■ Wim Goes (DNB)
Het rentetarief dat Nederlandse banken betalen over het spaargeld van huishoudens neemt al jaren gestaag af. Ook in andere eurolanden is eenzelfde tendens zichtbaar. Aan de vraagzijde hebben banken de laatste jaren relatief minder middelen nodig door een afzwakking van de kredietverlening. Aan de aanbodzijde zijn de kosten van alternatieve bronnen van financiering op de financiële markten afgenomen.
De Nederlandse banken betaalden de afgelopen jaren meer rente aan Nederlandse huishoudens dan de banken in de meeste andere eurolanden. Zo bedroeg begin 2012 de spaarrente op gemakkelijk opneembaar spaargeld in Nederland 2,36 procent, oftewel ongeveer zestig basispunten boven het gemiddelde in het eurogebied.
Inmiddels is de Nederlandse spaarrente afgenomen en zelfs onder het eurogebied-gemiddelde uitgekomen. In maart 2018 betaalden Nederlandse banken over het gemakkelijk opneembaar spaargeld (met 292 miljard euro ongeveer 85 procent van het spaargeld van huishoudens bij banken) een rente van 0,13 procent, dat is ruim dertig basispunten onder het eurogebied-gemiddelde (figuur). Het is voor het eerst sinds het begin van deze statistiek in januari 2003 dat de spaarrente van Nederlandse banken zo substantieel onder het gemiddelde in het eurogebied ligt.
De afgenomen spaarrente heeft vermoedelijk ook gevolgen gehad voor het spaargedrag van huishoudens. Zo hebben huishoudens de afgelopen jaren relatief veel middelen van de spaarrekening onttrokken. Vermoedelijk hebben ze dit gebruikt om schulden, waaronder woninghypotheken, af te lossen, of om te investeren in andere hoger renderende producten. Daarnaast zijn de middelen op lopende rekeningen toegenomen, vermoedelijk doordat het renteverschil tussen lopende rekeningen en de spaarrekening steeds kleiner is geworden.
De rente op deposito’s met een vaste looptijd – in Nederland zo’n vijftig miljard euro in omvang – bedraagt in Nederland momenteel gemiddeld 1,51 procent. Ook deze rente is de laatste jaren afgenomen, maar ligt nog wel 1,14 procentpunt boven het gemiddelde in het eurogebied. Het positieve verschil wordt hier veroorzaakt doordat in Nederland de aan de bankspaarhypotheek gekoppelde spaarrekeningen in deze categorie zijn meegenomen. Op deze spaarrekeningen wordt doorgaans een rentepercentage ontvangen dat identiek is aan de hypotheekrente, die meestal hoger is dan de gemiddelde spaarrente.
Auteur
Categorieën