Vergrijzing: uitdaging tot innovatie
Aute ur(s ):
Overmars, P.F.M. (auteur)
De auteur is lid van de raad van b estuur van de Achmea Groep, voorzitter hoofddirectie Zilveren Kruis en lid van het bestuur van het Verb ond van
Verzekeraars.
Ve rs che ne n in:
ESB, 81e jaargang, nr. 4055, pagina 367, 24 april 1996 (datum)
Rubrie k :
Verzekeren in de praktijk
Tre fw oord(e n):
pensioenen
De oudedagsvoorziening en met name de financiering ervan staat in het middelpunt van de belangstelling. In deze korte bijdrage wordt
getracht de oudedagsvoorziening en de vergrijzing in een realistische context te plaatsen. De demografische ontwikkeling brengt
omvangrijke uitdagingen mee. Deze uitdagingen moeten overheid, verzekeraars, zorgveld, ouderenorganisaties en de ouderen zelf
gezamenlijk oplossen. Het prikkelt tot nieuwe creatieve wegen, en leidt hopelijk tot echte innoverende doorbraken.
Vergrijzing
Vergrijzingstrend wordt versterkt door het verschijnsel ‘dubbele vergrijzing’: vanaf 2025 wordt de naoorlogse geboortengolf tachtig jaar,
een leeftijd waarbij het beroep op zorgvoorzieningen flink toeneemt. Vergrijzing is gekoppeld aan ontgroening: er zullen steeds minder
jongeren zijn om ouderen professioneel of in mantelzorg/vrijwilligerswerk op te vangen. De samenleving zal wat dit knelpunt aangaat, toe
moeten naar een soort revitalisering van verzorgende en verplegende beroepen, vooral wat de arbeidsvoorwaarden betreft. Een oudere
verzorgen moet meer status en een redelijke beloning krijgen.
Zorginnovaties
De ouderenzorg staat door de vergrijzing voor een enorme uitdaging. Inspirerend is dat overheid, zorgveld en verzekeraars al met een
aantal nieuwe elementen aan het experimenteren zijn, bijvoorbeeld met persoonsgebonden budgetten en nieuwe vormen van
ouderenhuisvesting. Dat betekent dat de ouderenzorg geen sluitpost meer is, maar dat in toenemende mate geluisterd wordt naar wensen
en behoeften van de seniore klant en dat vervolgens innovatieve wegen worden ingeslagen. Noodzakelijk is dan wel dat via wet- en
regelgeving de financiering en andere randvoorwaarden snel en creatief kunnen worden ingevuld. Voorop moet staan dat voor de groep
ouderen die ook in de toekomst op alleen de AOW is aangewezen (schatting: 20% van de ouderen) er een goede basisvoorziening van
zorg en ouderenhuisvesting gegarandeerd blijft. De Nederlandse maatschappij zal deze vorm van solidariteit moeten en waarschijnlijk
ook kunnen opbrengen. Naast deze basisvoorziening blijft er dan genoeg ruimte over voor private aanbieders om via individuele en
aanvullende pakketten de seniore klant, die meer kan of wil besteden, van dienst te zijn.
Mondige ouderen
Maatschappelijk gezien staat een ieder van ons voor de uitdaging de traditionele visie op ouderen bij te stellen. Er wordt a.h.w. nog
getobt met een beeld van ouderen dat is gebaseerd op een beeld van onze grootouders. Feiten zijn dat ouderen langer leven, minder ziek
worden en ook later ziek. De ‘nieuwe oudere’ wil dit langere leven zinvol invullen door zo mogelijk langer door te werken of mee te draaien
in politieke en maatschappelijke organisaties.
Waar het om gaat is dat overheid, zorgveld en verzekeraars oog en oor krijgen voor deze mondige ouderen. Ze weten namelijk wat ze
willen en zullen dat ook actief proberen te krijgen. Ouderen zijn nu reeds maar zeker over enkele jaren zowel electoraal als qua koopkracht
een factor van betekenis. Kortom: het loont om naar ze te luisteren.
Provenieren
Verzekeraars zullen op een gedegen en klantgerichte wijze zowel het basispakket als het aanvullende deel van de ouderenzorg uitvoeren.
Hierbij is niet uit te sluiten dat nieuwe coalities ontstaan tussen verzekeraars, woningbouwverenigingen, pensioenfondsen, woonvormen
voor ouderen, thuiszorgorganisaties enz. Iedere partij kan namelijk op zijn beurt iets toevoegen aan een onbezorgde
oudedagsvoorziening.
Wij zijn binnen Achmea bezig het product- en dienstenpakket aan ouderen te gieten in de vorm van een ‘full-service menu’,
Proveniersplan genaamd. In eerste instantie gaat het om integrale thuiszorg, met onder meer alarmvoorziening, hulp in huis en bij
reparaties en beveiliging. Tevens bevinden zich in het plan op ouderen toegesneden financiële producten zoals aflossingsvrije
hypotheken. De diensten worden via een helpdesk geregeld, die contact kan leggen met andere hulpverleners. Doel van het
Proveniersplan is senioren mogelijkheden te bieden zo lang mogelijk in hun woonomgeving te blijven. De eerste resultaten zijn
bemoedigend. Het is innoveren voor een groep ouderen, die qua aantal maar ook qua zorg, aandacht, koopkracht en wensenpatroon in
belang aanzienlijk zal groeien.
Copyright © 1996 – 2003 Economisch Statistische Berichten ( www.economie.nl)