Nieuw-Holland naar de beurs!
Dezer dagen wordt de inrichtingsstudie van de Kustlocatie Hoek van Holland – Scheveningen aan de ministers De Boer en Jorritsma aangeboden. De inrichtingsstudie is van de hand van stedebouwkundige A.
Bhalotra. Hij heeft acht eilanden ontworpen, die met
elkaar en met het vasteland zijn verbonden. Deze eilanden hebben ieder een eigen karakter. Bij de zuidelijke ligt de nadruk op recreatie en glastuinbouw, bij
de noordelijke op de woningbehoefte van de Haagse
agglomeratie. Verkeerskundigen van DHV en financiele rekenaars van Coopers & Lybrand hebben op
de meest voor de hand liggende vragen reeds een
antwoord gegeven. Hierdoor is een reeel beeld ontstaan van de ontwikkelingsmogelijkheden in dit nieuwe stuk Nederland.
De nieuwste studie van de Kustlocatie laat zien
dat deze plannen in hoge mate voldoen aan de geldende normen van duurzaamheid, zowel in ecologisch, in economisch als in sociaal opzicht. Om deze
reden zal het de procedures die rond de Planologische Kern Beslissing en de Milieu-Effect Rapportage
in acht moeten worden genomen, met glans kunnen
doorlopen. Op de grondexploitatie wordt een verlies
verwacht van twee miljard gulden, dat volgens de gebruikelijke werkwijze voor rekening van de schatkist
komt. Voor de private sector is van meer belang dat
de totale investering ruim/17 miljard zal bedragen,
waarbij de opbrengstpotentie zo groot is, dat het nog
maar de vraag is of er van enig tekort sprake is.
Als de politick een tot de verbeelding sprekend
bestuurlijk experiment zou willen aangaan, heeft zij
daarvoor nu een kans. Zij kan de private sector aanbieden om de verschillende inspraakprocedures te organiseren en de plannen verder uit te werken. De
overheid moet op haar beurt een infrastructurele inspanning in het vooruitzicht stellen die gemiddeld is
voor een lokatie waar 40.000 woningen worden gebouwd en andere economische activiteiten worden
ontwikkeld. Onder deze conditie kan de Kustlocatie
het eerste grote publiek-private project worden dat
voor rekening en risico van de marktsector tot ontwikkeling komt. Wie de lessen leert van de Kop van
Zuid (Rotterdam), de IJ-oevers (Amsterdam) en de
Wijkertunnel, weet dat veel van de aldaar gerezen
problemen zich in dit geval niet zullen voordoen.
Uniek in dit project is dat de Stichting Nieuw-Holland, een gelegenheidscombinatie van banken, projectontwikkelaars en ingenieursbureaus, mede-opdrachtgever van de studie van Bhalotra is geweest en
onder meer met de Provincie Zuid-Holland en de
rijksoverheid reeds mede sturing heeft gegeven aan
het proces in deze vroege fase van planontwikkeling.
De discussie over de wenselijkheid van de Kustlocatie is begonnen. De kosten per vierkante meter
zijn berekend en vergeleken met die in andere delen
van ons land. Bomhoff maakte er in NRC Handelsblad reeds een karikatuur van. Natuurbeschermers
geven openlijk uiting van hun mening dat de natuur-
ESB 22-11-1995
waarde wordt verminderd, nog
voordat het rapport is verschenen.
De Gemeente Rotterdam vreest wellicht dat de benodigde gelden voor
het Havenplan 2010 door dit project worden afgeroomd. Zo ontstaat
er een chaotisch tafereel waarin
weinigen zich bezighouden met de
vraag of hier sprake is van een
uniek concept dat vooruitloopt op
de eisen die aan het begin van de
volgende eeuw aan wonen en werken, aan landschap en milieu, aan
glastuinbouw en toerisme moeten
worden gesteld.
Institutionele beleggers en particulieren ervaren een tekort aan inWJ. de Ridder
vesteringsprojecten van voldoende omvang. Nederland zoekt werk en mogelijkheden om de op velerlei
gebied overvloedig aanwezige kennis zo produktief
mogelijk toe te passen. Voor risicodragende financiering van grote projecten is in deze tijd niet langer de
staat, maar de kapitaalmarkt de aangewezen vermogensbron. De vergelijking met de financiering van de
Kanaaltunnel gaat niet op. De aanleg van de Kustlocatie is geen technisch hoogstandje. De kunst van
het opspuiten van zand wordt reeds eeuwen beoefend en het vormen van een ‘zachte’ kust met veilige
duinen kan aan de Nederlandse ingenieur wel worden toevertrouwd. De kosten van de aanleg van de
Kustlocatie laten zich nauwkeurig berekenen. De
kracht van de Kustlokatie ligt in het maximeren van
de gebruikswaarde, in het vinden van de inrichting
die de meeste kwaliteit toevoegt waardoor de aantrekkelijkheid van dit deel van Nederland wordt vergroot. Hiervoor is participatie van zoveel mogelijk
partijen nodig. Het creeren van particulier aandeelhouderschap is een manier om dit te bereiken.
De kortste reactie van de ministers De Boer en
Jorritsma op het nieuwste plan Nieuw-Holland zou
kunnen zijn: “fascinerend en vernieuwend, laat de
private sector een procedure-voorstel uitwerken zodat de Tweede Kamer nog voor het zomerreces van
1996 kan besluiten dat ondernemend Nederland de
Kustlocatie ter hand neemt”. Als voorwaarde moet
worden gesteld dat alle besluitvormingsprocedures
in acht worden genomen, dat dit deel van Nederland
aan de hoogste eisen van duurzaamheid voldoet, en
dat de schatkist niet meer wordt belast dan bij een
andere locatie gemiddeld het geval is.
Een dergelijk voorstel is zonder precedent. Veel
overheden zijn er nog niet rijp voor, voor grote delen
van de private sector geldt hetzelfde. Geen innovatie
zonder verzet, maar het is meer dan de moeite waard
om bedrijven en instellingen uit te nodigen de handschoen op te nemen. Zodra zij hun analyse hebben
gemaakt, zal de conclusie geen andere zijn: NieuwHolland moet naar de beurs!