10 JULI 1918
Economisch
pw
Statistische
Berl
“‘
chten
ALGEMEEN WEEKBLAD-VOOR1-ÏANDEL, NIJVERHEiD. FINANCIËN EN VERKEER
3E JAARGANG
WOENSDAG 10 JULI 1918
No. 132
Stoomvaart-ifiaatschappij
NEDERLAND
AMSTERDAM.
Stooinvaart-lYlaatschappij
ROT1E00SCHE LLOT1)
ROTTERDAM.
N.V. Fiitness’ Scheepvaart-
enAgenluur Maatschappij
ROTTERDAM—AMSTERDAM-
*
Telegram-Adres: Ç,FURNESS”
T.leloon Nos. ROTTERDAM7744/47
AMSTERDAM
N
5866, N 1267
Reeders, Cargadoors, Expediteurs, Kolen- handelaren, Stuwadoori, Assuradeur., etc.
ROTTERBAIYISCHE
BANK VEREENIGINL
Rotterdam ‘s-Gravenhage
Booinpje.
Mauritakade
Delfshaven
Bezuidenhout
Feijenoord
Kneuterdijk
Glashaven
Naaldwijk
Schiedam
Rijawijk
Vlaardingen
Scheveningen
Amsterdam
Rokin
Zaandam
KAPITAAL
EN
RESERVEN
/ 66;000.000
9
–
TIJDELIJKE MA ILDIENS T
Speciale afdeeling voor het bevrachten
JAVA –
SAN FRANCISCO Vice versa
van scheepsladingen per stoomende en
via
1
zeilende ruimte.
Singapore, Hongkong,
Manilla,
1
Nagasaki en Honolulu.
AAN- EN VERKOOP VAN SCHEPEN
VRACHTBOOTENDIENST
GEREGELDE LIJNEN VAN
EN
NAAR:
van
Java
naar
San Francisco
Vice versa, in
BALTIMORE
(Heil.
Amer. Lijn) eikelo/l4dagen
NATIONALE
vereeniging
met
de Java-China-Japan Lijn.
CARDIFF (en Birmingham District) wekelijks
MIDDLESBROUGH
…..
eiken Zaterdag
BTOCKTON
OH
TEES
. . .
eiken zaterdag
BANKVERBENIGIN&
JAVA—NEW YORK LIJN.
t
8UNDERLAND
.
eiken Zaterdag
.
.
.
.
.
.
Ceregelde vrachtbootendienstvan
New York
‘ALEXAN DRIE
.
elke
2/0
weken
CANADA (via Londen)
–
elke
10
dagen
.
.
Hoofddjrectie en Centrale
naar
Nederlandsch-Indiê
vice versa, via het
AU8TRALIE (via Londen)
.
.
elke
14
dagen
Administratie te Utrecht
Panama-Kanaal
in
samenwerking
met
‘ZUID-AMERIKA (viaAntwerpen) eike2l31eken
Alkmaar,
Alphen
a.
d.
R.,
Amersfoort,
andere Maatschappijen.
‘MAROKKO (via Antwerpen)
.
elke
dagen
1
14
Apeldoorn,
Arnhem,
Assen,
Barneveld,
CUBA
(via
LiverpoOi).
.
.
.
elke
0
dagen
Doorerachten naar sri van aus deelen der wereld.
Bodegraven,
Borculo,
Boskoop, Den Burg
JAVA.—BENGALEN LIJN.
Levering van Engelsche Stoomkolen en
Gukolsn.
(Texel),
Coevorden,
Culemborg,
Delft,
Geregelde
dienst
van
Nederlandsch-Indiê
•
Dienstën tijdens dan oorlog gestaakt.
__________________________________________
Deventer, Doetinchem, Dokkum,
Dordrecht,
Drachten,
Ede,
Franeker, Geldermalsen,
naar Rangoon
en
Calcuila
vice versa.
Goes, Gorinchem, Gouda, Groenlo, Gronin-
–
–
S
gen;
Haarlem,
Harlingen, Heerenveers,
Den
Helder, Hengelo (O.),.Hoogeveen,
Hooge-
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN.
zand, Hulst, Katwijk,
Leeuwarden, Leiden,
Lochem, Meppel,
Middelburg, Nijmegen,
Geregelde
stoomvaartdieneten
tuaschen
Oostburg,
Purmerend,
Schagen,
Schoon-
Nederlandsch-Indiê, China
en
Japan.
hoven,
Sliedrecht,
Sneek,
Stadskanaal,
Terneuzen, Tholen, Tiel, Uithoorn,
Utrecht,
JAVA—PACIFIC LIJN.
(onder
Directie der Java—China—Japan
Nationale
Veendam, Veenendaal, Vlissingen, Wilder-
vank, Woerden,
Ijmuiden,
Zeist, Zierikzee,
Zutfen, Zwijndrecht.
Lijn)
maandelijksche
dienst tusschen
Nea’er-
KAPITAAL
EN
RESERVEN
Iondscli-Indiê
en
San Francisco,
via Manilla en
Hong-Kong.
,
Levensverzekering-Baiik
/
7.200.000
9
–
van Binnenlandsche Credietbrieven,
F.
&
W1.
‘V’A_N’
D.A.IVI
OPGERICHT 1863
De aandacht wordt gevestigd op de afgifte
waardoor in ruim 70 plaatsen
in Nederland
Makelaars in Assurantiën
gelden franco kunnen worden opgenomen.
Wijahaven 63 – Rotterdam
belasten zich met het
plaatsen van
alle Assurantiën,
onverschillig van wel-
ken aard, geene uit-
gezonderd.
TE
ROTTERDAM.
ZIJID-NEDERLANDSCHE
– HANDELSBANK
Kapitaal
f
3.000.000,-
EINDHO VEN – TILBURG – ‘s-HERTOGENBOSCH
BREDA – MAASTRICHT – SITTARD – VENLO
Belast zich met
de behandeling van alle bankzaken
SAFE DEPOSIT
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK
AMSTERDAM
BATA VIA
‘s-GRAVENHAGE
AMPENAN, BANDOENG, CHERIBON, HONGKONG, INDRAMAJOE,
MEDAN, MENADO, PEKALONGAN, PROBOLINGGO, SEMARANG,
SINGAPORE, SOERABAYA, TEGAL,
TJILATJAP,
WELTEVREDEN.
Kapitaal f35.000.000,—
Reserven f17.400.000,-
NV. W. vao Upiel’s
Stoomboot. en Tpanspoptondepnemingen
ROTTERDAM
Roeders, Cargadoors, Expediteurs, Zeebevradhtiugkgeuteu
Telegramadres: FIAT.
Telefoonnummers: 1958, 1977, 1997.
GEBROEDERS SCHEUER
Assuradeurs en Assurantiebezorgers
Expediteurs en Cargadoors
AMSTERDAM EN ROTTERDAM
Verzekering van Koopmansgoederen tegen
transport, molest, brand en diefstal tegen
concurreerende premiën.
FEANSOR-HOLLANDSORE
OLIEFABRIEKEN
,,CALYÉ -DELFT”
TE DELFT
ARTIKELEN:
Delftsche Slaolie
Arachide-olie
Sesam-olie
Soya-olie
Bakkers-olie
Plantenvet Delfia
Cocos-olie N. 0. F.
Grondnotenkoeken en -meel
Sesa.mkoeken en -meel
Cocosmeel
Naamlooze Vennootschap
Nederlandsche Groenten- en Vruchtendrogerli
TE BREDA.
Maatschappelijk Kapitaal / 3000.000,—,
verdeeld in
3000
gewone aandeelen A
f
500,—
en
3000
6 pCt. cum. pref. winstd. aandeelen
A f
500,-
waarvan geplaatst en volgestort
i000
gewone en
i000
preferente aandeelen.
COMMISSARISSEN:
H. F. SCHUTTER, Graanfactor, te Rotterdam. F. J. STULEMEIJER, Industrieel, te Teteringen.
C. L. STULEMEIJER, Industrieel, te Breda.
DIRECTIE:
J. ROEK.
TH. J. J. LAMMERS.
Uitgifte van 1
Gewone Aandeelen af500,-
•
tegen den kors van
110 pCt.
met voorkeursrecht voor aandeelhouders.
Ondergeteekenden berichten, dat de
INSCHRJJVJNO
op bovengenoemde uitgifte te hunne
kantoren is opengesteld op
DINSDAG 16 JULI a.s.,
op de voorwaarden als vervat in het prospectus dato heden, hetwelk op aanvrage verkrijgbaar is.
v  ov
p
‘
D A i%IV
f
Rotterdam.
LYIJtIi
—
O
$ Wt1I’k
‘s-Gravenhage.
io Juli 1918.
KERKHOVEN
&
Co.
Amsterdam.
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
605
Maatschappij tot Vervaardiging van
MAATSCHAPPIJ
voor
Snijmachines
Soheeps- eu Werktuigbouiv
volgens ,,van Berkel’s Patent”
,,FIJENOORD”
en van andere Werktuigen,
ROTTERDAM
TE ROTTERDAM.
Kruisers
–
Torpedobooten
Onderzeebooten
Maatschappelijk Kapitaal
/
5.000.000
9
–
1
Mailstoomschepen
waarvan
f
2.500.000,— geplaatst en volgestort.
Vrachtstoomschepen
Baggermateriaal
U 1 T G 1 F T E
Machine-installaties
•
tot 65000
P.K.
–
VAN
2500 Aandeelen
500,— Nominaal
Machines en apparaten voor
af
Suikerfabrieken, enz.
tegen den koers van 130 pCt.
met voorkeursrecht voor aandeelhouders.
Ondergeteekenden berichten, dat de
INSCHRIJVING
op
bovengenoemde uitgifte te hunne kantoren is opengesteld op:
lInternationale
VRIJDAG 12 JULI a.s.,
op de voorwaarden als vervat in
het prospectus
dato
heden,
uoor
3akclhen
wtarbor
hetwelk op aanvrage verkrijgbaar is.
t
Grontn3an.
Rotterdam.
MARX
&
Co’s BANK
‘s Gravenhage.
Ianbricvn
KERKHOVEN
&
Co.,
Amsterdam.
5 Juli
1918.
(
5
‘
70
07/
The Ph.vall Ommereil Corporatiou of NeYork
0ER5
42 BROADWAY
NEW YORK
belast zich met expeditie en verscheping van goederen van
Amerika naar ilolland, Ned. Oost- en West-Indië
®
enz. enz. en desgewenscht ook met opdrachten van anderen aard
Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt door
PHS.
VAN
OMMEREN, Rotterdam.
DE SPAARNE-BANK
HAARLEM
Een polis der
Gestort Kapitaal
en Reserves
f
1.184.000,-
REKENING-COURANT, CREDIETEN, INCASSEERINGEN, ASSURANTIËN,
WISSELS,
EFFECTEN,
COUPONS, PROLONGATIËN, DEPOSITO’S, ENZ.
NILLMIJ
ONTVANG-
EN
BETAALKAS
NIEUWE DOELENSTRAAT
20-22
AMSTERDAM
van 1859
KAPITAAL EN RESERVEN
f
5.500.000,—
‘s.Gravenhage, Veenestraat i
DEposITo’s VOOR 1 JAAR FIXE i 4 PCT.
GELDEN OP DEZEN TERMIJN GESTORT ZIJN NA AFLOOP VAN HET
geeft
v oh
e d
i ge
JAAR ZONDER OPZEGGING BESCHIKBAAR.
zekerheid en
rust.
NIET OPGEVORDERD ZIJNDE, WORDT DE POST STILZWIJGEND VOOR GELIJKEN TERMIJN VERLENGD.
DE RENTE KAN NAAR VERKIEZING PER KWARTAAL, PER HALF JAAR
OF PER JAAR ONTVANGEN WORDEN.
–
-1011
606
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918
$a Rotterdamsche Scheepshypotheekbank
Commissarissen: Mr. J. B. VAN BERCKEL, Directeur der ‘s-Gravenhaagsche Crediet-Vereeniging en Deposito-Kas; D. G. VAN BEUNINGEN, Directeur der Steenkolen-Handeisvereeniging; Mr. J. COERT,
Advocaat;
Z.
W. C. DEKKERS, Lid der firma Erhardt & Dekkers; Mr. TH. A. FRUIN, Advocaat; ‘J. VAN DER GIESSEN, Directeur der N.V. C. van der Giessen & Zonen’s Scheepswerven; A. GLEICHMAN, Lid
der firma M. van Marie; J. B. A. JONCKHEER, Directeur der Stoomvaart-Maatschappij ,,Nederland”;
Mr. K. P. VAN DER MANDELE, Directeur der Rotterdamsche Bankvereeniging; ‘J. MEES Mzn., Lid der firma Bonn & Mees;
PHS. VAN OMMEREN Jr., Lid der firma Phs. van Ommeren; J. RYPPERDA WIERDSMA, Directeur der Holland-
Amerika-Lijn, te Rotterdam.
Raad van Toezicht.
Directeur: Mr. W. C. MEES.
Uitgifte van 5 pGt. PANDBRIE VEN
NEDERLANDSCHE HANDEL MAATSCHAPPIJ
GESTORT KAPITAAL
f
70.000.000,—
STATUTAIRE RESERVE
f 11.595.462,-
Hoofdkantoor: AMSTERDAM – Agentsohappen te ROTTERDAM en ‘s-RAYENllAGE.
Vestigingen in de voornaamste plaatsen van
NEDERLANDSCH-INDIË,
in de
STRAITS.SETTLEMENTS, in DRITSCH.INDIË en in CHINA.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten,
Incasseeringen en Financieeringen, Schriftelijke of Telegrafische Credieten,
Reiscredietbrieven, Deposito’s, Rekeningen-Courant,
Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken.
FZ-
9
@1ein
/ ds
sociile
en t.Predc/vcrcensnj
1855.
Reeders en Cargadoors
GEBR.
VA
N
U
DEN
Bevrachtingsagenten
–
Expediteurs
KOOP en VERKOOP VAN SCHEPEN
ROTTERDAM – AMSTERDAM – ZAANDAM
Telegram-Adres: ,,VANUDEN”
R. MEES & ZOONEN
ANNO 1720
BANKIERS
ASSURANTIE-MAKELAARS
SCHIEDAM –
ROTTERDAM
– VLAARDINGEN
ROTTERDAM – AMSTERDAM
Behandeling van alle Bankzaken
1
Bezorging van alle Assurantiën
10 JULI 1918
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN
Economis’chpStatistische’
B
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
–
S
3E
JAARGANG
WOENSDAG 10, JULI 1918
No. 132
INHOUD
mz..
De
NEDERLANDSCHE GELD- EN GOUDPOLITIEK
door
v.
B. W.
607
Organisatie van den Suikerhandel op Java door
A.
T’ …..
609
De Zmerconferentie der Vereeniging voor Internationaal
Recht door
Ii.
……………………………..
610
Aluminium III door
Ir. Cl. G. Driessen …………..
612
De Cultuurbank voor Suriname ………………….
615
AANTEEKENINCEN:
Weekstaten N. U. M………………………..
616
Landafgifte in Koerland……………………..
616
De mijnbouw van Korea ……………………..
617
Uitvoer van den Belgischen Kongo …………….
617
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFFEN
……………………
617
RECEERINCSMAATREGBLEN OP HANDELSCEBIED
…………
618
MAANDCIJFERS:
E
missies………………………………….
619
Rijkspostspaarbank ………………………….
619
Postcheque en Giiodienst ……………………..
619
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………………
620-626
Geldkoersen.
Effectenbeurzen. Wisselkoersen.
Goederenhandel.
Bankstaten.
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.
WEEKBLAD
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERiCHTEN
SecretarisRedacteur: G. E. liv ffnagel.
Secretariaat: Pieter de Hooghweg 155, Rotterdam.
Aangeleekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.
Telef. Nr. 3000. Telegr.adres: Economisch Instituut.
Postcheque en girorekening Rotterdam No. 8408.
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland
f
15,—.
Buitenland en Koloniën
f
14,-
per jaar. Losse nummers 30 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het
weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonn’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertentiën f 0,35 per regel. Plaatsing bij abonne-ment volgens tarief. Administratie van abonnementen
–
en advertenties: Nijgh c1 van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.
8 JULI 1918.
De meerdere geldvraag ter gelegenheid van de
maandwisseling is slechts yan Zeer voorbijgaanden
aard geweest.
De Juli-termijn, die in normale jaren meestal een
van de belangrijkste was, is nu ook al zoo inge-
krompen, dat in 2 of 3 dagen aan de geldvraag vol-
daan en de gewone ruimte op de geldmarkt weder
teruggekeerd was. Vooral het aanbod van wissels
voor particulier disconto was zeer gering. De koers
liep dan ook terug van 3 tot 2Y4 h 24 pOt. Ook op
de prolongatie-markt waren de omzetten uiterst be-
perkt. De noteering schommelde tusschen 3 en
3Y4 pOt.
Uit den veekstaat van de Nederlandsche Bank is
eveneens te zien, dat de geldvraag zeer gering is ge-
weest.
De binnenlandsche wissels zijn met circa 2 millioen
verminderd. De beleeningen, die de vorige week met
21 millioen waren vermeerderd, zijn nu weder 3 mil-
lioen teruggeloopen. Van den meerderen omloop van
bnkbiljetten ad bijna 25 millioen is wel is waar nog
slechts ruim 1 millioen teruggevloeid, maar daaren-
tegen zijn de ,,rekening-courant-saldi van anderen”, die
de vorige week bijna 13 millioen kleiner wareii,nu
weder met tien millioen toegenomen. In aanmerking
nemend, dat de vorige weekstaat was opgemaakt vôôr
de maandwisseling en dus de cijfers in den loop der
sshek eerder nog slchter. zullen geweest zijn, blijkt
en zeer, snelle terugvloeiing te hebben plaats gehad.
Op de wisselmarkt waren de zaken weder gering.
Iarken en Kronen bleven gezocht, zonder dat echter
een belangrijke stijging intrad. Het aanbod voor
ponden en dollars bleef ook deze week nog aanhouden,
zoodat een nieuw laagte-record werd bereikt. Op dit
lage niveau ontstond eenige meerdere kooplust, tei-
wijl bovendien veischillende verkoopers tegen deze
lage prijzen
niet langer wenschten âf te geven, zoodat
een niet onbelangrijk herstel kon intreden. Het slot
was echter weder flauwer.
DE NEDERLANDSCHE GELD- EN GOUD-
POLITIEK. –
–
De Redacteur van ,,Die Bank”, A]fred Lansburgh,
heeft in de Juni-aflevering van dat tijdschrift een
artikel geschreven over het bij de Staten-Generaal
ingediende wetsontwerp houdende Voorzieningen ten
aanzien van huitenlandsche ‘effecten.
Aan de uiteenzetting ‘van dat wetsontwerp knoopt
hij vast de hieronder samengevatte beschou.wing over
dé goudpolitiek van De Nederlandsche Bank en over
het standpunt, hetwelk hier ingenomen wordt bij het
verleenen van buiteulandsche credieten. –
In de verschillende neutrale landen hebben – aldus
de schrij.’er – de Regeeriugen invloed trachten te
oefenen op de wijze van veieffening van de betalings-
bilans. De’ zich in oorlog beviudende importlanden
lbben door uitvoer van goederen en fondsen getracht
htin gondvoorraad te behouden. Daartegenover waren
de exporteerende neutrale staten geneigd goud tot
zich te trekken, van effecten slechts enkele soorten
aan te koopen en credieten siechts binnen zeer eng
getrokken grenzen toe te staan. De economische wet-
ten konden door deze stelregels echter niet buiten
werking gesteld worden. De onmogelijkheid, in- en
uitvoer van verbruiksgoederen ook slechts enigermate
in evenwioht te houden en door het wisselverkeer
608
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918
onderling te vereffenen, dwong de oorlogvoerenden
hun vermogen aan te tasten of schulden aan te gaan
en de neutralen de betalingssurrogaten aan te nemen,
welke elk •der oorlogvoereuden kon aanbieden: Zoo
heeft ook Holland zijn goudvoorraad vermeerderd van
170 tot 730 millioen, aan effecten een bedrag, hetwelk
op twee derde milliar,d gulden geschat wordt, inge-
voerd en eveneens zeer belangrijke credieten verleend.
Van den aanvang af heeft Holland het geud gaarne
in betaling genomen en in het land trachten te hou-
den. Slechts met tegenzin heeft de Regeering goud
afgegeven, toen de Hollandsche valuta tegenover
enkele landen – zooals Spanje, Zwitserland en Zwe-
den – deprecieerde.
Men beschouwde den toevloed van goud als bijzonder
voordeelig voor het land, in tegenstelling met het
binnenstroomen van effecten en het opvoeren van de
buitenlandsche credieten, hetwelk men slechts duldde,
daar anders de exporthandel verlamd zou worden en
een voorname bron van inkomsten voor het land ver-
loren zou gaan. In werkelijkheid was het echter, naar
het oordeel van den heer Lansburgh, juist omgekeerd.
De verhooging van het bezit aan huitenlandsche waar-
depapieren en liet verkrijgen van belangrijke saldi in
het buitenland was voor het ,land van oneindig meer
waarde dan een. verhooging van den goudvoorraad,
welke een sterke vermeerdering van den bankbiljetten-
omloop ten gevolge had, waardoor de prijzen van de
goederen omhoog werden gedreven. Voor de te vorde-
ren bedragen in het buitenland konden later gemak-
kelijk goederen verkregen worden, waardoor matige
goederenprijzen en een verhoogd gebruik mogelijk
zouden zijn.
Zooals overal, waar de geldeirculatie sterk vermeer-
derd woudt, sloeg de vraag op den duur ook over op
de beurs. Bepaalde fondsen werden to-t fancykoersen
opgedreven en de voorwaarden voor een crisis in het
leven geroepen. De exporteurs en de banken, waar-
mede zij zaken deden, verleenden wel de noodige credie-
ten, meest tegen effectenonderpanden en kochten de
effecten, welke de oorlog-voerende landen. oprui.mden.
Zij maakten echter gebruik van de kunstmatige koop-
kracht om de effecten, welke zij ôf gekocht hadden
ôf welke door het afloopen der beleeningen hun eigen-
dom geworden waren, in groote bedragen onder het
publiek te plaatsen. Een zoodanig6 politiek is echter
volgens den schrijver niet in het belang van het
neutrale land, indien het voordeel wil trekken van de
gunstige omstandigheden, in welke het verkeert Door
de voordeelige positie, welke de neutralen op het
oogenblik in het wereldverkeer innemen, is het hun
belang tegenover het buitenland, hetwelk goederen
en crediet dringend noodig heeft, zoo toeschietelijk
mogelijk te zijn en zich in het binnenland te beper-
ken. De winsten, door de exporteurs gemaakt en alle
verdere te missen kapitalen, moeten beschikbaar wei-
den gehouden om credieten aan het buitenland te
kunnen verleenen en moeten vooral niet zoo gebruikt
worden, dat de duurte in de ooilogvoerende landen
naar liet eigen land wordt overgebracht. Het kapitaal mag dus noch gestoken worden in industrieën, welke
niet volstrekt noodzakelijk zijn voor de binnenlandsche
behoefte, zooals ook het vervaardigen van luxe artike-len, noch mag het de grondstoffen en arbeidskrachten,
welke van een zuiver wi.nststandpint loonender aan-
gewend kunnen worden, van dezen ,,Kriegsdienst” af-
houden.
Voor den duur van den oorlog is het verbod van
invoer van effecten, voorzoover het op economische
en niet op politieke overwegingen steunt, naar liet
oordeel van den heer Lansburgh, niet in het belang
van die takken van productie, welke op den uitvoer
zijn aangewezen.
De-vraag of de invoer van buitenlandsche fondsen
al dan niet in het bëlang van het land moet worden
tegengegaa, meenen wij te mogeii laten rusten, nu
het over dit wetsontwerp uitgebracht ongunstig ver-
slag naar liet schijnt, dit ontwerp – voorloopig
althans – van de agenda heeft afgevoerd.
1)
Zoowel op de uiteenzetting van onze geld- en goud-
politiek, als op de critiek daarop, zouden wij eenige
kantteekeningen wenschen te maken.
Als algenieene stelling is zeker onjuist; dat
het belang der neutralen zou . medebrengen ,,die
grösztmögliche Freigebigkeit gegenüber dem waren-
hungrigen und kreditbedürftigen Ausland.” Thans,
nu de oorlog
bijna
vier jaren geduurd heeft, is het
tegendeel waar geworden. Aanvankelijk ja bevond ons
land zich tegenover .Duitschland in den voordeeligen
toestand van een handelaar, die den alleeniverkoop van
tal van sterk begeerde artikelen in handen -had. Door
het intreden van Amerika in den oorlog, is onze toe-
stand echter veranderd. Noch grondstoffen, noch
zuivelproducten kunnen wij thans nog in noemens-
waardige hoeveelheid uitvoeren; daarentegen neemt
onze behoefte aan verschillende gron-dstoff en als ijzer,
staal en kolen enz. voortdurend toe.
Indien wij in de twee eerste jaren van den oorlog
een fout begaan hebben, dan is het niet, dat wij van
onze neutrale positie niet voldoende voordeel getrok-
ken hebben, maar wel dat wij te weinig aan de toe-
komst gedacht hebben. Niet voorzien kon worden de
duur van den oorlog, de verwikkelingen op allerlei.
gebied, welke daarian het gevolg geweest
zijn.
En in
goed vertrouwen hebben wij op commercieel gebied
ons
tijdelijk
voordeel, wellicht in te hôoge mate, ge-zocht. Door den duu; van den oorlog is thans echter
duidelijk geworden, dat wij op onszelven zijn aange-
wezen.
Niettegenstaande de groote, in credieten omgezette vorderingen, welke wij op Duitschiand gekregen heb-
ben, is het thans onmogelijk door de bestaande uit-
voerverboclen de benoodigde grondst6ffen uit dat land
in te voeren. Voor zoover niet overeengekomen is, dat
die credieten eerst vervallen eenigen tijd na het slui-
ten van den vrede, is verlenging dier verplichtingen
een thans
vrijwel
als van zelf sprekend beschouwde zaak. Betaling in goud acht Duitschland niet in zijn
belang; terwijl dat land zijn eigen goudvoorraad
spaarde, zijn uit
Oostenrijk-Hongarije
groote bedragen aan goud naar Nederland gezonden, vrij zeker grooten-
deels ter betaling van door Duitsohiand tegenever ons
land aangegane verplichtingen. Aanvankelijk trachtte
Duitschland door uitvoer van effecten en het aan-
gaan van credieten zijn bestellingen in ons land te
financieren. Op den duur bleek dit echter niet moge-
lijk; de voortdurende daling van den wisselkoers toon-
de dit aan.
Door den handel in buitenlandsche valuta op te
dragen aan de Rijksbank en aan enkele groote ban-
kiershuizen verzekerde het Rijk zich de voor zijne
betalingen benoodigde wissels. Deze regeling werd in
1.917 nog verscherpt. -Hierdoor was de invloed van
groote importen en exporten op den wisselkoers vrij-wel utgesohakel’d. De betalingen van alle aankoopen
werden aldus gecentraliseerd en toen liet Duitschiand
mogelijk was om hij liet afsluiten van de economische
overeenkomst, buiten de betaling van zijne exporten
ook nog een groot crediet in Holland te verkrijgen,
konden alle importen, hetzij met goederen betaald
worden, hetzij op crediet gekocht worden. Het streven
van Duitsehiand in de toekomst zal echter zijn, zoials
ook uit -de laatste onderhandelingen met Zwitserland
gebleken i.s, om den prijs van zijn export-artikelen,
waarvan dat land thans tegenover de omliggende
rijken vrijwel het monopolie heeft, zoo hoog op te
voeren, dat al zijne verplichtingen uit de provenu’s
van zijn export betaald kunnen worden. Van een op
groote schaal verder credietverleenen aan Duitsc.hland
door Holland zal, vooral ook door de inperking van
1)
[Door het kamerlid Mr. Patijn is dezer dagen een
amendement ingediend, strekkende aan den maatregel een
exeeptioneel karakter te geven en voorts ev. uit te vaardi-
gen verboden voorshands niet langer van kracht te doen
zijn dan tot
1 Juli 1920.
–
Red.]
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
onzei:f uitvoer, vermoedelijk dan ook wel geen sprake
meer zijn.
Zoo hebben zich de feiten ontwikkeld. En nu zou het onverstandig geweest zijn, dat De Nederlandsche Bank
iederen vreemden schuldenaar, die zijne schulden in
goud wenschte af te doen, daartoe in staat zou hebben
gesteld? Dit zou het alleen geweest
zijn,
indiende Bank
door goud te’ weigeren den invoer van anders niet te
krijgen goederen had kunnen afdwingen; sterk valt
te betwijfelen of een dergelijke politiek ooit succes
zou gehad hebben, doch zeker kan zij thans niet meer
gevolgd worden. In de eerste jaren van den oorlog
moge de meening verdedigbaar geweest zijn, dat eene
rentegevende vordering te verkiezen ware boven beta-
ling in goud; thans, nu de oorlog nog steeds voort-
duurt en niemand meer kan overzien, hoe de meeste
der oorlogvoerende staten hun verplichtingen zullen
afdoen, is betaling in goud te verkiezen boven de in
de practijk steeds verlengbare credieten.
Trouwens de vrijheid om te kiezen wordt ons niet
meer gelaten. Duitschiand geèft reeds sedert geruimen
tijd geen goud aan ons land meer af, daar het dit me-
taal te noodig heeft als dekking zijner bankbiljetten en
wellicht ook voor contante betalingen in Turkije en
de Oekraïne: En de tijd
schijnt
dan ook niet ver meer,
dat tegen levering van goud Duitschiand bereid zal
zijn ons althans eenige goederen te leveren, welke
wij niet zouden verkrijgen, indien wij slechts vorde-
ringen in papier op dat land hadden.
Tegenover de Geassocieerde Regeeringen is ons
eveneens de keus niet meer gelaten. Goederen worden
niet ingevoerd, zoodat wij
bij
den noodgedwôngen ver-
koop onzer Indische producten wel in het verleenen
van de noodige credieten moete toestemmen. Voor
zoover voor aflossing van ,,Exchequer Bonds” of voor
afdoening van eventueele andere verplichtingen con-
tante betaling noodig is, voorziet Engeland daarin
door goudzendingen. Engeland kan dit doen zonder
de positie van zijn eirculatiebank al te zeer te ver-
zwakken, daar dat land de grootste producent van
goud is en bovendien in Londen veel Pransoh en
Russisch goud als onderpand voor opgenomen gelden
gedeponeerd is.
‘
Naarmate d.e oorlog langer duürt en de. muntstelsels
door de uitgifte van steeds meer papiergeld worden
verzwakt, wordt het waarschijnlijkei, dat god na den
oorlog zal worden cle internationale waardemeter.
Het is dan ook voor ons land van be’ang bij het slui-
ten van den vrede een goudvoorraad te bezitten,
waaruit, indien dit voor den invoei van grondstoffen
noodig mocht zijn, groote bedragen kunnen worden
afgegeven.
Mocht dit gebeuren, dan zal de bankbiljetten-eircu-
latie eveneens inkrimpen.
Het eenige nadeel, hetvelk dan ook aan ‘onzen
grooten goudvoorraad verbonden zou kunnen zijn, is
de invloed, welken eene grootere geldeirculatie op de
prijzen heeft. En ook omtrent dit vraagstuk begint hoe
langer hoe meer de meening ingang te vinden, dat de
hoogere prijzen meer zijn toe te schrijven aan de
schaarschte aan goederen en aan den psychologisehen
invloed, welken dit feit op ons allen heeft, dan aan de
vermeerdering der ruilmiddelen. Het feit, dat stijging van prijzen voortgezette stijging teweeg brengt, blijkt
telkens.
Ontegenzegljk wordt echter de invloed van de
geidruimte in ons land op de fondsenmarkt door den
schrijver overschat. Eene abnormale hausse, zooals in
Oostenrijk, heeft in ons land niet plaats gevonden.
Door de schitterende in de eerste jaren van den oorlog
verkregen resultaten en de toen bestaande vooruit-
zichten stegen verschillende fondsen belangrijk, maar
deze stijging is zelfs voor cultuur- en scheepvaart-
waarden binnen de perken gebleven. Oultuurwaarden
zijn thans gedaald niet doordat de koers eerst te hoog was opgezet,, maar, doordat niet te.voorzien was, dat
de verscheping der -Indischb producten binnen korten
tijd zoozeer bemoeilijkt zou worden. Scheepvaartwaar-
den handhaven zelfs in dezen tijd nog haar belangrijk
‘verhoogde koersen.
Een groot gedeelte van zijn artikel wijdt de schrij-
‘er aan den val der firma Erdmann & Hethey. Ook
hèt faillissement dier firma schrijft hij toe aan de
verkeerde geldpolitiek van den Nederlandschen Staat.
De firma Erdmann & Hethey zou volkomen rationeel
credieten verleend hebben aan Duitsche impörtetirs,
doch zou, toen de daling der fondsenmarkt in Neder-
land intrad, hier geen steun gevonden hebben, waar-
– door
zij
haar fondsenposities niet kon handhaven.
‘Ook hier blijkt, dat de schrijvar over Nederlandsche
toestanden niet juist is ingelicht. De firma Erdmann
& Hethey had speculatieve posities loopen in verschil-
‘lende eerste klasse fondsen; zij maakte hiervoor ge-
bruik van de bemiddeling van tallooze bankiers en
commissionnairs, omdat haar naam nimmer goed
geacht is voor de groote bedragen, welke zij op die
wijze op naam van anderen op de beurs opnam; de
positie van deze firma bleek
bij
haar faillissement dan ook reeds’ sedert geruimen tijd zeer zwak gëweest te
zijn.
v. B. W.
ORGANISATIE VAN DEN SUIKERHANDEL
OP JAVA.
Nu de suikerprijzen op Java tot beneden den kost-
prijs gedaald
zijn,
terwijl de suikerfabrikanten in de
overige productielanden der wereld grof geld verdie-nen en in de meeste consumptielanden hongersnood-prijzen voor suiker betaald worden, is het geen won-der, dat de Java-fabrikanten op middelen zinnen, om
in deze wanverhouding verandering te brengen.
De oorzaak van den grooten achteruitgang der
prijzen van Javasuikej mag hier nogmaals kort wor
den samengevat. Gebrek, aan scheepsruimte belet den
afvoer naar de meer
verwijderde
afzetgebieden in
Europa en Amerika van den overtolligen voorraad op
Java, voor zoover die in de groote Oostersche con-sumptielanden (Britsch-Indië, China en Japan) niet
benoodigd is en het gevolg hiervan is, dat ieder fa-brikant gebruik wil maken van die verkoopkansen,
welke zich nog bieden. De buitenlandsche ‘koopers hebben deze wonde plek spoedig ontdekt en komen
nu telkens met lagere biedingen, die ten slotte ook
door den een of anderen verkooper geaccepteerd wor-
den. Zelfs ongesoliciteerde vaste offertes worden tot
telkens lagere prijzen door sommige fabrikanten g-
maakt, hetgeen demoraliseerend op de markt moet
werken. Zoo konden de prijzen voor witte Javasuiker
uit den oogst 1918, waarvan in Januari de eerste ver-
koopen plaats vonden tot
f
94, welke prijs toen reeds
‘laag bevonden werd, dalen tot
f
6, terwijl voor No. 16
en h. en Muscovados heden ongeveer
f
5 genoeerd
wordt. Engeland en Amerika zouden op deze lage
prjsbasis natuurlijk veel liever Javasuiker koopen dan
tot ruim den dubbelen
prijs
Cubasuiker, maar voor het
lange traject van Java naar Europa of Amerika kun-
nen tegenwoordig geen schepen afgestaan worden en
zullen deze landen dus – zoo lang nog op Cuba of
iii andere dichterbij gelegen productielanden suiker
verkrijgbaar is – geen Javasuiker koopen, hoe laag
de prijzen daarvoor ook zijn.
t
Niets lijkt dus natuurlijker, dan dat voor dat ge-
deelte van den Javaoogst, dat nog wel erkocht kan
worden en wel speciaal naar Britsch-Indië, China en
Japan, de prijzen hooger vastgesteld worden, maar
daarvoor is samenwerking noodig. Deze samenwerking
n’u is
bij
de tot dusver zoo onafhankelijk optredende
suikerfabrikanten moeilijk ,te verkrijgen en toen het
verleden jaar
eindelijk
gelukt was de Java-Suiker-Ver-
eeniging op te richten, die – alhoewel niet alle fabri-
kanten aangesloten waren – in het begin een welda-
digen invloed op. de markt uitoefende en
bij
goede lei-
ding dezen invloe1 had kunnen behouden, bleek deze
Vereeniging ten slotte een fiasco te zijn, omdat elke
deskundige leiding ontbrak. Ook had men bij de op-
richting verzuimd den verkoop van latere oogsten zoo
610
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
‘ 10 Juli 1918
lang de oorlog duurt daarbij in te sluiten of even-
tueele transacties tenminste afhankelijk te stellen van
de toestemming der Vereeniging. De met deze Ver-
eeniging opgedane ervaringen moedigen dus niet aan
tot herhaling eener combinatie van uitsluitend fabri-
kanten. Ook bestaat clan het gevaar, dat zich ook de
suikerkoopers op Java aaneenshiiten ter beveili-
ging hunner belangen tegenover cle gecombineerde
verkoopers.
Onder deze omstandigheden hebben de Java-suiker-
fabrikanten den eenig mogelijken weg ingeslagen om
tot verbetering van den toestand te geraken. Zij lieb-
ben zich tot de werkelijk deskundigen in den suiker-handel gewend nl. tot de groote suiker-exportfirma’s
en hare medewerking ingeroepen. Deze medewerking
werd in principe bereidwillig toegezegd en nu zijn aan
den eenen kant de suikerfabrikanten en aan den ande-
ren kant de ‘uikerexporteurs aan het onderhandelen
om de voorwaarden vast te stellen voor eene vereeni-
ging der verschillende belangen. Het idee is om de
gecombineerde exporteurs tegen eene vaste vergoe-
ding als verkoopagentente laten optreden van de ge-
combineerde fabrikanten’ en waar bij beide partijen de
goede wil schijnt te bestaan om tot een bev’edigend
resultaat te komen, ‘daar mag men ook de hoop koes-
teren, dat iets goeds tot stand zal komen. 1-let zal zeker
in het belang van geheel Java zijn, wanneer aan den te-
genroordigen abnormalen en onnoodigen toestand van
verliesgevende prijzen spoedig een einde komt.
De abnormaliteit van den toestand laat zich niet
beter illustreeren dan door de volgende tabel van Dr.
Prinsen Geerligs van de suikerprijzen (met inbegrip
van alle accijnzen en rechten) in de verschillende lan-
den op 1′ Juli:
Oinrekeuirig
Land
Noteering
in guldens
P. 100 K.G.
Java…………
‘
7
gulden per pikol
11,33
Denemarken
55
kronen
100 K.G. 36,67′
Vereenigde Staten
7.45
cent
pound
40,95
Duitschiand ……
36 mark
50 K.G. 42,67
Zweden ……..
74
kronen
100
49,33
Nederland ……
51.50
gulden
100
51,50
Zwitserland ……
112
franes
100 ,,
53,76
Spanje ……….
142
pesetas
100
68,16
Groot-Britannië
.., 57 sh/9
d.
cvt
68,83
Polea ……….
120
mark
100 ,,
71,11
Oostenrijk ……
146
kronen
100 ,,
73,00
Noorwegen ……
110
kronen
100 ,,
73,35
Frankrijk ……
173
fraucs
100
83,04
Hongarije ……
212
kronen
100 ,,
106,00
Italië ……….
225
lire
100
,,
108,00
België ……….
286
francs
100 ,,
137,28
Oekraïue ……..
72
roebel
poed
562,00
Het is de bedoeling aan de gedachte combinatie
slechts een tijdelijk karakter te geven, zoolang de oor-
log duurt, resp. totdat de groote voorraden op Java
geslonken zullen zijn en de afscheep weder geregeld
kan plaats hebben. Daarna zal men weder terug’kee-
ren tot de oude wijze van zelfstandigen vrijen ver-
koop en vrije concurrentie voor alle exporteurs en’
handelaren in suiker onder inachtneming der lessen,
opgedaan bij den verkoop aan speculanten zonder
waarborg. Bij dit systeem van vrije concurrentie is de
Java-suikercultuur altijd wel gevaren.
A.
v.
DE Z OMERCONFERENTIE DER
l
7
EREENIOINd
VOOR INTERNATIONAAL RECHT.
Dc Nederlandsche Vereeniging voor Internationaal
Jecht (Nederlandsche groep van The International
Law Associatiori) besloot in haar bestuursvergadering
van 9 Maart j.l. ecn nationale zomerconferentie te
honden ter bespreking van de vraag:
,,Wat kan er na
den oorlog worden geddan om de samenwerking op het
gebied van het internationale recht te hervatten en
Nederland weer
[misschien mag deze beperking over-bodig geacht worden] te maken tot een centrum van
die samenwerking!”,
terwijl overeengekomen werd een
aantal korte zakelijke inleidingen voorafgaand in hét
licht te geven, betreffende onderwerpen, die de even-
tucele rubrieken van bespreking zouden kunnen vor-
men. In het. 9de nummer met iupplement 9a der
Mededeelingen van voornoemde vereenigijig zijn de
verhandeliiigen, di.e daarop ontstonden en die dus
zullen kunnen dienen als inleiding van verdere be-
sprelcing ter vergadering, welke bepaald is op Zater-
dag 13 Juli a.s., verschei:ien.
De rij wordt geopend met een bericht van Mr. C. ]).
Asser Jr., secretaris van cle Nederlandsche Vcreeni.-
ging voor Zeerecht, die voor de rubriek volkenrecht
schrijft over: ,,Herstci van on recht in. den zeeoorlog”. –
De onrechtmatige behandeling door de Neutralen in
den zeeoorlog ondervonden, wordt als volgt ingedeeld:
de uitoefening van het nog steeds erkend buit-
recht;
de onzekerheid aangaande den omvang en de wil-
lekeurige uitbreiding van bedoeld recht;
de eenzijdige berechting van de te dezer zake
gevoerde procedures;
de,
onafhankelijk van het buitrecht,
verrichte
onrechtmatige handelingen der oorlogvoerende mo-
gendheden.
Allereerst wordt dan in het ]cort herinnerd aan
wat bestond ten aanzien van prijsrecht- en prijs-
procedure-wetgeving bij het intreden van het oorlogs-
tijdper]c, voor zoover Engeland, Fraiikrijk en Duitsch-
land,geldt. De vbrstrekkende en zeer willekeurige af-
wijkingen van deze beginselen, waartoe de oorlogvoe-
rende mogendheden zich in de volgende jaren gerech-
tigd achtten, vindt daarna vermelding, bijv. het von-
nis inzake het s.s. Pomona ten aanzien waarvan het
Prijsgereeht te Kiel verklaarde, dat de mogelijkheid
bestond, dat dit schip op reis van Denemarken naar
Nederland door Engelsche strijdkrachten zou worden
dangehouden, de lading ergo dn handen van Groot-
Brittannië zou kunnen geraken en daarom doôr het
Kielsche geiecht prijs moest worden verklaard, een
zeer onrechtvaardige beslissing, die haar ontstaan
vindt in een volkomen onjuiste uitleggiug van het
begrip ,,bestemming”. Door aldra elk bewijs tegen
het vermoeden van vijandelijke bestemming onmo-
gelijk te maken, konden bijna alle vorderingen tot
vrijlating van aangehouden goederen afgewezen wor-
den en tevens de aangehouden schepen prijs verklaard
worden. De hier vermelde onjuiste uitlegging van be-staande opvattingen ging nog gepaard met het in ver-
king treden van nieuwe wetgeving, die geheel afweek
van vroeger aanvaarde rechtsbeginselen.
Naast de schade door de Neutralen geleden uit
prijsmaking werden deze nog ernstig getroffen dooi
de afkondiging van ‘verboden gebieden ter zee. De
schrijver noemt in de eerste plaats onder dien hoofde
het ,,Sperrgebiet”, door de Duitsche regeering op
1 Febivari 1917 bekend gemaakt en doet in dit ver-
band de volgende aanhaling uit de ,,Prisen-Ordnung”:
,,die Frage ob eine Blockade nach Zahl und Aufstel-
lung der blockierenden Streitkriifte unter den -vor-
liegenden geographisehen – Verhkltnissen thatsiichlich
wirksam i.st, in jedem einzelnen Falle der
Nachprii-
f’ung durch das Prisen gericht unterliegt.”
Hieruit, zegt Mr. Asser, blijkt dus, dat de Duitsehe
Prijzenhoven de rechtmatigheid van het Sperrgebiet
als zoodanig en van daden daarin verricht hadden
moeten onderzoeken. Niettemin hebben deze instel-
lingen belclag uit dezen hoofde steeds afgewezen, onder
bewering, dat deze kwesties hun niet door den Marine-
staf werdn opgedragen.
In eenige woorden stipt de schrijver clan aan het
gebruik door de Geassocieerde Mogendhedén gemaakt
van het zoogenaamde ,,angarie-recht”, om daarna nog
uitvoerig critiek uit te oefenen op requisities van
schepen door Duitschland verricht. Mogen de Neutra-
len – dit -is de vraag die de inleider thans stelt — in
hét aldus begaan ,,wettelijk onrecht” berusten? Het
antwoord is voor hem ontkennend; men kome echter
vooral niet te laat, doch doe zijn aanspraken aanstonds
bij, of kort na, den aanvang der vredes-onderhande-
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
611
lingen gelden en dan, vervolgt Mr. Asser, sichts een
gezamenlijke stal) der Neutralen hij cle gezamenlijke
ex-helligerenten zou kunnen baten.
Yooi de wijze van hernieuvcl onderzoek dci Proce-
dures die plaats vonden, bestaat keuze uit 2 stelsels.
Volgens liet éône zou een hooger beroep kunnen be-
staan, waarbij de in
ciwi
oorlog geveicle vonnissen het
uitgangspunt zouden vormen. Een tweede stelsel ware
cle geheele nieuwe ,behancleling der zaken, onafhanice-
lijk van de beslissingen der nationale piijsrcchteïs.
Een nadere toelichting der omstandigheden, die voor
deze herzie.ningengeldcri, vormt het ei:ude van dit
rao-advies, hctwelk dan met deze opmerkingen
besluit:
,,Het volkenrecht heeft het :i u dozen oorlog hard te
verantwoorden gehad; herhaaldelijk is beweerd, dat
het slechts bruikbaar is in vredestijd, doch alle gezag
verliest, zoodra de kanonnen aan het woord zijn.
,,Zulks is
,
juist, voor zooverre
gedurende den oorlog
cene preventieve
werking doorgaans onmogelijk is.
,,J.)och cci afloop van den krijg, wanneer de kalmte
is teruggekeerd en de zoogenaamde militaire belangen
hebben opgehouden te gelden, kan liet recht zijne
plaats hernemen en vermag het
herstelle’n% op
tb tre-
den, alwaar het tot
voorkomen
niet bij machte was.”
Als tweede in de reeks volgt voor de rubriek admi
nistratief recht de inleiding van Ihr. Mr. W. J. .M.
vai.i Eysinga, hoogleeraar te Leiden, getiteld: ,,Ver-
xiteiing der internationale Unievetgeving”, terwij
na dit betoog volgt een in den vorm van stellingen
geleverde toelichting van Staatsraad Mr. SD. Josephus
Jitta over internationaal privaatrecht. De vierde stel-
ling van dit prae-advies luidt: –
,,Staten, die buiten den oorlog zuilen zijn gebleven
– de onderstelling is, dat ons land daartoe behoort –
zuflon tussehen de twee groepen van vroegere bond-
genooteLL een eigenaardige positie innemen. Zij zuilen
wellicht een derde groep vormen; zij zuilen hebben
te overwegen of zij zich al of niet, althans bij ho-paalde onderwerpen, bij de andere groepen of een
harer zullen aansluiten; zij_kunnen, ten slotte, als
eindelijk de hartstochten zullen zijn bedaard, trachten
liet werk der iiniveiseele vastiegging van voorschrif-
ten te doen hervatten. In elk geval zullen zij de
antwikkel ing van liet internationaal privaatrech.t
krachtig dienen te bevorderen.”
Het beperkte bestek van een weekblad biedt ons niet de gelegenheid alle prae-adviezen uitvoerig te
resumeeren en beperken wij ons dus tot de vraagstuk-
ken, die meer geregelde onderwerpen van behandeling
zijn voor dit orgaan. Wij willen daarem weder iets
uitvoeriger stilstaan bij de inleiding voor de rubriek
ha.ndelsrecht van Mr. E. S. Orobio de Castio Jr.,
Secretaris der Internationale Vereeniging van Zee-
assurademen, getiteld: ,,Het Internationale Verre-
keringswezen.”
De verhandeling opent niet er aan te herinneren,
dat reeds voor den oorlog hekeûd was, dat de En-
gelsche assuradeurs rechtens niet gehouden zijn den
onderdaan van het vijandelijke land verliezen, geleden
gedurende den oorlog, to vergoeden op pölissen aan-
gegaan in tijd van vrede, maar dat .d.00r Engeisohe
assurantie-maatschappijen verklaard was, dat v.n deze
bevoegdheid geen gebruik zou worden. gemaakt. Dc
oorlog stelde ons echter voor geheel andere feiten.
:[niniers de Trading with the Enemy Proclamations
geboden het afbreken der betrekkingen en de Duitsche
Bondsraad is in deze politiekgevolgd.
Geen bedrijf is internationaler georganiseerd dan
het Verzeket’ingswezen, zegt de inleider, en de onder-
werpelijke tak van onderneming werd dan ook door de ‘vermelde regeeringsbesluiten ten eenen male uit
haar voegen gerukt. Menige ernstige poging is van
assurantie-zijde gedaan om het onheil te weren, maar
in bijna alle gevallen zonder eenig succes, ook al werd
in de oorlogvoerende landen bij betrokkenen vaak een
willig ,00r gevonden.
De moeilijkheden bleven echter niet tot. de recht-
streeksche betrekkingen tussehen de oorlogvoerenden
beperkt, want alclra iverden ook de Neutralen in, den eeonomischen strijd, betrokken. Als gevolg ontdeden
deassur antie-agenten in neutrale landen zich dan
ook van hun vertegenwoordiging van Centrale- of
.Entente-assuranti e maatschappijen, met name geven
de agenten van Fransche maatschappijen de ‘ertegen-
woordiging van Centrale corporatiëri op. Het gevolg
der actie i’as, dat de gansche Nederiandsohe assuran-
ti emarkt, voor zooverre gevormd door buitenlandselie
maatschappijen is verdeeld in twee kampen.
Indien na den oorlog liet assurantiehedrijf weder
internationaal verknoopt wil zijn als vroeger het
geval was, dan zal allereerst de genoemde ooi.logswet-
geving moeten verdwijnen en naar Mr. do Castro
meent, zal cle hervatting van de vroegere internatio-
nale betrekkingen noodzakelijk zijn. De Neutralen zul-
len daarbij hun intermediair kunnen bieden. Het zal
een moeizaam en langdurig weric w’ezen; partijen over
de geheele linie weder tot eilcander te brengen, daar-
voor is leiding noodig, voorlichting en organisatie
en daartoe, zegt de inleider, is de Internationale Ver-
een iging van Zee-assuradeuren als geioepe.n. Ge-
schetst vordtde geschiedenis van dit lichaam. Door
de houding der oorlogvoerenden was het slot, dat de
werkzaamheden der Vereeniging, die in 1911 to Parijs
werd opgericht, geheel moesten worden opgeschort ch
de publicaties gestaakt.
Ons land, meent de prae-adviseur, is aangewezen
om het Instituut uit de oorlogsverdooving wakker
‘te schudden en oolc de vele studievragen op assurantie-
gebied, welke internationale beteekenis hebben, moe-
ten dan weder worden ter hand genomen. Er zijn ook
nog andere middelen, aldus besluit de inleider, welke
een algemeene toenadering kunnen begunstigen en
genoemd worden dan een internationaal register, een
internationale inlichtingen dienst, een bureau voor
regeling van schaden, enz., een onderwerp, dat zooals
de lezers van ons weekblad zich zullen herinneren
oolc aan de orde kwam in liet artikel van Mr. R. Mees
in No. 118 dci’ E. S. B.
Ten slotte geeft Mr. C. van Vollenhoven, hoogleeraar
te Leiden, enkele beschouwingen over het onderwerp:
,,Soorten van Grondgebied”, welke in dit bestek zonder
nadere bespreking mogen blijven,
gelijk
ook het rap-
pont inzalce luchtvaartrecht, van Mej. Mr. J. F.
Lycklama h Nijeholt, plaatsvervangend lid van den
Octrooiraad, waarmede het supplement opent. In het
rapport vindt mcii in 13 artikelen een ontwerp voor een internationale regeling van liet luchtvaartrecht.
• Door Mr. G. W. J. Bruins, hoogieeraar aan de
t-[andels-Hoogeschool te Rotterdam, wordt voor de
rubriek algemeene bespreking in verband met pro-
ductie, en handel gewezen op de goede diensten, die
het meestbegunstigings-beginsel bewezen heeft. De
inleider vangt cle niet vele documenteerende voet-
iiooten voorziene verhandeling aan met een vermel-
ding der wijzigingen of aandrang tot wijzigingen,
i’esp. prijsgeving van het beginsel, die in den oorlogs-
tijd ontstaan zijn. Allereerst voor wat Duitschland
betreft, vervolgens Frankrijk en Enge]and. Waar dus
te verwachten valt, dat het meestbegunstigings-vraag-
stuk bij de nieuwe handeispolitielc mede op den voor-
grond zal staan, wil de schrijver de beteekenis, die
het beginsel. v06r den oorlog heeft kunnen. aanwijzen,
met enkele woorden nagaan. Allereerst wordt ge-
noemd de meestbegunstiging in haar oudsten vorm,
waarin zij optrad ‘tot verkrijging van een gelijk recht
voor de versclullencte landen tot liet drijven van
handel en vestiging in liet land; dat de conbessie deed.
De moderne vorm, die in deze regels geen nadere
omschrijving behoeft, kwam tot stand in den tijd, dat
de handelstractaten opzettelijlce instrumenten werden
in de taniefspolitiek der verschillende staten. Deze
nieuwe ontwikke]ing van het besproken beginsel
dateert men, zooals in herinnering wordt gebracht, van
11
612
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918
11
het Cobdenverdrag uit den jare 1860, terwijl de bevesti-
ging ligt in de bekende paragraaf 11 van het Frank-
forter Vredesverdrag. De inleider vermeldt vervol-
gens op welke wijze. sedeit getracht werd aan de
volstrekte werking van de meestbegunstiging te ont-
komen n.l. door de specialisatie van het douane-
tarief, waarmede een middel geboden werd om te gera-
ken tot een niet onbelangrijke feitelijke differentieele
behandeling. De afwijkingen die wel gemeend
worden later te zijn begaan door Frankrijk in het
stelsel van maximum- en minimum-tarief, worden door,
den inleider onder oogen gezien, waarbij de opmer
king gemaakt wordt, dat het minimum-tarief een dam
legt voor de hiervoren reeds genoemde tariefs-specia-
lisatie en dus juist bèhoudend werkt voor het meest-
begunstigi n.gs-beginsel.
Ook de kwestie der preferentie in de Britsche kolo-
niën komt aan de orde, waarna uitvoerig wordt inge-
gaan op de houding der Vereenigde Staten tegenover
de meestbegunstigings-clausule. Zooals men weet,
neemt Amerika een afzonderlijke positie in doordat
daar. te lande op de meestbegunstiings-clausule nog
een stilzwijgend beding van reciprociteit geënt werd.’
Het Underwood-tarief van 1913 sprak evenwel weder
een zeer liberalen toon. Het aangaan van handeisver-
dragen wordt weder toegestaan, zonder eenige andere
voorwaarden dan goedkeuring door het Congres, alleen
kan men, zooals de inleider opmerkt, in de redactie
der betrokken bepaling ook ditmaal een principiëele voorkeur lezen voor het beperkte reciprociteitsbein-
sel. De Vereenigde Staten bezitten diensvolgens slechts
één tractaat, waarin speciale tariefsverlagingen ziji
opgenomen, n.l. het uit een vroegere periode datee-
rend verdrag met Cuba van 1903. Mag men nu uit d
wijzigingen, die in het prae-advies genoemd worden,
concludeeren, dat het beginsel in het protectionisti-‘
sche
tijdperk
der laatste 35 jaren niet meer past en
slechts door den dwang van het Frankforter Vredes-
verdxag op het Europeesche continent gehandhaafd
bleef, vraagt de inleider. Mr. Bruins zet uiteen, dat
de houding van Amerika met een ander oog bekeken
moet worden; immers de Vereenigde Staten bevinden
zich nog in een andere economische positie dan de
West-Europeesche landen, zoodat dus ook aldaar aan de
handelspolitiek andere eischen zijn te stellen. Tusschen
de ‘groote slechts door landgrenzen gescheiden moderné
Europeesche staten is de verhouding, anders. In hun
structuur, aldus leest men in het prae-advies, had
reeds lang voor den oorlog de internationale ruil een*
zoodanige plaats ingenomen, dat onwillekeurig een
stelsel, waarbij internationaal’ overleg aan de vaststel-
ling van het feitelijk geldend tarief voorafging, naar
voren drong. Vandaar de neiging tot het conventio-
neel tarief met de onmisbare aanvulling der meest-
begiinstiging. Het
schijnt
niet gewaagd te beweren,
dat zonder deze beiden het merkwaardig verschijnsel, dat juist tijdens het heerschen van een over het geheel
sterk protectionistisch stelsel, het internationaal yer-
keer zich in toenemende mate tot een essetiëel element in het economisch organisme der betrokken staten ont-
wikkelde, zich nauwelijks had kunnen voordoen. Na
nog nader de .bedrijfszekerheid, die het meestbegunsti-
gings-beginsel den internationalen handel geboden
heeft, te hebben in het licht gesteld, komtMr. ‘Bruins
tot de conclusie, dat dit verkeer door genoemd beginsel
in hooge mate is gebaat geworden.
H.
ALUMINIUM.
–
111.1)
We gaan vervolgens over tot een bespreking van
en beschôuwing over de verschillende aluminium-
industrieën in de reeds eerder vermelde landen
2)
TTereen.igde Staten,.
De totaalproductie aan alumi-
nium nam zeer snel toe gedurende de onderstaande
jaren: .
Zie
nos.
130 pag. 562
en
131
pag.
591.
Vergelijk Chemiker Zeitung
1918 No. 1
1911
23.000
ton
1915..
49.900 ton
1912.. .
32.800
1916..
52.000
1913…. . 36.200
1917
65.000
1914.. .
39.500
Korten tijd vôôr den oorlog had de ,,Aluminiu
Français” plannen fabrieken te bouwen in Noord-
Carolina en had verder op het oog de exploitatie van
bauxietlagen in Britsch-Guyana. Toen de oorlog ech-
ter uitbrak, was deze maatschappij niet langer in staat,
hare nieuwe groote ondernemingei te financieren en
verkocht hare Amerikaansche bezittingen aan de
,,Aluminium Company of America”, welke, dank zij hare energieke leiding, op “t oogenblik aan den spits
staat van de geheele aluminium-industrie. De werken
in Noord-Carolina worden door waterkracht gedreven.
(zie ,,Génie Civil” van 16 Juni 1917.) In Maryville,
Tennessee, werd een nieuwe groote fabriek opgericht,
welke reeds begin 1917 produceerde. De grootste fa-
briek intusschen zal worden gebouwd bij de Long
Sault Rapids aan de Sint Lawrencerivier. Het be-
nutten van deze intensieve waterkracht leverde echter
gedurende de voorber08ende plannen moeilijkheden op met de Canadeesche regeering, zoodat dit project
nog niet defenitief is vastgesteld.
De ,,Aluminium Co. of America”, de grootste alu-
minium-producent der wereld, heeft behalve boven-
genoemde fabrieken nog industrieele ondernemingen
te New Kensington, East St. Louis, 111., Niagara
Fails, Messina N.Y. en in Shawinigan Falis, Quebec.
In Canada echter controleert de ,,Aluminium Corn-
pany of America” de ,,Northern Aluminium Co.”,
welke sedert den oorlog voor de Britsche regeering
werkt.
In 1915 bedroeg de aluminium-productie in de Ver-
eenigde Staten en in Canada ongeveer 54.000 ton.
Zonder Canada produceerde de ,,Aluminium Company
of America” in 1917 bijna 50.000 ton. Zij ‘bouwt op
‘t oogenblik een derde fabriek om bauxiet uit Guyana
op aluminium te verwerken. Reeds jaren lang heeft
zij echter in East St. Louis, Ill.,een groote inrichting
om bauxiet te verwerken; onlangs heeft zij nu in
Sollers Point ruim 200 acres verkregen, om aldaar
met een bedrijfskapitaal van ongeveer $ 1.000.000
bauxiet te raffineeren. De productie van bauxiet in
de Vereenigde Staten, in 1914 220.000 ton, steeg tot
425.000 ton in 1916, dat is 43 pOt. t.o.v. 1915.
Wat den prijs van het aluminium betreft, kunnen we
verwijzen naar de graphiek in het vorige gedeelte van dit artikel. Als merkwaardigheid, veroorzaakt door de
hooge aluminiumprijzen in 1916, zij vermeld, dat de
,,Rens Power, Light and Water Co.”, welke de stad
Ti
r
gi
n
iaCit
y
in Nevada van eleetriciteit voorziet;
in dat jaar hare uit aluminium vervaardigde geleid-
draden liet afnemen en dit draad, welks totale lengte
78 Eng. mijl bedroeg aan Engeland verkocht tegen
46 cts. per voet. De draad had gekost 32 cts. per
voet. ‘
In de eerste helft van 1917 waren de prijzen, on-
geveer gelijk aan die gedurende 1916; in de laatste
helft van 1917 werd evenwel een belangrijke prijsda-
ling van het aluminium op de markt, te New York
geconstateerd..
Door de oorlogsverklaring der Vereenigde Staten
aan Duitschland waren verschillende industrieën, ge-.
noodzaakt hare eindproducten in : overeenstemming
te brengen met de’n oorlogstoestand. Sommige indus-
trieën, b.v. dezulke, welke de fabricatie van luxe-
auto’s beoogden, moesten hare productie reduceeren.
Gelijktijdig met deze vermindering in productie van
luxe-artikelen, nam de voortbrenging van materiaal
voor oorlogsdoeleinden ten behoeve der Amerikaansche
regeering in sterke mate toe.
Daar ook alweei:, tengevolge van den oorlog, minder
aluminium werd ingevoerd uit Europa en Canada
waren de Vereenigde Stat?n er op aangewezen hunne
productie uit te breiden; daardoor staan zij op
‘t oogenblik aan ‘t hoofd van alle producenten.
Amerika consumeert het grootste gedeelte van zijn
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
613
productie, desniettemin bedroeg de export in 1917
$ 20.000.000, terwijl de totale productie in dat jaar
op een waarde van $ 46.000.000 wordt geschat. Deze
export, we kunnen het veilig aannemen, zal wel hoofd-
zakelijk in handen der Entente zijn gekomen, zoodat
wij, neutralen, gedurende den oorlog hoofdzakelijk
aangewezen zullen zijn op de, zich in ons land bevin-
dende, reserves aan aluminium.
De aluminium-invoer van de Vereenigde Staten
slonk van 7350 ton in 1914 tot 3860 ton in 1915 en
2916 ton in 1916.
Volgens officieele statistieken was het verbruik
van aluminium in de Vereenigde Staten gedurende
1916 60.000 ton of 21 pOt. meer dan in 1915.
In de Vereenigde Staten zou men er• in geslaagd
zijn andere metalen inet aluminium te overtrekken
(galvaniseeren) en de moeilijkheden, verbonden aan
het wellen van aluminium, hebben opgelost.
Frankrijk.
De Fransche groep werd in 1911 ge-
vormd en bestond oorspronkelijk uit de ,,Société
Electro-Metallurgique Française”, de ,, Société des Produits Ohimiques d’Alais et de la Camargue”, de
vroegere Péchineyfabrieken, de ,, Société Electro-chimie”, de ,,Sociétés des Produits Ohimiques des
Pyrénées” en de ,,Sociôté des Forces Motrices et
Usines de l’Arve”. Eerstgenoemde onderneming wordt
gecontroleerd door de ,,Tréfileries du Havre”, de
,,Oompagnie Génôrale d’Electricité” en de Girod-
groep en heeft hare bauxietlagen te Brignolles, in
Var, en een aantal hydro-electrische werken te La
Paz en St. Michel in Savoye, Froges in Isère, Gar-
dannes in Bouches du Rhône en Argentière in het
Alpengebied. Het Serpek-procédé
i)
wordt door haar
toegepast in de fabriek te St. Jean-de-Maurienne.
Behalveop het winnen van aluminium uit bauxiet legt
deze onderneming zich ook toe op de verdere bewer-
king van het aldus verkregen aluminium en vervaar-
digt o.a. aluminiumblik.
De ,,Société des Produits .Ohimiques d’Alais” heeft
hare fabrieken eveneens in St. Jean-de-Maurienne en
hij de samenvloeiing van de Are en de Valloire. De
bauxietlagen dezer onderneming zijn in Hérault en
Bouches du Rhône; ook behooren haar de Salindres-
werken. In 1916/’17 nam zij tot zich de ,,Société des
Usines de l’Arve” en de ,,Produits Ohimiques des
Pyrénées”. Zij is, behalve natuurlijk in Frankrijk,
zeer sterk financieel geïnteresseerd in Noorwegen, daar genoemde maatschappij belangen heeft bij de
,,Société Générale des Nitrures” en de ,,SoMété
Norvégienne des Nitrures” en hierdoor betrokken is
bij de grootste aluminium-producenten in Noorwegen.
De eerstgenoemde is slechts een soort studie-onder-
neming, welk(5 de practische toepassing en commer-
cieele exploitatie van de Serpek-patenten ter hand
neemt, welke zij overgenomen heeft van de ,,Interna-
tionale Nitrid-Geseilschaft”. Deze laatste onderne-
mihg staat in nauw verband met de ,,Badische Anilin-
und Soda-fabrik”. Van deze ,,Société Générale des Nitrures” hebben de ,,Aluminium Co. of America”
en de ,,Société Norvégienne des Nitrures” hare
patent-licentiën verkregen. Hieruit blijkt wel duide-
lijk, hoe véér den oorlog, de verschillende aluminium-
industrieën in de wereld, onafhankelijk van hare
nationale belangen, financieel en materieel innig met
elkander verbonden waren.
Voor korten tijd vond ook in Z.O. Frankrijk de
ontginning van bauxietlagen, in opdracht van Noor-
sche belangstelling, plaats.
De productie van Frankrijk aan bauxiet in 1914
bedroeg 300.000 ton, 250.000 ton hiervan werd v66r
den oorlog naar Duitschiand uitgevoerd.
In
Italië,
waar inzonderheid genoemd kan worden
de ,,Societa del Allumino Italiano”, hebben de voor-
noemde ,,Tréfileries du Havre” en de ,,Compagnie
d)Al
a
i
s
? evenzeer belangrijke betrékkingen. Sinds korten tijd is men doende de geheele Italiaan-
‘)
Zie pag. 562.
sche productie aan alaminium onder één contrôle te
brengen.
Noorwegen.
Behalve de reeds genoemde onderne-
mingen, waarbij Frankrijk geïnteresseerd is (Aren-
dal en Tyssedal) is vooral van belang de fabriek te
Vigeland, welke 2000 ton aluminium produceer.t en
door de ,,British Aluminium Co.” wordt gecontroleerd.
Behalve deze, is een nieuwe maatschappij met Noorsch
kapitaal opgericht, n.l. de ,,Hoyang Falden Norsk
Aluminium Co.”; de productie wordt voorloopig ge-
steld op 6000 ton. De ,,Soc. Anon. des Bauxites et
Alumine de Provence” schijnt het benoodigde bauxiet
to moeten leveren. De fabrieken komen te Höyanger.
Engeland.
Van de ondernemingen, welke de me-
tallurgie of de verdere verwerking van het metaal ten
doel hebben, kunnen vermeld worden de ,,Alumiuium
Oorporation Ltd.”, de ,,Portluminium Ltd.” te Lon-
den, welke, met een bedrijfskapitaal van £ 10.000, het
aluminium-alliage ,,fortluminium” vervaardit en de
,,British Aluminium Co.”, welke één der grootste alu-
minium-producenten is en hiervoren – pag. 591 –
in ander vérband reeds genoemd werd.
• Vickers Sons en Maxim vervaardigt het, door den
Duitschen ingenieur A. Wilin uitgevonden, alumi-nium-alliage ,,duraluminium”, hetwelk uit 90 pOt.
aluminium en voör de rest uit nagnesium, koper en
mangaan bestaat.
De ,,British Aluminium Co.” heeft fabrieken te
Foyers en Kinlochleven in Schotland.
Duitschiand en Oostenrijk-Hongarije.
Duitschland
is tot nu toe steeds afhankelijk geweest van de Ver-
oenigde Staten wat betreft de voorziening aan koper,
zoodat dit land zeer waarschijnlijk na den oorlog de
henoodigde hoeveelheid koper slechts tegen zeer hooge
prijzen uit de Vereenigde Staten of uit de onder
Noord-Amerikaansche contrôle staande Zuid-Amen-
kaansche koperbedrijven zal kunnen verkrijgen. De
vraag doet zich nu voor of het niet mogelijk is, dat
Duitschiand zich, door de ervaringen opgedaan ge-
durende den oorlog, ten minste voor een gedeelte kan
bevrijden van deze behoefte aan koper, door alumi-
nium aan te wenden.
Zooals van zelf spreekt, zullen in sommige geval-
len ook zink of zijne alliages de plaats van het koper
kunnen innemen. Het is dan ook geen geheim meer,
dat men in Duitschland, door den dwang der omstan-
digheden, dank zij de goedkoope energie, geleverd
‘door hydro-electrische installaties, tegenwoordig op
groote schaal er toe is overgegaan om aluminium te
produceeren. Het is echter de groote vraag of deze
Duitsche fabrieken het na den oorlog tegen de concur-
rentie zullen weten te bolwerken. De opinies daarom- –
trent divergeeren ..Dit staat echter vast, dat door de
verhoogde Engelsche aluminium-productie, welke hand
in hand gaat met een toeneming aan productie van
koper, een zekere overproductie aan koper na den oor-
log zeer waarschijnlijk wordt. Wanneer we de consump-
tie aan koper der Entente, voor oorlogsdoeleinden, per
maand op 50.000 ton schatten, zoo volgt hieruit, dat
deze behoefte op ‘t oogenblik van ‘t sluiten van den
vrede zeer sterk zal worden gereduceerd; dit nu is voor
Duitschland van zeer groot gewiôht, want de op ‘t
oogenblik zoo buitengewoon hooge koperprijzen zul-
lèn dan door de wanverhouding van vraag en aanbod
dalen.
In verscheiden streken in Duitschland, o.a. Vogels-
berg en in Oostenrijk in de Oost-Alpen,worden bauxiet-
lagen gevonden, welke nog niet ontgonnen zijn. Vol:
gens berekeningen van Gürtler in de Giesserei Zei-
tung zal Duitschland in ‘t vervolg, wat tenminste dit metaal betreft, bij de ontginning dezer bauxietlagen
van het buitenland geheel onafhankelijk worden.
• In het Hongaarsche comitaat Bihar liggen rijke
bauxietlagen, die wel 160.000 tot 200.000 ton erts per
jaar kunnen leveren en dat 20 tot 30 jaar achtereen.
Men heeft daarom besloten te Boedapest een alumi-
niumfabriek te bouwen, die per jaar ongéveer 3000
614
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918
ton aluminium zal leveren en door waterkracht zal
worden gedreven.
In Oostenrijk bouwt de ,,Ungarische Erdgasgeseil-
schaft” een fabriek in de nabijheid van de Zevenburg-
sehe aardgasbronnen, om de zich aldaar bevindende
bauxietlagen te onl:ginnen.
In Beieren zal met steun der regeering na den
vrede met een bedrijfskapitaal van 30 niillioen mark
aan de Inn een al imiiiiumfahriek worden opgericht,
welke een derde van, cle totale :Dui.tsche consumptie
zal dekken.
De firma, welke echter
0])
‘t oogenbiik voor de Oen
tralen van het grootste belang is, is de ,,Aluminium’
Industrie A.G.” in Neuhausen, di.e wij in het tweede
gedeelte van dit artikel reeds noemden als een der pal-
tijen van de internationale organisatie, die de alumi-
niurnindustrie bevorderd heeft; de A. I. werkt welis-
waar in Zwitserland, doch hoofdzakelijk met Duitsch
kapitaal en onder Duitsehe leiding. Deze onderneming
verkreeg v66r den oorlog bauxiet uit Frankrijk, dat
tot zuiver aluminium-oxyde werd verwerkt in de fa-
brieken te St. Louis-les-Aygalades bij Marseille.
Tijdens den oorlog echter vaardigde de Fransehe
regccr:ing een uitvoerverhod op bauxiet uit, zoodat de
,,Aiuminium Industrie A.G-.” genoodzaakt werd de
grondstoffen te betrekken o.a. door middel van de
,,Unga ii sehe Ban xit-Gesellsehaft”. Op ‘t oogenblik
leveren de Oentralen dan ook de henoodigde grond-
stoffen onder voorwaarde, dat al het gewonnen me-
taal, behoudens een zekere hoeveelheid voor Zwit-
sersch gebruik, naar Du.itschlancl en Oostenrijk-Hon-
garije wordt uitgevoerd. In 1.913 werd 1.2.019 ton
aluminium-oxyde in Zwitserland ingevoerd. De hoofd:
fabrieken zijn te Neuhausen, terwijl ook de fabriek –
te Ohippis vah beteekenis is.
De fabriek te Rheinfelden hij Baden is vooi
Duitschiand wel van het mëeste belang. Daar de
,,Metaflgesellscliaft” en Henry Merton & Co.
l)
den
wereldverkoop van aluminium in handen hielden,
werd door Duitsehiand een overwegenden invloed op de aluminiummarkt uitgeoefend.
In Oostenrijk controleert de ,,Aluminium-Industrie”
de fabrieken te Gastein, welke echter geen zeer groot
productievermogen bezitten. Behalve deze onderne-
ming is eveneens van belang de firma ,,Guilini” te
Ludwigsh afen, wellce een aluminiumfabriek te Mar-
tigny in Zwitserland bezit en gedurende den oorlog
een groote fabriek in Duitschland oprichtte.
14
Sedert den oorlog hebben deze Zwitsersch-Duitsehe
ondernemingen hare grondstoffen uit Silezië, Hon-
garije en Dalmatië betrokken. De ondernemîng te Neuhausen voerde in 1.915 naar Duitschiand 12 i
1.4.000 ton aluminium uit, en op “t oogenhlik wordt
haar productievermogen op 20.000 ton geschat.
Nederland en Suriname,.-
Het belang dat Nederland
bij cle aiuminiumproductie heeft, is het transito naar
Duitschland van Fransehe bauxiet, waarvan de pro-
ductie in 1913 ruim 310.000 ton bedroeg; 82.000 ton hiervan werd via ons land naar Duitschland geëxpor-
teerd. De verwerking van het metaal geschiedt in ons
land nog slechts op bescheiden schaal, o.a. bij
de N.V. Dikkeis & Co., Kopergieterij, Appendage-
en Pompenfabriek to Hengelo (0), alwaar onder-
deden van vliegmotoren voor ,,rompenburg” wor-
den gegoten. Vele oudere metaalgieters hebben echter
nog een vooroordeel tegen, aluminium. Indien n.L
aluminium slechts in zeer kleine hoeveelheid in ge-
woon brons enz. voorkomt, heeft dit tengevolge, dat
het gegoten werk een zeer leeljke kleur krijgt, afge-
zien nog van andere daardoor veroorzaakte gebreken.
In de ,,up to date” metaalgieterij zal in elk geval.
aluminium een zeer belangrijke plaats innemen. Als
vervangingsmateriaal voor koper is het-in bijna alle
gevallen met succes te gebruiken. Mits goed en oor-dee]kundig gelegeerd, geeft aluminium prachtige re-
t)
[Zie
voor
deze
firma’s
het nummer van 16 Jan. 1918;
pag. 48. – Red.l
sultaten. Onderdeelen van automobiel- of vliegtuig-
motoren of fittings voor vliegtuigen bestaan bv. uit
een alliage van aluminium met zink, koper en ijzer,
terwijl soms ook magnesiurn en mangaan zijn toege-
voegd; een zeer bruikbare legeering bestaat b.v. uit
92
pOt. aluminium en 8 pOt. koper. Het motorcarter
is geheel van aluminium; de zuigers dikwijls ook,
alleen de cilinders met of zonder waterkoelmantel van
gieti,jzer of staal Andere oriderdeelen als carburator.
dekseis, steunen enz. zijn ook in den regel van alumi-
nium vervaardigd.
Wat
do aluminiu.mprijzen in ons land betrQft, daar-
over kan weinig medegedeeld worden. De tegenwoordige
prijzen zijn sterk schommelend en in elk geval buiten-
gewoon hoog, wat veroorzaakt wo.dt, door de niet zeer
groote voorraden. Niemv aluminium is bijna nIet
meer te verkrijgen.
De ervaringen, welke men in Nederland met het
gieten van aluminium heeft opgedaan, maken dat hel;
door Zijne onaangename ,,krirnp”- en ,,zuig”-eigen-
schappen m.i. voor den machinebbuw het brons en
messing niet – zelfs niet ten deele – zal kunnen
vervangen, tenzij het veel goedkooper wordt. Van de
‘in Duitschiand op dit gebied bereikte resultaten is
weinig of niets bekend.
Van onze koloniën heeft alleen Suriname belang
bij de aluminium-industrie, daar in 1,91.4 bauxietlagen
zijn ontdökt aan de boorden van de Saramaeea-rivier.
Deze lagen strekken zich uit over een lengte van
ongeveer – 100 K.M. en een breedte van 10 K.M.
De samenstelling van deze bauxiet is gunstig te noe-
men, liet ijzergehalte’ varieert van 2 tot 33 pOt.; liet
gehalte aan kiezelzaur is vrij gering. Door de aanwe-
zigheid van rivieren kan het materiaal gemakkelijk
vervoeid worden.
Ook in Britsch-Guyana zijn bauxietiagen ontdekt
aan de oevers van de Demerara-rivier. Op 6 dezer
lagen heeft de ,,Northern Aluminium Co.” beslag mo-
gen leggen, eciitei ouder voorwaarde, dat z.ij binnen
7 jaar aluminiumfabrieken op Britsch territoir zal
oprichten, welke rinstens 4000 ton metaal jaarlijks
zullen produceeren. Deze installaties zullen vermoe-
delijk te Nieuw Brunswijk of Nieuw-Schotland ge-
bouwd worden.
In ‘t begin w’erd weinig aandacht aan de ontdek-
king dezer lagen geschonken, omdat men veel gemak-
kelijker 15auxi.et
uit Frankrijk of Amerika kon be-
trekken. . De behoefte is echter sindsdien sterk ge-
stegen, vooral echter na 1886, meer nog na 1.903, toen
de fabricage van aluminium een reusachtige vlucht
nam. Amérikaansche maatschappijen hebben dan ook
in Suriname op enkele gronden de hand gelegd en
kochten o.a. aan de Plantage Acearibo aan ‘de Suri-
nae-rivier en terreinen aan de Oostica. Met de ont-
ginning van de gronden hij Moengo is voorloopig met
275 man reeds een aanvéng gemaakt.
Onze regeering heeft, in samenwerking met den
Kon. West-Indisehen maildienst den ingenieur E. A.
Don glas naar Suriname gezonden om een onderzoek
in te stellen. Het is te hopen, dat dit onderzoek even-
tueel ook zal uitmaken, welke kosten verbonden zullen
zijn aan het oprichten iran een installatie voor het
zuiveren van bauxiet, waardoor een waardevoller pro-
duet verkregen wordt en de helft of meer aan.vr acht
kan worden bespaard.
In Oost-Ind.ië schijnt bauxiet voor te komen als
laterietisch aluminiumerts naast laterieti sche bruin-
ijzerertsen.
Wat de toekomst van liet aluminium betreft, is deze
buitengemeen gunstig te noemen. Zeer waarchijn1ijk
toch zal het nog slechts korten tijd duren of liet alumi-
nium zal zich plaatse:a naast liet ijzer of koper als derde
hoofdmetaal. Uit de graphisehe voorstelling in het
vorig nummer is op te maken, dat de productie even-
ivel, ten opzichte van die van kope’r, nog gering is,
zoodat liet niet te verwonderen is, dat de aluminium-
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
615
producenten zich er op zuliin moeten toeléggen hun.né
ertsreserven uit te breiden. De oogenblikkelijke veel-
vuldige toepassingen van het aluminium zullen, ook
na den oorlog, een groote toeneming aan productie ten
gevolge hebben. De groote vlucht, welke de lucht-
scheepvaart genomen heeft, is zonder twijfel te dan-
ken aan het gebruik van aluminium in zuiveren of
gelegeerden toestand
011
zonder twijfel za] dit metaal
dan ook in dc toekomst voor handelsdoeleiriden de-
zelfde rol spelen als op ‘t ogenblilc in den oorlog.
Verder zal liet metaal een nog ruimer veld van
toepassing vinden in verband met den. automobielbouw,
landbouw- en industrievoertuigen en in de chemische
en brouwerij-industrie en ten slotte ook voor trans-
missiedoeleinden, alwaar liet een concurrent van koper
zal blijken te worden. Reeds vôôr den oorlog geschied-
de zulks, doch met nauw merkbare symptomen.
De prijs van het aluminium zal in de eerste plaats
worden beïnvloed door het al of niet ten uitvoer bren-gen van den voorgenomen bouw van groote fabrieken
in Canada. Gebeurt zulks, dan is wel te verwachten,
dat de prijzen billijk zullen blijven, in zooverre geen
ahnormaal gioote consumptie aan aluminium in de
eerstvolgende jaren zal optreden. Het is zeer goed
mogelijk,. clat’in 1.920 reeds een wereld productie van
300.000 ton aluminium, of zelfs meer, zal worden
bereikt, daar de bouw van z66r vele fabrieken op ‘t
oogenblik in een staat van voorbereiding verkeert.
Ir.
CL. G. DRIESSEN.
DlE
,
CULTUURBANK VOOR SURINAME
Naast de beschouwingen, die in dit tijdschrift reeds
gewijd werden aan liet vraagstuk van het bankwezen in Suriname
1),
bestaat e.r aanleiding te dezer plaatse
over te nemen wat in het dezer dagen verschenen ver-
slâg. voor 191.7. van de Surinaamsche Bnk over dit
onderwerp gezegd wordt. In hoofdzaak zijn de feite-
lijke bijzonderheden, ter aangehaalder plaatse, in dit
tjdschrift reeds irermeld.
T:ij ontleenen:
,,1)e verwachting, in het vorig verslag uitgesproken,
dat de leden van de Koloniale Staten in Suriname van
hunne, op grond van onjuiste voorstellingen en onge-
motiveerde klachten, in het laatst van 1916 tegenover
onze instelling aangenomen onwel willende houding
hij nadere overweging zouden terugkomen en mede
zouden willen werken tot de vaststelling van een
nieuw octrooi, werd in 1.917 niet vervuld.
• Van het optreden van den nieuwen Gouverneur kon
voor de vaststelling van het octrooi veel verwacht
worden, omdat hij krachtens zijn vorigen werkkring
geheel bekend was met de onderhandelingen over het nieuwe octrooi, welke door den Minister met ons zijn
gvoerd.
Onze houding moest dus eene afwachtende zijn en
intusschen hield ik (de hoofddirecteur Mr. Schoch – lied.) mij met andere belangstellenden bezig met de
hestudeering van de mogelijkheid om tot eene Cul-
tuurbank voor Suriname te komen, zooals aan Gou-
verneur Staal v66r diens vertrek was toegezegd en
waarop reeds in het vorig verslag werd gewezen.
eDe stand van zaken werd plotseling geheel anders,
toen de bij de behandeling van het Bankoctrooi in
Suriname uitgesproken wensch om eerst de totstand-
koming yan eene instelling voor cultuurcrediet ver-
zekerd te zien in de Nederlandsche vo1ksertegen-
woordiging weerklank vond. Bij de behandeling van
de Surinaamsche begrooting in de Tweede Kamer
der Staten-Generaal werd op 1 Maart 1917 eene motie
van Mr. Patijn aangenomen, aldus luidende:
,,de Kamer, van oordeel, dat het octrooi der Suri-
naamsche Bank niet moet worden vernieuwd, voordat
de organisatie van een voldoend landbouwcrediet voor
Suriname is verzekerd, gaat over tot de orde van den
dag.”
Daarmede werd de totstandkoming van een nieuw
‘)
Pag. 747
jaarg.
1916 en 247 jaarg. 1917
Bankoctrobi waarop reeds meer dan drie jaren ge-
wacht werd, nogmaals vertraagd en afhankelijk ge-
maakt van .de althans voor de destijds besluitende
Kamerleden, onzekere oprichting van eene instelling
voor cultuurerediet, in elk land eene geriskeerde on-
dcrneming en in Suriname misschien nog meer dan
elders.
De op:riehtirig van cciie Cultuurhank, juist in den
vorm als door de Kamerleden Mis. De Meester en
Patijn in groote lijnen aangegeven, was hij ons echter
reeds in zoo’n ver gevorderd stadium van onderzoek,
lat ik reeds den 20en Mart aan den Minister kon
nededeelen, dat de totstandkoming van eene Cultuur-
bank met een kapitaal van één millioen gulden, waar-
van voorloopig
vijf
honderd duizend gulden geplaatst,
verzekerd was. Aan de oprichting zouden deelnemen
met onze instelling – indien wij daartoe de krachtens
ons nog loopend octrooi van liet Koloniaal Bestuur
henoodigde goedkeuring zouden verkrijgen – de Ne-
derlandsche Haidel .Maatschappij en de Koninklijke
West-Indische Maildienst, terwijl ook de Rotterdam-sche Bankveieeniging zich
bij
deze combinatie aan-
sloot. De Surinaamsehe Bank zou voor twee honderd
duizend gulden in het kapitaal deelnemen, terwijl de
directie zou berusten hij de Hoofddirectie van de Sn-rinaamsche Bank met de leden der Directie van ônzc instelling te Paramaribo als hare vertegenwoordigers
in de kolonie. De twee instellingen zouden dus alleen
door een persoonhijken directieband aan elkander ver-
bonden zijn.
Eerst begin Juni kon onder zekere voorwraai.de de
instemming Iran den Minister met het plan verkre-
gen worden, welke instemming noodig was om de ho-
venbedoeide voor onze instelling vereischte machti-
ging tot deelneming te verkrijgen.
Intusschen was aan het Ministerie het deukbeeld
èpgekomen om eene algemeene voor geheel West-Indië
werkende bankinstelling op te richten. In dat plan
vas geen plaats voor een verderen arbeid van de Suri.-tiaamsche Bank als zoodanig en ook niet voor de dooi
deze opgezette Cultuurbank van betrekkelijk beschei-
den, voor Suriname echter voldoende capaciteit. Een
daartoe op eene vergadering van bij de kolonie belang-
hebben den door den Minister aangewezen Commissie
van Advies, waarin ook ondergeteekende (Mr. Schoch)
zitting had, meende voor Suriname het nieuwe denk-
beeld niet te moeten aanbevelen. De Minister aan-
vaardde de conclusies van dat advies en zoo waren
einde September eindelijk in Nederland alle bezwaren
overwonnen om tot octrooi-vernieuwing te komen met
gelijktijdige oprichting van eene Cultuurbank.
• Den 27en November d.a.v. zond de Gouverneur van
Suriname aan de Koloniale Staten zijn Memorie van
Antwoord op het, einde 1916, door dat college over
het nieuwe octrooi uitgebracht voorloopig verslag, ter-
w’ijl op dien datum tevens eene ontw’erp-verordening
werd ingediend om de mogelijkheid te openen, dat aan
de Bank nog onder de werking van het hoopend octrooi
vergunning zou worden verleend tot deelneming in het
kapitaal der Cultuurbank. Deze stukken waren zoo goed
en overtuigend gesteld,dat dezerzijds met vertrouwen de
beslissing van de Staten werd afgewacht. Men had in
de kolonie nu wat men wenschte. Het octrooi zelf was
niet eene vinding van de Surinaamsche Bank, maar
‘in ,rorm en redactie en nieuiv opgelegde verplichtin-
gen bijna uitsluitend het resultaat van aan het Depar-
tement van Koloniën verrichten arbeid. En de Cul-
tuurbank, de lang verwachte en gewenschte, zou ko-
men op het juiste tijdstip, dat eerst nu was aange-
brok-en, nu de cultures, na zware ziekten langzamer-
hand herstellende, hoop geven, dat nieuw geld veilig
kan worden gegeven voor verdere uitbreiding en ver-sterking der ondernemingen.
Maar het vertrouwen in het beleid der koloniale
volksvertegenwoordigers werd opnieuw teleurgesteld.
De door den Gouverneur voorgestelde bovenbedoel-
dc octrooi-wijziging werd door de Koloniale Staten
616
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918
voorloopig aangehouden, totdat meer licht zou zijn
ontvangen omtrent aard en werkkring van de op te
richten Oultuurbank – waarvan de Statuten in het
bezit der Statenleden waren. Eveneens diende een
onderzoek te worden ingesteld, meende men, naar de
mogelijkheid om eventueel eene bankinstelling te ver-
krijgen als door Mr. Dr. G. J. Fabius, Directéur van
de Rotterdamsche Bankvereeniging, aangegeven, die
alle bankzaken zou doen en ook het cultuurcrediet zou
behartigen, terwijl het circulatiewezen dan in handen
zou moeten komen van de Nederlandsche Bank
1)
En
zoolang de Cultuurbank er niet goed en stevig en’
groot w’as,
zoo
argumenteerde men, kon, overeenkom
stig de motie Patijn, van een nieuw octrooi voor de
Surinaamsche Bank geen sprake zijn. Dus moest alles
maar weder wachten. Zoo werd gedecreteerd in eene
vergadering van de Koloniale Staten, waar 7 van de
13 leden tegenwoordig waren. De voorzitter ontzag
zich niet
bij
de besprekingen allerlei onjuistheden
mede te deelen over de voorgeschiedenis van de aan-
hangige ontwerpen en over het aandeel dat onze in-
stelling daaraan gehad heeft. Tegenover dergelijk be-
drijf, waarbij zelfs eene vereeniging van Britsch-Indi-
sche immigranten met een request ten tooneele ver-
scheen, was zwijgen dezerzijds plicht. Recht en billijk-
Iieid zouden in Nederland nog wel gehoor vinden.
De ministerfeele mededeelingen, bij de behandeling
van de koloniale begrooting in de Tweede Kamer der
Staten-Generaal op 10 April j.l. gedaan, geven te dien
aanzien een onverdacht geluid. De toen door den Mi-nister van Marine namens zijn ambtgenoot van Kolo-
niën gesproken woorden mogen hier als officieele con-
clusie van den tegen onze instelling aangebonden
strijd wel eene plaats vinden:
,,Waar de Koloniale Staten getoond hebben niet op
coulante
wijze
mcde te willen werken aan de totstand-
koming van een aan de behoeften alleszins voldoend
landbouwcrediet en aan de ten nauwste daarmede
samenhangende octrooi-vernieuwing, doch tegen een
en ander voortdurend difficulteeren, ziet de Minister
zich verplicht een Koninklijk besluit uit te lokken,
waarbij het nieuwe octrooi zal worden verleend, opdat
aan de tot schade van de belangen der kolonie Suri-
name bestaande onzekerheid ten spoedigste een einde
kome”.
Ten einde geen stgnatie in den gewonen gang van
zaken te veroorzaken werd op 29 December 191.7 in de
kolonie ons octrooi opnieuw voor 66n
. jaar verlengd.
(Gouvts. blad no. 101).”
[Woensdag j.I.
3
Juli is officieel bekend gemaakt, dat
,,alle in cle kolonie aanwezige leden van de Koloniale Staten
hun ontslag genomen (hebben) wegens de grievende woorden,
door minister Rambonnet aan hun adres gericht In de ver-
gadering van de Tweede Kamer op
10
April j.l.” Gevoeg-
lijk mag worden verondersteld, dat de in het verslag over-
genomen passage, die wij hieronder aanvullen met de dade-
lijk daaraan voorafgaande uitlatingèu van den minister ten
aanzien van het octrooi, de door de Koloniale Staten be-
doelde woorden zijn:
,,De verwachting van een spoedige totstandkoming van
de octrooivernieuwing is door de Staten beschaamd. Bij dat
college zit blijkbaar de bedoeling voor om de behandeling
van deze gewichtige aangelegenheid op de lange baan te
schuiven en zijn gebrek aan medewerking te •verbergen
achter een zoogenaamd gemis van gegevens, ter volledige
beoordeeling van het der kolonie toegedachte landbouwere-
diet, dat naar vorm en bedrag blijkbaar geen bevrediging
kan schenken aan de bij de Staten en in sommige kringen
der Surinaamsche samenleving te dien opzichte bestaande
wenschen en verlangens. Door het dralen met de octrooi-
vernieuwing bestond de kans, dat de promotors der cultuur-
bank hun toezegging weder zouden terugnemen, terwijl de
Surinaamsche Bank in haar gestie en bij de aanstelling
van personeel ernstig wordt belemmerd, indien haar octrooi
telkenmale slechts voor
66n
jaar wordt verlengd en zij gee.
nerlei zekerheid heeft ten aanzien van haar voortbestaan,
zelfs in de naaste toekomst.” – lied.]
1)
[Zie diens geschrift ,,Het Bankwezenin Nederlandsch
West-Indië”
(1917) No. 2
der afzonderlijke geschriften van
het I. v. E. G. – lied.]
AANTEEKENINGEN.
W e e k s t a t e n. N.U.M.
– Te beginnen met dit
nummer zal men in de tweede kolom der Statistieken
en Overzichten, achter
Goud en. Zilver,
enkele hoofd-
posten aantreffen uit den sedert eenige weken gepu-
bliceerd wordenden weekstaat der Nederlandsche ‘Uit-
voer-Maatschappij. Hieronder volgt de laatste week-
staat, in den vorm, waarin zij gepubliceerd wordt:
Verkorte weekstaat per
4
Juli
‘1918.
Kassa ……………………
f
2.489,624
Bankiers …… . ……………
,,
12.136.585,58
Buitenlandsche scliatkistbilj etten.
19.100.000,-
Debiteuren ………………….
551.445,69
Gebouwen ………………..,,
1.582.608,03
Diverse rekeningen …………,,
53.200.000,-
Totaal ……
.f 86.573.128,92.4
Aandeelenkapitaal
f. 5.000.000,-
5 pCt. schulcibrieven, Serie
t.
uitgegeven ……………….,
1.3.770.000,
Bankiers …. ………………
-•
Crediteuren
………………,,
946.412,02
Diverse rekeningen ………….,
66.856.716,904
Totaal ……
f
86.573.128,921/
De posten ,,Diverse rekeningen” in actief en pasiief
vinden nadere toe]ichting in de gegevens, op 25 Mei
j.l. aan de Staten-Generaal overgelegd als bijlagen bij
de Memorie van Antwoord inzake het wetsontwerp tot
nadere voorziening ten aanzien van het goederenver-
keer met het buitenland, de omzetting der N.U.M. in
N.I.U.M. (Bijl. 1917-
1
18, 405, nos. 7-10). Overge-
legd worden de bâlans met winst- en verliesrekening
per 31 Maart 1918, waaruit
blijkt,
dat tot dat oogen-
blik
f
4.533.639,00% winst is gemaakt, waarbij voh
gens de Memorie van Antwoord nog moet worden
gevoegd een bedrag van rond
f
8,5 millioen, van het
Rijk te ontvangen wegens in het laatste kwartaal 1917
door den export mogelijk geworden prijsverlaging van
in het binnen’and te distribueeren goederen. Bij deze
stukken wordt tevens overgelegd de weekstaat per
16 Mei j.l. De posten diverse rekeningen, welke toen-
maals resp.
f
54.800.000 en
f
64.630.080,94Y2 beliepen,
zijn daar gesplitst in:
])ebiteuren: Garantiewissels in portefeuille
f 191600.000
5
pCt. Duitsche Schatkistbil-
jetten in depôt ………….
, 1.200.000
Garantiewissels in depôt……
34.000.000
f 54.800.000
Crediteuren: Garantiewissels …………
.f 19.600.000
Depôt
5
pCt. Duitsche Schat-,
kistbiljetten
…………..,,
1.200.000
Depôt Garantiewissels ……..
34.000.000
Diversen …………..
……
9,830.080,94
1
/s
f 64.630.080,94
1
/2
Bij de balans en winst- en verliesrekening is als
No. 9. der stukken een accountautsverklaring gevoegd,
welke omtrent enkele posten nadere mededeelingen
bevat. Ook de Memorie van Antwoord geeft op
enkele punten toelichting.
Lan.dafgiffe in. Koerland.—
De Duit-
sche. bladen brengen thans nadere gegevens omtrent
de maatregelen, die, krachtens verordening van den
Generalfeldmarschall Hiudenburg, in Koerland ge-
troffen zullen worden en die als drastisch voorbeeld
van grond- en kolonisatiepolitiek de vermelding waard
zijn.
lederen Rittergutsbesitzer in Koerland, wiens
eigendom 360 H.A. overtreft, wordt de verplichting opgelegd, op daartoe gedane vordering aan de op te
richten Landgesellschaft Koerland een derde gedeelte
van zijn grondbezit af te staan. De Landgesellschaft
geeft hiervoor een vergoeding, berekend naar den
vredesprjs van het jaar 1914. Bij verschil van meening
wordt het bedrag vastgesteld door een daarvoor aan te
wijzen commissie. Aanvankelijk zal voor een kwart
van ieders bezit van de bevoegdheid gebruik worden
gemaakt, waarbij de Landesgeselischaft de verplich-
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
617
ting heeft’ het stuk, op straffe van vvai der be-
voegdheid, binnen 1.0 jaar over te ne’en 85 pOt.
yan den koopprijs wordt in baar geld uitbetaald, voor de overige 15 pOt. wordt de betrokkene in de boeken
der Landgeselischaft als aandeelhouder ingeschreven.
Voorts heeft de Landgeselischaft tot eind 1948 het
recht als kooper tusschenbeide te komen in alle koop-overeenkomsten nopens onroerend goed. Zij kan deze
overnemen tegen den bij den koop met den aanvan-
kelijken kooper overeengekomen prijs, dan wel, indien
zij dezen prijs onjuist acht, tegen de waarde door bo-
vengenoemde commissie vast te stellen. Een en ander
geldt ook voor het bestaande fideicommisbezit.
Uit de regeling schijnt te mogen worden opgemaakt,
dat een dubbel doel voorzit: in de eerste plaats eene
met kracht door te voeren kolonisatiepolitiek en in de
tweede plaats het treffen van een geheel van maatrege-
len, welke het mogelijk zullen maken een belangrijk deel
van mogelijke latere waardestijgingen van den grond
niet aan den huidigen eigenaar, doch aan de
koloniseerende instelling ten goede to doen komen.
.7) e in n S o ‘u w v a n K o r e a. –
In het Annual
Report of Reforms and Progress of Ohosen-Korea-
(191511916) compiled by Government-General of
Ohosen July 1917, waaraan . wij in nummer 130
reeds aandacht schonken, zijn de volgende gegevens
opgenomen aangaande het mijnwezen van het schier-
eiland. In Korea komen veel mineralen voor; de
rijkste gebieden treft men aan in het noordelijk ge-
deelte van het schiereiland. Sedert 1911 wordt een
goed geleid onderzoek gedaan naar de minerale
schatten, die de aarde in haar schoot bergt. Voor
zoover men reeds een overzicht heeft van het aan-
vezige, zijn goud en zilver het meest verspreid. Ijzer,
anthraciet, koper, lood, zink, grafiet, steenkolen en
ijzer-pyi:iet volgen hierop, terwijl tenslotte nog ge-
noemd kunnen worden wolfram, chromium, molyb-
deen, kwik, tin, asbest, mica en talk. Als bouw-
materialen zijn nog te vermelden marmer en dusgelijk
gesteente.
Toen Korea nog niet onder Japansch gezag was,
werd een zeer liberale politiek gevoerd ten aanzien
van het toelaten van vreemdelingen tot mijnbouw-
exploitaties. De nu van kracht zijrde Japansche wet,
dateerende uit 1915, is heel wat strenger. Aan vreem-
delingen worden geen concessies meer uitgegeven,
de reeds bestaande werden echter van kracht gelaten onder de voorwaarde, dat de betrôkken ondernemin-
gen zich van Japansche rechtspersoon zouden voor-
zien. Wij laten hieronder een staatje der mijnbouw-
concessies volgen, dateerende uit de laatste jaren.
ca
Cd
–
Cd
8
‘e,
CS
.
:
.
Mijnbouw
601
275
3
5
*1
19 *2
2
*1
*1
1004
1
2
*5
16
247
Placers ..
82
1 28
21.
*1
*2
.
–
Totaal
’15
74.1
40.1
S
*2
.15′
*4
2
*2
*9
1251
.-
*j()
14
684
348
46
5
*2 30
*4
2
*2
*9
1118
1
2
*10
5
31
2
.
iOSO
1:1 612 369 51
*9 *4
*2
*9
1
6 *10
*)
Vergunningen uitgegeven vOOr de werking der mijn-
bouwwetgeving.
De V. S. staan bij de buitenlanders dus wel verre
vooraan en vertoonen in tegenstelling met andere
vreemde mogendheden nog een kleine aanwinst.
Gedurende het jaar 1915 werden 272 aanvragen om
concessies meer ingediend dan in het voorafgaande
jaar. Verdeeld naar het betrokken product is het
totaal
–
cijfer der mijnbou.w-vergunningen voor het
jaar 1915 als volgt gespecificeerd: 003 voor goud en
zilver, 246 voor goud en tin in open ontginning,
113 voor ijzer, 97 voor grafiet, 89 voor goud, zilver,
koper en andere ertsen, 77 voor steenkool en 19
voor koper. Men weét van hoeveel beteekenis voor
Japan is beschikking te hebben over de grondstoffen
noodig voor het ijzer-, staal-, scheeps- en machinë-
bouw-bedrijf. Bij de Japansche maatschappijen die
in Korea op mijnbouwgebied bezig zijn vindt men
dan ook weer namen terug zooals Mitsubishi en
Kuhara die uit de Japansche ijzer- en staalindustrie
bekend zijn. Wij verwijzen naar de artikelen in dit
blad verschenen in de jaargangen 1917 pag. 845 en
191.8 pag; 27. Ook het volgende staatje der productie
aan mineralen in Korea uitgedrukt in duizend yen
verdient daarom belangstelling.
1910
1913
1914
1915
Goud …………
3.745
5.692
6.064
6.767
Placer goud …….
822
970
575
699
Goud en kopererts
247
372
500
970
Zilver …………
7
29
19
23 Kopererts
21
4
28
10
Ijzererts
421
234
268
357
Zinkerts ……….-
–
-‘
269
Grafiet ……….
153
253
122
215
Steenkool
389
570
740
998
Totaal
‘)
.. ..
6.068
8.198
8403
10.516
1)
inciusieve overige.
•Zooals men ziet staat goud aan de spits en kan
vergeleken daarmede de ijzerproductie nog niet zeer
groot genoemd’ worden. Steenkolen verbeteren bij
voortduring hun productie-cijfer.
Uitvoer van den Belgischen Kongo. –
Onder dit hoofd hebben
wij
in het nummer van 5
Juni j.l. enkele cijfers opgenomen, die, naar ons werd
medegedeeld, niet geheel juist waren. Van officieele
zijde worden ons nu bereidwillig de navolgende ge-
gevens verstrekt, uitgedrukt in K.G.:
1914
1915.
1916
Copal
……….
6.993.000
4.266.000 8.677.000
Caoutchouc ……
2.248.839
2.178.850 3.017.372
[voor ………….
295.496 215.000 351.462
Ruw koper ……
10.343.000 14.274.000 21.882.000
Paimkernen ……
8.052.000 11.025.913 22.390.570
Palmolie ……..
2.498.000 3.408.000 3.852.000
Rijst …………
422.237
1.140.048
901.512
In stede van vermindering te vertoonen, wijzen de
cijfers van 1916 dus met een enkele uitzondering op niet onbelangrijke vermeeldering van den export.
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.
Archiv fOr Sozialwissenschaft u nd
S o z ja 1 p o 1 i t i k. – Tübingen, Maart 1918. 44.
)3and. 2. Heft.
Max Weber,
Die Wirtschaftsethik der Weltreligionen.
Das antike judentum;
Dr. K. Nötzel,
Die russischen
Arbeiter und die heutige Arbeiterbewegung;
Dr. W.
Feld,
Auti-Dumping, Pr.mienklausel und Ausgleich-
zölle;
Dr. Fr. Oppenheimer, Das Bodenmonopol. (Zu
J’. Schumpeters ,,Das Grundprinzip der Verteilungs-
lehie”);
J. Schumpeler,
‘Das Bodenmonopol. (Eine
Entgegnung auf Dr. Oppenheimers Artikel).
Verder bevat deze aflevering onder de kleinere
bijdragen o.a.:
Dr. Sigmund Schilder,
Zur Literatur
der mittel-europiiischen wirtschaftlichen Annherung;
Dr. 0. Blum,
Die weitpolitischen Lehrjahre von
Marx und Engels.
Het artikel van Dr. Feld, alhoewel reeds met Pinksteren
1917
afgesloten, brengt een overzicht van de geschiedenis
der Anti-Dumping’clausule, eerst door Canada, Australië
en Zuid-Afrika aanvaard en thans ook in de Revenue act
1916
der Vereenigde Staten overgegaan. Naast de (sedert
tot wet verheven) Webb-bill, die de Sherman en Clayton
618
ECONOMISCH-STATISTISCHE 8ERICHTEN
10 Juli 1918
anti-trustwetten voor den export buiten werking stelt,.
worden nog verschillende andere maatregelen besproken,
welke het beginsel: compensatie door middel van het invoer-
recht van door den vreemden importeur genoten extra-
voordeelen, blijken te huldigen.
Jahrbiic1ier ‘fiir Nationaiökonomie und
Statistik. – Jena, April 1918.
E.
Mitiermüller,
Die private deutsche Lebensver-
sicherung im Kriege,
A.
Dix,
Volkswirtschaftliche
Wandlungen in den Balkanlndern als Dauerwir-
kungen des Krieges;
Dr. E. iS’chutze,
Aegyptens
Baumwollgewinnung seit 1900;
W.
i?itscher,
Die
Elausindustrie in Schweden;
W.
Win/der,
Wirtschafts-
rechnungen und Lebensverhltnisse von Wiener As-
beiterfamilien in den Jahren 1912 bis 1914;
A.
Eiste?,
Die Anmel depflicht ansteckender Krankliei ten u n d
die Grenzen ihrer Wirksamkeit.
D i e Bank. – Berlijn, Juni 1918.
A.
Lansburgh,
Zum hol] iindischen Em .fuhrverbot
von Wertpapiere;
L. Eschwege, Zum
Entwnrf eines
Gesetzes über das Erbbaurecht;
0. Schoele,
Die Pro-
paganda für den bargeldiosen Zahlungsverkehr.
De bezwaren, die ook in Dnitschlaud tegen het bo!iwen
en hèt geven van hypot.heekcrediet op erfpacht bestaan,
hebben geleid tot een voorstel van wet, hetwelk door den
heer Eschvege besproken wordt. Op het artikel van Alfred
Lansburgh wordt elders in dit nummer ingegaan.
Weltwirtschaftliches Arch.iv. – Jena.
1 Juli 1.918.
Dr.
A.
Sli;alweit,
Das Problem eines Getreidemon-
pols in Deutschland; Dr. 0. Neuraih,
Grundsiitzliclies
über den Kompensati on sverkehr irn international en
Warenhandel;
Dr. B. H. Moltmann, l)ie niederlhn-
dische Schiffart in den letzteu 100 Jahren; Dr. J”.
Bendixen,
Die Bestimmungsgruinde der in teivalut-rischen Kurse.
Het vraagstuk van een graannionopolie van overheidswege,
ook na den oorlog, is in Duitschiand gedurende den oorlog
meermalen aan de orde geweest. Voor den invoer uit deti vreemde laat het zich gemakkelijker denken dan voor het
eigen verbouwd graan, al liggen ook voor den invoer de
bezwaren voor de band, terwijl in vredestijd de voordeelen
iliet belangrijk schijnen. Dr. Skalweit komt in zijn artikel
eveneens tot een negatief resultaat.
De bijdrage van Dr. Moltmann geeft blijk van ernstige
bestudeering, ook historisch, van het onderwerp. Het door
hem van de Nederlandsche scheepvaart gegeven beeld is
overzichtelijk en, naar het voorkomt, juist. De invloed van
de inbeslagneming door de geassocieerde regeeringen wordt
in het artikel niet meer behandeld.
Bendixen richt zich in zijn artikel tegen het artikel
enkele numiiiers vroeger door Liefmanu in het W. W. Archi’
aan den teruggang der wisselkoersen gewijd.
Wei t wi r tse h a-ft. – Berlijn, Mei 191.8.
P.
Koch,
Italiens Weltwirtschaftsstellung;
Dr.
Ro»rrn,,
Die Leipziger Mu.stermesse im Krieg und
Frieden;
Dr. 0. Win,gen,
Die holliindische Handels-
schiffahrt in jüngster Zeit.
Finanz-Archiv. – Stuttgart ên Berlijn, 1918.
35. Jaarg. le band.
W.
Moli,
Zur Veredelung der preussischen Em-
kommensteuer;
Dr. B. Schmidt,
Die Anfkng& der
französischen Staatsschulden;
Dr.
A.
Sieberi,
Ueber
Entstehung und Entwicklung des öffentlichen Kré-
dits im Grossherzogtum Baden;
Keding,
Eine Kino-
steuer für das Reich;
Dr. E. Sch’ultze,
Die Sp”arbanken
in den Vereinigten Stanton;
1)r. 0. Schwarz,
Die
Finnuzen der enropiiischen und der wichtigeren aus-
sereuropkischen Staaten;
C.
Oerling,
Zur
Reform
der Technik der Verwaltung der direkten Steuern
in- Preussen.
Het artikel van W. hioll levert verschillende denkbeelden
tot verbetering van de Pruisische inkomstenbelasting, welke
ook voor andere regelingen van inkomstenbelasting aandacht
verdienen.
Op het uitvoerig artikel van Dr. 0. Schwarz over de
financiën der verschillende staten wordt in dit tijdschrift
wellicht nog teruggekomen.
Rechtsgeieerd Magazijn. – Haarlem, 1918.
37e jaargang, aflev. 3/4.
Mr. 11. iJansberg,
Beschouwingen over het recht
van eigen graf;
Mr. F. Koldsma,
Executie van bui-
tenlandsche arbitrale vonnissen;
Mr. W. Ii. .Drucker,
Overzicht der Engelsche wetgeving gedurende het
jaar 1916;
L. Hirsch, Arb.itrale Handelsrechtspraak.
RECEERINGSMAATREGELEN OP
HANDELSGEBIED.
Handelsbetrekkingen met het
l)Ui-
ten. 1 a n d. Op 2 Juli is door den Minister van Land-
bouw, Nijverheid e:a Handel geïnstalleerd de bij Kon.
besluit van 26 October 1917 in plaats der vroegere
Commissie voor de Handelspolitiek ingestelde
‘Com-
missie
VOO?
cle Econom,isc/re Politie/t;.
Op denzeifclen datum is dooi- den Minister van
Buiteni andsche Zaken geïnstalleerd cle
Commissie
van Advies voor den dienst der Bcono?nische voor-
lichting in het buitenland.
Broodkaarten militairen. Voor militai-
ren, met voeding ingekwartierd, zullen twee aanvul-
i rigsbroodkaarten l)esChikl)aar worden geste] d.
B i s c u i t. Vastgesteld is een distributie-regeling
Voor voiksbiscuit; tevens zijn voor dit artikel niaxi-
rnumprijzen bepaald in groot- ‘en kleinhandél.
S u i k e r. Met ingang van 1 Juli is opgeheven de
Rijksconimissje van Toezicht op de Suikervereeniging
en is bepaald, dat liet Suikerdistributiekantoor in het
vervolg genaamd zal zijn: R.ijkskantooi voor Suiker.
Aan
dit kantoor is toegevoegd cciie Commissie van
Advies.
Prijzen landbouwpioducten. Vastge-
steld zijn maximumprijzeti voor logge, gerst, boek-
weit, koolzaad en karwijzaad van oogst 1918. De prij-
zen der oyerie. producten zuilen begin Augustus
worden beken.d gemaakt. Het p]an
om
voor logge van
zandgrond hooger prijs te betalen dan van kleigrond,
bleek in de practijk bezwaarlijk doorvoerbaar. Behalve
voor aardappe]en zal, ten einde spoedige inlevering
te bevorderen, geen bewaarloon aan de landbouwers
worden toegekend.
Voor koölzaad van oogst 191.9 is een garantieprijs
vastgesteld vanf 50 per 100 K.G’.; de garantiep.rijs der
overige producten zullen begin Augu stu.s vastgesteld
worden.
Kunstmesttoffen. Ten behoeve van de
bernes’ting voor den oogst 191,9 wordt tusscheu 1. en
1.5 Juli gelegenheid gegeven tot het bestellen van
kunstnieststoffen. In verband niet de onzekerheid omtrent den aanvoer kunnen geen bepaalde soor-
ten mestatoffen besteld worden, doch alleen een aan-
vraag worden ingediend voor stikstofmest, waarvoL geleverd zal worden chilisalpeter of zwavelzure am-
inoriiak en fosforzuurmest, waarvoor geleverd zal wor-
den superfosfaat, beendeimeel of thomasslakkenmeel.
Bij de toewijzing zal zooveel mogelijk rekening worden
gehouden met de bruikbaarheid van verschillende
meststoffen voor bepaalde categorieën van bestellers;
in het alSemeen zal men er rekening mede moeten
houden, dat over weinig of geen ku’nstmetstoffen kan
worden beschikt. Gemengde mest (ammoniak-super eit
groentemest) zal ook niet worden geleverd. De prijzen
zullen t.z.t. nader worden vastgesteld.
M e s t s t o f f e n. ‘In opdracht van den Minister
van Landbouw nemen hoogieeraren in de scheikunde aan de Technische Hoogeschool te Delft proeven om faecaliën en afvalproducten van verschillende fabrie-
ken te verwerken tot stikstofhoudende meststof.
A a r d a p p ei e n. Aardappelen zijn afgevoerd van
de lijst van artikelen, aangewezen ingevolge art. 1.
der IDistrihutiewet 1916. Voorts zijn nieuwe, verlaagde
maxi mumprijzen vastgesteld voor aarciappel en oogst
1,91.8, in den kleinhandel.
Het bij beschikking van 24 September 1917 uitge-
vaardigde vervoerverbod voor aardappelen van oogst
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
619
1.917 is ingetrokken. Do maximumprijzen vom deze
Transport.
.
f
28.855.226,-
aardappelen blijven echter bestaan.
Bierbroiiverij
en
Azijnmakerj
,,de
K o m ij n e k a a s. Vastgesteld zijn maximu.mprijzen
Gekroonde Valk”
in. groot-, tusschen- en kleinhan.del en maxirnumin-
f200.000,—
aand.
a
133
0
/0.
koopprijzen
voor
de
gemeenten
voor
komijnekaas,
[200.000,— 6
0
/0
cum. pref. wiostd.
waaronder te verstaan gekruide kaas met een vetge-
aand. f. 101
0
/0.
halte van ongeveer 20 pOt. of hooger. Alle bepalingen
Veenendaalsche Stoom
Spinnerij en
betreffende verzending, enz. welke voor’audere icaas-
Weverj
f
287.000,—
aand. il
115
0/.
soorten
zijn
vastgesteld bij beschikking van 25 Mei ji
Ned.
Fabriek
van Werktuigen
eb
zuilen eveneens voor koruijnekaas gelden.
.
Spoormaterieel
,,Werkspoor”
De voorraden beicgen komijnekaas, welke eertijds
f
1.625.000,—
aand.
ft 115
°
/o.
tegen veel hooger prijs verhandeld werden., zijn. van de
Tteugelo’s Electr. en Mechan. Appa-
handelaren overgenomen en zullen liet eerst in distri-
ratenfabriek ,,Heemaf”
butie worden gebracht; daarna worden de jonge soor-
T
750.000,
–
aand. a
125
ten gedistribueerd.
Solosche Electriciteits’ Mij.
1 n v r
i
e
z
en v a ii g e v o ge 1
e, en z. Door den
[100.000,— aand. il
200
O/
Minister van Landbouw is eene regeling vastgesteld
Cultuurondernemingen, Handeisver-
inzake het verleenen van ontheffing van het verbod
eenigingen en Handeisvenu…….1.115.250,—
tot invriezen van pluimvee, wild, wilde konijnen en
zijnde:
L. Zdlanders’ Electr. en Techa. Nato-
tamme konijnen.
delsvenn.
11 a v er go r t. Omstreeks half Juli zal boven het
f500.000,— 6
0/
cum. pref. winstd.
gewone rantsoen, voor eenmaal eene hoeveelheid van
aand.
0
100
0
/0.
1. ons havergort per persoon beschikbaar kunnen wor-
Houthandel v/h. Varsseveld
&
Co.
den gesteld.
f
535.000,—
aand.
a
115
0/s.
S 1 a c Ii t r n n d e r e n. De bij ministerieele besehik-
Itubber-Maatsehappijen
……….,,
500.000,-
king
van
1
Me:i j.l. vastgestelde maxirnumprijzen
zijnde:
Rubber Cultuur Mij.
Raja”
,,Soengey
voor slaehtrurideren zullen ook gelden gedurende de
500.000,—
6
o/
obi. 5
100
I/
o
.
maand Juli.
Scheepvaart-Maatschappijen
……
..3.500.000,-
:11 a r d e zeep.
De Minister van Landbouw heeft
zijnde:
den gemeentebesturen in overweging gegeven, om,
Van Nievelt, Goudiiaan
&
Co,
tenzij reeds een andere regeling getroffen is, die ver-
f
3.500.000,—
aand.
0. 100
O
/o.
zekert, dat de beschikbare hoeveelheden inderdaad ten
Totaal ….
f
33.970.476,-
hate van alle inwoners komen, de distributie van harde
zeep op bons te doen geschieden.
‘rotaal der emissies in Januari
. .
f
536.940.910,-
Februari .._.,,
12.202.250,—
MAANDCIJFERS.
Maart
. . . .
,,
56.044.025,—
April
….
,,
9.419.875,-
EMISSIES IN JUNI 1918.
Mei
……,,
19.256.078,-
Provinc.-enGemeentelijkeleeningen
f
1.366.326,—
Juni ……,,
33.970.476,-
zijnde:
Algemeen Totaal……
f
667.833.614,-
Gem. Rotterdam
f
8.000.000,-0/
0
/0
obi. waarvan na inschrijving toege-
Bovendien:
wezen
f
1.235.700,— 0. 96
0
/o
f
9.670.000,— 3
1
m. Schatkistpromessen
0.
f
994,38
Gemeente Emmen
1180.000,—
41/2 0/
,,
9.410.000,
Oini.
,,
,,
,,
987,09
obi. toegeezen
0. 10001100
0/,,
/
,;
832.000,— 4
0
/2 0/o
Schatkistbiljetten
,,
1010,-
Bank- en Orediet-instellingen …….
,,
:1.0.127.500,-
zijnde:
.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Amsterdamsche Bank
MEI
1918 1917 1916
f
5.000.000,—
aandeelen
1 168 o/
Incasso-Bank
f
8.741.093f
8.180.955f
7.851.739
f1.000.000,—
aand.
0. 122
C/
o
.
N.-1-Iollandsch
Landbouwcrediet
Terugbetalingen
..,,
8.363.377
,,
6.979.763
,,
7.773.143
f
500.000,—. 6
0/
cum. pref. aand.
.
Tegoed der inleggers
0.
101ijo
0
/0.
223.166.286
,,
208.006.243
,,
190.283.222
r-iypotheekbanken (werkzaam in het
Nom. bedr. der uitst.
buitenland)
………………
000.000,—
staatsschuldboekjes
?ijnde-
Inlagen
………..
op ultimo
………..
30.467.650
27.272.000 25.943.800
J.Iolland-Washington Hypotheekbank
Spaarbankboekjes:
f
600.000,— 6
0/
pandbr.
0.
100%
op
ultimo
………..
Hypotheekbanken
(Scheepsverband
Aantal nieuw uit-
gegeven
Aantal
geheel
af-
9.469
9.161 10.018
Maatschappijen)
…………..
496.250,—
betaald
7.632
8.013
7.747
zijnde:
Aantal
uitstaande
Maatschappij voor Scheepserediet
op
ultimo
1.781.925
1.740.773
1.705.705
f500.000,— 5
0/
pandbr.
0.990/
4
0/
Iudustriëele Ondernemingen
…….,
16.265.1.50,—.
POSTOHEQUE
EN
GIRODIENST.
zijnde:
April
Mei
Fransch-Hollandsche
Oliefabrieken
,,CalvO-Delft”
f
2.035.680,—
aand.
0. 125
0
/0
Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag
fl.000.000,_
Ook
cum. pref. vinstd.
aand.
0.
101
O
lo.
Aantal
rekening-
T{. S. Stokvis & Zo.
Ltd.
C.
houders
op u°
9.589
–
9.917
–
£
125.000,—
aand.
ii.
525
0/•
Aantal rekeningen
Koninki.
Pharmaceutisehe Handels-
op
u° ………..
. –
10.308
–
vereeniging 4h.
A.
d’AiIly
&
Zonen
Stortingen
……..28.724
12.491.153 33.779
16.036.906
en Mastenbroek
&
Gallenkanip
Overschrijvingen
..
.9.976
20.102
15.548.144
23.434
21.426.082
f
750.000,—
aand.
0.
1371/
O/
o
.
Afschrijvingen
….22.669
9.446.418
25.325
12.048.824
Totaal tegoed reke-
Transporteeren.
.
f
28.855.226,—
ninghoudersopuo.
–
12.848.843
–
14.894.905
620
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918
5.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
20
Juli
1914
N d
Disc.Wissels.
e
4
1
/2 sedert 1Juli’15
3ij2sedert23 Mrt. ’14
Bel.Binn.Eff.
Bank
RC
iVrsch.in
4′,
,,
1
,,
’15
4
»
23
”14
,,
58/2
,,
19Aug.’14
5
23
,,
Bank van Engeland
5
7Apr.’17
3
29 Jan.’14
Duitsche Rijksbank
5
23 Dec.’14
4
5 Febr.’14
Bank van Frankrijk
5
21Atg.’14
3
1
I,
29jan.’14
Oosteur. Hong. Bk.
5
12 Apr.’15
4
12 Mrt. ’14
Nat. Bankv.Denem.
5
,,
9
,,
’15
5
6Febr.’14
Zweedsche Rijksbk.
7
20Mrt.’18
4
1
/2
,,
6
’14
Bank v. Noorwegen
6
,,
14 Dec.’17
4/2
,,
11
,,
’14
ZwitserscheNat.Bk.
4
1
/
31
,,
’14 ‘3
1
12
,, 19
,,
’14
Bank van Spanje..
4
22Mrt.’17
4
1
/2
Bank van Italië ..
5
,,
10 Jan.’18
5
9 Mei ’14
Feder.]les.Bk.N.Y.
33-43
–
–
–
Javasche Bank….
3
1
1
1 Aug.’09
3
1
/
,,
1 Aug.’09
OPEN MARKT.
Data
Amsterdam
Londen
Part.
Berlijn
Part.
Parijs
Part.
N. York
Cali-
Prol?n-
Part* discon
galie
disconto
disconto
disc.
moneu
6 Juli
’18
2
1
/
2
1)
31/48)
3’182
41/
1-6
J. ’18
2’1-3
3-/4
.
3’12
4-
1
/s
–
4-6
24-29 J. ’18
2/4-3
3/44
3’/22
45/
–
35
17-22 J. ’18
2’/I
3_8/4
333-33
4_5/
–
2’/26
2-7
J. ’17
2_21
4
2’/-3 4/s+3
4_1/s
–
2V1-3’/2
37
J. ’16
1/52’/4
2123
58
38/4_48/8
–
3-41/2
20-24Jul.’14
3
1
/a_
8
/l8
2’I-/
2/4/4
2
1
/8-‘/8
2I4
18/
4
_2hI
2
1)
Noteering
van 6 Juli.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
Ook deze week kwamen weder verschillende groote bedragen
voor scheepshuren van de Entente landen binnen, waardoor
de koersen voor ponden en dollars weder sterk gedrukt
werden. Londen werd tot 9,09 en New-York tot
190
1
I2
af-
gedaan. Doordat verkoopers op dit lage peil niet langer
wenschteu af te sluiten, konden de koersen weder oploopen
tot 9,27 en 1,95. Aan de vraag was echter weder spoedig
voldaan en de markt sloot flauw. Marken en Krônen
bleven de geheele week tamelijk sterk gezocht. De koersen
stegen regelmatig. Zaterdag was de vraag zelfs zeer groot
en kon een niet onbelangrijke rjzing intreden De markt
bleef echter zeer regelmatig en wilde schommelingen, zooals
in de laatste weken herhaaldelijk voorkwamen, bleven uit.
Van de neutrale deviezen was Zwitserland iets vaster,
daarentegen Skandinavië belangrijk flauwer. In Spanje
blijven de omzetten uiterst gering. De koers heeft echter
een doorgaande neiging tot dalen.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
Londen
1
Parijs
8)
Berlijn
‘i
Weenen
‘)i)_
Iers.
New
York
1)
1 Juli 1918
– –
9.28
34.30
34.25
20.50
–
1.95
2
1918
– –
9.18*
33.90
34.10
20.20
–
1.92
1
/
3
1918
– .
9.16 33.75
34.20
20.25
–
1.92
4
.
1918
..
9.20
33.95
34.35
20.50
–
1.93
5
,,
1918
..
9.26
34.20
34.40 20.70
–
1.942/
4
6
,,
1918
. –
–
–
–
–
–
1.94112
Laagste d. w.
1)
9.09
33.70
33.05
–
1.90V
Hoogste
,,
,,
0
0.34
34.50
34.70
–
1.961/
2
29 Juni 1918
– –
9.32*
34.42* 34.25 20.40
–
1.96
22′
118
– .
9.383 34.65
35.30 20.15
–
1.96e/4
ll4untpariteit
..
12.103
48.-
1
59.26
50.41
1.28
2.48/4
S)
Noteering
te Amsterdam.
1)
Particuliere opgave.
D
0
i
0
Stock.
holmt)
Kopen-
hagen
8
)
Chris-
tianla’)
Zwitser-
land)
Spanje
8) Batavia
1)
telegrafisch
1 Juli 1918
69.50
61.-
62.05
49.-
55.50
993-1003
2
1918
68.60 60.773
61.65
48.70
54.25
993
–
1003
3
1918
68.25 60.20
61.-
48.75
54.-
993-1003
4
,,
1918
68.75
61.-
61.10
48.90
54.50
993
–
1003
5
,,
1918
68.55 60.50 61.25
49.10
53.75
993-
1003
6
1918
– –
,
,
61.30
–
54.50
993
–
1003
L’ste d. w.
1
)
67.90
59.75 60.50
48.60
53.50
993
H’ste
,,
,, 0
69.75 61.15
62.15
49.60
55.75
1003 29 Juni 1918
69.723
61.10 62.25
49.60
55.-
993-1003
22
,,
1.918
69.20
61.30 61.90.
50.-
56.25
993
–
1003
lluntpariteit
66.67
66.67 66.67
48.-
48.-
100
1
lNoteenng te
Amsterdam.
t)
?articuliere opgave
KOËRSEN TE NEW YORK.
Cal,lc
Zicht
Zicht
Zicht
D ala
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterd.
(In
$
(In frs.
(in
cents
(in cents
per
P.
P.
4
Rm.)
per gid.)
6 Juli
1918
4.76.45
5.71/a
nom.
508/
4
Laagste d. week..
4.76.45
5.71/8
nom.
50
Hoogste,,
,,
..
4.76.45
5,718/
nom.
501/
4
29 Juni
1918
4.76.45
5.71
1
!
nom.
50V4
22
,,
1918
4.76.45
5.71’/2
nom.
50/4
Muntpariteit….
4.86.67
5.18 1/4
95 8/4
405/io
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN.
Plaatsenen
Landen
Noteerings-
eenheden
3
Juni
1918
14Juni
1918
Tijdperk
I5uni
1
918
Laagste
I
Hoogste
27
Juni
1918
Alexandrië..
Piast.
p. £
977/ 97
7
/10
97
7
/16
97v/it
977/10
B.
Aires
….
d.p.gd.pes.
51
1
/2
51
2
/8
50
1
/2
52
1
/ie
51’/4
Calcutta
. . . .
sh/d.p.rup.
1/6
1
/22
1/6
1
,s,
1/6
1/68/
la
1/6V85
Hongkong
..
id.
p: $
3/1
7
/8
3/22/4
3/2/4
3
13
1
/4
3/3
1
/4
Lissabon ….
d.p.escudo
31
30 29
1
/2
31
1
/2
30V2
Madrid
….
Peset.
p. £
16.63 16.67
16.70 17.60
17.00
Montevideo..
d.p.peso
64
62’/8
60’/4
63V
61V2
Montreal….
$
per
£
4.83V
4.85/4
4.85’/4
4.881/4
4.88
Petrograd
..
R.
p. £ 10
nom.
oom.
oom,
oom.
oom.
R.d.Janeirol)
d.p.milr.
13f22
13/s
12/a
13/12
12
1
/16
Lires
p. £
43.60
44.85
43.75 45.65 43.85
Shanghai
..
sh/d.p.tael
4/68/
4
4/711’4
4/7’/4
418
8
1
4
4/8V4
Rome
……..
Singapore
id.
p. $
2/4
5
/a2
2/4
1
/8
2/4ijss
2/42/
i
,
214
1
/
8
Valparaiso
1)
d.p.pap.p.
17
1
/2
17’1
17’/
17/j
17’/82
Yokohama
. .
sh/d.p.yen
2121/ial
2/2
1
/2
2/2/,a
2/2/16
2/2°/is
8) Noteeringen op 90
dagen.
GOUD EN ZILVER.
Sedert 29 Juli 1916 worden de dagelijksehe ontvangsten
en onttrekkingen van goud door de Bank van Engeland
tijdelijk niet bèkend gemaakt.
NOTËERING VAN ZILVER.
Noteeriug te Londen.
te
New
York
6 Juli
1918 ……..
48/ic
99’/2
29 Juni
1918 ……..
48v/s
998/2
22
1918……..
48/8
99’12
15
,,
–
1918 ……..
48/
991/
8
,,
1918 ………
48v/s
–
991/
2
7 Juli
1917 ……..
395/s
78/4
7 Juli
1916 ……..
29/e
62
20 Juli
1914 ……..
2416/ja
541/8
N.U.M.
Weekstaat der Nederlandsche iJitvoermaatschappij. Voornaamste oosten in duizenden guldens- –
Ruilen!.
Dek.
5 pCt.
Cred.
Data
Bankiers
Schat-
Dic,erae
Schuld.
Dler,e
kistl,ilj.
reken.
1)
brieuen
reken.
1)
4 Juli
1918..
12.137 19.100
53.200
13.770 66.857
27 Juni 1918..
12.391 19.100 53.200 13.643
66.297
20
,,
1018..
11.393
1.9.100
53.200
13.162 65.911
13
,,
1918..
10.700
19.100
53.200 12.876
65.485
6
1918..
9.955
19.100 53.200 12.606
65.178
9 Beide rekeningen omvatten,
behalve garantiewissels in portefeuille
tot het
bedrag der
buitenl. schatkistbiljetten, in
hoofdzaak garantiewissels
in depht bi) de Ned. Bank.
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
MIN
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 6 Juli 1918.
Activa.
Binneni. Wis- ( II.-bk.
f
24.791.258,80 ‘/
sels, Prom.,’ B.-bk. ,, 1.148.972,51
enz.in
disc.lAg.sch. ,, 16.053.951,-1/2
f
41.994.182,32
Papier o. h. Buiteni. in
disconto ……………………..
–
Idem eigen portef..
f
8.795.242,-
Af: Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.
–
8.795.242,-
–
e1een1ngen
ll.-bk.
f
70.639.605,55
/2
mci.
vrsch.
{
B.-bk.
5.458.369,24
in rek.-crt.
Ag.sch.
42.944.517,05
op onderp.
[119.042.491,84
1
!2
Op Effecten
……
[117.276.591,84
1
/2
1 lt?O ÖAA
Op
‘.ueuwieu
en
5.
‘”
119.042.491,841/
Voorschotten a. h. Rijk
……………..
,
5.993.528,76″
Munt enMuntmateriaal
Munt, Goud ……f 83.967.645,-
Muntmat., Goud ..
,.633.550.177,57
1
/,
[717.517.822,57
1
/2
Munt, Zilver, enz..
.
7.690.366,77
Muutsuat., Zilver
..
–
725.208.189,34i/
2
Effecten Bel.v. h. Res.fonds..
f
5.048.969,32
id. van
‘/v v. h.
kapit..,,
3.907.261,18
8.956.230,50
Geb. en Meub. der Bank
…………….
..
1.770.000,-
Diverse
rekeningen
………………
..
101.561.010,63’/,
[1.013.320.875,41
Pa,.iva.
Kapitaal
……………………..
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………
5.079.402,56
Bankbiljetten in omloop
…………
..
926.053.650,-
Bankassignatiën in omloop ……….
2.118.709,29
Rekening-Courant saldo’s:
Van het Rijk……
f
–
Van anderen
……,,
58.235.663,48
58.235.663,48
Diverse rekeningen
………………
..
1.833.450,08
[1.013.320.875,41
Beschikbaar metaalsaldo …………..f 526.980.885,40 ‘1,
Op de ba8is van
2
/5
metaaldekking ……329.699.280,85’/,
Minder bedragaan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is .. ,, 2.634.904.425,-
Verschillen met den vorigen weekstand:
Meer
Minder
Disconto’s
1.822.644,04
1/
Buitenlandsche wissels ……
1.041.800,-
Belceningen
3.046.062,93
Goud
40.912,25
Zilver
1.783,79
Bankbiljetten
1.281.625,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s
..
9.621.615,73
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Goud
Zilver
611
C
efl
a
Andere
opelschba,e
schulden
6
Juli
1918
–
.
.
–
717.518
7.690
926.054
58.236
29
Juni
1918
..
717.559
7.692
927.335
50.546
22
1918
….
717.645
7.638
902.474
69.158
15
1918
.
.
.
717.787
7.821
911.227
61.847
8
1918
.
720.151
7.784
917.260 59.436
1
1918
720.266
.7.797
927.614
61.880
25
Mei
1918
..
.
721.439
7.799
919.162
73.201
18
1918
..
719.240
7.756
933.985
62.857
11
1918
.
721.771
7.493
952.425
60.656
4
1918
..
.
–
721.833
7.331
971.986 64.449
27
April
1918
..
.
–
725.771
7.274
936.472
71.764
20
1918
729.446
7.158
895.117
75.776
13
,,
1918
730.152
7.135
894.911
75.711
7
Juli
1917
.
.
.
–
625.672
7.287 771.151
48.507
8
Juli
1916
….
575.116
9.246
655.968 91.330
1
)
25
Juli
1914
..
.
–
162.114
8.228 310.437 6.198
D ata
Disconto’s
Belee. Beschik.
baar
Dek.
kings.
Hiervan
1
otaas
Schatkist.
nin gen
Metaab
percen-
promessen
sa:ao
tage
rechtstreeks
6 Juli 1918
41.994 17.000
119.042
526.981
74
29Juni 1918
43.817
18.000
122.089 528.725
.
74
22
,,
1918
43.960
18.000 119.558 530.001
75
15
,,
1918
45.195
18.000
118.496 530.028
75
8
,,
1918
46.876
18.000 122.133 531.834
75
1
,,
1918
48.296
18.000 133.252
529.395
74
25 Mei 1918
50.096
18.000
131.743
529.987
73 18
,,
1918
55.018 18.000
135.293 527.115
73
11
,,
1918
58.395 18.000
150.486 525.715
72
4
,,
1918
6i.871
18.000 170.593
520.938
70
27Apr. 1918
46.520
18.000
153.925
530.839
73
20
1918
36.547 18.000
115.576 541.717
76
13
,,
1918
36.597
–
111.694 542.401
76
7 juli 1917
52.211
40.000
75.683
468.033
77
8 Juli 1916
31.689 12.500 72.669
434.026
78
25 Juli 1914
67.947
14.300
61.686
43.521′)
54
1)
Op de
bauia van
2
1s
metaaldekking.
Uit de bekendmaking van den Mi n is ter van Fin a ii-
ciën blijkt, dat uitstonden op:
6
Juli
1918
29
Juni
1918
Aan schatkistpromessen.. f131.350.000,- f 134.890.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
17.000.000,-
18.000.000,-
Aan schatkistbiljetten
.. ,,
48.224.000,- ,, 47.392.000,-
Aan zilverbons ……..
.
48.968.798,50 ,, 47.337.501,-
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Naast de per, mail ontvangen gegevens wordende telegrafisch
bekend geworden totaalcijfers der obligo’s en uitzettingen en
het beschikbaar metaalsaldo van latere data opgenomen.
Data
Goud
Zilver
Bank.
biljetten
1
Andere
opelschb.
1
schulden
254.500
22 Juni 1918
…….***
257.300
15
,,
1918
…….
90.977 19.110 182.413
1
63.366′
6
,,
1918 ……91.831
20.007 182.072
1
58.908
30 Mrt.
1918 ……91.890
20.384
177.421
1
61.296
13 April1918
…….
23 Juni 1917 ……76.953
19.641
164.789
43.190
24 Juni 1916 ……62.779
29.087
149.878
t
40.942
25 Juli
1914….
22.057
31.907 110.172
12.634
Data
Dis-
conto’s
Wissel,.
buiten
N.-Ind.
betaalbaar
Bdee.
ningen
Diverse
reke
nin gen 1)
Beschik-
1
baar
1
metaal.
saldo
TE
king,-
percen- lage
22Juni1918
130.100 65.300
***
15
,,
1918
130.400
–
–
***
64.900
***
13Apr.1918
8.519
34.106
69.751 23.478
61.187
45
6
,,
1918
8.343
32.980
68.555 25.050
63.900
46
30 2Nirt. 1918
8.505
32.319 67.157 24.484 64.789
47
23juni1917
7.117
34.243 60.810 12.936
56.224 46
24Juni1916
6.593
41.494
46.956
7.585
53.602
48
25 Juli 1914
7.259 6.395
47.934
2.228
4.842
1
)
44
‘)
Sluitpo,t der activa.
‘) Op de beej, van ‘/,
metaaldekkine.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
Cireulatle Andere
opel,chb.
schulden
Disconto’,
Dlv. reke-
ningen’)
20April 1918
..
5821)
1.293
735
1.118
844
13
1918
..
502
2
)
1.330
782
1.144 866
6
,,
1918
..
483
1.367
746
1.134 858
30 Maart1918
..
500 1.338
809 1.129
754
21 April 1917
..
749
1.097
1.080
923 454
22April 1916
..
900
906
746
916
624
25 Juli
1914
..
645
1.100
560
735
396
‘) Hiervan zilverbons 73 dz. gid.
2) Idem
1
dz. gId.
3)
Sluitpost
der activa.
622
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918,
1
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht gegeven
van enkele niet wekelijks opgenomen bnnkstaten.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Curency totes,
in duizenden p. st.
.
Data Metaal
Circulatie
Currency Notes.
Bedrog
Goudd.
,
Goo.Sec.
3 Juli
1918 65.334
54.903
***
***
*8*
26 Juni 1918
65.228 53.674
*8*
*8*
*8*
19
,,
1918
64.206
52.384
250.067 28.500
227.251
12
1918
63.879 52.025
249.226
28.500
226.251
4 Juli
1917
55.242
40.203
163.982 28.500
13.209
5 Juli
1916 60.322
36.366 123.817 28.500 91.730
22 Juli
1914
40.164
29.317
ota
Co,.
Sec.
____________
»
Other
Sec.
Public
Depo,.
Other
Depos.
Re-
serve
Dek-
king8-
percen-
tage t)
3 Juli ’18
66.238 112.937
38.179
152.068
28.881 15,18
26 Juni’18
51.652
100.800 35.779
128.849
30.004
18,22
19
,,
’18
53.750
95.050
36.122
125.187 30.272
18,77
12
’18 56.149 100.919
43.020
126.563 30.303
17,88
4 Juli ’17
45.500
111.081
41.673
130.579
33.490
19,45
5 Juli
1
16
42187
95.807
58.949
103.607
42.406
26
1
/
8
22Juli ’14
11.005 33.633 13.735
42.185
29.297
52
1
It
!)
Verhouding tusechen Reserve en Deposits.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlelieu-
kassenscheine, in duizenden Mark.
Data
Metaal
_________________
Daarvan
Goud
Kassen-
scheine
Circu-
latie
Dek-
lings.
percen-
tage
‘)
29 Juni 1918
2.466.989
2.346.204
1.785.608
12.510.354
134
22
1918
2.466.812
2.346.064
1.627.742 12.047.523
34
15
,,
1918
2.466.387
2.345.959
1.631.021
12.042.060
34
.7
,,
1918
2.466.172 2.345.823
1.630.987 12.034.194
34
30 Juni 1917
2.521.094
2.457.295 450.267 .8.698.740
34
30 Juni 1916
2.496.782
2.465.662
629.280
7.240.532
43
23 Juli
1914
1.691.398 1.356.857 65.479
1.890.895
193
1)
L)ekking der
circulatie door metaal en Kassenscheine.
Data
Wissel,
Rek. Crt.
Darlehen,kassen,chejne
Totaal
In ka, hij
uitge-
de Relchs.
geven
bonk
29 Juni 1918
16.670.927
9.181.286
9.473.700
1.771.300
22
1918
14.832.023 8.118.161 8.953.400
1.611.800
15
,,
1918
14.936.677 7.904.740
8.931.500
1.615.200
7
,,
1918
14.308.910
7.364.024.
8.918.500
1.615.800
30 Juni 1917
10.962.473
5.692.650
5.076.500 434.800
30 Juni 1916
6.610.212
2.370.717 2.039.900
596.000
23 Juli
1914
750.892
943.964
RUSSISCHE STAATSBANK.
‘1
Sedert 5 November 1917 is geen bankstaat verschenen.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaanistje nosten in duizenden frnna.
Data
Goud Waarvan
in het
Buitenland
Zilver
T
e
goed
in hel
Buitenland
Buit .gew.
voorsch.
old. Stoot
4 Juli ?18
5.424.796
2.062.108 263.833
*8*
18.730.000
27 Juni’18
5.363.848 2.062.108
259.326
1.384.632
18.450.000
20
’18
5.422.966
2.062.108
256.064 1.408.097
18.200.000
13
’18
5.410.662
2.062.108 253.552
1.434.272
17.950.000
5Juli’17
5.290.789
2.034.775 262.739
660.900
10.700.000
6 Juli ’16
4.7.69.701
–
343.949
•
645.860
8.100.000
23 Juli ’14
4.104.390
–
639.620
–
–
Wissels
Uitge-
stelde
Wissels
Belee-
.
ning
Bankbil-
jetten
I
Rek. Cr1.
Pti-
cul
ar
ieren.
Rek.
C,t. Staat
1.267.714
1.075.188 906.896
28.952.189
3.838.787 54.873
‘
1.358.039
1.076.405 936.706 28.550.426
4.019.256
38.119
E.
1.334.892
1.078.679
960.059 28.414.297 3.928.095
67.882
Cr
1.477.568
1.079.659
956.648 28.232.073
3.876.273
53.227
0
687.298
1.192.257 1.124.884
20.112.054
2.528.020
42.711 410.764 668.395 1.214.369 16.046.211
2.123.192
42.087
1.541.080
–
769.400
5.911.910
942.570
400.560
SOCIIETI GÉNRALE DE BELGIQUE.’)
Voornaamste »oosten in duizenden fra.na.
Dal
‘
Metaal
mcl.
buiten!,
saldi.
Van
buiten!.
vorder.
Beleen.
Van
t prom.
d.
1
provinc.
Binn.
wissd,
en
heleen.
1
Circu-
1
latie
1
Rek.
Cr1.
saldi
4 Juli
’18
948.030
99.426
480.000
109.528
1.358.854
268.262
27 Juni ’18
947.636
99.334
480.000
116.134
1.358.632
274.624
20
’18
946.733
99.283
480.000
117.087 1.359.754
273.499
13
’18
942.091 99.268
480.000
116.576 1.362.655 265.552
5 Juli
’17 395.733
89.346
480.000
80.998
.936.188
99.754
29 Juni
‘161261.6851
66.807
480.0001
61.3421
718.325 147.938
1)
bedert einde
1914
met de functie van
circulatiebank
belast.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste tosten in duizenden dollars.
Waaraan
W,
F.R.
Data
Goud
voor dekking
van in
het bui-
Zilver
1
Notes in
_______________
F. R. Notes
tenland
etc.
circu-
22 Maart’18
1.802.814 899.919
52.500 59.558
1.429509
15
,,
18
1.793.243
890.714
52.500
58.950
1.406.228
8
,,
’18
1.788.198 916.969
52.500 59.685
1.383.990
1
,,
’18
1.777.329
905.915 52.500
60.444
1.351.091
23 Maart’17
912.055
352.038
–
10.665
844.603
.4lgem.
Percent.
Totaal
Dek-
Goud-
Data
Wissels
Depositos
van’ kings. dekking
Kapitaal
percen-
circu-
_____________
lage
1)
Ja lie
22 Maart’18
871.999
1.882.396
74.011 59,6
63,-
15
’18
840.732 1.833.275
73.886
61,6 63,3
’18
838.292 1.815.835
73.624 59,2
66,3
1
,,
’18 801.738
1.820.954
73.401
60,5 66,6
23 Maart’17
106.271
844.603
56.057 80,5
101,5
1)
Verhouding tu8schen:
den totalen. goudvoorraad, zilver etc», en de
opeischbare schulden: F. R.
Notes en netto depositoa met inbegrip van
het kapitaal.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste oosten in duizenden dollars.
Data
Aantal
banken
Totaal
.
uitgezette
gelden en
beleggingen
.
Reserve
hij de
F. R. bank,
Totaal
deposito’s
1
Waarvan
t
time
1
dcposiis
15 Mrt. ’18
681
11.923.007 1.152.208
11.029.244
1.392.492
8
,;
’18
682
11.928.372 1.164.890 11.190.614 1.395.667
1
,,
’18
676
11.994.184
1.089.152
11.119.448 1.375.066
21 Febr.’18
686
11.860.946
1.170.737
11.243.053 1.404.882
15
’18
679
11.527.276
1.139.386
11.089.879
1.381.799
8
,,
’18
670
11.443.117
1.208.992
10.937.616
1.358.737
1’18
675
11.523.854
1.203.956
10.8Ö6.831
1.359.956
25 Jt
‘
n. ‘l’S
671
11.541.418
1.199.201 10.777.154
1.399.748
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
623
EFFECTENBEURZEN.
Anterdam, 8 Juli 191.8.
Telkens staan wij in de vee1dgeschiedenis voor feiten,
waarvan wij op het oogenblik, dat zij plaats vinden, de
diaagwijdte nog niet kunnen omvatten; eerst later worden
de motieven, het onderling verband, de consequenties, euz.,
duidelijk. Zoo is ht ook thaiis het geval met den aanslag
bp den Duitschen
gezant
te Moskou, Graaf Mirbach. Hoe
moet dit voorval worden opgevat? Is het louter een uiting
van cle aiiarchistische gevoelens, alleen een uitvloeisel van
cle totaal ougeordende toestanden in het voormalige Tsaren-rijk of is cle daad liet sein geweest voor aeii aanvang van een
contra-revolutie, waarvan de draden reeds langen tijd over
het gansche land waren gespannen? Alleen de toekomst
kan ons op deze vragen het antwoord geven; voor het oogen-
blik kan ons slechts opnieuw bewust worden, dat wij in
een periode van geweldige spanning leven, waarin iedere,
op het eerste gezicht zelfs onbelangrijke gebeurtenis, de
aanleiding kan worden tot ver in de wereldhistorie iugrij-
1)eflde verwikkelingen.
Onder deze omstandigheden is het begrijpelijk, (lat de
iutçrnationale fondsenmarkt een over het algemeèn enigs-
zins afwachtende houding heeft aangenomen, waarin nu
en dan wijziging wordt gebracht door voorvallen van
meer internen aard. Zoo is het o.a. in de afgeloopen. week te B e r lij ii het geval geweest. Vrijwel geen enkel bericht
vaic het oorlogstooneel of van het diplomatiek terrein heeft
eenigen invloed
OJ)
het verloop der effectenbeurs uitgeoe-
fend; de beheerschencie factor was het in de Rijksdag-com-missie genomen besluit tot verhooging van de ocuzet-belas-
titig op aandeelea van
/o
°
/oo tot
5
°/oo,
zoodat deze belas-
ting in het vervolg 1.6
2
/
3
maal zooveel als de tegenwoordige
zal beloopen. Weliswaar is hieraan de bepaling toegevoegd,
dat nift den oorlog de heffing tot 2
0
/00
zal worden terug-
gebracht, doch waar het einde van den strijd nog niet te
voorzien is, beteekent de belastingverhoogiug voorloopig
een buitengewoon zware druk op het beursverkeer. Het
eigenaardige hierbij is, dat in het :Regeeringsvoorstel een
dergelijke buitengewone heffing niet eens was voorge-
steld; het ontwerp bepaalde een belasting van 3
°/Qo
en
waar, uit alle gezaghebbende kringen in het bijzonder van
de zijde der Kamer van Koophandel te ]i’rankfurt alMaiu, zeer krachtige en gemotiveerde protesten tegen deze toch
al reeds het beursleveic sterk belemmerende bepaling waren
binnengekomen, had men eer een verlaging van het hef-
fings-pei-centage verwacht. Plotseling echter is de afge-
vaardigde Gröber met het als bemiddelingsvoorstel bedoel-(le amendement gekomen: de Regeeriug zou dadelijk 5
0
/
00
ontvangen en na den oorlog 2
°/oo
inplaats van voorgoed
3
0/.
–
Dit amendement werd nog gesteund door de over-
weging, dat door de zware heffing van het oogenblik de
overspecnlatie, waarop wij in deze kolommen reeds herhaal-
delijk hebben gewezen, zou worden tegengegaan. Immers,
een transactie in aandeelen, die pari noteeren, zou bij koop
en vec-koop reeds aan belasting een vol procent vereischen,
welk percentage natuurlijk stijgt evenredig met cle hoogere
uotecring der aandeelen. Afgezien echter van het feit, dat
liet publiek, (lat dooi- speeulatie-woede is aangegrepen, zich
per saldo toch niet laat weerhouden van het aangaan van
beurs-affaires (zoodat de excessen geenszins door acimini-
stratieve bepalingen overwonnen kunnen worden) is men
in Duitschland algemeen van gevoelen, dat het prestige en
dc daadkracht dci
–
beurs zeer sterk door cle thans. in de
commissie gepasseerdc voorstellen te lijden zullen hebben. Immers zullen, minder dan de speculatievc, juist de bona-fide zaken ten sterkste worden belemmerd en voorts zullen (Le beurs-transacties meer en meer hot karakter gaan aan-
nemen van affaires tusschen cle makelaai-s onderling, daar de belasting voor dergelijke zaken op °/
O/
oo
blijft gehand-
haalci. Bovendien werd, voornamelijk door den afgevaar-digde Riesser (die aanvankelijk een verlaging van het per-
centage op 1
°Ioo
had voorgesteld) in het licht gesteld, dat
dooi- den thans aangenomen maatregel cie kleine bankiers
sterk benadeeld zouden worden, daar zich een tendens tot
verstei-kte condentratie zou gaan openbaren.
Over het algemeen neemt men aan, dat, behalve het doel
tot breideling der overspecul-atic, ook een hoogere opbrengst
voor de schatkist niet zal worden bereikt, daar de omzetten
wel ccie zeer sterke vermindering zullen ondergaan. Een
en andec- heeft geweldige opwiuding aan alle Duitsche beur-
zeic teic gevolge gehad. Zoowel te Berlijn, als te Fraukfurt
ccc te Hamburg stond gedurende eenige dagen het beurs-
verkeer practisch geheel stop, terwijl vanuit laatstgenoemde
plaats, die steeds i.iog de traditie van een vrije Hanzestad
hoog houdt, zelfs het formeele voorstel van een sluiting
der beurs is uitgegaaui. Zoover is het tea slotte echter niet ge-
kooien. Van een bepaalde stemming kon dan ook in de eerste
dagen der bichtspeniode geen sprake zijn. Er waren slechts
discussies, geen transacties. . In verband echter met een her-
Leald, gemötiveeid protest van dê Kamer van Koophaudel
te Frankfurt, alsmede niet verschillende bedenkingen, die
uit zeer gezaghebbende kringen van den geld- en fondsen-
handel zijn gerezen, keerde langzamerhand bij het publiek
het vertrouwen op een mildere belastingheffing, bij de dis-
cussie in het plenum van den Rijksdag, veder Weliswaar
haddeze gedachtenwijziging geen groote kooporders ten
gevolge, doch zij bewerkte in ieder geval het uitblijven van
aanbod uit het publiek. De zaken, die dan ook werden af-
gesloten, – evei-den hoofdzakelijk afgewikkeld tusschen beurs-
hauialaars ondlerling en bij dezen behield het pessimisme de
i:hand. Toch waren de koersen van de meeste waarden,
in verband met den uiterst geringen omvang, bepaald prijs-
houdend te noemen. –
Enige discussie werd nog uitgelokt door de mededeeling,
dat de beheei-der van het vijandelijk vermogen in Zuid-
Afrika 347.802 aandeelen van de goudmijntrust A. Goerz
& Co., clie vroeger in Dnitsche handen waren, aan de Maat-
sehdppij zelve heeft verkocht tot den prijs van 13 sh.; deze
aanleelen worden thans aan niet-vijandelijke personen en
lichamen aangeboden, waarmede vermoedelijk wel succes zal
worden behaald, daai- de maiktprijs 14 sh. is. Hierdoor is
het geheele Duitsche belaug bij de Zuid-Afrikaansche goud-
industrie geliquideerd. –
Te P a r ij s hebben de Kamerdebatteuc omtrent de eer
–
nietwing van het octrooi van de Banque de Franco de aan-
dacht getrokken. Het kardinale punt is hier, of het privi-
lege der Bank tot uitgifte van bankbiljetten ongewijzigd zal; worden gecontinueerd met behoud van het karakter
eener leidende, particuliere instelling, (lan wel of het insti-
titut
7
zal worden vervormd tot een zuiver administratieve
staatsinstelling. De strijd is op het oogenblik, tengevolge van het herhaaldelijk afbreken der debatten, nog niet be-
slist. Wel zijn in den loop der disctissies heftige aanvallen
gedaan op de gestie der particuliere bankinstollingen, vooral
op de z.g. ,,politique financière”, d.w.z. het aangaan van
leed ings-transacties met buitenlanclsche mogendheden zon-
der in de eerste plaats acht te slaan op soliditeit van onder-
pand en waarborgen, doch voornamelijk met het oog op
politieke bedoelingen. Aanleiding tot deze critiek is ge-
vonden in het feit, dat op het einde van 1914, derhalve na
het uitbreken van (10fl wereldoorlog, door de Banque de
Franco aan. de Russische Staatsban& een ciediet is toege-
staan van fr. 500 ucillioen, waarmede cle schulden der Rus-
sische particuliere banken bij de Frausche zusterinstellin-
gen werden afbetaaldi. Weliswaar is hierdloor de uitbetaling
vs n deposito-gelden en de afwikkeling van het toenmaals
bestaande moratorium mogelijk geworden, doch pi-aétisch heeft cle transactie tengevolge gehad, vooral na de staking
dercrentebetaling op Russische fondsen, dat een betrekkelijk
kleine groep van belanghebbenden van toevallige omstandig-
hedèn heeft kunnen profiteeren. Het spreekt vanzelf, •dat
ditin de Fransche Kamer nogal heftige critiek heeft uitge-
lokt.
Ter beurze heeft een en ander echtei niet veel invloed uitgeoefend. in den zakenomvang is nie,t veel wijziging
gekomen, daar clezelf de toestanden, clie wij hier ter plaatse
reeds relcveerden, nog steeds overheerschend zijn.
fiu
verband met het bovenvermelde omtrent de Russisch-
Fransche baukpolitiek kan hot interessant worden ge-
noemcl, hier eeiiige cijfei-s naar voren te brengen betreffen-de dc thans door de Russische Regeem-ing beheerde banken
in het voormalige Tsarenrijk. In het filiaal te Moskou van
de Jiepublikeinsche Bank (zooals de centrale instelling
thans genaamd is) werden van 15 November 1917 tot
t April 1.918 1.107.000.000 roebel uitbetaald en 38.000.000
roebel ontvangen. Het grootste gedeelte der uitbetalingen –
betreft credit-saldi van deposanten bij cle genationaliseerde
particuliere banken, welke op 1 Januai 1918 nog
1600.000.000 roebel aan deposito-geldeu verschuldigd waren.
Neemt het tempo der uitbetaliugen niet af, clan zullen aan
heteinde van, dit jaar alle deposito’s vereffend zijn, m.a.w.
cle overname door den Staat zou dan geleid hebben tot liqui-
datie van het bankwezen. Door de uitschakeling van het
bankapparaat i,s thans de chèqne reeds zoo goed ali ver-
drongen. In Juli 1917 had het verrekenkantoor van de
Russische iiijksbauk nog een omzet van 1.082.000.000 roe-
bel, hoofdzakelijk bestaande uit clièques; thans worTi alleen
in baar geld betaald, zoodat, ondanks ecn biljettenoniloop
van ruim 40 milliard roebel, herhaaldelijk gebrek aan beta-
lingsmateriaal bestaat. En zelfs dit gebrek aan betalings-
middelen verhoogt de koopkracht van het geld niet, wijl
het vertrouwen in de vele soorten bankbiljetten geheel en al o’ntbreekt. Naar goud bestaat echter een buitengewone
vraag: in het gouddistnict aan de Lena werd vÖSr den
oorlog voor een solotnik goud R. 4,50 betaald. Op 22
624
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918
Februari 1918 bedroeg de .prijs reeds 32 roebel en thans is hij gemonteerd tot 43 roebel, derhalve het tienvoudige vaii
den vredesprjs.
Te L o 11 d e 11 heeft de beleggingsmarkt een vaste ten-
dens te aanschouwen gegeven; de omzetten in de obligaties
der oorlogsleeningen Zfl Vrij groot, doch waar aanbod en vraag vrijwel gelijkelijk tegenover elkaar staan, geveii de
noteeringea. niet veel fluctuaties te aanschouwen. Op de
staatsfondsenmarkt zijn verder Mexicaansche waarden
nogal goed gevraagd gebleven.
Aandeelen van binnenlandsche spoorwegen hebben goede
belangstelling genoten in verband met de gunstige exploi-
tatie-resultaten en op grond van de overweging, dat-.ds
tegeuwoordige noteeriugen ruim een half jaar ‘dividend
insluiten. Ook aandeelen Grand Trunk genoten groote be’
langstelling, zoodat de koers vaak sprongsgewijze omhoog
liep, in verband met de thans verwachte nationalisatie van den spoorweg. Industrieele waarden werden eveneens; tot
hoogere prijzen uit de markt genomen; hier gaf de markt-
positie vaak den doorslag bij de prjsbepaling, daar bijna
geen materiaal werd aangeboden.
Te N e w Y o r k had de vaststelling van den koperpiijs
op 26 dollarcents per pond een gunstige uitwerking op de
gausche beurs. Ook de rede van President Wilson, op mde-pendance-day op het graf van Washington gehouden, heeft een stimuleerenden invloed gehad1 De toon was bezadigd,
doch de inhoud getuigde van een stagen wil tot doorzetten
van het eenmaal aangevangeue, hetgeen klaarblijkelijk den
weerklank vormt van hetgeen algemeen in de Amerikaan-
sche Republiek gevoeld en gedacht wordt.
Inmiddels is de afrekening over het eèrste volledige ior-
logsjaar per 1 Juli der Unie verschenen. De kosten belie-
pen ongeveer 12 milliard dollar, terwijl oorspronkeljk’ge-
rekend was op 18
A
19 milliard. In deze 12 milliard zijn de
voorschotten aan de geallieerden begrepen. Het kenmerkende
voor de Amerikaansche financieele politiek is wel, dat hier
in veel sterker mate dan in Eurdpa in de dekking der oor-logskosten door belastingen wordt voorzien; ook voor het
nieuwe fiscale jaar stelt men zich voor 40 pCt. der bfuto
uitgaven door heffingen te dekken. Welke ged’eldige bedra-
gen hiervoor te betalen zullen zijn, komt naar voren, indien
men bedenkt, dat de taxatie der uitgaven voor het jaar
1918/1919′ op 30 milliard dollar wordt gesteld, waarin
echter ook uitgaven voor productieve doeleinden, üals
scheepsbouw e.d. zijn begrepen. Onder de nieuwe, zich iii
overweging bevindende belastingen, zijn op te merken een
verdubbeling der thans 6 pCt. bedrageade belasting op
naamlooze vennootschappen en een verhooging tot 8 ?L 12
pCt. van de thans 4 pCt. bedragende inkomstenbelasting. ilet ontbrekende zal dan wederom door een oorlogsleeing
worden aangevuld, die vermoedelijk begin November ten
bedrage van ten minste 6 milliard dollar tot uitgifte_zal
komen.
T e o n z en t heeft de beleggingsnarkt een vast, doch
kalm verloop gehad. Onze inheemsche
staatsfondsen
gaven
slechts geringe, variaties te aanschouwen; van de bui-
tenlandsche soorten ondervonden Japan 2e Serie eenige
belangstelling, als reactie op de onlangs sterk gedailde
noteering. De emissie van
f
15.000.000 5 pCt. obligaties
0
der
Gemeente Amsterdam is een succes gebleken, zoodat
1
de
grootere inschrijvingen niet ten volle toegewezen konden
worden.
2 Juli. 5 Juli. 8 Juli.
Mizing
4
1
/2
0
/o Ned. W. Schuld .. . . 91/a
91/8
91/4 –
4
1
/2 0/
,,
,,
,,
1916 92/o
92/
92
1
/16 –
10
/16
4
°/o
,,
,,
1916 86
86
. 850/10 – /15
3
1
/2
0
/0
,,
,,
,
771/4
76
0
/ja
77
– 1/
4
3
O/
68/io 68
1
/2
68
1
/s
–
21/2 0/0 Cert. N. W. S. …… 58’/
58 ‘
573/4 –
5
Oost-Indië 1915
96
1
/o 97/8
97
+ !?2
4 0/ Hongarije Goud ..
37’/
38
–
+ 1/2
4
0
1 Oostenr. Kronenrente
33I8
347/je
33’/jo + 0/10
5 0/ Rusland 1906 ……27
26/4
26V2
—”/1
4112 0/ Iwangorod Dombr.. . 22/
24
1
/8 –
+1/o
4 0/ Rusland Cons. 1880.. 24/4 24%
24
– 3/
4
4 0/ Rus!. bij Hope &Co.. . 26/4
25/jo 24
1
h –
11/
4
4
0
/o
9ervië 1895 ……..31/o
31’/
–
+
‘Is
4/2
01
China Goud 1898 .
53
1
/2 53/2
–
4
0/t, Argentinië Buiten!
49
52′?2
536/6 +4/o
5
0/ Brazilië 1895 ……541/2
551/
2
551/2 + 1
De locale afdeelingen hebben meestal een stil ver!öop
gehad, met uitzondering van
petroleumwaarden,
in ver-
hand met de aankondiging van de Koninklijke Petrôleum-
Maatschappij, dat een slot-dividend van 18 pCt. zal worden
uitgekeerd, terwijl bovendien zal worden overgegaan tot
verdeeling van een deel der reserves onder de aandeelhou-
ders, zoodat voor iedere twee oude aandeelen één nieuw
zal worden uitgereikt. Tevens zullen de houders van twee
oude aandeelen het recht verkrijgen tot inschrijving op één
nieuw aandeel tot dien koers van 100 pCt. Een en ander
had aankoopen op groote schaal tenT gevolge, waardoor de
koers zich krachtig kon herstellen, hetgeen echter eenigs-
zins werd tegengehouden door verkoopen van de zijde
eener Amsterdamche bankiersfirma, naar men zeide nog
steeds voor buitenlandsehe rekening. Toch verlaat het.,
fonds de berichtsperiode op vrijwel den hoogsteu piijs.
In aansluiting aan aandeelen K. P. M. waren ook aaii-
deden G’econso!ideerde Hollaadsehe Petroleum-Maatschappij
tot hoogere koerseu gevraagd. Eenige voor de hand lig.
geude redenen waren ter beurze voor deze aankoopen niet
bekend; met de dividend- en bonusuitkeering van de
,,Koninklijke” stat de Geconsolideerde niet in recht-
streeksch verband, hoewel de Mij. wel door het ,,Konink-
ljke”-concern wordt gecontroleerd. Aandeelen Orion ble-
ven bij de beweging ten achter en varieerden niet veel.
De
rubberaf dec/ing
was gedecideerd gedrukt te noemen.
De hoofdsoorten konden zich nog best op peil houden, wijl
hico- bij een reactie van eenige beteekenis onmiddellijk dek-
kingsaankoopen van meer of minder grooten omvang wor-
den geëffectuerd. De minder verhandelde papieren eciter ondereonden. alle den invloed van de pessiniistisehe toe-
komstbeschouwingen, die algemeen voor het artikel rub-
ber overheerschend zijn. Bovendien bestaafr voortdurend bij
liet publiek de vrees, dat te eeniger tijd verschillende plan-tages de behoefte zullen gevoelen door uitgiften van obli-
gatieleeningen of dooi’ vergrooting . van hun aandeelen-
kapitaal te voorzien in de dringende behoeften aan werk-
kapitaal, hetgeen, wellicht niet in betere tijden, (loch stel-.
lig wel voorloopig, de
earning-capaeitj van vele onderne-mingen zal doen verminderen.
De
tabaksaf dec/ing
was, voor zooverre althans van eenige
stemming bij den uiterst geringen handel sprake kan zijn,
vast van toon. Hiertoe werkte ook mede het vooruitzicht
op een tabaksinschrijving te Amsterdam op Woensdag 10
dezer, waar weliswaar zeer kleine partijen geveild zullen
worden, die bovendien vei-moedelijk reeds langen tijd zich
in ons land bevinden, doch waarvan toch wel een stimu-le.erende werking uitgaat, wijl hoogstwaarschijnlijk ook thans weder hooge opbrengstprijzen aanschouwd zullen
worden.
De
suikerinarkt
bleef zonder eenige interesse en zonder
koersvariaties van beteekenis. Meil leeft ter beurze nog in
afwaehting van de resultaten der conferentie te Londen, aan
welke besprekingen echter de Haudelsvereeniging ,,Amster-
dam”, met hare exclusieve, doch voor de vennootschap niet
onereus gebleken zakenpolitiek, niet schijnt deel te nemen.
Het is dan ook voor de aandeelen dezer onderneming, dat
nog de grootste belangstelling bestaat. De aandeelea der
bij de suikercultuur nauw betrokken Nderlandsch-Indische
Handelsbank werden ook lager aangboden.
2 Juli. 5 Juli.
8 Juli.
Riizingof
Amsterdamsche Bank
. . . .
U9’h
179f8
179 Vi
+
‘I
Ned.Handel’Mij.cert.v.aand.
171
16914
170/8
–
‘Is
Rötterd. Bankvereeniging ..
134V
134
– –
VI
Amst..Superfosfaatfabriek.
.
165’/ 164’/
1641/4
–
11/4
Van Berkel’s Patent ……
158 150
143*
–
15
Insulinde Oliefabriek……
217
220 222
1
/2
+
5V
Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand.
105I4
105/o
105
–
0/
4
Ned. Scheepsbouw-Mij.
.. ..
156
156
159
+
3
Philips’ Gloeilampenfabriek
330 328
– –
2
R. S. Stokvis
&
Zonen ….
513
509’/4
510
–
3
Vereenigde Blikfabrieken
– .
123’/4
124
1251/4
+
i/
Compania Mereantil Argent.
214
216
218
+
4
Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
109
1
/
106/4
105 /2
—4
Handelsver. Amsterdam ….
276
272
270′!2
–
5′!2
Holl. Transati. Handelsver.
130
131
132
+
2
Linde Teves
&
Stokvis
.. . .
226
1
!
225
–
Van Nierop &Co’s Handel-Mij
189/4
190 190
– +
[s
Tels
&
Co’s Handel-Mij ….
179 180
179’/2
+
1/2
Gecons. Hôll. Petroleum-Mij
208
8
/8
219’/2
222I4
+
14/8
Kon. Petroleum-Mij. ……
552/4
579
581
+
28/4
Orion Petroleum-Mij …….
793/s
81
7
/8
82’/2
+
3’/8
Steaua Romana Petr.-Mij
– .
202’/
202/s
203 Vi
±
1’/4
Amsterdam-Rubber-Mij…..
153
145/4
145’/4
.
— 7/
Nederl.-Rubber-Mij……
‘
.
95
90V
90
–
5
Oost-Java-Rubber-Mij.
….
195
183 188
–
7
Deli:Maatsehappij
……..
435
1
/4
427
429
314
_5
1
/i
Medan-Tabak-Maatschappij..
182I4
178’I2
177′!
–
51/4
Senembah-Maatschappij.. ..
510
564
563
–
7
*
ex claim.
De
scheepvaartinarlet
was voornamelijk voor de Indische
lijnen zeer vast gestemd, in verband met het voor enkele
11
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
625
11
dagen gepubliceerde verslag der Java-China-Japan Lijn.
Ook de overige soorten echter ontmoetten goede vraag, als
gevolg van het uitvaren van het convooi, het vertrek uit
New York van het
8.5.
,,Nieuw-Amsterdam” en de aankomst
van het s.s. ,,Hollandia”. Ook
erluidde, dat de schepen der
Noordzeevaart, i.c. enkele vaartuigen van de Hollandsche
Stoomboot-Maatschappij en de ,,Markelo” van de Stoom-
van rt-Maatschappij ,,Noordzee” stoomkiaar lagen, waardoor
de koersen Van de betrokken aandeelen Vrij sterk konden
monteeren. Voor eerstgenoemde echter in veel geringer
mate, daar men algemeen de gunstige verwachtingen reeds in het actueele péil verdisconteerd acht.
izin
g
2Juli. 5Juli. 8 Juli.
Rg4E
Holland-Amerika-Lijn …. 368
370.
369’/
+ 1
1
12
gem.eig. 351
354
354
+ 3
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij .. 268
268
–
Hol!. Alg. Ati. Stoomv.-Mij. 169/8
168814
166
1
/2
3
1
/s
Hollandsche Stoomboot-Mij.. 220
221
7
/8 222
1
!2
+ 2
1
/
Java-China-Japan-Lijn
273
280’/2
283I
+
10V2
Kon. Hollandsche Lloyd
164’/4 163/4 162
– 2’/4
Kon. Ned. Stoomboot-Mij
231
1
/
2298/4
230
–
11/
2
Kon. Paketvaart-Mij…….249
255V8 259
+ 10
Maatschappij Zeevaart . . ..
280
1
/2
280V
–
Nederl. Scheepvaart-Unie .. 247
7
!8 250
1
/8 251
1
/2 + 3e/8
Nievelt Goudriaan ……..
4443/4
439/
–
–
5’14
Itotterdamsche Lloyd …… 245
248
248′!2
+ 3
1
12
Stoomv.-Mij. ,,Nederland” .. 243
3
/
244’/2
247’/
+ 31/2
,,Noordzee” .. 197
8
/
202
204
1
!,
+
6’14
,,Oostzee” …. 310
1
/
314
315
1
/2 + 5
De
.linerikaansche markt
toonde niet veel levendigheid,
doch legde wel een prijshoudende stemming aan den dag.
Vooral voor aandeelen Anaconda bestond op enkele dagen
Vrij flinke vraag, waardoor de koers zich uitstekend kon
handhaven en zelfs nog eenigsains kon monteeren. Onge-
twijfeld staat dit in verband met de hierboven gereleveerde
verhooging van den maximum-prijs voor koper te New York.
2 Juli. 5 Juli. 8Juli.
Mizing
American Ca.r & Foundry . . 73
74
73
14
1,6 + 11ho
Anaconda Copper ……..130′!,, 131 133 + 2’/,,
Un. States Steel Corp …..
89’I,o
90
7
!,, 91
1
/6
+
1/16
Atchison Topeka ……….82 80’/e 81V2* –
Southern Pacific ……….
79l5/
79I5f,
Union Pacific………….110′!,, 119
7
!16
118
3
/
–
11
110
Int.Merc.Marineafgest…..30′!,, 29’I,, 30V
+
‘/,,
* ex dividend.
Noteeringen.
2 Juli. 5 Juli. 8 Juli.
Rijzing of
daling.
Int. hlerc. Mar. afgest. prefs. 101
3
!,
102
‘1€
102’/,, +
16/,,
De
geld.markt
bleef ruim; prolongatie circa 3 pCt.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
9
Juli 1918.
Tot op het oogenblik, dat de berichten uit Engeland
gaan, wordt slechts van gunstige oogstvooruitzichteu ge-
sproken. In andere landen van Europa is men niet zoo op-
timistisch gestemd, aangezien vrij algemeen het weer te
droog en te koud is geweest. Verschillende gewassen heb-
hen daardoor geleden en zijn bijzonder laat, zoo ook in ons
eigen land. Een goede nazomer is noodig om nog een be-
hoorlijk gewas te kunnen verwachten. Wat de exportlan-
den buiten Europa betreft, in de eerste plaats Noord-
Amerika, uit de afwezigheid van belangrijke berichten moe-
ten wij opmaken, dat de oogstvooruitzichten onveranderd
goed zijn. Voor het eerst zien wij in de laatste dagen de
nieuwe oogstbeweging uitgedrukt in de cijfers van de
aanvoeren in de westelijke plaatsen. Deze zijn plotseling
ruim verdubbeld en zijn nu grooter dan omstreeks denzelf.
den tijd verleden jaar. Toch is cle zichtbare voorraad van
tarwe, die feitelijk geheel verdwenen was, nog niet hersteld,
maar ongetwijfeld is dit niet uitsluitend het gevolg van de
inderdaad kleine voorraden in het land, doch ook van het
feit, dat de tarwe zoo spoedig mogelijk tot meel vermalen
wordt en de export hoe langer hoe meer in den vorm van
meel plaats vindt. Begin Juni schatte een Amerikaansch
autoriteit nog, dat er toen ca. 750.000 tons tarwe voor
export beschikbaar was, hetgeen zeer zeker een zeer vol-
doende hoeveelheid is. De laatste uitvoercijfers, die wij ont-
viugeu van tarwe, zijn buitengewoon klein, die van meel
worden niet gegeven, doch zijn ongetwijfeld veel grooter.
Toch gelooven wij, dat de Geallieerden op het oogenblik
verreweg het grootste deel van hun tarwe uit Argentinië
betrekken.
Van den oogst in laatstgenoemd land is feitelijk geen
nieuws. De prijzen blijven vrijwel stationnair met eerder een
stijgende dan een dalende tehdens.
.Buitenlanclsche granen in Nederland.
De ,,Hollandia” is binnengekomen met tarwebloem en
maïs, terwijl ook de ,,Nieuw Amsterdam” met een kleine
10.000 tons tarwebloem van New York naar hier onderweg
is. Het is te hopen, dat deze verschepingen mogen voort-gaan, ook nadat de 100.000 tons bereikt zijn, die ons aan-
vnkelijk zijn toegezegd.
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
Chicago
1
Buenos .yres
Data
Tance
Man
Haver
Tarwe
Mars
Lijnzaad Juli
Juli Juli
Aug.
Aug. Aug.
6 Juli ’18 230
152
1
/
70e!8
12,40 5,65
24,90
29Juni’18 220
8)
147
7
!s
74
12360)
5,454)
24,204)
6Juli’ 17 212
1547!6
5)
66
18,20
4
)
11,45
4
)
22,50
4
)
6Juli’16 103
1
!8
76
1
/2
38/,
7,05
4,20
4
)
11,85
6 Juli’ 15 105/2
74
448/4
12,10
4
)
4,85)
11,30
4
)
26 Juli’ 14
82
1) 56
1
!, ‘)
36’1
‘)
9,402)
5,38
2)
13,70
8)
‘)
per Dec.
‘)
per Sept.
8)
offic. vastgest. locoprijs
4)
per Juli
8)
per September.
AANVOEREN in tons van 1000
Rotterdam
Soorten
1
8 Juli
1 Juli
8 Juli
1
19I8
t
I9I8
1917
Tarwe ……………….
572,50
1
)
588
1
–
1
)
Rogge (No. 2 Western)
..572,50′)
–
–
oom.
–
–
345,-‘)
Gérst (46 lb. feeding)
–
–
nom.
Haver
(inlandsche)
20,- ‘)
20,- ‘)
22,50
1
)
Mais
(La Plata)
…………
Lijnkoeken
(Noord-Ame-
rika van La Plata-zaad)
–
–
225,1)
Lijnzaad (La Plata)
–
–
nom.
‘)
Regeeringsprijs.
EÇ.G. voor verbruik in Nederland.
Amsterdam
II
Totaal
A
,tlhelen.
Tarwe……………..
Rogge …………….
Boekweit
…………
Mais
…………….
Gerst …………….
Haver …………….
Lijnzaad …………..
Lijnkoek……………
Tarwemeel …………
Tarwe …………….
Mais ……………..
Rogge …………….
Tarwemeel …………
Gerst…………….
30Juni-
1
Sedert
1
Oereenk. II 30Juni- 1
Sedert
1 Ooereenk. II
1918
1917
6 Juli, I9l8
1 i
Jan. l9I8
1
tijdvak 19I7
.
6
Juli
1918
1 1
Jan.
I918
1
tijdvak 1917
–
1.944
243.231
–
2.920
38.227 4.864
281.458
–
–
8.465
–
–
-.
–
8.465
–
– –
2.314
–
–
–
–
2.314
–
98.771
–
1.250
67.438
1.250
166.209
–
–
30.600
.-
–
11.886
–
42.486
– –
10.025
– –
27.269
–
37.294
–
–
8.322
–
–
7.560
–
15.882
–
–
34.078
,
–
–
27.785
–
61.863
–
756
18.259
–
1.950 3.051
2.706
21.310
AANVOEREN
in tons van
1000
K.G.
voor
België.
–
124.249
219.696
–
–
–
124.249
219.696
–
79.368
10.208
–
–
–
79.368 10.208
–
5.174
–
–
–
–
5.174
–
44
4.266
–
–
– –
4.266
–
–
13.347
1
667
–
– –
13.347
667
626
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918
SUIKER.
De berichten over den stand der bietvelden blijven gunstig
luiden.
De voorraden in de voornaamste B rit s c h e havens
waren op 17 Juni als volgt:
1918
1917
1916 –
London
81.713
22.847
22.227 tons
Liverpool
27.816
25.517
13.560
Clyde
30.853
7.598
13.927
Totaal 140.382
55.962
49.714 tons
De prijzen ondergingen in de voornaamste consumptie-
landen geen verandering.
Op Java werd de noteering voor Superieur teruggebrach
tot f6,-, en voor No. 12/14 tot
f5,-
doch de meesté
verkoopers hebben in afwachting van het resultaat der op
het oogenblik gevoerde onderhandelingen tussehen verkoo-
pers en koopers naar Java de instructie geseind om voor-
loopig niets te verkoopen.
De uitvoeren in Mei bedroegen 136.000 tons tegen 57.000
tons verleden jaar. In het zeer verblijdend ditjarig cijfer
zijn verschillende ladingen begrepen, die wegens de moeilijk-
heden met de geallieerde landen niet eerder mochten uit-
varen.
Ouba-statistiek:
1918
1917
1916
Ontv.derweektot15 Juni
51.154
35.367* 19.742 tons
Totaal sedert 1 Dec. 1917 2.836.618 2.453.207 2.757.247 ,
Werkende fabrieken.. ..
53
20
Export der week 11 Mei
99.958
90 053 tons
Totaalv.1Dec.’17-30Apr. 1.133.222 1.279.111 1.419.281
Exp. U. K. 1 Jan.-11 iIei 244.569
350.511 301.650
,,.Frankr. 1 ,, 11
7.400
24 376
65.771 ,
Totaal voorraad 13
1.070.025
737.649 942.333 ,
* 6 havens. § Tot 30 April.
RUBBER.
Nog altijd is in de positie der rubbermarkt geen ken-
tering merkbaar. In het begin der week was de stemming
flauw en liepen de noteeringen iets terug, doch daarna werd
de markt svat vaster en de week sluit zoo goed als onver-
anderd.
einde voorafgaande week
PrimalleveaCrêpe loco/Sept.2/3
…………….2/3
11
Oct./Dec. 2/4
…………….
2/3/
4
smoked Sheets 1 d. lager.
1 d. lager.
Hard cure fine Para ….
3/-
1
/2
…………….
3/1
1
/o
KATOEN.
Noteeringen voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands).
8
Juli18
II
Juli’18
124
Juni ‘181
9 Juli I7
81u11’16
New York voor
Middling
..
31,70c
31,90e
30,45e
27,20e
13,15e
New Orleans
voor Middling
30,- c
31,- c
31,- c
25,88 e
13,- c
Liverp. v. Good
Midd. Americ.
23,07 (1
23,17 d 22,92 d
19,25 d’)
8,08 d
1)
1)
Middling.
Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizedta1len balen.)
1
Aug. 17
Ooereenkomsttge perioden
tot
5
Juli
’18
19I6-17
1
1915-16
Ontvangsten Gulf-Havens..
11
Atlant. Havens
6102
7101
7446
Uitvoer naar Gr. Brittannië
1
2524
2656
‘t Vasteland.
4145
2227
2452
Japan etc…
454
–
Voorraden in dujzendtallen
1
S Juli ’18
5 juli
I7
5 Juli ’16
1044
738
725
Binnenland …………..
506 415
Amerik. havens ………..
New York
…………..
–
61
157
.790
.
–
203 196
New Orleans ………….
Liverpool
…………….
241
353 639
De Engelsche regeering heeft zich van de wolproductie van
Australië verzekerd tot een jaar na afloop van den oorlog.
De gevolgen van den oorlog op den in- en uitvoer van het
Vereenigd Koninkrijk zijn in het volgend staatje waar te nemen.
Invoer
Uitvoer
Gekamde en gekaurde
;vol
Januari-Mei 1918 13.651 Eng. E
5.378.800 Eng.
idem
1017
78.737
11.763.200
idem
1916 279.488
12.246.800
idem
1915
146.592
4.888.800
idem
1914
12.290.064
22.768.100
idem
1913
14.113.023
,,
,,
23.309.100
STEENKOLEN.
Newcastle, Mei/Juni 1918.
Er zijn weinig vrije kolen aan de markt, dientengevolge
worden voor de disponibele hoeveelheden zeer hooge prijzen
gevraagd.
Toor Gezeefde No r t h u m b er land kolen, Juli/Augustus-
levering, wordt thans 65/- genoteerd; deze prijs geldt zoowel
voor Blyth als Tyne Primes, terwijl voor tweede en derde
soort tot 60/- gevraagd wordt.
Ook naar D u r h a m Gaskolen is zeer veel navraag; de
speciale soorten vragen 50/-, eerste soorten Tyne Primes
451- en tweede soorten 351- tot 4216.
In S c hot land stegen de prijzen verder. Voor eerste
klasse Lothian wordt 55/-, voor eerste klasse Fifeshire 60/-
gevraagd; derde klasse Fifeshire noteeren van 451- tot 50/-.
Tengevolge van de groote vraag voor binnenlandsche
consumptie zijn gewasschen nootjes voor export bijna niet
verkrijgbaar. De laadturn is zoowel in Leith als Methil
zeer onzeker en een prompte expeditie kan niet worden
gegarandeerd.
METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen:
Data
ijzer
Cle,,.
No.3
Koper
Standard
I
Tin
Lood Zink
8 Juli
1918..
nons.
122.-!-
340.-1-
30.101-
52.-1-
1
,,
1918..
nom.
110.-/-
332.-1-
30.10/-
52.-/-
6 Juli
1917..
no,,,.
130.-/-
245.17/6
30.10/-
-.-/-
7 Juli
1916..
noni.
91.-/-
173.-1-
27.17/6
44.-1-
20 Juli
1914..
51/4
61.-1-
145.15/-
19.-!-
21.10/-
BANKA-TIN.
In Nederlandsch-Indië
zijn
in Mei 1918 verkocht 25.800
pikols Bauka-tin. De opbrengst daarvan bedroeg ongeveer
f
5.800.000,-. (St.ct.)
VERKEERS WEZEN.
SCHEEPVAART
8 Juli 1918. In de afgeloopen week bleef de vrachtenmarkt
ongewijzigd.
GRAAN.
Data
Petro
grod
Londeni
Rdam
Ode,,,,
Rotte,-
dam
Au.
Kuit
Ver. Staten
San Lorenzo
Rotter-
Bruto!
Rotter.
Enge-
dom
Kanaal
dam
land
1/6
Juli
1918
–
–
–
501-
–
2251-
24129 Juni
1918
–
–
–
501-
–
2251-
217
Juli
1917
–
–
f
7,-
301-
f52,25
140/-
3/8
Juli
1916
–
–
,, 13,-
8/9
,, 110,-
15113
Juli
1914
lid.
7/3
1/11
1
14
1f11’/4
12!-
121-
KOLEN.
Cardiff
Oostk. Engeland
1
Bar-
Port
Plato Rotte,- 1 Gothen-
Dato
1
t
LoI
deaux
Genua
Si
oa’
Rivier dam
burg
116Juli 1918
691-
101/3
200/- 120/-
–
Kr.190
24/29 Juni1918
69/-
101/3
2001-
1201-
–
190
217
Juli 1917
69/-
101/3
150/-
1101-
–
,,
190
3/8
Juli 1916
34/-
721-
90/-
451-
f
6,50
,,33.50
Juli 1914
fr
7,-
71-
7/3
1416
312
4/-
DIVERSEN.
Bombag Birma
Vladico-
Chili
Data
West
West
stork
West
Europa
Europa
Weit
Europa (d. w.)
(rijst)
Europa (salpeter)
1/6
Juli
1918 ……
275/-
5001-
–
1851-
24/29 Juni
1918 ……
275!-
5001-
–
1851-
2/7
Juli
1917 ……
350/-
.
4501-
–
180/-
3/8
Juli
1916 ……
92/6
..
145/-
–
1401-
Juli
1914 …….
14/6
.
16/3
25/-
22/3
10 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
627
DE TWENTSCHE BANK
Amsterdam – Rotterdam – ‘s-Gravenhage – Utrecht
Maandstaat
op 30
Juni 1918
DEBET
Aandeelhouders nog te storten
……………………….
f
1.784.700,-
Deelneming in de firma’s:
B. W. BLIJDENSTEÏN
&
Co., te Londen
B. W. BLIJDENSTEIN Jr., te Enschede
LEDEBOER
&
Co., te Almelo, f7.892.187,50, waarvan in’
geld
gestort
………………………. . ………..
,,
6.342.187,50
Deelneming in bevriende Bankinstellingen f4.548.148,60,waarvan
in
geld
gestort
………………………………..
,,
3.077.648,60
f
11.204.536,10
Fondsen van Aandeelhouders
te Amsterdam, Rotterdam, ‘s-Gravenhage en Utrecht
. . .
31.244.100,-
Fondsen
door ons gedeponeerd voor rekening van bevriende
instellingen ………………………………….
.
,,
4.020.500,-
Kassa,
Wissels
en
Coupons
…………………………
,,
53.971.828,484
Nederlandsche
Staatsleeningen
………………………..
676.971,56
Nederlandsche Schatkistbiljetten en Schatkistpromessen
…
Daggeldleeningen
……………………
40.225.983,45
,,
3.800.000,-
Saldo’s bij Bankiers:
beschikbaar voor
eigen
gebruik …………………..’
f
2.310.642,46
voor
rekening
van
derden
……………………….
,, 16.772.487,58
gereserveerd voor geopende credieten
………………..
,,
3.228.507,08
f
22.311.637,12′
Prolongatiën
gegeven
………………………..,
……
S
8.193.875,
Eigen
Fondsen en
Syndicaten
………………….’
3.352.520,25
Credietvereeniging
………………………………..
f
24.785.856,905′
Af:
loopende
Promessen …………………………….
,,
2.200.000.-
22.585.856,90k
Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en Saldo’s Rek. Crt
f
33.800.976,54
Af:
loopende
Promesseu ……………………….
,,
2.045.000,-
31.755.976,54
Voorschotten
op
Consignatiën
………………………..
,,
394.640,67
Gebouwen
en
Safe
Deposit. …………………………….
2.727.825,864
Totaal
……
f
236.466.251,943′
CREDIT
1(aitaal ………………………………………….
f
21.952.000,-
Reservefondsen ………….
………………………… ..8.199.877,—
Waarborgfonds Oredietvereeniging ……………………..
3.009.622,50
Resèrve Credietvereeniging ………………………..
…
2.662.066,18
Zieken- en Pensioenfondsen …………………………
Aandeelhouders voor gedeponeerde fondsen
als waarborg voor 90 pOt. storting op aandeelen B
. . . f
1.784.700,-
in Leendepôt …………………………………… ,, .33.479.900,-
Deposito’s
…………………………………………
Prodongatie-Deposito
Saldo te ontvangen en te leveren fondsen………………
Saldo’s in Rekening-Courant …….
……………………. ,, 77.620.874,83
voor gelden in het Buitenland. . ,, 16.772.487,58
Credietvereeniging …… . ….. 9.502.117,12
Te betalen Wissels
………………………………..
Diverse Rekeningen ………………………………..
f
35.823.565,68
11
244 .873,283′
35.264.600,-
47.845. 355,944
3.163.855,39
933.378,46k
,,103. 895.479,53
7.254.326,95
2,040.816,70
Totaal
‘
……f236.466.251,9434
11
628
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Juli 1918
De N.V. Nederlandsche Huistelefoon-Madschappli
ROTTERDAM.
‘s-GRAVENHAGE
GRONINGÈN.
Telefoon 3600
Telefoon H 280, 300
Telefoon 1555
levert uit voorraad
TELEFOON-, SCHËL-, ELECTR. (LOk-INSTALLATIES,
etc.,
in huur en koop.
Herstelt en onderhoudt onder garantie
4
00k
alle niet door haar uitgevoerde installaties.
PROSPECTUS GRATIS.
NEDERLANDSCHE GRONDBRIEFBANK
–
HEERENGRACHT 495, AMSTERDAM
tegen
5
pC t. 0 bi igatien (Grondbrieven)
Berkoers
Gecertificeerd door de Centrale Tru5t-Compa
g
nie
Verkrijgbaar in atukken van
f
2500,—,
f 1000,—,-f 500,— en f100,-
op elk
goed
effectenkantôor
GEBROEDERS C-,H , ABOT
1
ROTTERDAM -.
KASSIERS en
MAKELAARS in ASSURANTIËN
Deposito’s.
Rekening-Courant. – Franc’ Chèque-Rekening.
Aan- en Verkoop van Wissels op het Buitenland. – Aan- en Ver-
koop van Fondsen. – Bewaarneming en Administratié van Effecten.
1
Oorlogs-; Tran8port-, Casco-, Brand-, Diefstal e. a. verzekeringen
van eiken aard. –
KONINKLIJKE
HOLLANDSCHE
LLOYD
AMSTERDAM
Geregelde
Passagiers- en Vrachtdienst
met nieuwe, moderne
post- stoomschepen
TUSSCH EN
AMSTERDAM
EN
ZUID-AMERIKA
VIA
• NEW YORK
UNIE BANK
voor
Nederland en Koloniën
AMSTERDAM
Agentachappen in Indië:
BATAVIA, SOERABAVA,
BAN DOEN 0,
MEDAN
EN WELTEVREDEN
Agentechap in Nederland:
TILBURG
–
Javasche Cultur Intschappli
–
gevestigd te AMSTERDAM
Maatsdhappelijk Kapitaal
(geheel geplaatt)
/ 5.000.000,-
Statut.ire Reserve
(sub 31 Dec. 1916)
.
. .
‘ 800.000,
• – UITGIFTE van
2500 6 PCt. Obligatie
“”n
elk groot 11000,—
•
De ondergeteekende bericht, dat zij op
–
VRIJDAG 12 JULI 1918
tot des namiddags 4 uur
inschrijvinen zal aannemen op bovengenoemde
2500 Obligatiën,
tot den koers van
100 pCt.
bij hare kantoren te AMSTERDAM en
‘s-GRAVENHAGE, waar prospectussen en inschrijvingsbiljetten
verkrijgbaar zijn.
NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK
AMSTERAM, 8 Juli 1918.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
Wm H. MULLER
&
Co.
REEDERS EN KOOPLIEDEN
HOOFDKANTOOR
‘s-GRAVENHAGE
HOLLAND-AMERIKA L1JN
GEREGELDE AFVAARTEN TUSSCHEN
ROTTERDAM en NEW YORK, BOSTON, PHILADELPHIA,
BALTIMORE, NEWPORT NEWS, NORFOLK, SAVANNAH,
NEW ORLEANS, CUBA, MEXICO en
NEW
YORK—JAVA.
Voor inlichtingen wende men zich tot de
HOLLAND-AMERIKA LIJN, WILHELMINAKADE, ROTTERDAM
Scheepvaart- en Steenkolen-Maatschappij
–
Rotterdam
Filialen: AMSTERDAM –
IJMUIDEN
–
LEEUWARDEN
–
HARLINGEN
ENGELSCHE STEENKOLEN
GEREGELDE LIJNEN VICE-VERSA:
ROTTERDAM
–
LONDON;
ROTTERDAM
–
HULL/GOOLE;
ROTTERDAM
–
NEWCASTLE;
ROTTERDAM
–
LEITH
UTRECHT
_
POSTBUS 40
R. S. STOKYIS
&
ZONEN Ltd
–
ROTTERDAÎ
EENIGE FABRIKANTEN
VAN DE UTRECHTSCHE
FIJNE TAFELMOSTERD
‘
J
P. Cbs
&
Loombruggen
–
–
Groote voorraden van artikelen op industriëel gebied
LEIDEN
Opgericht
1
Mei
1766
Tel.
Intercomm.
370
Telegr.-Adres:CLOS
De Erven de Wed. J. van Nelle
Sajetten en Wollen
ROTTERDAM
Garens voor Hand-
Tabaks-
en
Sigarenfabrieken
en Machinebreien
Koffiebranderij
–
Theehandel
)Ô JULI 19il
3Ë1AARGANC No. 132
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
LMO 1610
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
BLAAUWHOEDENVEEM – VRIESSEVEEM
AMSTERDAM
ROTTERDAM
ANTWERPEN
EXPEDITEURS
MAATSCHAPPELIJK
KAPITAAL:
f10.000.000,-
EXPEDITIE
IN-
EJ
UITKLARINC
ASSURANTIE
RESERVE –
FONDSEN:
f 1.639.297,151
RUBBER –
ETABLISSEMENT
KINA – ETABLTSSEMENT
PAKHUIS EN SILO-GEBOUW ,,ST. JOB”, ROTTERDAM
BEÊEDIGDE WEGERS EN METERS
–
BEWARING
VAN
KOOPMANSGOEDEREN
TEGEN
UITGIFTE
VAN
,,CEDULLEN
AAN
TOONDER”
WELKE LEVERBAAR EN BELEENBAAR ZIJN
MODERNE KOEL EN VRIESINRICHTINGEN
TE AMSTERDAM EN ROTTERDAM VOOR HET OP LAGE
TEMPERATUREN BEWAREN VAN AAN SPOEDIG BEDERF ONDERITEVICIE LEVENSMIDDELEN EN }TANDELSWAREN.
CORRESPONDENTEN:
TE LONDEN: BRITISH BLAAUWHOEDENVEEM, LTD., 1 MINCING LANE, E.C.
BIJKANTOOR TE LIVERPOOL.
IN NED. INDIË: ,,HET INDISCHE VEÈM” EN ,,DE SCHEEPSAGENTUUR”, BATAVIA, ENZ.
MOTOR LOCOMOTIEVEN
TRANSPORTWAGENS
VOOR
ALLE DOELEINDEN
AANLEG VAN
FABRIEKSSPOOR
ir
–
SPQORWECMATERIEEL
–
11
DIRKZWAGER’s SCHEEPSAGENTUUR
MAASSLUIS EN HOÉK VAN HQLLAND
Belasten zich met het rapporteercn van schepen en het
behandelen van scheepszaken op den Nieuwen Waterweg
NIEUWE BERGING-MAATSCHAPPIJ
MAASSLUIS
Contracteeren voor het bergen van gezonken schepen
en
ladingen, op de rivieren en buitengaats; belasten zich met
het instellen van duikeronderzoek, enz. enz.
NEDERLXNDSCH
–
TRAT*JSATLNTISCHE
HYPOTIIEEKISANK. TE AMSTERDAM
.’/ERKT IN CANADA
MET
EIGEN Ç.ANTOREN
DITTECTIE:J.NEES TE AMSTERDAM. LDP000LEEVER FORTUYN TE WIN NIPEG
5en 6°/s IAN1)1IS’F)N
INSTUKIÇEN VAN
t!
100 0.
5 00._EN fioo._
AFGIFTE TEGEN BEUP-5KOE115
ROTTERDAM. Zuidbiaak 56
MAR)”N”k. & Co
,
s BANK ‘a-GRAVENHAGE, Kneuterdijk 13
KAPITAAL f 8.000.000,- VOLGESTORT
Directie: P. J. VAN
OMMEREN,
Jhr. D. F. REUCHLIN, S. S.
BOSMAN JR.
..Raad van Commissarissen: Mr. J. A. LOEFF,J.
RUPPERDA
WIERDSMA, A. C. MEES en Mr. A. J. MARX
NIJGH & VAN DITMAR’S BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ, ROTTERDAM