.
ESB Gezondheidszorg
Mening: Onjuist geïnformeerd
over risicoselectie in de zorg
Z
“Wat zegt die 98 procent? Hangt dat
orgverzekeraars
moepercentage niet af van de toevallige saten iedereen accepteren
wynand van de ven
menstelling van de portefeuille van de
voor dezelfde premie per
Hoogleraar aan de Erasmus Universiteit
verzekeraar? (…) Als dat namelijk het
zorgpolis, ondanks grote
Rotterdam
geval is en verzekerden wisselen van
verschillen in voorspelbare zorgkosverzekeraar, gaat die 98 procent direct
ten. Daarom ontvangen of betalen
onderuit. Dan zou het dus geen goede
verzekeraars voor elke verzekerde een
vereveningsbijdrage waardoor idealiter iedereen voor een ver- maat zijn.†Minister Schippers antwoordde hem: “Dat is niet
zekeraar financieel even aantrekkelijk is. Als dit niet zo is, kan het geval.†(Tweede Kamer, 2011b). Dit antwoord is onjuist.
risicoselectie leiden tot een afname van de solidariteit en de Om de kwaliteit van de risicoverevening te beoordelen is de
kwaliteit van zorg. Achmea heeft de Tweede Kamer gewaar- verklaringskracht op verzekeraarsniveau een onjuist criterium.
schuwd dat verzekeraars worden ontmoedigd te investeren Toch beoordeelt de minister de risicoverevening al jarenlang
in zorg voor chronisch zieken omdat de verevening hun hoge met dit criterium. Het juiste criterium is: Zijn er prikkels tot
kosten onvoldoende compenseert. Ook kan risicoselectie lei- risicoselectie? Zijn er groepen verzekerden die substantieel
den tot een ongelijk speelveld voor verzekeraars als chronisch worden onder- of overgecompenseerd? Dit criterium ontbreekt echter in het onderzoek naar de werking van de risizieken zich collectief aanmelden bij een bepaalde verzekeraar.
Minister Schippers (Volksgezondheid, VVD) heeft de Twee- coverevening dat de minister jaarlijks laat uitvoeren (Tweede
de Kamer onlangs geschreven dat de risicoverevening-2009 Kamer 2013).
goed in staat is de voorspelbare kostenverschillen tussen ver- De Tweede kamer zou er goed aan doen minister Schippers
zekeraars te compenseren. Vervolgens concludeert zij dat hier- de volgende vragen te stellen. Ten eerste: vindt u ook dat de
door ook de prikkels tot risicoselectie zo veel mogelijk worden verklaringskracht op verzekeraarsniveau een onjuiste maat is
om de kwaliteit van de risicoverevening te beoordelen? Zo nee,
uitgesloten (Tweede Kamer, 2013).
Aan onze studenten hebben wij de volgende tentamenvraag motiveer uw antwoord. Ten tweede: bestaat er voor de miljarvoorgelegd: ‘Bent u het eens of oneens met minister Schip- den euro’s AWBZ-zorg die in 2015 worden overgeheveld naar
pers dat als sprake is van een gelijk speelveld voor verzekeraars, de Zorgverzekeringswet en die extreem scheef verdeeld zijn,
er ook geen prikkels tot risicoselectie zijn? Motiveer uw ant- een geloofwaardig perspectief op effectieve risicoverevening?
woord.’ De meeste studenten gaven het juiste antwoord: de Zo ja, motiveer uw antwoord. Zo nee, is het dan niet verstanconclusie van de minister is onjuist. Een gelijk speelveld, dat dig de overheveling op te schorten? Ten derde: verzekeraars
wil zeggen een voldoende compensatie op verzekeraarsniveau, leiden voor verzekerden die het voorafgaand jaar een AWBZis een momentopname die ook afhangt van de toevallige por- indicatie hadden, gemiddeld een voorspelbaar verlies van 380
tefeuillesamenstelling (de groep aangesloten verzekerden) van euro op de basisverzekering (Tweede Kamer, 2012). Hoe gaat
de verzekeraars. Als bij imperfecte risicoverevening alle ver- u dit corrigeren? En de vierde vraag: kunt u ons informeren
zekeraars toevallig dezelfde portefeuillesamenstelling zouden over de omvang van de prikkels tot risicoselectie bij de beooghebben, is er een volledig gelijk speelveld, maar zijn er ook de risicoverevening-2015 voordat wij hierover beslissen?
prikkels tot risicoselectie. Omgekeerd geldt dat als er geen Voor de chronisch zieken is het te hopen dat de Tweede Kamer
prikkels tot risicoselectie zijn omdat alle relevante groepen ver- zich niet langer zand in de ogen laat strooien.
zekerden goed gecompenseerd worden, er een gelijk speelveld
is voor verzekeraars, ongeacht hun portefeuillesamenstelling.
Minister Schippers heeft met haar onjuiste conclusie ten on- LITERATUUR
rechte de suggestie gewekt dat het wel goed zit met de prikkels NZa (2013) Marktscan Zorgverzekeringsmarkt en beleidsbrief; weergave van
tot risicoselectie. De realiteit is dat de ondercompensatie voor de markt 2009–2013. Utrecht: Nederlandse Zorgautoriteit.
bepaalde groepen verzekerden oploopt tot meer dan duizend Tweede Kamer (2011a) Herziening zorgstelsel. Brief van de minister aan de
euro gemiddeld per persoon per jaar (NZa, 2013). Voorts is er Tweede Kamer, 29689(350).
bij het overstappen van zorgverzekeraar sprake van risicoselec- Tweede Kamer (2011b) Herziening zorgstelsel. Verslag, 29689(358).
tie en een ongelijk speelveld (Van de Ven et al., 2013).
Tweede Kamer (2012) Herziening zorgstelsel. Brief regering; RisicovereveHet is niet de eerste keer dat minister Schippers de Tweede ning, 29689(380), Bijlage 157337.
Kamer onjuist informeert over risicoverevening. Nadat zij had Tweede Kamer (2013) Herziening zorgstelsel. Brief regering; Werking risicogemeld dat de verklaringskracht van de risicoverevening op vereveningssysteem in 2009, 29689(492).
verzekeraarsniveau onverminderd hoog blijft op 98 procent Ven, W.P.M.M. van de, R.C. van Kleef en R.C.J.A. van Vliet (2013) Risicose(Tweede Kamer, 2011a), vroeg Kamerlid Mulder (VVD): lectie bij overstap zorgverzekeraar. ESB, 98(4673), 714–717.
188
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
Jaargang 99 (4681) 21 maart 2014