.
Redactioneel ESB
Dichter bij de burger
B
men. Het CPB bracht al in 2013
ij grote jeugdzorginde voor- en nadelen, en de kansen
stellingen wordt de
en risico’s van de decentralisaties in
boekhouder belangrijkaart en ruim een half jaar geleden
ker dan de zorgverlevolgde een rapport met beleidsinner, concludeerde NRC handelsstrumenten die deze kunnen beïnblad vorige week. Wat is hier aan
vloeden. De nadelen van afwezige
de hand? Het zijn de tweede orde
inkoopmacht en hoge contractkoseffecten van de decentralisaties. In
ten springen daarbij in het oog,
de eerste orde ging het vooral om
samen met het risico op onderinde vraag of gemeenten het wel zulvestering in zorg door financiële rilen redden om belangrijke taken als
sico’s voor de gemeente. De gesugjeugdzorg op zich te nemen.
gereerde oplossingen gaan helaas
De boekhoudproblemen van
geheel eenzijdig uit van het weer
zorginstellingen ontstaan nu als
opschalen van uitvoeringstaken
tweede orde effect, omdat het
via bovenlokale samenwerking in
schaalniveau van deze grote zorginSandra Phlippen
regionale transitie arrangementen.
stellingen was ingesteld op centraal
Hoofdredacteur ESB
Voor jeugdzorg is de verwachting
aangestuurde inkoop van zorg.
s.phlippen@sdu.nl
dat voor negentig procent van het
Nu jeugdzorg een gedecentraliseergemeentebudget bovenlokaal word
de aangelegenheid is, blijkt de grote
samengewerkt. Ook het NRC
zorginstelling met tig-tal gemeenten met ieder hun eigen inkoop-, en factureringseisen van commentaar gaat uit van een onvermijdelijk opschalen van
doen te hebben. Dat levert zoveel transacties op, dat er extra zorg inkoop om zodoende de grote zorginstellingen admiboekhoud personeel moet worden aangetrokken om het nistratief te ontlasten.
geld voor de te verlenen zorg te innen. En op die te verlenen Als we ‘dichter bij de burger’ een eerlijke kans willen geven,
zorg zelf wordt ook bezuinigd wat in ieder geval ten dele zal waarom wordt dan de optie om ook de zorgaanbieders te
neerkomen op minder zorg. Meer administratie voor min- laten decentraliseren niet serieus bekeken? Jeugdzorg op
der zorg dus. Dat was nou precies niet de bedoeling van dit lokaal niveau heeft maar met een gemeente en dus een procedure te maken. Uiteraard met uitzondering van bovenlohele project.
kale netwerken voor hulpverleners gespecialiseerd in zware
Wat was dan ook alweer wel de bedoeling?
Het idee is, dat door dichter op de burger te zitten, er eco- gevallen waarvan er gemiddeld maar 4 in een gemeente
nomies of scope (synergievoordelen) ontstaan. Zowel in de rondlopen.
vorm van meer ervaren kwaliteit door persoonlijke aan- TV programma’s als ‘het einde van de manager’ of mensen
dacht maar ook doordat er eerder een zorgbehoefte wordt als Jan Rotmans wijzen op de steeds grotere behoefte aan
gesignaleerd waardoor later, zwaarder (en duurder) ingrij- de arbeidsaanbodkant om in lokale zelfsturende en ICT gepen wordt voorkomen. Daarnaast is er de verwachting van dreven teams te werken. Het mag dan wel wat theatraal gemeer transparantie bij decentrale aansturing. Transparantie bracht worden, maar waarom niet uitzoeken of het werkt?
over de precieze zorgvraag maakt betere aansluiting op het Het zou voor de verandering ook eens om een kleine (haalaanbod mogelijk en reduceert onnodig en soms frauduleus bare?) ICT klus gaan: een netwerk voor een relatief kleine
aanbod. Ook voor de wel benodigde zorg helpt transparan- groep burgers, ambtenaren en hulpverleners.
tie om de vaak kluwen van transacties te vereenvoudigen. De synergievoordelen van dichter bij de burger hebben het
Uiteraard valt op dat dit ook prachtige verkiezingsleu- zwaar ten opzichte van de nadelen van het uitblijven van
zen zijn, maar laten we niet cynisch worden. Want van de schaalvoordelen. Ze zijn moeilijker te realiseren en moeilijnoodscenario’s die in 2014 waren voorspeld, zijn er in deze ker te monetariseren en hebben daarom dringend de steun
twee eerste gedecentraliseerde maanden nog niet veel waar van politiek en beleid nodig.
geworden (het ICT probleem van de persoonsgebonden
budgetten daargelaten). Het is dus ook zeker niet uitgesloten dat deze synergievoordelen zich zullen gaan voordoen.
De keerzijde van de decentralisatie is het uitblijven van
schaalvoordelen door versnipperde inkoop van zorg per
gemeente. Dit is waar jeugdzorg blijkens het NRC artikel
mee te maken heeft. Onverwacht kunnen we dat niet noeJaargang 100 (4704) 26 februari 2015
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
97