Stel je wilt een geldbedrag aan iemand overmaken. In Nederland gaat dat heel eenvoudig via internetbankieren. In Amerika, waar ik momenteel verblijf, gaat het anders. Daar zullen de meeste mensen een cheque uitschrijven om iemand anders geld te doen toekomen.
Een cheque, wat was dat ook alweer? Heel vroeger betaalde mijn moeder wel eens met een cheque in de supermarkt. Die haalde ze uit haar chequeboek, vervolgens vulde ze het gewenste bedrag in, ondertekende ze de cheque, liet ze haar bankpas aan de cassiere zien en dan waren de boodschappen afgerekend. Heel veel herinneringen heb ik niet aan die cheques. Al snel verdween dit betaalmiddel en kwam de pinpas ervoor in de plaats.
In Nederland zijn cheques dus een prehistorisch betaalmiddel. Niettemin krijg ik toch nog wel eens een buitenlandse cheque toegestuurd. Wetenschappers beoordelen elkaars artikelen (peer review). Om te stimuleren dat zo’n review op tijd wordt afgerond wordt er soms een geldbedrag aan de referee in het vooruitzicht gesteld als hij of zij de review voor de deadline afrondt. Om erg grote bedragen gaat het dan niet, bijvoorbeeld 100 dollar. De uitbetaling van dat bedrag vindt dan soms via een cheque plaats.
Inmiddels heb ik het opgegeven om zo’n cheque bij een bank in Nederland in te wisselen. Sommige banken accepteren geen cheques en andere rekenen belachelijk hoge transactiekosten. Gelukkig gaan steeds meer wetenschappelijke tijdschriften over op moderne betalingsmiddelen en maken ze het bedrag gewoon over naar je bankrekening. Maar vooral Amerikaanse journals blijven vasthouden aan die antieke cheque.
In januari van dit jaar ontving ik weer eens zo’n Amerikaanse cheque van 100 dollar. Aangezien ik nu voor het werk in de VS zit leek me dat een mooi moment om die cheque bij een lokale Amerikaanse bank te verzilveren.
Bankkantoren zijn er nog zat hier in de VS. Niettemin ging het innen van de cheque hier niet erg soepel. Als je geen klant bent bij de bank is het sowieso lastig en moet je bovendien weer transactiekosten betalen. Uiteindelijk heb ik de cheque “overgedaan” aan mijn nicht die hier woont. Daarvoor moest ik bij haar bank in het bijzijn van de bankmedewerker mijn vingerafdruk op de cheque stempelen. Vervolgens heeft mijn nicht de cheque op haar bankrekening laten bijschrijven en mij 100 dollar gegeven. Mission completed: cheque verzilverd en geen transactiekosten betaald.
In Amerika wordt dus nog volop gebruik gemaakt van cheques. Het is zelfs ongebruikelijk om geld naar een bankrekening over te boeken (de zogenaamde wire transfer). Het gebruik van cheques is historisch zo gegroeid in dit land dat een enorme hoeveelheid banken heeft (momenteel nog zo’n 6000). Banken hadden geen gemeenschappelijke infrastructuur, maar konden voor het innen van cheques gebruik maken van de faciliteiten van de Federal Reserve Bank. Zo hadden ze op goedkope wijze toegang tot een systeem om geld van de ene naar de andere rekening over te maken. Het overboeken van geld zoals wij dat in Nederland doen zou een heel dure infrastructuur vereisen.
Het is overigens wel het doel van de Fed om in de toekomst alle betalingen elektronisch te laten verlopen. Een eerste stap in die richting is dat cheques nu ook elektronisch geind kunnen worden via een app op de smartphone van de ontvanger van de cheque. Maar een betalingssysteem zoals in Nederland is voorlopig nog toekomstmuziek.
Er wordt wel eens gezegd dat Europa minimaal tien jaar achterloopt op Amerika. Het betalingsverkeer lijkt een uitzonderingsgeval. Het Nederlandse/Europese betalingssysteem (met het IBAN bankrekeningnummer) is toch een stuk handiger dan dat gedoe met cheques.
Auteur
Categorieën