Vanaf 2013 kwam er jaarlijks een steeds groter deel van de bestaande woningvoorraad in handen van particuliere investeerders, omdat zij meer woningen kochten van eigenaars-bewoners dan dat zij aan hen verkochten. Maar sinds 2021 is die trend gebroken: voor het eerst sinds 2014 voegen investeerders per saldo weer woningen toe aan de koopwoningmarkt.
Vanaf het einde van de kredietcrisis in 2013 gingen met name particuliere investeerders meer woningen kopen om te verhuren. Dit resulteerde er jarenlang in dat particuliere investeerders meer woningen onttrokken aan de koopwoningmarkt dan dat zij eraan toevoegden.
De overheid concludeerde dat het groeiende marktaandeel van investeerders ten koste gaat van de kansen voor koopstarters. Daarom zijn er meerdere beleidsmaatregelen ingevoerd: zo betalen investeerders sinds 2021
8 procent overdrachtsbelasting, die per 2023 is verhoogd tot 10,4 procent. Daarnaast konden gemeenten per 2022 een opkoopbescherming invoeren, waardoor ze in sommige wijken tot een bepaald bedrag de opkoop van koopwoningen voor de verhuur kunnen verbieden. Tot slot wil het kabinet per 1 januari 2024 het middensegment van de huurmarkt reguleren, onder andere door het woningwaarderingsstelsel door te trekken tot 187 punten, en door van de handhaving een gemeentetaak te maken.
De wijziging van de overdrachtsbelasting per 2021 is duidelijk in de cijfers terug te zien (figuur). Veel particuliere investeerders haalden hun geplande overdrachten naar voren, en sloegen in de laatste maanden van 2020 alsnog hun slag. Dit zorgde voor een piek in de aankopen van particuliere investeerders in het laatste kwartaal van 2020, en voor een daling van hun aankopen in het eerste kwartaal van 2021. Sinds 2021 is het aantal aankopen door particuliere investeerders op een lager niveau gestabiliseerd.
De verschillende overheidsmaatregelen lijken het beoogde effect te hebben en het tot dusver ‘anekdotische bewijs’ in de media te bevestigen: de particuliere investeerders die woningen verhuren zien hun rendement dalen door beleidswijzigingen, en trekken zich deels uit de markt terug.
Auteurs
Categorieën