13 JUNI 1923
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Economisch~
‘St
‘
átistische
Ben*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL. NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
8E
JAARGANG
WOENSDAG 13 JUNI 1923
No. 389
f
INHOUD
BIz.
VKRLENC1NC DE
It
PRODUOTEN]IELASTINCEN vooa 1923
door
Mr. A. W. ilartrnan
……………………
518
Het Hof van Arbitrage der Internationale Kamer van
Koophandel te Parijs door
W. II.
Croockewit
……
518
De Mexicaansche Petroleumwet door
Mr. Dr.
II. II. A.
Van
Gybiand
Oosterhoff
……………………..
519
AANTEEKENINCEN:
Indexcijfers van groothandelspiijzen …………..
521
De Assurantieinarkt in
1922
………………..
522
J3ØJIKAANKONDIC.ING:
Dr. Ir. Ifan Tiauw Tjong w. i., i)e Industrialisatie
van China, bespr. door
Dr.
R.
de Warssel van
Cingelshovck
……………………………
524
Oviitzion’i’
VAN
TIJDSCI-IRI1iTEN …………………
526
MAANDCIJFERS:
Rsumd uit het ,,Monthly Bulletin of Statistics” ….
527
Handelsbeweging over de maand April
1923 …….
528
STATISTIEKEN EN OvEazicI-ITaN …………….
529-536
Geidkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
0-oederenhandel.
B ankstaten.
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE G’ESCHRIFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruin.s.
Redacteur-Secretaris van het weekblad:
D. J.
Wanink.
Secretariaat: Pieter de Hboghweg 122, Rotterdaim,.
A.angeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.
Telefoon Nr. 3000. Pöstchèque- en girorekening
Rotterdam No. 8408.
Aboivn:ementsprijs voor het weekblad franco p. p. in Nederland f 20,—. Buitenland en. Koion.iësvf 25,-
per jaar. Losse n’u.mmers 50 cents.
Leden en donateurs van. het Instituut ontvangen
het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertenties
f
0,50 per regel. Plaatsing bij abonne-
ment volgens tarief. Administratie van’abowaemer&ten
en advertenties: Nijgh & van. Ditnviir’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, A msterd.am, ‘s- Gravenhag e.
12 JUNI 1923.
Na een lichte ontspanning van cle geidmarkt direct
na cle maandswisseling liet een verdere verruiming
zich nog vrij lang wachten. Alleen op den alleriaatsten
dag der w.eek werd het aanbod van eall wat grooter
en konden ook wissels voor een fraetieager geplaatst
worden. –
:Do pro]ougatiercnte noteerde, op esn enkelen dag
na, 3h pOt.
*
t
Do balans van De Nederlandsche Bank geeft dit-
maal van een kleiie vermeerdering der disconteerin-
gen blijk. De post binnenlandsche wissels vertoont een
stijging van
f 1
miljoen. Deze
stijging
komt geheel
voor rekening van den Staat; het totaal der recht-
streeks bij de Bank geplaatste schatkistpromessen liep.
in de afgeloopen week va:n
f
2 millioen tot
f 9
millioen
op. Daarentegen geven de bleeningen een yrj aan-
zienlijke daling te zien. Het totaal van deze post
blijkt van
f
161,3 tot
f
135 milhoen te zijn teruggeloo-
pen. De daling betreft voornamelijk de effectenbelee-
ui.ngen en komt voor het grootste deel voor rekening
van de Hoofdbank.
– Het renteloos voorschot aan het Rijk verminderde
in de afgeloopen week met
f
1,1 millioen.
De zilvervoorraad der Bank stelde zich een kleine
f 200.000 hooger. De stijging van
f
2,1 millioe:n, die
cle post diverse rekeningen op de aetiefzijde der
balans te zien geeft, correspondeert voor het grootste
deel met de
gelijktijdige
daling van de post papier op
het buitenland.
De biljetteucirculatie daalde met f.16,1 millioen;
de rekeningcouraut-saldi liepen .f 3,1 millioen. terug.
Het beschikbaar metaalsaldo noteert f 4,1 millioeu
hooger dan verleden week.
S
De wisselmarkt was flauw gestemd. Bijna alle wis-
sels, ook Ponden en Dollars, waren lager. Marken
lwamen
Op
een nieuw laagterecord; Zaterdag werd
voor 0,00296 verhandeld. Ook Francs waren opnieuw
lager aangeboden. Voodoopig heeft het nieuwe aan-
bod van Duitschl.and, ondanks den goeden indruk, dien
het in Engeland heeft gemaakt, nog geen stimaleeren-
aen invloed op de wisselkoersen.
–
LONDEN,
9 JUNI 1923.
Ook nu weer zijn de groote sommen, die in het
begin van de maand in den vorm van rente op
egeeringsleeningen vrij waren gekomen, spoedig aan
de markt onttrokken; bovendien beschikt men nog
slechts over een klein bedrag Treasury
Buis,
die in
Juni vervallen, daar immers in de weken, die achter
ns liggen, de regeering ter verlichting van de geld-
jmarkt zulke groote bedragen heeft ingekocht. Dat
desondanks daggeld niet hooger noteerde dan 1y
4
pOt.
is slechts te verklaren door de geringe vraag naar
kort crediet. Saldo’s werden veelal op 1 pOt. gela-
• ten. Zevendaagsch geld noteerde 1Y2 pOt.
De discontomarkt was vrij vast; Juli Schatkist-
wissels waren gezocht op 1Y
4
pOt.
•
2-maands prima bankaccept 2 pOt.
–
3-maands
idem
.
2
–
1
1
pOt.
4-maands
idem
2h
116_
1
18 pOt.
–
6-maands
idem
21
14-
5
11e pOt.
518
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 Juni 1923
VERLENGING DER PRODUCTEN-
BÊLASTINGEN VOOR 1921
Dat deze blastingen, die slechts op enkelen, ni. de
producenten drukken (en op produceeren moet toch
geen boete staan!) behooren te verdwijnen, is te vaak,
ook door den Minister, betoogd, dan dat de redénen
daarvoor hier herhaald zouden moeten worden.
Iedereen geeft toe: die belastingen zijn eigenlijk
onbehoorlijk.
Het eenige, dat thans nog de aandacht verdient, is:
waarom worden zij dan toch voor 1923 gehandhaafd?
De Minister geeft daar twee redenen voor op: zij
dienen ni., om te voorkomen, dat de verwachtingen,
die men van de jongste herziening der Indische In-
komstenbelasting gekoesterd heeft, teleurgesteld wor-
den. En in twee opzichten iorden die teleurgesteld,
te weten:
lo. bij maatschappijen, die buiten N.-Indië zijn
gevestigd, kan het zich voordoen, dat zij zoowel in als
buiten Indië een
bedrijf
uitoefenen, en als dan ,,de in
I:nclië behaalde winsten in verhouding tot het in het
indisch bedrijf belegde kapitaal hoog, en de buiten
Indië behaalde winsten in verhouding tot het in het
bujtenlandsch
bedrijf
gestoken kapitaal belangrijk ge-
ringer zijn”, dan ,,leidt
voor dergelijke uitzondel-ings-
gevallen”,
zooals de Minister ze zelf noemt, de bij de
herziening der Inkomstenbelasting voorgeschreven ho-
rekeningswijze tot een voor den fiscus teleurstellend
resultaat; –
2e. l)ij alle maatschappijen is cle
mogelijkheid
ge-
schapen, een aantooning te doen van het werkelijk ka-
pitaal, waarmee
bij
de beantwoording der vraag, of
extra-groote winsten gemaakt zijn in verhouding tot
het kapitaal, waarmee zij bereikt zijn, rekening zal
worden gehouden, en nu worden volgens de jongste
wijziging der Inkomstenbelasting hij clie aantooning
niet alleen de in het bedrijf belegde reserves meege-
rekenci als ka]iitaai, maar ook de buiten het bedrijf,
dus z.g. afzonderlijk belegde reserves. De winsten, he-
haakt niet het in het bedrijf belegd kapitaal zijn dus
in zoo’n geval waarschijnlijk hooger dan uitkomt, wan-
neer men ze niet afzonderlijk niet dat kapitaal verge-
lijkt, doch vermengd met de doorgaans, geringe win-
sten der belegde reservefondsen vergelijkt met het
totale kapitaal.
Zijn deze twee argumenten steekhoudend voor het
onderhavig voorstel?
Het eerste
zeker uie. Wie toegeeft, dat een produc-
tenbelasting fout is, maar beweert, dat zij getolereerd
moet worden om een teleurstelling bij de heffing der
Inkomstenbelasting goed te maken, die zich in een
enkel ,,uitzonderin.gsgeval” voordoet, kan die belasting
op dien grond hoogstens handhaven voor die maat-
schappijen, die in dat uitzonderingsgeval verkeeren,
d.w.z. de teleurstelling opleveren.
Waarom echter zulke belastingen, geheven moeten vo.den van die tallooze maatschappijen, welke zoo’n
teleurstelling bij de Inkomstenbelasting niet eens
kunnen
opleveren, omdat zij geen bedrijf buiten Indië uitoefenen, is een vraag, die geen redelijk, zelfs in het geheel geen antwoord van den Mi.nister eriangt.
Het eerste argument geldt dus voor al die maat-
schappijen beslist niet.
En het tweede?
Laat ons, wat de feiten betreft, beginnen voorop te
stellen, dat de afzonderlijk belegde reserves van onze
Cultuurmaatschappijen gering plegen te zijn, en de
teleurstelling bij de heffing der extra-winstbelasting
daar dan ook voor geen aanmerkelijk deel aan te wij-
ten is. De zaak is, dat de cultures na de tot het ver-
leden behoorende jaren van overgroote prijzen, groo-
tendeels geen extra winsten opleverden in verhouding
tot het kapitaal. Dat kan men natuurlijk wel teleur-
stellend vinden, maar die teleurstelling kan toch nooit
een argument zijn, om langs omwegen belastingen te
willen oogsten van extra-winsten, die er niet zijn. Men
heeft een zeer teleurgesteld en verongelijkt gezicht ge-
trokken, toen men tot de conclusie kwam: door de
,,aantooning” zal alleen dan extrawinsthelasting gehe-
ven kunnen worden, als de winsten exorbitant zijn.
Maar dat is toch heel natuurlijk! Extra-winst zal er
in den regel niet zijn; dat had men te voren kunnen
begrijpen.
De teleurstelling zal dan ook, ceteris paribus, het
volgend jaar in niet mindere mate aanwezig zijn, ook al zal dan de Inkomstenbelasting zoodanig gewijzigd
zijn, dat als kapitaal alleen meeteit het niet afzonder-
lijk belegd kapitaal. Zooals gezegd, maakt dit bij de
cultures immers slechts luttel verschil.
Zal men dan opnieuw tot verlenging overgaan? Als
dit tweede argument er thans werkelijk een is, ja, dan
geldt het nagenoeg in dezelfde mate het volgend jaar
weer. Teleurgesteld blijft men, als men zijn verwach-tingen te hoog heeft gespannen.
Niettemin verklaart de Ministei- thans onomwonden,
dat voorstellen tot verlenging na 1923 ingeen geval
van hem te verwachten zijn.
Maar daaruit volgt, na het bovenstaande, dat, als
het het volgend jaar zonder productenbelasting gaat,
het dit jaar ook reeds gaat, want geen van beide argu
menten kan feitelijk doorgaan voor een voldoend mo-
tief der handhaving, buiten een enkel uitzonderings-
geval.
Ten slotte mag men zich ernstig afvragen, of een
beperking der aantooning, waarbij men zal moeten
nagaan, welk bedrag der reserves in het
bedrijf
is be-
legd, niet aanleiding zal zijn tot allerlei strijd, zonder
dat daartegenover eenig redelijk gewin staat.
Het uitmaken, of iets in ‘t
bedrijf
belegd :is, en of
het er het heele jaar in belegd blijft, is niet zoo’n
eenvoudige zaak, als men denken zou. Maar daarover
loopt het thans niet.
A. W. HAWI’MAN.
HET HOF VAN ARBiTRAGE DER INTER-
NATIONALE KAMER VAN KOOPHANDEL
TE PARIJS.
De heer
T•
11. Croockewit te Rotterdam schrijft ons:
Namens den heer Etiènne Cléméntel, Voorzitter
van het 1-lof van Arbitrage der Internationale Kamer
van Koophandel te Parijs, veroorloof ik mij de bijzon-
dcie aandacht van belanghebbenden op dit nieuw
ingestelde in stituut te vestigen. Wanneer men van
scheidsrechterlijke uitspraak ran het Hof van Arbi-
trage, waarvan reeds vroeger in dit blad uitvoerig
melding is gemaakt
t),
voor de oplossing van geschillen
gebruik weuscht te maken, verdient het aanbeveling
op contracten, fauturen, vet-koopcondities en eventueel
ook op schrjfpapier de volgende clausule, zooals deze officieel is vastgesteld, te plaatsen:
Fransche Tekst.
1
liJnuetsche ‘l’ekst.
Les parties contractantes
The contracting parties
s’engagent
fi
recourir á tin
agree to submit to arbitra-
arbitrage
(eventuelleinent
tion (eventually
,,by
amiables
,,par amiables compositeurs”) compositeurs”) in accorciance
rendu conforinment au Ro- with the Arbitration Rules
glement d’arbitrage de la of The International Cham-
Chambre de Commerce Inter- ber ot Commeree the settle-
nationale pour le rg1ement nient of all disputes in con-
de tous litiges relatifs á l’in-
nection with the interpreta-
terprtation ou
5.
l’execution
tion in the execution of the
du présent contrat.
–
present contract.
Het Hof van Arbitrage stelt zijn bemiddeling ter
beschikking van. alle industrieelen, handelaren, bank-
instellingen voor de, oplossing hunner geschillen niet
buitenlandsche cliënteele, en omvat thans een Organi-
satie van 18 Nationale Comité’s in de ,volgende lan-
den: België, Denemarken,
Frankrijk,
Groot-Brit-
tannië, Italië, Hongarije, Indo-China, Japan, Luxem-
burg, Nede:nland, Noorwegen, Polen, Spanje, Tsjecho-slowakije, Vereenigde Staten van Amerika, Zweden en
Zwitserland, terwijl het bovendien in ver-binding staat
iet belangrijke economische organisaties, die hun
1)
[Zie het nummer van
7
Maart j.l.,
blz. 209. –
Red.]
”,–
3
Juni
1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
519
volle mecléwerking hebben toegezegd, in Argentinië,
Bulgarije, Columbia, Costa Rica, Dantzig, Estiand,
O.riekn land, Guatemala, 1-iaïti, Marokko, i’ortugal,
.Roeiiienië,. Soedan, Unie vah Zuid-Afrika en Yougo-
Slavië.
Het Reglement van Arbitrage is ter inzage te.n
kantore der Neclerlanclsche Organisatie van de Inter
;
rationale Kamer van Koophandel te ‘s Gravenhage,
terwijl aldaar oqk exemplaren in Fransche en Engel-
sche taal door belanghebbenden zullen kunnen wor-
den aangevraagd. In het Hof van Arbitrage hebben
voor Mccl erla ii cl zitting cle heeren: –
P. L. von i:ternert, Voorzitter dci’ NecI. Kamer van
Koophandel te Parijs, Voorzitter van het Uitvoerend
Coiité van het Hof van Arbitrage.
W. .1-T. Crooèkewit, Voorzitter ‘der Kamer van Koop-
handel en Fabrieken voor Rdttërdarn.
S. P. van Eeghen, oud-Voorzitter der Kamer van
Koophandel en Fabrieken van: Amsterdam.
Dr. J.
o:
A. Everwijn, Directeur der Nederland-
sche Handel-Mij., oud-Voorzitter der Necleriandsche
Orgënisatie der Ïnteriiationale Kimer van Koop-
handel.
E. I:Telclring, Voorzitter de.r Kamer van Koophan-
del en Fabrieken voor Amsterdam.
E. P. de Monchy, oud-Voorzitte:r der Kamer, van
Koophandel en Fabrieken te Rotterdam.
.l)r. F. E. Posthuma, oud-Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel, Voorzitter, der Maatschappij
van Nijerheicl en I-Ianclei.
W. G. W’endelaar, Voorzitte:r van’ het Comité van
Effectenhan dcl aren te Amsterdam.
De leden van het Hof van Arbit:rage treden niet op
als rechters; zij zijn belast niet het aanwijzen der Ar-biters, clie gekozen worden uit de door de Nat:ionale
Comité’s voorgestelde deskundigen. Hoewel •het Hof
te Parijs zetelt, volgt hieruit volstrekt niet, dat de
arhitrages te Parijs zouden moeten plaats vinden; liet 11 of stèlt de plaats vast, waar het scheidsgerecht zal
zitting houden en in het algemeen zal daartoe worden
aangewezen de plaats, waar de goederen zich bevin-
den, ten ei:nde zoodoende voor eea deskundig onder-
zoek de algemeene kosteh zon laag mogelijk te houden.
Sedert de installatie van het Hof van Arbitrage op
1.9 Januari 1923 te Parijs werden reeds 33 geschillen
ter behandeling aangediend. Hiervan vonden tw’ee
hun oplossing door arbt.rag’e en vier werden op
v,r.i enclschappelijke wijze geregeld door bemiddeling
van liet Hof of door cle Nationale Comité’s. Vijftien
geschillen konden niet in behandeling genomen wor-
den, doordat inmiddels partijen onderling een rege-1 ing troffen of wel doordat de tegenpartij, niet aan
cle nieuwe a i’liitrage-ciausuie gebonden zijnde, wei-
gircle zich aan arbitrage te onderwerpen.
Twaalf geschillen zijn nu in hehanciel lig en be-
treffen verschillende .nationaliteiten en de meest uit-
cenloopende bedrijven, onderwe:rpen, en bedragen. Het
nieuwe instituut heeft zich in de verschillende lan-
den gecl urende den korten tijd vin. zijn bestaan een
groot vertrouwen weten te verwerven en het komt mij
ii liet algemeen belang voor, liet Hof van Arbitrage
voor een zaakkuiiclige, i.oyaie, s
.
poedige en tevens zeer
economische oplossing van geschillen .i ii ruimen kri iig’
van hanclelai’en en industrieelen’ meer helcend te
maken en aan te bevelen.
Aanvragen tot arbitrage door Nederlanclsche be-
langhebbenden moeten worden ingediend bij cle Ne-
derlanclsehe Organisatie der Internationale Kamer
van Koophandel te ‘s Gravenhage.
W. H. Cicooc.icicw.i’r.
DE M EX] C’AANS’C’HE 1’ETROL1JUMWET.
.l)e dagbladen brachten onlangs liet be.i’icht, dat cle
Kamer van Afgevaai’digden te Mexico-C:i.ty cle orga-
ineke petroleuniwet tei’ uitvoering van artikel 2.7 der
ivtex icaansche grond wet had aangenomen.
ii onwel de Sciiaa t nog het ei nclvoord heeft te zeg-
gen mag liet van belang woi’clen geach t om op dit sta-
dium gen te.i.’ugbii Ic te slaan op de wordi cigsgeschiede-
nis van deze regeling, ton einde de meest vitale
i)uliteli naar voren te brengen van een vraagstuk, he-
langrijk, ‘ oolc van een Nedlerlandsch standpunt be-
schouwd, waai’, gelijlc belcend. de Kon;ioklijke Shell
Combinatie door mi ddel va.ii Ii are ,,suhsidiaries”, de
Corona en de Aguila, in Mexico sterk geïnteresseerd
is, Il)e Aguila is de Engelsehe, de Corona de Neder-
landsc.he dochtermaatschappij van de groep, zij liet
ook, dat blijkbaar door de laatste – gelijk door het
gelieele concern – een sterke wind waait om de En-
geische invloeden ten koste van de Nederlandsche te
versterken .
Tic wril
evenwel niet in den breedé terugkomen op
(te geschiedenis van artikel 27 der Mexicaansehe Con.
stitutie, die ook in vorige jaargangen van dit tijd-
schrift n:iet ongemerkt voorbij is gegaan.
1)
Eene maar
een igszins diepgaande behandeling van dit onderwerp,
hetwelk zelfs voor hen, die deze quaestie grondig be-
st.udeerd hebben, een terrein is vol voetangels en
Iclemmen, zou ver buiten het kader van dit artikel
,voeren. –
In liet jaar 1911, in de maand Mei, trad dan
in werk;in.g het beroemde en beruchte a:rtikei 2-7
aangenomen op voorstel van den sindsdien vermoor-
den President Ca:rranza, in eene
bijeenkomst
van’ de
‘Const-itueerende Vergadering te Queretaro, midden in den nacht, waarbij de leden voor de stemming uit
kien zoeten slaap moesten worden gewekt, waarin zij
verkeerd hadden bij de beraaclsiaging over cciie bepa-
ling, die zooveel en zoolang invloed
01)
Mexico’s ver-
houding tot dè huitenlandsche mogei
–
cdheden- zou heb-
ben en een integraal punt zou vormen voO:r de zon
vurig gewenschte erkenning van President Ohregon’s
iRegee.ring.
Artikel 27 verldaart, dat liet ,,dorninio directo’
(verta1en wij dit gemakshalve niet ,,eigendorn”) van
‘petroleum aan de Natie behoort.
Op grond van dit artikel, werden’ door President
‘Carranza eenige decreten iii liet jaar 1918 uitgevaa.i’-
digd, die niet alleen voor de toekomst voor olieter-
‘tuinen een concessiesysteem van Staatswege aan-
vaardclen, doch ook de reeds door de oliemaatschap-
Tpijen véér den fatale ij
termn van. 1 Mei 191
w
7 veroi
‘ven terreinen onder cle werlcing van art. 27 der
Grondwet brachten.
Sindsdien is de strijd tusschen liet Mexicaansche
Gouvernement en dle oliemaatschappijen onthrand,
waarbij cie Ame.r:ikaansche werden gerugsteund door
ihare Regeei’ing te Washington. President Car.ranza vei’zaclitte, onder dien druk, wel eenigszins cle uit-
1
werking- zijner decreten, doch het- princi e- gaf hij niet
op. Middeierwijl ging hij den weg van zoovele Mcxi-
.eaansehe presidenten, hij viel door rnoo.rdlenaarshan-
den cii wei’ci vervangen door president Obregon. Deze,
hegeerig naa:r erkenning door de Noord-Amerikaan-
sche Regeering, met of zonder welke een Mexicaan-
cclie pi’esidlent op den langen duur staat of valt,
schortte de Carranza-decreten
0]),
zoodat, in afwaclt
ting’, op den ouden voet door cle petroleuniniaatschap-
pijen kan worden voortgewerkt.
A t. 21 der Grondwet bleef echter bestaan en op
uit
oering wachten President Obreg’on zat daarbij
t-usschen. twee vuren. Aan den eenen. kant dle olie-
maatschappijen, met als u itersten. de Amerikaanschc,
gesteund dloor haar Gouvernement, dat eene hevredir-
‘eude regeling, welhaast intrekking van art. 21 voor-
vaa ide voor erken ning stelde, aan den anderen kant
een radlcaie stroom ing’in ei gen kabinet en in liet
Congres, voornamelijk ondler leiding van Generaal
Calles, den Minister van Bi nneniandlschie Zaken, die
national isat.ie, ook van reeds v6éi’ 1. Mei 1911 ver-
worven ol ieterreineii, bleef eischien.
– Getracht heeft de President no’ zich door het Con-
gres ,,extraordinary ‘powers”, tcr regeling van deze
riai’igelcg’eiilicid bui ton liet Congres om, to (loon toe-
1)
J
.
Verg. 1)gli. 1.071. vali dcii
voi’igeii
,j;uu’gaiig. –
lIed.]
520
–
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 Juni 1923
kennen, doch dit is mislukt. Het Congres en voorna-
melijk de Kamer van Afgevaardigden, wilde deze
quaestie, die langzamerhand door een groot gedeelte
van het land als reputatie- en prestigevraag voor het
Mexicaansche volk werd beschouwd, zelf behandelen.
Verschillende ontwerpen volgden elkaar op, die in
wezen hetzelfde bevatten. Om twee principieele pun-
ten ging het voornamelijk:
a. de erkenning van de verkregen rechten op ter-
rcinen, verworven v66r 1 Mei 1911.
Tot een goed begrip dezer aangelegénheid, zij in
het kort hier eene uiteenzetting gegeven van de ver-
schillende stelsels, op het gebied van mijnwetgeving
bestaande.
Allereerst kan dan genoemd worden het systeem,
dat ik met het Angel-Saksische zou willen aanduiden,
hetweik in het algemeen in Engeland en de Vereenig-
de Staten geldt, waarbij de eigenaar van den boven-
grond, ook eigenaar is van de mineralen, die zich daar-
onder bevinden.
Ten tweede dat stelsel, hetwelk ik het continentale
zou willen noemen, dat zijn bakermat heeft in Prui-
sea en Frankrijk, en hetwelk ook de oigewijzigde In-
dische- Mijnwet van 1899 kent, waarbij voor de ont-
ginning van bepaalde in de Mijnwet opgesomde delf-
stoffen eene concessie van overheidswege noodig is
en hetwelk geen voorkeur van gegadigden kent, uit-
gezonderd in bepaalde landen een preferentierecht
voor den grondeigenaar.
Ten derde het contractenstelsel, dat o.a.
bij
de laat-
ste
wijziging
in de Indische Mijnwet is ingebracht,
waarbij het concessiestelsel, ten opzichte van petro-
leuni- en steenkolen, op zijde gezet is en in de plaats
daarvan zijn gekomen bijzondere contracten, zooals b.v.
de Djambi-overeenkomst er een is, te sluiten naar ge-
lang van omstandigheden, te beoordeelen door de
Overheid. Hierbij interesseert zich de Staat dus bij
de onderneming, doch blijft de exploitatie in hande:ri van particulieren.
Ten vierde de Staatsexploitatie.
–
In Mexjco, waar do wet van 1884 de beschikking
over petroleum aan den grondeigenaar had gegeven,
kende men dus v66r 1917 het Angel-Saksische stelsel. 01) grond hiervan was de gansche verwerving van
PC-
troleumterreinen gebaseerd. Met de eigenaren, In-
dianen in het algemeen, werden de contracten gesloten
tegen een zekere ,,rental” en ,,royalty”. Dit stelsel
wijzigde nu de president Carranza. Naar
mijne
mee-
ning zou zijn standpunt in principe absoluut onbe-
tw:istbaar zijn geweest, wanneer hij zic.h zou bepaald
hebben tot het bewerkstelligen van een overgang van
het Angel-Saksische systeem tot dat van het concessie-
stelsel. Ik verwijs hier naar bepalingen als voorkomen
in ons Burg. Wetb. in art. 626 en in art. 731 van het
Mexicaansche Codigo Civil, waarbij het eigendoms-
recht op den. ondergrond wordt beperkt door de wij-
zigingen uit de wettelijke bepalingen op het stuk der
mijnen voortvloeiende. Niemand kan het recht van het Staatsgezag ontkennen, om van het eene stelsel
naar het andere over te gaan, gelijk dit
bij
de laatste
wijziging van de Indische Mijnwet ook in Neder-
landsch-Indië ten opzichte van aardolie en steenkool
is geschied, doch aan rechten ingevo] ge en onder het
oude régirne verkregen, mag niet getast worden. En
dit laatste deed Carranza in zijne decreten, ter uit-
voering van art. 27 der Grondwet, hoewel dit de terug-
werkende kracht der nationalisatie niet uitsprak èn
art. 14 van diezelfde Grpndwet uitdrukkelijk liet
geven van eene dergelijke terugwerkende kracht ver-
bood.
Dat tegen die decreten een onverbiddelijke strijd
werd aangebonden was aangewezen, doch dit recht-
vaardigt niet een standpunt als van Amerikaansche
en ook wel van Engelsche zijde werd ingenomen, dat
art. 21 der Grondwet geheel van de baan moest, om
tot het oude systeem terug te keeren. Een dergelijke inmenging is ten opzichte van een souverein staats-
gezag onhoudbaar, hoeveel lacunes dat gezag ook moge
vertoonen, hoezeer Mexico als rechtsstaat moge te
kort schieten.
Eene andere oplossing is wel eens voorgesteld,. ge-
kunsteld, doch vernuftig, knap gevonden. Gebruik
werd gemaakt vande woorden ,,dominio directo”, het-
welk art. 21 der Grondwet aan de Natie ‘toekent en
dit onderscheiden van het ,,domiuio indirecto”. Dit
laatste zou aan den grondeigenaar blijven en dezelfde
practische bevoegdheden bevatten, als het volkomen
eigendom hem vroeger gaf. Deze oplossing stelde,
zooals duidelijk is, art. 27 daadwerkelijk ter zijde,
maar spaarde uiterlijken schijn, bij eenigen goeden wil.
Doch op één punt hadden alle oliemaatschappijen
een gelijke, hardnekkig verdedigde meening: aan ver-
kregen rechten zal niet worden getast.. Elke regeling,
die dit niet erkent, is onaanneembaar.
En ik vrees, dat het door de Kamer van Afgevaar-
digden aangenomen ontwerp, waarvan mij echter geen
verdere details bekend zijn, de oplossing wel niet ge-
bracht zal hebben. Imniers de dagbladen voegen aan
het bovenbedoeld bericht toe, ‘dat de vé6r 1 Mei 1917
verworven terreinen na een bepaalden datum ook on-
der de wet worden gebracht. Dat is hetzelfde begin-
sel, als waarvan het project uitgaat, dat ik wel ter be-
schikking heb en dat zegt, dat geen conceisie door
derden kan worden verkregen op terreinen, ten op-
zichte waarvan oliecontracten zijn gesloten voor 1 Mei
1917, mits de rechthebbenden binnen één jaar na de
inwerkingtreding dezer wet het gedeelte van het land,
dat zij wenschen te gebruiken voor exploratie en ex-
ploitatie van olie aan de overheid opgeven (,,mani-
fèsteeren”) waarna zij voor dit gedeelte belasting moe-
ten betalen,
terwijl
het overblijvend gedeelte van het
land, dat niet gemanifesteerd is, openvalt en door der-den in concessie kan worden verkregen.
Het springt in het oog, dat een dergelijk artikel een
absolute negatio van verkregen rechten is en dat dit
nooit den olievrede zal brengen.
b. Een prefes-entierecht van den grondeigenaar om
een petroieimconcessie aan te vragen op zijn landen.
De erkenning van dit recht – dat in de meeste
ontwerpen wel op min of meer bevredigende wijze
voorkomt – is van zeer veel belang voor de oliemaat-schappijen, omdat daarop do verwerving van
nieuws
olietereinen na 1
Mei 1911 berust. Na dien datum tot
op dit oogenblik tasten de oliemaatschappijen ten op-
zichte van het verkrijgen van nieuwe landen in het
onzekere. Afwachten of het concessiestelsel zou vor-
den aangenomen, om dan concessies aan te vragen,
droeg groote gevaien met zich mede, voor het geval
onder politieke pressie, begeerig naar erkenning, de
Mexicaansche Regeering art. 27 zou afschaffen, hetzi.j
fundamenteel zou wijzigen. Ook wist men niet hoe-
lang do onzekere toestand zou duren. De oude ter-
reinen begonnen op te raken, men moest nieuw ter-
reinbezit verwerven, dm voort te kunnen werken. Dc
oliemaatschappijen bleven dus contracten sluiten met
de grondeigenaars, welke gebaseerd waren op een pre-ferontierecht, als bovenbedoeld, hetwelk was opgeno-
men ‘in het Pani-ontwerp, het grondontwerp voor de
regeling van art. 27 der Constitutie. Dit
eventueel
recht nu werd door de oliemaatschappijen gekocht, in
contracten, die in wezen niet verschilden, met die,
waarbij véôr 1 Mei 1911 de petroieuniontginning door
den eigenaar werd afgestaan. .Een geheel in de lucht
hangend contractsysteem dus, dat staat of valt met
het wet worden van een dergelijk preferentierecht.
Zou dit niet geschieden, dan zou de gansche verwer-
ving van nieuwe terreinen als een kaartenhuis in el-
kaar zakken en .alles op losse schroeven staan, niet
alleen voor de toekomst, doch ook voor het verleden,
want in den loop van den overgangstoestand; toen van
verschillende maatschappijen hun vôér 1 Mei 1917
verkregen terreinen uitgeput raakten, heeft men van
de Mexicaahsche Regeering boorontginningen voor
nieuwe terreinen weten te verwerven.
Nog een ander doel zou door eene goede regeling
van het .preferentierecht kunnen worden gediend, al.
13 Juni 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
521
liet verbreken van cle oppositie van de vaak locaal (iii
deuk hijv. aan Generaal Pe}aez, die jaren lang onder
Ca’rranza zich tegenover dezcn in het Huesteca-oliege-
bied handhaafde), zoo machtige grondeigenaren.
Zou-
den clezen een preferentierecht krijgen, overdraag-
baar, verkoopbaar, dat hun, gelijk thans reeds, dezelf cle
voordeelen blijft geven, als hun oude eigendomsrecht,
dan zal hun de juridische basis wel volkomen koud
laten.
In het bovenstaande worden in het kort aangegeven
de hét meest in het oog loopende punten in een quaes-
tie, cUe reeds vele geschriften heeft gevuld en die,
zooals het zich laat aanzien, nog verre van opgelost
:is, wanneer inderdaad de v66r 1. Mei ] 011 verkregen
rechten niet volkomen worden erkend, d.w.z., dus niet
met zoovecl woorden buiten de werking van cle petro-
1 eumwet wo .rderi gebracht.
Mr. Dr.
11. ][.
A.vAN GvniNn
Oos’rELdllol’I’.
AANTEEKENINGEN.
Indexcijfers van Groothanclelsprijzen. —
Het indexcijfer vertoont voor de maand Mei een
daling van
28
punten, zoodat thans liet totaal
20
punten hooger is dan aan het eind van Maart, nl.
4412.
Het schijnt wel, dat wij nu hier een dergelijke
prijsbeweging krijgen als voor drie maanden in dc
‘ereenigde Staten, waar de stijgende beweging plot-
seling tot stilstand kwam en thans voor een daling
heeft plaats gemaakt. In de verschillende groepen
hebben zich zeer tegenstrijdige bewegingen voor-
gedaan; de stijgingen in de eerste twee groepen der
voedingsmiddelen werden bijna geheel te niet gedaan
door dalingen in de delfstoffen en de diversen, zoodat
alleen de daling van de weefstoffengroep het totaal-
cijfer heef t beïnvloed.
Hieronder volgt de gebruikelijke
—
aan ,,The
Economist” ontieende
-V
tabel:
Dive,.
‘Anderet
1
1
sen:
1
1
Alge-
G,ancn
1
voe-
Weef. De!!-
1
oliën.
Totaal
meen
Data
en
dings. sloffen
1
stoffen
1
hout,
Index.
1
vleesch
1
en ge-
1
rubber,
1
1
cijfer
nolm.
1
1
eflz.
1
.Uasls (gemicldl.
1901-5) …
500
300
500
400
500 2200 100,0
EindeJulil9i4
579
352
616f 464f 553 2565 116
1
6
,, Nov.1918 1289
7821 1848
903 1.3891 6212 282,6
Dec. 1020 1344
805 1.284 1216 1275 5924 269,3
Dec. 1921 921f 636 1106
762
93if 4357 198,0
Mei 1922 ]040f 657 ‘1079
710f
885
4372 198,7
Juni ,, 1000f 6761 1135
690
887 4389 199,5
Juli ,,
9941 660 1120
712f 900 4396 199,8
Aug. ,,
8801 674 11231
GOlf
8871 4257 193,5
Sept. ,,
8731 6821 1116
699
818 4189 190,4
Oct.
885
700 1150
712
813 4260 193,6
Nov. ,,
864
703 12001 704f 811 4283 194,7
Dec.
861
706 1.1841 705
807f 4264 193,8
Jan.1923 860
7:11f 1205f 739
808 4324 196,5
Febr. ,,
8471 746 1201
797f 810 4402 200,1
1kIrt. ,,
824
752 1178f 840
7971 4392 199,6
Apr. ,,
858
752 1109
834
1
797 4440 201,8
Mei
,,
SOOf 7721 li6Gf SiSfj 785 4412 200,5
De
stijging
in de eerste groep is hoofdzakelijk het
gevolg van het verminderd aanbod van binnenlandsche
granen. Buitenlandsche tarwe is daarentegen iets
gedaald en ook meel noteertiets lager dan een maand
geleden. Kleine dalingen in rund- en schapevleesch
werden te niet gedaan door een stijging van het
varkensvleesch. In de tweede groep konden thee,
1
koffie en boter dalen, maar suiker is wederom gestegen.
In de weefstoffengroep zijn, met uitzondering van
zijde, alle noteeringen gedaald. De grootste dalingen
vertoonden Egyptische katoen en jute. Wolprijzen
t
onveranderd, hennep weder een weinig gedaald. De
prijzen voor ruwe katoen hebben in de afgeloopen
maand groote fiuctuaties vertoont, hetgeen niet na-
gelaten heeft invloed te oefenen’ op de garen- en
stoilenprijzen, welke eveneens lager sluiten.
In de delfstoffengroep zijn onveranderd stalen
rails en ijzeren staven, maar ruwijzer is ook nu we-
der lager. Stoomkolen vertoonen na de de vorige
maand heieikte hoogte
ook
weder eenige reactie. Tin
en koper werden dringend aangeboden en sluiten iets
lager; lood eenigszins gestegen. De diversengroep
vertoont slechts weinig veranderingen, welke alle in
dalende richting waren. Het voornaamste was een
daling van 6Y2 punt in indigo.
Onderstaande tabel geeft de wijzigingen in elk der
artikelen aan, waarbij de gemiddelde prijs gedurende
1901—’05
gelijk
50
gesteld is.
0
‘t
0
‘–.
0
o +
,
+ .
‘
+
Tarwe (bil.) 86
5
—
15 Katoen(Am.) 139
5
—
351 Koper
55 – 45
(Eng.) 84 + 5
,, (Egypt.) 1105
—
Delfstoffen
8J8
_.J55
Meel –
80 —2 Garen
1395
—4
i
Gerst
69 + 3 Laken
127
—
110,51
1-laver
825 -1- 26 Wol (Eiig.) 123
(naltisch) 1016
.Aa’-dapp.
50
(Austr.) 1205
hout
Rij
sI
105.
Zijde
1525
45 (Amerik.)
88
‘Rundvl.
905
—
1 Vlas
120
Leder
685
Schapenvl. 106 – 15 1-lennep
46 – 2 Petroleum 108
‘arkensvl. 115 + 6
5
Jtite
88
11 Oliën
795
Oliezaden
87
—
3
Granen en
el
15
T
1
–
11
Weefstoffen
166
‘3 Talk
65 – 2
‘Thee
131
Ruw-Ijzer
111
Iidigo
87
— 65
Kofhie
946 – 4 Stalen rails
87b
Soda
85
Rietsuiker 223 + 7 lJzer.staven 92
Rubber
15
—
5
Bietsuiker 135 +29 Kolen (st) 1726 – 45
Diversen
3
TÏ
-Boter
705 – 2
,, (huisbr.) 94
Tabak
1165
Lood
109 + 2
Totaal
Andere voed.
rin
776 – 5
engenolm.
7725 +20
1
Zooals
blijkt
staan de meeste artikelen uit de eerste
groep lager dan het dubbele van den hasisstand, maar
vom de tweede groep geldt dit alleen voor koffie en
boter. Katoen, Wol, vlas en zijde staan ver boven liet
gemiddelde, maar hennep vert6ont niet uitzondering
van rubber het laagste cijfer uit de geheele lijst. In
de delfstoffengroep vallen allereerst op ruwijzer en
stoomkolen, waarmede koper een scherp contrast
vormt. In de laatste groep is petroleum het sterkst
gestegen boven den basisstand.
Uit de hier volgende tabel blijkt dat liet index-
cijfer thans
72
pOt. hooger is dan
bij
het uitbreken
van den oorlog, tegenover
73,1
püt. in April.
Andere1
1
Granen
t
Doe-
1
1
sen:
1
1
Weef-
1
De!!-
1
oliën,
t
Data
I
en
1
dings- stoffen
t
sloffen
1
hout,
1
Totaal
vleesch
1
en ge-
notm.
rubber.
1
1
ene.
1
Juli
1914
‘100
100
100
100
100 100
December
1918
226 222
293
186
241
236
December
.1.920
233
229
209
201.
230
231
December
1921 …..159
180
180
164 168 170
Mei
1922
180
186
175 153 159 170
Juni
192
184
149 160 171
Juli
1.00
18=1
153 163
171
Augustus
192
183
149 100
166
September
,…..
151
1.94
181
150
148 163,5
October
,…..
.1-53
199
188
154 147
106,2
November
200
195
1.52
148
167,0
December
,
……’174
,
……172
149
200
193
152
1,46
1.66,2
Januari
,……153
201
196
159
146
168,6
Februari
,…….150′
,…..
1.46
.
211
195
172
146
171,6
Maart
1923 ……..49
214
1.91
181
144
171,2
April
,…….143
148
..
214
195
180 144 173,1
Mei
150
220
189
176 142
172,0
:De tweede groep dci- voedingsmiddelen verwijdert
zich steeds verder van
het gemiddelde.
Hieronder
stellen wij
thans nog
de indexcijfers
van verschillende landen tegenover elkaar.
(1913
=
100.)
N
Z
November 1918 -. 205
358
438
…
…
367
392
214
f227
591
679
325
366
297
322
oogste
1
–
‘t(Jan) (Apr.) (Apr.)
(Jan.) (Juni) (Juli) (Mrt.)
December 1921 ..
123
–
326
594
3.585 175 p172
165
209
Juni
1922
..
131
326
537
9.140 161
164
167
197
Juli
o
..
131
326
558 13.935
163
165
162
201
Augustus
o ..
131
332
571 28.919 163
163
155
195
September . – –
136
330
582 44.089 163
158
153
192
October
. –
144
338
601 94.492 163
155
156
190
November
.’
.
– 149
354
596 166.495 171
154
158
188
December
o -.
148
363
580 205.417 175
155
158
183
Januari
1923 ,.
149
388
575 715.881
175
156
159
184
Februari
o ..
151
423
582 677.000 181
158
158
191
Maart
—
151
425
587 642.700 186
162
164
195
April
. –
148
415
589 823.700
163
196
°) Bradstreet.
522
ECONOMISCH-STATjSTISCHE BERICHTEN
13 Juni 1923
In Maart toonden de prijzen in Amerika reeds een
kleine daling, welke thans voor Aprilbelangrijker
is.
De Fransche cijfers toonen ditmaal voor het eerst
sedert vele maanden, met uitzondering van suiker,
over de geheele linie een daling. – De Duitsche prijzen
hebben een nieulv hoogterecord bèreikt, maar zijn
nog steeds eenigszins beneden de wereldmarktprijzen.
De daling, welke het cijfer voor Nederland vertoont,
komt in hoofdzaak voor rekening van verschillende
voedingsmiddelen.
Algemeen
‘bern. pon.
Herleid
a um index-cijfer
denkoera
algemeen
–
van ,,the
over de
index-
Economisi”
afg. maand
cijfer
Januari
.1914 ……
119,2
12,1
i
1 19,6
December
1918 ……
277,0
11,19
256,0
December
1920 ……
209,3
–
11,31.
252,1
December
1921 ……
198,0
–
11,42
187,2
1922 ……
198,7 11,51
189,3
Juni
,
…….
199,5
11,41)
189,8
Juli
,
…….
199,8
111,47
1.89,7
Augustus
,.
……
193,5 11,49
184,_
September
,..
…..
190,4
11,44,1
180,4
October
,.
……
193,6
.
11,39
182,5
November
,..
…..
194,7
11,40)4
183,8
December
,.
……
193,8 11,55 185,3
Januari
1923 ……
196,5
11175
191,2
Februari
,…….
200,1
11,85
196,3
Maart
199,6
11,89
1.96,5
April
201,8
11,88 198,4
Mei
,…….
200,5
11,83 196,3
De Assuranie -inas
-Ict i’n’19.2. –
Aan
liet Jaarverslag der Kamer van Koophandel en Fa-
brieken voor Rotterdam onticercen wij:
A.igenveea overzicht.
In 1922 is wel duidelijk gebleken,
(lat cle beclrijfsnitkomsteui der assurantiernaatschappijen in
de laatste, oogensehijnlijk voorspoedige, jaren veel minder
gunstig zijn geweest dan men toen heeft vermoed. Dat de
toestancl in het bedrijf – althans in de ree- en brandverze-
keriuig – in het afgeloopeui jaar nog vrij wat ongunstiger
werd dan in 1921, is imuuiers niet liet gevolg van de bedr.ijfs-
uitkomsten vaur 1922, maar van die van vroegere jaren, ja-
ren waarover door nieiiige assurauitiemaatschappij een hoog
dividend werd uitgekeerd. Wel bijzonder sterk is nu liet
licht gevallen op het laug’zauuie doorwerken van cle finan-
c-ieele resultaten in dit bedrijf cii cle daaruit voortvloeiende
moeilijkheid, om de uitkomsten van een bepaald jaar reeds
enkele maanden na afloop daarvan; vast te stellen. Daar-
naast hebben allerlei andere factoren aan de verswakking
(meer claus eens aan deui val) van assnrantiemaatschappijen meegewerkt, die factoren, welke in liet geheele bedrijfsleven
zooveel kwaad hebben aangericht: de waardeclal ing van het
bezit, niet het minste van buiteuilauilsche va,lnta en van
vorderingen op allerhande clebiteuren, cle geringe omzet van
zaken, ‘de onmogelijkheid om de daling van onkosten de
daling van inkomsten spoedig genoeg te lateui volgen –
factoren, clie alle eveneens, indien tijdig onderkend, tot run-
inc reserves cii tot vroegere koersverauudering aanleiding
zonilen hel:ben gegeven Lui de jaarverslagen en in de vak-
përs komt dan ook telkens naar voren, hoezeer cle maat-schappijen gedupeerd werden door laat ingediende .Iere-
kehingen, door uitgestelde reparaties, door verlies
01)
slecht of niet betalende herverzekeraars.
liet spreekt s’auizelf, dat de schok in clezen crisistijd aan het cre:liet toegebracht, den toestand 09 deassurantiemnrkt
verergercl heeft. immers in de verhoudingen tusschen ier-
zekeraars en verzekerden, tuu sschen verzekeraars en liii n
agenten, tusschen de verzekeraars onderling (lierverzeke-
ii ng’s-contracten) was -het gewoonte cle iveclerzijclsche vorde-
ringen lang te laten openstaan en veel vorderingen door
sciuulclvergelijkiuig te vereffeuieui. Na het intreden van
wantrouwen ouutstouud nu de toestand, dat de dén, tot beta-
1 ing aangeniaancl door eelt ander, zijn schuld ii iet eerder
kon volcloeui dan na in ning van zijn vordering
01)
een derde,
een zich lang voortzettend proces, waarbij menigeen in on-
gelegenheid moest komen, wiens halaus toch een voordeelig
saldo aanwees. –
.I)ere toestand ii-eril geaccentueerd door cle slapte in raken,
:va.;u’door wei u ig kasnu icldeleuu bi n neuukw;urueuu en er voou’ de
:cfwikkeliuig van oude schaden dus toch al een ongewone
1 iquu id iteit nooclig was. –
‘ersc-herpteui deze onistandig
–
hedeu.i aldus de uuioeilijkliedeui
vuu.i dc assurauitieuuiaztscha.ppijen’
cii
al was liet op grond
daarvan aan te nemen, dat deze moeilijkheden dikwijls
ilaal: ‘auu tiplelikeui aard zouden zijn, in de meeste gcvalleuu,
ii tot liquublatie- moest worden overgegcuu.uu, bleek toch
helaas cle balauts
ccii
tekort te laten, cii meer cci meer werd
het bericht, dat ccii zekere maatschappij zonder verlies voor
crecliteiureuu lidltuidleereui zou, niet aticlers dan sceptisch door
de markt oui.tvauig
–
eus. En deze gevallen zijui zeer vele geweest,
belangu-ijk meer dan in 1921 .. Etierbij moet bedacht worden,
i1at
iii
dcii loop vu.ui 1.922, vooral bij liet uitkonueu.i vaum de
1aarverslagen, cle toestand over 1921
. bij verschillende unact-
Sd:hia))ijeuu veel ongunstiger bleek te zijn clan a.aui het eiuude
van dat jaar was vermoed ; in dleii loop van 1922 is :ictlu
dcii ding gekomen, diut- die maatschappijen niet uit conunuci–
cieele oversvegingen zich haddeus teruggetrokken, maar om.
dat zij door den ongiunstigen toestau.ucl vals haar bedrijl tot
liquidatie gedwongeus werden. De Nederlandsclie leveuisver-
zekeringsmaatschappijen hebben ons dit jaar van kwade
verrassiuug’eui verschoond, doch de :Dtuitsche maatsclsappijeui,
die ten aanzien vau.i liadu.r lsiei
‘ –
aamig
–
egane verplichtiuigen iii
. goudlmarkeus al leeui bereid bleken daaraaui niet ccii zelfde
bedrag aaui papiereui niai’keui te voldoeui, hebben aauu cle Ne-
cler]andsche polishouders een zeer belangrijke schade toe-
gebracht (zie overigeuis (Ie rubrielg, leveussverzekeriuig). Eui
iii cle zee- cii brauidveuzekeriuig heeft de :liotterclsiuische
l)eurs zoowel als cle daaruuiee uauusv verbouicleui Amstercla,ssu-
sche ccii beeld gegeven als de auivaleui nog uuiet huebbeuu be. schreveui cii naar wij hopen ook uiiet meer beschrijveuu zullen.
Van de te i.otter(lam vertegeuiwoordig’dc verzekeriuga-
nuaatschsappijen werden iii 1921 en 1922 in staat vaui
1:5
ii-
lissemnent verklaard of, haar buitenlauudsch recht, in
ccii
toe-
stauucl gebracht, dieui ]uien niet faillissemeust gelijk lcm:r stel-
leui : 16 Neclerlandsche, (10 duit Amsterdam, 2 tuit ltotterd;un eui 4 van elders), 3 i?rauischue, 4 Ilhngelsche, :1 Dcuitschue, 9
.l)eensche, 5 Noorsche, te zamueui 38 nunatschappijen. u ) 13o-
vc’uichieiu svercten dit jiu:u.r twee hier gevestigde assiurantie-
firma’s failliet verklaard. i)aarnaast fleeft nog bij ccii groot
aauutal auuclere niaatschappijen het inuuen s’au.i scluaulepeuuuuiuu-
gen moeilijkheid ouidervouicleui. i’u[eui verkeerde ouumtreuut zoo-
veel maatschappijen ‘iii onzekerheid, da.t er teum slotte mnuccr
weinig assuiradleiureui snaren, clie niet voor ccii of nueer umuusat-
schsuppijeui slechts ,,ouucler reserve” liii « schaden afschreveuu,
terwijl er ook onder die weiuligeui nog weer sommigen voor
eigeuu rekening betaalden, hoewel zij wisten of vreesden – op
l,uui beurt s’aui huis maatschappij geeul of geert volledige be-
taling te zulleum ontvauigeui. Door deze laatste tegemoetko-
ruientlheid van sussuradeiureui en dloor eeuuzelfde hotuding vauu
assurauitiemakelaars heeft de omvang der clécoumfittures acuuu cle assuirauitiebeurs cle verzekeudeus niiuider getroffeui daui bij
zuivere uitvoering der verzekeriuigscontracten het geval zou
zijn geweest. luidien uien alle hier gevestigde of vertegeuu-woordigcle maatschappijen – bijeentelt, bij wellce liet iii de
jareul 1.921 en 1.922 in liet ccii of ander opzicht met de richu-
tige betaling van schaden heeft gehapercl, diuus komt. uien op ccii aaui tal van iiie t nu in der d in 158 van de 538 vertegeu i –
woordigde maatschappijen. (Vals deze 158: 59 uit – Necler-
lauicl cii 40 tuit (Ie Scauclinavisehe landen) –
Liet spreekt vanzelf, dat deze ontsvikkehiuig vauu za,keus hij
iie verzekerden groote ouitstemiuii uig- cii ongerustheid veu–
oorzaakte In ccii tijdperk, waarin zij tegen oiiverwachte
verliezen minder dan gewoonlijk bestand waren, zagen zij
zich soms voor belangrijke bedrag
–
eis te kort gedaaui. ilij de
levensverzekering heeft deze ervaring tot ccii merkbare ver-
iii iuicloriiig van nieuwe posten en eec toeuieming van cle ge-vallen vauu afkoop rnedegeweikt. lui cle zee- eis brauudverze-
keriug, iii welke branches liet sluiteui van vei-zekeriuigen ge-
wrionhijk een commei-cieele uioodrakehijkheid is en waar
cdl
vrees voor de sol id iteit van
ci
ssurantienuauu.tschuappijen ului
maar zelden kaui leiden tot liet loopen s’a.ul eigeui risico, had
de opgedauie ervariulg vooral ten gevolge, dat men bij de
keuze va.ui maatschappijen veel scherper giulg ooruleeleuu.
.F[ierdoor raakten verschillende kleine en jonge maatscliap-
pijen bi1na geheel buiten het bedrijf, dikwijls met liet gevolg,
dat zij genoodzaakt werden te 1 iqtndleereu, helaas uien iguiaa l
wedeu,- met nadeel voor hun cia ndeelhouclers cii zelfs voor
liii
t
crediteuren. Ook cle valuta, wa,ariui cle kapitalcus (Ier nua:it-
seliappijen waren uitgedrukt, speelde in de wa.ardeeriuig v;n
,
i
– verzekerdeui en makelaars ccii groote rol.
Ten opzichte van de Duutsche maatscliappijeui luid deze
houding een groote beteekeui is. Reeds aan liet eind van 1921
VflS liet wantrouwen iii de mark zoo groot gewordeuu, dat – d beurs iii het algenieeui de Duitsche maatschappijen niet
langer zouider meer wilde accepteeren (lii ons vorig jaar-
verslag is dan rvau.i al ruieldi ug geuuiaakt) – In :Rotterdan.0
heeft cle Vereenigiuig i’aui Assura.uticina.kelaars getrac5t mcl
(Ie ageuiten. der 1)uitscheiuuaatscliappijen ccii uunforiue rege-
liumg te tretfeuu, waarbij teui be)iocve van cle verzekercleui van
i)
De lnei- en later iii dit gedeelte van liet verslag ge-
usoemcle getalleui staauu niet volkonieuu vast; de contrôle
01)
,lu:
cijfers is moeilijk, cii in vemscliilleuicle gevalteui is liet on-
zeker of ccii uivaatsclua.ipij -al iliui met ouuuhereeuu liepui.alule
rubriek huehioort te worden opgeuioruieuu. –
13
Juni 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
523
dc•ie Iiis door
(!C
I)uitslie iIILItsIIaIJ1jeI1 zekerbeill ‘oii
wor(IeIt gesteld .. I)it voorstel is ecitter
(1001
dC IflaatScilal).
i;ieri verwolJ)eII. I)oot soinniigc venI de vonD, clie voor de
garantie verd voorgesteict, ;i.fgeketird ; iii het a’gemeen acht-
te mcii de bezwareîi nan het vastieggen vati activa in Neder-
land te groot tegenover (le voordeelen aan de Nederlandsche
P01tCet1itl05 vcrbol)deII. Sedert dien is het vertrouwen in cle
])uitsclie maatschappijen geleidelijk verder vehiiinderd
CII
in Ve]l)atIlI niet de toeneineiide depreciatic van de mark
hebben ook de agenten clezej iii;iatscliappijcn evenals troii-
wens de directies
zelf,
hun
ParticiPaties
verkleind. ])c hoil-
ding vati de Duitsclie levensverrelceringsma atschappijeii
heeft ten slotte op de va;ircleering der zee- eti biodassu-
rantiemaatschappijou ook nog een ongunstigen invloed ge-
oefend.
ïI:iddelerijl verdient het alle aandacht, dat (le sclmdebe-
taliiig door de meeste IDititsche niatschappijen vlot bleef
verloopeti, zonder twijfel het gevolg valt dc saldi in het bui-
tefllLI1(l, clie cle goed behecicle maatscllappijell (laar voor de
afwikkeling vaa Iniat l)lIitenla ucische zakeii in reserve hiel-
den – saldi illtusSehen, over welker hoegrootheid of he-
Staaii geen der niaatschappijen i nlichtingcn verschafte.
Valutavrees dceil, evenzeer het vertrouwen iii i’ransche cii
Belgische maatschappijen verminderen. Tudieii mcii nu daar-
bij in aanmerking neemt, dat door de vele Scandiiiavische catastroplies cle ntaatscliappijen van die landen algemeen
met groote zorg werden bekeken, door sommigen zelfs
zon-
der eenige schifting als onbetrouwbaar werden terzijde ge-
stelci, terwijl bovendien de goede naam van onze jonge Ne-
clerlandsche maatschappijen ook een gevoel igeli knak had
gekregen, ligt liet voor de hand, dat het publiek zich dit
jaar meer cii meer richtte tot de beproefde Neclerlandsche
en vooral cle groote Eugelsclie maatschappijen, hoewel ook
(le :lfngelsche markt (men dei.ike bij’. aan de City Tliqmn-
table-groep) er dit jaar allerminst zonder kleerscheuren is
afgekomen. – –
Een tegenwci-kencle factor in de hier beschreven tendens
was de sterke zucht lam’ lage premies, gevolg vat- ieders
drang naar verlaging valt onkosten, clie telkens weer cle
assnriideiirs liet toetsen niet alleen naar hun soliditicit.
maar ook naar hun prijS. Maar van groote practische he-
teekenis is dit conflict’ vairteudensen niet geweest, want
tegenover de beauigrijke inkrimping van cle teekenkrachmt
er assnradeureu stond een zoo sterke teruggang in liet
aantal en den omvang der ter verzekering aangeboden risi-
eo’s, dat reeds door dit laatste feit alleen cle premies lie.
gehiecle jaar laag bleven.
Opvallend is, dat hij deze ongnnstige verscinjuselen op
de eissurantjeinarkt cle onderlinge verzekering niet weer cle
naiiclacltt heeft getrokken. Williclit is dit hiei’door te vel–
klaren, dat men den tegenwoordigen toestand van de beurs
heeft ingezien als een tijciclijken en zeer zelden voorkomen-
dcii, ook hierdoor, d:tt de onderlinge verzekeri lig door rees-
surantie gewoonlijk, ook zelf hij de open markt geïnteres-
seerd is, ten slotte hierdoor, dat cle premies
01)
de open
niarkt zeer laag bleven, terwijl juist gewoonlijk hooge
preilies e’cn de assurantiemaatschappijen voor de verzeker
–
den liet beslissende argunieut’i;c;rifieu’oni over de wisselende
preinie en andere bezwaren ,aa.n onderlinge verzekering
verbonden, heen te stappen. –
Ook de assuracleu’rs hebben – zooals vanzelf spreekt
01)
de gebeni-tenissen van het afgeloopeil jaar sterk gerea-
geercl. Agentureui werden ingetrokken, herverzekeringscou-
trueten opgezegd, met verbii.itenissen in vreemde valuta
werd groote terighoiclenclheid’ betracht, groote omzichtigheid
w’ei-cE aan tien dag gelegd bij de verrekening van vorderingen
en schulden. Geschiedde dit alles door cle Nederlai.idsche
maatschappijen, niet minder was het de geilragsliji.i der
biiitenlandsche, cii de Rotterdamsche benrs toont dan ook
duidelijk cle sporen van deze politiek. In den loop van 1.921.
en 1922 hebben 120 maatschappijen zich formeel van de
Rotterdamsche beurs teruggetrokken (lidluidaties en faillis-
senenten daaronder begi-epen) en bovendien hebben een
groot aantal maatschiaiijen min zaken ‘voorloopig stopge-
zet.
‘an pogingen om cle voorwaarden van, het bedrijf voor
assuradeuren guristigem te maken is dit jaar niet veel ge-komen. De kleine omvang ve ii de zaken scl iep hiervoor
geen gunstige kansen en ook de iiiternatioiiale sariieowei–
king laat daarvoor nog te veel te w’enscleii over. Op enkele
punten.— onder de hierna volgende afzonderlijke rnbreken
genoemd – werd
01)
reeds gemiiaakte overeenkomsten terug-
gekome ii.
Voor grootere. interiiationale samenwerking is in de
vakpers hij herhaling gepleit. Maar de toonaangevende
lichariien en personen uit liet bedrijf schijnen de behoefte
nog niet sterl geiioeg te voehei:i of in het resultaat van zulk
een samenwerking nog niet voldoende vertrouwen te heb-
beu mii ouder ccii clergel ijke pogiiig huil schouders te zet-
ten.
Zooii’el de assuradeurs’ als het
l)tibliek
hebbeic ter be-
zweriug van liet kwaad meet’ ee meer aandacht gegeven
iaii de positie vaii den evetgever ten opzichte van liet
i’erzekerii.igsbedrijf. Voor de levensverzekering is nu een
wettelijke regeling tot stand gekomen ; bijzonderheden daar-over zijn vermeld in de hiem
–
navolgemide rubriek ,,levensi’er-
zelcerimig”. Beiiioeiing is itel meer clan eens bepleit, ook in
de Tweede Kamer der Staten-Generaal, maar tot nu toe
heeft men geen aanleiding gevonden daarvoor ccii voorstel
in te dienen.
l)e makelaars in issurautiën hebben ook dit jaar in de
zorgen gedeeld, al loopen zij geen risico bij die iflindere oli-
cflteit van .assiirantiemaatschappijen. 1)e groote massa chicon-
fitures beteekende voor hen een belangrijke vermeerdering
iiii aclniinisti’atief werk en een groot deel van hun raic-
didicht riioest worden geconcentreerd op de financieele posi-
tie der imiaatschappijemi, die nog overeiiicl stonden (,’ii
01) de beredderiiig i’aii clie, welke waren ineei.ige-
stort.
i)
fdlaI.r ook liet eenige fiiiancieele risico, dat zij in-derdaad loopen, liet risico van de richtige pmemiebetaling
dlcor cleii verzekerde, bleek dit jaar niet alleen forneele be-teekenis te hebben en er werden uit dien hoofde hier en daar
ze!fs belangrijke verliezen gelecleii.
Ook cie aaildleel houders van cle essurantieii
–
iie.tschia.ppijeii
werdeu de dupe van cle sl’m
.gen iii het assurantiebecliijf.
Daar op de meeste van
deze
aandeelen slechts 10 of 20 pCt.
is gestort er in menig geval aandeelhouders tot bijstorting
werden genoopt, sloeg den houders dezer aancieelen als liet i’a.re ge schrik om liet hart, en ook van maatschappijen van
ouden naam iverclen cle aancleelen soms verhandeld tegen
prijzen, clie van ccii algeheel opgeven van hoop en vertrou-
wen blijk gaven; soms betaaldle men op de aandeelen toe om
tenminste van het obl go ontheven te iiorden, en bij de
zwakke maatschappijen blekeim de aancieelen om die laatste
meden oiverkoopbaar, tot groot ongerief van de aandeel-
houders, ciie door hun plicht tot bijstorting soms zeer ii
ongelegenheici werden gebracht.
Moet om al hetgeen-hierboven vermeld staat 1922 voor liet
veizekemingsbedrijf ‘beschouwd worden als een hoogst on-
gunstig jaar, eigenaardlig is, dat naar tien algemeenen ii-
druk cle bedrijfsuitkomst
en over dat jaar, althans wat de
tra nspom
–
tverzekering betreft, te Rotterdam bevredigend. wa-
ren, voor zoover men bij ccii zoo geringen omvang van za-
Icen van eec bevredigende uitkomst spreken mag. Wat dit
laatste betreft moet mcii ziele reahiseeren, dat niet alleen
liet aantal zaken terugliep, maar dat ook de verzekerde
Waarde, bij 1921 vergeleken, weer een helangrijken terug-
gang vertoonden, zoowel voor casco’s
van
schepen als vnu
goederen. .
Verleveniliging ontstond, vooral in liet latere
deel
van het
jaar, door liet groote aanbod van Duitsche risico’s, die men
in Dntschlancl – al weder in vecbaicl met de telkens ver-
der gaande waardevermindering van de mark – liever ‘ii
liet huiteulitini onclerbrach’t dan bij Duitselie maatschappijen,
ook cl teekenden (leze laatste in vreemde valuta.
De geregelde ontwikkeling van beurs en bedrijf is ook clii
)aar, door al de sombere verschijnselen
vet
het oogenblik
heen, te onderkennei.i. Naast liet terugtreden vaii zooveld
maatschappijen is de vestiging van een niet onbelangrijk
aantal nieuwe te vermelden, onder welke die van enkele
groote Amerikaansclie maatschappijen cle aandacht trekt.
Hier vestigden zich in 1921 47
ei,
in 1922 30 maatschap.
pijen. Ook in cle alhier gevestig
–
dle assurantiefirma’s ko’nni
ceilige verandering; er kwamen splitsingei voor, combina-
ties en nieuwe vestigingen. :0e gelijktijdige vestiging in Anm
– iterdam en Rotterdam ondervond weder eenige uitlreicli ng. .11incie 1922 waren nu aan de beurs ongeveer 50 lcantoreii
gevestigd, waar liet assum-adeursbedrijf werd u itgeoefencl, tei-
wijl de Vereeniging van Assurantiemakelaars 22 makelaars-kantoren omvatte.
De elders vernielde verandering iii cle wettelijke regeling
van de makelaardhij betreft natuurlijk ook de makelaardij
in assurlintiën. :0e wet schept cie mogelijkheid om tegelijk
01) te treden als makelaar en als beheerder of vertegen-
woordiger van een verzekeringsmaatschappij, een combi-
natie van bedrijven tot heden in Amsterdam vrijwel regel (daar handelen tot nu toe cle tusschenpersouen als coma-
niissionnairs) en in Rotterdam zoo goed als onbekend.
De gevolgen van (ie dconfitures op cle assura.ntiemarkt
zouden heel wat sterker -zijn geweest, indien niet door het
goede inzicht vaii makelaars en assuracleurs in een groot
aantal gevallen tijdig ware ingegrepen. :Dit vlugge ingrijpen
1)
Ten aanzien van Nederl.ndschme maatschappijen heeft-het flai’idelsregister goede diensten bew’ezen, daar dit de he
oordeehing heeft mogelijk gemaakt van cle waarde van het
nog niet volgestorte kapitaal.
524
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 Juni 1923
heeft ve1 bij menige nutatschappij de. noodzake]jkhei(I van
liquidatie verliaast, maar aan de verzekerden heeft het veel
schade bespaard. Toch zullen de deelnemers aan het verze-
keringsbedrijf iii 1922 niet met zichzelf tevreden zijn ge-
weest, want in zekere mate zijn zij toch ook allen – zoo-
wel makelaars als agenten – tekort geschoten in cle juiste
beoordeel ing van cle positie der a ssurantienIaatsCha)pije1i –
Wat naturlijk niet wegneemt, dat menigeen zich mag beroe-
men verstandiger te zijn geweest dan zijn buurman. Het
pleiten van verzachtende omstandigheden is niet moeilijk.
Want afgezien hiervan, dat de assuradeur het gebrek aan
liet juiste inzicht iii deze crisisjaren met welhaast ieder
ander deelt, en ook afgezien hiervan, dat bijna elke aSsi-
rantiebeurs, ook in het buitenland, soortgelijke verschijn-
selen als Rotterdam heeft vertoond, is zeker het, doorzicht
iii de assurantieniarkt door liet technisch ingewikkelde en
het internationale karakter daarvan bijzonder moeilijk te
verkrijgen. In ieder geval is het gelukkig, dat een groote
opruiming van ongezonde of niet levensvatbare elementen
nu achter ons ligt. Hiermede is allerminst gezegd, dat wij door alle leed heeu zijn – het einde van de crisis op de as-
surantiebeurs valt niet met het einde van 1922 gelijk -,
maar wel kan gezegd worden, dat de assurantiebeurs, in het algemeen beschouwd, en ook meer in het bijzonder die van
Rotterdam, aan het einde van 1922 belangrijk beter van
qualiteit was dan aan het begin van dat jaar en (lat clie
maatschappijen en firmas, die, ‘his de crisis is afgeloopen,
in dezen buitengewoon veeleischenclen tijd het hoofd boven
water hebben weten te houden, haar goeden naam zullen
hebben versterkt.
Transportverzekering.
In het afgeloopen jaar werd de
beurs slechts door één totaal-verlies ter zee getroffen. In-
tusselien zijn er ook particuliere averjen voorgevallen, die
in geldsommen uitgedrukt zeer belangrijk waren. In liet
algemeen varen c)e bech-ijfsuitkomsten van het jaar echter
niet ongunstig. Het diefstalrisico bleef meetellen, in de
laatste maanden speelde het zelfs veer ccli grootere rol,
maar dooreengenomen is toch dit risico -niet meer zoo op-
vallend als liet in de laatste jaren geweest is.
In de conditiën van verzekering werden enkele wijzi-
gingen aangebracht. In verband met sterke concurrentie uit
Zweden werd liet tarief van houtverzekering iets ten gunste
van de verzekerden gewijzigd. – Grieksche stoomschepen, ver-
leden jaar uitgesloten, werden weer in de goederencontrac-
ten toegelaten, zij het ook alleen onder de bepaling ,,helcl
eovered”. Voor de opzegging van liet molestrisico in goede-
jencontracten werd een nieuwe overeenkomst ter griffie ge-
deponeerd.
ilrandverzokering.
De brandschaden zijn niet zonder be-
tcekenis geweest, vooral in de industrie.
Belaugrijke overeenkomsten tusschen assuradeuren ver-
den dit jaar niet gemaakt. Van belang is te vernielden een arrest van den Hoogen Raad (12 Januari 1922), waarbij beslist:werd, dat assura-
deuren voor brandschade, die veroorzaakt is door zelf ont-
branding van het verzekerde, niet aansprakelijk zijn. ])aar
de heerschende opvatting in de praktijk een andere was,
zijn maatiegelen beraamd om dooi clausuleering de praktijk met de gebleken rechtsopvatting weder in overeenstemming
te brengen.
Levensverzekering.
Het jaar 1922 heeft voor de levens-
verzekering medegebracht een achteruitgang van de pro-
ductie vaui nieuwe verzekeringen en een toeneming van het
aantal royeménten, beide verschijnselen, die als het onaf-
wendbare gevolg te beschouwen zijn van de voortschrijdende-
malaise; bovendien heeft het geseliokte vertrouwên zijn in-
vloed doen gelden, al hebben de maatschappijen in zeer veel
gevallen door besprekingen met de verzekerden het vertrou-
veiu van dezen weten te herwinnen.
Dat op zichzelf in de buitengewoon hooge produeties van
vorige jaren een kentering zou komen wanneer de koop-
kracht van den gulden niet meër daalde was te verwachten.
Het groote royementscijfer is mede een gevolg van cle licht-vaardigheid, waarmede velen in de voorafgaande zeer goede
jaren blijvende veiplichtingen meenden te kunnen aan-
‘anrden. –
Daarnaast staat echter, dat de zeer hooge rentevoet voor
cle beleggingen zich bijna onverzwakt handhaafde, aan het
einde van het jaar waren prima beleggingen tussehen
5
en 6 pCt. nog gemakkélijk te plaatsen. De geringe dalende
tendens, die (le rentevoet iii 1922 toonde, bracht bovendien
ten opzichte van bestaande beleggingen iii effecten een ige
koerswinst. De sterfte in 1922 is buitengewoon laag geweest.
Mocht er aanvankelijk in liet begin van het jaar hier en
daar een kleine naflikkering van cle gevreesde griep zijn waar-
genomen, daarna is de sterfte tot zulk een laag peil gezakt,
dat men wel van een ,,gezondheids.epidemie” hoort spreken.
Een zeer belangrijk feit is het in het Algemeen Overzicht
i-eels vermelde tot stanikonieiu van cle Wet op liet Levens-
verzekeringsbedrijf,
Steatsblacl
716. Door een nader voor te
schrijven verplichte openbaarheid en het toezicht van een te
creëeren deskundige Verzekeringskamer kan men verivach.
ten, dat dit bedrijf zich snel in een gezonde ontwikkeling
zal mogen verheugen. Het zoo moeilijke probleem, om ook
het buitenlandsehi bedrijf onder effectief toezicht te brengen,
is op het laatste ongenblik uit den weg gegaan door lint
voorselirift (art. 29), dat daarvoor nadere bepalingen bij
algemeene maatregelen van bestuui- zullen worden ontwor-
pen, die tevens zullen moeten inhouden de verplichting de
premiereserve hier te lande te bewaren.
i[oe neodig zulk een toezicht op het levensverzekerings-
bedrijf is, leert het verslag van Mn F. Sleutelaar omtrent
de zaken van de ,,Algemeene Maatschappij van Levensver-
zekering en Lijfrente” en ook liet voorloopig verslag van
Mr. Dr. F. van Brakel omtrent het bij de Verzekeringsbank ,Kosmos” gevoerde beheer, beide in 1922 verschenen.. De
regeling van cle liquidatie, zooals die voorgeschi-even was in de zoogenaamde ,,Noodwet” van 1921 en die thans in hoof d-
zaak overgenomen is in de nieuwe wet, blijkt doeltreffend
te zijn.
:De Dnitsche levensverzekeraars moesten in 1922- bijna
zonder uitzondering verklaren dat zij niet langer in staat
w’aren hun verplichtingen in ,,edelvaluta” na te komen.
Pogingen, door Nederlandsehe polishouders aangewend om
in dit verband steni – te verkrijgen van de Duitsche en
Nederlandsche regeeningen, hebben in het afgeloopen jaar
niet tot succes geleid.
BOEKAANKONDIGING.
EEN BEMOEDIGING.
De Indusrialisaie van China
door
Dr. Ing. Han Tiauw Tjong
W. 1.,
‘s-Gra-
venliage 1922.
In de jeugd der oudste thans levende generatie
studeerden aan onze hoogescholen geen Azidten en
ook de lagere inrichtingen voor onderwijs in Europa
bezochten zij niet. Uitsluitend in het Indische geboorte-
land zochten Inlanders en Vreemde Oosterlingen hun
wetenschappelijke opleidiiig en deze strekte zich niet
uit tot Hooger Onderwijs.
Nauw twintig jaren geleden heeft daarop drang
naar Westersche vorming en kennis, in de hand
gewerkt door gretig en met goeden uitslag bekroond
bezoek van de oorspronkelijk voor de Europeesche
ingezetenen van Nederlandsch-Indië bestemde scholen
voor Middelbaar
Onderwijs
aldaar, een aanvankelijk
schralen maar steeds wasseuden stroom van Aziatische
onderdanen onzer Koningin gedreven naar de Neder-
landsche Universiteiten en Hoogescholen voor vak-
onderwijs.
Dat de uitkdmsten beantwoord hebben aan de
opofferingen, gebracht zoowel van inlandsche als
-Europeesche
zijden,
het kan helaas niet worden getuigd.
Terwijl de jongelieden zich met eerbiedwekkenden
ijver in Indië hebben voorbereid, schijnt vaak hun
doorzettingsvermogen in Europa in een te zinken of
wel is hun geest onmachtig het hooger onderwijs te
verwerken, kunnen zij de vrijheid der studie niet
verdragen of laten zij die uitdijen in de breedte,
waardoor de onontbeerlijke diepte niet wordt bereikt.
Een groot aantal hunner bereikt den eindpaal niet.
Dat hier raseigenschappen werken ‘blijkt uit de
omstandigheid, dat zij, die ten deele Chineesch bloed
beitten, gemeenlijk het veelvuldigst slagen, ofschoon
hun opleiding dezelfde is geweest als die der onver-
valschte landszonen van Insulinde en ofschoon zij
langs de moederlijke lijn bijkans onveranderlijk tot
dezelfde rassen behooren als deze.
Het bovenstaande werk nu is een schoon en
bemoedigend bewijs van welgeslaagde studie in Neder-
land van een inboorling van Nederlandsch-Indië van Ohineeschen bloede, die er den zeldz amen titel van
Doctor Ingenieur bede verwierf. Het is de door-
wrochte arbid van een rijpen geest. Vierhonderd
bladzijden groot, draagt het den stempel van on-
gespaarde inspanning. Het
verrijkt
de letterkunde
over het Land van het Midden. Men leest het met
nut en met bevrediging.
13 Juni 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
525
11
Al heeft, blijkens de inleiding, een Nederlandsch
vriend de drukproeven nagegaan, toch verdient de beheersching onzer taal door den schrijver een af-
zonderlijke hulde. Hij schrijft een vlot en vaak sier-
lijk Nederlandsch, en dat taalfouten niet geheel
ontbreken, zooals tegenwoordig bij jongere schrijvers
regel is, moet dien vriend worden veiweten, die o.a.
afdrukte:
,,den
staatsman mag niet worden vergeten”
(blz. 15): vaû de
prijs”
(blz. 37): den naam werd
gegeven” (blz. 58): ,,meerdere” voor ,,verscheidene”
(blz. 75) enz.
Dat de titel fraai en gelukkig gekozen is, zal
door hemzelven wel niet worden beweerd. Geheel duide-
lijk is die niet eens.
De schrijver ziet in ontwikkeling en verspreiding
der
nijverheid
in China ,,de eenig
mogelijke
oplossing
voor het herstel van het verloren wereldevenwicht”,
een meening, die boud klinkt, en
hij
wil nagaan hoe
het staat met •die nijverheid in het heden en in de
toekomst. Ziedaar
zijn
programma. –
Diep haalt hij
zijn
onderwerp op, zelfs van de
oudheid af. Liefhebbend zoon van het land zijner
vaderen, dat hij waarschijnlijk nooit heeft aanschouwd,
wijst hij met rechtmatigen trots erop, dat een Ohineesch
keizer, die dertig eeuwen voor Christus regeerde,
reeds de magnetische naald kende; daar deze keizer
volgens den
schrijver
op een jaar na een eeuw heeft
geregeerd (blz. 2), moèt die inderdaad een wonder
baarljk man zijn geweest! Toen reeds is de globe vervaardigd, werd zijde geweven, timmerde men
rijtuigen, en een eeuw later richtte men reeds Open-
bare scholen op. Lang voor Karel den Groote’s
geboorte was de boekdrukkunst in China uitgevonden,
het Christendom ingevoerd.
Terwijl
het juiste cijfer,
aangevende de verhouding van den straal tot den
cirkel, in Europa eerst in 1585, werd gevonden, ni.
door den Nederlander Adriaan Anthoniszoon, (de
schrijver haalt dit uit Japansche bron aan), berekende
in China een wiskundige het reeds duizend jaar
vroeger. Inderdaad, eindeloos oud
zijn
de adelbrieven
van de Ohineesche geestes-aristocratie!
Eerst in de dertiende eeuw na Christus kwamen Europa en China met elkander in aanraking, door
den beroemden Venetiaan Marco Polo, maar reeds
even te voren had de Vlaming Willem van Ruysbroeck
den overheerscher van China, Kublia Khan, in diens
zetel te Karakorum bezocht. Op den langen duur is
de aanraking tusschen die twee werelden voor China
noodlottig geworden; de
schrijver
besteedt een belang-
rijk deel van zijn boek om het niet alleen te betoogen,
maar ook te
bewijzen
en aan de hand van een
menigte
schrijvers,
onder de Nederlandsche inzonder-
heid Dr. Hendrik Muller, het onrecht aan te toonen,
dat het land
zijner
vaderen van Europa heeft moeten
ondervinden en
blijft ondervinden.
Den aanval van onzen Coen door diens admiraal
Reyersen, die met nog geen zevenhonderd zeelieden
het geweldige rijk in ongeloofelijken moed aanviel,
toen het zich niet voor den handel onzer Oost-Indische
Compagnie wilde openen, een voorspel van de door
Amerikaansche kanonnen twee eeuwen later afge-
dreigde opening van Japan en der openwringing
van China in hetzelfde tijdvak door Engeland en even later door
Frankrijk,
gaat de
schrijver
stil-
zwijgend voorbij. Hij begint de
lijst
van het nrecht
bij de bekende opium-oorlogen, waarbij Engeland
China dwong zijn opium toe te laten, waarvan de
aankweeking in Britsch-Indië een bron van rijkdom
was voor
zijn
Oost-Indische Compagnie en haar
dienaren. Door de vredesvoorwaarden, die China
werden opgedrongen, zucht dit land nog steeds onder
een vastliggend tarief van invoerrechten, hetwelk
aan de ontwikkeling zijner nijverheid in den weg
staat en het overstroomt met Europeesche goederen,
die voor het land schadelijk zijn,
terwijl het evenzeer
vastliggende uitvoerrecht een beletsel vormt voor den
afzet in den vreemde van
zijn
voortbrengselen. Dan
heeft de verdeeling van de Groote Mogendheden van
China in invloedssferen
feitelijke
monopolies ge-
schapen, waaraan China ,gedwongen is zich te onder-
werpen, ook wat aangaat spoor’egaanleg, bewerking
van
mijnen
en geldleeningen. Elk der monopolisee-
rende mogendheden heeft het in haar macht haar
sfeer van invloed onbenut te laten of er de voor-
waarden toe te passen, die zij zelve begeert, met
uitsluiting der mededinging van andere landaarden.
Niet minder dan 79 püt. van China’s bodem valt
onder die invloedssferen, en wel 42 pCt. voor Rusland
en 28 pOt. voor Engeland.
Mogelijk
heeft de Confe-
rentie van Washington daaraan een einde gemaakt;
vast staat dit nog niet. De oprichting van vreemde
postkantoren in China, welke overheersching bedoelt
en in de hand werkt en tegen China’s wil heeft
plaats gehad, dat reeds sinds dertig eeuwen een
thans zeer goeden postdienst bezit, vormt een verder
onrecht; Japan bezit thans niet minder dan 124
eigen postkantoren in China; Engeland en Frankrijk
elk 15. Ook aan dit onreiht. heeft de Conferentie
van Washington beloofd een einde te maken.
Het van Europa en ten slotte van Japan onder-
vonden onrecht heeft China gedwongen
zijn
wereld-
beschouwing en geheel afwijkende beschaving te
herzien.
Terwijl in het Westen de persoonlijkheid en haar
eigen voordeel op den voorgrond treden, overheerscht
in China ,,de familie-idee” en daarmede samenhan-
gende vereering van het eigen voorgeslacht. De Chi-
nees laat liefst de natuur met rust. –
Hij is op godsdienstig gebied de verdraagzaamste
onder alle volken. Tegen het Christendom keert hij
zich dan ook geenszins, maar wel tegen het opdrin-
gen van zendelingen door de gewapende macht en de
voor deze afgedwongen buitensporige voorrechten.
Inzonderheid aan de Protestanten dankt hij zijn
modern
onderwijs,
door deze gegeven aan
bij
de
200.000 leerlingen in zevenduizend scholen,
vijf
maal
talrijker dan die der Boomschen.
China ziet thans in, dat uitbreiding van onderwijs
op Westersche leest onontbeerlijk is, wil het zijn
onafhankelijkheid herwinnen en met eigen leidende
krachten een
nijverheid
opbouwen, onontbeerlijk voor
zijn ontwikkeling, zijn levensonderhoud en de ont-
plooiing zijner aartsvaderljke deugden.
Daaronder staat op den voorgrond de arbeidzaam-
heid. Arbeiden is voor den ‘Chinees een heilig gehod.
Ten onrechte beweert Dr. Nederbragt, zegt de
schrijver, dat de Chinees niet eerlijk zou zijn, en hij
verwijst dien
schrijver
naar diens landgenoot Dr.
Hendrik Muller, die de Chineesche stipte eerlijkheid
in handelszaken aanhaalt als ,,in het geheele Oosten
beroemd”. De eerste spoorweg dwars door de Ver-eenigde Staten is aan Chineeschen handenarbeid te
danken; -er
zijn
evènveel Chineezen daarbij bezweken
als de lijn dwarsliggers telt. Geen anderen rustdag
behoeft noch wenscht de Chinees dan het Nieuwjaars–
• feest. Hij werkt gemiddeld twaalf uren per etmaal
en is met uiterst bescheiden levensvoorwaarden te-
vreden. In de groote Europeesche nederzettingen aan
de kust leeft
hij
van een dagloon van 40 Hollandsche
centen, verdient in de mijnen slechts een kwart daar-
van, in den. landbouw vaak nog minder. Ziedaar
omstandigheden, die op nijverheidsgebied groote
kansen openen.
Kapitaal bezitten de Ohineezen çlaartoe voldoende,
en ook de kosten van het binnenlandsch vervoer te
water of per kar zijn uiterst laag. Een beletsel
vormt echter de schrikbarende duurte van het ver-
voer over de spoorwegen, immers door de vreemde-
lingen gebouwd, met materialen, in het eigen land
zonder mededinging besteld; dat vervoer kost minstens
tienmaal zooveel als in het eigen daar.
Wat China thans bezit aan fabriekmatige nijver-
heid is grootendeels uitgegaan van de blanken, onder
welke de Russen bij verre het
talrijkst
zijn, 148.170
526
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 Juni 1923
zielen, te zamen in Ch:ina 1760 firma’s bezittej.ide.
Daarna komen de Britten, 13.234 sterk met 644
handeishuizen, vervolgens Amerikanen en Franschen,
terwijl wij er 25 ondernemingen bezitten en 367
medeburgers. Tegenwoordig zijn de Japanneezen
echter hettalrijkst vertegenwoordigd met 171.485
onderdanen en bijkans 5000 ondernemingen en zij
spelen thans in China de eerste rol, ook op het
gebied der nijverheid.
De huidige toestand van deze wordt, artikel vdor
artikel, nagegaan.
• Reeds heeft China zich opgewerkt tot ,,het derde
kolenland van de wereld”, voor een deel met Westersche
en Japansche hulp. Aan ijzer is het niet rijk. Als
voortbrenger van tin neemt het de derde plaats in,
en een zelfde met betrekking tot katoen, dank 50
fabrieken van Chineesöhe eigenaren en 19, bezeten
en bestuurd door vreemdelingen, nI. 5 door Britten
en 14 door ,Tapanneezen; dividenden van 20 tot 30
pOt. zijn in dezen tak niet ongewoon. Van de katoen-
fabrieken te Shanghai, waar de katoennijverheid het
grootst is, is de helft Chineesch. De
zijde
der wereld,
voor
.
50 pOt. voortgebracht door Japan, komt voor
meer dan een vierde uit China. De uitvoer aan thee,.
geen fabrieksartikel, is achteruitgegaan, en wel,
volgens den
schrijver,
door het uitvoerrech in China en de invoerrechten in den vreemde, doch zeker iu
een voorname plaats doordat aan den smaak der
thee, gekweekt op Ce3rlon, in Britsch-Indië en Insulinde,
de voorkeur wordt gegeven. Stond China in 1890
nog bovenaan als thee voortbrengend land, thans
komt het ver achter Voor-Indië en Ceylon. Daaren-
tegen heeft het haast geheel het als stapelartikel
nieuwe voortbrengsel, de soja-boonen, in handen, die
tot de meest uiteenloopende fabrikaten worden ver-
zeep, brandolie, eetolie, veevoeder, enz.
China beslaat een oppervlakte, meer dan een millioen
vierkante kilometer grooter dan geheel Europa, en
het herbergt het talrijkste volk der wereld, 450 mil-
lioen zielen rijk. Dat het in zijn 25000. fabrieken
nog slechts een half millioen werklieden kan aanwij-
zen, toont dus, dat de groote nijverheid er nog geen
plaats van beteekenis heeft verworven.
Naar vreemde technische scholen trekken de
Chineezen met klimmende mate en omgekeerd geven
Amerika, Honkong, Luik en thans ook Frankrijk
zich moeite om hen bij zich te doen studeeren.
Nederland telt thans 70 tot 80 Chineesche studenten, wel zonder uitzondering van Nederlandsch-Indië af-
komstig, maar wellicht althans ten deele en op den
duur toekomstige krachten voor het land hunner
vaderen. Het Chineesche woord Jipan, waaraan wij
den naam Japan ontleenden, beteekent ,,Land der
Rijzende
Zon”,
het voor den Chinees
Oostelijke land,.
waar de zon opgaat. Wellicht zal dat ook het licht
doen opgaan voor een machtig inçlustrieel
Rijk
van
•
het Midden.
Dat in elk geval voor het laatste een groote
toekomst op het gebied der
nijverheid
is weggelegd,
lijdt voor schrijver dezes geen twijfel. –
Dr. II.
Did WARSSEIL VAN CINGIdLSFF0UCTC.
ONTVANGEN
Toelichting op de Voorschriften voor de Begrooting
en Rekening der Geieente,
bewerkt door W.
Wagenaar, commies ter provinciale griffie van
Utrecht, met ‘een voorwoord van Mr. Dr. A. van
Doorninck, Griffier der Staten van Utrecht;
Alphen aan den
Rijn;
N. Samsom, 1923.
Waarschijnlijk zoo tijdig, dat het reeds bij de eerste lee-.
tuur der onlangs iastgestelde nieuwe gemeentelijke begroo.
tiiigs- en rekeningsvoorschriften van dienst heeft kunnen
zijn, is bovengenoemd commentaar verschenen.
De schrijver was tot het betrachten dezer snelheid, zon-
der in haastwerk te vervallen, in staat, doordat hij met
de ian de vaststelling der voorschriften voorafgegane be-
raadslagingen volledig bekend was en aan hun voorberei-
ding en die der ittodelleit een werkzaatti aandeel heeft
genomen.
liet wei-k ontleent voorts zijn waarde aan het feit, dat
de provinciale Grif fiën in de gelegenheid gesteld zijn van
den inhoud voor het afdrukken kennis te nemen, zoodat
van verschillende wenken nog gebruik kon worden gemaakt..
Voortdurend kwesties aan de hand van voorbeelden be-
sprekend bevat het werk behalve modellen van begrooting en rekéning met toelichting, de begrootings- en rekenings
voorschriften met toelichting. Een register vergemakkelijkt
het vinden van den weg. –
Ambachten en Neringen in Dordrecht
door Dr. A.
van Vollenhoven; ‘s-Gravenhage, Martinus Nij-
– hoif, 1923.
Jaarverslag van het Verbond van Nederlandsche
Fabrikant envereenigin gen over 19
22
,
Rotterdam,
Nijgh & Van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij.
Nad cie Beschouwing over de Indische Vennootschaps-
belasting,
door Mr. M. W. F. Treub; NV. .Boek-
handel Visser & Co., Teltevreden
,
1923.
ffit v’,-val van Europa;
De wegen naar het Herstel,
door Francesco Nitti, Geautoriseerde vertaling doo.r Jan J. Bruna; A. W. Sijthoff’s Uitgevezs-
maatschappij, Leiden. • • • –
Compte-Rendu. cle l’Of fice National d’En-t.ission
cm
Royaume de Hongrie cl Monsieur ie Ministre
Royal Hongrois des Finaiices sui l’Exercice
• 191-192; Budapest, 1923, Edition de l’Offlce
National d’Emission.
•
O.VERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.
.D e E c dn om is t. – ‘s Gravenhage, 15 Mei
1923.
Mr. J. Kist,
Veiiigheillsmarges bij de berekening der
premie-reserves van levensverzekering-maatschap-
pijen; B. van Genechten,
De economische zijde der
Tiaansche beweging.
Tijdschrift voor Economische Geo-
g r a p Ii i e. — ‘s-Gravenhage, 15 April
1923.
H. G. Ch. J. van der Mandere,
De economische he-
teekenis van de suikeriudustrje op Java;
H. Tiesinçj,
Ove:r grondaarde in IDreute;
Dr. W. EsÏsenbach, Do
eocene kolen van den Oost-Indiichen Archipel, econo-
misch-geographisch beschouwd;
M. Bruyns,
In memo-
nam Job. WTij
smu
ll
ei
.. –
T d e m. – ‘s Gravenliage, 15 Mei
1923.
–
H. G. Oh. J. van der Mand ere,
De eöonomische he-
teekenis van cle suikenindustrie op Java;
Dr. W.
Jijschenbach,
De eocene kolen van den Oost-Indischen
Archipel, economisch-geografisch beschouwd;
J. 0.
M. van der Werf,
Opleiding van leeraren in de aard-
rijkskunde. – naschrift door
Prof..Dr. H. Blink.
De 1 n d i s c h e 0 i d s. – Amsterdam, April
1923.
Dr. G. J. Nieuwenhuis,
De economisché opvoeding
i.n de
Philippijneu; Dr. J. P. Kleiweg de Zwaan
en
0.
Lekkericericer,
De Oesada San;
H. R. Roeifsenia,
Grepen uit den Indischen Archipel, (Oost en West).
1 d e m. – Amsterdam, Mei
1923.
J. S. van Braam,
Plantage-landbouw en landbouw-
bedrijven van middelbare grootte in Nederlandsch-
Indië;
J. J. Paerels,
Eenige der meest belangrijke
•
papiervezeis uit de tropen;
Dr. J. P. Kleiweg di
Zwaan
en
C. Lekkericer/cer,
De Oesacla San.
K o 1 on i a 1 e S tu di ë
D.
– ‘
s-Gravcnhage, Fe-
bruari
1923. –
P. van Schilfgaarde,
De vreugde van den arbeid;
J. II’. Meyer Ranneft,
Uet kiesrechtvraagstuk in In-
dië;
Dr. P. S. J. Cramer.
De wereldproductie van
.maïs en Indië’s aandeel daarin;
Mr. A. B. Cohen
Stuart,
1-let Grieksche humanisme als factor bij de
vorming van- Indische juristen.
The Amenican Journ.al ofInterfiati-
o n a 1 L a w. – Concord, .N. H., Januari
1923.
W. L. Rodgers,
Suggestions as to changes in the
international law for maritime war;
M. 0. Hudson,
13 Juni 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
kni
The first year
of
the Permanent Court of Internati-
onal Justice;
R. L. Bueli,
Some legal aspects of the
Japanese question;
M. C. Mills,
The mandatory
system;
Ch. N. Gregory,
The neutralization of the
Aaland islands.
B u
11
e t i n d e
V.T.
n
s
t i t u t
T
ri t c r m é di a i r e
1
ii t er n a t i o ri a]. – Haarlem, ‘s Gravenhage,
Januari
1923.
bevat o.a.:
Les questions juridiques-administ.ratives á la con-
férenee des Etats successeurs de l’ancienrie rnona:rchie cI’Autriehe-]:Iongrie, tenue a Rome en
1922;
La régle-
mentation des clettes d’avant-guerre privées cle la
républiquc clAutriche envers les Etats alliés et asso-
ciés; Influeuce cle la grande guerre sur le statut in-
teiriati onal de différents pays. })anemark-Norvège-
Suède; Chronique des faits et événements d’impor-
tance internationale; L’appiication du traité cle paix
avec l’Aliemagne; :Dispositions conce.rnant l’exécu-
tion des traités de paix; La Société des Nations;
Aperçu cle la jurisprudonee en matière de droit in-
ternational; Jurisprudence concern ant les Conven-
tions de La Haye de
1902
et
1905
sur le droit inter-
national privé.
T
d e m. – Haarlem,
‘s
Gravenhage, April
1923.
bevat o.a.
L’organisation du service dipiomatiquc et consti-
laire de la
R. S.
F.
S. 11.;
Chroique des faits et
év6nements dl’importance internationale; L’applica-
tion du traité de palx avec l’Ailemagne; Dispositioris
concernant l’exécution des traités. do .paix; La
So-
ciété des Nations; Aperçu de la 3urisprlideilce cii
matière cle droit international; Jurisprudence ion-
cernant les Oonventions de La Hayc cle 1.902
ct 10(35
stir le droit international privé; IDécrets et résolu.tiors
cle la
R. S.
F.
S. R.
depuis
1917.
V
r a
g
e ri cl e .s
T ii
d s. – Haarlem, Februari 19223.
bevat o.a.:
Mr. C’. W. S’tar ]3usmanst,
lheuw procesrecht;.
Mr.
G. J. Noist Trenuté,
Indisch Waterrecht;
H. P. J.
.Biorners,
Werkve.rschaffi ng en steirrive:i.ieening aun
werklooze arbeiders.
MAANDCIJFERS.
RESUM] BIT HET
MONTHLY BULLETIN
OF
STATISTIOS (VOLKENBONI)).
Maandelijksgemiddeld
12)
1922
923
1913
1
1921.
1922
Sept.
Oct.
Nov.
Dec.
Jan
Febr.
Maart
Pi oductiev’ui
i ngeland
017
3,200 5,005 5,220
6,52,5
5,440 5,150
5
,
366
5,652
) 60
steenkool
9,946 8,803 7,964
9,523
11,128
11,109
11,747 12,195
11,318 11,513
(1000 tons)
786
774
831
874
876 857
896
919
620
7
680
1)
Duitschland
3)
‘3,887
2,607 2,530 2,397
2,454
2,387
2,285
37917
389′
–
Productievan
869
222
415 437 489
.
502
.
542 577 552
044
ruw ijzer
Ver.
Staten
…. …
2,601
1,401
2,276
2,066
2,680 2,895
3,136
3,218
3,042
3,57$
(1000 tons)
434 280
427 462 503
514
5113
486
:306
3116
207
73
134
163
175 172
160
165
151 170
Schepen
op
1,957
2,640
1,469
1,617
‘
1,469
(
i;492
stapel eind
148
216
106
101
1,
Kwartaals-
106
Kwartaals-
3
100
der maand
229 353
189 197
opgave
189
opgav6
210
(1000
tons)6
125
394 212 210
211
185
iniport(voor
Engeland 1000 £
54,931
81,548
75,012
70,502 76,737
86,452
86,433
89,902 74,032
80,937
binnenl.
Ver. Stat. 1000
$
147,932
213,072
253,817
276214
14
345083′
286,423 288,390
31900010
18)
erbruik) i’tnkiijk1000I is 10701
778
1838,992
1991,717
1893 121 2 108 872
2348245
2923296214429423430142
18i
736
.Italië
1000
Lire
303,802
1438,885
1,310,5638
1231,1328
1,399,2838
1,248,0358
1
915,9368
1056,031
1571,440
–
Export (bin-
Ver.
Staten ………
Engeland 1000 £
43,771
58,617
60,041
62,51 1
60,399
66,491.
58,833 69,938
57,510
60,921
nenlandsche
Frankrijk
2)
…………
Ver. StaL 1000 $
….
4,024
364,911
313,766
307,563 366,180
374,548
339,352
330,894
307208
10
35000010
producten)
Engeland …………..
Frankrijkl000Frs.”
573,351
1.647,709
1720,106
1741,062 1937,467
1706,499
2778,947
1695,898
2328,858 2474,378
Frankrijk
4)
…………
Italië
1000
Lire
209,303
…
689,584
774,700 8
746,651
8
888,962 8
1,049,375
8
1,009.9658
788,538
8
751,4448
–
Scheepsbew.:
J3elgiO
……………..
Engeland
………….
Ver.
Staten ………….
Engeland
(geladen)
4,089
3,094
3,611
3,704
4,125 3,769 3,719
3,900
3,099
3682
Il3innenkom.
Frankrijk …………..
Ver. Staten
….
.
schepen
Italië
6)
…………….
(gel. en ballast)..
4,440 5,190 5,433 6,278 6,287 5,915 5,12$
3878
–
(1000 tons)
Frankrijk
(geladen)
2,870 2,275 2,955
:3,034
3,1093,220
3.162
4,82……..
2,886 ..
2,571
Endex-cijfers:
Engeland
.
Groothancl..
(J3oard
of Trade)
.
00 197.2
158.8
154.3
155.2
157.6
155.7
157.1
157.6
.160.3
prijzen
Ver. Staten (Bureau
of Lahour Statist.)
.100
147 149 153
154
156
150
156 157
1.59
Frankrijk(off. cijfer)
100
345.0
326.6 329.3
337.4
352.1
:301.9
386.9
421.8.
424.0e
Italië (Prof.
.l3achi)
.1.00
577.5
562,3
581.7
600.8
596.2 579.6
575.3
582.1
586.9
Wisselkoer-
NewYorkop Londen
100
79.10 90,90 91.15 91.17
91.90
94.50
95.68
96.23
9(1.51
sen: (jaarl.of New York op.Pavijs.
100
38.65
42.47 39.72
38.41
35.44
37.29
35.1:3
:i .70
32.67
maand gem )°
Nei YotkopRome
00
2226
2461
2220
21.70
2306
292
2
II
2491
2
t
) vreeiijisene prouuelle, oerexena op gronci oer maanclelijkscite productie.
Inclusief bruinkool (08.000 ton in October 1922). Vanaf 1919
mcl.
Elzas-Lotharingen. Vanaf 1920 inclûiièf haas.
Lotharingen en het Saargebied.
.
Vanaf 1919 zonder Elzas-Lotbaringen. Vanaf 1920 zonder Elzas-Lotharingen,. het Saargebied en de l’fa1
Vaiiai
Juli 1922 zonder Poolscli Opper-Silezië.
.
.
.
Vanaf 1919 inclusief Elzas-Lotharingen. 6) Kwartaalscijfers volgens .Lloyd’s Register of Sliipping.
0)
Vanaf 1919 inclusief Triëst.
7) Vermindering tengevolge van de mijnwerkersstaking..
8
) Nieuwe schatting op grond (Ier gedeclareoide .va.arden
0)
Waaide der genoteerde geldsoorten in percenten der pariteit. Jaarlijksch of maandelijksch gcmidddlde………
Sedert Januari 1921 geschiedt de waardeering van den invoer volgens de opgaven van importeurs. ‘Daarvoor va4 –
zij gebaseerd op officieele waardecijfers.
.
.,. .
.
Vanaf Juli 1922 waardeert men den tiitvoer volgens (Ie of ficieele waardecijfers van 1921. ……………
Uitgezonderd voor de steenkoolproductie (zie noot 1)..
, …… .
1
18)
Tengevolge van hetin weiking treden van het nieuwe.tarief is de publicatie van de cijfers ‘iioiden imjot:vertraagd.’
14)
Periode van 1-21 September.
16)
Totaal invoer van 22 September31 October.
38)
Voorloopig cijfer.
.. . ,
17) Uitgezonderd de Ruhrproductie. Het overeenkomstig cijfer voor December 1922 is 2.158.000 ton.
‘
.
528
•
•
ECONOMISCH-STATISTISÇHE BERICHTEN
•
13 Juni 1923
.
HANDELSBEWEGING OVER DE MAAND APRIL
1923
•
(
volgens de groepen der naamlijst van goederen, opgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek.)
Invoer
Uitvoer
Saldo invoer
Saldo Uitvoer
Groepen
Gewicht
1
Waarde
Gewicht
1
Waarde
Gewicht
1
Waarde
Gewicht
Waarde
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
1 Dieren en dierlijke
14.682.510
8.863.575
40.013.611
24.593.946
–
–
25.331.101
15.730.371
II Plantaard.
voort-
brengselen …….
245.513.235
44.871.045
58.358.374
8.060.186
187.154.861
36.810.859
k
–
Illa Mineralen,metalen
en niet in andere
groepen
opgeno-
men fabrik. daarv.
904.038.226 31.153.598 401006.122
1
10.814.997′
503.032.104
20.338.601
– –
111h Gouden en zilveren
munt en muntmat
1.383
69.790
10.415
461.080
–
–
9.032
3911.290
IV Meel en meelf abri-
17.132.506
2.860.193
20.797.755 3.239.192
–
–
3.665.249
378.999
producten ………..
V Chemische produc- ten,
geneesmidde-
…
len, verf waren en
kleurstoffen
29.584.351
4.798.989
8.398.444 3.273.664 21.185.907
1.525.325
– –
VI Olie,hars,was,pek,
teer en distillatie-
katen
……………
producten van teer;
fabrikatenvan deze
stoffen, n.a.g
69.508.463
8.513.679 35,945,143
2
11.178.598
2
34.463.320
–
–
2.664.919
VII Hout en 1 abrikaten van hout en derge-
lijke stoffen; meu-
belen v.a.s…….
55.399.097 5.069.070
3.721.967 574.577
51.677.130
4.494.493
–
–
VIII Huiden, vellen, Ie-
der, lederwerk en
schoenwerk
2.500.174
5.015.720
1.626.363
2.308.743
873.811
2.706.977
–
–
IX Garens,
touw en
touwwerk,weefsels
en stoffen, kleede-
ren en modewaren
7.485.065
23.206.290
4.256.907
11.225.376
3.228.158
11.980.914
–
–
X Aardewerk, porse-
lein,
pottenbak.
kerswerk,
gebak-
ken steenen andere
kunststeen
…….
23.216.763
1.333.274
13.952.442
878.917
9.264.321
454.357
–
2.789.033
738.368
1.934.527
548.30 854.506
190.064
– –
XII Papier ………..8.108.424
2.700.746
21.060.416
3.342.542
–
–
12.951.992
641.796
XIIIVoedings
en ge-
notmiddelen,
niet
XI Glas …………..
genoemd in de groe-
..
pen 1,11,1V en VI
4.763.957 13,444.683
23.524.319
10.571.253
11.239.638
2.873.430
–
–
XIV Rijtuigen, voertui-
–
gen, vaartuigen en
luchtvaartuigen
8.576.768 4.628.443
554.613
567.924 8.022.155 4.060.519
–
–
XV Andere
goederen
dan gebracht onder
de groepen 1 tot
en met XIV
13.652.506
12.515.891
7.802.089
5.827.196 5.850.417 6.688.695
–
–
1.436.952.461
139.783.354
642.063.507
97.466.495 794.888.954
72.316.859
– –
Totaal ………
Handelsbew. zond. goud.
en zilv. muntenmunt-
mat.(opgen.ingr.IIIb)
1.436.951.078 169.713.564 642.053.092
97.005.415
794.897.986
72.708.149,1
–
–
OVERZICHT
van
de waarde
van den In-
en Uitvoer
voor elke
maand van
het loopende
jaar
en de
drie daaran
voorafgaande jaren,
met.uitzondering
van
Munt en Muntmatriaal,
in guldens.
Invoer Uitvoer
M aanden
–
1920
1921
1922
1923
1920
1921
1922
1
1923
1)
2)
1)
2)
1) 2)
Januari
……
214.136.278
152.495.668
173.045.849
135.932.785
115.835.310 86.106.447 91.487.819 233.591.043
170.369.270 152.353.594 162.189.535 113.309.645 120.956.498
84.204.248 94.601.855
Februari ……..
..
256.207.615
187.916.138
213.830.220
180.328.763
165.449.351
68.210.466
107.204.662
1,12.879.875 106.977.347
April ………
203.592.812
195.772.702
167.451.702
169.713.564
99.448.337
108.819.697
92.729.841 97.005.415
Tot.
Jan.-Apr.
881.307.608
794.108.370 652.629.727
670.389.568
416.901.233 452.816.167
375.920.411
390.072.436
298.514.162
168.114.951
194.080.257
–
170.393.137
93.818.710
108.423.679
–
Maart ……….
Juni
………
345.402.373
..
188.559.719 150.899.735
–
179.478.445 120.815.908 100.680.880
–
Mei
…………
Juli
……….
314.861.366
170.674.007 163.863.700
–
177.114.162 105.420.129 104.572.575
–
Augustus …..
267.956.122
186.640.179
‘178.807.927
–
130.018.883 142.544.083
99.442.892
–
September ….
317.368.670
..
..
197.271.439 164.616.506
–
16.965.569
135.749.765 115.612.131
–
October …….
337.338.332
179.043.171
186.643.442
–
148.140.438 114.694.641 112.003.008
–
November …..
270.811.334
..
175.806.364 172.295.111
–
156.557.011
106.623.879 104.350.396
–
December
…..
..
..
302.154.125
180.000.903 163.762.355
.
–
156.922.833
97.115318
100.225.239
–
Totaal
. .
..
3.335.714,092
O.219.1O3 2.027.598.760
–
1.701.491.711 1.369.598.600 1.221.231T11
–
..
1)
Hieronder zijn niet begrepen de bunkerkolen voor Ned, schepen.
2)
1-lieronder is niet begrepen de bunlcerolie voor Ned. schepen.
13 Juni 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
529
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
KB. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
Ned Orsch.
isc. Wissels.
4 18Juli ’22
Zwits. Nat.Bk. 3
17Aug. ’22
BI
e1.Binn.Eff. 4
18Juli ’22
N.Bk.v.Denem. 6
1Mei ’23
C
inR.C’. 5
18Juli ’22
ZweedscheRbk 41
1Juli ’22
Javasche Bank … 31
1Aug.’09
Bank v.Noorw.
6 1Mei ’23
J3aukvan Engeland 3
13Juli’22
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbk. 18 23Apr.’23
slowakijë…
4*2831ei
’23
Bank v. Frankrijk 5
llMrt. ’22
N.Bk.v.Oost.r. 9
2Sept.’22
Belgische NaLBuk.
5*22Jaa.
’23
hong. Bank.. 12
25Apr. ’23
Fed.Res.i3ankN.Y.
421
Feb.
’23 Bank v. Italië.
5*11Jvhi
’22
J3ank van Spanje..5
23Mrt.’23
OPEN MARKT.
Data
Amsterdam
t
Londen
1
p0,t.
1
disconto
Berlijn
Part.
Parijs
Part.
N. York
CaIl-
Part.
1
Prolon.
disconto
1(3
mnd.)
disconto
disc.
monet,
9 Juni
’23
3Y
2
1)
2-211
– –
4% -51
4-9 J.
’23
3%_3′
4
1
‘°-2 ‘
r
–
4_5
28 ili.-2J.’23
3%
_s/
3
-y
4
i’
2
TaT
–
–
4% -.5%
2126 I.t.’23
3%-18
3%_4 –
1
l
5
1_2
–
–
45%
5-1,0 J. ‘224
1
184
3%4
2
3
18
–
–
3-4
6-11 J. ‘2114
,
1
8
2%3%
5s1
–
–
5%…7%
20_24 Jli’14
2%
2%
2’1%
2s
1% -.2%
) iNoteering van
S
Juni.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
Een flauwe stemming had de geheele week cle overhand
op de wisselmarkt. Londen liep terug tot ca. 11,76 en ook
Dollars waren aangeboden en liepen tot ee. 2,54% terug.
Ondanks dcii gunstigen indruk, clieii het nieuwe Duitsehe
voorstel in verschillende landen maakte, liepen Marken cii
I/’raaes ook deze week weder verder terug. Aanvankelijk
wareii Marken prijshoudender, maar later liep de koers
opnieuw lager en Francs waren bijna doorloopend aange-
boden. Vooral Parijs was flauw. Van de neutrale wissels
was vooral Skaudinavië aangeboden en in het bijzonder
Kopenhagen. Echter moest ook Christiania weder een groot
gedeelte van het in de vorige week met moeite behaalde
avans prijsgeven. Alleen Argentinië was prijshouclend. Java
flaui., 97% brief.
12 Juni 1923.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
Londen
•
Parijs •)
Berlijn
•)
Weenen
C)
Brussel
)
Neu
York”)
4 Juni 1923.
11.80 16.34
0.0034*0.0036
14.15
2.55′
0
5
,,
1923.
11.80*
1
6.
42
* 0
.
0038
* 0.0036
14.21
2.55’1,
6
,,
1923.
11.80
1
6
.
4
7*
0.0034*
0.0036
14.28
2.55 t/
7
,,
1923.
11.79+
16.45
0.
00
32
*0.0036
14.14*
2.55
8
,,
1923.
11.78 16.45
0.0032*
0.0036
14.16
254H
9
,,
1923.
–
–
– –
–
– –
Laagsted. w.
1
11.75*
16.30
0.0029 0.0035
14.04
2.54%
Hoogste
,, ,,
11.81+
16.61
0.0041*
0.0037
14.37
2.55
3
1
8
1 Juni 1923.
11.80*
16.6
2
+0.0034
0.0038
14.22
2.5531
26 Mei
1923.1 11.82 16.90
0
14.51
2.5534
Muntpariteit.
1
12.10
48.-
59.26
50.41
48.-
2.48k
*) Noteering te Amsterdam.
Noteering te Rotterdam.
2)
Particuliere opgave.
D t ”
Stock.
°
holm
C)
Kopen.
hagen’)
Chrïs.
tianio°)
Zwitser-
landi
1
Spanje
1)
Balaoio
1)
telegrafisch
4 ,Juni 1923
67.95
47.-
43.30
46.07+
38.70
97%_%
S
,,
1923
67.90
46.75
43.10 46.05
38.60
971/8 14
6
,,
1923
68.-
46.65
42.50
46.-
38.65
97
‘/%
7
,,
1923
67.90 46.45
42.50 45.95
38.35
97lh_
7
/
S
1923
67.85 46.35
42.75 45.87+
38.4
2
*
97t/%
9
1923
– – –
–
38.40
97_979
L’ste d. w.
1)
67.60 45.90
42.30 45.80
38.35
97
Ii’ste
,,
,,
‘)
68.05
47.30 43.40 46.10
38.85
97%
1 Juni 1923
68.-
47.20
42.65
46.07+
38.75′
97%_%
26 Mei
1923
68.10 47.45 41.10
46.05 38.90
97%…%
Muntpariteit.
66.67 66.67 66.67
48.- 48.-
100
Noteering te Amsterdam. ‘) Particuliere opgave.
2)
Noteez-ing van 2 Juni.
KOERSEN TE NEW YORK
ja t
Cal,le Lond.
(in
$
per)
Zicht Parijs
(in cts.p.frs.)
1 Zicht Berlijn
(in cl. P. Mrk.)
1Zicht Amsterd,
(in ds. P. gld.)
9 Juni
1923
4.61.-
6.39
0.0012%
39.17
Laagste d. week
4.61.-
6.39
0.0010%
39.17
Hoogste
,,
4.62.87
6.49
0.00148/
8
39.21
2 Juni
1923
4.62.75
6.61
0.0016
7
/8
39.13
26 Mei
1923
4.62.25
6.48
0.0012%
39.14
tEuntpariteit. .
4.86.67
19.30 23.81%
40s
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
Landen
Noteerings.
eenheden
26Mei
1923
2Juni
1923
419 Juni
Laagste
1
’23
Hoogste
9Juni
1923
Alexandiië. . Piast. p. £ 97151
,,
97)51
3
97351,,
9716112
97161,,
*Bangkok… Sh. p. tical
1/10
1110
1110
1110
1110
B. Aires’) . .
d. p. $
421/
41
81
413′
4171
8
415
Calcutta . . . . Sh. p. rup.
114′
1/4118
11431312
1/4
1
1
8
114j
Constantin. . Piast.p.
760
708 675
710
695
Hongkong ..
id. P. $
214
9
/
32
213
7
18
21351
9
214t18
21315132
Lissabon’) . . d. per Mil.
213182
2131,2
25
1
16
2
71
je
2
,
1
8
Madrid ….. Peset.p.
30.39
30.46+30.1*
30.65
30.6
2
*
Mexico …..
d. per $
24.26
24.26 24.26
24.26
24.26
Montevideo’)
id.
42
41%
41
42
4131
8
Montreal . ..
$ per
.
..
4.73
4.73
4.71%
4.74
4.71%
Praag ……
Kr. p. £
155
155
154
155
15471
5
%
R.d.Janeiro
1)
d. per Mil.
511133
51
5%
5
,
1
8
551
96%
98%
98
100%
99119
Shanghai … Sh. p. tael
3/2%
3111o1
311
3/2%
31151
Rome ……..Lires p. £
Singapore …
id. p. $
2145133
2143132
214
214l1
214i1
Valparaiso’). peso p. £
34.70
34.80 33.30
34.80
33.30
Yokohama . . Sh. p. yen
211’1
21151
t5
211%
211
8
I
211171
82
Koersen der voorafgaande dagen.
)
Telegrafisch transfert.
2)
90 dg.
•
NOTEERING VAN ZILVER.
te Londen N. York
te Londen N.York
9Juni
1923.. 318/
65
10Juni
1922..
35%
1
)
7171
8
2
,,
1923..
3171
s
6511
8
11 Juni 1921..
35%
59
,
1
8
26Mei
1923..
32’11
67’1
20 Juli
1914..
24′
51
54
1
18
t) Noteering van 2 Juni 1922.
NEDERLANDSCHE
BANK.
Verkorte Balans op 11 Juni 1923.
Activa.
Binnenl.Wis.f 1L-bk.
f
55.687.009,85
sels, Prom.,
1
B.-bk.
,,
33.203.843,35
enz.in disc.! Ag.sch.
,,
76.400.739,10
f
145.291.592,30
Papier o.h. Buitenl. in disconto
–
Idem eigen portef. .
f
51.947.689,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nog niet afgel.
–
51.947.689,-
Beleeningen1
33.645.335,04
mcl. vrsch.j ]3.-bk.
,,
in
rek.crt.
Ag.sch.
7.995.400,13
93.405.154,7
,,
op onderp.
t’
135.045.889,95
Op Effecten …….
f
120.217.551,40
OpGoederenenSpec. ,,
14.828.338,55
,,
135.045.889,95
Voorschotten a. h. Rijk …………….
,,
10.102.457,47
Munten Muntmateriaal
Munt, Goud ……
t’
56.240.405,-
Muntmat., Goud .. ,,
525.550.137,91
f
581.790.542,91
Munt, Zilver, enz..
9.818.771,60
Muntmat. Zilver
Effecten
,,
591.609.314.51
Bel.v.h.Res.fonds .
f
6.649.497,43
la.van
1/5
V.fl.
Kapit.
,,
,i.iiuo.ouu,in
9.616.098,18
Geb. en Meub. der Bank …………….
rekeningen
………………
,,
42.621.949,62
f
990.756.991,03
Passiva.
Kapitaal ……………………….
f
9.000.000,-
Reservefonds ………….. . ………
,,
5.660.599,75
Bijzondere
reserve ……………….
..
1.675.581,33
Bankbiljetten in omloop …………..
,,
926.163.295,-
Bankassignatiën in omloop ………..
,,
1.476.490,01
Rek..Cour. 5 Het Rijk
t’
–
saldo’s:
Anderen,,
18.462.304,31
18.462.304,31
Diverse
rekeningen ………………
,,
17.318.720,63
t’
990.756.991,03
Beschikbaar metaalsaldo ………….
t’
401.693.30936
Op de basis vax 21
.
snetacsldekking….
,,
212.472.891,50
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is.
,, 2.008.466.546,80
530
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1
3Juni 1923
4
NED. BANK ii Juni 1923
(vervolg).
Voornaamste _posten iii duiaenden .gu.ldens.
Andere
Data
Goud
Zilver
be’t’ln
opeischbare
11
Juni
1923 ……
581.791
9.$19
926.163
19.939
581.791
9.633
942.909 22.924
..
581.791
9.710
928.044
29.093
4
,,
1923 …….
22
1923 ……581.791
9.450
936.235
33.321
14
1923 ……581.790
7.938 960.476
25.653
28 ,Mej
1923 …….
6.982
987.874
55.538
12
Juni
1922 … ….t05.890
13
Juni
1921 ……
605.965
12.533
1.012.988 60.100
25
Juli
1914 ……..
162.114 8.228 310.437
6.198
otaal
Hiervan
Beschik-
Dek.
afa
e rag
Schatkist.
Belee.
baar
kings-
Isconlo
promessen
rechtstreeks
ningen
Metaal-
saldo
percen- lage
11 Juni 1923 145.292
9.000
135.046
401.693
63
4
1923 138.233
2.000
161.255
397.561
61
,, 28
Mei
1923 155.405
16.000
135.369
399.377
62
.22
1923 167.069
25.000
144.109
396,634
61
14
1923 172.082
28.000
142.772
391.806
60
12 Juni 1922 189.490
7.000
101.650
403.514
60
13 Juni 1921 237.604
78.700
157.698
403.144
58
25 Juli
1914
67.947
14.300
1
61.686
43.521
1
)
54
‘)
Op de basis van 21
metaaldekking.
Uit de bekendmakingvanden Minister v a n Finan’
ci ë n
blijkt, dat uitstonden op:
1
4 Juni 1923
1
II Juni 1923
Aaii schatkistpromessen.
f3l
3.780.000,-
1
f3OS.500.000,-
waarv. direct bij Ned. Bk.
,,
2.000.000,-
,,
9.000.000,- Aan schatkistbiljetten
. .
,,229.421.000,-‘ ,,229.381.000,-‘
Aan zilverbons ………
..
27.334.323,50
27.371.469,50
Onder de vlottende schuld is begrepen:
Voorsch. aan deKoloniën
,,27 1.937.000,-
,,268. 134.000,-
VoorschotaanGerneenten’
31 Mr!. 1923
30Apr. 1923
voor door Rijkvoor hen
,,
97.537.646,93
,,
77.709.420,31
te heffen Ink. belasting)
4Juni1923
II Juni 1923
Tegoedv. d. Postc. &G. dst
,,113653.961,98j ,,113.670.O39,4S
1)
Waarvan f 33.653(00 vervallen op of na 1 April
1927.
JAVASCHE BANK.
Voor’naam.ste po’ten in duizenden guldens. De saméngetrok-,
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
B
k-
Andere
Beschikis.
Data
.
Goud
Zilver
biljetten
opeïschb.
metaal’
schulden
saldo
2 Juni1923
214.750 265.500
107.000
140.250.
t
26 Mei 1.923 215.750 265.000
101.000
142.550
1.9
,,
1.923
220.500
268.000
102.000
146.400
28Apr. 1923
161.079
60.91
261.989
109.562
148.881
2!
1923
160.612
61.177 263.501 110.305
147.737
14
1923
160.605
60.980
266.431 105.903 147.804
27- ijei 1922 153.183
46.977 263.581
71.963
133.693
4Juni1921
225.302
14.913
312.237 151.348
1.47.679
25 Juli 1914
‘
22.057
31.907 110.172 12.634
4.8422
Wissels.
Voor-
.
Diverse Dek-
r’,
0 0
Dis
buiten
Belee- schotten
k e-
•
e
kings-
conto’s
N.-In
d.
ningen
aan het
ningen
i
percen-
betaalbaar
Gouv.nem.
lage
2Juni1923
‘
175.000
36.000
***
58
26 Mei 1923
167.670
33.100
•**
59
19
,,
1923
166.520
.
31.300
60
28Apr. 1923 36.674
29.387
60.951
24.287
24.918
60 21
1923 36.405
29.857
64.028
16.064
32.600
59
14
.
1923
36.603
30.113
61.’S’ll
10.9]]
38.616
60
27 Mei 1922 33.615
21.001
71.349
7.999
19.016
60
4Juni1921 38.156 . 21.039 121.432
18.974
34.926
51
25 juli 1914
7.259
6.395 . 47.934
6.446
2.228
44
1)
Sluitpost activa..
)
Basis
2
1
5
metaaldekking.
DE SURINAAMSCHE BANK.
–
Voornaamste posten in duizenden guldenis.
Data
Metdal
–
–
Circulatie
Andere
opeischb.
Disconto’s
Div. tele-
ningen
–
schulden
.,Meil.1923.
•1
1.198′
1.730 838
1.173
40-
1
28 Ajril
1923..
1.213 1.720
891
1.175
425
21.
‘
–
1923..
1.198
1.540
1.042 1.179
459
6
–
Mei’
1922..
1,60f
2.195
.
860 1.069 1.164
25 Juli
1914..
645
1.100
560 735 396
1)
Sluit-postder activa.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ‘ENGELAND.’
Voornaamste pos.en, onder bijvoegiin.g der Currency Notes,
in du.izeiïclen pond sterling.
Data
Metaal
Currenct, Notes.
II
Bedrag
1
Goudd.
1
Gov. Sec.
6 Juni 1923 127.527 124.391 287.849 27.000 243.594 30 Mei 1923 f27.524 124.550 287.481 27.000 243.085
23
1923 127.527 123.280 287.919 27.000 243.449
16
1923 127.525 123.476 287.416 27.000 242.915
7 Juni 1922 128.886 122.513 301.429 28.500 260.555
22 Juli 1914
40.164
29.317
–
Data
1
Cao.
Sec.
Other
Sec.
1
Public
Depos.
1
Other
Depos.
1
Reserve
1
kings.
perC.
1)
6 Juni’23
50.634
67.994
11.549
112.175
22.886
1
18,49
30 Mei
’23
42.967
71.256
20.754
98:429
22.724
19,06
23
,,
’23
42.576
69.604
12.577
305.806
23.996
20,27
16
,,
’23
44.131
72.226
15.660
106.723
23.799
19,44
‘7 Juni’22
61.137
73.281
15.541
125.938
24.823
17,54
22Juli ’14
11.005
33.633
1.3.735
42.185
29.297
521
‘)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaaimste posten, onder hijvoeging Ider Dariehen.s-
kassenscheine, in millioenen Mark.
Data
Metaal
Daarvan
1
Goud
Il
Waan’. 1
Buttl.
Kassen-
1
scheine
1
Circulatie
1 Dek-
J
kings-
fl’I_I
lPerC.)
31 Mei ’23
1
15.784
758
181
1
1892215 8.563.749 22
23
’23 15.379
833203 1.718.411 7.586.646 23
15
1
23 14.655
842
212 1.725.328 7.112.782 24
7 Apr. ’23 14.429
914
224 1.639.259 6.723.103 24
31 Mei ’22 1.022 1.003
50
4.902
151.949 4
23 Juli ’14 1.691
1
1.357
–
6511.891 93
–
Wissels ‘
Darle/,ens-
kassenscheine
Rek. Cr1.
“‘
T
1
Handels- Schatkist-
– Totaal
in kas 6ij de
otaa
wissels
papier
uitgegeven RiJksbank
g 12.036.599 4014.694 8.021.905 5063.070 1905.000 1.892.000
10.501.878 3550.47 6.951.430 4294.602 1731.000 1.718.000
Cr 10.116.437 3274.331. 6.842.100 4453.730 1737.800 1.725.300
9.350.270 3088.654 6.261.616 3979.579 1651.800 1.639.200
171.162
3.368 1.67.794
33.128
14.441
4.880
751,
751
-.
944 li –
–
t) Onbelast. Bovendien verpand op 7 1Mei 1923 90.9 mll., op 15 Mei
1923 102.9 miii., op 23 Mei 1923 111.9 miii., op 31 Mei 1923 133.9 miii.
5)
Dekking
der
circulatie door metaal en Kasrenscheine.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten un du.izenlden 1 rancs.
Waarvan
Te goed
Buit.gew. Data
Goud
In het
Zilver
in het
voorsch.
Buitenland
BuItenland air!. Staat
7 Juni’23 5.537.490 1.864.345 292.560 596.094 22.900.000
31 kfei ’23 5.537.397 1.864.345 292.360 595.238 23.000.000
24
..,,
–
’23 5.537.242 1.864.345 292.256 596.602 22.600.000
S Juni’22 5.527.966 1.948.367 284.243 626.473 23.100.000
23 Juli ‘141 4.104.390
–
639.620
–
–
Uttge.
–
Rek. Cr1.
Rek.
Wissels
stelde
Belee-
Bankbil.
ParEl-
Crt.
Wissels
mogen
,telten
. culieren
Staat
s’ 2.343.082
20.040 2.221.427 36.945.122 2.088.634″ 14.758
2.806.743
20.452 2.129.845 36.740.980 2.131.142 68.639
g 2.413.266
20.478 2.109.507 36.386.138 2.172.885 33.534
2.138.372
38.280 2.317.679 36.317.805 2.197.046 1.8.090
1.541.980
–
1 769.400 5.911.910 942.570 400.590
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duisenden 1 ran.cs.
1
Metaal
1
Bdeen.
1
Belcen. t Binn. t
1
mcl.
1
van
1
Van
t w1sse!
1
Circu.
Rek.
Data
1
bulten!
1
bulten!.
t
prom. d.
en
1
/atie
. 1
Cr1.
1
saldi
vara’er.
1
provinc.
1
heleen.
1
–
‘
parlic.
7Juni’23 348.328
1
84.653’480.000 889.604 6.722.2911 215.732
3.1 Mei ’23 348.105 84.6531480.000 865.021 6.816.159 191.412
24 ,, ’23 328.190 84.653480.000 851.982 6.779.629 134.607
8Juni’22 328.180
84.6531480.000
‘725.558 6.’195.507 150.535
13 Juni 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
531
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
:l?EDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in duizen,clen idol4ars.
Goudvoorraad
FR.
Dato
_______________
Zilver
1
Notes in
Totaal
Dekking
in het
elc.
circu-
___________-
bedrag
F. R. Notes
1
buiten
latie
23
Mei
’23 3.093.295
2.047.103
1
9443e 2.227.700
16
’23 3.037.885
2057.135
–
93.166 2.232.999
9
’23 3.088.863
2.059.540
–
92.557 2.241.819
24
Mei
’22
3.007.689
2.198.340
–
127.564 2.128.30
Goud-
Algem.
ijala
ISSC
5
Totaal
Gestort
Dek-
Dek-
LJepos,to
S
is.apitaai
Xings
eings-
________________
perc.
1)
23
Mei
’23 971.163
1.986.280
109.278
73,4
75,6
16
,,
’23 978.940
1.993.691
109.273 73,06
75,3
9
,,
‘2 31
962.009 1.937.670
109.029
73,91
76,1
24
M ei
.
’22 592.604
1.91 7.176
104.695
74,4
77,5
t)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare
schulden: F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraâd muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.
PARTICULIERE BANK]SN AANGESLOTEN BIJ HET
EED. RES. STELSEL.
Voomtaamste posten in cluitzenden dollars.
Totaal
1
Aantal
1
uitgezette
1
Reserve
1
1 Waarvan
Totaal
time
1
F. R.
Data
banken gelden en
bu de
deposito’s
deposits
bank4
16 M.ei’231 773 111.937.777 1.426.167 15.603.190 3.966.448
9
’23
775 11.921.864 1.401.979 15.402.421 3.968.599
2
’23
775 11.986.124 1.411.596 15.532.593 3.996.290
17 Mei 221 799 10.91 5.985j 1.393.541 14.326.699 3.213.169
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele aiet wekelijks opgenomen ‘bankstaten.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 1.1 J mii 1923.
ï.lIet
i)ti
itsche voorstel heeft dan eindelijk de bureaux der
ministeries verlaten en is bij de Geallieerde ilegeeringen
ontvangen.
01)
het oogenblik, dat dit overzicht wordt samen-
gesteld, kati nog niet worden gezegd, welke officieele ant-
woorden
verstrekt
zullen worden, doch, afgaande
01)
de
iersheschouwiugeu in de verschillende hiervoor in aanmer-
king komende landen, heeft het den schijn alsof aan dit
tweede voorstel iets grooter en ernstiger aandacht zal wor-
dcci geschonken dan het eerste te beurt gevallen is. Meer
S
0)
dit oogenblik zeer zeker nog niet te consticteeren. De
aandrang tot overeenstemming gaat ook thans weder van
Engeland uit, waarbij opn ieui’ groote tegenstand van Eren –
sche zijde overwon ten zal moeten worden, alvorens men
eelt igermnate tot een basis van bespreking zal kunnen ko-
uien – iticlien het ooit zoover komt. Wicnt, behalve kwesties van prestige en politiek is er toch ook van
de zijde man Frankrijk een direct en reëel materieel be-
lang in liet spel. Frankrijk heeft tot nu toe voor herstel-doeleinden uitgegeven een bedrag van circa 55 milliard
franc-s, doch zal hiervoor nog een verdere som van circa 30 iii ill ard fraites noodig hebben – Omgerekend iii gon-
den marken komt mcli tot een totaal van circa 30 milliard.
Rekent men hierbij cle verschulcligde betaling van Duitsch-land aan België, ton bedrage valt S miii ard gouden marken,
de Britsche schuld aan de Vereenigde Staten ad. 18 mil-
hard mark en de Frajssche cii Ttaliaansche schulden aan de
Uit ie, tezamen circa 22 milliard beloopende, dan komt men tot
ccii geheel van 75 iuilliai-d gouden marken, die in ieder,
geval betaald zouden moeten worden. Tenzij er ilerludve
concessies worden gedaan, concessies van alle zijden, zal
ook dit tweede Duitsche voorstel den weg van liet eerste
moeten volgen. En. naar grootc colicessies, vooral ve ii de
zijde vail Frankijk ziet het er op dit oogenhlik nog ii iet uit,
out de eenvoudige reden, dat Frankrijk de Duitsche gelden liet
meest noodig heeft. Wellicht wrorclt er in cle conferenties cii
in de geclachtenwisselingeti, clie thans plaats viticlen, nog een
modus gevonden wellicht ziet cle Fransclie Regeering nog
iii, dat de thans toegepaste politiek niet veel contautin
ktuii opleveren cii geeft zij tucn een wijziging de voorkeur
hoveti liet verlangen andere doeleinden te bereiken, doelt
hiieronittent is een zeker sc-eptieisuie zeer zeker gerechtvaar-
chigd. J)e ititernatiomiale beurzen hebben daii ook voor liet oogetibhik ieder houvast verloren en dit verklaart volkomen
cle Itistelooze, stille en afwachteiide lioucli rig, die in de groo-
te centra hij ii ii zon ties
–
ii itzonderi ng te coustateeren is ge-woest. Te P a r ij
S
zijti bijna geen affaires tot stand ge-
komen cii al was dle grondtooit miiet bepaald oitgeanimeertl
te noemen, een geringe aamileiching was vaak voldoende, ori den toch al reeds kleinemi kooplust geheel te doeit bekoelesi.
yelisi’aar speelde die tendens op dle valuta-markt hier eelt
rol, iii dien zin, dat uien ieder oogenblik rekening had te hoit-
den met mogelijke fluetuaties, doch gedurende cle achter ons liggende l)eriehtSperiodle is klaarblijkelijk de stetiti voor den
Franselien franc in het l)uitenland zoo krachtig geweest,
( hetgeen mogelijk is niet betrekkelijk gen nge iii iddelen, ge-
zien den stillen hamidlel) dat ook van deze zijde geeli cmi-
kele stimulans tot vergrootilig mIes- onizettemi is gekomen.
Ook te J, o n 6 e ii was de Stemming oiigedeeicleei-d. 1teii
richtte zich ook hier grootendeels naar de verwachtingen
aangaande het te verwachten lot van de Duitsche nota cii
liet kimii stiet wordeii ontkend, dat men in de City zooal
geen directe mislukking, clan toch ook geen onmiddellijk
resultaat verwacht. lIan deii ancies-eit kant is men ter
hemirze itisi Loitcleii niet zoo scherp g’ecoud-cntrccrd op het
resultaat va.ti cle mi ienwe voosstellen
,
oinclmit nieli bi ii tieli de
eigen grenzen hiervan volkcmnen onafhankelijke faetorett
heeft, iv;iarsiiede uien rekeiiiiig houdt. In financiecle kriiigemi
heeft liet biji’. de aandacht getrokken, dat dle c:irculatie van
lttt.nkbiljctteii geduremide cle laatste niaandemt bijna voortdi-
reiict ccii toename aantoont, hetgeen des te opvalleisder is,
w’aar gedurende diezelfde periode van liet vorig jaar een ge-
staclige verssiinderimig te
•
.-
iatischouwemt is geweest. Men vel.’-
klaart dit verschijnsel ter beurze door de veronderstelling, dat een einde is gekosmiemi aati den val in de prijzen van
verscliilleiide artikelen cii aan den bijna volkomen stilstand
van den handel. De statistische opgaven over de Iaiitste
rmiaanden zullen hieroiiitrent natuurlijk een duidelijker taal
spreken, doch inmiddels verdisconteert de beurs cle door
haar gehuldigde opvatting iii ccii vaste houding, welke
vermoedelijk veel geprolionceerder zon zijmi, indien de cce-
nomisclie toestand niet alle reden tot bezorgdheid zou blij-
ven gevels.
liet behoeft nauwelijks verdea- betoog, dat cle markt te
B e r 1 ij n ccii geheel tegemiovergesteld beeld’ te aanschou-
wen heeft gegeven. Ook hier w’aresl de verwachtingen ten
2lailziell van de ontvangst der Duitsche nota niet hoog ge-
spamineli en dit had reeds dadelijk invloed ‘op liet peil der
litutenlancische betaalmiddeicn. Bovendien toomide die jongste
staat valt
(1C
Doitsche ii ijksbtink een vermeerdering van de
hiljettelicireulatie aan van met minder clan 977 snilliard
mark in
ért
enkele week, liet zou nauwelijks cle moeite
viii het vernielden waard zijn indien niet telkens in dit
opzicht i-ecord-cijfers te registrees’en zouden zijn. Alleen
deze factor reeds zon vermoedelijk voldoende zijn geweest,
om ccli nieuwe stormachtige hausse op de :Bei
–
hijnsche beurs
te veroorzaken. Riet hij zijn nu nog- gekomen de twijfel om-
trent liet welslagen der Duitsche pogingen en cle prikkel
s-tin geweldige aankoopoli door groote concerns. Het schijnt,
dat deze c:olicerus over en iveer belang
111
elkaat-s aanchee-
lenlezit wenschen te lienlen ; als tegenwecr wordt dan vaak
nog liet wapen vait kapitaalsuitbreiding of van fusie met
bepaalde ondemnerningeli aangewend,. hetgeen als vanzelf
daii weder samengaat niet gI-oote omzetten ter beurze cii
niet geruchten van fabelachtige wi nstelt cii van groote
.,goudl”-waal’de. De koersen stegen clan ook miset liondcr’t-
duizelldlen si’ocenteii iloteeriligen van meer dan 1.000.000
hehooreci reeds l:t.lig niet meer tot cie nitzocideri ligeli. ‘Dc
omzetten wam-el:t bovendien van dien aard, dit slechts
een zeer gering pem-centage van de aanvragen kon ivorderi
toegewezen.
ie markt te N e
sv
V o r k heeft. niet sterk de aandacht getrolcken, al was destemnti tig over liet algemneesi, doch
vooral voor spoorwegwaarden, vast te noemen. Nu mcii iets
rustiger tegenover liet groote invoer-saldo in de ‘Unie staat, komt mcii tot de overtuiging, dat dit op ziehizeive nog niet,
als een ssacieeh is te beschouwen, doch dat dit, import-
surplus geleidelijk en voor een deel weder. in den vos-In
s’aul verwerkte artikelen op de handels-balans als export-
cijfer voor dcli dag zal koruiem. Bovendien heeft liet vooruit-
zicht op ccci gooien katoenoogst stei,iii verschaft. Merk-
svaa.rdig is intllssd’hien ivel, dat noch de verumimicleriiig van
oiiuitgevoercle order’s bij de Stee!trust, (hetgeen wijst op ccii
af.werkeli (Ier oude cii een iiuncler sitol toevloeien der
nieu-
we hostel Ii llgen), noch cle elkaar opvolgende fa i II issementen
v;u.il groote firnia’s op de z.g.,,c’ilrb-mllar
–
ket” (hetgeemi vakei’
voorkosmit na een tijd van opg’ew’oliden speculatie en oaclat
ht hoogtepunt (ier speculatie overschreden is) de markt te
Wahlstreet gedurende ….achter ons liggende week hebben
veroiitrtist.
T e
ii 0 ii
z e ii t is cle markt voornamelijk dooi twee fac-
toren htoheerscht geworden: cle aankonci.igi lig van de emis-
sie van
f
65.000.000 5 pOt. obligaties Nederl.-Indië om de de-
claraties van verschillende dividenclen. Wat cle eerste osi,-
stant.lighieid betreft, heeft cle emissie-koers van 90 pCt. nogal
532
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 Juni 1923
ft
cle aandacht getrokken de rentevoot is hierdoor weder iets op-
gevoerd, althans tijdelijk en in vergelijking met de jongste emissies van gemeentelijke leeningen, hetgeen een lichten
druk op cle noteeringen van beleggingswaarden heeft uitge-oefend. Bovendien voncieli hier verkoopen plaats, ten einde
liquide middelen te verkrijgen ter inschrijving op de zeer
aantrekkelijk geachte Nederlanclsch-Inclische leening. Lang-
zamerhand komen voorts ook andere dan publiekrechtelijke
lichamen een beroep op de gelcimarkt doen, hetgeen wijst
op een zekere opleving in den algemeenen toestand-
4 Juni
8 Juni
11 jjRiizing
of
daling.
6
o/ Nederland 1922 ….
10281
102% 102%
±
1116
5
ol
it
,,
1918
….
9534
9434
98
–
1
1
18
4%
0/
,,
1916
. .
9154
92
915%
4
o1
0
,,
1916
. . .
8691
86111
18
8615116
+
-j
18
3%
0/
9
….
77l1
77%
77 Y
,
+
18
3
o,’
,,
. . .
2% o/
0
Cert. N.W. S.
……
685%
58%
67%
57
67I1
56′,,
–
11/s’
–
1%
7
o,’
o
Oost-Indië
1921
. . . .
102″
102%
10291,
– 118
6
olo
,,
1919
….
100%
10011
8
100
–
5
o
,,
1915
. .
951/4
95 94
–
4
o/
Oostenr. Kronenrente
71
9
–
11/4
+
1
18
5
0/
Rusland 1906
3% 4
3
4
0/
Rusi. bij Hope
&
Co
5 5
u1
–
+
Ilio
4
0
/0
Japan
1899 ………
73
‘i
–
–
5
o/
Brazilië
1895
……
5]
5011
– –
’18
8
0/
San Paulo
1921..
99
991
99719
+
719
6
91l1
Amsterdam 1920
.102
– –
7
ol
o
Rotterdam
1920
10201
8
103
103%
+
7
18
De
aandeelennsarkt
bevond zich, zooals reeds gezegd,
geheel onder den invloed Van gedeclareerde dividenden -Ii,
de eerste plaats de petroleum-afcleeling, waar echter het
hoofdfonds niet heeft kunnen profiteeren van de sterk mede-
vallende slot-uitkeering ad 164 pCt. op de aaLideelen Ko-
uinklijke Petroleum Mij. De buitenlandsche markten hebben
hier een rem aangelgd; noch New York, noch Londen wa-
ren sterk voor petroleumwaarden geporteerd, nu voortdii-
rend berichten van te groote productie, vooral in Califor-
nië, circuleeren.
De
ss.eilcera [dec/ing
was over, het algemeen lager, zoowel
in verband met de onzekere noteeringen ‘van het Cube-
product, als met de lage divideuci-uitkeeriag
01)
aancleelen
Cultuur-Maatschappij der Vorstenlatiden. Weliswaar vorm-
den aahdeelen Koloniale Bank aanvaiskel ijk een tegenwicht
door de declaratie van een 3 pCt. hooger dividend dan het vorig jaar, doch dit effect werd spoedig genivelleerd, toen bekend werd, dat het in de bedoeling dci Bank ligt tot uit-
breiding van kapitaal over te gaan.
q’abakken
waren ongeanimeerd als gevolg van het lage
4Juni 8 Juni 11 jjRiizing
of
daling.
Amsterdamsche Bank
…. 124h –
1235% – 1%
Incasso Bank . ‘………..933/
–
Koloniale Bank ……….1667/
8
16711
8
165% – 161
8
Ned.Handel.Mij.cert.v.aand. 134% 134% 133
5
1
16
– 1
9
1
Id
Rotterd. Bankvereeniging.. 9231
8
92% 92718 +
34
Amst. Superfosfaatfabriek. 40% –
–
Van Berkel’s Patent ……47
46
47% +
5%
Gouda Kaarsen ……….92
93
–
+ 1
HolI.Draad-enKabelfabriek 67% 66
–
– 1
Jurgens’Ver.Fabr.gew.aand. 6611
8
62
1
/è
61
–
11
pr. aand. 67%
63
63
– 4%
Leerdani Olasfabrieken …. 4051
8
39%
39% – 71,
Philips’ (iloeilampenfabriek 260
257% 258% – 1%
Vereenigde Blikfabrieken.. 102
102
–
Vereen.Chemische Fabrieken 42
–
–
Compania Mercantil Argent. 12 ‘/8
11%
121
8
Cultuur-I’1ij. d. Vorsteiilaud. 17831
s
178 175 – 3,
18
Handelsver. Amsterdam…. 468% 463
‘/8
457% – 11%
Handelsv erg. Reiss & Co…. 29% . –
2
8
,
18 1 5/
Int. Crediet- en Handelsverg.
Rotterdam …………
Linde Teves & Stokvis
Tele & Co’s Handel-Mij…..
Redjang Lebong Mijnb.-Mij.
Gecons. Roll. Petroleum-Mij.
Kon. Petroleum-Mij…….
Orion Petroleum-Mij…….
Af gest. Aand.
Amsterdam-Rubber-Mij
Nederl.-Rubber-Mij…….
Oost-Java.Rubber-Mij…..
Deli-Batavia Tabak Mij.
Deli-Maatshhappij ……..
Senembah-Maatschappij
1)
ex claim.
dividend op aatideelen I)eli-Maatsehappij.
Rubbers
over het
algemeen lager onder aanvoes
–
ing van aandeelen Amster-
dam 11 ubbei
–
, welke maatschappij overgaat tot het-garan-
deeren van 6 pCt. dividend op f3.000.000 aandeelen eener
zuster-onderneming.
De
scheepvaart-a.fcleeling
was loom en vrijwel zonder za-
ken. De koersen brokkelden dientengevolge geleidelijk af.
4 Juni 8 Juni 11 juniRijng of
daling.
Holland-Amerika-Lijn
108
106
–
—2
,,
,,
,,gem.eig 94%
00%
90
– 4%
Hollandsehe Stoomboot-Mij 22% –
215% – 1
Java-China-Japan-Lijn
81
77
–
– 4
Kon. Hollandsche Lloyd . –
6
7
18
718
7% + 5/3
Kon. Ned. Stoomb.-Mij ….. 66%
66%
65118 – 1
3
18
Konink.Paketvaart.Mij. … 113
–
1127/9
– 1/
9
Maatschappij Zeevaart
63
–
–
Nederl. Scheepvaart-Unie . 115
116
115
Nievelt Goudriaan ……..100
100% 102
+ 2
Rotterdamsche Lloyd ……123
124
123% +
5%
Stoomv.-Mij. ,,Nederland”
1523/
8
138
8
?
4
138% – 14
1
)
,,Noordzee”
33% –
–
1)
ex div.
Ii, ves-baitd niet cle opgewekte houding van New York,
was de
Amerikaa’nsehc afdecling.
ten onzent meerencleels hooger, doch speciaal ‘voo!- lichtere spoorwegaandeelen als
Southern rail.
4 Juni 8Juni 11 J
1111
jRizg
of
daling.
Americ. Smelting & Refining 61
64
63718 +
2
v18
Anaconda Copper ……..
94
93i31,6 + 3/,
Studebaker Corp. …….. 120% 115
116% —45%
1)
Un. States Steel Corp…..99
1.01
101
+ 2
Atchison Topeka ………. 1047/
8
104
104% – 118
Ene ………………..1 2
71
1251
9
13%
+ 13/
Southern Pacific ……….94
945/
95
+ i
Union Pacific …………i4l.7/
14215/, 1437/
s
-j-.
2
Int. Merc. Marine orig. gew. .
8a,’
8
3
18
pref 31% 305! –
–
1)
cx div.
01) cle afdeeling voor Indische traiuiweau-clen heeo
–
schte op
sollinhige dagen een nogal opgewonden stemming. Ten gevol.
ge
van het failleeren eener beursfirn,a, welke omvangrijke
posten dezej waarden onder zijn berusting had, werd het
koerspeil dezer fondsen sterk gedi
–
ukt, hetgeen echter meer
op cle executoriale verkoopen dan in (le officieele uoteerin-
gen tot uiting is gekomen.
De
geidnderkt
‘as zeer stabiel; in verband met den ge-
ringen omvang van zaten was de vraag naar prolongatie
gering, zooda.t
01)
sommige dagen geen noteeriug tot stand
kwam. De prolongatie-rente stelde zich gemiddeld op
334 pCt.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
12 Juni 1923.
Na de scherpe daling der taiweprijzen der laatste weken
is liet te begrijpen, dat de markt deze week niet verder is
teruggeloopen. Integendeel er heeft eenigszins een, zij het
slechts gering, herstel plaats gevonden. Het maandelijksch oogstbei-icht van Washington heeft wreinig invloed op cle
pi-ijzen uitgeoefend. Feitelijk zon het een haussefaetor moe-
ten zijn, aangezien de stand door het Regeeringsbnreau
lager wordt aangegeven dan door 4n der particuliere schat-
ters, die hun ramingen reeds gepubliceerd hadden. Volgens
Washington is de stand van de wintertarwe van 80,1 op
76,3 gedurende de maand Mei achteruit gegaan. De op-
brengst w’ordt geraamd op 581 millioen bushels tegen een
eindraming van het vorige jaar van slechts 5 millioen
bushels meer. Dit verschil is zoo gering, dat gezien het feit dat het vorige oogstjaai een ilfim overschot gegeven heeft,
er al weinig aanleiding in gevonden kon worden om hoo-
gere prijzèn te verwachten. Een grooter verschil geeft even-
wel de zomertarwe te zien aangezien de bezaaide opper-
vlakte 5,1 pCt. kleiner is dan verleden jaar en in ves-band
met den geringeren stand de opbrengst geschat wordt op
236 niillioen tegen een eindschatting van den vorigen oogst
van 270 millioen, doch gezien de nog zeer ruime voorraden iii Amerika en vooral goede oogstberichten in Europa, heeft
ook het laatstgenoemde feit geen merkbaren invloed op de
stemming uitgeoefend. Wat den zichtbaren voorraad iii Ame-
rika betreft, deze neemt nu geleidelijk af, zooclat het nieuwe
oogstjaar zal aangevangen worden met een zichtbaren voor-
raad, die, wat cle Vereenigde Staten en Canada betreft,
weinig van die van het vorige jaar zal verschillen. Een
belangrijke factor zal natuurlijk de Canacleesche oogst uit-
182%
179
180
—2%
7234
71
1
/
8
71
—1%
9
7/
4
–
—1%
101% 100%
103
– 1%
120
118
117
1
/
8
—27/
8
376%
372%
376%
32
31%
31%
-34
158
147%
1477/
9
__l0
1
)
79% 73%
7434
—5%
218
214
212
—6
311
300 297
—14
270
265
264% —5%
278%
271
268%
– 10
13 Juni 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
533
Noteeringen.
Chicago
Euenos Ayreo
Data
Tarwe
MaTs
Haver
Tarwe
Mars
Ltjnzaad
Juli
luit
1
Juli
luit
Juli
1
Juli
9Juni’23 ll«IW
81
42
8
/8
11,70
8,45
22,30
2
,,
1
23
110
405/
8
11,55
8,30
21,30
9Juni’22 115
62′
36(
12,151) 7,601) 19,701)
9Juni’21 134h
62
1
1
8
37X
18,10
8,20
18,55
9Juni’20 294
174s 104
1
1
8
22,60
10,80
28,05
1
20Juli’14
82
5681
8
36X
9,40
5,38
13,70
1)
PertAug.
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
Soorten
11
Juni
1923
4 Juni
1923
12Juni
1922
Ta
rwe
*1)
13,25 13,25 13,75
Rogge (No. 2 Western)
1)
9,80 9,60
12,50
Maïs (La Plate) ……..
2
)
211,-
216,-
195,-
Gerst (48 ib. malting).
.
.2)
175,-
176,-
218,-
Haver (38 1h. White cl.).
.1)
10,25 10,15
11,10
Lijnkoeken (Noord-Amen-
kavan La Plata.zaad)
1)
11,30 11,25
.,
.
15,80
Lijnzaad (La Plata)
.. .
.8)
452,-.
437,-
,
425,-
p. 100 KG.
2)
p. 2000 KG.
8)
per 1960 KG.
Nr. 2 Hard/Bed Winter Wheat.
AANVOEREN in tons van 1000 KIl
Rotterdam
II
Amsterdam
Artikelen.
1
t
3
1
9 Juni
1
Sedert
Overcenk.
1
319
Juni
Sede,t
1
Overeenk.
1
1923
1
Jan.
1923
tijdvak
1922
1923
1
Jan.
1923
1
tijdvak 1922
Totaal
1923
1
1922
14.125
302.836
434.496
, –
25.671
26.976 328.507
1
461.472
9.505
194.318
41.382
–
.
485
,
–
194.803
41.382
Boekweit
………….
–
5.157
8.910
–
–
–
5.157
,
8.910
Rogge
……………..
7.161
……
264.033
457.531.
963
42.490
54.892 306.523 512.423
Maïs
……………….
.
‘
4.227
91.734
72.771
.’
2.200
9.271
2.505
101.005 75.276
Tarwe ………………..
36.072 45.093
–
‘
533
50
36.605
45.143
Lijnzaad …………..
63.463
73.749
900
44.902
50.771 108.367
124.520
Gerst ……………..
Haver
……………..1.540
4.228
101.971
64.806
–
–
1.547
101.971
66.353
Lijnkoek ……………
2
..541
2.464
32.764
24.348
–
3.864
3.798
36.628 28.146 1arVemee1
..
Andere meelsoorten
510
1
1.227
1
4.639
–
_L
–
1.740 1.227
6.379
maken en uien moet niet uit het ‘oog verliezen, dat cle vo-
rige oogst bijzonder groot was, zooclat hoogstwaarschijnlijk
een vergelijking ten nadeele van den oogst van dit jaar zal
uitvallen.
En de afgeloopen week zijn regelmatig zaken tot stand
gekomen, doch de kooplust was niet van dien aard om cle
stemming te doen verbeteren. Door het koude weer zullen
de Europeesche oogsten waarschijnlijk tamelijk laat zijn.
iii sommige streken maakt men zich eeuigszins ongerust
over de rogge. Weliswaar is de stand goed, maar vopr den bloeitijd is meer warmte geivenscht. Argentinië gaat voort
op ruime schaal te exporteeren en aangezien de zichtbare
voorraad in de havens niet van beteekenis is verminderd,
blijkt cle oogstbeweging daar nog iii vollen gang te zijn.
Waarschijnlijk zal dus Argentinië nog over ruime voorraden
beschikken, wanneer . de nieuwe oogst van de Vereenigde Staten wederom op de exportmarkt verschijnt.
Voor voergraneri was de stemming over het algemeen
kalm, doch wat betreft het hoofdartikel m af s, bleven de prijzen goed gehandhaafd, zoowel in Noord- als in Zuid-
Amerika. Wat La Platamaïs betreft, bleef er goede belang-
stelling bestaan voor spoedig verwachte ladingen, waarvan
verschillende partijen gekocht werden tot iets oploopende
prijzen. In afwachting van den nieuwen La Plata-oogst heeft
men in ‘uropa in den laatsten tijd wel heel weinig voor
–
raad gemaakt, zoodat het niet te verwonderen is, dat er
telkens wederom een markt is die verplicht is mais voor
spoedige levering te koopen. Noord-Amerikaansche maïs wordt in steeds geringere hoeveelheden verhandeld; waar
cle Argeiitijnsche vcrschepingen sterk zijn toegenomen, wor-
den die van Noord-Amerika steeds onbeteekenender; waar-
schijnlijk zullen zij nog verder afneruien, aangezien de
meest belangrijke markt, namelijk Holland, ten gevolge Van
liquidatie van locale voorraden, tot belangrijk beneden cle
Amerikaansche pariteit gedaald is.
De toestand vau ge r st en h a v e r is vrijwel oliveran-
derd gebleven. ])e oogstramingen van Washington zijn voor
beide artikelen iets grooter clan de eindopbiengst van liet
vorige jaar. L
ij
ii
z a a cl bleef vast gestemd. De prijzen in
3uenoS Aires liepen aanmerkelijk op, namelijk van 21,49
op 4 Juni tot 22,45 op 11 Juni. Argentinië heeft reeds zoo-
‘eel geëxporteerd, dat het voortduren van eenige vraag cle
prijzen nu gemakkelijk naar boven brengt. Deze vraag
komt nog voornanselijk uit Noord-Amerika, aangezien
Europa zich blijkbaar in _vo]doende mate van lijnzaad voor
–
ziet door Indië.
N e de r 1 a ii d. Ook hier kwam in den toestand niet veel
verandering. Voor spoedige levering bleef er vraag vool
taiwe bestaan. Voor voerartikelen was de vraag zeer ge-
ring en slechts toen aanmerkelijke reducties in den prijs
van Amerikaansche mais gemaakt werden, kwamen groo-
tere afdoeningen tot stand. Voor de andere mais-soorten
namen de koopers een afwachtende houding aan. De prijzen
liepen eenigszins terug, behalve voor Zuid-Af rikaansche
iaaïs, die door het land van herkomst minder wordt aan-
gebocleui.
SUIKER.
NÔTEERIN(kÈ’N.
Data
Amster-
Jam per
Londen
New Yorh
96pCt.
Ceniri-
Tates
1
Whtte Java
f.o.b. per
Amer. Gra-
nulaledc.i.f.
Junt
Cubes
No.
1
–
Juni/Juli
Juni
fugals
Sh.
lSh
7 Juni’23
f38
6913 2616
3613
–
8,16
31 Mei ’23
,,38ui/
701_
27/1k
1
371_
8,03
7 Juni’22
,,25X
5313
1913
1
211_
4,48
7 Juni ’21
,,
–
6316
221_
1
321_
4,50
4 Juli
’14,,1
118/32
181_
–
.-
3,26
in A m e i i k a fluctueerde cle markt de afgeloopen week nogal sterk, hetgeen uit ônderstaande cijfers blijkt:
Openings- Hoogste Laagste Slotiiot.
Spot Centrifugals
8,03
8,16
8,03
8,03
Juli
6,20
6,37
5,98
September
. 6,30
6,46
6,05
6,05
December
5,80
5,89
5,50
5,50
Maart
4,53
4,57
4,20
4,20
De daling, die intusschen verdere afmetingen aannam (de
prijzen in Amerika liggen echter nog altijd boven die in
Europa) beïnvloedde ook de E u r o p e es c h e suikermark-
ten, die reeds sterk onder den indruk waren van de zwakkd
markt op J a v a, waar binnenkomende suikers tot ver-
laagde prijzen werden aangeboden. In Amerika is eindelijk
hitte ingetreden, die het verbruik kan aanwakkeren, doch
in Europa houdt het koele weer de consumpties tegen. De
11 n ge 1 s c h e raffinadeurs verlaagden de binnenlanclsche
prijzen niet 116 tot 216 per cvt., waarop spoedig eene nieuwe verlaging met 2/- volgde.
De C uh a-tatistiek blijft gunstig luiden, zooals uit onder-
staaude cijfers blijkt:
1923
1922
1921
tons
tons .
tons
Weekontvangsteu 4 Juni
45.991
‘67.484
114.822
Totaal sed. 1 Dec.-4,Juni
3.027.361 2.893.711 2.750.558
Werkende fabrieken
11
37
75
Weekexport 4 Juni ……..85.357
88.649
54.099
Tot. sedert 1 Jan.-4 Juni 2.357.824 1.872.257 1.366.902
Tot, voorraad op 4 Juni .
669.543 1.063.704 1.407.048
Op J a v a vonden herverkoopen plaats van Juni Superieur
‘tot prijzen dalende van
f
21,- tot
.f
19,75 en latere leverin-
gen van f18,50 tot
f
17,75. Vooral Japansche houders
trachten te liquideeren. Tusschen Superieure suiker en No.
16 en/hooger wordt op het oogenblik zoo goed als geen
verschil gemaakt.
De verschepingen in Mei bedroegen 34.000 tons tegen
23.000 verleden jaar.
534
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 Juni 1923
F.
0. Licht geelt de
volgende ‘taxatie
der bietsuiker-
productie in Europa:
1922/23
1 922/21
tons tons
Do itsehlatid
………..
1.500.000
1.300.000
Tsjechoslowakije
725.000 653.000
Oostenrijk
………..
20.000
– . .
16.300 Hongarije
…………
70.000
60.800
Fruikrijk
…………
500.000
306.000
België
…………..
270.000
290.000
Holland
………….
260.000
380.000
Denemarken
… -.
‘
91.000
146.80)
Zweden
…………..
71800
.
235.000
Polen.
……………
.312.000
174.000
.I.tilië
…………….
260.000
217.500
Spanje
……………
170.000
.
83.000′
ilusland
………….
200.000
50.000
Overige
landen
105.000 76.200
Totaal
. . .
4.554.800
3.988.600
– 1:1 i e r t e
–
1 u n d e ii’as
–
de stemming ongeaninieercl en
men toonde zoo goed als geen kooplust. De markt volg
–
de do noteeringen te New York en iii den loop der week
waren de prijzen der verschillende termijnen als volgt:
Juni
f
38,-, Augustus
f
35,50, December
f
28,50.
Deze liepen ehter door sterk aanbod circa
f
0,50 terug,
doch konden zich later, naar aanleiding van de vasterO be-
richten uit Amerika, w’eer circa f0,75 herstellen en luiddeii
de noteeri ogen voor:
Juni
f
38,25, Augustus
f
36,12, December
f
28,S7..
1
.1
1
oen echter raffinadeurs in E ii ge 1 au 0 hunne prijzen veler verlaagden liepen prijzen hier, door het groote aan-
liod, opnieuw terug en sloot de markt in cciie flauwe steni-
nuing met de volgende prijzen:
Juni f 37,62.4, Augustus
f
35,37, December f28,50.
De weekomuzet bedroeg. 3.600 tons.
KATOEN.
Noteer.i-ng voor Loco-Katoen.
(Middling Uplan’ds).
9juni23
1
2Juni’23
26Mei’23 9Juni’22
1
9Juni’21
New York voor
Middling … 29,10 c 27,40 e 28,65,e 22,55 c 12,70e
New Orleans
voor Middling 29,-c 27,50e 28
1
-c 22,-c
4
) 11,50e Liverpool voor
i1’y
Middling 16,43 0′, 16,06
d2
15,60 d
1
12,45 d
1
8,38 (l
1)
S
juni 1923.
2)
1Juni 1923. ) 24 Mei 1923. ) 8 juni 1922.
Out.van.gsten
in-
en uitvoeren van Amerik’aa.n.sehe havens.
(In duizendtallen balen)
1 Aug. ’22
OL’ereenkomitige perioden
lot
CJuni’23
1921-’22
1
1920-’21
Ontvangsten Gulf-Havens.
4512
4200
4699
13
Atlant.1-[avens
1136
1668
1607
ljitvoernaarGr.Brittannië
1247 1573 1547
‘t Vasteland.
3241
3785
3131
Japan
…
–
–
Voorraden in duizendtallen
81uni23
9Juni’22
10Juni21
364 855
161$
413
648-
1395
Amerik.
hilvens
………..
213
,
142
Binnenland ……………
New York
……………-
.183
459
New Orleans …………….-
Liverpool
…………….
606
862
1019
KOFFIE.
(fulededeeliug van de Makelaars G. Duaring & Zoon, Kolff
&.
Witkamp, Leonard Jacobson & Zonen
en G. Bijdeadijk).
Noteeïingen en voorraden.
Rio
Sonlo,
Dato
‘
_______
—
Poli
.
PrO,
Wlsselkocr,
Voorraad’
No.7
Voorraad
o.4
9 Juni 1923
827.000
21.450
1.127.000
23.000
53
2
,,
1923
833.000
22.075 1.240.000
23.100
5251
26 Mei
1023
856.000
22.475
1.373.000
,23.400
5271
9
;i’i
1922
1.616.000
i5725 2.760.000
19.200
Ontvangsten.
Rio
Santo.,
Data
Afgeloo pen
Sedert
Afgcloo pen
Sedert
week
1 Juli
week
1 Juli
9 Juni 1923
38.000
2.482.000
51.000
6.48 L.000
9 Juni 1922
35.000 3.592.0
00
108.000
8.036.000
statistiek der firma G. Duuriug & Zoon.
Zichtbare voorraad
01)
1 Juni 1923 in duizenden balen.
1923
1922
1921
1920 1919
Voorraad in Europa..
2.018
2.596 1.858
2.102
1.485
StoomendfBrazilië .
.
302
381
710
451
1.723 mi. Europa
Oost-Ïndië.
9
‘
14
7
–
149
2.329
2.991
2.575
2.553
3.357
Voorraad Ver. Staten
825
1.149
2.037 1.494 1.010
Stoomend
–
naar
.
.
JBrazilië
234
348
215 617
379
Ver.State
3.388
4.488
4.827
4.664
4.746
Voorraad in
Rio ….
833 1.640
775
383′
645
Santos.
.
1.256
2.755
2.933
1.919
5.602
Bahia ..
TO
19
40 22
27
Totaal
-.. ..
5.487 8.902
8.575
6.988 11.020
01)
1
Mei ………..
.6.123
8.837
8.580
7.581 11.209
1922
1921
1920
1919
1918
Op
11
Juli
……….
8.639 8.700 6.750
10.336 11.702
NEDERLANDSCH-INDISCHE THEE.
(Opgave .Pakhuismeesteren van de Thee.)
–
(1:l
er
le
id tot 111 Kisten’.)
Voorraad 30 April 1923 …………..40.509
Sedert aangevoerd… ……………..
17.852
58.361
Sedert afgeleverd…………………16.916
Voorraad heden ………………….41.445
Waarvan in de eerste,hand…………22.630
Amsterdam, 31 Mei 1923.
THEE
– (Opgave van den makelaar J. van Eck.)
Bericht van den afloop Theeveihing op 7 Juni1923.
Aanbod in veiling bestond uit:
Heden:
9497, 51612, 2014 kn. Java thee
4488, 33012,
,, Sumatra
thee
67212,
,, China thee
946,
,, Java thee v. belangh.
Totaal.. 14931, 151812, 2014 ku, thee.
S Juni 1922:
6980, 1612, 9014 ku. Java thee
5649,
Sumatra thee
120,
v. belangb.
‘i’otaal. – 12749, 1612, 9014 kn. thee.
Aanbod 1 Januari ji. tot heden:
1922 ‘ –
1921
Java thee
, 69617 kn.
67953 kn. 141343 ku.
Sumatra thee
28462
18770
5714
Voor belangim
2635
4594
1482
Totaal ……….., 1100714 kn.
91317 kn. 148539 kn.
–
Gem. per veiling. .
12589 ,,
1141.4 ,,
18567
China thee .. ….. 10886/2 ,,
10012
De stemning was – levendiger dan in vorige veiling, ver-
ioop begin vrij vlug, later iets kalmer, slot vrij traag.
De Oranje Peceo’s waren gemiddeld eenige centen lager,
waarbij de krachtige en volle theeën het minst in prijs
verloren.
Goede en krachtige’ i’ecco’s en Pecco Souchon’s waren
vrijwel prijshoudend en voor slechts weinig lager te koop,
maar voor de slappe en -roodstelige theeën was de vraag
gering en voor enkele het prijsverlies niet onbelangrijk.
0p goede afwerking en smaak werd bij het uitbrengen
van de biedingen op Gebroken Pecco en Gebroken Oranje
Pecco zeer gelet, bij een uitçenloopend verschil van 2 ets
plus tot 9 ets min was het gemiddeld verlies slechts 3 ets.
Gebroken thee en goede lîanuings prijshomidend. Stoffige
[unnings en (lust Vrij belang
–
rijk- lager.
13
Juni 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1
535
De beste opbrengst behaalden de goed afgewerkte en
krachtig sinakende Sumatra theeën, die vrijwel vorige prij-
zen bedongen, daarentegen was voor roodstelige min of
meer stoffige Sumatra theeën de belangstelling gering.
Onafgedaan bleven 3798, 3012, 2014 kn. thee.
Voor de volgende veiling 28 Juni e.k. zijn slechts circa 10000 kn. aanwezig, doch er is kans 4at het kwantum tot
ongeveer 13000 kn. zal kunnen worden opgevoerd.
COPRA.
De markt was aanvankelijk flauw gestemd, doelt verd
later beter. Het aanbod is veel geringer geworden, terwijl
de prijzen in Wed. Indië en Singapore zich op een hooger
niveau bewegen.
De noteeringen zijn:
Wed. md. f.rn.s. stoomend …..tot
f
32,12
April/Juni au.
,, ,,
31,62k
IVtei/Juli
,,
,,
,, 31,50
Juni/Aug.
,,
,, ,,
31,37
11 Juni 1923.
KAPOK.
(Opgave van cle Makelaars Gebr. van der Vies, Amsterdam.)
Kapokstatistiek
01)
31 Mei 1923.
Voorr. Aanv. Verk.
Yoorr.
Importeurs:
1 Jan
tot
tot
op
1923 31 Mei 31 Mei
31 Mei
II; (J. Th. Cronc
2749
2749
–
Edgar & Co…………..
–
530
530
–
Van Eeahen & Go ……..
– 1904
1964
–
NV. HandelenCultuur1lYj.
v/h. Snijdt
&
Amesz q.q.
Edgar
&
Co’s
Handel
Mij.
Soerabaja
……..
273
1305
1476
102
Hnd.Venn.v/h.Maintz&Co
–
7 7
–
Van Heekeren
&
Co
659 659
–
iLoving
&
]3eer ………..
72
210 282
–
Koning, Teves & Co …….
–
787
787
Landb. Mij. ,,Geboegan”…
16
143
159
–
Mirandolle, Voûte
&
Co…
314
3779
4092
1
W. Tengbergen
&
Co……
–
90 90
–
Weisc
&
Co …………..
444 235 589
90
Ziveedsche Oost.:Ind. Cie.
.
–
529
529
–
Order ……………….
82
4737
4819
–
1201
17724 18732
193
METALEN.
Loco-Noteeringen
te Londen:
Data
1
Kope
.
1
Tin
1
Lood
1
Zink
ii Juni 1923..
67.716
73.151_I
197.51_
1
26./_
30.1716
4 ,,
1.923..
67.716
73
.
151_1 197.216
25.151_
31._/_
28 Mei 1923..
65.101_ 74._/_ 197.216
25.1516 31._/_
18 ,,
1923..
67.15/_ 77.10/_ 196.17/6 25.1716 30.1216 12 Juni. 1922..
6.716
70._1_ 151.1716 24,151_ 28.216
20 Juli 1914. .
6i._/_
j 145.151_ 19._/_
1
21.101_
VERKEERS WEZEN.
VRACHTENMARKT.
Er is zeer weinig verandering gekomen in de vrachten ge.
durende dc laatste week.
Van Argentinië zijn een flink aantal hooten bevracht,
ctoh doordat het aanbod van tonnage zeer groot was voor
Jurii.aflading, tegen lagere cijfers. Het hôogste dat de
laatste dagen gedaan is, is 25/. en een reductie van 6 cl.
De versahepers stellen weinig belang in booten, welke Juli/
Augustus aflading kunnen geven en de geldende vracht
,voor die posities blijft ongeveer 2416 van niet boven San
Loreuzo.
Van Noord.Amerika zijn de vrachten voor kolen iets
vastej’, doordat de beschikbare ruimte kleiner is dan oor-
spronkelijk was verwacht. Betaald werd $ 2,25 naar
Fransch Atlantische havens.
Van cle North Pacific werd een boot afgesloten tegen
37/6 naar United KingdomfContiuent.
Van Montreal werd voor een Juni-boot naar West-Italië 4/. per quartet betaald en naar Ver. Koninkrijk 3/3 per qr.
De vraag naar booten voor suiker van Cuba blijft ge.
ring. De geldende vracht is ongeveer 191-.
In het Oosten is de vraag naar ruimte beperkt. Er wer-
den van daar geen volle ladingen afgesloten. De geldende
vracht on d. iv. van Bombay is 26/6.
De uitgaande kolenvrachten van Engeland blijven op
hetzelfde niveau. Het aanbod van ruimte is groot, de vraag,
vooral naar liet Oostelijk gedeelte yan de Middellandsche
Zee, gering. Naar Marseille werd 101- betaald.
GRAAN.
–
Data
–
Petro
giad
Londen!
Rdam
Odessa
Rotte,- Jam
Ad. Kust
Ver. Sloten
San Lorenzo
Rotte,-
Bristol
Rotte,.
Enge-
dom
Kanaal
dam
land
4-9 Juni
1923
–
1
181_
2
2,25
3
–
2513
2513
28M.-2 Juni 1923
–
19/_
2
2,10
1
–
2614 2614
5-10 Juni 1922
–
-.
14e
3
41_
26/4
26/4
6-11 Juni 1921
–
–
–
613
551_
551_
Juli 1914
11 d.
713
111 1
1111
121_
121_
KOLEN.
Data
Cardi.fl
Oost.k, Engeland
Bordeaux
Genua
Said
a
Plata
r
dom
Colhen.
burg
4-9 Juni
23
516
l0/_
1014
1313
4/9
61_
28M.-2 Juni’23
518
1016
1017
1314
51_
619
5-10 Juni ’22
61411
3
10)7
1313 1313
512
713
6-11 Juni ’21
–
1716
– –
– –
Juli 1914
fr. 7,-
71_
713
1416
312
.
41_
DIVERSEN.
Bombay
Birma
Vladivo. Chili
Data
West
West
1
slock
West
1
Europa
Europa
West
Europa
(d. w.)
(rijst) Europa
(salpeter)
4-9 Juni
1923..
261_
3216
351_
3216
28 Mei-2 Juni
1923..
2613
3216
351_
3216
5.10 Juni
1922..
]
7/9
2616
351
301_
6-41 Juni
1921..
2216
3716
–
351_
Juli
1914..
1416 1613
251_
2213
1) $
per ton kolen.
2)
per ton div.
8)
Am. cents per 100 lbs.
Graan Petrograd per quarter van
496 Zbs.
zwaar, Odessa per
unit, Ver. Staten per quarter van
480 Ibs.
zwaar.
Overige notecringen per ton van 1015 KO.
t
‘
–
RIJN VAART.
Week van 3-9 juni 1923.
De a;.urvoereu van zeezijde bedroegen iet4 meer clau cle
i’odrafgaancle week en bestonden hoofdzakelijk uit kolen en
erts.
Dc i’oorhauden zijnde Hollandsche en Duitsche scheeps-
ruimte bleef schaarsch.
De waterstand bleef stationnair; naar den Bovenrijn kou
op 2.40
M.
afgeladen w’orden.
De claghuur voor Roll, schepen naar cle )Iijnstations va-
rieercle van 2-
9
2y2
et., voor kleinere schepen van 24-3 et.
Daghuur voor Hollandsche en Duitsche schepen voor erVs
naar de Ruhrhavens bedroeg 1% h 2 ets., terwijl ook in
enkele gevallen in lastvracht werd gecharterd voor
f
0,60
jnet
3/4,
en f0,70 niet lostijd.
Het sleeploon was genoteerd volgens het 55/60 ets. tarief.
INKLARINGEN.
VLISSINGEN.
Mei
1923
Mei
1922
Landen van
Aantal
schepen
M.
Aantal
schepen
M.
herkomst
Jlinnenl. Havens
2
16.410
–
–
Groot.Brittauni1
31
254.950
26
179.065
België
1
607
–
Italië
1)
1
90
4
5.922
Levant
2)
11
5.152
–
–
Rusland-Zw. Zee
–
–
7
.
3.097
Totaal ……
46
277.209
37
188.084
Nationaliteit.
Nederlandsehe
34
271.450
33
185.240
ï3ritsche
2
1.137
1
1.095
Duitsche
–
–
2
1.279
Noorsche
–
–
–
1
470
Belgische
10
4.622
–
–
Totaal
46
.277.209
37
188.084
1)
Jssjleggers.
2)
S1eepbooten.
(Barend Stofkoper & Co.)
ga
536
i
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
.’
13 Juni 1923
DELFZIJL.
IJMUIDEN.
Landen van
lie r komst
Mei 1923
Aantal
Mei 1922
Aa t i
Lan den van
Mei
1923
Mei
1922
Aantal
schepen
N. R. T.
Aantal
schepen
N. R. T.
schepen
N. R. T.
schpn
N. R. T.
herkomst
Binneni. havens
1
2.496
–
Groot.Brittannië
1
1.060
3
2.047
Binneni. havens
8
11.547
11
17.420
Duitschiand ..
14
1.993
12
1.571
Groot.J3rittannië
113
78.198
105
61.518
Noorwegen
–
–
1
409
Duitschiand
42
49.480
48
53.410
Zweden
8
1.743
1
121
Noorwegen
6
2.514
2
696
Rusl.-Oostzeeh
1
508
1
179
Zweden
17
8.600
3
1.131
Finland ……..
–
2
686
Denemarken
4
3.014
7
5.521
Vrije StadDantz
1.752
–
13
7.252
8
4.769
Vereen Staten
..4
1
1.969
6
3.507
1
709
Midden.Amerika
–
–
1
1.324
Frankrijk
6
2.383
–
7
6.390
5
3.001
9
6.973
30
11.521
21
6.337 .
Totaal
Portugal
6
3.228
2
2.290
Nationaliteit
Levaht
1
2.340
918
–
1
–
741
Nederlandsche
13
3.553
4
.
1.232
Roemenië, Buig
2
3.216
–
–
Britsche
–
–
2
1.263
And. Midd. Zeeh
4
3.643
1
1.415
Duitsche
14
5.112
13
3.232
Finland …………België ……… …..
Spanje………….
Senegal, Dakar.
–
–
3
3.329
Zweedsehe
2
350
1
409
Ov.Westk.Afrika
3
4.322
2
6.555
Chileensche
–
–
1
200
Italië …………2
Oostkust Afrika
2
6.428
–
– –
Italiaansche ….
1
2.496
–
–
Voor.Indië
– –
1
3.592
Ned. Oost-Indië
12
45.571
12
46.027
30
11.521
21
6.337
Totaal ..
Vereen. Staten
5
19.584
1
4.463
(A.
van Dijk.)
Ned. West-Indië-
Ned. Antillen
6
11.508
8
13.776
])ORDRECHT/ZWIJNDRECIIT.
Argent., Urug…
Over.
Z.-Afrika
4
1
–
21.241
1.603
–
3
1.
1
17.175 2.081
1.818
Landen van
Mei 1923
Mei 1922
herkomst
Aantal
N.
r
schepen
I.R. T.
Aantal
schepen
N.R.1.
Totaal
. . . .
Periode 1 Jan.-
268
293.698
237
261.799
Biunenl.havens.
–
1
103
1
386
Groot-Britannië
2
184
2
1.020
1.224
1.434.670
1.107
1.246.103
Duitschiand ….
2
169
2
345
Nationaliteit
Zweden ……..
–
1
323
5
1.789
3
1.275
Nederlandsche.
136
188.932
121
168.743
.Oostzeehavens
– –
1
739
Chili …………
Britsche
49
40.439
56
45.244
Finland
–
–
1
575
48
25.675
40
21.999
België
..-
1
438
31
Mei
……..
Duitsche ………
Noorsche
10
11.616
7
3.877
Spanje
–
–
2
1.608
2
3.423
-‘
–
Portugal
–
–
1
–
934
Fransche
1
133
3
9.760
Danzig ………..
Marokko
1
784
–
Zwcedsche
13
7.950
6
3.109
Belgische
……..
Deensche
4
2.065
2
2.157
12
3.467
14
7.205
Totaal ….
Vereen. Staten
2
8.823
2
6.910
Nationaliteit
Andere
3
4.642
–
–
Nederlandsche..
–
–
1
386
Totaal
….
268
293.698
237
261.799′
Britsche
3
287
3
2.039
.Duitsche ……..
8
2.396
7
3.129
(Vereen.igde
Scheepsagenturen
van
Noorsche
……
–
–
1
739
Halverhout
&
Zwart en
Zurmüklen
&
Co.)
Frausche
1
784
1
589
Zveedsche
–
..
–
‘
1
323
Totaal….
12
3.467
14
7.205
(Gerard
Maurits.)
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Het vraagstuk van de geidruimte in Nederland en de
goudpolitiek van de Nederindsche Bank
met bijlage:
–
Nederlandsch-Oost-Indiê en de Gold-Exchange-Standaard
door Mr. G. VISSERING
.
.
..
Prijs
f
1,50
–
Het Bankwezen in Nederlandsch West-Indiè
door
Mr. G. J. ..FABIUS
Prijs
f
1,50
Verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij NIJGH
&
VAN -DITMAR’S
UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ,
Rotterdam.