Data zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij en economie. Voor bedrijven zijn data belangrijk, zo niet zelfs essentieel, voor het verdienmodel en de concurrentiepositie, en ook overheden maken veelvuldig gebruik van data. Data zijn echter ook vaak privacygevoelig. Sinds mei 2018 is mede daarom de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van kracht in Europa. Toezichthouders hebben sindsdien de mogelijkheid om AVG-gerelateerde boetes uit te delen aan publieke of private organisaties. Nederland doet dat ook, maar de meeste hoge boetes zijn elders in Europa uitgedeeld.
De figuur laat per lidstaat zien hoeveel boetes van meer dan een half miljoen euro vanaf mei 2018 tot nu toe zijn opgelegd. In totaal zijn er zo’n 1.900 boetes bekend, waarvan 124 boven de half miljoen euro. Ongeveer de helft van de boetes is opgelegd vanwege de ontbrekende rechtmatigheid voor de verwerking van persoonsgegevens of het niet naleven van de AVG-beginselen, zoals dataminimalisatie en opslagbeperking. Qua aantal uitgedeelde hoge boetes neemt Nederland de vierde plaats in, de drie koplopers zijn Italië, Frankrijk en Spanje.
De figuur toont ook de gemiddelde hoogte van de 124 boetes. De maximale boete per overtreding voor bedrijven ligt vast op twintig miljoen euro, of op vier procent van de wereldwijde jaaromzet als deze meer bedraagt dan twintig miljoen euro. In Ierland en Luxemburg zijn de hoogste boetes uitgedeeld. In Ierland heeft de toezichthouder aan Meta Platforms, inclusief Whatsapp, een zestal boetes opgelegd oplopend van 225 miljoen tot 1,2 miljard euro. In Luxemburg heeft Amazon een boete van 746 miljoen euro gekregen. De gemiddelde hoogte van de 124 getoonde boetes bedraagt 32 miljoen euro en is met een mediaan van 1,9 miljoen euro rechts scheef verdeeld. In Nederland zijn de hoogste boetes uitgedeeld aan organisaties als de Belastingdienst/Toeslagen, UWV en het BKR.
In hoeverre de opgelegde boetes in verhouding staan tot de economische schade van gedupeerden is nog een open vraag. Net als bij boetes voor het overtreden van de mededingingsregels speelt bij de AVG-boetes ook de vraag hoe de hoogte van deze boetes zich verhoudt tot de (concurrentie)voordelen die het overtreden van privacywetgeving kan opleveren voor bedrijven.
Auteur
Categorieën