Nieuwe huurders van corporatiewoningen hebben steeds vaker een aanmerkelijk financieel vermogen, vooral degenen die uit een koopwoning komen. Dit leidt er mogelijk toe dat schaarse sociale huurwoningen niet terechtkomen bij de meest behoevende huishoudens.
De figuur toont dat in 2016 bij elf procent van de nieuwe huurders van corporatiewoningen sprake was van een aanmerkelijk vermogen, oplopend tot zestien procent in 2022. Forse indexatie van de grens in 2023 verlaagt het aandeel weer licht.
Ik beschouw een vermogen als ‘aanmerkelijk’ indien het de vermogensgrens voor het ontvangen van huurtoeslag overschrijdt. Deze grens ligt in 2025 op 37.395 euro (voor fiscale partners 74.790 euro) en wordt jaarlijks geïndexeerd. De ‘huurtoeslaggrens’ weerspiegelt het niveau waarboven huishoudens voldoende financiële buffers hebben om een groter deel van de woonlasten zelfstandig te dragen, en is derhalve het meest voor de hand liggende referentieniveau. Het vermogen van (gevormde) huishoudens wordt bepaald aan de hand van de vermogensstatistiek van het Centraal Bureau voor de Statistiek op 1 januari van het verhuisjaar. Met deze opzet worden gemiddeld 233.000 ‘nieuwe huurders’ per jaar geobserveerd over de periode 2016–2023.
Hoewel slechts een op de zes nieuwe corporatiehuurders uit een koopwoning komt, hebben zij veel vaker dan gemiddeld een aanmerkelijk vermogen: oplopend van 37 procent van de gevallen in 2016 tot 70 procent in 2022. Deze toename loopt parallel aan de prijsstijging van woningen in deze periode, waarmee verzilverde overwaarde een belangrijke factor lijkt te zijn.
In de toewijzingssystematiek van sociale huurwoningen speelt vermogen momenteel geen rol: er geldt enkel een inkomenstoets. Een additionele vermogenstoets zou kunnen helpen om sociale huurwoningen gerichter toe te wijzen aan huishoudens met de minste financiële draagkracht. Daarbij dient wel zorgvuldig nagedacht te worden over eventuele gedragseffecten zoals minder spaargeneigdheid bij (potentiële) sociale huurders en schenk- of leenconstructies om de vermogensgrens te ontwijken.
Auteur
Categorieën