■ Arne Maes (BNP Paribas)
Om te onderzoeken in hoeverre supersterbedrijven de afgelopen decennia veranderden, heeft organisatie-adviesbureau McKinsey gegevens verzameld van bijna 6.000 van de grootste publieke en private bedrijven met een gemiddelde jaarlijkse omzet van één miljard dollar of meer. Deze bedrijven werden gerangschikt volgens hun economisch resultaat: geïnvesteerd kapitaal, vermenigvuldigd met het verschil tussen de kapitaalopbrengst en de kosten ervan (WACC). Daaruit bleek dat de bedrijven in het hoogste deciel zo’n tachtig procent van de totale winsten van de hele sector ontvangen. In de studie worden deze bedrijven de ‘supersterren’ genoemd.
Wanneer de periode 2014–2016 vergeleken wordt met 1995–1997, is het opvallend dat de discrepantie tussen de minst en meest rendabele groepen sterk toenam. Terwijl het gemiddelde economische verlies voor de groep in het laagste deciel in de vorige periode nog zo’n miljard dollar per bedrijf bedroeg, is dat ondertussen op gelopen tot bijna 1,6 miljard, gecorrigeerd voor inflatie en uitgedrukt in prijzen van 2016. Omgekeerd ging de gemiddelde winst van een bedrijf in het hoogste deciel erop vooruit: van gemiddeld 850 miljoen naar bijna 1,4 miljard dollar.
Dat hoeft niet te betekenen dat supersterbedrijven onaantastbaar zijn: een economisch resultaat in het hoogste deciel is geen blijvende garantie op succes. Uit het rapport blijkt namelijk dat slechts de helft van de bedrijven uit het hoogste deciel daar tien jaar later nog steeds deel van uitmaakt. Daarnaast komen de best presterende bedrijven in vergelijking met twintig jaar geleden uit méér verschillende sectoren en nam ook de geografische diversiteit toe.
De toenemende rendabiliteit van ‘supersterbedrijven’ speelt mogelijk een belangrijke rol bij de toenemende ongelijkheid in lonen. Een werknemer van een excellerende firma kan immers aanspraak maken op een mooiere beloning dan een even getalenteerde collega die aan het werk is bij een minder broertje. Als ‘supersterbedrijven’ steeds machtiger worden dan kunnen zij hun werknemers ook steeds meer betalen, wat dan deels de groeiende ongelijkheid kan verklaren.
