promotie
Een centraal thema binnen de
one-shot veilingen. Verder lopen
e
 conomie is het functioneren van
bieders die een aanbesteding
markten. Om inzicht te krijgen
winnen het risico op ernstige
in het functioneren van markten,
verliezen, wat zou kunnen
bestudeert het vakgebied genaamd
leiden tot een faillissement. De
industriële organisatie het stratesynergiemogelijkheden leiden
gische gedrag van bedrijven, de
tot hogere veilingopbrengsten
structuur van markten en de inter(lagere kosten) voor de verkoper,
actie tussen beide. Dit proefschrift
maar hebben negatieve  evolgen
g
bevat onderzoek op het gebied van
voor de bieders.
industriële organisatie en bestaat
De meeste aanbestedingsuit twee delen.
veilingen maken gebruik van
Het eerste deel bestudeert sequeneen eerste-prijs veiling. In dit
tiële veilingen met synergieën en
type veiling betaalt de hoogste
het tweede deel bestudeert een
bieder zijn bod. Het is echter
dynamische duopolie waarin bedrijbekend dat een veiling waarin
ven hun prijzen alternerend kunnen
de hoogste bieder het op een
bepalen. Wegwerkzaamheden,
na hoogste bod betaalt, een
Leufkens, K. (2008) Sequential
bouwprojecten, onderhoudsconzogenaamde tweede-prijs
Auctions and Alternating Price
tracten en zelfs frequenties voor
veiling, aangenamere eigenCompetition. Maastricht: Univer- schappen heeft (Vickrey, 1961).
draadloze communicatie worden
siteit Maastricht.
met regelmaat aanbesteed, mogeIn het proefschrift wordt aanlijk door verschillende overheden.
getoond dat voor deze situatie
Dit gebeurt steeds vaker door middel van een veiling.
een tweede-prijs veiling weliswaar resulteert in hogere
Deze openbare aanbestedingsprojecten hebben de
efficiëntie en opbrengsten voor de verkoper, maar dat
eigenschap dat ze zich herhalen over tijd. Empirisch
de kans dat de winnaars van veilingen met verliezen
is reeds aangetoond dat het winnen van meerdere
blijven zitten ook groter is. Een experimentele analyse
projecten kan resulteren in kostenvoordelen door
versterkt de conclusie dat eerste-prijs veilingen beter
synergieën. Deze synergieën kunnen tastbaar zijn,
zijn dan tweede-prijs veilingen voor een sequentiële
bijvoorbeeld het bezitten van speciale apparatuur,
veiling met synergieën.
of niet-tastbaar, zoals ervaring. Een gevolg van de
Het tweede deel van dit proefschrift bestudeert een
aanwezigheid van synergieën voor sequentiële veilindynamische duopolie waarin bedrijven hun prijzen
gen is dat de waarde van objecten in latere veilingen
alternerend kunnen aanpassen. In tegenstelling tot
afhangt van de uitslag van eerdere veilingen. In het
een simultane prijscompetitie kan nu slechts een van
proefschrift worden de gevolgen van de aanwezigheid
de twee bedrijven zijn prijs aanpassen in een tijdpevan synergieën in een sequentiële veiling met twee
riode. Het bedrijf dat zijn prijs kan aanpassen wisselt
objecten geanalyseerd. Het winnen van de eerste
na iedere periode en bedrijven bepalen hun prijzen
veiling maakt kostenvoordelen voor het tweede project
dus telkens voor twee periodes. De alternerende prijsmogelijk. Echter, gedurende de eerste veiling is de
competitie leidt tot fundamenteel ander evenwichtsexacte waarde van het tweede object nog onzeker.
gedrag dan in een simultane prijscompetitie, zowel
Bieders hebben dan in de eerste veiling van de reeks
voor een eindige als oneindige tijdshorizon (Maskin en
het probleem dat het onzeker is of ze kunnen proTirole, 1987). Het proefschrift toont aan dat in een
fiteren van positieve synergieën, aangezien ze nog
markt die zich kenmerkt door exogene schokken in de
geen informatie hebben over hun winkansen in de
marktvraag, het resulterende  venwichtsgedrag ertoe
e
tweede veiling. Verder zijn de waardeverdelingen van
leidt dat prijzen lager zijn voor een hoge marktvraag
de bieders in de tweede veiling asymmetrisch, aangedan voor een lage marktvraag. Hieruit kan worden
zien de bieder die de eerste veiling heeft gewonnen
geconcludeerd dat prijzen zich anticyclisch bewegen.
positieve synergiemogelijkheden heeft en de andere
bieders niet. Deze factoren maken dit tot een gecompliceerde biedomgeving.
Hoewel deze marktsituatie ook door anderen is
bestudeerd, bevat dit proefschrift de eerste analyse
Literatuur
van niet alleen prijstrends en opbrengsten voor verMaskin, E. en J. Tirole (1987) A theory of dynamic oligopoly, III :
kopers, maar ook de gevolgen voor bieders. Door de
Cournot competition. European Economic Review, 31(4), 947-968.
synergiemogelijkheden wordt het biedgedrag in de
Vickrey, W. (1961) Counterspeculation, auctions, and competitive sealed tenders. Journal of Finance, 16(1), 8-37.
eerste veiling zo agressief dat bieders slechter af zijn
dan wanneer er geen synergiemogelijkheden zijn.
Kasper Leufkens
Namelijk, de verwachte uitbetaling van de veilingreeks
Promovendus bij de vakgroep Algemene Economie van de
daalt voor een bieder naarmate de synergiemogelijkUniversiteit Maastricht
heden groter worden en is altijd lager dan in twee
638
ESB
93(4545) 17 oktober 2008