
wol……
o
80
0
28
0
49
11
14
54
41
13
184
v.vlas,henn.
1
275
2
524
1
632
222
997
.

0
162
24
1.062
Gedistilleerd
0
7.900
0
52
1.500
33.640
0
0
0
7.734
0
0
Gerst ………..
‘0
0
211
4
0
0
121
8
0
0
120
31
Gist

……….
1.116
1.044
169
1.503
1.105
644
210
2.057
764 931
63
2.329
Glas en glaswerk
2
‘
1
0
91
2
2.292
0,
,

0
0
5.714
0
0
Haver ………
19.385
41.092
10
1.561′
13.173
76.010.
15
3.465
18.056
67.828
1
8.086
Hout
1)
0
.
211
0
369
66
860
0
1.923
0
1.222
0
4.172
Huiden en vellen
0
51
0
0
‘

0
8
1
0
0
4
0
2
Kaarsen …….
–
–
300
1.753
–
–
144′
767
–
–
,

524
34
Kaas ……….
0
2.940
0
0
0
1.474
0
0
0
2.670
0
0
Katoen (ruwe)..
0
0
65
3
0
.

0
14 4
0′
1
7
5
Kinabast ……
3
16
0
.

1 9
13
0
1
2
27
0
2
Kleurstoffen
145
‘646
01
8
41
643
3
,

,
29
229
572
0
22
Klinknagels enz
44
2.886
0
0
10
7.226
0″
0
44
11.509
0
18
Koffie ………
1
378
0
1
‘

20
937
0′
1.
3
536
0
0
Koper en koperw.
0
‘s
– –
0
9
– –
Ci
12
–
-Leder
……….
0
353
0
0
0
494
0
3
0
123
0
2.544
Lijnolie ……..
0
‘

304
1.057
442
0
0 967
15
0
11.534
0
193
Lijnzaad

……
0
943
10
0
0
1.096
0
0
0
701
0
0
Lood enloodwerk
2.089
6.204
43
438
2.642′
6.657
24
2.060
2.224 6.566
14
2.171
Machines

……
0
3.315
0.
0
0
7.265
0
12
200
10.178
0
0
Mais

……….
0
184
–
–
0
147
–
–
0
136
–
–
Manufact.’)n.a.g.
14
63
–
–
30
89
–
34
101
–
–
,,modewaren
1
37
–
–
.2′
79
–
–
3
143
–
,,onderkleeding
0.
0
‘O
1
t
o

0
0
13
0
0
0
8
,,dekens v. wol
0
0
1
161
0′
0
0
58
0
0
1
788
Margarine)
0
520
0 0
0
1.105
0
,

0
0
2.679
0
0
Paimpitten
1.079
1.708
1.370
7.452
1.079
1.222
4.980
12.163
901
1.247
8.501
15.029
Papier ………
5
12.676
1.
2
1
20.746
1
14
9
5.979
1
4.474
Petroleum……
35
2.634
0
33
66
4.416
0′
5
336
5.602
‘

‘0
17
Rails

enz……..
8
1.124
0′
1
8
9.763
‘

0
1
4
708
0 4
Rijst

……….
13
34
–
–
12
38
–
–
10
152
-‘
Rijwiélen ……
o
815
3
0
0
5.777
0
0
0
2.322
0
33
Rogge’) …….
0
.

0
712′
310
0
0
0
2.064
0
0
0
5.798
Runderen
)
0
0
0
0 0
0
0
51
‘0
0
0
302
Schapen
0)
0
141
522
316
2
338
319 261
.2
377
28
663
Sig. en sigaretten
1.614
1.976
44
420
‘
1.662
1.911
19
517
1.652
2.318
3
494
Staal’ en ijzerw.
7
)
60.024
173,633
10.321
5.958
‘
5.974
423.386
6.260′
14.205
14.713
509.901
8.580 9.774
Steenkolen enz.
0
Ö
0
0 0
0
0
0
0
0
0
0
Suiker, basterd
0
‘

0
0 0
0
0
0
0
0
0
0
0
beetw. (ruwe)
0
1
–
–
0
4.144
–
–
‘0
5.516
–
–
riet (ruwe)..
29
1.605
198
0
0
5.325′
3
h171
54
0
6.470
0
46
Tabak

……..
0
52.839
67
3
0
27.212:
,
.

6
0
45.210
17
11
Tarwe’) …….
0
2.275
–
–
0
3.807
–
–
0
2.480
–
–
Thee

……….
0
20
0
0
0
121
0
0
0
5
-0
0
Tinblokken
0
0
0
19
0
0
0
22
0
0
0
121
Varkenso) ……
3.931
,i0
616
11.434
799
305
‘

261
14.857
4.506
300
48
11.981
Visch ……….
0
0
10
571
0
0
20
705
0
0
0
366
Vlas

……….
0
1.762
.

4
.1,544
0
6.294
0
5.203
1
928
0
6.998
Vleesch ……..
0
79
0
1
,0
0
366
0
136
0
582 256
1.552
Vruchten
8)
11
2.719
0
36 120
3.082
0
,

369
80
3.252
0
493
Wijn

……….
0
246
0
5
0
.
336
0
3
0
2.146
0
24
Wol

……….

0
‘
–
4
25
– –
‘

–
1
60
–
–
Weefs. en stoff.
8
)
–
van zijde
17
662
0
152
22
1.197
1
612
‘

8
1.0 15
2
–

809
van katoen:.
0
19
0
2
0
6
0
8
0
11
0
2
v. vla8, henu.
01 132
0
24
0
212
0
108
0
110
0
359
laken enz…
0
2
0
0
0
2
0
1
0
2
0
‘

2
flanel……
1534,
5.515
‘

01
4
1.342
4.326
‘O
‘

6
1.261
8.135
1
26
.
IJz.en staal(ruw)
7.025
30.910
01 7
8.467
31.750
0
‘6
.

6.830
41.959
0
8
plaatensmeed
1.115
1.668
0
7
1.448
1.428
0′
23
1.597
1.844
13
42
buizen ……
3
242
.0 5
73
437
0
132
203
384
0
304
Zinkenzinkwerk
8.005
5330
0..
396
11.146
10.788
‘

0
563
10.625
10.790
0
565
Zout

……….
1)
Geen
verfwaren,
soda of
potasch.
2)
Geen
verfhout.
0)
Ziook
Weefsels.
)Geen
ruwe
margarine.
)
Inci. bloem en meel
naar verhouding
1: 4.

)
Stüks.

7)

Zie ook
Ijzer.
8)
Ook gedroogd,
maar gen
zuidvruchten.
8)
Zie ook
manufacturen.

824

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3
Septémber 1919

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B. ** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GÉLDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

30Aug.
1919

20Juli
1914

OPEN MARKT.

Data
Amsterdam
Londen
Part.
Berlijn
Part.
P
Part.
N. York
Cali_
Part.
Prolon.
disconto
g
atie
disconto
disconto
disc. moneij

29 Aug. ’19
31/
4
…7/
5

4.1)
3
1
/8
4-
1
/&
–
25-29 A. ’19
3’/-4
1)

4_5
3
1
/8
4/s
–
5/2-6
17-22 A. ’19
4
1
/8
5
35/s
47’/
–
31/26
11-15 A. ’19
3
1
/4’/
4
1
/1:5
3618
,

26-31 A. ’18
2-/
2’/2-/4
3
17
/8,
4_
1
/8
–
5
8
/46
27A.-1 S.
‘
17
2

13
1
18-
8
/is

2 l/
4
_i/
5

425/,2
4
h
/
–
2-6

20-24Juli’14
2’/-’14
2/-‘/
25/_1/2

2’/
1
1
/-2/,

‘)
Noteering van 28 Augustus.
2)
Het particulier disconto der gemeentewissela was in de a(geloo-
pen week
7/8-1 1/4
pCt. hooger.

WISSELKOERSEN.

WISSELMARKT.

Londen was anvankeljk vaster en kon tot 11.39 stijgen,
later brokkelde de koers echter ‘weer af, slot ca. 11.31. Ook
Parijs en Brussel waren aanvankelijk iets vaster. Beide•
bleven echter tamelijk stationnair en de schommelingen
waren minder groot. Daarentegen waren dollars eerder’
aangeboden. De daling was echter slechts gering 270 1/,_2685/.
De neutrale wissels varen bijna alle onveranderd. De om-
zetten hierin zijn in den laatsten tijd veel kleiner
geworden, geheel in overeenstemming met de inkrimping
van den handel met deze landen, die tijdens den oorlog zoo
,sterk uitgebreid was •en nu weer gedeeltelijk terugloopt
tot de vroegere verhoudingen.
Marken eerst sterk oploopend, daarna weer even snel
teruggaand, maar ten slotte regelmatig stijgend. De over-,
matige aanvoeren van de laatste maanden schijnen te stop- –
pen, daar de koers te laag wordt om regelmatigen goederen-
import mogelijk te maken. Wellicht is dus de natuurlijke•
grens bereikt en kan eerder een verbetering verwacht worden.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
Londen
!Parljs
Berlijn
8)
-u
Weenen
Brussel
88)
New
07

24 Aug.1919..
11.32
33.30 12.70 5.50
32.10
2.71
25

1919.
1

11.40
33.57+

13.60 5.70 32.25
2.69
1
/ 26

1919..
11.35
33.50
12.45 5.65 32.30
2.69’12
27

‘

1919..
11.33+
33.65
11.77+
5.65 32.35
2.70
28

,,

1919..
11.32
33.50
12.40
5.70
32.27+
2.69
29

,,

1919..
– –
–
–
–
–
Laagste A.w.
1
)
11.30*
33.-
11.75 5.50 31.90 2.68’/4
Hoogste
,,

,,

)
11.40 33.75 13.80 5.75 32.45
2.71
21 Aug.1919..
11.32i
33.20
12.-
5.40 31.70 2.70
1
/
2

15

,,

1919..
11.60
34.45
13.90
6.25 33.20
2.68’/
Isluutpariteit

.
12.10e
48,-
59.26
1

50.41
48.-
2.48/
) iNoteering te Amsterdam.

)
,Noteer,ng te rwtterdans.
1)
Particuliere opgave.
Stock. Kopen.
Chris.
t Zwitser- Spanje

Batavia
1)
Data

holm
8
) hagen8) tianiail land8)

1)
telegrafisch

24 Aug. 1919
65.45 58.35 62.30
47.35
51.75
99+-100*
25

1919
65.50 58.35 62.10
47.45
51.50
99f
-1
00*
26

1919
65.55
58.45 62.10
47.50
51.-
991-100*
27

1919
65.50
58.30
62.-
47.50 51.25
99f-100*
28

1919
65.75
58.30 61.90 47.45
50.75
’99f-100*
29

1919
–
–
–
–
50.75
–
L’ste d.
w.t)
65.35 58.20 61.70 47.25
50.50
997/8

H’ste
.,,

,,

)
65,80
58.55 62.40 47.65
53.-
lOO/s
21 Aug.1919
65.75 58.50
62.40
47.70
53_2

99*-100*
15

,,

1919
66.50
59.20
62.95
47.80
51.25e
99f
-1
00*
Muutpariteit
66.67
66.67
66.67
48.-
48.-
100
8)
Noteering te Amsterdam.
1)
Particuliere
opgave.
2)

Noteering
v.
22Aug.
‘)
idem van
16
Augustus.
KOERSEN TE NEW YORK.

CalsIc
‘

Zicht
Zicht Zicht

D a a
t
Londen
Par1j
Berlijn
Amsierd.
(in
(in
frs.
(in cents
(in
cents
per
P.
3)
P. 4
Rm.) per gld.)

29 Aug…..1919
4.21.25
8.06
nom.
375/t

Laagste d. week..
4.20.75
8.04
oom,
36
1
/s’
Hoogste,,

,,

..
4.23.50
8.09
oom.
37
1
1
23Aug….. 1919
4.20.75
8.08
nom.
36/
15

,…..1919
4.28.25
7.87
oom.
Muntpariteit ….
4.86.67
5.18’/4
95V4
40/ss

KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN.

Plaa(sen en
Landen
Noteerings-
eenheden
16Aug.
1919
23
Aug.
1919

• Tijdperk

1919
25-30
Aug:
–
Laagste

Hoogste

30A
ug.
1919

Alexandrië..
Piast.
p. £
977/1e
97’182
97
18
/82
9712/82
97i81

8
B. Aires
1
)..
d.p.gd.pes.
53114
54
18
/j5
64’/s
55
545/4

Calcutta
. . . .
sh/d.p.rup.
1/10k
1/10
1110
1/10r
1110
Hongkong
..
id. p. $
3/95/4 3110
3/9
1
/2
410
1
/
3/111/
4

Lissabon….
d.p.escudo
26
3
/a
26
1
/
8

26
27
1
12
27
Madrid

….
Peset.
p..

22.33 21.95
22.15 22.22
22.19
8
Montevideo
1

d.p.peso
56
3
/
57113
571/
4

5781
4

571/
1

Montreal….
$
per
£
4.44
1
/2
4.38’/s
4.35
4.39 4.36
*R.d.Janeiro.
d.p.milr.
14/4 2)
14l1
14
5
/,2
14181
s2

14/31
Lires
p. £
39.64
39.95 89.95
41.10 40.81
Shanghai

. .
sh/d.p.tael
5/10
5/10’12
519
5111
1
12
519
Rome

…….

Singapore
. .
id.
p. $
2/4
7
182
2/4182
2/4
1
/
214
5
/in
214
7
/82
*Valparaiso..
d.p.pap.p.
9171
8
;
9
51
/82
9
11
/is
9’/82
9’/82
Yokohama
..
sh/d.p.yen
2/3/is
214
7
/16
214
215
214
7
/16
Koersen van den dag voorafgaande aan de data in het hoofd vermeld.
1) Telegrafisch transfert.

2)
Noteering van 15 Aug.

GOUD EN ZILVER.

Sedert 29 Juli 1918 worden de dagelijksehe ontvangsten
en onttrekkingen van goud door de Bank van Engeland
tijdelijk niet bekend gemaakt.

NOTEERING VAN ZILVER.

Noteering te Londen

te New York

29 Aug. 1919……..
58

108
1
/
2
23

,,

1919 ……..608/s
8)

113’/
16

,,

1919 …….. 595/t

112’/s
9

,,

1919 …….. 58’/s

111/8

31 Aug. 1918 …….. 49/2

101/8
1 Sept. 1917……..46

–

90
8
14
2
)
20 Juli

1914 ……..2415/is

541/8

1) Noteering van 22 Augustus 2) id. van 31 Augustus.

N.U.M.

Weekstaat der Nederlandsche Uitvoermaatschappij.
Voornaamste oosten in duizenden guldens.

Buiteni.
Debet
5
pCt.
Credit
Data
Bankiers
Schat.
Diverse
Schuld.
Diverse
kistbilj.
reken.’)
brieven
reken.
1)

30 Aug.1919..
1.481
58.650
1.31.9
17.164
41.760
21

1919..
3.810
58.650
1.249
17.164
41.402
14

,,

1919..
3.747
58.650
1.216 17.164
41.332
7

,,

1919..
2.690
58.650
.1.207
17.164′
41.258

29:Aug. 1918..
1.300
43.100
60.300
14.342
82.449
5) Beide rekeningen omvatten, behalve garantiewissels in portefeuille
Lot het bedrag der buitenl. 8chatkiatbilietten, in hoofdzaak garantiewis,els
in depht bij de Ned. Bank.

N
d

(Disc.Wissels.
41/,
sedert 1 Juli’15
3
1
/,sedert23 Mrt. ’14:
Be
jBe1.Binn.Eff.
an
4
1
1

1

,,

1
15
4

,,

23

’14
tVrsch.in R.C.
5
1
/2

,,

19Aug.’14
5

,,

23

,,

’14
Bank van Engeland
5

,,

S Apr.’17
3

,,

29 Jan. ’14
Dj.sitsche Rijksbank
5

,,

23 Dec.’14
4

,,

6Febr.’14
Bank van Frankrijk
5

,,

21Aug.’14
3
1
13

,,

29Jan.’14’
Oostenr. Hong., Bk.
5

,,

12 Apr.’15
4

,;

12 Mrt. ’14
Nat.Bankv.Denem.
5
1
/3

,,

4 Jan.’19
5

,,

6Febr.’14”
Zweedsche Rijksbk.
6

,,

13Juni’19
41/2

,,

6

’14
Bank v. Noorwegen
51/t

,,

11Mei ’19
41/2

,,

11

,,

’14
ZwitserscheNat.Bk.
5

,,

21 Aug.’19
3
1
/2

,,

19

,,

’14.
Belgische Nat. Bk.
4

,,

12 Juni’19
4

,,

30 Jan,’14
Bank van Spanje..
4

,,

22Mrt.’17
4
5
1t

,,

24 Sept.’03.
Bank van Italië ..
5

,,

10Jan.’18
5

,,

9 Mei ’14
Feder. Res. Bk. N.Y.
3-4

– –

–
Javasche Bank….
3
1
/1

,,

1Aug.’09
3
1
/2

,,

1Aug.’09

3 September 1919

ECONOMISCH-ST4TISTIS
CHE BERICHTEN

825

NEDERLANDSCHE BANK.

Verkorte Balans op 30 Aug. 1919.

Activa.

Binnenl.Wis-f’H.-bk.

f
79.841.771,87
sels, Prom.,

B.-bk.

,,

1.510.376,85
euz.in disc.!. Ag.sch. ,, 30.297.215,63

f
111.649.364,35
Papier o. h. Buitenl. in
disconto

……………………..
–
Idem eigen portef..
f
44.126.101,-
Af :Verkochtmaar voor
debk.nognietafgel.

–
44.126.101,-

m
Beleeningen
cl. vrsch.
J
‘
}.
L.bk.
(152.779.631,17

in
rek.crt
t
B.-bk.

16.508.382,04
1
!,
Ag.sch.

67.359.355,67’/s
op onderp.
,

f236.647.368,89

Op Effecten

……f231.413.768,89
Op Goederen en Spec. ,,

5.233.600,-
236.647.368,89
Voorschotten a. h. Rijk …………….,,
9.282.562,67

Munt enMuutmateriaal
Munt, Goud ……
f
56.511.275,-
Muntinat., Goud ..

,,579.081.607,59

f635.592.882,59
Munt, Zilver, ens..

5.822.54294
1
/2
Muntmat. Zilver
..

»

–
64 1.4 15.4 25,53 Vs
Effecten Bel.v. h. Res.fonds..
f

4.539.607,50
id. van
I/s
v.h.kapit. ,,

3.976.588,871!,
8.516.196,37′!,
Geb. en Meub. der Bank …………….

,,
3.312.000,-
Diverse rekeningen ………………

,,
52.757.806,40

f1.107.706.825,22

Passiva.
Kapitaal

……………………..
f
20.000.000,-
Reservefonds

………………….
in oniloop …………

..1.002.879.065,-
Bankassignatiën in omloop ……….

..
1.930.089,17
Rekening-Courant saldo’s:
Van het Rijk …. f

–
Van anderen

….

70.799.664,18′!2
11
70.7 99.664, 18
1/

Diverse rekeningen

………………,,
7.098.006,86’/

(1.107.706.825,22

Beschikbaar metaalsaldo…………..f
425.494.215,44
1
/,
Op de
basig van ‘/

metaaldekking
……
,
210.372.511,77′!2
Minder bedrag aan bankbiljetten inomloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is
.. ,,
2.127.471.375,-

Verschillen met den vorigen weekstaat:
Meer
Minder
Disconto’s

…………….24.894.642,90
Buitenlandsche wissels
114.966,-
Beleeningen
3.611.234,81
Goud

………………..
3.046.798,22
Zilver
45.030,93/s
Bankbiljetten

…..
…….15.334.640,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s

6.236.372,65
1
!2

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Goud
Zilver
a
bi Ü

‘t
Andere
opeischbare schulden

30 Aug.

1919

….
635.593
5.823
1.002.879
72.730
23

1919

.. ..
638.640
5:368
987.544
66.650
16

1919

….
646.533
5.792
996.647 79.149
9

,,

1919

….
646.533
5822
1.004.122 76.992
2

1919

….
646.539
6.089
1.022.892 66.751
26 Juli

1919

….
651.403
6.417
1.003.290
70.823
19

,,

1919

….
651.403
6.635
1.010.346
70.147
12

1919

….
652.622
6.982 1.015.918
66.429
5

,,

1919

..
. .
657.716
7.507
1.024.922
59.968
28 Juni

1919

..
. .
657.722 8.214 1.018.076
73.433
21

1919

….
662.602
8.702
1.001.959
83.591
14

,,

1919

….
661.969
8.492 •1009
394
67.100
7

,,

1919

..
. .
661.969
8.175 1.015.654
79.187

31 Aug.

1918

….
709.316
7.953
946.392
46.733
1

Sept.

1917

….
664.145
7.270 789.761
102.046

25 Juli

1914

….
162.114 8.228
310.437.
6.198

D
0
a

Disconto’s

Belee-
Beschik-
baar
Dek-
king,.
Hiervan
otaaj Schatkist-
ningen
Metaal-
percen-
promessen
saldo
lage
rechtstreeks

30 Aug. 1919
111.649
47.000
236.647
425.494
60
23

1919
86.755
28.000 240.259
432.844
81
16

1919
101.330
40.000 234.006
436.277
61
9

,,

1919
107.751
52.000
234.038
435.244
60
2

1919
119.252
65.500 239.220
.433.810
60
26 Juli 1919
112.536
66.500
208.158
442.070
61
19

,,

1919
113.747
61.000
208.275
441.012
61
12

1919
117.136
59.000
210.762
442.197
61
5

,,

1919
113.156 59.000
217.128
447.269
61
28Juni1919
108.940 59.000
225.185 446.657
61
21

1919
109.648 64.000 202.859
453.176
62
14

,,

1919
103.179 57.000
203.703 454.785
62
7

1919
118.617 72.000
216.039
450.799
61

31Aug.1918
75.116 57.000
,104.715
517.884
72
1 Sept.1917
78.763 68.000 76.110
492.002
75

25 Juli 1914
1

67.947
14.300
61.686
43.521
1
)
54
1)
Op de
basis
van 91
r
,
metaaldekking.

Uit de bekendmaking van den Minister van Finan-
ciën blijkt, dat uitstonden op:

1
23
Aug.
1919
130
Aug. 1919

Aan schatkistprorndsen..
I
f
376.800.000,-

f
375.800.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
28.000.000,-
47.000.000,-
Aan schatkistbiljetten
..,,
81.521.000,-
81.521.000,-
Aan zilverbons

……..
..
,

41.727.279,-
42.087.087,-

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Naast de per mail ontvangen gegevens wordende telegrafisch
bekend geworden totaalcijfers der obligo’s en uitzettingen en
het beschikbaar metaalsaldo van latere data opgenomen.

1
Data

Goud

Zilver J Bank- J Andere

iljetten

opeischb.
b

23
Aug.
1919
374.000
16

1919
362.000
9

,,

1919
es
344000

136.047 5.433
250.360
90.264
‘

132.360 6.553
240.173
97.961 129.532
7.332
234.793
100.958

12 Juli

1919
…….

14

1919 ……
129.536
.7.292
232.597
101.605

28 Juni 1919
…….
21

1919
…….

31 Aug. 1918 ……
102.379
13.803
183.693
74.039 83.288 18.043 173.241
50.027
25 Aug. 1917
…….

25 Juli

1914
…….
22.057
31.907 110.172
1
12.634
Wissels.
Beschik. Dek-
a
DI,-
buiten
Belee-
tv
k
erse

re
C’
baar
kings-
contos
N..Ind.
ningen
n

5,»
i
ngen
metaal-
percen-
betaalbaar
saldo
tage

23Aug.1919
215.000 84.750
16

,,

1919
207.000
78.500
9
. ,,

1919
186.500 77.500
t
,

12Juli1919
9.936
_-
16.170
–
81.610
9.524
73.582
42
28Juni1919
8.711
15.356
75.536
16.067 71.478
41
21

1919 8.661
21.576
74.141
12.828
69.883
41
14

,,

1919
8.522
18.742 73.795
12.796 70.169
41

31 Aug.1918
7.325
25.690
72.771
20.113
64.864
45
25 Aug.1917
7.905
31.141
61.326 23.459
57.006
45

25 Juli 1914
7.259
6.395
47.934
2.228
4.842′)
44
‘)
Sluitpost
der
activa.

5) Op
de
basis
van
2/

metaaldekking.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data Metaal
Circulatie
Andere
opeischb.
Disconto’s Div. reke.
ningenl)
schulden

5 Juli

1919

..
933
1.565
953 1.516
405
14
Juni 1919

..
1.026
1.489
902
1.414
151
7

,,

1919

..
1.023
1.540
873 1.408
144
31 Mei

1919
..
1.021 1.460
745
1,382
139

6
Juli

1918

..
668 1.520
771
1.163 600
7 Juli

1917

..
760
1.248
960
895
616

25 Juli

1914

..
645
1.100
560
735
396
‘)
Sluitpost
der
activa.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3 September 1.919

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN

Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht gegeven

van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

BANK VAN ENGELAND.

Voornamsté posten, .ôn’der bijvoeging der Currency Notes,

in duizenden pond sterling.

Currency Notes.
Data

Metaôl

Circulatie
Bedrag
I
Could.
I
Cao. Sec.

27 Aug. 1919 88.244

79.800 330.952 28.500 315.080
20

1919 88.269

79.501 334.272 28.500 318736
13 ,,

1919. 88.288

79.723

338.777 28.500

322.782

6

1919 88.312

80.128 340.441 28.500 324.327

28 Aug. 1918 69.545

57.813 267.844 25.500 245.822
29 Aug. ‘1917 54.303

40407 173.361 28.500 146.521

22 Juli 1914 40.164 29.317

–

–

–

Data
Coo.
Sec.
Olie,
Sec.
Public
Depos. Other Depos.
_________

Re-
serve

Dek.
kings.
perce,-
lage
1′)

27 Aug.’19
f
29.785 79.569
23.261
94.918
26.891
22,’6

20

,,

’19
‘26.418
83015
’23:97
95.219
27.218
22,94

13

”Ï9
‘21.390
81:223 22.455
89.’-158
27.014
•
24,0

6

,,

’19
33.075
80.493
22.935
99.845
26.634
21,70

28 Aug.’181
59.454
99:253 34.918
136.110
30.382 17,76

29Aug.’17
57.899
195.’499
46.526
131.094 32.347
1’8,1

22 Juli ’14
11.005
33.633
.

13.735
42.185
29.297
52’/,

1)
Verhouding
tusschen Recervo do ‘Deposils.

5
,..

DUITSCHE RIJKSBANK.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-

kagsenscheine,, in duizenden Mark.
Data

‘
Metaal
Daarvan
Coud
Kassen.
scheine
_________

‘

Circu-
laiie

Dek-
kin gs
percen
–

22 Aug. 1919
‘1.124.888
1.095.137
8.463.003
28.141.793
34”

15

,,

1919
1.126.255
1.096.662 8.582.324 28.443.137
34

7

,,

1919
‘1.127.691
1.108.010
8.703.329
28.856.013
34

31 Juli

1919
1.129.127
1.109.348
8.824.336
29.268.889
34′

23 Aug. 1918
2.467.833 2.348.046
1.90.788
13.111.329
34″
23 Aug. 1917
2.494.5762.402.850
567.538
8.977.977
‘

23 Juli

1,914
1.691.398 1.356.857 65.479 1.890.895
93

i’)’Dekking der circulatie door metaal en
Kassenscheine.

Data
Wissels
Rek. Cr1.

Darlehenskauen,cheind’

Totaal
in kas hij
uitge.
de Relch,
geven –
bonk eo

23 Aug. 1919
27:952.434
7541.489
20:167300
8.46i

15

1919
26.410.137
6.282.357
20.360.000
8.566.’1’0

7

,,

1919
28.545.490
8.322.242
20.622.700 8.681.160

31 ‘Juli

1919
30.680.853 10.362.127
20.851.500 8.802.600

23
Aug.
1918
15958496
‘8.154.768
10.028.400
1.974300

23 A’ug. 117
11066.859
5.’874854
5547.700
551.100

23 Juli

1914
750.892
943.964

1′

OOSTENRlJKSCH-FlONGAARS1HE BANK.

Voornaamstê posten in duizenden Kronen.

Metaal en
buiten!
‘Di,c.
Bijzondere
schuld’oan
flank-
Rek. Cri. Data
goud-
belee.
Oostenrijk
biljetten
saldi
‘wissels
ningen
en Hongarije

15A.ug.’19
9327042
12.154.071
32.9540’0
42.712.392
6.51696

7

’19
,,
328.617 1:1.852983
32.954.000
42.296.165
6.545.206

31Juli’19
323.103 11.865.169 32.954.000
42.353.777
6:467:630

23

,,

’19
‘328.122
11.643.393 32.954.000 41.534.534
6.60.505

23Juli’14
1,589.267
954.356
–
‘
2.159.759 291.270
1)
waarvan 262.242 goud, 8.494
buitenlandsche goudwissels
en
Sb.dUb.
munt- en inuntmateriapi zilver.

BANK. VAN FRANKRIJK.

Voornaamst.2 oosten in duizenden francs.

Data
Goud
Waarvan
in het
Buitenland
Zilver
Te goed
in het
Buitenland

I
Buit.gew.
voorsch.
old. Staat
28Aug.’19
5.572.424
1.978.278
296.746 23.600.000

21

,,

’19
5:572.285 1.978.278
297.685
907.892
23.500.000

14

,,

’19
5.572.149
1.978.278
298.484
908.657 23.300.000

7

,,

’19
5.567.649
1.978.278
298.860
874.118
23.400.000

29 Aug.’18
5.435.382
2.037.108
320.498
1.576.683
19.150.000

30Aug.’17
5.311.827 2.037.108 260.019 710.085
11.200.000

23 Juli’14
4.104.390
–
639.620
–
–

Wissel,
Ulige.
stelde
Wissels

Belec-
ning
Bonkbil-
‘

jetten
Rek. Cr1.
Pont.
culieren

Rek.
Crt.
Staat

,
888.470
714.208 1.249.499
35.090.399
2.976.552
81.512

91.2.437
726.803 1.251.568
35.064.119 2.969.322 56.899

!
944.194
734.339 1.262.572
35.151.564
2.879.171
86.375

923.410
741.621
1.272.000 35.258.465
2.865.144 87.041
Cr
0
903.937
1.064.845
816.28829.433.966
3.777.306 298.569

598.435 1.170.372
1.102.15720.568.913
2.782.775
1&244

1.541.080
-.
769.400
.5.911.910
942.570
400.590

‘SOCIÉTÉ GÉNÉRALE DE BELGIQUE. t)

Voornaamste oosten in duizenden franes.

Data
Metaal
inc1.
buitenl.
saldi

Beleen.
1
van
huilen!,
vorder.

‘iT
-van
prom. d.

Binn.
wissels
en
1
provinc.

Circu.
latle
Rek.
Cr1.
ldi

17Oct. ’18
1.216.753
100.082
480.000
97.728
1.507.912
377.440

10

’18
1.219.743
100.021
480.000
100.040
1.508.011 382.595

3

,,

’18
1.144.78.1
100.011
480.000
95.287
1.452.612
358.318

26Sept.’18
1.145.778 99.982
480.000
101.783
1.452.948 365.452

18Oct. ’17
476.043
90.903
480.000
100.351
1.172.474 91.204

19 Oèt. ‘161
352.8721 76.0331480.0001
39.8341
828.739
110:068

t)
Sedert einde
1914 met de functie van circulatiebank belast.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.
Vnnrnsin,mste oosten in duizenden dollars.
Data
Goud
W
aarvan
voor dekking1
F.R. Notes

I’
van in
hei bul-
Itenlana’

Zilver
dc.

F.R.
Notes in

J

circu.
laffe

1
Aug.

19
2.088.475
1.183.304
‘ –
67.852
2.506.820
25Juli

’19
2.095.151 1.233.018
–
65.872 2.504.497
18

’19
2.112.100
1.247.100
–
65.381
2.512.048

11

’19
2.111.824 1.277.467
–
68.387
2.538.127

2Aug. ’18
1.980:896 939.611
9:696′
54.022 1.906.465
3Aug. ’17
1.367.073
477.235
162.5001
55.709
‘540.785

..4
Percent.

Totaal
Dek Goud-
Data.
Wissels
,
Depositos
van
Kapitaal

1,
lgem.
,

king,.
percen-
dcWhg
circ
u

lage
1)
latle,

1 Aug.

’19
2.222.730 2.585.798
83.532
51,3
47,2

25Juli

1
19
2.243.158
2.487.056
‘83.317’
‘47,9
49,2

18

’19
2.200.428 2.626.690
82.958
48,9
49,6

11

’19
2.296.348 2.583.427
82.851
45,3
50,3

2 Aug.

’18
1.480.104
2.090.397
76.518
66,8
49,3

3 Aug. ’17
305.131
.395.974
‘
57.881 74,6
88,2
t)
Verhouding
tusschen: den totalen goudvoorraad. zilver etc., en cie
opeischbare schulden: F R. N
6
te en netto deposito’s ‘met inbegrip van
ht kapitaal.

PARTICULIME BANKEN ‘kANGESLOTE’N BIJ HET
–

‘FED: RES. STELSEL.

Vnornnsmf oosten in duizenden dollars.

Dôta
Aantal
Totaal
uitgezette
‘
ij-de
Reserve
b
Totaal
Waarvan
time
banken
gelden en
F R hals
deposiios
deposits
‘bcliggin gen

25Juli ’19
769
14.379.983
1.318.281
12.737991
1.789.774

18 Juli ’19
769
14.483.797 1.309.136
12.895.839
1.766.815

11′

’19
‘

770
14.501.916
1.335:020
12.925.462
1.763..394

3

,,

’19
773
14.499:413
1.269.102
12.871.212
1.758.103

26 Juli ’18
725
12.668.369
1.150.922 11.132.555
1.426.697

3 September 1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

827

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 30 Augustus 1919.

De internationale beurzen hebben gedurende de achter
ons liggende berichtsperiode vrijwel alle een tijd van
uiterste lusteloosheid doorgemaakt. De oorzaken hiervan
aan te wijzen, is uiterst moeilijk, zoo niet onmogelijk.
Allerwegen bevindt men zich in een toestand van afwach-
ten, van ‘bespiegeling ten aanzien van de naaste toekomst;
hierbij voegt zich de omstandigheid, dat de vacantie-
periode nog niet tot het verleden behoort en, zooals b.v. in
Parijs, de buitengeyoon hooge temperatuur, waardoor reeds
uit zich zelve het publiek minder geneigd is, nieuwe zaken
te entameeren en zich met interesse tot nieuwe problemen
te wenden.
Voor B e r 1 ij n heeft zich ‘hierbij nog een andere om-
standigheid gevoegd, welke hier ter plaatse echtes
–
reeds
herhaaldelijk ter sprake is gekomen. Wij hebben het oog
op het valuta-vraagstuk, dat in de achter ons liggende
dagen weder in een geheel nieuw stadium is gekomen.
Nadat Minister Erzberger zijn plannen (gedwongen door
indiscretie, naar zijn beweren), wereldkundig had ge-
maakt, was er een storm opgegaan, ‘niet slechts in Duitsch-
laad, ‘doch in alle landen, die nauw ‘met de Duitsehe
valuta-regeling in betrekking staan. Een hef tige daling
in liet buitenland was het gevolg van de publicatie, dat
vermoedelijk zou worden overgegaan tot omwisseling der
circuleerende biljetten (aanvankelijk was gesproken van
een afstempeling, doch dit ‘heeft, naar thans bekend is ge-
worden, nooit in de bedoeling gelegen), veroorzaakt door
de onzekerheid, waai-i•n men zich bevond ten aanzien van
de toekomstige verhouding, waarin ‘de nieuwe biljetten
zouden komen ‘te staan. liet spreekt vanzelf, dat deze
daling, die liet crediet van Duitschland op de meest recht-
streeksehe manier anntastte, haar gevolgen op de beurs
niet deed uitblijven. De effeetenmarkt werd tijdelijk uit
haar apat’hische houding opgeschrikt en beantwoord’de de
gepubliceerde plannen met een reactie, die vrijwel iedere
ribriek medesleepte, met uitzondering dan van de z.g.
,,valuta-waarden”, als Oanaclian Pacif ie, Baltimore & Ohio en 7de aandeelen en obligaties van ondernemingen, die zich
in de Duitsche randgebieden bevinden. De oorlogsleening,
die eenige weken geleden aanmerkelijk kon monteeren,
moest ook thans weder een groot gedeelte van het behaalde avance prijs geven, terwijl na het eerste, en overweldigende
aanbod, geen nieuwe kooper.s optrad’en, zoodat de lagere
notcering niet •door nieuwe aankoopen kon worden ver-
beterd.
In de laatste dagen echter is in deze situatie een wijzi-
ging ten goede ingetreden. liet Duitsche Ministerie van
Financiën heeft ni. bekend gemaakt, dat van eenige ver-
wisseling der in oniioop zijnde bankbiljetten geheel is’ af-
gezien, hetgeen oninkidelljk een verbeterde noteering in
het buitenland te voorschijn heeft geroepen. En ook de
Berlijusche bent’s reageerde hierop door een meer geani-meerde houding aan den dag te leggen, zonder dat uooh-
tans de omzetten aansienlijk zijn toegenomen. De toekomst
is ook thans nog ditist’er, getuige het feit, ‘dat b.v. te Parijs,
waar weder de ])uitsche Bijksmai-k wordt verhandeld, niet
slechts een noteering voor uitbetaling Berlijn, doch ook
ne voor uitbetaling Mainz wordt opgenomen. Men is er
zich te goed ‘van bewitst, dat, onafhankelijk van ‘de deplo-
rable omstandigheden, waarin Duitschland sich bevindt, van de zijde ‘der vi-oegele vijanden niets onbeproefd zal
worden ‘gelaten, ons de positie, die de Duitsche valuta
vroeger op ‘de wereldmarkt innam, niet zoo spoedig en
zonder tcgenstan d te ‘doen terugkeeren.
Ook te P a r ij s is de markt, tengevolge van de hier-
boven reeds gereleveci-do omstandigheden, niet zeer opge-
wekt geweest. In het vorig overzicht is hier ter plaatse
melding gemaakt van di
–
ie omstandigheden, die een opge-wekte tendens aan de Seine in het leven hebben gehouden,
iii. ‘cle geldovervloed, de stijging der vreemde deviezen en
het ‘gebrek aan grondstoffen. Thans echter begint het
steeds meer tot de kringen, die even buiten de leidende
financieele combinaties zich bevinden, door ‘te dringen, dat
deze factoren toch eigenlijk hun grond vinden in onge-
zonde omstandigheden en men beschouwt meer de moge-
lijke ernstige gevolgen voor cle toekomst, dan de onmid-
dellijke gunstige ‘invloeden, die hiervan op de fondsenmarkt
kunnen uitgaan. Vooral de stijging van den import baart
groote zorgen. Volgens een offieieuze mededeeling is de
waarde van den invoer gedurende het eerste semester van
het loopencie j’aar f t
–
. 2389 millioen ‘hooger geweest, dan
het cijfer gedurende dezelfde periode van het vorig jaar,
terwijl iie export slechts fr. 114 millioen meer bedroeg. De
passieve handelsbalans wordt voor ‘het eerste halfjaar van

1919 clan ook op ongeveer 10 milliard francs getaxeerd.
Ter beurze is deze o.nistan’digheicl niet onopgemerkt ge-
passeerd. Een uitzondering hierop hebben scheepvaart-
waarden gevormd; algemeen neemt men aan, dat de Fran-
sche scheepvaart, bij het gebrek aan grondstoffen, nog vele
jaren een uiterst loonend emplooi zal kunnen vinden. Ook
de electricithitsindustrie wordt sterk ‘door het publiek gef a-
•
vor.iseerd; het steenkolenvraagstuk brengt vele onderne-
mingen er toe haar bedrijf zooveel mogelijk te electi-ificeeren.
Op de petroleummark’t zijn wilde bewegingen te aanschou-
wen geweest, voornamelijk on’der leiding der Steaua-
Romana-groep, waarbij de omzetten echter ‘niet in verhou-
ding tot de f]uctuaties hebben gestaan.
De finncieele gebeurtenis van de laatste weken is wel
geweest de oprichting van een groote provinciale bankin-
stelling, de Banque Gndrale du Nord, met een ‘kapitaal
vafl fr. 50.000.000, welke de Banque Verley-Decroix te
Lille en de Bauque Centrale ‘te Maubeuge in zich heeft
opgenomen. Oprichtster van de nieuwe bank is de Banque
dc l’Union Parisienne en, naar men zegt, ook de Socidte
Gn6rale de Belgique. Te L o n d e n is ‘de belangstelling i’n hoofdzaak ‘beperkt
gebleven tot rubber- en industrieele ‘aandeelen. De eerste
groep was voornamelijk sterk gezocht in verband met de
rijsing vau het ruwe product en tevens naar aanleiding
van, ‘besohouw’ingen ten opzichte van de bevoorrading der
Middel-Europeesche landen. Overigens is de beursweek
kalm verloopen, zonder ‘schokkende gebeurtenissen en zonder
vermeldeuswaardige fhictuaties.
Te N e v Y o
1
k is de tendens zeer afwisselend geweest.
Bestond er in den aanvang nog eenige vrees ten aanzien
van een staking op de spoorwegen, later is deze zoo goed
als geheel verdwenen, toen President Wilson Annonceerde,
dat,
.1
volgens zijn meening verschilende verlangens der
spoorwegarbeiders voor mnwilliging vatbaar was-en en toen
van den anderen kant bleek, dat de leiders der arbeiders-
bonden niet t tor.t et t travers tot staking wilden drjvn.
De stemming, vooral oor spoos-wegwaarden, is hierdoor
aanmerkelijk verbeterd, hetgeen te op’vallender is, omdat
het aspect der New ‘Yorksche beurs in de laatste jaren
volkomen gewijzigd is. Spoorwegwaarden al. zijn meer en
meer op den achtergrond gedrongen; zij hebben haar plaats
zien innemen door in’dustrieele waarden, doch voora’l door de
aan’deelen van nieuw-opgerichte ondernemingen, waarbij pe-
troleum-maatschappijen wel in het eerste gelid stonden. De
spoorwegmoeilijk.heclen echtes- ‘hebben voornamelijk haar in-
vloed oj de beperkte rubi-iek der betrokken waarden en in
mindere mate op de gansche benrs uitgeoefend en toen
bleek, dat de ei-nst van den toestand wal overschat, ‘heeft
zich de verbeelding van het publiek in de eerste plaats op de aandeelen der transportonciernemingen geworpen, die
gedurende langen tijd zoo stei
–
k verwaarloosd waren geble-
ven. Weliswaar oefenen de teleurstellende oogstcijfers nog
steeds een deprimeerende werking uit, doch langzamerhand
is deze wel in het koerspeil verdisconteerd, zoodat de goede
factoren op ander gebied weder hun ‘invloed gaan herne-
men. Het slot was idan ook gedecideerd vast te noemen, ter-
wijl ‘de omzetten zich beven het middelmatige hebben be-
vonden.
T e o n z e n t heeft de markt onder den invloed gestaan
vati het vooruitzicht op diie vacantiedagen, benevens onder
dien..vau de algemeen apathische stemming der interna-
ti
1
ale beui-zen. Op de
staatsfonclsenmarkt
heeft zich het
avaFice voor inheemsohe soorten, ingezet ten gevolge van
het voorstel, om de coupures d’er Nederlandsche staats-
leeningen te doen dienen als ‘betaalmiddel voor de vermo-
gens-aanwas-belasting, niet geheel kunnen handhaven; ook
de handel is veel geringer geivor’clen. Toch ‘bleven de koer-
sea over het ‘geheel zeer goed op peil.
Van ‘buitenlandache soorten ondervonden Russen den
invloed van de ‘voor de Bolsj’ewiki ongunstige berichten,
terwijl Oostenrijkers eenigszius meer gevraagd werden, eens-
deels door bona-fide beleggers, die zich tot het lage koers-
peil aangetiokken ‘gevoelen, anderdeels door de siieculatie,
die mil’dei-e vi-edesbepali ngen ten opzichte van Oostenrijk
verwacht.

26 Aug. 28Aug 29 A
ug.
Rma
of
daling.
5

Ned. W. Sch.

–

.

.
95
95
9411/it
–
440/

1916 90
91
90e/8
+
/8
4

0/

,,
,

,,

1916
83
83’/
83/ii
___
I5/
3

0
/0

. . .
‘
68/
683/4
–
3

0
1
0

»

….
611/
4

61
61
–
11
4

2
Y
2
°/
o
Cert. N.W. S…..
52’/4
52/
52/o
+
/t
5
,

/o Oost-Indie 1915

– . . .
93/ 95/t
–
1/8
4
‘
0/
Hongarije Goud

….
18
21
211/2
+
3’/i
4

0/
Oostenr.Kronenrente
16
7
I8
16/jt
16/8

828

EÇONOMISCH-STAISTISCHE BERICHTEN

3
September 1919

26Aug. 28 Aug. 29 Aug.
daling.

5

0/

Rusland 1906

…….
31
33 33
1
12

+
2’/
434 0/, Iwangorod Dombr..
.
25/,
24
1/
4

–

–
12/
8

4

°/oRusland Cons.

1880
258/
4

25
1
/
26’/1

+
6
/16
4′

%
Rusi. bij Hope
&
Co.
26
8
/8
26
26

.
4

0/

Servië 1895

……..
4l)/
42
1
!8
–

+
11/

434 °/
o
China Goud 1898
70
1
/2
708/
t

–

– +
l/

4.

0
/0
Japan 1899

……..
60 60
–
4

0/,
Argentinië Buiteul
68’/’
68
I/
–

5

0
/
0
Brazilië

1895 ……
71’/o
7 1
1
/s
–
5

0/

1913 ……
72’I

72
1
/
–

De locale markten waren over het geheel uitermate stil
enmeerendeels op lager niveau. Dit geldt in het bijzonder
VOOi
de cultuurafcieelingen en met name voor
suikerwaar
–
den.
Na ‘de uiterst optimistische berichten omtrent goedè
suikerverkoopen van den laatsten tijd, kwamen gedurende
de achter ons liggende berichtsper.iode meldingen hinneh
van afdoeningen tot veel lager prijzen. Hoewel bijna on-
middellijk bekend werd gemaakt, dat deze lagere afdoe-
niugen het product in de tweede hand golden, had de-
publicatie in een stille markt toch dit gevolg, dat de aan-
koopen werden gestaakt en dat integendeel winstnemingen
of bla.nco-ver.koopen werden uitgelokt. Hiertoe werkten ook
mede alarmeerende mededeelingen betreffende den moei-
lijken aanvoer ‘van meststoffen en de onduidelijke berichten
omtrent den prijs ‘dezer •meststoff en, welke prijs aanvan-
kelijk als op de suiker van toepassing werd geacht. Het ware
overigens wel
to
wenschen, dat middelen ‘beraamd zouden
worden, om de tendentieuze berichtgeving ter beurze mo-
veel mogelijk te beperken, wijl vawk een totaal ongemoti-
veerde hausse- of baissebeweging op deze wijze in de haijd wordt gewerkt.
Hoewel de daling in sui’ker’waardeu vrij aanzienlijk is
geweest, ‘kon op geen enkelen dag van overstelpend aanbod
worden gesproken; de omzetten waren betrekkelijk groot te noemen en op de lagere prijzen ontwikkelde zich reeds
dadelijk vraag. Dit accentueer’de zich op den’ laatsten ‘beurs-
dag der vorige week, toen bleek, dat velen zich ‘ergist,
hadden tengevolge van de zeer onduidelijk en misleidend
gestelde Indische berichten en dat de situatie aanmerkelijk
beter, was, ‘dan men zich had voorgesteld. De markt sloot
dan ook in opgewekte tendens en op cle hoogst bereikte
koersen van de week.
Voor •de overige cuituurmar’kten was de stemming even-
eens mat. De
rubbermarkt
speciaal was eenigszins aange-
boden, met uitzondering dan van eenige minder courant
verhandelde waarden, als Kendeng Lemboe, waarvan insi-
ders klaarblijkelijk materiaal opnamen in het vooruitzicht
op het inmiddels verscheneh gunstige jaarverslag. Ook hier

echter trad
VOOT
•de :geheele lijst een verbetering in, vodr-
uamélij’k toen bekend werd, dat rubbershares te Londén
zich sterk in de gunst van het publiek mochten verheugin
en dart daar Ier plaatse een aanmerkelijke rijzing ‘had
pJaats gevonden.
Tabak/een
werden minder verhandeld en de algemeene
k,ersverbetering nam hier ook niet zulke groote propor-
ties aan; de •grondtoon echter ‘bleef gedecideerd vast te
noemen.

26Aug. 28 Aug. 29 Aug
°

Amsterdamsche Bank ….
1998/
4

199’/2
– –
Ned.Handel-Mij.cer’t.v.aand.
212
3
/4
2 180/
4
222
+
9’/Z
Rotterd. Bankvereeniging.
–
1518/
4

151
– ,
– 3/4
Amst. Superfosfaatfabriek..
–
Van Berkel’s Patent ……
Insulinde Oliefabriek

. . –
Jurgens’ Ver. Fabr. pr.aand.
Ned. Scheepsbouw-Mij…..
Philips’ Gloeilampenfab’riek
R. S. Stokvis
&
Zonen
. –
-.
Vereenigde Blikfabriekeu..
Compania MercaitilArgent.
Cultuur-Mij.
cl.
Vorstenland.
Handelsver. Amsterdam — Roll. Transatl. Handelsver.
Linde Teves
&
Stokvis
.
-.
VanNierop&Co’s Handel-Mij
Tele
&
Co’s Handel-Mij
– –
Gecons. Roll. Petroleum-Mij.
Kon. Petroleum-Mij . ……
Orion Petroleum-Mij…….
Steaua .Romana Petr.-Mij..
Amsterdam-Rubber-Mij…..
Nederl.-Rubber-Mij . …….
Oost-Java-Rubber-Mij…..
Deli-Maatschappij

……..

26Aug. 28 Aug.

of
daling. Medan-Tabak-Maatschappij. 264

2598/
4
259

– 5
Senemb,ah-Maatschappij .. 564V 564
1
/2

–

De
scheepvaartafdecling
kon zich ‘niet in de belangstel-
ling van het publiek verheugen; het gewone verschijnsel
was echter ook h’ier op te merken: gchrek aan affaire en.
dientengevolge afbrokkelin.g dcl’ koersen, zonlër nochtans
grooten verkoopdrang.

Rijzing of
26Aug. 28Aug. 29Aug.
daling.
Holland-Amerika-Lijn

..
.
4471/2
443
4461/
3

—1
gem.eig.
425
423
425’j4
+
‘/ Rolland-Gulf-Stoomv.-Mij..
300 300
–
Roll. Alg. AtI. Stoomv.-Mij.
179
1
/4
175
176’/3
–
3
Hollandsche Stoomboot-Mij.
224 /2
2241/
4

224’/

–
Java-China-Japan-Lijn….
3313
332
339V,
+
3’1
–
Kon. Hollandsche Lloyd ..
202
199 199

‘
–
3
Kon. Ned. Stoomb.-Mij.

. .
256
1
/4
25V!4
2521/
4

4
Kon. Paketvaart-Mij…..
250’/
246
248
–
2
1
/4
Maatschappij Zeevaart ….
344
344
–
Nederi. Scheepvaart-Unie.
–
300
1
/
294
296
1
!,
–
4
Nieveit

Goudriaan

…….
534
570
–
–
14
Rotterdamsche Lloyd ……
310’/4 305’/4
314
+
35/4
Stoomv.-Mij.,,Hullegersberg”
345
.
345
–
,,Nederland”
– –
347
1
1,
343′!2
343
41/,
,,Noordzee”

– .
170 168
–
–
2
,Oostzee”

…..
388
388
–

Alleen voor
petroleumwaarden
ontwikkelde zich een
buitengewone interesse. Aanvankelijk onder den invloed
van de betere New Yorksche koersen, later ook door bui-
t’ënlandsche aankoopen, outstond goede kooplust voor het
hoofdfonds, Koninklijke Petroleum Maatschappij, waarin
de ovelige soorten alle konden deden. Ook •aandeelen
Steaua Romana werden wederom sterker gefavoi
–
iseerd, zoo-
dat ook deze een uegen.tal iptonten konden, monteeren.
De
Am’erika’ansche markt
was kalm en volgde aarzelend
de aanwijzingen van Walletreet. De zeer onregelmatige
aankomst hier te lande van de New Yorksehe slot’noteerin-
gen stimuleerde de mzetten ‘niet.

26Aug. 28 Aug.
29

Mizing

American Car
& Foundry, 131
1
/ 130
1
/8 138’/ + 71/2
Anaconda Copper ……..155’/ 154’/2 152’12 – 3
Un. States Steel Corp …… 108”/,o 1061, 108
3
/j + ‘/s
Atchison Topeka ……..97
2
/4 90 –
Southern Pacific ……..103

102
7
/s 104

+ 1
Union Pacific ………… 1361/,

138/8 136’/8 –
is
Int.Merc.Marine afgest…..59
i
,
1
/

523/

597/

– 2/
4

prefs 168

168
8
/8 167/s – 3/8

De
geidmarkt
is
wat ruimer ‘geworden; prolongatie
4 pCI.
na5pCt.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
2 September 1919.

De berichten uit de Vereenigde Staten betreffende de opbrengst der zomertarwe zijn niet verbeterd. Men ver-
wacht, dat de werkelijke opbrengst nog wel 10 5 15 pCt.
bij de laatste officieele rami’ng zal ten. achter blijven. Ook
uit Canada zijn de berichten niet gunstig. Daarentegen
wordt regen gemeld uit Australië, waar de toestand wegens
voortdurende droogte ernstig genoemd werd. Waarschijnlijk
komt deze regen nog wel op tijd om den toestand aanmer-
kelijk te verbeteren. Uit Argentinië en Indië bereiken ons
gunstige berichten, terwijl dit ook het geval is uit Roe-
menië en Zuid-Rusland. Men verwacht zelfs export van de
beide laatstgenoemde landen, ‘doch het is onwaarschijnlijk,
dat deze van groote betd’ekenis aal zijn, daar er natuurlijic
groote moeilijkheden zijn, niet alleen door het gebrek aan
werkkraehten en landbouwwerktuigen, ‘doch vooa1 ook
aan spoorwegwagons.
Daar de Noord-Amerikaansche markten gecontroleerd
blijven, vindt de stemming der tarwemarkt bijna uitslui-
tend’ uiting in de noteeringen in Argentinië. Deze aijn vrij-
wél on’veranderd gubleven en d/e stemming voor dit artikel
is vrij vast. De uitvoer is in den laatsten tijd aanmerkelijk
toegenomen, terwijl de ‘diverse Tegeeriugen nog steeds ‘voort-
gaan met inkoopen. Toch vinden de meeste aa’ken nu plaats
voor latere levering. Voor ‘spoedige levering schijnn de
behoeften gedekt te zijn of is ‘er althans geen verdere
scheepsruimte beschikbaar.
Voor voedergranen heerscht er ‘over het algemeen een
flauwe stemming. Mais te Chicago onderging wederom een aanzienlijke verlaging, vooral ten.ge’volge van politieke in..

168’/

168/s
153
155
–
+2
267
260
261′!,
–
101v/is
101’/
lOi)/io + 1/,
177’/
177’i,
177′!,
–
2/
4
1

659
636
–
23′
512
512
510.
—2
134/,
l34/s
–
331
328/,
328
—3
275
271
2758/4
+/4
553′
542V,
551
—2
141
141
–
237
237
234
—3
184V, 182V,
183
– 1’/2′
162V4
l59/s
160
–
–
2’12
328’/
325
333V2
739
7392/
753
+
14
951/2
95i/
–

170’/4
180
179/4
+9’h
227/4
223V,
225’/4
—2
–
107
lO6V
108
+ 1 ‘
309
3081/,
315
+6
5981/
4

584
590
–
8’/i

3 September 1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

829

Noteeringen.

Chicago

I

Buenos
A,-e

Data

Tarwe

Mars

Haver

Tarwe

Mars

Lljnzaad
Sept.
I

Sept.
I

Sept.
I
Sept.
I

Oct.
I

Oct.

30Aug.’19
226
177 Vs
69
1
!!
16,55)
9,602)
31,802)
23

,,

’19
226
178e/8
712/
4

15,80
9,452)
38,00e)
30Aug.’18
226
1541/4
8)

6918
8)

10,80
5
,
932)
26,402)
30Aug.’17
220
1098/
8
4)
55
15,20
7,852)
21,458)

30Aug.’16
1388/g

85
1
/,
44
10,15
5,152)
13,60
20Juli’14
82

‘)
56I,,
1)

361/

1)

9,40
1
)
5,38 ‘)
13,70 ‘)

‘)

per Dec.

2)
per Sept.
2)
per Aug.
4) per Dec.
2) per 29 Aug.

Locoprj zen te Eotterdam/ Amsterdam.

Soorten.
1

Sept.
1919
25 Aug.
1919
1 Sept.
1918

–
–
Rogge (No. 2 Western)
–
–
–
410,-
–

Tarwe ………………….

Gerst (48 1h. feeding) ..
448,- 450,-
–
Haver
(38
1h. white clipped)
20,50 20,25
–

Mais (La Plata)

………410,-

Lijnkoeken (Noord-Ame-
rika van La Plata-zaad)
305,-
310,-
–
Lijnzaad (La Plata) …….
010,-
1050,-
–

AANVOEREN in tous van 1000 K.G. voor verbruik in Nederland.

Rotterdam

Amsterdam

1

Totaal

Artikelen.

t
1
25-30 Aug.
1

Sedert

1
Overeenk.

25-30 Aug.
1

Sedert

1
Overeenk.
1

1919

1918 1919

1
1
Jan. 1919
1
tijdvak
1918

1919

1
1
Jan. 1919
1
tijdvak 1918

4.960
82.876
1.944
3.025

48.379
2.920
131.255
4.864
9.518
–
–

19.953
–
29.471
–
120
3.568
–
–

–
–
3.568
–
Mais

…………….
80.458
–
1.043

4.661
4.590
85.119
4.590
5.583
71.204
–
–

62.315
–
133.519
–

Tarwe ……………..
Rogge ……………..-

1.148
31.141
–
–

7333
–
38.474
–

Boekweit

…………..
9
..135

7.186
36.665
—
–

12.919
–
49584
–

Gerst

……………..
Haver

……………..

2.782
34.259
–
–

200
–
34.459
–
Lijazaad ……………
Lijnkoek ……………
–
47.757
756
–

37.435
6.068 85.192
6.824
Tarwemeel ………….
Andere meelsoortea ….
476
28.776
15.104
-.

10.708
4.286
39.484 19.390
AANVOEREN
in
ton,, van 1000
K.G. voor het Buitenland.
–
208.284
141.451
–

–
–
208.284
141.451
–
14.372
90.191
–

–
–
14.372 90.191
Tarwe ……………..
Mais

………………
–
56.712
5.174
–

–
–
56.712
5.174
Rogge

……………..
–
144.506 68.916
–

–
8.807
144.506 77.723
Tarwemeel ………….
Gerst

……………..
–
62.373 24.172
–

– –
62373
24.172
–
120.972
–
–

– –
120.972
–
Haver ………………
–
2.412
–

–
–

–
–
2.412
–
Ljnkoeken …………..
Andere meelsoorten
3.975 119.991
25.914
–

–
9.510
119.991
35.424

vloeden, daar te Washington nog veel gepraat wordt over
maatregelen om de prijzen der levensbehoeften te ver-min-
deren. Merkwaardig is daarbij, dat artikelen in den vrijen
handel aanmerkelijk in pl
–
ijs gedaald zijn, terwijl de prijs
voor tarwe, dat een monopolie vani da regeering is, gehand-
haafd blijft. Niettegenstaande de berichten van den nieu-
ven oogst van gerst en •haver niet zeer gunstig zijn, brok-
kelden ook voor die artikelen de prijzen af; waarschijnlijk
ook onder den invloed van gebrek aan expor.tvraag. De
prijs van maïs bleef in Argentinië vrijwel gehandhaafd.
Lijnzaad, dat reeds de laatste weken kalm gestemd was, onderging een zeer scherpe daling van ca. 6 pesos per 100
Kg., wat ongeveer gelijk staat met
f
135,- per last. Het
overschot van den ouden oogst is zeer klein, doch waar de
laatste weken Europa bijna geheel van de markt was te-
ruggetrokken en alleen- Noord-Amerika als kooper over-
bleef, is het waarschijnlijk tengevolge van den achteruit-
gang der prijzen te Duluth dat ook Buenos Aires inzakte.
N e d e r 1 a n d. De Nederlandsche Regeering kocht
20.000 ton La Plata Maïs ten behoeve van booten, welke
dezer dagen vci-trekken of reeds vertrokken zijn. De be-
hoefte aan Regeeringsaanvoer deed zioh nog steeds niet ge-
voelen; integendeel de prijzen zijn steeds blijven dalen
bij gebrek aan vraag van de consumptie. Op het -laatst is
hier eenige verbetering gekomen en werden ok door het
buitenland verschillende partijen van de markt genomen.
Ook voor gerst en haver was de vraag gering en de regee. ring is voorloopig niet in staat haar voorraad gerst tot den
tot nu toe door haar gehandhaafden minimuniprjs van

f
450 te liquideeren.
Lijnzaad werd door de tweede hand ‘oortduren.d lager
aangeboden dan waartoe nieuwe zaken mogelijk blijken.
De export van olie wordt zoo4anig bemoeilijkt, dat slechts
geringe hoeveelheden uitgevoerd kunnen worden en waar
de ljnolie-industrie steeds bij uitstek een exportindustrie
was, is het te begrijpen, dat do iudustrie door deze -maat-
regelen gevoelig beïnvloed wordt.

SUIKER.

–

De weersgesteldheid bleef gunstig voor de bietvelden;
de beetwortels konden zoowel ten opzichte van gewicht als ook gehalte zich verder krachtig ontwikkelen. Een bezwaar
blijft in Duitschland nog steeds het gebrek aan werk-
volk, waardoor de velden niet voldoende van onkruid

gereinigd kunnen worden. Ook maakt men zich nu reeds
ongerust betreffende de voorziening van voldoende brand-stof voor de fabrieken.
De zichtbare voorraden zijn volgens F.O. Licht:
1919

1918

1917
D,iitschland 1 Sept.’) 290.278

322.991

166.194 ton,,
Oostenrijk

1

ij 200.000* 250.000* 305.000*
Frankrijk

1
,,
‘)

10.416

26.680

39.012
België

1

‘)

48.500*

50.539

13.824
Nederland

1 Aug. . .

33.840

40.984

89.481
Engeland

1
,,
.. 418.814 . 303.434

140.248

Totaal Europa 1.001.848

994.628

753.759 tons
V.
S.
v. N. A. 17Juli ..

92.467

65.748

241.323
Cubahavens 21 ,, .. 1.057.567

754.993

572.209

Totaal ……2.151.882 1.815.369 1.567.291 tons
* Raming. 1) 1918/17116.

Op 1 September is in Engeland het preferentieele
tarief voor koloniale suiker van kracht geworden, waarbij
op deze suiker 5/6 van het gewone invoerrecht betaald wordt. De Royal Commission heeft 175.000 tons witte
Mauritius-suiker – dus bijna den geheelen oogst –
gekocht tot Sh. 491- t 511-, al naar gelang van de kwaliteit,
hetgeen bij een koers van 11,50 gelijk staat met ongeveer f
35,- per picol. Bij eena vergelijking met Java-suiker
moeten hierbij nog de voorkeursrechten en de goedkoopere
vracht in aanmerking genomen worden. In elk geval is dit
voor de Mauritius-planters eene schitterende transactie.
De Amerikaansche regeering heeft het verbod van
uitvoer van Granulated tot 1 October verlengd, hetgeen voor
de snikervoorzieniog van Europa een belangrijk besluit is.
Op Java heeft de suikerinarkt weer eens groote emoties
ondergaan. De prijs voor disponibele witte suiker viel
tengevolge van groot aanbod uit de tweede en derde hand
met ongeveer
f
10,- per picol tot
f
28,- eerste kosten, waartoe afdoeningen plaats vonden. De geïnteresseerde
Chineesche handelaren en speculanten zijn thans doende
een trust te vormen, ten doel hebbende een minimum-prijs
vast te stellen van – naar verluidt –
f
30,- per picol
en alles wat beneden dezen prijs aangeboden wordt op te
koopen. De fabrikanten zullen door deze plotselinge daling waarschijnlijk niet getroffen worden, daar zij den geheelen
oogst van dit jaar reeds verkocht hebben en bij hunne
laatste verkoopen tot de hoogste prijzen waarschijnlijk voldoende garanties bedongen hebben. Wel heeft deze

…

T

•

•

•

.

.
830

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

.

3 September
1919′

depressie invloed op

oogst 1920,

waarvoor koopers zich
Sleeploonen naar Mannheim werden genoteerd met 30 tot
tijdelijk teruggetrokken hebben.

De afschepingen van Java
33 pf. per Centoer. De waterstand te Caub was einde der
gedurende Juli bedroegen1.42.00b tons tegen 108.000 tous.
week Meter

1,89.

De sleeploonen van Rotterdarn naar de
•
verleden jaar
Ruhrh’vens w erden genQteerd met 50 cents tarief

80/65
Cuba -statietiek:

1919

1918

1917
•
cents per last. Bevrachtingen naar de Ruhrhaijens kwamen

Ontv. der week tot 16 Aug.

30.000

24.053

19.992 ton
bijna niet voor.

Wegens het nijpend kolengebrek aan de

Totaal sedert 1 Dec.
1)
. . . .
3.599.288 3.117.580 2.876.953

,,

‘
Ruhrhavens worden geen schepen van Ruhrort naar Neder-

Werkende fabrieken ……:

8

12

ij
land vor kolenreizen bevracht.

,

Exp. der week 19-26 Juli

50.412
. –
61.523

78.354-

,

•
.
•

,

:
•
Tot. exp. 1 Jan.-26 Juli .. 2.412.0112.235.079 2.308.694

,,
.

SCHEEPVAART.
iDxp. U.K. 1 Jau.-26Juli

387.244,

573.032

599.893

,,
0

GRAAN

•

.
Frankrijk

,,

,,

72.196

7.400

55.188

Petra.
Odes3a
Au. Kust
Ver. Staten
San Lorenzo
Totaal voorraad op 28 Juli1-.047.946

722.150

515.897.
1
i)

1918/17/16.
Data
grad
/
Londen
Rotte,.
JAVA-KINABASTEN.
dom
Rotte,.
&1tol
Rotte,-
Enge.

(Opgave van het Kina-Bureau).

25/30 Aug. 1919

–

–

‘)f90
–
2)
816

201-

1901-
De Standaard’Unit ioor, de toéwijzing van 27 Augustu4
1919 is krachtens de bepaling van art. 1 der nadere over-
18/23

,,

1919

—

–

1)/90
–
2)
8/6

200/-

190/-
eenkomst, gehecht ,aan’ de2e Kina-overeeukomst, onvranderd
26/31

Aüg. 1918

–

–

.
.-

501-

-.
.

2251-
vastgesteld op 6,34 Cts.

De Pharmaceutische tJnit-Limite
27 A./l Sept. 1917

–

–

f7-

30/-

f
52,26 145/-
voor den verkoop van pharmaceutische basten in de veiliug
,irii

1914

lid.

7/3

1111
1
/
4

12/-

121-
.1/112/
4

van 2 October 1919 is vastgesteld op 16 60 Cts

conform
de bepalingen onder art 9 van de 2e Kina overeenkomst
KOLEN
Amsterdam-29 Augustus 1919.

–
Carduff
Oostk. ‘Engeland

IAJA TUP

” ”
Data
Lor.
a’caux
Genua.
Port

Satd-
La
Plata

–

dam
Roter

Gothen.
burg
(ilerleid tot 1/1 Kisten.)
Rioter

Voorraad 3146Ii 1919

‘.

.

81591
25130 Aug. 19198) 541-

4716

4619

48/-

f
10,- Kr.30
Sedert aangevoerd

…………………40172
18123

,,

1919
2)

25/6

47/6

47/6

40/-

‘lO,- ,,

30

121763
Sedrfeleverd

.
……………….14565

.1!
26/31Aug.1918

69/-

10113

2001-

120/-

–

,,205,-
27 A./l S. 1917

69/-

10113.

1601-

110/-

–

,,200,-
Juli 1914 fr

7,—

71-

7/3

1416

3/2

4/-
Voorraad heden.,………..

…, …….107198

‘in
Waarvan

de eerste hand ………….

69683

‘
.

DIVERSEN.

Bombag
West
Birma
West
Vladia.
stack
chili
West
–
Amsterdam, ,30 Augustus 1919.

,.
Data
Europa
(d. to.)
Europa
(rUit)..
W&
Europa
Europa
(aalpete,)
:VERKEERSWEZEN.

‘

I

–
R JNVRT.
25130

Aug. 1919 ……

140/-

2151-
4
)

–

–

In

de ‘afgeloopen

week, bleven

de v,êrsehepingen in de
26/31

Aug… 1918…

..

275/-

5d07-

r

190/-

…

Ruhrhavèn

,vei’e beneden
hit.
nörmal- tengevolge van de

.
18123

,,

1919 …
……140/-

2151-
4
)

–

–

27 A;/1.Sept. 1917…..

-‘;’

4801

–

1901-
wanorde,

die nog steeds

in het Ruhr-zijngebied heersclit..
–
Juli

1914 …….
.14/6

‘

1613

25/-

–
22/3
Aangezien het aanbod- vairschepen de vraag overtrof en e4
dus tamelijk veel s’cepen werkloos liggen, heeft de

c/1i
‘

..

.-

–
‘

1).
Per ton, s(tukgoe.d.,

8)

Voor Britsche: schepen.

persvereeniging

,,Jus èt J’ultici’a” te Ruhrort getracht, de
,

)
Voor neutrale schepen onder geallieerde time charter.
,
iceders zooveel mogelijk in haar vereenl),ing op te nemen
)

rij

teieinde gezaménlijk ‘de vrchten op te”drjven.

Een offi
P
1
Crq

rter van 490 16,. zwaar, Odeasa per unit, Ver. Staten

cie1e noteering had
echter
pit.p1at,s.

” ‘-‘

‘
(
‘Overige. noteeiingei per ton, van,
1015′ K.G.

ADVERTENTIËN

GEBROEDERS CHABOT
KONINKLIJKE

ROTTERDAM ‘

‘–
HOLLANDSCHE

LLOYD

KASSIERS en MAKELAARS in ASSLJRANTIEN
AMSTERDAM
– ..
,’•,

Deposito’s. – Rekening-Côurazit

– Franço 9èqueRekening
.

Geregelde Passagiers- en
‘

Aan en Verkoop van Wissels ophet Buitenland – Aan en Ver
n
Vrachtdiest met nieuwe,

koop van Fondsen. – Braarneiiiing en Adrninistratie-vanEffecten..
moderne post-stoornschepen

-.

–
,

TVSSCHEN

Oorlogs-, Transport-, Cas.co-, Brand-, Diefstal- ,e.a. verzekeringen

AMSTERDAM

van eiken aard.

t

.
–

EN

Accountantskanto’or

ZUIDAMERIKA

James Polak
1
DOVER,
(Lid Ned. Inst. v. Accountants)
•

•
LISSABON,

LAS

PALMAS,’ P’ERNA’MBUCO,

POSTHOORNSTEEG 7 B
‘
BAHIA, RIO DE JANEIRO, SANTOS, MONTE-,

– ROTTERDAM..’

–
– VDE

en ‘BUNOS AIRES.-‘
–

,

–

,.

-,

3 September 1919

EC0NOMISCHSTATISTSCHE BERICHTEN

831

NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP

Wilto
–
n’s MachinefabriekenScheepswerf

ROTTERDAM
Scheepsbouw en Machinefabriek

Speciale inrichting voor reparatiën ‘van eiken omvang

Drie droogdokken met iichtvermogen tot
14000
ton

Dwarshiiing

Drijvende kranen met lichtvermogen tot
120
ton

Telefoon: 7303 en 7304

Telegramadres: ,,WILTON” Rotterdam

WERKSPOOR, AMSTERDAM

Land- en Scheeps-Machines – Dieselmotoren

Installatiên voor Suikerfabrieken – Polderbemalingen

Rollend Spoorwegmateriëel – IJzerconstructiên

GEBROEDERS SCHEUER

Auuradeurs en Assurantiebez.rgers

Expediteurs en Cargadoors

AMSTERDAM EN ROTTERDAM

Verzekering van Koopmansgoederen tegen

transport, molest, brand en diefstal tegen

concurreerende premiën.

ONTVANG-
EN
BETAALKAS

NIEUWE DOELENSTRAAT
20-22

AMSTERDAM

DEPosITo’S VOOR 1
JAAR
FIXE 4 PCT.

GRLDEN OP DEZEN TERMIJN GESTORT ZIJN NA AFLØOP VAN HET
JAAR ZONDER OPZEGGING BESCHIKBAAR.

NIET OPGEVORDERD ZIJNDE, WORDT DE POST STILZWIJGEND VOOR
GELIJKEN TERMIJN VERLENGD.

DE RZNTE KAN NAAR VERKIEZING PER KWARTAAL, PER HALF JAAR
OF PER JAAR ONTVANGEN WORDEN.

FRÂNSCH-HOLLANDSCHE

OLIEFABRIEKEN

,,CALVE – DELFT”

TE DELFT

ARTIKELEN
t

Delftsche Slaolie

Arachide-olie

Sesam-olie

Soya-olie

Bakkers-olie

Plantenvet Delfia

Cocos-olie N. 0. F.

Grondnotenkoeken en •meel

Sesamkoeken en .meel

Cocosmeel

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Het vraagstuk van de geidruimte in Nederland en de

goudpolitiek van de Nederlandsche Bank

met bij1ae:

Nederlandsch-Oost-Indiê en deGcld-Exchange-Standaard

door
Mr.
G.
VISSERING

–

Prijs
f
1,50

Verkrijgbaar bij
den Boekhandel en
bij
NIJGH & VAN DITMAR’S UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ,
Rotterdam

832

ECONOMISCH-STA”ISTISCHE BERICHTEN

3September 1919

HEEMAF

Telefoon Nos. 54, 82 en 119

ELECTRISCHE

APPARATEN• EN
INSTRUMENTEN

HENG 0

Telegram-Adres: HEEMAF-HENGELO

ELECTRO

MOTOREN EN

GENERATOREN.

COMPLETE ELECTRISCHE INSTALLATIES

– XV. W. vao Upielps

St
.
00mboot- en Tpanspoptondepnemiangen

ROTTERDAM

Reedors,;Çargadoors, Expediteurs, Zeebevrachtingsagenten

‘T
i
Telegramadres: FIAT.

Telefoonnummers: 1958, 1977, 1997.

PRACTISCH EFFECTEN BOEK

ter vereenvoudiging van administratie en

ten gebruike voor de vermogensbelasting

Prijs f 1,25

Verkrijgbaar bi, den Boekhandel en bi, NIJGH & VAN D1TMAR’SUITG.-MIJ. Rotterdam

MAATSCHAPPIJ

voor

Solieeps- en Werktnigbollw

,FIJENOORD”

ROTTERDAM

Kruisers – Torpedobooten

Onderzeebooten.

Maiistoomsc1epen

Vrachtatoomschepen

Baggermateriaal

Machine-installaties

tot 65000 P.K.

Scheeps-Zoelly-Turbjnes

Machines en apparaten voor

Suikerfabrieken. enz.

Internationale

n
*voerm
l
es,se

Frankfort a/d. Main,

Open voor déelnerning uit Binnen en Buitenland.

Aanvragen en aanmeldingen. aan het
Mess-Arnt Frankfurt an. Main,
Festhalle.

lnforrnatiébureau voor Holland: N 1erlandsche Kamer van Koophandel,

Amsterdam, Singel 326, 6ja1res den Heer A. E. von Saher.

1-15 October 1919