30 JANUARI 1089
AUTEURSRECHT
VOORBEHOUDEN.
Economisch~Statistische
Beri*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIÈN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
14
E
JAARGANG
WOENSDAG 30 JANUARI 1929
No. 683
1
INHOUD
Blz.
DE SUIKERHAEI)EL
IN 1928
door
A. W. Vols ……..100
De Herziening der Locale Telefoontarieven door
Mr. P.
G
. Knibbe ………………………. ……….
102
Finsche Scheepvaart-subsidies door
C.
Verrney ……105
Recht en billijkheid bij schaderegeling in de Ongevallen-
verzekering door
Dr. C. M. Mol
met Naschrift door
Mr. B. Kist
………………………………107
Ongevallenverzekeringspolissen door
Jhr. Mr. H. Smis-
saert
met Naschrift door
Mr. B. Kist …………..
109
De Indische middelen over October
1928 …………110
AANTEEKENINOEN:
De beteekenis van den rentestand voor het bedrijfs-
leven ……… ..
……………………. ….111
Administratie, en trustkantoren in Nederland….
112
Indexcijfers van groot. en kleinhandeisprijzen in
Nederk-Indië
……………………………
112
BOEKAANKONDJOINGEN:
Strukturwandlungen der Deutschen Volkswirl schaft,
Uitg. Verein. f. staatsw. Fortbildung ……….113
£dAANDOIJFERS:
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank …………113
Posterijen, Telegrafie en Telefonie …………..
114
Postchque en Girodienst …………
…………. 114
Productie der Steenkolen-, Bruinkolen- en Zoutmijnen 114
Overzicht van de Indische middelen …………114
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….115-122
Geidkoersen,
Bankstaten,
Goederenhandel. Wisselkoersen.
Effectenbeurzen.
Verkeerswezen.
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN. Algemeen Secretwri8: Mr. Q.
J.
Terpstra.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE
VAN ADVIES:
Prof, Mr, D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. von
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco;
Prof. Dr. N. J. Polok; Mr. Dr. L. F. 11. Regout; Dr. E.
van Weldercn Baron Rengers;
Prof.
Mr. H. R. Ribbius;
Jan Schilthuis; Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. Al. Verrijn Stuart.
Assistent-Redacteur: H. Al. H. A. van der Valk
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.
Abonnementsprijs voor het weekblad franco P. P. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën.
f
23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad grati8
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abon.né’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aan geteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaotweg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh d van Ditmar’s Uitgever8-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro-
reken’ing No. 6729.
29
JANUARI
1929.
De vaste houding van den dollarkoers bleef niet
zonder invloed op de stemming voor particulier dis-
conto. Ook de nadei-ende maandswisseling maakte, dat
geidgevers meer terughoudend werden. De rioteering
liep dan ook langzaam op; geopend op ca. 4 pOt., werd
aan het einde der week voor
49e
en
4Yi
pOt. verhan-
deld. Overigens kwam er niet veel verandering in de
geidmarkt. Cailgeid bleef voor 2% â 3 pOt. vei-krijg-
baar; de prolorigatierente noteerde
4½ k
4% pOt.
* *
*
Op den week-staat vail De Nederlandsehe Bank
geeft de post bi.nnenlandsche wissels een verminde-
1-ing van
f ‘7,1
millioen te zien. l)e beleeningen blij-
ken met
f
1,5 millioen te zijn afgenomen.
De goudvoorraad der Bank blijft op dezelfde hoog-
te. De zilvervoorraacl vermeercierde met
f
600.000. :De
post papier op het buitenland vertoont een teruggang
van
f
2,3 mil1ion, terwijl’ de diverse rekeningen op
de actiefzijde der balans een stijging van
f1,1
mii-
l’oen te. aanschouwen geven.
De biljettencirculatie .daaide met
f
6,2 rnili:ioen.
Het tegoed van het Rijk liep met
f 1
millioen terug.
De rekening-courant-saldi, van anderen blijken met
f
2,3 millioen te zijn afgenomen. Het beschikbaar me-
talaldo klom met
f
4,4 millioen. Het dekkingsper-
centage bedraagt ruim 55.
* *
*
De wisselmarkt was vast voor Dollars en iets flau-
‘er voor de meeste andere wissels. In de noteer.ing
voor Dollars kwam echter geen verandering, daar,
oor zoover noodig, door de Nederlandsche Bank
werd afgegeven om een overschrijding van het goud-
punt te voorkomen. Ponden daalden van 12,09?/ tot
‘12,09
1
/n â % en Marken liepen terug van 59,28 tot
59,24. Madrid bleef ook deze week onveranderd. De
koers wordt geheel vanu:it Spanje geregeld.
LONDEN,
28
JANUARI
1929.
De geldschaarschte deed zich eerst tegen het mid-
den van verleden week gevoelen, ni. op Woensdag en
IDouderdag, toen de banken belastingbetalingen voor
hunne klanten ui tvoerden. Ook eenige andere groote
betalingen van specialen aard hadden verleden week
plaats, zoodat over het algemeen de vraag naar geld
levendig was.
Disconto werd sterk beïnvloed door eene onttrelc-
king van 1 millioen pond goud aan de Bank voor
New York, terwijl tevens een groot deel van het goud,
dat Dinsdag uit Zuid-Afrika in de mark
–
t was, voor
New Yorkehe rekening werd aangekocht. i.)e Dollar-
koers blijft echter zeer duur, 4,84
15
/ie,
zoodat de ruim
£800.000 goud, die morgen ‘van de Kaap in de markt
komen
;
zeer waarschijnlijk ook weder naar New York
verscheept zullen worden.
De diseontokoers liep onder den invloed van een en
ander tot 47me—% op met tendens naar het hoogere
cijfer.
IOP
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30
Januari 1929
DE SUIKERHANDEL IN 1928.
Nagenoeg. het geheele jaar 1928 gaf een trage sui
kermarkt te zien met, bij kleine fluctuaties, lang-
zaam afbrokkelende prijzen. Het besluit van de Cu
baansche Regeering, om den in het begin van het jaa
binnenkomeuden oogst tot 4 millioen bus te b
e
p
er
!
ken – tegen
434
millioen in 1927 en 4.900.000 ton
itt
1926 – had menigeen beter doen verwachte
maar een ruim 500.000 tons grootere Javaoogst eii
tegenvallende consumptie in Amerika hebben het vaii
de beperkingsmaatregelen op Cuba verwachte gunsti
ge effect op suikerprijzen geneutraliseerd. Toch i
het onjuist, om. te beweren, dat de gedecreteerde ver
mindêring van den Cuba-oogst
geen
resultaat gehad heeft, aangezien zonder deze beperking de daling dei
suikerprijzen stellig veel vroeger was ingetreden eii
scherper geweest zou zijn. Intusschen heeft cle Cubaan’-
she Suiker-Commissie besloten, de productie van de
nieuwen oogst geheel vrij te laten, nadat hare po
t
–
gingen, om de médewerking van andere suikerprodu’-
ceerende landen te verkrijgen ten opzichte van oogsj
beperking bij verschillende groote proclu.ceiiteu, zon
der succes gebleven waren. De Regeeringsbemoeieni
betreffende de grootte van den Ouba-oogst heeft zich
over drie oogstjaren uitgestrekt en de oogst zal iii
Ilet vervolg weer slechts aan de
rtatuurljice
wetten on’-
derworpen zijn. Alleen werd voor liet nieuwe jaal-
nog de restrictie gemaakt, dat de fabrieken niet v66i
1 3anuari de nieuwe campagne openen.
Een factor van groote onzekerheid waren de be
sluiten van de Cubaansche Export-Corporation, die
door de Suiker-Commissie was ingesteld, om den
verkoop en export te regelen naar de verschillende
landen. Aanvankelijk waren 3.050.000 tons plus eed
restant van 250.000 tons uit den ouden oogst bestemd
voor de Vereenigde Staten, 600:000 tons voor anderè
landen, 150.000 tons voor de consumptie op Ouba,
terwijl 200.000 toils in reserve gehouden werden, te
einde te dienen voor export naar de Ver. Staten of
naar andere landen, al naar gelang de behoefte dit
wenscheljk maakte. Geleidelijk werd niet alleen het
allergrootste deel van de reserve van 200.000 tons, maai
ook nog een gedeelte van het voor de Ver. Staten be-
stemde kwantum naar ,,andere landen” verkocht,
waartoe einde Augustus een Regeeringsbesluit machd
tiging gaf, onidat het suikerverbruik in de Ver. Sta
1
ten beneden de verwachtingen bleef. Dit extra aan
1
bod van Cubasuiker had een deprimeerenden invloed
op de andere markten. Toen dan nog groote posteli
Javasuiker tot concurreerende prijzen in Europa werf
den aangeboden en op de New-Yorksche termijnrnark%
gearbitreerd, bereikte de suikermarkt i.n Septembei
een sedert jaren ongekend laag peil, dat met kleiné
prijsfluctuaties tot aan het einde van liet jaar gel
handhaafd bleef.
De Euro pesche Bietsuikeroogst
heeft betrekkelijk
weinig invloed gehad op den loop der prijzen. Bij een
voorafgaanden oogst van 8.040.119 tons en een en.
5 pOt. grooteren aanplant luidde F. 0. Licht’s eersté
raming in het begin van October 1.807.000 tous.
Deze werd geleidelijk verhoogd tot 8.097.000 tons be-
gin December, terwijl de laatste raming, omvattend
8.247.000 tons, pas begin Januari beken.d werd. Dé
specificatie, vergeleken met de twee voorafgaande
jaren, is als iolgt:
192811929
192711928
192611927
Metr. tons Metr; tons Metr. tons
Duitschiand ……..
1.785.000
1.664.766
1.657.088
Tejecho Slowakije
1.050.000
1.239.155′
1.031.489
Oostenrijk ……….
110.000
110.004
79.686
Hongarije ……….
210.000
186.701
175.086
Frankrijk ……….
830.000
863.205
705.126
België …………..
265.000
273.113
233.421
Nederland ……….
310.000
‘
259.964
286.125
Denemarken ……..
‘
165.000
142.800
150.000
Zweden …………
‘160.000
145.335
20.871
Polen ……………
740.000
566.961
562.790
Italië …………..
380.000
284.276
313.738
Spanje…………..
238.000
259.964
245.000
Brittannië ……….
245.000
228.910
187.000
Andere landen ……
329.000
313.579
294.860
Tot. Europa z. Rusland
6.867.0
538.733
5.942.280
Rusland …………
1.380.000
1.501.986
983.000
Totaal Europa ……
8.247.000
8.040.719
6.925.280
l)e .1 ii cle verschillende Europeesche landen toege-
paste protectie van Regeeringswege en door onder-
linge afspraken van de fabi-ieken maakt eene ver-
mindering van den uitzaai zelfs hij de heerschencie
lige prijzen onwaarschijnlijk.
De consumptie in Europa bedroeg volgens F. 0.
Licht – uitgedrukt iii ruwsuiker en in metrieke
tons – van September t.m. Augustus 9.768.303 tons
tegen 8.844.067 tons in 1926/’27 en 8.798.302 in
1925f’26, toonde dus eene zeer verblijdende toeneming.
Daarentegen bedragen dezelfde çijfers voor ‘Noord-
Amerika slechts 6.797.000 tons tegen 7.034.000 tons
en 7.1.69.000 tons, waaronder de Ver. Staten met
5.832.000 tons tegen 6.100.000 tons en 6.288.000 tons
voorkomen. Volgens Willett & Cray
zijn
de ‘erbruiks-
cijfexs, in de Ver. Staten in long tons (1016 Kus) en
verdeeld over de laatste drie
kalender jaren,
uitge-
drukt in geraffineerd; voor 1928: 5.542.636 tons,
1927: 5.207.050 tons en 1926: 5.671.335 tons. In de
laatste maanden van het jaar gaf de verbruikssta-
tstiek in Amerika dan ook eene aanzienlijke toene-
niing te zien.
Voor het grootste Europeesche verbruiksiand –
Engeland –
maakt Czarnikow de volgende statistiek
bekend:
1928
1927
1926
Ruwsuiker ……..
1.710.175 1.176.918 1.066.128
Import Geraffineerd ……
221.745 468.716 698.949
Export
Ruwsuiker……..
923
1.999
1.212
Geraffineerd ……
84.563 88.373 80.235
Ruwsuiker ….
1.239.657 138.648 143.959
Geraff. Buiteni.
219.628 522.312 696.348
Consumptie
,,
Binnenl. *
336.423 880.040 788.022
In Ruws. uitged.
1.851.313 1.681.235 1.776.766
*) Dit kleinere consumptiecijfer wordt verklaard, doordat
raffinadeursna
25
April niet meer in entrepôt geraffineerd
hebben.
Einde April werden de invoerrechten in Engeland
gewijzigd, teneinde den import van ruwe suiker te
bevoordeelen – vooral ruwsuiker uit de koloniën en
van eigen fabrieken. I{et invoerrecht op ruwe suiker
basis 96
1
werd met Sh. 21- per Cwt. verlaagd en van
1012 per Cwt. gebracht op 81134, terwijl de rechten op
geraffineerde en witte suiker ongewijzigd 1118 ble-
ven. Dit heteekent tevens eene nieuwe protectie van de i-affinadeiijen in Engeland tegen de concurrentie
van witte suiker van het Continent, waarbij Holland
een groote rol speelde, en van Java.
Op. 1 Ocotber werd in Londen een termijnmarkt
voor ruwsuiker geopend, waar de
prijzen
voor biet-
suiker genoteerd werden basis
880
analyse per Cwt.
fob. Continentale havens. Zooals reeds vermeld, werd de suikermarkt in 1928
hoofdzakelijk heheerseht door liet aanbod uit Cuba en Java.
De Cuba-oogst werd, als volgt, verkocht:
600.000 tons bestemd voor andere landen dan de
Vereenigde Staten.
377.000
tons tot
2.38
dc.
á 2.40
dc. fob. naar Europa
208.000
,,
,,
2.38
dc.
,,
,,
,,
15.000
2.41
dc.
,,
,,
Ver. Staten
200.000 tons reserve:
44.500
tons naar Europa
5.500
,,
py
,
Ver. Staten.
6.000
tot
2.647
dc. fob. naar Ver. Staten
44.400
2.647
dc.
,,
,, Europa
34.000
,, 2.71
dc.,,
11
16.000
,,
,,
2.71
dc.,,,, Ver. Staten
50.000
,,
,, –
2.545
dc.,,
en van de 3.050.000 tons (plus 250.000, tons oude
,
oogst) voör de Ver. Staten 300.000 tons tot 2.34 d.c.
fob. Cuba naar Europa – hoofdzakelijk aan Engel-
sche raffinadeurs.
th…
30 Januari 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
De Oubasuiker werd naar de volgende landen ver-
selieep t:
1928
1927
1926
tons
tons
tons
Ver.
Staten
……..
2.861.125 3.213.277 3.713.840
Europa
…………
1.042.622
756.274
603.567
Canada
…………
49.854 56.995
105.903
Verre Oosten
14.017
102.818
241.631
Andere landen
2.653 2.478
L838
3.970.271
4.131.842
4.886.779
waarbij vooral de toeneming van de afschepingen
naar Europa opvalt.
De prijsloop voor Spot Oentrifugals te New York
was als volgt:
Laagste Hoogste noteering
Januari …….
4.33
4.65
Februari
4.14
4.40
Maart ……..
4.36
4.65
April ……..
4.33
4.65
Mei………..
4.40
4.52
Juni ……….
4.21
4.52
Juli
………..
4.02
4.36
Augustus……
4.02
4.27
September
3.80
4.11
October
3.83
3.96
November ….
3.77
3.96
December ….
3.83
3.96
Op
Java
ondervonden producenten met den ver-
koop van den oogst moeilijkheden – niet, dat er
koopers tot marktwaarde ontbraken, maar de produ-
centen, verwend door de verkoopen naar het afzet-
gebied in het Oosten tot prijzen hoven Europeesche
pariteit, konden lang niet besluiten, om in Europa
tegen Ouha- en Bietsuiker te concurreeren. Bij een
Java-oogst die ca. 20 pOt. grooter was clan de voor-afgaande, waarvan ook reeds een gedeelte in Europa
ondergebracht moest worden, was dit eene kortzich-
tige politiek. 1-let resultaat was, dat reeds in Juli
groote hoeveelheden onverkochte suiker door de f a-
brieken opgeslagen moesten worden en het spook bo-
ven de markt bleef hangen, om met een grooten on-
verkochten voorraad de nieuwe campagne 1929 te
moeten ingaan. Einde September – toen
prijzen
aan-
zienlijk gedaald waren – kwamen de leiders der ver-
eenigde Javaplanters tot inzicht en sloten twee
groote transacties af tot par.ite.it
van de Europeesche
marktwaarde. De eerste transactie betrof 1.00.000 tans
witte sui]cer, waarvan koopers waren eene combinatie
in Nederland en de tweede verkoop omvatte 120.000
tons suiker No. 12114 en No. 16120 aan een exporteur
op Java. Dit waren de grootste transacties in Java-
suiker, die de handel tot dusver gekend heeft. Ten
einde de markten in het Oosten niet onnoodig te
drukken, werd bij deze contracten door de verkoopers
– de V.I.S.P. – voor het eerst het principe gehul-
digd, om de verlaagde prijzen alleen geldig te doen
zijn voor verschepingen bewesten Suez. Deze bepa-
ling, die vanaf dien datum oolc bij verdere belang-
rijke verkoopen werd toegepast, beantwoordde in cle
practijk ten volle aan het doel van verkoopers, p1. een
uitweg te vinden voor het surplus der Javaproduetie
op markten, waar door goedkooper vervoer de dich-
terbij gelegen Europeesche bietsuilcer eu Oubasuiker
een voorsprong hebben, zonder tegelijkertijd de prij-
zen
0
1
)
het afzetgebied in het Oosten nadeelig te be-
invloeden. Aanvankelijk kwamen stemmen onder de
koopers in de Oostelijke landen hiertegen in verzet,
doch daardoor behoeven Java-verkoopers zich niet te
laten intimideeren. Zoolang Java ervoor zorgt, dat
de prijs in het Oosten beneden de im.portpariteit van
Europeesche bietsuiker blijft, zal men daar Javasui-
ker blijven koopen.
Bij het begin van het jaar waren van den Java-
oogst slechts circa 400.000 tons verkocht, die reeds
in liet najaar 1926 op basis van
.f
18 tot
f
1.8% per
100 lG voor witte suiker (No. 25 en honger) afge-
sloten waren. Biedingen door exporteurs :tn dcii loop
van 1927 uitgebracht tot
f
15 en
f
15% werden ge-
weigerd, totdat in Februari 1928 l)elangrijke verkoo-
pen plaats vonden tot
f
14 voor No. 16 en honger en
f
15 voor No. 25 en hooger. Met verkoopen op deze
basis kon in Maart worden doorgegaan, totdat de totale
verkoopen van do V.I.S.P. einde Maart ongeveer 1 mii-
lioen tons bedroeen. Daarna werd heel weinig meer
verkocht, doordat de geleidelijke verlaging der verkoop-
limite van de V.I.S.P. telkens te laat kwam, totdat in
Juli het een en ander afgedaan werd tot
f
13 en
f
1234
voor No. 16 en hooger en
f
1334 voor No. 25 en hon-
ger. Midden September was pas de helft van dan
oogst verkocht en lagen groote kwantiteiten onver-
kocht op Java opgeslagen. Toen kwamen de hierbo-
ven reeds vermelde groote verkoopen tot stand van
100.000 tons No. 25 en hooger tot
f
13/ voor ver-
seheping naar Oostelijke landen en
f
12 voor afscheep
jewesten Suez en van 120.000 tons tot
.f
9% voor No.
1.2114 en
f 1.0
voor No. 16120 uitsluitend voor ver-
scheping naar het Westen. Daarna werden verdere
belangrijke partijen afgedaan, waarbij de optie voor
‘erseheping bewesten Suez tot
f
12% voor No. 25 en
hooger kon worden verhoogd. Midden December ver-
kochten. de V.I.S.P. dan aan een exporteur het ge-
heele nog onverkoehte restant van ca. 275.000 tons
No. 25 en hooger tot den gereduceeren. prijs van
f
1234 voor het Oosten met de optie van een ge-
deelte daarvan tot
f
11 voor afseheep bewesten Suez.
De kooper van dit groote kwantum kon onmid dcl-
lijk het grootste gedeelte van den inkoop tot prijzen
tussehen
f
1.3 en
f
13% op Java herverkoopen, ter-
wijl het jaar sloot op een locoprjs van
f
13%.
In October vonden de eerste verkoopen door de
T.I.S.P. van suiker uit den oogst 1929 plaats tot
f
1334 zonder restrictie en
f
12% voor afscheep uit-
sluitend naar het Westen van Suez. Verdere afdoe-
ningen op deze basis en tot
f
1234 voor No. 16 en hoo-
ger zonder restrietie volgden, terwijl in het begin van
November een verkoop gerapporteerd werd aan een
der groote exporteurs van 200.000 fons voor afscheep
naar het Westen tot
f 1034
voor No. 12114 (125.000
tans) en
f
10% voor No. 16120 (75.000 tons). De to-
tale verkoopen uit oogst 1929 bedroegen aan het einde
van het jaar ongeveer 330.000 tons.
De Java-oogst 1928 heeft volgens taxatie van het
Archief van de Suikerindustrie in Ned.-Indië het
recordeijfer van 2.922.000 tons (van 1000 KG.) op-
gebracht,
zijnde
ruim 22 pOt. meer dan de oogst 1927
van 2.379.000 tons. Het rendement bedroeg 172 pieols
per bouw tegen 147% en 126.7 in de beide vooraf-
gaande jaren. De aanplant voor 1.930 is 134 pOt. groo-
ter dan de laatste; daarvoor werd wederom in
hoofdzaak de rietsoort P. 0. J. 2878 gebruikt, die in
het laatste jaar de oorzaak van het hooge rendement
geweest is. Aangezien de weersgesteldheid voor den
laatsten oogst zeer gunstig was, mag voor 1929 een
oogst verwacht worden ongeveer gelijk aan zijn voor-
ganger.
De verschepingen van Javasuiker van Januari t.rn. December hebben in de afgeloopen drie jaren bedra-
gen in tans van 1000 KG.: –
1928
1927
1928
Nederland
&
v.o
………
11.243
35.446
54
Groot Brittannië ……..
12.106 10.565
–
Frankrijk
…………..
75.275
86.223
700
Duitschland
…………
14.360
29.429
10
België ………………
10.242 6.048 300
Noorwegen…………..
56
–
–
italië
………………
813 306
–
Griekenland
…………
4.369 7.130
–
Malta ………………
305
–
–
Algiers
…………….
508
–
–
Ver.
Staten
…………
1.541
203
–
Port-Saïd v.o .
……….
212.094
46.652
5.900
Totaal bewesten Suez 342.912
172.002
6.964
Britsch-Indië
……….
1.083.394 625.765 734.173
.Japan
…………….
273.278
397.538
445.697
China………………
314.708 163.403 158.873
Hongkong …………..
248.430
178.058
194.956
Singapore …………..
105.723
64.795
–
80.422
Aden
………………
.15.961
9.985 3.119
102
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Januari 1929
Penang……………..
22.593
16.055
21.304
Saigon…………….
7.448
4.397
1.949
Dairen …………….
374
164
4.092
Zanzibar …………..
1.333
2.308
200
Arabië …………….
1.816
– 531
Siam ……………….
34.687
23.717
32.247
Britsch-Borneo……….
258
.50
Philippijnen …………
872
143
Wiadiwostock ……….
2.134
4.979
.2.860
Australië …………..
390
206
178
Nieuw Zeeland ……..
42.941
17.166
100
Div. landen, waarvan de
specificatie over Dec.
nog niet bekend is…. 10.414
Totaal ……………
2.509.666
1.680.711
1.687.652
Ook in het nieuwe jaar zal’veer eeii aanzienlijk
kwantum Javasuiker in Europa verbruikt moeteii
worden.
De wereldproductie nn suiker wordt door Willett
&
Gray voor 1928/29 geraamd op 26.536.100 tons
tegen 25.21.8.840 tons in 1927/28 (oorspronkelijke ra-
ming 24.724.000 tôns)
1):
De toeneming bedraagt vol-
gens deze cijfers 1.317.000 tons, waarbij gevoegd
dient te worden 250.000 tons meerdere opbrengst vai bietsuiker in Europa dan door W. & O-r. aangenomen
en 321.000 tons verschil in de Britsch-Indische oog-
sten, die met de stittistiek weinig te maken hebben,
6mclat de import van bu.itenlandsche suiker onafhan-
kelijk van de consumptie van de meer inferieure
eigen rietsuiker geschiedt. Hierdoor wordt de toene-
ming voor
1.928/’29
ôp 1.888.000 tons gebiacht. De
nieuwe Ouba-oogst wordt dairbij door W. & Gr. aan-
genomen met 4.900.000 tom. De verchillende ramio-
gôn van dezen oogst bollen uiteen; een opbrengst van om en bij de 5 millioen tons lijkt waarschijnlijk, doch
de verdere loop der §uikerprijzen zal o.a. wel van in-
vloed zijn op de grootte van den oogst.
Eene nieuwigheid betreffende de raming van den
wereidsuikeroogst brengt Dr. Prinsen Geerligs in
zijn artikl vaiL 17 Decembér jl. in het tijdsôhrift ,,In-
en Uitvoer” onder het hoofd ,,De Weeldsuikeroogst
na den oorlog volges ‘de kalenderjaren”. De titel
drukt reeds de bedoeling uit, nl. om cle oogsten in het
vervolg niet meer in te deelén van 1 September tot
Bi. Augustus, maa± vn 1 Jnuaii tot 31 Deceinbei.
T-Tiervoor valt veel te zeggen. Vooral lijkt het ver-
keerci, om den Java-oogst, die in Mei begint, in een
ander jaar te groepeeren dan den tégenwoordig in
Januari béginiaenden Ouba-oogst: Bij deze niéuwe
groepeering koiiit men dan ook tot ede geheôl andere
uitkomst voor cle vergelijking der verschillende jaren.
Terwijl de cijfers van Willett & Gray als volgt zijn
Sept/Aug.
1928129 1927/28 1926/21 1925/26
26.536.100 25.218.940 23.590.867 24.583.909
komt Dr. Prinsen Geerligs tot het volgende resultaat:
Jan./Dec.
1928
1927
1926
1925
25.619.000 25.688.000 24.054.000 24.090.000
Wat cle grootte der verschillende oogsten betreft,
putten beide statistici uit dezelfde bron, alleen her-
leidt Dr. P. G. terecht de cijfers van F. 0. Licht voor
de. Europeesche hietsuikeroogsten in tonnen van
1016 KG., terwijl W. & Gr. deze cijfers in 1.000 KG.
tonnen overnemen, niettegenstaande de overige lan-den in tonnen van 1016 KG. opgegeven worden. Dit
is echter van slechts geringe beteekenis, het groote
versch:ii tusschen de twee groepeeringen wordt daar-
door verklaard, dat bij Dr. P. G. de Ouha-oogst een
jaar later ingedeeld wordt dan bij W. & G-r., zoodat
de door W. & Gr. op 4.900.000 tons geraamde Cuha-
oogst
1.928/29
(tegen 4.012.000 tons het vorig jaar)
door P. G. pas in 1929 opgenomen zal worden. In elk
geval toonen de cijfers van Dr. P. G. eene meer gelei-
delijke toeneming der wereldproductie aan dan de
groepee.ring van W. & Gr. D.it bewijst met hoeveel.
reserve de cijfers van de wereldproducti.e van suiker,
met het vooiafgicande jaar vergeleken moeten worden,
daar dc suiker in (Ie verschillende wereiddoeler, in
1)
Zie
E.-S. ]3. van
19 Dec.
ji.
ljiz. 1132.
andere jaargetijden geoogst en gefabriceerd wordt.
De zichtbare voorraden bedroegen aan het einde
van het jaar:
1928 1927
1926
Tons
Tons
Tons
Duitschiand ……………..
1.227.000 989.000
993.000
Tsjecho.Slowakije
……….
690.000
846.000
611.000
Frankrijk
………………
439.000
450.000
399.000
Nederland………………
249.000
199.000
212.000
België
…………………..
221.000
183.000 137.000
Polen ……………………
420.000
293.000
291.000
V.K. Geimporteerd……….
202.000
223.000
353.000
,,
Binnenland…………
74.000 54.000
27.000
Totaal Europa..
3.522.000 3.237.000 3.023.000
V.S. Atlant. havens ……..
159.000
179.000 181.000
Cubaansche Havens ……..
125.000 218.000
70.000
Cuba (binnenland) ……….
91.000
63.000
12.000
Totaal …………..
3.897.000 3.697.000 3.286.000
Toor Duitschland, Frankrijk en Nederland is dc
voorraad op 1 December opgegeven, omdat de eind-
cijfers nog niet bekend zijn.
Bij de reserve, die handel en verbruik ten opzichte
van den aankoop van suiker gedurende het geheele
jaar betracht hebben, mag aangenomen worden, dat
de onzichtbare voorraden niet grooter zijn dan een
jaar geleden, en eerder kleiner.
Nadat de onderhandelingen tu.sschen Ouha en de
voornaamste productielanden in Europa en elders, om
tot eene inkrimping van de suikerproductie te gera-
ken, mislukt waren, werd het onderwerp der noodlij-
dende suikerindustrie aan de zorgen der Economi.-
sche Commissie van den Volkenbond toevertrouwd.
liet lijkt niet waarschijnlijk, dat ede oplossing langs
een anderen weg gevonden kan worden dan langs
dien, welke leidt naar ede afschaffing, resp. vermin-
dering der kunstmatige protedtie met als gevolg daar-
van toeneming van het suikerverbruik. Overigens is
liet niet uitgesloten, dat, alvorens men in Genève tot
een tastbaar resultaat gekomen is, hbt zal blijken, dat
de suikerproducenten niet meer noodlijdend zijn, door-
dat op de tegenwoordige lage suikerprijzen, die het verbruik bevorderen, bij wederkeerend vertrouwen
ee.ne gezonde reactie zonde kunnen volgen.
A.
V.
DE HERZIENING DER LOCALE TELEFOON.
TARIEVEN.
Het is van het hoogste belang, dat de thans aange-
slotenen bij de Rijkstelefoon zich goed rekenschap
geven van de motieven, welke door het Hoofdbestuur
der Posterijen worden aangevoerd om de voorgestelde
herziening van het locale tarief te rechtvaardigen.
I)e heei i)ijkmans van Gunst heeft in het nummer
van 21 Nov. ’28 niet ten onrechte de conclusie getroic-
ken, dat al degenen, die do theoretische grondslag van het gesprekkentari ef j ui.st achten, hoogstens kun nen
vragen het tarief per gesprek zoo laag mogelijk testel-
beu. M.a.w. dan is alle verzet nutteloos. Hoeveel even-
tueel elk gespreid moet kosten kan een buitenstaander
nooit bepalen en al zijn protesten tegen het twee of
drie cents tarief zijn. slagen in de lucht. Alleen de
dienst der P.T.T. is in staat dat bedrag vast te stellen.
Over het algemeen heeft het verzet tegen de voor-
gestelde wijzigingen zich te veel toegespitst op de
hoogte van het tarief per gesprek en te weinig aan-
dacht is gewijd aan de vraag of de theoretische moti-
veering der P.T.T. wel juist is. Als men zulks echter
wel doet, komt iaen tot verrassende resultaten. Hoofd-
punt in de voorstellen is de verandering van de maat-
staf volgens welke moet worden betaald. Tot nog toe
was de ,,aansluiting” de helasthare eenheid, thans wordt voorgesteld daarvoor in de plaats te nemen
het ,,gesprek”.
Oogenschijul.ijk cii opperviakicig bezien schijnt het
laatste rechtiaardiger. Toch is het dit geenszins. Dit
blijlct duidelijk als cie recleneering van het Hoofdbe-
stuur der P.T.T. oii de keper wordt bezien.
30 Januari 1929
ECONOMISCH-STATIS’tISCHE BERICHTEN
103
De voorstelling van zaken door het Hoofdbestuur
in
zijn
toelichtende Nota gegeven is als volgt:
,,Uet hierbedoelde vast abonementstarief, waarbij men van alle aangeslotenen op hetzelfde net een gelijk bedrag
per jaar heft – welk bedrag eenige verhooging ondergaat
telkens bij het toenemen van het getal aansluitingen op
het net met een zeker aantal – is in de toepassing het een-
voidigst, vereischt minder administratieven omslag dan
andere regelingen en valt in den smaak bij het publiek.
Daaruit mag evenwel niet worden geconcludeerd, dat het,
in het algemeen genomen, in het belang is van de tele.
foongebruikers.”
,,1-iet vast abonnemeatstarief heeft liet groote nadeel,
dat het niet met de bedrijfskosten per aansluiting, noch
met de waarde der te verleenen diensten iii voldoende mate rekening houdt. Eet is voordeelig voor de groot-gebruikers,
doch nadeelig voor degenen, die weinig spreken.” ,,Het per
aansluiting versehuldigde is niet een cenigszills zuivere
vergelding van de verleende diensten.’
Hot Hoofdbestuur merkt verder nog op:
,,E[ierdoor wordt het nemen van telefonische aansluitin-
gen door cle klein-gebruikers of dc economisch zwakkeren
tegengehouden en wordt derhalve de ontwikkeling van de
telefonie ernstig belemmerd. Deze belemmering vau den
groei van de telefoneergelegenheid benadeelt echter ook de reeds aangeslotenen, daar de gebruikswaarde van hun aan-
sluiting zou stijgen door een grootere toeneming van het
aantal aangeslotenen, waarmede zij telefonisch kunnen
spreken.”
Een ander argument van het Hoofdbestuur is nog:
de aansluitingen worden, als een gesprek toch niets
kost, vaak oneconomisch gebruikt.
,,Het gespiekkentarief evenwel werkt zuiverder dan (de
ook overwogen) klassenregeling, daar hetgeen van den ge-
bruiker wordt gevorderd, meer in overeenstemming is met de diensten, welke het telefoonbedrijf praesteert.”
Het Hoofdbestuur vat ten slotte haar betoog samen
als volgt:
,,Nu de Rijksadministratie staat voor een algemeene her-
ziening van de telefoontarieven, meent zij zich daarbij als hoofddoel te moeten stellen, de tarieven in hun toepassing
meer dan tot dusver te doen zijn een zooveel mogelijk juis-
te vergelding van de te verleenen diensten en door het zoo
matig mogelijk stellen van cle verschuldigde bedrageq, het
nemen van een telefoonaansluiting binnen het bereik te
brengen van een groot aantal personen, clie slechts weinig
gesprekken zullen aanvragen.”
Deze laatste aanhaling, deze slotsom van het gehou-
den betoog, ontledende, dient men zich allereerst af
te vragen, wat verstaan moet worden onder ,,een zoo-
veel mogelijk juiste vergelding der bewezen diensten”.
Moet hier worden gedacht aan de praestaties van den
telefoondienst bf aan het nut dat een abonnb van zijn
aansluiting heeft. Dat ten deze niet zuiver is onder-
scheiden hangt nauw samen met de geheele doelstel-
ling der administratie, waarover straks nader. Uit de
geciteerde tegenstelling: dat het bestaande vast abon-
nementstarief het groote nadeel heeft, ,,dat het niet
met- de bedrijfskosten per aansluiting,
nôch met de
waarde der te verleenen diensten
in voldoende mate
rekening houdt”, moet worden afgeleid, dat met de
woorden: ,,een zooveel mogelijk juiste vergelding van
de te verleenen diensten” gedacht moet worden aan
het nut en het voordeel, dat aangeslotenen van de
telefoon hebben. Uit andere deelen van de Nota blijkt
echter niet, dat deze gedachte consequent is doorge-
voerd, maar veel meer, dat men, niet zuiver onder-
scheidende, feitelijk beide gedachten door elkaar heen
heeft gebruikt. Dat het nut en het voordeel, dat een
abonné van zijn aansluiting heeft, mede
opzettelijk
als leiddraad is genomen ter vaststelling van de nieu-
we tarieven,- is echter volgens het voorgaande onmis-
kenbaar. Dit wordt tea overvloede bevestigd door het
betoog van den heer Mr. G. H. Dijkmans van Gunst,
welke Referendaris is bij het Hoofdbestuur der Poste-
rijen en Telegrafie, en schrijft:
,,D.w.z. men voerde
als element van tariefsbepaling het belang van -den
gebruilcer in”
(cursiveering van D. v. G.).
Bij een mondeling gegeven toelichting bleek dan
ook, dat in het
bijzonder
ten aanzien der ,,klein-ge-
bruikers” dit standpunt werd ingenomen. – Men achtte
clit standpunt echter niet in
strijd
met het principe,
dat in het algemeen de zelfkosten door de aangeslo-
tenen moeten worden vergoed. Onderzocht moet ech-
iter worden of niet het doel, dat de administratiê zich
voor oogen gesteld heeft, om nl. toch vooral maar het
aantal
aangeslotenen op te voeren, bij de herelcening
der zelfkosten niet geleid heeft tot een dusdanig groe-
)eeren der cijfers, dat dit doel bereikt Icon worden.
In welke richting bij het bepalen van de ,,zooveel
mogelijk juiste vergelding van de te verleenen dien-
sten” is gezocht, blijict trouwens onder meer nog nader
uit het slot van de laatst aangehaalde pericoop, waar-
,in als ander hoofddoel genoemd wordt, ,,door het zoo
matig mogelijk stellen van de verschuldigde bedragen,
het nemen van een telefoonaansluiting binnen het be-
reik te brengen van een groot aantal personen, die
slechts weinig gesprekken zullen aanvragen.”
Wat is nu de groote beteekenis van de breede cita-
ten? Het is deze, dat daaruit blijkt, dat de hoofdbe-
.
doeling van de voorgenomen herziening was om het
aantal aansluitingen sterk op te voeren.
Daartoe is
1
een tarief ontworpen, dat voor degenen, die zeer wei-
nig van een telefoon zuilen gebruik maken, voor wie
.
derhalve in het algemeen een telefoon weinig waarde
heeft, zeer aanlolckelijk is. M.a.w. een betrekkelijk
laag grondbedrag en een betrekkelijk hoog bedrag per
gesprek. Het spreekt toch vanzelf, dat iemand, die
gemiddeld slechts een enkele maal per dag spreekt,
zeer goedkodp uit is met een laag grondbedrag, ook al moet hij drie cent per locaal gesprek betalen. Be-
.gint hij echter reeds met een flink grondbedrag dan
komt zijn aansluiting in verband met het weinige nut
,dat hij ervan heeft, hem spoedig te duur uit, ook al
zou hij per gespreic maar één cent moeten uitgeven.
Ter nadere kenschetsing van deze doelstelling van
het Hoofdbestuur zij nog gewezen op de volgende uit-
spraken der Nota:
– ,,Met inachtneming hiervan is gestreefd naar zoo
laag mogelijke grondbedragen en een redelijke ver-
fgoeding per gespreic.” Typisch is, dat
de vergoeding
per gesprek niet zoo
laag mogelijk is genomen, maar
‘wêl het grondbedrag,
natuurlijk opdat toch maar de-
genen voor wie de telefoon weinig waarde heeft, zich
-desondanks zullen aansluiten..
Het Hoofdbestuur gaat voort als volgt:
,,De vermindering van het door weinig sprekers
‘verschuldigde is niet onaanzienlijk.”
• ,,Daarmede zal de achterstand op telefoongebied in
-Nederland (er
zijn
hier c.a. 3 telefonen per 100 in-
woners) vergeleken met Duitschland (4,2) en Zwit-
serland (5,3),. spoediger kunnen verdwijnen.” (Enge-
land heeft echter 3,3 telefonen per 100 inwoners. Met
den achterstand loopt het derhalve nogal los. K.).
Uit dit alles blijkt, dat bij het Hoofdbestuur der
Posterjen het op zichzelf zeer lofwaardige streven
heeft voorgezeten het aantal aangeslotenen
sterk op te
voeren. Psychologisch is dit zeer verklaarbaar, juist
-bij een administratie als die van de post, welke zoo-
• zeer kaufmiinnisch is georiënteerd. Evengoed als bij
elk flink zakenman zit gelukkig ook bij onze hoofd-
ambtenaren bij de telefoon het streven voor om het
bedrijf zoo sterk mogelijk uit te breiden. Het
aantal
gevoerde gesprekken is
daarbij echter helaas voor hen
niet van groot belang. Meer dan eens wordt zelfs in
de Nota over een oneconomisch gebruik van de tele-
foon geklaagd.
– Neen, als er over uitbreiding van het
bedrijf
wordt
gesproken, dan wordt gedoeld op
het aantal aangeslo-
tenen.
Dat is een
cijfer
dat spreekt tot het gemoed
onzer hoofdambtenaren. Te dien aanzien staan wij bij
eenige landen achter en die achterstand moet worden
ingehaald. Het nieuwe tarief moet daarom z66 wor-
den ingericht, dat het aantal aansluitingen er door
zal toenemen. De reeds aangesloten abonnés, voor wie
juist het aantal gesprekken, dat zij kosteloos kunnen
voeren, van zoo groot belang is, worden daarmede
achtergesteld bij de nieuw te werven aansluitingen.
104
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Januari 192
Geen wonder, dat de reeds aaiges1otenen zoo luide en
krachtig protesteeren tegen dit in onjuiste richting
gaande commercieele streven der administratie. Het
doel moet toch immers niet alleen zijn om de telefoon
aansluitingen zoo hoog in aafltal te maken als maar
mogelijk is. Neen, ht doel moet zijn voor een zoo
groot mogelijke groep het profijt van de telefoon zoo
groot mogelijk te maken. Dat is echter niet iets, dat
in sprekende cijfers is vast te leggen. Noodzakelijk
is, de telefoontarieven zoo te maken, dat de maat-
schappeljke ere economische functie van de telefoon
zoo goed mogelijk tot haar recht kome. Daartoe client
aan de telefoongebruikers een gebruik van de tele-.
foon te worden geboden, dat voor hun belangen zoo
goed mogelijk dienstbaar .is. Uiteraard gevoelen
zij
er
niets voor om bij het gebruik van hun telefoon d
ooi
:
een te hoog tarief belemmerd te worden ter wille van
menschen, die voor hun telefoon niet het volle bedrag
kunnen of willen betalen; dit te meer omdat blijkt,
dat er bedrijfeteclinisch geen enkel
dwingend
motief
wordt aangevoerd, waarom een gesprekkentari.ef nood-
zakelijk zou zijn. –
Voor een opvoeren van het aantal aangeslotenen
op hunne kosten bedanken zij stichteljk’. Een opvoe-
ren van het aantal aangeslotenen moge een sterke be-
koring hebben voor de leiders van het telefoonbedrijf?
cle maatschappélijk economische functie van de tele-
foon is van oneindig hooger belang. Deze functie
houdt ten nauwste verband met het feit, dat men een
zdo groot mogelijk getal personen deels kosteloos,
deels,
bij
interiocale gesprekken, tegen eén zoo laag
mogelijk tarief per telefoon kan berôiken.
Daartoe is rioodig een rationele verlaging der te-‘
neven zoo
mogelijk
over de geheele linie en daarmede
is in strijd een gesprekkentarief, dat de aangeslote-
nen belemmert bij het gebruik van hun telefoon en
dat voornamelijk moet dienen om anderen’ tot aan-
sluiting te bewegen.
De doelstelling van het Hoofdbestuur gaat dan ook
vierkant i.n tegen de belangen van de tegenwoordige
gebruikers, en dat nota bene onder het voorvendsei,
dat een rechtvaardige behartiging van het gebruiks-
belang der aangesloteilen zu,lJcs zou eischen. Wel mo-
gen zij aan den Postramd en den Minister vragen: be-
hoedt ons voor onze beschermers.
Arme gebruikers, die niet in staat zijn hun eigen
(sic) belang te begrijpen!
Aan dit voorgestelde gesprekkentarief kleven
voorts nog onderscheiden bezwaren.
Een telefooncentrale moet minstens zijn ingericht
voor een normaal gebruik. Bij een onbévooroordeelde
berekening der tarieven zou een ieder dan ook uit-
gaari van een
normaal
gebruiker. Niet echter alzoo
de telefoonadministratie. Die neemt als basis van be-
rekening iemand, die een aansluiting noemt, maar –
tiooit telefoneert!
:Daarmede wordt dan verkregen, dat het grondhe-.drag laag ken blijven, terwijl cle kosten per gesprek
ei.sdan in gelijice mate hooger worden.
Dat het Hoofdbestuur inderdaad van den niet-ge-
bru ilcer uitgaat bleek ii iet alleen bij de mondelinge
toehchtng, maar is ook vermeld in de Nota. Deze
zegt:
Door liet gronilbeclrag en c.q. een vergoeding voor eens
hij de ingebruikgeviug van de aansluiting worden
in
het
algemeen
de’
kosten van aanleg en onderhoud van de aan-
sluiting goed gemaakt
;
dc heffing voor de gesprekken dient hoofdzakelijk om cle
kosten van de verkeersafwikkeling te dekken.”
IMI. a.w. hij de berekening van het grondhedrag is
cii
tgegaan van n rel gesprekken.
Met na itslu i ti tig en onderhoud is echter niet één
ahommné gehmolpemi, als
niet tevens cle gelegenheid’ ge-
‘boclerr wordt on’i te tele foneeren.
Deze mogelijkheid
our
te teicioi’ieeren, wellce door cle telefoonadministra-
tie gegeven
moet
worden aan ieder aangeslotene,
moet, als neen, het stelsel van het Hoofdbestuur con
sequent en zuiver wil toepassen, naast de kosten van
aansluiting en onderhoud in het
grondbedrag
worden
verdmsconteerd. Daarom moet ook een
‘reormaalge-
bruiker als uitgangspunt worden genomen. Het is
derhalve onhilijk om alle ‘ z.g. ,,kosten van de ver-
iceersafwikkeling” geheel door een gesprekkentarief te laten opbrengen;
voor een zeer groot deel lcorneir
deze ten laste van het grondbedrag.
Hierin heeft men een treffend staaltje van de
eigenaardige wijze waarbp omibewust cijfers onjuist
kunnen worden gegroepeerd, als men een bepaald
doel wil bereiken, hier, om het grondbedrag zoo laag
mogelijic te kunnen houden, ter wille van de toekom-
stige weinig-gebruikers. Zonder dat ook maar eenigs-
zins aan boos opzet mag worden gedacht is men uit-
gegaan van een imaginairen niet-gebruiker, terwijl
toch de normaalgebruiker degene is, die het telefoon-
verkeer heeft mogelijk gemaakt in den omvang en
doeltreffendheid, welke het thans bezit.
Het is daarom volkomen verklaarbaar, dat de nor-
maalgebruikers zoo heftig protesteeren, als de tele-
fooniadministratie meer van hun. wil vorderen, dan
de zelfkosten bedragen.
Wanneer echter niet alleen cle Icosten van aanleg en
onderhoud van de aansluiting, maar ook de
mogelijk-
heid
voor een normaalgebruiker om te telefoneeren
telkens wanneer hij daaraan behoefte heeft, tot de vaste
kosten gerekend worden, dan zijn deze vaste kosten
er ahonné, in het grondbedrag verdisconteerd, zoo
hoog, dat het grondhedrag al heel weinig meer zal
verschillen van het tegenwoordige vaste abonnernents-
tarief. De kosten, welke voor een groot-gebruiker
meer moeten worden gemaakt dan voor een. normaal-
gebruiker, zullen dan echter zoo gering worden, dat
het zelcer slecht de moeite zal bonen om daarvoor al
den omslag van het gesprekkentarief te maken.
De vaste kosten toch vormen verreweg het grootste
gedeelte van de kosten door de telefoon administratie
te maken. Daartoe behooren, naast die voor aanleg en
onderhoud, cle kosten voor de centrale in zijn wijdsten
omvang en ook die voor de telefonisten, voorzoover
deze noodig zijn om den normalen gebruiker te h-
dienen.
Door een gespreklcentarief zou dan moeten worden
opgebracht het salaris vôor de telefonisten, benoodigd
voor hen, die
moer
als normaal spreken; wat extra
stroomverbruilc, wat extra slijtage, extra toezicht, enz.
Alles te zamen vormt dit echter geen bedrag, dat zou
wettigen om een zeer ingrijpende reorganisatie der
tarieven noodzakelijk te maken en vooral niet als, om de woorden der Nota te herhalen, het bestaande tarief
in de toepassing het eenioudigst is, minder adminis-
tratieven omslag dan andere regelingen eischt en in
den smaak valt van het publiek. Excusez do pen!
Het tweede bezwaar, reds even vermeld, is het niet
zuiver uit elkander houden van eenerzijds het belang,
liet nut en het voordeel van de te verleenen diensten
voor de abonné’s en anderzijds de zelfkosten der admi-
nistratie. Deze dooreenmenging van begrippen heeft
tot gevolg, gehad, dat de zeifkosten der administratie.
vooroo ver deze in hei grondbedrag moeten worden
vprdasconteerd, z66
laag geschat werden, dat zij gelijk
icwamen met het geringe nut en voordeel, dat weinig-
sprekers van hun telefoon hebben.
Het zal overbodig zijn om veel woorden te verspil-
hen aan een betoog, dat ten doel heeft te bewijzen,
dat het nut en het voordeel van een abonné geen
goede maatstaf is voor een telefoontarief. Dat niet en
voordeel is ook door de wisselende waarde van – een
‘gesiirek claar’oor veel te individueel. Het félefédil-
bedrijf heeft het recht en de plicht èm een, billijke vergoeding te vragen voor de door laan té verieen
diensten, cl.w.z e’oor haar bedrijfskosten. 1-let inch
Lvi-
dilméel nut en voordeel
viitr
den abonné heeft slechts
iii zooverre be’teekenis, dat in het algemeen een abonne
zijn aansluiting opegt als deze hein nit meer ren-
clahel voorkomt. –
Ïni het licht van het voorgaande
is
hét verklaar-
30 Januari 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
105
baar dat de heer Dijkmaus van Gunst juist aan het
belang van den abonné zoo groote waarde toekent, ja
dit zelfs als hoofdmotief naar voren schuift.
Hij schrijft, ,,i)e frequentie (der gesprekken) is
hier aanvaard als maatstaf voor de intensiteit van
het belang”. De toeleg om tot een gesprekkentarief
te kunnen komen is duidelijk. De intensiteit van het
belang wordt toch werkelijk vel door heel wat meer
factoren bepaald, clan alleen de frequentie.
De normaalgebruikers echter eischen zeer terecht,
dat cie berekening der zeifkosten niet dooi’ overwe-
gingen inzake het nut en belang van een aansluiting
voor den aboriné vertroebeld wordt.
Als derde bezwaar wil ik noemen, dat men bij een
gesprekkentarief alleen kan laten betalen voor aan-
gevraagde gesprekken en niet voor inkomende. Men
neemt toch ook een telefoon
om te kunnen worden
opgebeld.
Als de telefoonadministratie den opgeroe-
pene aansluit is liet in het algemeen ook
zijn
wcnsch
dat hij wordt opgeroepen, anders zou
hij
b.v. zijn num-
mer geheim maken. Als een gesprekkentarief op den naam van rechtvaardig aanspraak zou willen maken,
dan zouden ook de inkomende gesprekken belast moe-
ten worden. Een gesprekkentarief dat alleen rekening
houdt met de frequentie der uitgaande gesprekken
is daii ook in cie hoogste mate wrillekeurig. Alleen
daarom zou het geeii aanbeveling verdienen van stel-
sel te veranderen. Als vierde bezwaar moet worden genoemd, dat het
publiek liever een bepaald l)edrag in eens betaalt,.
om verder vrij te kunnen telefoneeren, dan telicens
en telkciis veer twee of drie cent te moeten offeren
zoo spoedig men de haak van cle telefoon neemt. Ook
tal en tal van z.g. kleingebruikers bewijst men daar-
mede heusch geen dienst.
Als vijfde bezwaar geldt dat, ook bij volautomati-
sche systemen, cle zelfkosten voor grootgebruikers
practisch niet veel grooter zijn dan voor kleinge-
bruikers.
Wel is de installatie ingewikkelder en daardoor
ook kostbaarder wanneer deze voor grootgebruikers
is ingericht, dan wanneer alleen kleingebroikers
worden toegelaten, maar ten eerste is het de vraag
hoe hoog deze meerdere kosten zijn, en ten tweede
moet niet uit het oog worden verloren, dat ook klein-
gebruikers op bepaalde tijden veel telefoneeren. Hun
opleggen, dat zij nimmer hun gemiddelde van 2 of 3
gesprekken per dag mogen overschrijden gaat niet, Zij
moetén
de. mogelijkheid
hebben om veel te telefonee-
ren. Als zij in die mogelijkheid zouden worden be-perkt, dan zouden velen, ook kleingebruikers, daar-tegen ernstig bezwaar maken. De kostbaarheid van
(‘en volautomatische centrale zal vermoedelijk overi-
gens evenzeer samenhangen met de mogelijkheid om
met
alle
andere op het net aangesloten abonné’s te kun-
nen spreken
en.
vooral ook met den duur der gesprek-
ken,
als met het aantal gesprekken. Dat z.g. weinig-sprekers over het algemeen veel langer spreken dan
grootgebruikers is de telefoonadministratie l)eter be-
kend dan iemand anders. in den gedachtengang van
het Hoofdbestuur zou men, vooral ook bij automa-
fisehe installaties met het oog op het belang van den
aanvrager en de hedrijfsicosten, ook den
duur
der ge-
s])reklcen moeten belasten.
Ongetwijfeld is er nog heel wat meer aan te voeren
tegen de voorstellen van het i-ioofdhestuur. Om niet te veel van dn aandacht te vragen zal met het voren-
staande worden volstaan.
Het zal echter voldoende zijn om te doen beseffen,
dat de theoretische grondslag van de voorstellen van
het Hoofdbestuur ten eenenmale onjuist is en dat de
mormaaigebruikers volkomen .tbrecht verlangen, dat
van liemi niet meer gevraagd wordt, dan de zeifkos-
ten der administratie bedragen, geheel ios van het
individueel nut en voordeel, dat elk abonné van zijn
aansluiting heeft.
Het Hoofdbestuur moet niet al. te commercieel wil-
len zijn, dooi’ de belangen van de reeds aangeslotenen,
die in het algemeen toch niet zullen wegloopen, ach-
ter te stellet bij de belangen van hen, voor wie de
telefoon blijkbaar weinig nut heeft.
Laat het floofdhestuur niet op dergelijke wijze
uitbreiding van liet aantal abonnés nastreven.
De eenig bruikbare weg daartoe is verlaging der
tarieven over de geheele linie. De groote batige saldi
wettigen dat volkomen.
Als het bestaande stelsel hier en daar onbillijk
mocht werken, dan zijn er genoeg middelen en wegen
te vinden om aan deze kleine oneffenheden, die nim-
mer geheel te vermijden zijn, tegemoet te komen.
Allerminst is het noodig om daarvoor de bestaande
regeling, waaraan naar de eigen verklaring van het
Hoofdbestuur zoo groote voordeelen zijn verbonden,
te vervangen door een systeem, dat op onjuiste mo-
tieven is gebaseerd, tot groote onbillijkheden aanlei-
ding geeft en waartegen de gebruikers volkomen
terecht zich zoo krachtig verzetten.
Leiden, 9 Jan. 1929.
Mr. P. G.
KNIBBE.
FINSCHE SCHEEPVAART-SUBSIDIES.
De heer K.
W.
Hoppa M. A., adviseerend lid van
den Finsehen Raad voor de Scheepvaart, wien door de Finsehe Regeering in Maart 1926 opdracht werd
gegeven aan haar rapport uit te brengen over den
huidigen stand van het Finsehe Reederijbedrjf, resp.
voorstellen te doen, die tot een gezonde ontwikkeling
der Finsche nationale scheepvaart kunnen leiden,
heeft in het nummer van 19 December jl. der Scan-
dinavian Shipping Gazette een belangwekkende be-
schouwing aan deze materie
gewijd.
De schrijver wijst
er allereerst op, dat het aandeel van Finland’s in- en
uitvoerhandel, hetweik door schepen van andere dan
Finsehe nationaliteit vervoerd w’ordt, jaarlijks aan-zienlijk toeneemt. in 1927 bedroeg de tonnage, be-
noodigd voor liet vervoer der door Finland uitgevoer-
de goedere:n: 4,5 millioen bruto reg. tons; voor den
invoer bedroeg het totaal der benoodigde seheeps-
ruimte 2,2 millioen bruto reg. tons. De voor het ver-
voer van Finland’s export benoodigde scheepsruimte
nam gedurende de laatste jaren met 60,1 pOt. toe;
voor den invoer bedroeg de stijging zelfs 83,3 pCt. In
1927 bedroeg de totale Finsehe uitvoer
6,1
millioen
tons, waarvan slechts 11,8 pOt. met Finsche schepen
werden vervoerd; de resteerende 88,2 pOt. kwamen
integraal aan bui tenlandsche seheepvaartmaatschap-
pijen ten goede. De totale invoer bedroeg in hetzelfde
jaar 2,6 millioen tons; hiervan vervoerden Finsehe
reederijen 23,8 pOt. Van het totaalvervoer naar en
van het buitenland, t.w. 9,3 millioen tons, werden
door Firische schepen slechts 1,3 millioen tons, zijnde
14 pOt. vervoerd, terwijl het aandeel der niet-Fin-sche reederijen 8 millioen tons, zijnde 86 pOt. van het totaal, bedroeg. In vergelijking met 1026, toen
Finland’s aandeel 1.4Y2 pOt. bedroeg, is er dus weder-
001 achteruitgang. Daar de vaart op Finland gedu-
rende de lange wintermaanden, wanneer zware ijsgang
de navigatie moeilijic en riskant maakt, voor niet
speciaal versterkte schepen uitermate bezwaarlijk is,
heeft de Finsche Regeering zich den laatsten tijd in
het bijzonder bezig gehouden met de vraag, op welke
wijze de noodzakelijk gebleken uitbreiding aan de
nationale scheepvaart het krachtigst Ican worden be-
vorderd. Zulks leidde tot cie reeds genoemde opdracht
aan den heer Hoppu, die in zijn kort geleden uitge-
bracht rappoi-t tot de conclusie komt, dat de Finschc
Staat een fonds, ten bedrage van Fmk. 100 millioen,
client te creëeren, waarni.t dan aan daartoe in aan-
merking komende Finsche reederijen leermingen, op
basis vait een rentevoet van 4 pOt. ‘s jaars, zouden
kunnen worden verstreict. Voorgesteld werd, dat lee-
ningen tot een bedrag vat maximum 50 pOt. van de aansehaffingswaarde der schepen, aflosbaar in acht jaren, gesloten zouden worden. In zijn rapport wijst
de heer Hoppu erop, dat kapitaalsaanwas in Finland
106
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Januari 1929
vooralsnog niet in zoo snel tempo plaats vindt, da
het den reederijen mogelijk is, de gelden noodig ‘voor
vlootuitbreiding op te nemen door een beroep op dë
geidmarkt. De aanzienlijke kapitalen, diè Finland’s
groeiende huitenlandsche handel behoeft, zijn trou’-
wens mede oorzaak, dat de rentevoet in Finland aan-
merkelijk hooger is dan elders, z66 dat de Finsche
scheepvaartinaatschappijen 8 tot 10 pOt. rente moeten
vergoeden, over debetsaldi in rekening-courant.
Ht door den heer Hoppu uitgebracht rapport e
de daarin neergelegde conclusies werden gunstig ont
–
vangen en nadat zij verschillende instanties waren ge-
passeerd, diende de Finche Regeering verleden jaar
een wetsontwerp in, hetwelk voorziet in de vormin
van een scheepvaartfonds. Op 15 Juni ji. werd het
ontwerp door het Finsche Parlement aangenomen,
nadat daarin alsnog enkele wijzigingen waren aange-
bracht, o.a.: lo. vaststelling van den rentevoet oj
6 pOt., 2o. opneming eener bepaling, dat geen leeniii
–
gen zullen worden verstrekt voor den aankoop van
schepen, die meer dan vijf jaar oud zijn, noch ten be-
hoeve van schepen, die reeds langer dan een jaar
onder Finsche vlag varen. Daartegenover keurde het
Finsche Parlement goed, dat in bepaalde gevallen
meningen tot een bedrag van 75 pOt. der’ aanschaf-
fingswaarde worden verstrekt. Met de aanneming van
bhvengenoemd wetsontwerp is intusschen nog slechts
een éerste schrede gezet op den weg, die moet worden
afgelegd, vooraleer daadwerkelijk financieele steun
door den Finschen Staat kan worden verleend. Im-
mers heeft het Parlement tot dusver de benoodigde
middelen nog niet gevoteerd. Weliswaar is een verder
wetsontwerp ingediend, hetwelk voorziet in de be-
schikbaarstelling van Fmk. 20 millioen ten behoeve
van het te vormen fonds, maar men betwijfelt in de
kringen der direct-belanghebbenden, of een dergelijk bedrag op het oogenhlik door het Parlement zal wor-
den gevoteerd, daar de betrokken financieele com-
missie reeds als haar meening te kennen heeft gegeven,
dat ‘s lands financieele toestand de heschikhaarstel-
ling van een zoodanig bedrag voor het dogenhlik al-
thans weinig geschikt doet schijnen.
Los van bovengenoemden vorm van Staatssteiin,
vordt den laatsten
tijd
tevens een 1crachtie propa-
ganda gevoerd voor de verleening van Regeerings-
subsidies aan reeds bestaande en nieuw op te richten
scheepvaartlijnen onder Finsche vlag.
Weleer vond de Finsche papier- en cellulose-indu.-
strie een ruim afzetgebied in het Tsari,stisch Rusland;
cle behoefte, om uitbreiding te geven aan den buiten-
landschen handel, resp. nieuwe débouchés te zoeicen,
deed zich dan ook in veel mindere mate gelden dan thans, nu Finland, zelfstandig geworden tengevolge
van den ongunstigen economischen toestand in de
Sovjet-Unie, zijn’ afzetgebied in laatstgenoemd land
verloren zag gaan. De navolgende tabellen geven een
beeld van den groei van Finland’s bu.itenlandschen
handel gedurende het tijdvak 1924/’27:
Export in Millioenen
Import in. Millioeneri
Finmarken:
Finmarken:
1924
…………
579.1
810.1
1925
…………
624.7
1077.9
1926
…………
712.7
1015.9
‘L
1927
…………
698.1
1207.1
De Vereenigde Staten van Noord-Amerika, Zuid-
Amerika, Azië en Afrika vormen thans Finland’s
voornaamste afzetgebied. Gedurende het tijdvak
1924/’27 bedroeg de waarde van den uitvoer naar deze
landen:
Ver. Staten: Zuid-Amerika: Azië: Afrika:
(in millioenen Finmarken) 1924
……..
30Ö,8
80,9
44,3
66,3 1925
…….:
295,6
108,—
48,7
72,7
1926
……..
365,2
92,5
62,—
79,8 1927
……..
340,6
96,6
53,7
105,5
De eenige geregelde overzeesche verbinding onder
Finsche vlag is die naar Zuid-Amerika. De buiten-
landsche lijnen, welke Finsche havens aanloopen, be-
schouwen – aldus de heer Hoppu – het Finsche
exportverkeer voornamelijk ah een welkome aanvul-
ling van lading; overscheep komt dan ook zeer ten
nadeele der buitenlandsche koopers maar al te vaak
voor. Nieuwe directe verbindingen onder nationale
vlag zouden nieuwe markten voor Finland’s industrie
openen; het zou op deze wijze mogelijk worden Finseh
papier naar het Verre Oosten, Indië en Oentraal
Amerika te exporteeren. De vlucht, die de Finsche
uitvoer naar Latijnsch Amerika heeft genomen, is
goeddeels, zoo niet geheel, te danken aan de oprich-
ting der Finland/Zuid-Amerika Lijn, die elke drie
weken een afvaart van Finland naar Zuid-Amerika
biedt. De schepen dezer lijn loopen alle Finsche ha-
vens van betéekenis aan; de aanloophavens in Zuid-
Amerika zijn: Rio de Janeiro, Santos en ‘Buenos
Aires, terwijl bij voldoende aanbod van lading ook
Montevideo en andere havens worden aangeloopen.
Vijf reederijen mét te zamen zeven stoomschepen van
totaal 19.801 netto reg. tons nemen aan de geregelde
vaart op Zuid-Amerika deel. Daar de Finland/Zuid-
Amerika Lijn niet bij de z.g. Brazil-coffee Conference
is aangesloten en uit dien hoofde niet participeert in
het vervoer van ]coff ie naar Finland, heeft de Fin-
sche regeering aan het Parlement voorgesteld, de lijn
een subsidie van Fmk. 2 millioen te verleenen. Het
ligt in de bedoeling dit bedrag jaarlijks ter beschik-
king van de
lijn
te stellen, totdat deze in staat is,
dezen steun te ontberen.
In zijn rapport heeft de heer Hoppu mede de ver-
leening der navolgende subsidies aan evt. op te rich-
ten nieuwe lijnen onder Finsche vlag bepleit, t.w.:
Finland/Noord-Amerika Lijn: twaalf afvaarten
‘s jaars, Fmk. 1.350.000,
Finland/Verre Oosten: vier afvaarten ‘s jaars:
Fmk. 2.500.000,
Finland/O6st-Indië Lijn: zes af vaarten ‘s jaars:
Fmk. 1.500.000,
Finland/Oost-Afrika Lijn: vier afvaarten ‘s jaars:
Frnk. 400.000,
Finlandf Centraal-Amerika Lijn: zes afvaarten
‘s jaars: Fmlc. 765.000,
FinlandfAustralië Lijn: vier afvaarten ‘s jaars:
Fmk. 1.600.000.
Met inbegrip der aan de bestaande Finland/Zuid-
Amerika Lijn te verleenen subsidie, bedraagt het
totaal der voorgestelde subsidiën Fmk. 10 millioen per
jaar. Reeds bestudeert een Finsche reederij, die over
een viertal groote schepen beschikt, de mogelijkheid
om een lijn tusschen Finland en Oost-Afrika te
openen. indien zekerheid bestaat, dat loonende retour-
lading in voldoende hoeveelheid beschikbaar is,
zal
de eerste afvaart binnen afzienbaren tijd geannon-
ceerd worden.
Ofschoon het begrijpelijk is, dat scheepvaartkringen
in Finland met leede oogen zien hoe een steeds groo-
ter deel van het Finsch vervoer den buitenlandschen
reederijen. bij gebrek aan eigen lijnen als het ware
in den schoot wordt geworpen, is het tempo, waarin
de heer Hoppu Finland ,,self supporting” wil makén,
wel wat heel geforceerd, terwijl de middelen, waar-
mede
hij
de verwezenlijking van dit ideaal nastreeft,
weinig geslaagd lijken, geslaagd in den zin vaih het
scheppen van een krachtig nationaal scheepvaartbe-
drijf. De levensvatbaarheid der geprojecteerde lijnen
staat vooralsnog geenszins vast en het is in dit ver-
band kenschetsend, dat reeds gesproken wordt van een
Finsche lijn naar Oost-Afrika, ofschoon tot dusver de
mogelijkheid, om voldoende loon ende retourlading te
secureeren, geheel in de lucht hangt. Terecht stelde
de heer Heidring in zijn belangwekkende Nieuwjaars-
rede
1),
dat de kunstmatige overheidssteun, die in een
steeds grooter aantal landen aan het scheepvaartbe-
drijf verleend wordt, voor een belangrijk deel oorzaak
is van de ongezonde en in den omvang van den huidi-
gen wereldhandel geenerlei steun vindende uitbrei-
‘)
Zie E..S. B.
van
2
Jan. ji.
30 Januari 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1071
ding der handelsvloot eenerzijds en van de scherpe
concurrentie, die op tal van routes door op eigen
kracht aangewezen lijnbedrijven van ,,sheltered ship-
ping companies” anderzijds wordt ondervonden.
Door het uit economisch oogpunt trouwens ook niet
te verdedigen stelsel van overheidssteun creëert men
geen intrinsiek krachtige bedrijven; de – weinige
– landen, die vooralsnog terecht principieel afwij-
zend staan tegenover het subsidiestelsel in welken
vorm ook, kunnen daarentegen zonder uitzondering
wijzen op een nationaal reederijbedrijf, dat, geheel op
eigen resources aangewezen, zich op normale wijze
heeft kunnen ontwikkelen en in eigen kracht tot bloei
werd gebracht.
Op den duur moet het stelsel der Regeeringssubsi-
dies, zooals de heer Heldring mede terecht stelde, tot
onhoudbare toestanden leiden; moge de Volkenbond
spoedig tot inzicht komen, dat ook hier een taak voor
hem is weggelegd!
C. V.
RECHT EN BILLIJKHEID BIJ SCHADEREGELING
IN DE ONGEVALLENVERZEKERING.
Sedert het begin dezer eeuw heeft zich, als gevolg
van de groote vlucht, die de Ongevallenverzekering
heeft genomen, een nieuw onderdeel der geneeskunde
ontwikkeld, namelijk de
Ongevallengeneesicunde.
Deze
heeft eenerzijds de chirurgische behandeling van on-
gevalsietsels belangrijk verbeterd, andersdeels heeft
zij geleerd, een objectief-wetenschappelijke oplossing
te vinden voor tallooze problemen, die zich in de prac-tijk der ongevallenverzekering voordoen.
De ,..Unfallbegutachtung”,
de
,,Sachverstmndigen-
tiitiglceit”
in ongevalszaken is een specialisme ge-
worden, dat ons het noodige inzicht heeft verschaft,
om objectief te beslissen, wat lichamelijk gevolg van
een ongeval is en wat niet, en welke mate van arbeids-
ongeschikthid van een ongeval het gevolg is.
Alleen door de toepassing van deze wetenschap is
het mogelijk tot een
rechtvaardige
en
billijice
schade-
regeling in de Ongevallenverzekering te geraken. Nu doet het zonderling aan, dat iemand wien recht
en billijkheid boven alles moet gaan, immers een
jurist, een betoog voert, waarvan de toepassing zich
keert
tegen
een objectief-wetenschappelijke beoordee-
ling van ongevalsletsels en véér een systeem van scha-
deregeling, waarbij recht en billijkheid op bedenke-
lijke
wijze
in de knel komen. Het is
Mr. B. Kist,
die in het nummer van 5 De-
cember van dit Tijdschrift een warme aanbeveling
schrijft voor een zakenman, die een polis heeft samen-
gesteld, wier bepalingen lijnrecht ingaan tegen een
gezonde ontwikkeling van het Ongevallenverzeke-
ringsbedrijf in de wetenschappelijke richting, hier-
l)oven aangegeven.
Voor deze ontwikkeling is immers noodig, dat het
onderzoek en de beoordeeling van ongevalsletsels niet
worden belemmerd door allerlei min of meer chica-
neuze beletselen, zooals in de door
Mr. Kist
aanbevo-
len verzekeringsvoorwaarden zijn aangebracht. Een
dergelijk beletsel is bijv. een bepaling, die aan den
verzekerde het recht geeft om desnoods tot 3 maan-
den toe te wachten met de aangifte van een ongeval,
en, â plus forte raison, een bepaling, die bij sterf-
geval den
termijn
van aangifte onbepaald laat. Kan
de belanghebbende aannemelijk maken, dat het nala-
ten van aangifte binnen den korten termijn, in de
meeste polissen bepaald, hem redelijkerwijze niet kan
worden verweten, dan is er alle reden om cle aangif-te alsnog te doen gelden, doch wanneer hij willekeu-
rig de aangifte langeren tijd uitstelt, dan belemmert
hij door eigen schuld het onderzoek naar de juistheid
zijner beweringen zoozeer, dat in vele gevallen de ge-
neeskundige-adviseur van den verzekeraar zich on-
mogelijk meer een oordeel kan vormen over het onge-val en deszelfs gevolgen.
In de literatuur over ongevallengeneeskunde wordt
er telkens weer de nadruk op gelegd, dat een onmid-
dellijk volledig onderzoek voor de juiste beoordeeling
noodzakelijk is.
De ervaring leert, dat onder de te late aangiften
een groot aantal gevallen schuilt, waarin van een en-gevaisletsel geen sprake is, of waarin nietigheden tot
onredelijke proporties zijn opgeblazen. Het is dan ook
bnbillijk den verzekeraar te beletten, dat hij maat-regelen neemt, om te voorkomen, dat door de late
aangifte (vaak is de patiënt reeds lang hersteld) liet
geneeskundig onderzoek onmogelijk wordt gemaakt. Mr. Kist
zal hiertegen aanvoeren, dat de verzeker-
de of zijn erfgenamen verklaringen van den genees-
heer, die den verzekerde behandeld heeft, zullen kun-
nen overleggen. Men bedenke daarbij echter wel, dat
de meeste behandelende geneeskundigen de ervaring
missen, om het noodige inquisitoire onderzoek naar
de toedracht van het ,,ongeval” in te stellen en vol-
ledig vast te leggen, en van hen niet te verwachten is,
dat zij de verzekeringsgeneeskunde voldoende zullen
beheerschen.
Den jurist zou ik ook willen vragen of het in over-
,eenstemming is met goede rechtsbegrippen, dat de
eene partij zou worden gedwongen zich neer te leggen
bij een deskundig oordeel, dat door de tegenpartij
wordt geproduceerd zonder dat de eerste op de keuze
‘van den deskundige invloed heeft gehad; veel meer
deze deskundige de behandelende geneesheer, dus de
vertrouwensman, der tegenpartij is.
Mr. Kist
meent ook, dat de behandelende arts in de
practijk wel nooit zal weigeren een verklaring om-
trent de mate van ongeschiktheid af te leggen. Weet
hij dan niet, dat het afleggen van dergelijke verkla-
ringen in de meeste groote afdeelingen, en in vele
kleinere van de Nederlandsche Maatschappij ter Be-
vordering der Oeneesicunde
bij bindend besluit is ver-
boden en nog onlangs door de
Centrale Commissie
‘voor de Beroepsbelan gen
dier Maatschappij is ontra-
den? Terecht mi.: Immers door het vragen van con-
trôlediensten van den behandelenden geneesheer,
wordt deze maar al te dikwijls geplaatst voor het con-
flict tusschen de verlangens van zijn patiënt en zijn
plicht om de waarheid te zeggen. En zoo zwakke ka-
rakters in dien strijd bezwijken, is daarbij noch de pu-
blieke moraliteit, noch het aanzien van den genees-
kundigen stand gebaat.
Een schaderegeling, gebouwd op de verklaringen
van den behandelenden geneesheer, is daarom af te
keuren.
De door Mr. Kist
gepropageerde polisvoorwaarden
hebben de bepaling laten vervallen, dat ziekelijke om-
standigheden van den verzekerde tijdens het ongeval, de schadeloosstelling volgens het inzicht, van den ge-
neeskundigen adviseur van den verzekeraar ermin-
deren.
Mr. Kist
juicht er over, dat daarmede een put
van eindelooze chicanes en geharrewar is gedempt.
Inderdaad is de bepaling, aldus geredigeerd, onjuist.
Niet de geneeskundige adviseur van den verzekeraar
alléén, doch deskundigen van beide partijen, c.q. de
later te noemen arbiters, hebben bij geschil dergelijke
zaken uit te maken.
Het ontbreken van een bepaling, die er voor waakt,
dat de verzekeraar slechts aansprakelijk is voor de ge-
volgen van het ongeval, en niet voor allerlei andere dingen, die met een ongevallen-verzekering niets te
maken hebben, is echter in strijd met het meest
elementaire rechtsgevoel. Wie een dergelijk contract
verdedigt, toont zijn algeheele onkunde op het gebied
der verzekeringsgeneeskunde.
In de goed geredigeerde polissen komt een bepaling
voor, die hierop neerkomt:
,,Aan een ongeval kan geen aanspraak op uitkeering wor-
,,den ontleend, indien het een gevolg is van een ziekelijken
,,toestand, waarin de verzekerde op het oogenblik van het
,,ongeval verkeerde, en indien door zoo’n toestand de ge.
,,volgen van het ongeval worden verergerd, dan heeft de
,,verzekerde geen aanspraak op een hoogere uitkeering, dan
,,zoude zijn verschuldigd geweest, indien een normaal per-
,,soon door hetzelfde ongeval werd getroffen.”
108
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30Januari 1929
Op deze wijze wordt liet risico beperkt tot de wer-
keljke gevolgen van het ongeval en worden allerlei
ziektetoestanden uitgesloten. Geschiedt dit niet, clan
komt men tot allerlei dwaasheden:
Een verzekerde heeft een steenpuist. Deze wordt
langzamerhand rijp en vormt een verhevenheid boven
het niveau van de huid. Het is duidelijk, dat dit zieke
huidgedeelte tallooze malen in aanraking komt met
allerlei voorwerpen. Dc patiënt stoot den steenpuist:
dus èen ongeval heeft plaats gehad. ,,Daardoor”, zoo
redeneert de patiënt en vaak ook de dokter, ontstaat
bloedvergiftiging en de patiënt sterft. Mr. Kist eischt
in dit geval uitkeeiing, immers de ziekelijke omstari-
digheid, dat de patiënt een steenpuist had, komt niet
in aanmerking. 1)at, als ‘s mans stoel of tafel met een
gezond huidgedeelte in aanraking was gekomen, hij
dit niet eens zou gevoeld hebben, laat staan er hinder
van zou hebben gehad, laat
Mr. Kist
koud. Stierf deze
man aan een ongeval of aan een ziekte? –
Tweede geval:
:len man, lijdende aan spierrheuma-
tiek, raapt een papiertje van den grond op. Hij krijgt
daarbij spit in den rug: ongeval! uitkeeren! Dat het
spit een zuivee ziektetoestand zou zijn, is een ehicarie
van den onbetrouwbaren verzekeraar.
Derde geiial:
Een patiënt heef t ruggemergstering
(tabes). Bij deze ziekte zijn cle beenderen buitenge-
woon broos. Deze patiënten missen ook vrijwel het
stuur over hunne bewegingen. Dientengevolge loopt
hij tegen een stoel aan, breekt zijn been, moet langen
tijd te bed liggen. Het vooze gestel verdraagt di.t niet:’
longontsteking, dood. Weigert de maatschappij uit te
keeren, dan chicaneert zij, volgens
Mr. Kist.
Vierde geval
(een soortgelijk heeft vermoedelijk
Mr. Kist
eens bijgewoond). Een man met sterke ader-
verkalking schrikt voor een plotseling voorbijsuizenden
auto, hij stapt opzij en struikelt even over een trot-
toirband, doch blijft nog op de been. Door den schrik
krijgt hij een beroerte (d.w.z. scheur in de verkaikte
hersenvaten) en sterft: Tiitkeeren! op straffe van dis-
qualificatie door
Mr. Kist.
Ik zou zoo door kunnen gaan. Tallooze gevallen van
tuberculose, van onderljfsbreuken, van zware suiker-
ziekte en ettelijke ziekten meer worden aldus onder
de ongevallenverzekering gebracht en deze wordt uit-
gebreid tot een ziekte- en een levensverzekering, zon-der dat daarvoor een adaequate premie wordt betaald.
Immers in al deze gevallen is niet het ongeval de oor-
zaak van de invaliditeit of den dood, doch een ziekte-
toestand.
Inwendige schouwing acht
Mr. Kist een onbillijken
eisch. Inderdaad is in het systeem van
Mr. Kist
deze
overbodig. De man is dood, er is een ongeval al of niet terecht als oorzaak van den dood aangegeven;
wehnu indien een ziekte, waaraan een onbeteekenend
ongeval, dat met de ziekte niets heeft uit te staan, is
voorafgegaan of daarmede samenhangt, als doodsoor-
zaak niet mag worden uitgesloten, dan schiet er voor
den verzekeraar niets over dan te betalen. Wat zou
het hem baten, als de sectie aan het licht bracht, dat
de getroffene reeds v66r, het ongevalletje met den
dood in de schoenen liep?
Uit de boven aangehaalde voorbeelden blijkt wel
voldoende, dat het denkbeeld van
Mr. Kist, keuring
vôôr het aangaan van het contract, niet ter zake die-
nende is. In de meeste- gevallen gaat het niet om ziek-
ten, die hij het aangaan van de verzekering reeds be-
stonden.
Mr. Kist
verbeeldt zich, dat de slechte risico’s zul-
len worden gecompenseerd door de ,,ijzerster.ke con-
stituties”, die een bijzonder goed risico zouden aan-
bieden. Deze aan de schrijftafel bedachte constructie
zal wel hij de deskundige medici geen opgang maken.
Al is het denkbaar, dat de een of andere sterk ge-
bouwde man eens in omstandigheden komt, waarbij
zijn botten nog weerstand bieden, terwijl die van den
gemiddelden mensch zullen breken; zoo fijn gedoseerd
zijn in den regel de ongevaisletsels niet, en in geen
geval veegt die probldmtisëhe vehoogde weerstand
op tegen de tallooze gevallen van min derwaardigheid;
clie ik genoemd heb.
Heb ik tot nog toe hoofdzakèljk de bezwaren van
den
medicus
tegen het artikel van.
Mr. Kist
uiteenge-
zet, ik kan dit opstel niet eindigen zonder nog eenige
wôorden te berde te brengen over de arbitrage, een
onderwerp, dat de jurist wel tot zijn terrein zal reke-
nen, doch waarover de medicus-desicuridige toch
Oold
uit ervaring kan spreken.
Arbitrage is voortreffelijk, maar waarom sluit cle
cloôr
Mr. Kist zoo
bewonderde polis dan de groote
hieerderheid der gevallen van arbitrage uit? Schuilt
hier eeii addertje, neen een boa constrictor, onder het
gras? Hierin zit immers een groot gevaar voor de ver-
zelcerden en een groot, doch onrechtmatig voordeel
voor den verzelceraar. l:Iet bedrag, dat een Maatschap-
pij
jaarlijks
voor tijdelijke invaliditeit uitkeert, is veel
grooter, clan dat voor dood en blijvende invaliclteit en
voui dat grootste bedrag aanvaardt de verzekeraar van
Mr. Kist
geen onpartijdige berechting?
– Trouwens wat er verder over arbitrage wordt ge-
zegd, heef t ook zijn bedenkelijken kant. De verzekerde
wordt niet beperkt in de keuze van zijn arbiter, de
verzekeraar zou zijn deskundigen niet vrij mogen kie-
zen. De eerste kiest, dle ervaring leert dat, niet meest-
al een arbiter, die niet in nauwe relatie met hem
staat, doch een hoogstaa’i-cd,
onafhanlcelijlc
man”.
Neen,
in de practijic kiest de verzekerde bijna altijd zijn be-
handelenden geneesheer, die zich meestal reeds over
het geschilpunt heeft uitgesproken.
Waar
Mr. Kist
zegt, dat in de meeste polissen staat,
dat arbitrage alleen openstaat over den uitleg der
polisvoorwaarden, begrijp ik hem niet goed. Mijns in-
ziens is een vordering, die niet op de polisvoorwaar-
den is gegrond, vanzelf nietig en hebben de arbiters
recht te sprekeic op grond van het gesloten contract.
Waarom zouden de verzekeraars liever arbitrage
wenschen, dan een uitspraak van de rechtbank? Om-
dat het bijna altijd gaat om
feitelijke,
biedische ques-
ties en omdat juristen medische argumenten wel kun-
nen tellen,,
maar niet
wegen.
Dat de verzekerden er onder de door de goede maat-
schappijen geredigeerde bepalingen nog niet zon slecht
aan toe zijn, kan ik op grond van eigen ervaring con-
stateeren. Sedert vele jaren ben ik geneeskundig ad-
viseur van drie maatschappijen en adviseer jaarlijks
over eenige duizenden ongevallen. WeLnu, het is mij
nog nooit overkomen, dat een door mij uitgelokte
arbitrage is verloren, omdat de maatschappijen steeds
liever uitkeeren dan een arbitrage te verliezen. Het
staat wel vast, dat dus in talrijke gevallen wordt uit-
gekeerd, waar geen recht op uitkeering bestaat, doch
waar het bewijs daarvan niet absoluu.t is te leveren.
De arbitrage heeft een groote preventieve kracht tegen te rigoureuze schaderegeling door den verzekeraar.
Waar het stuk van
Mr. Kist
protest van den kant
dr verzekeraars heeft uitgelokt, leek het mij niet on-
dienstig de door hem besproken questies ook eens van den lcant ‘van den geneeskunciigen adviseur te bezien.
–
Dr.
c:
M. MoL.
* *
*
N a
s
c h r i f t. Met zeer veel belangstelling nam
ik kenni van de medische beschouwingen van Dr. Mol,
die zeer zeker ernstige overweging verdienen. Bij
66n enkele opmerking van den geachten inzender, zou
ik gaarne even stil blijven staan, omdat die opmer-
king misschien aanleiding zou kunnen geven tot on-
juiste gevolgtrekkingen. Ik bedoel de opmerking, dat het hem, Dr. Mol, in zijn langjarige–praktijk als ge-
neeskundig adviseur van drie verzekeringsmaa.tschap-
pijen nog nooit is overkomen, dat een door hem uit-
gelokte arbitrage -is verloren, omdat de maatschap-
pijen steeds liever uitkeeren, dan de kans te loopen
een arbitrage te verliezen. Tegenover de groote erva-
ring -van Dr. Mol, is mijne ervaring t.a.v. geschillen
30
Januari
1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
109
bij oiigevalieiiverzekering inderdaad ietwat poover te
noemen. ik vermeld haar alleen, omdat zij de ervaring
van i)r. Mol eenigszins schijnt aan te vullen. Ik heb
– afgezien van een aantal rechterlijke en seheids-
rechterlijke vonnissen, waarvan ik kennis nam— van
meer nabij slechts twee geschillen mecgemaakL Iti
beide zaken hadden do door mij bedoelde inaatsehap-
pije.n iedere uitkcering geweigerd; in beide gevallen
ontv.i ng de verzekerde, na arbitrage, eene, aanvaiike-
lijk geweigerde, uitkeering. Men mag dus uit Dr.
Mol’s opmerking niet comicludeeren, dat arbitrage
in de practijk den verzekerde nimmer helpt, al zal in
de meeste gevallen den verzekerde zijn eisch worden
ontzegd – ik neem dit
0
1) gezag van den schrijver
gaarne aan, twijfelde hier trouwens niet aan.
Naast haar indirecte beteekenis (preventieve kracht
tegen te rigoureuze schaderegeling door den verzeke-
raar) kan de arbitrage – Dr. Mol zal dit wel niet
ontkennen – du.s voor den verzekerde ook een direct
nut opleveren.
Naar aanleiding van de voorbeelden, door den ge-
achten schrijver gesteld, in het
bijzonder
van het voor-
beeld van den verzekerde, die zich bakt oi iets op te
rapen, moge ik opmerken, dat mij niet duidelijk is vat
hij onder ongeval verstaat.
Ten slotte nog een opmerking van algemeenen aard – te lang reeds verwijiden wij bij detailkwesties. Hem,
die in de ongevallenverzekering belang stelt, zou ik
willen aanraden: Vergelijk eens nauwkeurig Lloyd’s
Accident Policy t.a.v. de besproken punten, met de hier gebruikelijke maatschappijpolissen. Naar mijn
meening zal de objectieve beoordeelaar tot do conclu-
sie moeten komen, niet allébn, dat die polis dui-
delijker en overzichtelijker is en vermoedelijk min-
der aanleiding tot geschillen zal geven, maar ook,
dat zij, anders dan de hier gebruikelijke polissen,
eerder den indruk maakt van een door heide partijen
in gemeenschappelijk overleg opgemaakte, met het
belang van
elk van beide partijen
rekening houdende
overeenkonist, dan van een éénzijdig opgesteld ge-
schrift. lIet wil mij voorkomen, dat de beginselen, die
in die polis, evenzeer als in de door mij bedoelde
rnakelaarspolis, tot uiting komen, te verkiezen zijn
hoven de mi. ietwat opportunistische beginselen, die
in vele maatschappij-polissen worden gehuldigd.
B. KIs’t’.
ONGE VALLEN VERZEKERINGS-POLISSEN
Jhr. Mr. H. Smissaert te ‘s-Gravenhage schrijft ons:
Mr. B. Kist, in het No. van 5 December 11. polis-
voorwaarden voor ongevahlenverzekerjng als pro ver-
zekeraar en contra verzekerde veroordeelend, stelt tegenover den verzekerde, die verzuimt de polis te
lezen en die in alles geheel bona fide is, den verze-
keraar, wiens toeleg het is zijn wederpartij te ont-
houden wat deze toekomt. Inderdaad kan en zal deze
positie zich in eenige gevallen wel voordoen. Maar
de vraag is: of
behoorlijke
verzekeraars (zoo zijn er
ook!) daartoe
voorwaarden als door Mr. K. gewraakt,
opnemen.
Hierbij moge ik opmerken: le. dat in de latere
jaren de ongeval-voorwaarden over ‘t geheel ruimer
zijn geworden en vrijgeviger worden toegepast; 2e. dat
concurrentie vele maatschappijen leidt tot vaak groote
coulance; 3e. dat de verzekeraar, die aan zijn goeden
naam hecht, reeds daarom rechtmatige grieven van
zijn cliënten ducht; 4e. dat voorwaarden als de ge-
wraakte te verklaren zijn uit des verzekeraars be-
hoefte zich te wapenen tegen onredeljke eischen of
(voor verzekeraar schadelijke) handelingen of ver-
zuimen van verzekerde of verzekeringnemer. Ik be-
grijp, dat wie niet ,,in het vak is”, geen besef heeft
van de onmogelijke chicanes en excepties, welke soms
den verzekeraar tegemoet worden gevoerd, noch ook
van de dreigementen, tegen hem geuit als hij niet
geven wil, wat naar billjkheid van hem niet mag
worden gevraagd.
Dit in ‘t algemeen. De practijk geeft de ratio
aan en verklaart de gewraakte voorwaarden als
rationeel.
De aangifte-termijn schijnt Mr. K. te kort. Weet
hij, dat verreweg de meeste aangiften mi den termijn
inkomen en toch erkend worden? Eene behooHijke
polis geeft ruim respijt (ik ken er een met 60 dagen),
mits aangetoond wordt, dat de vertraging redeljker –
wijze niet tegengeworpen mag worden. Waartoe is
spoed noodig? De verzekeraar, straks tot betalen ge-
houden, heeft alle belang bij volledige kennis, dus
bij dadeljk bericht. En brengt ook des verzekering-
nemers belang niet mee, dat hij en de verzekeraar
onverwijld de feiten vaststellen?
De ,,ziekelijke omstandigheden” van den getroffene.
Mr. K. acht dit exoneratie-verlangen des verzekeraars
niet, redelijk, want op dien voet is de wederpartij
niet ,,inderdaad verzekerd”. Maar mag dan de ver-
zekeraar niet eenig risico uitsluiten? Een verzekerde
moge wensehen, dat hij, in ziekelijke omstandigheden
verkeerende, hij een ongeval als normaal gezond wordt
beschouwd, de verzekeraar gaat hiervan uit, dat hij
slechts het ongeval-risico van
normale
personen wil
dekken; daarop berust Zijne premie. Overigens: een
behoorlijke verzekeraar zal slechts in evidente ge-
vallen van eausaal verband de ziekelijke omstandig-
heid naar voren brengen.
De bevoegdheid tot sectie. Menigeen, aldus Mr. K.,
zal dit immoreel vinden, strijdig met zijne godsdien-
stige en piëteitsbeschouwingen. Erkent men echter,
met Mr. K., dat sectie soms het eenig-zekerebewjjs
middel omtrent de doodsoorzaak zijn kan, dan rijst de
vraag, waarom verzekeraar van mogelijk gebruik behoort
af te zien. Het gaat bij doodsgevalleu vaak om groote
bedragen (‘n ton of meer). Practiseh komt sectie
uiterst zelden
voor (in hoeveel jaren éénmaal bij
een omvangrijke portefeuille?). Waar is hier het
immoreele? Wie bezwaar heeft, trachte de bepaling
uitgeclausuleerci te krijgen of vermijde de onzedelijke
overeenkomst.
De arbitrage …. Hierover ware zeer veel te zeggen,
maar ik m.iet mij beperken. Daarom slechts dit.
Mr. K. dwaalt in feite, als hij meent, dat de behan-
delende geneesheer rapportjes afgeeft. Mr. K. dwaalt,
als hij •meent, dat de arbitrage alleen ,,over den
uitleg der polisvoorwaarden” kan loopen, niet ook
over de mate van invaliditeit, want ook dit punt
wordt door de polisvoorwaarden beheerscht. Mr. K.
dwaalt, als hij met eene door hemzelf verworpen
insinuatie (maar waarom die dan toch geuit?) de
onderstelling oppert, dat verzekeraars arbitrage
verkiezen, omdat de rechter eerder den economisch-
zwakkere tegen de meer-bevoorrechte (maatschappij)
in het gelijk zou stellen (met voorbijgaan dus van
wat tusschen partijen
recht
is!). Mr. K. dwaalt als
hij schrijft: ,,Een verzekerde te goeder trouw zal
zeer zeker niet een arbiter benoemen, die in nauwe
relatie tot hem met betrekking tot het geschilpunt
staat; hij zal integendeel erop uit zijn een hoog-
staanden, onafhankelijken arbiter aan te wijzen.”
Mijne ervaring uit veeljarige practijk is vlak omge-
keerd: bijna altijd wordt als arbiter de behandelende
geneesheer aangewezen en deze tracht dan veelal als
derden scheidsman een geneesheer benoemd te krijgen,
die zich reeds ten gunste van verzekerde heeft uit-
gesproken. Waarlijk onafhankelijke medische autori-
teiten worden door des verzekerden arbiter herhaal-
delijk gewraakt.
Zooals gezegd, over dit alles ware nog heel veel
meer op te merken.
Is dan, gelijk Mr. K. betoogen wil, des verzekerden
positie ,,te zwak”, tegenover die des verzekeraars?
Eene behoorlijke Maatschappij stelt behoorlijke voor-
waarden en past die behoorlijk toe.
* *
*
N a s c Ii r i f t. Met de belangwekkende, heldere
en zakelijke opmerkingen van Mr. Smissaert, speciaal
110
ECONO’MISCH-STATÏSTISCHE BERICHTEN
30 Januari 1929
met de algemeene, kan ik mij voor een groot gedeelt
zeer goed vereenigen – echter niet met de slotsom
waartoe de geachte schr’•er komt.
Aan de hand van de beschouwingen.van den heer
Smissaert wil ik trachten, de bezwaren, die ik tegen
enkele voorwaarden heb, te precieeren.
De
aangifteternsijn
(zelfs de bedoelde termijn vasi
60 dagen) is mi. niet juist geregeld, omdat zij onbil-.
lijk
kan
werken. ik verwijs naar mijn voorbeeld van
den erfgenaam, onkundig van hêt bestaan der over-
eenkomst, die eerst nl dien
termijn
de polis vindt of
in zijn bezit krijgt. Een aannemelijke en voor beide
partijen billijke regeling treft men aan in Lloyd’s
Accident Policy: ,,When notice is not received by the
Underivriters within 7 days after the occurrence of
the accident, a fair and reasonable •explanation for
the delay must be given, otherwise the claim will not
be admitted.”
t
De
ziekelijke omstandigheden.
Ik heb getracht aan
te toonen:
a.
dat dit risico in de premie, die o.a. be-
rekend wordt op grond van ongevalstatistieken (die
gébn rekening houden met ziekelijke omstandighe
den), is verdisconteerd;
b.
dat de verzekering door
deze exoneratie veel van haar aantrekkelijkheid ven
liest. Ik geloof daarom, dat de verzekeraar zich door
de uitsluiting van dit risico meer kwaad dan goed
doet. Lloyd’s polis zwijgt over ziekelijke omstandighe-
den, doch verklaart den verzekeraar niet aansprake-‘
lijk, indien de verzekerde tijdens het ongeval krank-
zinnig of dronken was.
De
bevoegdheid tot sectie.
Het is moeilijk hierin
een goede oplossing te viiiden, omdat sectie in enkele
gevallen het éénige middel is om dè doodsoorzaak met
absolute zekerheid vast te stellen. Toch blijf ik van
oordeel, dat de bepaling, zooals zij thans doorgaans
luidt, uit de verzekeringsvoorwaarden behoort te wor-
den verbannen. Lloyd’s polis kent dcii verzekeraar de
sectie-bevoegdheid niet toe.
De Arbitrage.
,,Rapportjes” –
mij is zulks bekend – ,vorden door
den behandelenden geneesheer uiterst zelden afge-
geven, en zeer zeker nimmer, indien zij zouden strek-
ken ten nadeele van den verzekerde. Ik meende ech-
ter, dat de behandelende geneesheer wel eens verkla-
ringen afgaf (mij zijn er althans enkele onder de oogen
gekomen), indien daardoor de aanspraken van den
verzekerde werden gesteund. Nu dienen de verklarin-
gen, die ik besprak, tot grondslag van een eisch van
den verzekerde, en daarom nam ik aan, dat de behan-
delende medici geen bezwaar zouden maken om ‘lie
aan den verzekerde, ten bate van
zijn
eisch, af te ge-
ven. Ik neem gaarne ‘op gezag van Mr. S. aan, dat
de behandelende geneesheer nimmer, dus ook dan
niet, verklaringen pleegt af te geven. Dan wordt dus,
in de practijk steeds de medische adviseur van de
maatschappij uitgestuurd om de mate van invaliditeit
vast te stellen.
De verzekeraar kan zich. m.i. tegen
arbitrage over
de mate van invaliditeit verzetten, wanneer, volgens
de polisvoorwaarden, een uitkeering ,,naar den graad
der invaliditeit” door den verzekeraar zèlf wordt vast-gesteld. Hoe dit ook zij, in geen geval zal men kunnen
betwisten, dat de verzekeraar, die omtrent
alle
ge-
schillen arbitrage kan aanvragen, sterker staat dan
de verzekerde, die
alléén
betwiste vorderingen tot uit-
keering op grond van de polisvoorwaarden, voor arbi-
ters kan brengen.
De’
rechter,
die in duhieuse zaken den verzekerde
tegenover de maatschappij in het gelijk zou stellen
zou, volgens Mr. S., voorbijgaan, wat tusschen par-
tijen
recht
is. Is dat wel zoo zeker? Ik meen, dat
de rechter zich zou kunnen beroepen op den rechts-
regel, dat dénzijdig vastgestelde bedingen en formu-lieren (ie. de’ maatschappij-polis) moeten worden uit-‘ gelegd ten voordeele van de wederpartij (i.c. de ver-
zêkerde) of op, de bepaling dat, ingeval van twijfel,
eene o.vereenIcomst moet worden uitgelegd ten nadeelei
van dengenen, die iets bedongen en ten voordeele van
hem, die zich verbonden heeft.
Dat de verzekerde een
onpartijdigen arbiter
aan-
wijst, schijnt zeer zelden voor te komen. Toch komt
het voor en dan moet het voor den verzekerde wel zeer
onaangenaam zijn te ervaren, dat de maatschappij tot
,,onpartijdigen” haar medicus, die ter zake reeds be-
vooroordeeld is, benoemt. Lloyd’s polis eischt geen
arbitrage.
Conclusie.
ik
blijf
dus de meening toegedaan, dat
bij
objectieve
beschouwing van de gebruikelijke
maatschappijpolissen aan den dag treedt, dat de
positie van den verzekerde op verscheidene pun-
ten te zwak is tegenover die des verzekeraars en
in die opvatting word ik versterkt door een (nog)
niet gepubliceerd artikel van een assuradeur (die zoo
vriendelijk was
mij
een afschrift te doen toekomen),
waarin ruiterlijk wordt erkend, nadat op de chicanes
van verzekerden is gewezen: ,,Is het dan te verwon-
deren, dat de verzekôraar zich daartegen wapent door
het formuleeren van voorwaarden, die, het zij gaarne
toegegeven,, een fatsoenlijk verzekerde onereus kun-
nen voorkomen ‘),
doch die dan ook niet voor hem zijn
bedoe?d?” Mag men hieruit niet conciudeeren, dat
de basis, waarop de ongevallenverzekering hier te
lande wordt uitgeoefend, niet geheel gezond is en dat
het instituut der ongevalle’nverzekening er wel bij zou
varen, indien naar ruimere beginselen zou worden
gestreefd?
B. KIsr:
De discussie over de polissen van ongevallenverzekerin,g
naar aanleiding van het artikel van Mr. B. Kist ,,Verze-
keraar tegenover Verzekerde”, opgenomen in E.-S. B. van
5
Dec. ji., is na de plaatsing van bovenstaande artikelen
gesloten.
Volledigheicishalve wijzen wij er onzen lezers op, dat Mr.
II. T.
Asser, die in het nummer van
19
Dec. ji. ‘an ons
tijdschrift reeds op het bovengenoemde artikel van Mr. B.
Kist reageerde, nogmaals op zijn naschrift is teruggeko.
men. Zijn beschouwingen konden echter niet opgenoen
worden, aangezien wij meenen, dat aan dit vraagstuk door
het zoowel van verzekeriagstechnische als van medische
zijde te doen belichten, voldoende aandacht is geschonken.
Red.
DE INDISCHE MIDDELEN OVER OCTOBER 1928.
De totale opbrengst der Landsmiddelen sedert den
aanvang van dit jaar bedroeg op het einde van ver-
slagmaand
f 588.177.000
tegen
f 533.012.000
in de
eerste.10 maanden van het vorig jaar of ruim
35
m/m.
meer, waarin is begrepen 20 mfm aandeel van Ned.-
Indië in een achterstallige uitkeering uit de Neder-
landsche oorlogswinstbelasting.
De ontvangsten in verslagmaand bedroegen ruim
f 8.3
m/m minder dan in dezelfde maand van 1927,
doch de gemiddelde maandraming werd nog met
f
6 mfm overschreden.
Ten aanzien van deze lagere ‘maandopbrengst valt
al dadelijk op te merken, dat in Octohex 1927 als ge-heel op zichzelf §taande uitkeening een aandeel in de
winst der
m
ijnbouwmaatschappij Billiton tot een be-
drag van
f 3
m/m werd ontvangen. Overigens werd deze teruggang veroorzaakt door:
de belastinggroep ad circa …..
f 3.8
mini
monopolies
,,
,……,, 0.4
producten
,,
,……,,
3.-
met claartegenover een hoogere opbrengst bij:
de bedrijven
ad circa …..
f 1.3
m/m
allerlei middelen
,,,,. …. ,, 0.6
Vergeleken met de gemiddelde maandraming werd
meen ontvangen aan:
belastingen …..circa
f 4.0
m/m
monopolies ……,,
,, 0.1
bedrijven …………1.2
en minder aan:
allerlei middelen . circa
f
0.2 m/m,
1)
Cursiveering van mij. K.
30 Januari 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
terwijl bij de producten geen belangrijk verschil te
constateeren valt.
Vergelijking der ontvangsten :in verslagmaand met die in dezelfde maand van het vorig jaar.
1.
Belastingen
(belangrijkste):
invoerrecht ………..moer
f
0.694 m/m
accijnzen
………….
,, 0.140
personeele belasting
. .
,,
,,
0.002
successierecht
………
,,
,, 0.023
slachtbelasting
……..
,,
,, 0.070
uitvoerrecht
……….
minder,, 0.144
statistiekrecht
……..
,,
,, 0.003
inkomstenbelasting
. .
,, 0.592
vennootschapsbelasting
,,
11
3.013
verponding
………….
,
,, 0.101
zegelrecht.. ……….
,,
11
0.633
l
an
d
e
lijke
invo+.s,.
0
3S4
,,
,,
Alle bovengenoemde belastingen brachten méér op
dan de gemiddelde maandraming, uitgezonderd de
verponding en het zegelrecht, die resp.
f
0.401 m/m
en
f
0.025
mini
minder opleverden, hetgeen bij de ver
–
ponding zijn bekende oorzaak vond in den uitgestel-den aanslag over het loopend jaar in verband met de
invoering der nieuwe verpondingsordonnantie en bij
het zegelrecht het gevolg is van collectieve betaalbaar-
stelling in verslagmaand van reeds iii vorige maan-
den aan immigranten teruggegeven zegel- en ontsche-
pingsgelden tot een bedrag van ruim
f
1.145 m/ni.
Het invoerrecht nam evenals in vorige maanden belangrijk toe en overtrof in de eerste 10 maanden
van dit jaar de opbrengst in hetzelfdô tijdvak van het
vorig jaar en het evenredig gedeelte der jaarraming
met resp.
f
8.3 mum en
f
11 m/m.
De lagere opbrengst der inkomsten- en vennoot-
schapsbelasting en der landelijke inkomsten in ver-slagniiand vergeleken met October 1927 houdt ver-
band met de omstandigheid, dat deze middelen in vo-
rige maanden ruimer vloeideri, hetgeen, vooral wat de
vennootschapsbelasting betreft, haar oorzaak vond in
een vroegtijdige vaststelling van belangrijke aansla-
gen. De totaal ontvangsten dezer drie belangrijkste
belastingen in dit jaar •tot einde van verslagmaand
waren resp.
f
1.276 m/m,
f
3.209 m/m en
f
1.040 m/ni
meer dan in de eerste 10 maanden van het vorig jaar.
Monopolies.
opium ……………meer
f
0.085 m/m
zout ……………..minder,, 0.021
pandhuizen ………..,,
,, 0.445
Vergeleken met de gemiddelde maandraming gaf:
opium …………….meer
f
0.507 m/m
zout …………….. minder ,, 0.001
pandhuizen ………..,,
,, 0.410
De toename der opiumopbrengsten is hoofdzakelijk
het gevolg van de maatregelen, die getroffen werden
ter intensiever bestrijding van den sluikhan dcl, terwijl
de belangrijke achteruitgang bij de pandhuisregié in
verslagrnaancl evenals in de vorige maand is toe te
schrijven aan het sinds 1 April 1028 geldende nieuwe
rentetarief, waarbij de heleeningstermijn voor de goed-
koope panden met twee maanden werd verlengd, zoo-
dat in deze en de v6rige maand het aantal lossingen en
herbeleeningen aanmerkelijk minder was dan ge-
woon lijk.
De totaa.lopbrengst der leenhanken in de eerste
10 maanden van dit jaar bewoog zich dicht om het
evenredig gedeelte der jaarramirig.
Producten.
steenkolen ………..meer
f
0.014 m/m
kina ……………… minder ,, 0.071
caoutchouc ………..
,, 0.012
hoschwe’zen ………..
,, 0.100
goud ……………..
,, 0.024
tin
………………,,
,, 3,121
Alleen kina en caoutchouc bleven beneden de ge-
middelde maanclraniing. De opbrengsten van deze twee
enittires bleven gedurende de eerste 10 maanden van
dit jaar bij die over hetzelfde tijdvak van 1921 ten
achter met resp.
f
17.000 en
f
150.000, hetgeen even-
eens het geval was bij goud en tin met resp.
f
122.000
en
f
15.873.000, terwijl het boschwezen
f
184.000 meer
opleverde. De tinverkoop bracht in deze periode
f
973.000 meer op dan het evenredig deel der jaar-
raming.
Bedrijven.
havenwezen ……….. .meer
f 0.010
ni/m
baggerdienst ………..
,, 0.226
Landsdrukkerij ……..
,, 0.110
P.T.T.-dienst ……….
,, 0.285
S.S. en Tr. ………..
,, 0.076
W.
en E. ………….
,, 0.035
De ontvangsten bij havenwezen en W. en E. waren
resp.
f
112.000 en
f
24.000 minder dan de gemiddelde
maandraming, doch de overige bedrijven gaven in dat
verband een gunstig beeld.
Bij den baggerdienst, die in dit jaar tot einde van
verslagmaand
f 1.313
m/ni meer opbracht dan in de
eerste 10 maanden van 1927, terwijl in dezelfde
periode het evenredig deel der jaarraming met
f
1.046 m/m werd overschreden, is de hoogere op-
brengst het gevolg van voor particulieren verricht
opsp uitwerk.
In de gunstige uitkomsten bij den P.T.T.-dienst
werd bijgedragen door de
posterijen met
f
129.000
telegrafie
100.000
telefonie
63.000
terwijl aan andere ontvangsten
f
6.869 minder werd
ontvangen.
Gedurende de eerste 10 maanden van dit jaar werd
door dien dienst in totaal
f
1.688 m/m meer ontvan-
gen dan in hetzelfde tijdvak van het vorig jaar en
f
0.842 m/ni meer dan het evenredig gedeelte der
jaarraming.
De ontvangsten der S.S. en Tramwegen waren in
verslagmaand belangrijk gunstiger dan in de gelijk-
namige maand van het vorig jaar wegens den lateren
suikerafvoer in dit jaar, waardoor dit transport voor
een groot deel eerst in verslagmaand plaats had.
De gemiddelde maand- en het evenredig gedeelte
der jaarraming werden overeenkomstig de verwach-
ting als gevolg vaii de toename van het goederenver-voer aanmerkelijk overschreden (resp.
f
904.000 en
f
3.235.000), terwijl het 10 rnaandsch tijdvak in dit
jaar
f
245.000 meer opbracht dan dezelfde periode
in 1927.
AANTEEKENINGEN.
De beteekenis van den rentestand voor
het bedrijfsleven.
Op 15 Januari jl. heeft Dr. Benjamin M. Andenson,
cle bekende economist van de Chase National Bank, te
New York een voordracht gehouden voor The Con-
verters’ Association over den invloed van de geldrente
op het bedrijfsleven. Wij ontleenen aan deze voor-
dracht het volgende:
Bij velen, aldus Dr. A., heerscht de meening, dat lage
rente de activiteit van het bedrijfsleven prikkelt en dat deze
wordt geremd door hooge rente. Deze opvatting gaat ech.
ter slechts in beperkte mate op. Veelal toch kan men waar.
nemen, hoe bij groote economische activiteit de rente hoog
is, terwijl juist in tijden van malaise daling van de rente
plaats vindt.
Voor transacties, welke op korteu termijn worden afge.
wikkeld, zooals bij het nemen van handelscrediet of van
vlottend crediet voor de industrie, is de hoogte van de rente
voor de berekeningen van den credietnemer zeer dikwijls
slechts een factor van ondergeschikte beteekenis. Hij zal
zich laten leiden door den algemeenen toestand van de
markt voor zijn artikel en zoo kan het zeer wel voorkomen,
dat ten aanzien van de hier bedoelde zaken groote activi.
telt heerselit ook bij betrekkelijk hooge rente.
])aarentegen speelt de hoogte van de rente bij het aan-
leggen van werken, die een langen levensduur zullen heb.
ben, een zeer groote rol. De periode van begin
1922
tot
begin
1928
lenmerkte zich in de Vereenigde Staten door
112
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30
Januari 1929
een zeer lage geldreitc en een groote uitbreiding van de
hankeredieten, hetgeen ongetwijfeld het bedrijfsleven in vei-
schillende richtingen heeft gestimuleerd. Hypothecaire obli
;
gaties voor den aanleg van groote werken waren vlot te
plaatsen, en zulks tot aanzienlijke bedragen. Het plaatsen
van vele buitenlandsche leeningen kwam in belangrijke mate
aan
dcii
uitvoerhaitdel ten goede. Het kostte weinig moeité
om de middelen te vinden tot finaniering van op afbeta
ling verkochte goederen. En ten slotte voerden stijgendé
grondprijzen en hooge effectenkoersen, beiden bevorderd
door het gemakkelijke geld en de uitbreiding der bankcre
dieten, tot liet maken van allerlei speculatieve winsten,
waarvan cle besteding weder een nieuwen stimulans voo
het economisch leven vormde.
Wanneer wij nu mogeii aannemen, dat de periode van
zeer goedkoop geld en snelle uitbreiding van de bankcr& dieten thans tot een einde is gekomen zoo spreekt het van
elf, dat zich op den duur in het economisch leven der Ter
eenigde Staten een zeker aanpassingsproces zal moten af
sp3len. Dr. Anderson meent intusschen, dat dit aanpassiugs-
proces, onvermijdelijk als het zal zijn, toch een veel kalmer
verloop zal hebben, clan men gewoonlijk aanneemt. Voor
buitenlandsche rekening worden in Amerika als gevolg van liet plaatsen van leenimigen. aldaar groote dollarsald.i aan-; gehouden, welke gebezigd kunnen worden voor het knopen van goederen in Amerika. Vele groote maatschappijen heb; ben in Amerika door uitgif te van aandeelen de beschikking
gekregn over dusdanige fondsen, dat zij voorshands geen
beroep op de kapitaalmarkt zullen behoeven te doen. Wel is
er tgen het einde van
1928
eenige teruggang in het bouw
;
bedrijf geweest, doch onrustbarend is dat nog allerminst. En tenslotte mag men aannemen, dat het bedrijfsleven in
cene situatie verkeert, waarin aanpassing aan nieuwe toe
2
standen betrekkelijk gemakkelijk is; cle in Amerika in de
laatste jaren in het algemeen gevolgde politiek om met ge:
ringe voorraden te werken en om dus den opzet der zaken
niet grooter te maken dan met de situatie van het oogen
;
blik overeenkomt, is eene omstandigheid, welke Dr. A. voor
de te verwachte periode van aanpassing uiterst belangrijk
acht en waarom hij deze zonder ongerustheid tegemoet ziet.
Administratie- en trustkantören in Nederland.
Over de werkingssfeer van de administratie- en
trustkantoren is in het algemeen, zoowel hier te
lande zelf als in het buitenland weinig bekend. Voor
een groot deel is deze onbekendheid waarschijnlijk toe
te schrijven aan het feit, dat deze instellingen op een
beperkt terrein werken en dat het kapitaal zich meest-
al in handen van bepaalde financieele groepen be-
vindt. Toch vervullen deze kantoren in het effecten-
verkeer een zeer belangrijke functie en het
is
daarom
wel van belang kennis te nemen van de uitvoerige
beschouwingen, die hierover in het jongste maand-
bericht van de Rotterdamsche Bankvereeniging zijn
verschenen.
Het voornaamste doel van de administratie-kanto-
ren is het vergemakkelijken van het effectenverkeer,
wat zij trachten te berejken door het uitgeven van
certificaten tegen aandeelen of obligaties, wier ver-
handelbaarheid om bepaalde redenen is beperkt. Deze
redenen kunnen hijr. zijn, dat de waarde van het
effect te hoog isof dat het op naam luidt. Het cer-
tificaat ondervarigt dan deze bezwaren, doordat het
in elk willekeurig bedrag aan toonder kau wor-
den uitgesteld. Aan dn anderen kant is het ook mo-
gelijk een aantal effecten met zeer geringe waarde
door één certificaat te laten vertegenwoordigen. Ver-der kan de overdracht van een effect aan verschillen-
de formaliteiten onderworpen zijn. Het uitgeven vai
certificaten, die gemakkeijjk van eigenaar kunnen
verwisselen, heft dit bezwaar op.
Zoo worden bijv. tegen de inschrijvingen op het
grootboek der Nationale Sdhuld gemakkelijk over-
draagbare certificaten uitgegeven. Verschillende Ame-
rikaansche spoorwegwaarden, die op naam luiden,
worden door certificaten vervangen, hetgeen hun ver-
handelbaarheid verhoogt. In zoo’n geval kan een cer-
tificaat ook meerdere aancieelen vertegenwoordigen,
iîooral wanneer deze, zooals vaak in cle Vereenigde
Staten het geval is, in zeer geringe nominale bedra-
gen luiden.
Omgekeerd komt het ook voor, dat er tegen één
aandeel meerdere certificaten met een geringe nomi-
nale waarde worden uitgegeven. Dit
is
van zeer groot
belang hij Arner.ikaanshe fondsen, die in stukken van
$ 1.000 luiden en ver boven pari noteeren. Mede met
het oog op een behoorlijke ris:icoverdeeling bieden der-
gelijke certificaten groote voordeelen aan den kleinen
kapitalist.
Evenzoo kan een certificaat tegen verschillende
waarde-papieren van één enkele onderneming worden
uitgegeven, zooals bijv. het geval is bij de British Bern.-
berg, waar één certificaat een obiigat.ie van £ 100 en
50 aandeelen vertegenwoordigt. Een zeer speciaal ge-
val is verder het, uitgeven van certificaten van de-
zelfde too.rt aandeelen of obligaties van verschillende
ondernemingen. Bij een
dergelijk
certificaat is de
nisico-verdeeling in één effect al heel sterk doorge-
voerd. Op deze wijze worden op de Amsterdamsche
beurs Duitsche, Fransche en Italiaansche .bankaandee-
len verhandeld. Zoo omvatten bijv. de certificaten van Duitsche banken ieder voor R.M. 1.000 aandeelen van
de Berliner Handels Gesellschaft, van de Darmstiidter
und National Bank, van de Deutsche Bank, van de
Diskonto-Gesellschaft, verder R.M. 1040 van de
Dresdner Bank en R.M. 960 van de Komrnerz- und
Pnivatbank.
Tevens komt het een enkele maal voor, dat ccii
Hollandsch certificaat tegen buitenlandsche certif i-
caton wordt uitgegeven, die op hun beurt weer bui-
tenlandsche aandeelen vertegenwöordigen. Een voor-beeld hiervan
zijn
de certificaten van de Snia Vis-
cosa-aandeelen.
Het bezit van certificaten brengt nog enkele voor-
deden niet zich mede. J:Tet administratiekantoor, dat
de aandeelen houdt, zorgt voor het dividend en ver-
plicht zich deze aan de houders der certificaten uit
te betalen, die hierdoor het risico van dividendverja-
ring ontloopen. Een ander voordeel is, dat het admi-
nistratie-kantoor voor de uitoefening van het claim-
recht zorgt, wat bij buitenlaiidsche aandeelen onge-
twijfeld van heteekenis is.
Indexcijfers van groot- en kleinhandeisprijzen in Nederlandsch-Indië.
De maandstatistiek 1928 No. 10 van het Centraal
Kantoor voor de Statistiek te Weltevreden bevat o.m.
het volgende:
Invoer.
De serie van de invoerartikelen omvat
72
artikelen
welke in vijf groepen zijn verdeeld.
Van de groep textiele goederen vertoonde het indexcijfer
van de Prints (Batavia noteening), dat sedert
1927
geleidelijk
gedaald is van
142
(gein.
1927) op 114
in September jl., een
stijging van S punten in de maand October. Ook calico’s
stegen in prijs, waardoor het gemiddelde indexoijfer van deze
groep met een punt steeg. Van de groep levensmiddelen zijn slechts enkele artikelen
Indexcijfers van
72
invoer- en
20
uitvoerartikelen in den
groothandel te Batavia, Soerabaja en Semarang.
Invoerartikelen.
–
1.1
1913.
100
100 100
100
lOO
100
100 100
1923.
207
163
174
170
169
180
150 173
1924.
213
164
167
160
168
178
155
173
1925.
208
161
160
150
165 172
146
166
1926.
185
157
151
153
169 165
137
159
October
1927.
175
148
145
146
172 159
128
152 November
.
173 148 144
146 169
158
128
151 December
.
173
147
142
145 163
156
127
150
Januari
1928.
172 150 140
145 158
155
130
150
Februari
.
172
149 140
145
158 155
129 149
lJaart
.
172
147 140
145
157
154
132 149
A1,ril
.
173 149
140
144
157
155
133
150
Mei
.
174
146 140
144
164
156
132
151
Juni
.
174
146
140
144
163
155
129
150
Juli
,,
.
173
147
140
143
165
156
126 150
Augustus
.
172
148
140
143
160
155
121
148
S*pteniber
,,
.
172
149
141
142 164
155
123
149
Dctober
173
150
142 142
164
156 124
149
1)
20
art.
1)
12
art.
5)
12
art. ‘)
Ib
art.
) 13
art.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
in prijs veranderd, waaronder o.m. Australische ham. Het
indexeijfer van dit artikel steeg van
150
in September tot 165 in October ji. Het groepsindcxcijfer steeg in October met een
punt tot
150.
Van de groep metalen steeg rood blad-koper vrij belang-
rijk iu prijs, ni. van
/109.29 op 1121.43
per 100K.G. Iets
vaster waren ook de prijzen van plaat-, profiel- en dakijzer.
Het groepsindexcijfer kwam hierdoor van
141
in September op 142
in October.
De groepen ,,Chemicaliën en Verfstoffen” en ,,i)iversen”
(reven gedurende October geen belangrijke prijsveranderi ngen
te zien. .I)e groepsindexeijfers bleven ongewijzigd.
Het totaal indesoijfer van dc
72
invoerartikelen steeg met
een punt in October tot
156.
(Jigvoer.
Het indexeijfer van de
20
exportartikelen gaf
voor October ook een stijging te zien: sinds Augustus is het
met 3 punten omhoog gegaan,nI. van
121
tot
124.
Dit is voor-
namelijk een gevolg van de hoogere prijzen voor koffie Robusta,
mais en peper.
Gedurende October stegen bovendien de prijzen van tapioca,
die sinds April een dalende lijn vertoonden en cacao waarvan sedert November
1924
niet zoo’n hooge gemiddelde maand-
prijs tot stand was gekomen.
Hiertegenover staan echter ook belangrijke prjsdaiiiigen.
Katjangolie, dat sinds April jl. omstreeks
55
gulden per 100
K.G. noteerde, daalde in Oct. tot /
49,62,
waardoor (te prijzen
weer op het niveau van
1927
zijn gekomen.
Ook de prijs van kapok daalde, kapokpitten echter stegen
in prijs. Verder waren de prjjzen van suiker, thee en koe-
huiden iets lager.
Indexeijfers van kleinhandeisprijzen van verbruiksartikelen
van in- en uitheemschen oorsprong te Batavia.
heernech’)heemsch
l)
Totaal
Voeding
2)
1913114
100
100
100
100
1923 ..
194
173
183
182
1924
.
182
158
170
170
1925 .
169
152
160
159
1926 ..
169
148 159
156
November
1927
.
162
148 •
155
152 December
,,
. .
160
149
155
153
Januari
1928 160
149 154 154
Februari
. .
159
149 154
154
Maart
..
162
148
154
154
April
. .
160
150
155 154
Mei
.
160
150
155
154
Juni
155
148
152 150
Juli
. .
160
147
154
152
Augustus
,,
160
146
153
152
September
,,
..
160
147
153
151
October
. .
161
147
154
152
November
•
– ..
–
161
–
146
154
152
zu artikelen.
)
35
artikelen.
Kleinhandels prijzen.
De serie indexoijfers van artikelen van
in- en uitheemschen oorsprong is zoo samengesteld, dat dc
inheemsche en de uitheemsche groep geheel parallel zijn.
Het indexcijfer van de inheemsche artikelen over No-
vember bleef gelijk aan dat der vorige maand.
De invloed van de flinke seizoensstijging van de rijst-
prijzen op het indexejjfer werd opgeheven door prijsdalingen
van kippeneieren, karbouwenvleesch en suiker.
Het indexeijfer van de uitheemsche artikelen daalde met
een punt tot
146,
een gevolg vn. van de lagere prijzen voor
biscuit.
Het algemeen inclexoijfer voor den kleinhandel bleef onver-
anderd op
154.
Passer prijzen.
De gemiddelde passerprjzen van
119
passels
op Java en Madoera van de Inlandsche landbouwgewassen
geven geen grootd schommelingen te zien. Pad- en heras-
prijzen loopen nog steeds op, in verband met het seizoen.
BOEKAANKONDIGING.
Struklurwancilun gen der .D eutschert
Vollcswirtschaf t. Vorlesun gen. gehalien
in der Deutschen Vereinigung für
staatswissenschaftliche Fortbildung.
Im
Namen des Vorstandes der Vereinigung
herausgegeben von Dr. se. pol. Bernhard
:l-Iarms (o. Prof. a. d. Univ. Kiel).
2.
vèr-
vollstudigte Auflage. Berlin
1929 (Ver-
lag von Reimar Hobbing). 2 banden (524
en 508 blz.).
economisch leven van vrijwel alle volkeren
doen zich in den loop der tijden structuurveranderjn-
gen voor, welke van bijzonder ingrijpenden aard kun-
nen zijn. De sociale verhoudingen verschuiven zich;
omn1ige lalididn slagen erin om binnen de landsgren-
zeri cviie eigen .iiïdustrie te vestigen, daardoor tot
meerdere onafhankelijkheid tegenover het buitenland
te komen en dit laatste zelfs op eigen terrein te gaan bestrijden; andere landen worden daardoor weer ge-
dwongen tot eene volledig nieuwe oriënteering van
het eigen bedrijfsleven, tot het zoeken van nieuwe
afzetgebieden voor oude producten of tot het maken
van geheel nieuwe artikelen in dle plaats van de oude.
Voor allen, wier bedrijf bij deze veranderingen in de
economische structuur gevaar loopt, stelt zich onaf-
wijsbaar de eisch eener zoover mogelijk doorgevoerde
rationalisatje, gebaseerd op een zoo groot mogelijke
kennis van de economische verhoudingen in de ver
schillende landen.
Al zulke verschuivingen hebben zich voorgedaan
door de eeuwen heen en het bestudecren daarvan is
op zichzelf niets nieuws. Maar door dien oorlog is de
behoefte aan vermeerdering van kennis over deze
zaken wel bijzonder dringend geworden. De wijziging
van allerlei verhoudingen in Europa, de toenemen-
dle industrialisatje van Azië en voor Duitschland en
zijn vroegere tegenstanders vooral het reparatievraag-
stuk, dat alles maakt, dat wij in Europa op een dus-
dilUlige wijze de stuctuurverander.ingen in het econo-
misch leven aan den lijve ondervinden, dat het alles-
zins begrijpelijk kan worden geacht, dat het vraagstuk momenteel zeer intensief wordt bestudeerd.
Vooral de Engelsehe en dle Duitsche litteratuur
geven van deze studie een aantal voorbeelden te zien
en het hierboven genoemde verzamelwerk is er een
van. Het world, dat reeds zeer kort na de eerste uit-
gave in
1.928 in
tweeden druk is verschenen, is uitge-
gaan van de Vereinigung für staatswissenschaftljche
Forthildung, eene vereeniging, die zich de hoogere
ontwikkeling van staatsbeambten ten doel stelt en
reedls van vé6r den oorlog dateert: Prof. Harms, de
bekende hoogleeraar uit Kiel, is een der steunpilaren
van deze vereeniging en heeft de leiding bij de uit-
gave van dit boek gehad.
In dit verzamelwerk vindt men over vrijwel alle
belangrijke onderwerpen, ten aanzien waarvan het
economisch leven van Duitschland aan structuurver-
anderiug onderhevig is geweest, een of meer uitge-
werkte voordrachten van der zake kundigen.
Wij Idunnen hier op den inhoud uiteraard niet na-
der ingaan en hopen daarop in ander verband later
nog wel eens terug te komen. Doch wanneer men weet,
dat hoogleeraren in de economie als Aereboe, Eulen-
burg, Harms, Schumpeter en anderen hunne mede-
werking aan het werk hebben verleend naast practici,
zooals de bekende bankier en geldtheoreticus Albert
Hahn, en staatslieden, zooals Staatssecretaris Tren-delenburg en den specialist op het stuk van het her-
stelvraagstuk, oud-Staatssecretaris Bergmann, dan be-
hoeft het verder geen betoog, dat men hier te doen
heeft met een belangrijke nieuwe uitgave, welke de
aandacht verdient van allen, die belangstellen in het
economisch leven van onze Oostelijke naburen.
MAANDCIJFERS.
GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSOHE BANK.
1
1 4
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Januari f929
POSTERiJEN, TELEGRAFIE EN TEiEFONIE.
OVERZICHT VAN DE
(In
INDISCHE
Guldens).
MIDDELEISL
.
:
.
•
•
Opbreflg8t
:-
October
Sedert
Overeen-
December 1929
December 1927,
.
1928
Januari
1928
‘
komstige
periode
1927
Posterijen
4.280.403,-
4.642.52I,-
…
………..
f
f
Telegrafie …. ……….
,,
565.702,-
1
558.291,-
.
Belastingen.
‘
Telefonie
…………….,,
1.149.492,-
I.112.164,-
.
Pachten excl. pandhuizen.
7.440
64.385
87.443
Invoerr.
mci.
Landsgoed.
•
7.552.524 74.393.150 66.038.995
Uitvoerr.
mci.
Landsgoed.
1.327.885
11.468.991
12.227.20
POSTOHEQUE EN GIRODIENST.
32.98 .027
28.897.057
1
Andere ontv. I. U. en A.
.
26.513
255.966 213.480
(In duizenden_guldens).
Accijnzen……………3.490.736
Personeele belasting
. . . .
525.461
.
.
5.260.288 3.871.350 5.156.980
3.594.781
November 1928
.
November 1927
:
Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag
Statistiekrecht
……….555.955
Inkomstenbelasting …..
39.728.75
38.452.990
Vennootschapsbela8ting
. .
Oorlogswinstbelasting
.
.4.858.100
5.832.512 773.729 32.195.486
22.714.986 28.986.185
1)
724.806
Aantal rekeningen
1
;
op uit0………
l38.O42
128.524!
Bijschrijvingen
. . . .
1.095.033
468.727
1.447.151
408.080
1
Opgeheven productenbel.
.
)
8.426
1
)
182.283
273.401
4.385.861
L)
2.853.560
7.599.193
….
wegens:
Verponding …………..
Recht van openb. verkoop.
95.953
1.852.387
1.999.565
583.833
11.723.418
12.183.651
b:
Overschrijvingen
.
.
Overschr.
van
vaste goed.
276.957
2.276.533
•
2.280.093
a.
Stortingen ………706.232
118.291
629.277
105.99
2
1
van andere rek.
988.698
320.513
847.776
280.006
Recht v. suec. en overgang
40.520 348.063
239.262
van Ned. Bank.
103
29.884
98
22
.
082
1
Zegelrecht …………….
Vergunning speeltafels ..
13.990
132.840 176.982
c.
And. onderwerpen
39
t
Slachtbelastingen …….
674.255
6.201.490
5.506.232.
Afschrijvingen
.
..
.
1.104.212
465.871
973.619
411.0161
Bijzondere bel. buitengew.
24.241
199.175
166.844
wegens:
.
.
3.861
63.969
84.396
Roof dgeld …………….
Landelijke inkomsten….
3.897.891
31.665.262
30.625.332
b.
Qverschrijvingen.
Belasting op loterijen….
3.128 618.008
414.440
1.op andere
rek.
856.342
320.513
737.995
280.006.,
Totaal….
30.739.341
82.127.989
241.352.815
a.
Ch8ques
……….237.693
75.170
222.325
69.455f
2. naar Ned. Bank
1.038
70.134
949
61.511,
c. And. onderwerpen
9.139
54
12.350
45
Monopolies.
Gezamenlijk tegoed
.
3.675.909
35.884.042
33.491.611
op ultO
90.465
86.176,
1.551.054
15.978.217
15.491.803
Bedrag der beleg-
.
Opium ………………
Zout ………………..
1.440.185 18.144.930
19.757.821
ging i)
70.103
.
69.1881
Pandhuizen
………….
Totaal
. . . .
6.667.148
70.007.189
.
6.
7
4
1
.2
35
1)
Het bedrag, dat vroeger tegen vérgoeding
van
rente
Prodcteii. aan dé schatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig,
voor
Kina
2.739
483.003
559.910
zoover het nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zamen met andere bedragen in rekening-courant met hé
……………….
Landscaoutchoucbedrjf ..
659.094 6.716.926 6.866.551
Staatsbedrijf
der
posterijen
en
telegraf ie begrepen en
‘
1.835.123
16.771.68- 16.588.162
daarom niet meer in het bedrag der belegging begrepen.
148.093
1.377.617
1.499.248
4.598.055 45.327.197
61.200.375
1.418.839
11.060.085
11.453.829
PRODUCTIE DER STEENKOLEN-, BRUIN-
Aand.i1d.winstN.V.,,Gem.
Mijnb. Mij. Billiton”…
–
4.500.000 7.500.000
–
KOLEN- EN. ZÖUTMIJNEN.
Totaal….
8.661.943
86.236.511
105.668.075
(Gegevens verstrekt door den Hoofdingenieur der mijnen.)
I.
Gezamenlijke Steenkolenmijnen.
Goud
………………..
Tin …………………
Steenkolen …………..
Bedrijven.
862.188
374.589 11.927.963
3.461.339
8.420.181
2.148.461.
October
Jan./Oct.
Jan./Oct.
1928
1928
1927
Post.,Telegr.-enTel.dienst
228.141
2.694.060
758.22: 25.180.631 779.683
23.492.382
I7.646.897
Prod. Steenkolen in tonnen.
961.366
8.956.220
Boschwezen
………….
Havenwezen ………….
Baggerdienst …………
Landsdrukkerij ……….
Spoor- en Tramwegen….
7.592.033 70.117.143
67.667.383
187.686,41
128.630
Waterkracht en Electricit.
158.732
1.367.666
1.097.907
Kolenslik
………………..20.033
Aantal normale werkdagen
271)
255
252
Totaal….
Ï1.909.743
112.812.96u
103.605.977
H. Bruinkolenmijn ,,Carisborg”.
Allerlei middelen.
Aandeel i/d. winst van de
October
Jan./Oct.
Jan./Oct.’
1928
1928
1927
Javasche Bank ……..
–
366.911
2.985.439 3.205.127
3.864.325
2.959.660
Netto-productie in tonnen.
.
16.159
174.300
167.455,8
Aantal normale werkdagen
23
250
206
196.123
..
4.097.867
4.189.548
Boeten en verbeurdverki.
129.093
1.188.142
987.966
III. Zoutmijnen.
Leges en salarissen, ont-
(Kon. Ned. Zoutindustrie te Boekelo.)
vangen d. de griffiers
v/d. versch. rechtscoll
36.357
330.739 465.727
October
1
Jan./Oct.
Jan./Oct.
1928 1928
1927
Heffingterzakevangesl.
werkovereenkomsten
Ophr.Wees.enBoedelkam
59.051
103.013 488.002 709.507 507.828
520.765
Afgeleverd;
.
–
.
,
Geraif. zout ……..(ton)
3.984
32.615
29.453,5 32.966
276.836
239.849
Industriezout
…….(
,, )
21.
495
540,5
Afstand van grond ……..
Afkoop heerendienst. B.G.
408.732 4.683.522
4.603.045
Afvalzout
……….
( ,, )
135
1
1.638
1.368
Mijnconcessies …………
469.124 4.170.598 4.059.504
Aantal normale werkdagen
27
258
256
Kadaster
…………….
Ontv. groote
ziekenin-
Arbeiders.
richtingen en krank-
zinnigengestichten ….
IJk van maten en gew..
.
68.239 31.708 632.687
397.728 590.383
327.080
Gezamen-
mke
Bruin-
Aantal.
Stelen-
kolenmijn Zoutmijnen
Verk. en verh. van huizen
184.689
1.898.380 1.780.874
Carisborg”
Schoolgelden
………….
Ontv. waterleidingen
.
..
Bakengelden
………..
92.925
293.714 293.714
849.242
2.488.736 2.488.736
723.151
2.035.860 2.035.860
9.8232) 9.8232)
1 November 1928 ……….
160
146
24.2773)
180
146
248.602
2.287.787 1.967.290
9.3532)
Bakengelden
………….
310.059
5.902355
3.820.567
3.(31.306
36.592.674
33.643.422
164
135
1 November 1927 ………..{ 24.865
3
)
Loodsgelden …………..
Diversen ……………..
.
.
Totaal….
dl.(
09.481
587.777.329
553.011.524
Domaniale mijn 26 dagen.
Totaal generaal….
bovangronds.
3)
ondergronds.
.
1)
Teruggegeven belastinggelden.
30 Januari 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
115
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. ** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTOS.
N
d 5r
sch.
isc. Wissels.
4413 Odt.
’27 Zwits. Nat.Bk. 3422
Oct.’25
el.Binn.Efi. 5
13 Oct.’27
N.Bk.v.Denem. 5
23Juni’27
inR.C. 6
13 Oct.’27
ZweedscheRbk
4424 Aug.’28
…
Javasche Bank..4
14 Juli’26 Bankv.Noorw. 5426
Mrt.’28
Bank van Engeland
4421 Apr.’27
Bk. v. Tsjecho.
Duitsche Rijksbank
641Jan.’29
slowakije .. 5
8Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk. 3419 Jan.’28
N.Bk.v.O’rijk. 6416
Juli’28
BelgischeNat.Bnk. 4
30Juni’28
N.Bk.v.Hong. 7
1 Oct. ’28
Fed. Res. Bank N.Y. 5
12Juli ’28
Bank v. Italië. 6
8Jan.’29
Bank van Spanje
5419
Dec.’23
Z.-Afr.Res.bnk 54
9Jan.’28
OPEN MARKT.
1929 1928
1927
1914
26
Jan.
21126
14119
7I12
23128 24129
20124
Jan. Jan. Jan.
Jan.
Jan.
Juli
Amtcidam
Partic.dlsc.
4
/1
4-
1
1,6
3Iie-4’/,
4
1
18_
7
116
411
4
_3j
9
271
8
_151
1
3
1
18_
3
1i6
Prolong.
– .
411
4_11
3
4_31
4
411
3
5
411
4
2
3
j4-3
1
14
211
4
-3/
4
Londan
Daggeld ..
2
1
h-3
1
1
2
1
j1-4
1
12
2
1
134
1
14
2314-4
312414
4-5
1
3
14-2
Partic.di8c.
4l16-I8
4
1
14_318 411
4
_51
j4
411
4
_31
$
3
5
116.4
1
18
4
1
116_I18
21/43/4
Bar/Un
Daggeld ..
3
1
1-5
1
12
3-5/2
4-6
3
1
136
3-8
1
12
2-6
–
Partic.dlsc.
30-55 d…
511
2
518-14
531
4
519-6
6
1
14-
3
18
4
–
1
I1
–
56-90 d..
.
513
511
3
_31
4
53/4
5Is-6
§ij4hj$
4-/8
21/8_1/,
Waren-
wechsel.
614-I4
6
1
18-
1
14
6
1
J4-18
6
1
14_I18
6
5
:8-7
4
1
18
1
12
–
Naw York
Daggeld
1)
6-14
6-
1
14
69
1
14
6_711
4
381
3
.431
4
4_11
4
1
9
14_2
1
12
Partic.dlsc.
511
4
51/
4
5
1
18.
1
14
51/q
3’j1/8
351
4
.7/
9
–
1)
Koers van 25 Jan. en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
York)
22 Jan. 1929
2.4921,
12.097/,
59.284
9.75
34.66
100
23
1929
2.49%
12.0971
8
59.294
9.754
34.664
100
24
,,
1929
2.49
7
118
12.0951,
59.28 9.75 34.66
100
25
1929
2.4971,
6
12.09
T
9
V
59.26 9.75 34.66
100
26
1929
2.49%
12.0981
8
59.244
9.754
34.67
100
28
1929
2.49%
12.092/
s
59.261
9.754
34.67
100
1
Laagsted.w.1)
2.4911
8
12.0921,
39.23 9.74 34.64
99%
Hoogste d.w
1
)
2.49%
12.10
59.30
9.76
34.68
10021
8
21 Jan. 1929
2.4934
.
12.097/
8
59.274
9.75
34.66
100
14
,,
1929
2.49
7
18
12.09%
59.254
9.744
34.66
100
Muntpariteit
2.48%
1
12.10%
59.26
1
9.75
j
34.59
100
Data
sr,d
Weenen
Praat
Boeka-
Milaan
Madrid
22 Jan. 1929
47.97% 35.07%
7.384
1.50
13.054
40.744
23
,,
1929
47.98%
35.07%
7.384
1.50 13.05
40.754
24
,,
1929
47.984
35.05
7.374
1.50
13.05
40.744
25
,,
1929
47.99
35.05
7.374
1.50
13.05
40.734
26
,,
1929
47.98
35.07%
7.37k
1.50
–
—
28
,,
1929
47.98 35.07% 7.381
1.50
13.06
40.74
Laagsted.w.
1
)
47.95
35.-
7.36
1.474 13.03 40.71
Hoogsted.w’)
48.-
35.10
7.40 1.524
13.07
40.774
21 Jan. 1929
47.97% 35.07%
7.374
1.50
13.054 40.75
14
,,
1929
47.971,
35.07%
7.38
1.50
13.05
40.724
Muntpariteit
48.-
35.-
1)
48.-
13.09
48.-
a a
D t
.
St ock-
Kopen-
50
)
l Hel-
Buenos-
Mon-
holm
J
hagen*.)
Aires’)
treal’)
22 Jan. 1929
66.70 66.55
66.524
6.274
104
1
1/,
u
2.48%
23
,,
1929
66.70
66.55 66.524
6.274
1052/
9
2.48% 24
,,
1929
66.674
68.55
66.50
6.274
1058j,,
2.489/
4
25
;,
1929
66.70 66.55 66.50
6.274
105’1,,
2.48
1
8/,,
26
,,
1929
66.70
66.55
66.50
6.274
1058/
18
2.4828/,,
28
,,
1929
06.70 66.55
66.50
6.274
105
1/s’
2.4871
9
Laagste d.w.
1
)
66.624
66.50
66.45
6.26
104%
2.48%
Hoogste d.wl)
66.75
66.60 66.55
6.29
1058/,
2.4921,
21 Jan. 1929
66.724
66.55
66.524
6.274
105
2.49
14
,,
1929
66.70
66.55
66.50
6.274
10424/,,
2.48%
Muntpariteit
66.67 66.67 66.67
6.264
10591
t
2.48%
) roteering te Amsteraam. “) rmoteering te ltotteraam.
1) ParticulIere opgave.
1) Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j5
en 7.21
1
12.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
F
..
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
aa
t
Londen
(8
per £)
Parijs
(8
P.
IOOfr.)
Berlijn
($ P.
100 Mk.)
Amsterdam
($ P.
100 gid.)
22 Jan.
1929
48291as
3,90%
23,76%
40,08
7,,
23
1929
4,84i5j,,
3,9071
23,76% 40,08
24
1929
4,84181,
6
3,9071
9
23,76%
40,09
25
,,
1929
4,847/,
3,9071,
23,75
40,09
26
1929
4,84
25
1
32
3,9071,
23,75 40,08%
28
1929
4,8428/,,
3,9071
8
23,7511
9
40,09
30 Jan.
1928
4,87% 3,93
23,83
40,32
Muntpariteit..
4,8667
13,92
23,81%
4081
1
,
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen en Landen
INofeerings.I
eenheden
12
Jan
1929
19Jan.
1
1929
2
1
j26Jan.
1929
lLaagstelHoogstei
26
Jan.
1929
AIéxandrië..
Piast.
p.0
97g
97
97v,,
97
9
1,
6
974
Athene
.. ..
Dr.
p. £
375
375
374%
375k
375
Bangkok
. ..
Sh.p.tical
1/10
111081,
I110
111034
1/10%
Budapest
. …
Pen.
p. £
27.824 27.824
27.81
27.84
27.824
B.
Aires
. ..
d. p. $
478f,
4718182 47131
47%
4729
Calcutta
… ..
Sh.
p.
rup.
1j6111,
1f61118
.
1/6/
54
116
5
!
1
1
611
84
,,
Constantin..
Piast.p.c
997
995 985
1.000
995
Hongkong
..
Sh.
p. $
10 ”
2”
2i0
2;0
.
2
0 ”
/
2 1031
8
Sh.p.yen
1/1011
II
1110
1’10’ ‘
1/10
7
110
t
T5
Lissabon
..
Escu.p.
g
109%
110%
109
111
31
109%
Mexico’)
…
$
per
£
10.00
10
9.75
10.25
10
Kobe
……..
Montevideo
d. per
£
50%
5071
8
50
81
8
51%
5071,
Montreal
..
$
per
£
4.86T1V
4 86
1
–
T5
4.857/,
4.86% 4 86
T
i,
R.d.Janeiro
d. per
Mii.
557
184
1
529$32
5571
82
5591
84
559/
11,
Shanghai
…
Sh.
p.
taei
2177
t
53
27
8
t
’32
2/6%
2,7%
017i
-.
1
Ijs
Singapore…
id.
p. $
213
18
1
is
21345,
1
84
2/3
23
/
92
2/3
1
81
le
2’°
l’.’vT
Valparaiso
2.
$
39.64 39.65
39.61
39.63
39.61
Warschau
.
Zi. p. £
4351,
6
4311,
8
43a16
4311
111
4321,
0
‘1
In net vervolg worden ae Mex.
$
niet meer in penc.
doch
in
£
genoteerd.
_2)
90
dg.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS 8)
Londen’)
21 Jan.
1929..
2631,
6
N.York’)
5671
8
21
Jan.
1929….
Londen
84111%
22
,,
1929..
2611
8
56%
22
,,
1929…
8411111,
23
,,
1929..
26i1,,
5621,
23
,,
1929…
.
84/11%
24
,,
1929..
26
56%
24
,,
1929….
84111%
25
,,
1929..
2611
8
56%
25
,,
1929…..
8411144
26
,,
1929..
26’i,,
5681
s
26
,,
1929….
84111%
28 Jan. 1928.. 26%
5671,
28 Jan.
1928…
.
8411.1%
20 Juli
1914.
.
24151,
s
59 20
Juli
1914….
84111
1)
in pence
p.
oz.stand.
8)
Forelgn silver’in
$c.
p.oz.fine.
8)
in 8h.
p.OZ.
line
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
Vorderingen.
1
15Jan.1929
1
23Jan.1929
Saldo bij de Nederiandsche Bank
–
f
7.852.516,30
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
f
406.548,19
,,
195.789,11
Voorschot
op
uit. December 198 aan
de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
37.042.624,35
,,
37.042.624,35
de Rijksinkomsten belasting………..Voorschotten aan Surinan,e…………
,,
10
676.001.94
10.684.638,82
Id, aan Curaçao
………………….
,,
247.976.92
–
Kasvord. weg. credletverst.a(h. buiteni
Daggeldleeningen tegen onderpand
,,
130.041.031,15
,,
129.892.360,53
van Staatsschuldbrieven
……….
10.500.000,-
13.900.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
.
15.152.944,36
,
20.362.003,83
comptabelen
……………………
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.
..
–
–
T
.
en
T.
‘
)…………………………..
Id.
op
andere Staatsbedrijven
‘)
6.742.617,27
,,
7.122.617,27
Ve r p11_Ch t
i
nge_n.
Voorschot door de Nederl. Bank….
t
345.138,91
–
Schatkistpromessen in omloop
……
30.010.000,-
1 67.261.000,-
,,
30.010.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank
–
–
Schatkistbiljetten in omloop’)……….67.261.000,–
..
,,
11.411.147,50
Zilverbons in omloop ……………….iI.449.309,50
,,
.33.727.355,98
Schuld aan Ned.-lnditl)…………….30.178.804,49
Id. aan
Curaçao
1)
……………………-
50.617,67
Id. aan het Alg. Burg. Pensioenfondsa)
,,
20.50l.633,17
21.349.379,39
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T. ‘)..,,
47.727.699.56
54.210.072,09
Id. aan andere Staatsbedrijven’) ……
,,
1.640
O(O.-
…l.640.flOO,-
fel.
aan diverse instellingen
2)
……….7.344.792,69
,,
6.952.280,91.
1)
Waarvan
/
12.056.000 vervallende
op 1
Juli 1929.
6)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD.
1
19Jan. 1928
1
26 Jan. 1929
Vorderingen:
Saldo b’q
‘s
Rijks
kas
.. …………..
f34.479.000,- f38.761.000,-
13.020.000,-
,,
6.402.000.-
Verplichtingen:
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
–
–
Saldo bij de Javasche Bank
…………
–
.
–
Waarvan Muntbiijetten
……………….
het Ned.-Ind. Muntfonds..
Schuld aan
45.924.000,-
,45.534.000,-
Muntbiljetten in omloop
…………..
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank.
689.000,-
_’
617.000,-
,,
698.000,-
•
646.000,-
116
.
ECONOMISCH-STÂTISTISCHE BERICHTEN
30 Januari 1929
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 28 Januari1929
Activa.
Binnenl.Wis.(fffdbk.
f
44.810.456,79
sels, Prom.,
Bijbnk.
2.464.509,45
enz.
in dise.(
Ag.seh.
15.101.521,56
f
62.376.487,80,
Papier o. h. Buiten!, in disconto.
.. ……
,,
–
Idem eigen portef..
f
203.228.716,-
Af :Verkocht maar voor.
debk.no
g
nietaf
g
el.
203.228.716,..
Beleeningen
vrsch.
.ncl.
Hfdbk.
f
37.870.918,87
in rek..crt.
Bijbnk. ,,
6.839.311,68
op onderp.
Ag.sch.
52.955.329,11
/
97.665.557,86
Op Effecten..
.
.-. .-.
f
96.142.057,66
OpGoederenenSpec.
1.523.500,-
9766555766′
Voorschotten a. h. Rijk
… ……………
,,
– .
4
Munt en Muntmaterjaal
Munt, Goud .-..
.
.. f
67.044.785,-
Muntmat., Goud
367.494.872,26
r
434.539.657,26
Munt, Zilver, enz..
22.912.781,21
Muntmat. Zilver.,
Belegging i/
kapitaal, reserves en pen-
457.452.438,47.
1
.
sioenfonds
……………………
.
24.524.983,38
Gebouwen en Meub. der Bank ……..,,
5.000.000,-
.
>,
Diverse rekeningen ……………….
32.043.666,05
f
–
Paselva.
882.291.I49,36,
Kapitaal …………
.
…
.
.._
……
f
20.000.000,-
Reservefonds ……._ …………
.
… .-
,,
7.157.903,12
Bijzondere reserve …………….
.000.000,-
Pensioenfonds
………….. ………
,,
5.541.130,76
Bankbiljetten in omloop ………
…….
,,
782.471.155,-.
Bankassignatiën in omloop………..,,
256.000,64
Rek.-Cour.
5
Het Rijk f
6.502.926,78
saldo’s:
Anderen
37.920.137,96
,,
44.423.064,74
Diverse
rekeningen . .
…
.
.-.. ..
.
….
,,
14.442.595,10
f
882.291.849,36 t
Beschikbaar metaalsaldo …………… ..
f
126.101.151,01
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigdis. ,,
315.252.875,-
I)
Waarvan in het buitenland.
.
-.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud
Andere
Beschikb.
Dk-
Data
Munt 1 Muntmatl
Circulatie
opelschb.
Metaal-
schulden
saldo
perc.
28 Jan.
’29 67.045 367.495
782.471
44.679
126.101
55
21
’29
67.050 367.495
788.718
47.986
121 652
54 14
,,
’29
67.049
367.495
812.383
50.089
111.083
53
7
’28 67.052
367.495
833.981
51.264 278.771
5L
31 Dec.
’28
67.061
387.495
853.652
57.831
273.664
50
24
.
,,
’28
87.074 367.495 815.362
41.526
285.035
53
30 Jan.
’28
67.757
365.449
788.244
92 093
285.451
52
25 Juli
’14
65.703
96.410
310.4371
6.198
43.5211)
54
Totaal
Schatkist-
ee
B
–
PapT
Diverse
Data
bedrag
disconto’s
promessen
Irechtstreeks
1
e
ii utg
op het
reke-
buitenl.
fin gen
2)
28 Jan.
1929
62.376
–
97.666
203.229
32.044
21
,,
1929
69.511
–
99.153
205.484
30.955
14
,,
1929
80.632
–
97.406
220 227
31.906
7
1928
95.676
4.000
98.1′ 2
219.828
37.911
31 Dec.
1928
92.512
–
126.186
220.138
39 494
24
.,,
1928
68.498
–
97.418
220.405
36.671
30 Jan.
1928
87.168
– –
134.110
183.361
39.609
25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686 20.188
509
‘) op ae Dasis van
‘j,
metaalaekklng. ‘J Sluitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
–
Circu
latie
Andere
opeischb.
schulden
Discont.
Div. reke-
ningen’)
15 Dec.
1928….I
800
1.475
668
1.089
489
8
1928-
I
801
1.535
688
1.092
429
1
,,
1928..
800
1.529
684
1.083
440
24 Nov.
1928-
800
1.408
633
1.087
448
17
,,
1928..
790
1.469 582
1.091
450
17 Dec.
1927-
1.121 1.464
621
877
491
5 Juli
1914-
645
1.100
560
J
735
396
-, .IUitpU5L uer activa.
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatie
Andere
opeïschb.
schulden
IBeschlkb.
metaal-
saldo
26 Jan,] 929
ijjoo
300.200
61.400 47.460
19
,,
1929
192.800
304.500 63.900
45.440
12
,,
1929
192000
311.300
65.800 41.160
15Dec. 1928
‘170.112
1817
314.823 57.364
39.854
8
,,
1928
170.262
18.162
315.738
62.674 37.059
1
,,
1928
170.421
17.638
312.456
64.322
37.300
24Nov.1928
170.519
17.120
314.623
67.101
34.949
28Jan.1928
175.835
18.474
314.890
45.109
122.726
29Jan.1927
196.146
29.704
311.539
70.689 150.215
25 Juli 19141
22.057
31.907 110.172 12.634 4.842
2
)
Data
1
Dis-
Wissels,
buiten
Belee-
1
‘
Diverse
reke-
1
Dek-
kings-
con to’s
N.-Ind.
ningen
percen-
betaalb.
ningen’)
1
lage
26Jan.1929
19
,,
1929
12
1929
15Dec.1928
148.400
153.100
159.600
5..
•*.
49.951
53 52
51
51
7.631
3Ç4′
•
93.574
8
,,
1928
7.479
38.786
96.365 52.053
50
1
,,
1928
7.293
38.726
100.448
46.823
50
24Novj928
7.549 37.791
103.154
49.970
49
28 Jan, 1928
12.788.
29.714
95.878
32.871
54
29Jai.1927
12.643
20.815 82.619
46.362
59
25Juli1914
7.259
6.395
47.934 2.228
44
‘)
Sluitpost
activa.
2)
Basis
21
metaaldeieklng.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten in duizenden ponden sterling.’
Data
Metaal
Bankbilf.
in Bankbilf.
in
Banking
Other Securities
Disc,
and
s
ecuri
ie
circulatie
Dèpartm.
Advances
23 Jan:
1929
153.343
355.366
57.737
10.764
15.061
16
1929
154.406
360.683
53.489
13.058
15.540
9
1929
154.479
369.518
44.767
14.686
15.969
2
1929
153.330
378.294
34.829 47.745
16.963
28 Dec.
1928
154.067
388.243
25.541
25.932
18.854
19
,,
1928
155.508
384.111
31.100
15.667
20.486
25 Jan.
1928
156.203
134.640
56.717
22 Juli
1914
40.164
29.317 33.633
Data
00v.
Sec.
Public
Depos.
1
Other Deposits
1
Reservel
Dek-
kings-
Bankers I’Accountsl
Other
1
perc. t)
23 Jan. ’29
49.487
16.850
60.842
37.482 57.977
50i,
16
’29
55.122
15 148
67.550
36.666
53.724
45
9
’29
57.737
10.995
67.491
36.813
44.961
2
’29
62.637 22 336 84.016
38.030
35.035
26Dec. ’28
87.297
12.969
69.490
37.511
25.824
21i,ç 19
,,
’28
57.757
11.143
60.248
35.964 31.397
29e’
‘$2
25 Jan.’28
238.160
16.528
98.707
41.313
35i8,
22 Juli ’14
11.005 13.736
42.185
29.2971
52
ij
zie voor wijzigingen in ue oanstaat ue .toellcnting op
OIz.
1051.1
en 1081.
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franos.
Ws
Waarv.
Belee
lRenteloos
Data
Goudi)
Zllver
1
Teoe
tdl
in
h
–
sels
op
het
1
.
1
nin
g
en
voorschot
buttenl.
buitenl.
a.d.Staat
18Jan.’29
33.983
732
11.937
1
22.6121
18.722
2.2441
3.200
11
’29
33.709
732
12.543
22.547
18.540
2.295 1
3.200
4
,,
’29
32.679
732
13.547
22.964
18.510
2.326
3.200
28Dec.’28
31.977
732
33.510
24.882
39.215
2.2231
3.200
19 Jan.’28
5.544
343
53
1.406
9
1.7101
–
23Juli’14
4.104640
–
1.541
8
1
769
–
Boos v. d.
Diver-
Rekg.
Courant-
Data
‘.
zelfst.
sen2)
Circulatie
Staat
Zelfst.
1
–
Parli
amort.
k.
lamort.k.I
culieren
18 Jan.’29
5.930
1.609
62.443
6.442.1
5.957
6.671
11
’29
5.930
1.520
63.154
6.343
5.765
6.419
4
,,
’29
5.930
1.810
84 183
6.161
5.673
6.264
28Dec.’28
5.930
1.420
63.916
6.835
5.379 7.018
19Jan.’28
–
27.140 57.591
138
–
9.979
23 Juli’14
– –
5.912
401
–
1
943
1) Bij
de stabilisatie
is
de goudvoorraad
gewaardeerd volgens
de
nieuwe waarde
van den
franc.
2)
Sluitpost
activa.
30 Januari 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
117
DUITSCHE RLJKSBANK.
Voornaamste posten in niillioenen Reichamark.
Daarvan
Deviezen
Andere
Data
Goud
bij bul-
alsgoud-
wissels
Belee
tenl. circ.
dekking
en
ningen banken
1)
geldende
cheques
23 Jan. 1929
2.729,2
85,6
163,5
1.548,4
40,7
15
,,
1929
2.729,3
85,6 156,2
1.657,2
55,7
7
,,
1929
2.729,3
85,6
157,4
2.101,1
54,2
31 Dec.
1928
2.729.3
85,6 155,3
2.627,4
176,1
22
,,
1928
2.729,3
85,6
158,2
1.933,5
37,5
23 Jan. 1928
1.863,4
81,4
306,4
2.078,1
23,5
30 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2
Da a
t
Effec-
Diverse
Circa-
Rekg.- Diverse
ten
Activat)
latie
Cr1.
Passiva
23 Jan. 1929
93,3
440,8 3.809,3
783,1
–
184,2
15
,,
1929
92,3
561,7
4.080,4
609,8 297,6
7
,,
1929
92,3
562,5
4.484,2
619,3 299,6
31 Dec.
1928
92,3
530,0
4.930,1
816,1
298,2
22
,,
1928
92,4
613,9 4.481,5
498,5 287,1
23 Jan. 1928
93,3
565,0
3.682,6 708,0 279,8
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
‘)unt,elast.
1)
W.o.
Ientenbankscheine
23, IS,
7Jan.’29,
31,22,
Dec.,
23Jan. ’28, reap. 59; 43; 35; 7; 23; 45 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Data
Goud
.,
Rekg. Crt.
1928129
O
,_
.
0
o”
2
0,
__-
24 Jan.
905
525
44
654
34
350
2.352
34
08
17
905 546
44
649
35
350
2.366
40 95
10
,,
901
569
–
656
34.
.-
2.395
11
104
3
904
615
–
672
40
–
2.393
56 135
27 Dec.
903
566
–
682
42
–
2.322
21
211
26Jan.
1
741
475
44
559
28
394
2.056
17
139
1)
19..
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
bet aal-
middel,
Totaal
Dekking
In ‘ier-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
eic.
member
markt
banks
gekocht
9Jan.’29
2.631,7
1.292,6
151,4
876,5
477,1
2
,,
’29
2.587,6
1.307,0
130,9
1.151,5 484,4
26Dec.’28
2.584
1
2
1.254,6
104,6
1,167,6
489,3
19
,,
’28 2.615,0
1.345,1
108,8
946,7 453,1
12
’28
2.627,0
1.250,0
118,9
1.028,4
494,3
5
,,
’28 2.617,6
1.223,2
119,5
1.012,2 477.8
11 Jan. ‘2 81
2.807,9
1.575,7 159,3 439,1
392,6
Belegd
Totaal
Goud-
Algem.
Data
in U. S.
in circa-
Gestort
Kapitaal
Dek-
kings-
Dek-
kings-
Gov.Sec.
latïe
s
–
perc.i)
perc.
2
)
9Jan.’29
239,2
1.745,3
2.452,2
146,8
62,7 66,3
2
,,
’29
244,0
1.829,4
2.563,7
147,0
58,9
61,9
26Dec.’28
232,3
1.910,8
2.455,1
146,9
.59,2
61,6
19
,,
1
28
990,5
1.869,2
2.356,4
146,9
61,9 64,5
12
,,
’28
235,5
1.813,7
2.466,0
146,9
61,4
64,2
5
,,
’28
226,8
1.789,8
2.435,7
146,8
61,9 64,8
11 Jan. ‘281 545,3 1.679,6
2.517,4
132,6
66,9
70,7
‘) vernouatng totalen gouavoorraaa tegenover opelscilbare schulden.
F. R. Notes. en netto deposito. ) Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Da a
t
Aantal
banken
Dis-
conto’s
en beleen.
Beleg- gingen
Resei
bij
F. 1
ban.
2Jan.’29
624
16.963 6.374
1.85
26Dec.’28
626
16.395
6.462
1.77
19
’28
628
16.345
6.473
1.70
12
,,
’28
629 16.279
6.368
1.78
5
’28
630
16.367
6.380
1.72
4Jan.’28
657
15.631
6.426
1.85
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 28 Januari 1929.
Vaii cle internationale foudsenmarkten heeft die te N e w
•
y o
r k iu de achter ons liggende berichtsweek weer in het middelpunt der belangstelling gestaan. In de eerste plaats
doordat nieuwe hoogtepunten vooi’ sommige fondsen ver• den bereikt, vervolgens, doordat de voorschotten aa.0 ma•
kelaars weer zijn toegenomen eit voorts doordat verschil-
lende nieuwe beleggingsmaatschappijen werden opgericht.
En en ander heeft de aandacht ei’ op gevestigd, dat het
publiek op vrij groote schaal deel aan den beurshandel heeft
genomen. Dit.heeft eenige onrust veroorzaakt, zoodat later daii ook realisaties een daling van het algemeene koerspeil
ten gevolge hebben gehad. Nochtans heeft deze geen groote
vormeu aangenomen. In verband met de omstandigheid,
dat de inkrimping van het normale crediet bij de Federal
Reserve l3auks voortgang heeft gehad, geloofde men niet
aan hoogere rentetarieven, te minder, daar in de achter ôns
liggende periode ongeveer $ 8 millioen aan goud is inge-
voerd. ])oor 66n en ander werd een stemming van vertrou-
wen in liet leven geroepen, welke ook voor de verschillende
a.andeelen een herstel ten gevolge heeft gehad.
Te L o ii d e n is de stemming ter. beurze veel beter ge-
weest clan eeii week geleden. Naar het schijnt, werden uit New York nogal omvangrijke kooporders ontvangen, ter-sijl voorts de bonus, uitgekeerd door de Imperial Tohacco
Company, een goeden indruk heeft gemaakt. De vaste hou-
ding van ,,gilt-edged” fondsen heeft er op gewezen, dat
belangrijke bedragen aan beschikbare middelen, welke be-
legd moeten worden, in de markt aanwezig zijn, hetgeefl
ook op de overige fondsen een gunstigen invloed heeft
Uit-
geoefend. Opmerkelijk w’as het, dat de uitvoer van goud
uit Engeland – voor het eerst in het nieuwe jaar – wel
eenige uitwerking heeft gehad op den omvang van de om-
zetten, doch geenszins op de stemming. Ter beurze van
Londen werd dit opgevat als een bewijs van een gezonde
technische positie.
Te P a r ij s is de tendens niet zoo onverdeeld gunstig ge-weest. Haussepositics werden geliquideerd, in verband met
de nadering van de ,,report” datum tegen het einde van de
maand. Bovendien werd de coulisse verontrust door de
moeilijkheden van een firma. Desniettem.in
zijn geen groote
reacties voorgekomen eul tegen het slot is zelfs voor som-
mige fondsen, zooals Fransche Rente, Banque de France,
Créclit Foncier de France, Suezkanaal, etc. een min of meer
belangrijke verbetering ingetreden. Daarentegen hebben aan-
deelen in steenkoolmijnen, electriciteitsondernemingen, enz.
verliezen aangetoond.
Te B e r 1 ijn heeft de beurs enkele op- en neergaande be-
wegingen te zien gegeven. Teleurstelling omtrent het uit-
blijven van een verdere discontover1agin, te zanteu met
geruchten omtrent oneenigheid in het ministerie betref-
fende de samenstelling van de begrooting, hebben tot hef-
tige aanvallen op dc beurs geleid, welke nu en dan den
indruk vati een georganiseerde baisse manoeuvre hebben
gegeven. Een herstel is daarna ingetreden, waarbij aandee-
len Reichsbank ong&vcer 8 pCt. konden stijgep. De koers-
winsten konden weliswaar niet geheel worden behouden,
doch de stemming is ten slotte toch iets beter gebleven.
Te n o n ze n t was de tendens over liet algemeen niet
ongeanimeerd. In de afdeeling voor
beleggingsfondsen
zijn
de variaties, zooals gewoonlijk, zeer gering gebleven, doch
bij de verschillende aandeelen soorten zijn wel enkele opmer-
kelijke verschillen voorgekomen. 6 pCt. Ned. Werk. Schuld
1922 103
13
/1o,
103
15
/io; 4% pCt. Ned. Werk. Schuld 1917:
101’/is, I00
15
/i6;
4% pCt. Ned.-Indië 1926: 9991
1e,
0971
,;
5 pCt. Brazilië 1913 £ 20-100:
75%,
75%; 8 pCt. Sao
Paulo 1921: 10734, 107
15
/1
6
.
In de eerste plaats was dit het geval voor
industrieele
u.andeelen.
De verdere uitbreiding van het margarine con-
cern heeft aanleiding gegeven tot voortgezette aankoopen,
waarbij de certificaten I’.Iargarine Unie tot 400 pCt. na-
derden. Ook aandeelen Calvé-Delft hebben zich hierbij aan-
gesloten. Een ,,outsider” heeft zich deze week bij de op-
gaande beweging aangesloten, met name aandeelen Hollan-
dia Melkproducten. Ook voor kunstzijdesoorten is de stem.
ming beter geworden, al viel tegen het einde eenige reactie
op te merken. De loop der prijzen in Duitschland heeft de
hoop doen ontstaan, dat belangrijke reducties vermeden zul-
len kunnen worden. Ook voor Philips is weer belangstelling
gegroeid. Daarentegen moesten aandeelen van Berkel’s Pa-
tent ten slotte iets van hun koers prijsgeven. v. Berkel’s
Patent:
317%,
341; Centrale Suiker Mij.: 847/
s
, .797/; Cal-
vé-Delft:
155%,
157; Hollaildia Melkproducten: 120, 147%;
Hollandsche Kunstzijde md.: 193%, 194; Internationale
Viscose: 92%, 94%; Mnekubee: 148, 156%; bIargarine
Unie: 378, 3991%
;
Ned. Kunstzijdefabriek: 398, 408; Philips
ve
Totaal
te
Waarvan
depo- time
stio’s
deposits
9
21.201
6.993
6
20.464
6.942
9
20.553
6.922
3
20.48
6.905
9
20.486
6.906
2
20.084
6.611
118
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Januari 1929
Gloeilampeiifabriek: 910, 9201/ ; Ougre Marihaye: 417, 425; Separator: 178%, 178% ; Zweedsche Lucifer
441%, 437.
Grillige koersbewegingen hebben
rn.ijnbowwaandeelen
te
zien gegeven. Plotseling is een tamelijk belangrijke daling
voor aancieelen Algemeene Exploratie ingetredeii – gevolg
van geruchten omtrent een inkrimping van de petroleum-
productie – hetgeen ook invloed op den koers van aanclee-
lan Boeton heeft uitgeoefend. Daarentegen ontstond eenige
belangstelling voor aandeelen Oost Borneo, waaidoor een
koerswinst voor deze aancleelen kon worden behaald. Alg.
Exploratie
Mij.:
199%, 193%; Billiton le Rubriek: 635,
625; Boeton Mijnbouw Mij.: 300
1
/2,
28734,;
Müller & Co.’s
Mijnbouw Mij.: 101%, 101
1
1
1
8; Oost Borneo: 88, 104; Red-
jang Lebong: 145%, 152
1
/
2
; Singkep Tin Mij.: 349%,, 350%.
De afdeeling voor petroleurnaandeelen
was onregelmatig.
Na enkele opgaande bewegingen hebben aandeelen Ko.
ninklijke hun koerspeil van de vorige week nagenoeg veer
bereikt, waarbij de tendens niet opgewekt is gebleven. Voor
aandeelen Perlak is nagenoeg geen wijziging ingetredei.
Daarentegen werden aandeelen Petidawa in groote posten uit de markt genomen, in verbluid met geruchten, volgens
welke
01)
cle terreinen dezer maatschappij petroleum zou
zijn gevonden. Dordtsche Petr. md. Mij.: 367, 363; Gec. Roll. Petr.: 219, 218; Kon. Ned. Petr. Mij.: 385’/
4
, 383%;
Perlak Petroleum: 208, 210; Peudawa: 43%, 54%; Mar.
land Oil : 43
1
1
1
, 40
27
/
32
.
De
rubbermarkt
was kalm, doch over het algemeen be-woog zij zich in opgaande richting. De belangstelling vai
het publiek is echter niet groot geworden. Amsterdam
Rubber:
276%;
Deli Batavia:
190%,
192; Hessa Rubber:
374
1
/2, 376; Indische Rubber: 315, 325; Java Caoutchoue:
162, 167; Kali Telepak: 279, 281 3/2 ; Kendeng Lemboe: 342,
352; Majauglanden: 301, 303; Ned.-Ind. Rubber & Koffie:
280, 283; Oost Java Rubber: 336, 345; R’dam Tapanoeli,:
121%, 118%,; Serbadjadi: 233, 234; Sumatra Caoutchouè:
1853/2, 192; Sumatra Rubber: 213, 219%; Ver. md. Cul-
tuur Oud.: 162, 161% ; Intercontinéntal Rubber: 12v/s,
12/
i
.
Aandeelen in tabaksondernemingen
hadden een een igszi nS
onregelmatig verloop. De algemeene tendens was tamelijk
opgewekt, in overeenstemming met die voor rubberaandeq-
len. Certificaten ,,De Oostkust” hebben hiervan de vruch-
ten kunnen trekken; ook aandeelen Deli Maatschappij eh
sommige
aancieelen
in Java ondernemingen varen opge-
wekt van toon. Daarentegen viel eenig aanbod op te merken
voor aandeelen Senembah en
])ali
Batavia. Aredclsbitrg:
664%, 665; Besoeki Tabak Mij.: 558
1
/2, 563; Deli Batavia
558%, 5493/2; Deli Mij.: 466, 469; Oostkust: 218%, 22034
Senembah: 529, 518%.
De
.suikernzarkt is
vrijwel verwaarloosd gebleven. O
sommige dagen kon voor H.V.A. zelfs geen noteering tot
stand worden gebracht tot kort voor het sluitingsuur van
de beurs. En verband hierede zijn de fluctuaties gering
gebleven. Cultuur Mij. der Vorsteulanden: 159%, 160;
H.V.A.: 681, 676%; Javasche Cultuur Mij.: 396, 395; Ma-
ron:
248%,
250; Moormann: 343, 350; Ned.-Ind. Suiker
Unie:
259%,
255; Poerworedjo: 9634,95%;
Sindanglaoet:
409, 410; Suiker Cultuur Mij.: 257, 250 (ex div. ad
734
pCt.) ; Tjepper: 750, 755; Tjeweng Lestari: 209, 207
Tjoekir: 510%, 515; Watoetoelis Poppoh: 733, 745.
Scheepvacrtaandeelen
hebben evenmin groote aandacht
getrokken, tenzij voor claims Nederlandsche Scheepvaart
Unie, welke een scherpe daling te zien hebben gegeven.
Nadat de emissie was gesloten, is een licht herstel inge-
treden. Aancleelen Ja’a-China-Japanljn waren gevraagd.
Holland-Amerika Lijn: 83%, 84%; Java-China-Japan Lijn:
150; Kon. Ned. Stoomboot Mij.: 95; Ned. Scheepvaart Unie:
216%’, 216%; Nievelt Goudriaan: 122,
117%;
Stoomvaart
Nederland: 207, 205 34.
Bank aandeelen
waren doorgaans vast, in het bijzonder
voor Amsterdamsche Bank en Nederlandsche Handel Maat-
schappij. Amsterdamsche Bank:
189%,
192; Roll. Bank
voor Zuid-Amerika: 87 (ex afstempeling aandeelen), 8634
Incasso J3ank: 124%; Javasche Bank:
315%;
Koloniale
Bank: 247, 252%; Ned.-Ind. Handelsbank: 169, 169
7
/8; Ned.
Handel Mij.: 1793/
4
, 182% ; R’clamsche Bankvereeniging:
112%, 111%; Twentsche Bank: 139, 14L
De Ainerikaansche af deeling
was over het algemeen opge-
wekt. Vooral aandeelen Ameriea.n Smeltiug & Refining heb-
ben van een belangrijke verbetering blijk gegeven, vermoe-
cleljk in verband met de splitsing van de aandeelea, welke
onlangs plaats heeft gevonden. American Smelting & Re.
fiuing Co.: 289
1
/
4
, 34534; Anaconda Copper: 252%, 2517/8;
Studeba.ker: 917/
s
, 97%; U. S. Leather:
335/s,
32%; U. S.
Steel Corp.: 184
11
/
18
.
188%;
Atchisou Topeca: 199%, 198
1
/2;
Baltimore & Ohio: 123, 125; Ene: 6934, 70
1
/
2
; Missouri Kansas & Texas: 52%, 51; St. Louis & San Fransisco: 118,
118%; Southern Pacific: 1317%, 1327%; Union Pacific:
217%, 220; Wabasli Railway: 75, 72
5
/8.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
29 Januari 1929.
• De verschcpingen van t a r v e waren in de vorige week
groot. Uit Noord-Amerika werd iets minder verscheept en
de verhooging van het totale cijfer der wereldverschepingen
naar Europa was het gevolg van hoogere uitvoercijfers uit
Argentinië en Aiistnalië. Het grootste gedeelte van den Aus-tralischen tarwe-uitvoer was deze week weder bestemd voor
landen int het verre Oosten, maar ook naar Europa nemen cle versebepingen toe. De stoomende voorraad heeft in de
afgeloopen week weder eene belangrijke vermeerdering on-
dergaan en is de grootste,, welke sinds het begin van Mei
onderweg geweest is naar Europa. Ook naar niet-Europee-sche destinaties blijven dle verschepingen zeer groot: Men
mag veilig aannemen, dat verschepiugen in de naaste toe-
komst van grooten omvang zullen blijven. In Canada zijn
de aanvoeren in het binnenland eenigszins afgenomen ten
gevolge van den strengen wiiiter, welke het vervoer be
moeilijkt, en door cle gesloten scheepvaart op cle Canadee-
sche meren. Ook zijn de Oostelijke havens van Canada voor
het rncerendeel door ijs gesloten en moet het grootste ge-
deelte van de verschepingen plaats vinden over Atlantische
havens in de. Vereenigde Staten, en over ijsvrije havens aan
de Westkust. In Argentinië bereiken groote toevoeren van
tarwe de uitvoerhavens en niettegenstaande de verschepin-
gen in de vorige week groot waren, is de zichtbare voorraad
toegenomen. Van de Australische aanvoeren wordt op het
oogeublik liet grootste gedeelte verscheept naar landen in
het verre Oosten, doch wanneer de vraag naar deze landen
minder wordt, zullen de verschepiugen naar Europa moeten
toenemen. Het aanbod van tarwe op de wereldmarkt is
ontegenzeggelijk zeer groot, doch van een drukkend aanbod
is geeii sprake. :De Canadeesche tarwepool geeft daarin het
voorbeeld en maakt gebruik van iedere gelegenheid, clie
wordt geboden om hare prijzen te verhoogen. De vraag.
naar tarwe in Europa is eveneens groot en het schijnt, dat
deze groot genoeg is om op te nemen, hetgeen door ‘de lan-
den, welke een surplus hebben, wordt aangeboden. In ‘de
eerste bdf t der afgeloopen week was de vraag voor’ tarwe
LNI)USTRIEELE
DiscoNTo
MAArFSCHAPPIJ
AMSTERDAM
LONDEN
‘
BERLJ.JN
PARIJS
KOPENHAGEN
MÂATSCHAPPELIJK KAPITAAL
/
25.000.000.-
‘
,
VOLGESTORT GEPLAATST
EN RESERVES
112,900,000
•
_
Financiering
van den
afzet van in’dustrieele
producten.
30 Januari 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
AANVOEREN in tons van 1000 KG.
Rotterdam
Amsterdam
Art! kelen
20126 Jan.
Sedert
1929
1
Jan. 1929
tijdvak 1928
li
1929
1
1Jan. 1929 1 tijdvak 1928
Overeenk.
20126 Jan.
Sedert
1
Overeenk.
119
Totaal
1929
1928
44.613
106.171
119.046
2.694
6.695
3.800
112.866
122.846
Tarwe
……………..
Rogge
……………..
8.735
13.645 3.727
–
–
–
13.645
3.727
110
3.126
2.841
–
–
3.126
2.841
Boekweit ……………….
Maïs ………………
78.900
64.429
15.716
21.786
11.721
100.686
76.150
12.404
46.232 20.605
98
98
2.120
46.330
22.725
5.174
11.253
6.395
–
– –
11.253
6.395•
27.3
.95
736
3.428 10.855
5.258 19.244
23.159
22.672
34014
Gerst
……………..
Haver’ ……………..
464
8.968
17.679
–
–
–
8.968
17.679
Lijnzaad
……………..
Lijnkoek ……………..
3.306 6.767 14.764 280
2.443
3.880
9.210
18.644
Tarwemeel
………….
Andere meel800rten
394
.
871 1.027
– –
–
871
1.027
in Europa zeer levendig en werden groote contracten in de
3 hoofdsoorten afgesloten. Daarna is echter de vraag min-
der levendig geworden, ten dccle omdat koopers voldoende
hadden gekocht om in hun directe behoefte te voorzien en gedeeltelijk omdat berichten uit Indië en uit Amerika aan-
leiding geven tot een iets gemakkelijker stemming op de
tarwemarkt. Uit Indië namelijk werd in de tarwe verbou-
wende streken regen gemeld, waardoor de vooruitzichten
op een goeden tarweoogst verbeterden. Wanneer deze goede
vooruitzichten aanhouden zal daardoor de vraag naar Aus-
tralische tarwe verminderen, waardoor het aanbod van die
tarwesoort in Europa zal vermeerderen. Een andere oor-
zaak, waardoor de stemming voor tarwe kalmer werd, was
gelegen in de berichten, welke uit de Vereenigde Staten
kwamen over de te velde staande wiutertarwe. Gebrek in
verschillende streken aan een voldoende . beschermende
sneeuwlaag en in andere het voorkomen van ijsvorming ten gevolge van afwisselend vriezenci en clooiend weder deden
vreezen voor schcde, welke aan de wintertarwe zou kun-
nen zijn toegebracht, terwijl de temperatuur weder sterk
daalde. Over het algemeen blijkt men echter de meening
toegedaan, dat niettegenstaande de groote koude geen em-
stige schade was veroorzaakt. Volgens de laktste berichten waren de weersomstandigheden in de wintertarwe verbou-
wende staten nog ongunstig, doch emnstige klachten over
daardoor veroorzaakte schade bleven uit. In den loop der
afgeloopen week is de laatste officieele schatting van den
tarweoogst in Canada bekend geworden. Volgens deze schat-
ting wordt nu de opbrengst van de tarwe in geheel Canada
geraamd op
533.751.000
bushels, hetgeen de grootste oogst
is, welke nog ooit in Canada is binnengehaald. Dit cijfer is
32.958.000
bushels grooter dan dat van de vorige officieele
Canadeesche schatting en
54.571.000
bushels grooter dan
de opbrengst in het vorige jaar, welke
479
millioen bushels
bedroeg. ilet bekend worden van deze hooge schatting van
den Canadeeschen tarweoogst heeft er ook toe bijgedragen,
dat de stemming voor tarwe in de tweede helft der afge-
loopen week minder vast werd, niettegenstaande een hoog
sehattingseijfer kon worden verwacht, daar reeds van be-
trouwbare particuliere zijde schattingen van den Canadee-
schen tarwe-oogst varen bekend gemaakt, welke zelfs nog
hoogere cijfers aantoonden. In Europa luidden de berichten
uit de meeste landen over wintertarwe gunstig, hoewel in
de Noordelijke landen lage temperaturen zijn voorgekomen.
Iii Duitschland en Oostenrijk is het zeer koud geweest,
doch de sneeuwbedekking was voldoende om de tarweplan.
ten tegen vorst te beschermen. Ook in Frankrijk was het
koud. Voor de landbouwers was de vorst welkom en hoe-
wel in sommige districten de sneeuw verdwenen is, bevin. den de uitgezaaide oogsten zich in een betere conditie dan
in dezen tijd van het vorige jaar het geval was. Ook in
Engeland is het koude weder van gunstigen invloed ge.
weest. In Spanje wordt geklaagd over de droogte. Men
meent zelfs, dat indien niet spoedig regen valt op niet meer
clan een kleinen oogst gerekend kan worden. In Roemenië is na een periode van vorst met sneeuw zachter weder ge-
komen, waarna wederom strenge vorst zijn intrede deed.
J)aar de velden vaTi sneeuw waren ontdaan, vreesde men
dat daarvan schade het gevolg zou kunnen zijn. Sedert is
echter weder in ruime mate sneeuw gevallen, zoodat nu
weder voldoende bedekking tegen de vorst aanwezig is. De
koersen te Chicago stegen eerst, waarna eene’ daling in-trad. Zij sloten 1Y
4
d.c. per 60 lbs. hooger dan een week
geleden. Winnipeg was ruim
3
d.c. honger. Te ]3uenos
Aires en Rosario was het slot
15 h 20
cents per 100 liG.
lager dan de vorige week.
i)c vereldverschepingen van r o g ge waren weder niet
groot en de omzetten bleven gering. Dat de zaken in rogge
dit jaar kleiii blijven, blijkt wel uit dc verschepingscijfers
van Noord-Amerika. Terwijl toch in dit jaar de versche-
pingen vanaf het begin van het nu loopende seizoen tot aan
het einde der vorige week
1.832.000
quarters bedroegen,
waren zij gedurende dezelfde periode van het vorige jaar
3.717.000
quarters. De groote oogst in Duitschland en de
in vergelijking tot tarwe hooge prijzen voor rogge zijn voor
het grootste gedeelte aansprakelijk voor de kleine omzet-
ten. Hoewel in Argentinië nog geen officieele schatting van
de opbrengst van rogge is bekend gemaakt, wordt van par
–
ticuliere zijde gesproken van een opbrengst van ongeveer
1 millioen quarters, welke bijna geheel voor uitvoer be-
schikbaar zou zijn. In Argentijnsehe rogge komen geregeld
zaken tot stand en men verwacht, dat de verschepingen
van dat land spoedig zullen toenemen. In Duitschland is
op het oogenblik het aanbod van rogge gering, daar vele
der binnenlandsehe waterwegen door ijs gesloten zijn. Op
15
December werd de nog op de boerderijen aanwezige
hoeveelheid rogge in Duitschland geschat op
934
millioen
quarters tegen
9.2
millioen quarters in het vorige jaar. Wat
rogge betreft, zijn de vooruitzichten van den nieuwen oogst op het oogenblik gunstig, alleen wordt in sommige gedeel-
ten van Duitschland de vrees gekoesterd, dat ten gevolge
van de strenge koude eenige schade kan zijn ontstaan.
De verschepingen van m a ï s uit Argentinië waren in dc
vorige week grooter dan in de daaraan voorafgaande, doch de vermeerdering van den uitvoer is grootendeels geschied ten koste van de nog in de uitvoerhavens aanwezige voor-
raden. Daar ook de verschepingen van- Noord-Amerika toe-
namen, waren de totale wereldverschepingen grooter dan in de vorige week. De prijzen aan determijnmarkt te Chi-
cago hebben na çle verhooging van de vorige weken op de
meeste dagen weinig verandering ondergaan. Op het tegen-
woordige niveau komen slechts zeer weinig exportzaken
van Amerika naar Europa tot stand en zijn het in hoofd-
zaak tw’eedehandsch partijen, welke worden verkocht. Op
de meeste dagen waren Amerikaansehe afladers weder koo-
pers van Mixed mais en zijn verscheidene vroeger gesloten
contracten naar Amerika terugverkocht. Toch werden ook
eenige contracten afgesloten door Axnerikaansche afladers
ter verscheping in de eerstkomende maanden. De prijzen
voor in de tweede hand aangeboden partijen zijn, mede
ten gevolge van de Amerikaansche vraag, gestegen. Voor
consumptie bestaat echter op het oogenblik weinig vraag
voor mais, welk gebrek aan vraag voor een groot gedeelte
zijn oorzaak vindt in de vele ten gevolge van ijs voor de
scheepvaart gesloten kanalen. ])e berichten over den nieu-
wen maïsoogst in Argentinië luidden over het algemeen on-
gunstig en er werd sterk geklaagd over de nadeelige ge-
volgen van droogte in de voornaamste maisverbouwende
gebieden van Argentinië. De koersen aan de termijnmarkt
in Argentinië voor Mei-levering ondergingen dientengevolge
eene vrij sterke verhooging. Sedert is echter regen geval-
len, terwijl latere berichten goeden regenval melden in die gebieden, welke het meest daaraan behoefte hadden. Prijs.
verlaging is daarvan aan de Amerikaansche termijnmarkt
het gevolg geweest. Afladers zijn geregeld aan de markt
met nieuwen oogst Platamaïs, doch aangezien de prijzen
hoog zijn, vinden daarin geen groote omzetten plaats. Ook
Zuid-Af rikaansche mais ter verseheping in den zomer wordt
geregeld aangeboden en daarin komen eenige zaken tot
stand, vooral naar Engeland. Van geregelde omzetten kan
echter niet worden gesproken. De termijnmarkt te çhicago
sloot ruim
134
d.c. per
56
lbs. lager vergeleken bij een week
geleden. Die te Buenos Aires en Rosario voor ouden oogst
25
en
20
cents per 100 KG. lager en voor nieuven oogst
20
en
15
cents per 100 KG. lager.
In ge r
5
t waren de omzetten in de afgeloopen week
niet groot. Ook van dit artikel stagneert de consumptie.
vraag; gedeeltelijk wegens de gesloten scheepvaart, doch
ook omdat in het binnenland nog groote voorraden aan-
wezig moeten zijn. Het was niet altijd gemakkelijk voor
binnenkomende en stoomende partijen koopers te vinden
en de stemming was meerendeels gedrukt. Voor versche-
120
–
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Januari 1929
ping in de eerstvolgende maanden ondergingen de prijzen
een verlaging van eenige guldens per last in (te tweede
haud. De stemming in ‘Amerika gaf tot deze verlaging geen
aanleiding, daar de koersen te Wiunipeg na een verhoo-
ging gedurende deeerste dagen weinig fluctuaties vertoon-den en Amerikaansche afladers hunne prijzen niet aanmer-
kelijk verlaagden. Vergeleken bij de vorige week sloot gerst
aan de termijnmarkt te Winnipeg ruim
1%
dc. per 48 lbs.
hooger. De aanleiding tot prijsverlaging moet gezocht wor-
den in gebrek aan vraag, terwijl tweeclehandsch houders
v.’insten namen op vroeger afgesloten goedkoope contrac-
tèn. Ook voor verlading na scheepvaartheropcning is de
vraag voor gerst veriiiinderd en de omzetten op dien termijn
varen minder belangrijk dan in de vorige week. Van den
Donau zijn de verschepingen van gerst weder tot stilstand
gekomen. Ten gevolge van de strenge vorst is de scheep-
vaart op den Donau gedeeltelijk gesloten en de prijzen,
welke voor uit ijsvrije Donauhavens lcverbare gerst worden
gevraagd, zijn te hoog om koopers aan te trekken.
De zaken in h a
v
e r hebben zich in hoofdzaak bepaald
tot Argentijnsehe soorten, waarin op verschillende dagen
der afgeloopen week flinke zaken tot stand zijn gekomen.
Het grootste gedeelte van de wereldverschepingen van haver
werd dan ook door Argentinië geleverd. De prijzen aan de
termijnmarkt te Buenos Aires zijn in het begin der afge-
loopen week verhoogd, doch later is deze verhooging weder
verloren gegaan. Vergeleken met de vorige week sloot de
markt te Argentinië voor haver 10 cents per 100 KG. lager.
SUIKER.
Ook de afgeloopen week waren de verschillende suiker-
markten kalm gestemd.
In A m e r i k a trok de prijs voor ruwsuiker op een gege-
ven oogenblik wat aan wegens interesse van Raffinadeurs eenerzijds en speculatieve inkoopen anderzijds, dit laatste
naar aanleiding van geruchten, dat de ,,Tariff Commission’
eene verhooging van de invoerrechten overweegt. Er werd
toen 2
1
1
d.c. c. & fr. New York betaald op basis van Cuba
suiker. Daarna verflauwcle de kooplust even plotseling. De
termijnmarkt opende prjshoudend met iets betere noteè-
ringen dan aan het slot der voorafgaande week. Geleidelijk
brokkelden de prijzen echter weder af en het slot was als
volgt:
Jan. 1,98; Mrt. 2,02; Mei 2,11; Juli 2,17; Sept. 2,20;
terwijl voor
Sp.
Centi’ifugals het laatst 3.80 genoteerd werd.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V.S. be-
droegen deze week 34.000 tons, de versmeltingen 37.000 tolis
tegen 44.000 tons in 1928 en de voori-adeu 122.000 tous
tegen 172.000 tous.
De laatste C u b a-stati’stiek
Nieuwe oogst
1i.
e
1128
1926127 1925,26
Ontvangsten 12119 Jan. .. 190.716 26.807 200.166 137.750
17 Nov.119 Jan. 310.244 26.807 278.438 538.053
Verschepingen 1219 Jan. 52.244
1.603 63.315 74.657
11
17 Nov.119 Jan. 74.449
1.603 70.460 279.713
Oude en Nieuwe oogst
Verschepingen 12119 Jan. 64.390 28.140 78.863 88.938
19
17 Nov.119 Jan. 557.049 469.069 443.964 680.374
Voorraad 19 Jan. N. oogst 52.984 25.204 207.978 258.341 19 Jan. 0. oogst 234.281 107.178 25.005 14.281
In L on d e n was de termijnmarkt de afgeloopen week
prijshoudend gestemd en de noteeringen bleven nagenoeg on-
veranderd; voor een ige termijnen sloot dc noteering % d
lager. De laatste prijzen op de ruwsuikermarkt waren als
volgt:
Mrt. Sli. 9/0%; Mei 5h. 912% ; Aug. Sh. 9/6; Sept.
5h. 916%; Dec. Sh. 918%.
Op J a v a verkochten de Visp. deze week nog 18.700 tons
Hoofdsuiker uit oogst 1929 op basis van
f
11,75 per
.100 KG.
Op de tweedehauds-suikermarkt trokken de prijzen.f
I
A
aan en waren de laatste noteeringen:
Sup. ‘ready en Febr./Maart levering
f
14
1
,; Hoofdsuiker
ready
f
12,75.
H ie r te 1 a n de opende de termijnmarkt in lustelooze
stemming. In den loop der week openbaarde zich echte
meerdere kooplust, zoodat de prijzen ongeveer
f
kondei,
verbeteren. Het slot was weer kalmer en de laatste noteerin-
gen waren vrijwel gelijk aan die der opening: Mrt.
f
13%,, Mei
f
.13%; Aug. en Dec.
f
14.-. De omzet bedroeg deze
week 2800 tons.
KATOEN.
M.arktbericht van de Heeren Sir Jacob Belirens & Sons.
Manchester, d.d. 23 Januari 1929.
De Amerikaansche katoenmarkt is vast, doch kalm ge-
bleven. 1)agelijksche fluctuaties hebben zich tusschen enge grenzen bewogen en toonen slechts weinig verandering met
STATISTISCH
OVERZICI
TARWE
HdW
ar
in er
O
OCO
notterdamI
Arnrai
R000E
AmericanNo.2
0
)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.
–
MAIS
La Plata
loco R’dam!A’dam
per 2000 K.O.
.
A
E1,ST23
mer.
o.
)
loco
otterdam
200,0″IG
LIJNZAAD
La Plata
‘
loco
R’damlA’dam
‘
per 1960 K.G.
STEENKOLEN
Westfaalschej.
1-lollandsche
bunkerkolen,
ongezeefd f.o.b.
R’damjA’darn
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
33 tfm 33.90
pébS..I
.
!JZR
C.leve and
Foundry No.3
–
f.o.b.
MiddIsbriugh
KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton
f1
0
10
f1.
0/o
f1.
0/
f1.
0
10
f1.
0
10
f1.
01
$
Olo
Sh.
01
0
F,
01
Jaargemidd. 1925
17,20 100,0
13,075
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0
1.68
100,0
731-
100,0
62.116
100,(
Januari
1926
*16,90
98,3
11,475
87,8
190,25
82,0
184,25
78,1
370,75
80,2
10,05
93,1
1.51
89,9
701-
95,9 59.31-
95,:
lebruari
,
*1,3
11,52
5
88,1
174,00
75,2
175,00
74,2
353,00
76,3
10,20
94,4
1.80
107,1
70/6
96,6
.59.12/-
96,1
Maart
,,
l5,375
94,8 89,4
11,47
5
–
111,00
87,8
167,75
72.5
174,50
73,9 330,00
71,4
985
91,2
1.80
107,1
7016
96,6
58.1516
94
April
»
*16,10
93,6
11,45
87,6
177,50 76,7
194,75
82,5 335,75
72,6
10,00
92,6
1.80
107,1
70/6
96,6
57.7/6
92,’
Mei
,,
*16,325
94,9
84,1
168,50
72,8
192,50
81,6 334,50
72,3
13,10
121,3
1.93
–
114,9
731-
100,0
56.916
91,1
Juni
,,
*90,5
93,7
11,125
85,1
171,00
73,9
198,75
84,2
.360,25
77,9
13,85 128,2
2.05
122,0
7616
104,8
56.1716
91,1
)ulî
°16,20
94,2
12,175
93,1
175,25
75,7
200,50 85,0
382,50
82,7
‘
16,35
151,4
205
122,0
871-
119,2
58.21-
93,1
Augustus
,,
15,35
89,2
11,825
90,4
170,50
73,7
190,50
80,7
376.50
81,4
17,25
159,7
2.05
122,0
9016
124,0
58.1916
95,1
September ,,
14,80
86,0
11,95
.
91,4
170,00
73,5
204,75
86,8
360,25
77,9
25,50
236,1
2.05
122,0
9416
129,5
58.151-
94,1
October
15,75
91,6
12,325
94,3
175,50
75,8
218,75 92,7
367,75
79,5 31,10 288,0
2.05
122,0
118/-
161,6
58.716
94,/
November ,,
16,025
93,2
12,60
96,4
177,75
76,8
215,00
91,1
382,50
82,7
38,25
353,7
1.81
107,7
12016
165,1
57616
92,:
December
»
15,4fl
89,5
12,21)
93,3
173,50
74,9
210,75
89,3
373,75
80,8
19,00
175,9
1.75
104,2
9916
136,3
56.1916
91,1
Januari
1927
15,225,
88,5
12,50
95,6
165,00
71,3
222,25
94,2
362,50
78,4
13,35
123,7
1.75
104,2
8516
117,3
55.7/6
89,
Pebruari
»
15,225
88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10
112,0.
1.70
101,2
8316
114,4
54.161-
88
1
Maart
»
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9
354,75.
76,7
11,25 104,2
1.26
75,0
811-
111,0
55.171-
89,1
April
,,
14,80
86,0
12,825 98,1
173,00
74,8 237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
80J
109,6
55.216
88/
Mei
,,
15,75
91,6
13,575
103,8
172.75
74,6 258,25
109,4
373,75
80,8
10,95
101,4
1.22
72,6
741-
101,4
54.141-
E8,1
Juni
15,60
90,7
13,20 101,0
175,25
75,8
245,00
104,2
372,75
80,6
11,00
101,9
1.22
72,6
70!-
95,9
‘54.216
87,
Juli
15,10
87,8
12,05
92,2
171,50
74,1
235,75
99,9
367,75
79,5
–
11,10
.102,8
1.22
72,6
70/-
.
95,9
53.19j-
86,1
Augustus
14,87
5
86,5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25
79,6
11,05
102,3
1.22
72,6
691-
94,5
55.516
89.1
September
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25
98,8
369,50
79,9
10,90 100,9
1.22
72,6
651-
89,0
54.131-
88
1
1
October
13,72
5
79,8
11,45
87,6
178,75
77,2 230,50 97,7
359,00
77,6
10,90
100,9
1.22
72,6
65/-
89,0
55.51-
89,1
November
13,45
78,2
12,125
92,7
184,75
79,8
233,25
98,8
349,75
75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.11
95,1
December
,,
13,40
77,9
12,57
5
96,2
201,00
86,8
246,25
104,3
348,25
.75.3
10,60
98,1
1.22
72,6
65/-
89,0
60.2/-
96,1
Januari
1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-/-
99,1
1ebruari
13,80
80.2
12,875
98,5
226,50
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
Maart
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75,8
9,95
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,1
April
»
15,30
88,9
14,975
114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4
611416
99,’
Mei
15,30
88,9
15,475
118,4
238,50
103,0
260,75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1 1.19
70,8
66!-
90,4
62.
1
5-
101,1
Juni
14.37
5
83,6
14,27
5
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25
79,0
10,10
.93,5
1.19
,
70,8
6
6!-
90,4
63.17/-
102,1
Juli
,,
14,25
82,8
13,07
5
100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75
77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
66/-
–
90,4
6118!-
ioi,:
Augustus
»
12,00
69,8
12,62
5
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
66/-
90,4
62.1016
September ,,
11,65
67,7
11,575
.
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0 350,75 75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
6
6!-
90,4 63-8!-
102,1
October
»
12,27
5
71,4
12,27
93,8
218,50
94,4
189,50
80,3
‘
366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
66!-
‘
90,4
65.12/-
105,
November
»
12,325
71,7
12,07
5
92,4
227,25
98,2
185,50
78,6
386,25 83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
66!-
90,4
67.18!-
109,’
December
.,
12,30
71,5
11,90
91,0 220,25
95,1
180,50
76,5
373,75
80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
70.31-
113,1
7 Januari
1929
12,00
69,8
11,75
89,9
224,00
96,8
181,00
76,7
365,00 78,9
– –
1.18
70,2 66J.
90,4
74.1216
120,
14
»
12,20
70,9
12,20
93,3 231,00
99,8
194,00
82,2
368,00
79,6
10,05
93,1
1.1,8
70,2
661
90,4
75.216
121,(
21
»
»
12,75
74,1
12,30
94,1
236,00
101,5
202,00 85,6
367,00 79,4
‘
–
–
1.18
70,2
661-
90,4
75.716 121,’
28
»
12,50
72,7
12,50
95,6
235,00
101,1
200,00/
84,7
360,00 77,8
10,15
94,0
1.11
66,1
661-
90,4
77.216
‘
124,:
– 1)
Men zie voor dc toelichting op dezen staat de nummers van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
.
2
)r»Western vôér de invoer.ng v
*
Manitoba No. 3.
f
Zuid-Russische.
‘
30 Januari 1929
ECONOMISCH-STATISTiSCHE BERICHTEN
121
een week geledeii. Egyptiselie katoen is eveneens vrij vast
in prijs met slechts een geringe vraag, terwijl stocks in
Alexandrië ruiiti een kwart millioen eantars grooter zijn
dan een jaar geleden. Loco-verkoopen in Liverpool bedroe-
gen de vorige week circa 38.000 balen, waarvan 23.000 balen
Amerikaansche,
9000
balen Peru, en 2500 balen Empire.
Het totaal van Egypte en cle Soedan bedroeg 2050 balen, terwijl het restant van kleinere districten afkomstig was.
De Amerikaansche garenmarkt is over het algemeen
kalm. Gedurende de laatste (lagen der vorige week ging er
in de rneeste soorten vrij veel om, doch in deze week ver-
den tot nu toe slechts kleine hoeveelheden, zoowel in twist
als weft, afgesloten. Dit wil niet zeggen, dat er geen vol-
doende vraag is, doch doordat het moeilijk is het over de
prijzen eens te worden, beperkt de handel zich voornamelijk
tot kleine hoeveelheden. In bundelgarens worden enkele
postjes 40er Mule en SOer Ringgaren voor Indië genoemd. Biedingen voor getwijnde garens, zoowel voor den binnen-landschen handel als voor export, zijn te laag om geaccep-
teerd te worden. Ook naar Egyptische garens bestaat
slechts weinig vraag, verkoopen zoowel van twist als wef t
beperken zich voornamelijk tot kleine hoeveelheden voor
direct gebruik en de productie wordt op sommige plaatsen
nog verder ingekrompen. De handel in cle fijnere nummers,
zoowel enkele als getwijnde bundelgarens, is gering en de
omzet beperkt zich tot dringende behoefte.
Het is een rustige week in de doekmarkt geweest. Prij-
zen zijn vast en de toon is gezond. Wat Indië betreft, heeft
het embargo op hepaalde stapelgoederen voor de Calcutta-
markt zijn invloed doen gelden. Daar staat tegenover, dat
Bombay meer geïnteresseerd is in fancies en er bestaat een
goede vraag naar diverse styles. Koopers zijn echter nog
zeer voorzichtig en het is buitengewoon moeilijk om zaken
tot stand te brengen. China is nict actief. Over het alge
meen gesproken, bestaat er echter een goede onderstroom
van geregelde zaken; de betreffende markten en de artike-
len, waarnaar momenteel cle meeste vraag bestaat, varieeren
7
.
00 dikwijls en de hoeveelheden zijn zoo gering, dat zij geen
speciale vermelding behoeven. Zij dienen uitsluitend om de
wed touwen aan het loopen te houden, zonder de algemeene
1)OSitie der Lancashire fabrieken te verbeteren.
Liverpoolnoteeringen
Oost. koersen 15 Jan. 22Jan:
16
Jan. 23Jan. T.T.opBr..Indië
116zr
116k
F.G.F.Sakellaridial.9,20 19,15 T.T.opHongkong 2/0k 2/0
G.F. No. 1 Oomra 7,20 7,10
T.T.
op Shanghai
217. 2j69.
–
KOFFIE.
Aanvankelijk was de markt in de afgeloopen week op
iets
–
lagere ]3raziel-offerten iets gemakkelijker, doch toen
onmiddellijk daarna de aanbiedingen van Santos hooger
waren en verder bleven stijgen, werd de stemming weder
vast. J31j het afsluiten van dit bericht zijn de prijzen van
de meeste Santos-afladers
lf-
t 116 hooger dan een week
geleden, waartegenover echter de kost- en vracht-aanbiedin-
gen van Rio
-/9
t 1/- lager zijn.
Nedeilanclseli-Indië bleef onafgebroken vast en de prijzen
der verschillende Robusta-soorten zijn wederom hooger dan
verleden week. Feitelijk zijn de prijzen, clie van deze koffie’s
hieronder worden opgegeven, niet anders dan noteeringen,
clie door Indië hierheen worden geseind, doch waartoe
hoogstwaarschijnlijk slechts kleinigheclen te koop zijn, en
aangezien de tweede hand alhier lager aanbiedt, komen
directe zaken op het oogenhlik niet tot stand. In dezen ah-
normalen toestand is voorloopig geen verandering te ver-
wachten, want daar de oogst van Robusta W.I.B. op Java
dit jaar belangrijk is tegengevallen, is het kleine restant
bevolkingskoffie, dat nog op Sumatra aanwezig is, voor
eigen verbruik in Indië noodig en kan daarvan eigenlijk
niets voor uitvoer worden gemist. Daar de nieuwe oogst
niet vÔdr einde April begint af te komen, is zelfs de moge-
lijkheid, dat Indië binnenkort voor eigen •verbruik tekort
zal komen, volstrekt niet uitgesloten.
Aan de termijnmarkt liepen de noteeringen aanvanke-
lijk iets terug, doch daarna stegen zij voor de dichtbijzijnde
maanden tot ongeveer 1 t 1% ct. en voor de verdere
maanden tot ongeveer % t 1% ct. boven die van verleden
week; op den laatsten dag zakten zij, in navolging van
New-York, alle
Y
4
t 4.
et. in.
Aan de loco-markt
–
viel (itmaal over den afzet niet te
klagen, vooral Robusta ging, ten gevolge van de houding
van het productieland, tot stijgende prijzen vlot van de
hand. Ook in gewasschen Centraal-Amerikaansche koffie’s
en in andere zoogenaa.mde ,,Milds” ging nogal wat om,
doch voor de verschillende Biaziel-soorten liet de kooplust
nog steeds te wenschen over. J)e officieele loco-notecring
van Superior Santos werd verhoogd van 63y
2
op 64 ct. per
KG.; die van Robusta bleef onveranderd 54 ct.
Volgens uit Brazilië ontvangen telegram is de limiet der
dagelijksche aanvoeren uit het binnenland naar de haveti van Rio voor de eerste helft van de maand Februari vast
gesteld op 5694 balen.
NGROOTHANDELSPRIJZEN
1)
TIN
locoprijzen
Lon en per
Eng, ton
KATOEN
for Middling
locoprijzen
New ork
per Ib.
WOL
gekamde
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
per Ib.
WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial Carded,
50’s Av. loco
Bradford per Ib.
RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen
per lb.
£
SUIKER
Witte kristal-
suiker loco
R’dam/A’dam.
per lOO K.G.
KOFFIE
Robusta
Locopriizen
Rotterdam
per
1
J
K.O.’
THEE AfI. N.-I. theev.
A’dam gem. pr
.
Java- en Suma-
tratheep,’/2K0.
Indexcijfer
v/h.
Centr. B.
v. d. Stat., herleid
van 1913= 300
tot 1925= lOO
lndexclifer
van The
Economist,
herleici v.1901-5= 100
tot 1925=100
51.171-
%
100,0
$
cts.
23,25
0/
1
,0 pence
55,00
0/0
.
100,0
pence
29,50
0/o 100,0
Sh.
2111,625
0
/0
100,0
II.
,,
18,75
0/
100,0
cts.
61,375
0
/o
100,0
cts.
84,5
01
100,0
100,0
100,0
33.6!-
36.3/-
108,2 109,3
20.75
20,55
89,2 88,4
48,75
48,50 88,6
84,5
26,00 25,00
88,1
84,7
314,25
217,625
113,0
88,8
16,875,,
17,125,
90,0
91,3 57,5
58
93,7 94,5
103,5
103,5
122,5
122,5
98,7 93,4
35.141-
32.19/6
109,1
108,1
19.40
19,10
83,4
82,1
47,50
47,50
86,4 86,4
25,50
25,00
86,4
84,7
215,125
211,25
81,8
16,37
5
‘
87,3
57,25
93,3
100,25 118,6
96,1
93,5
92,3
91,1
513.14/6
58J3/6
102,6
102,6
18,95
81,2
47,50
86,4
24,25
82,2
1/10,5 70,9
63,2
16,375
16,50
87,3
88,0
54,25
55
88,4
89,6
97,5
102,25 115,4 121,0
92,3
92,3
90,4
89,4
33.61- 108,2
18,45
18,80
79,3
80,9
47,50
47,50 86,4 86,4
24,00
23,75 81,4
80,5
1/8,375
1(8,375
57,5
7,5
16,625
16,75
88,7 89,3
56 57
91,2
92,
100
89,25
118,3
105,6
92,9
91,0
‘
90,0
14.10/6
)7.1916
112,5
117,6
18,45
17,35
79,3
74,3 47,75 48,75
86,8
88,6
24,50
25,25
83,1
85,6
1(7,625 1/8,125
55,1
56,5
16,375′
17,25
87,3 92,0 57,75 57,25
94,1
93,3
–
87,75
–
103,8
89,7
90,2
92,2 4.1416
)8.1/6
120,2
117,7
13,25
12,90
57,0
55,5
47,50
44,75
86,4
81,4
24,75
24,00
83,9
118,875
58,6
17,875
95,3
53,5
87,2
89,5
105,9
90,3
92,3
94,7 94,5
)7.-/6
117,3 12,60
54,2
44,75 81,4
24,50
81,4
83,1
118
1/6,5
56,!
51,9
19,625′
21,875
104,7
.116,7
51,625,
50
84,1
81,5
85,25
79,25
100,9
93,8
94,8 94.8 93,3
88,7
19.13/6
)9.816
114,4 118,2 13,45 14,15
57,5
60,6
45,00
46,25
81,8
841
25,25 26,00
85,6
88,1
1/7,375
1/7,125
544 537
22,00
,
117,3
50
81,5
71
84,0
93,5 87,6
12.151-
)4.I/-
119,4
14,25
61,3
47,75
868
26,50
89,8
118,25
56,8
21,125
20,62
5
112,7
110,0
48,75
48
79,4
78,2
71,25
70 84,3
82,8 94,2
‘
92,9 89,5 87,9
)5.12/-
116,1
112,9 14,75 16,15
634
695
47,50
47,00
86,4
,5 26,25 26,00
89,0
88,1
117,875
1/7,75
55,8
55,4
20,25 20,25
108,0 108,0
48
47
7,2
7,6
72,25
86,5
85,5
102,4
92,3
93,5
87,4
16.9/6
39.15/6
113,2
110,7
16,85
17,90
72,7
77,0 47,25 48,50 85,9 88,2
26,00
26,50
88,1
89$
1/6
114,75
50,5
47,0
.18,37
0
‘
18,625,-
98,0 99,3
47
47
76,6 76,6
81,25
84
96,2
96,1
88,9 89,3
12 -/6
37.1216
111,5
109,8
19,70
22,05
84,7
94,4 48,50 50,00 88,2 90,9
26,50
26,50
89,8
1/5,25
40,8
18,50
‘
98,7
45,375
73,9
–
99,4
–
97,4
96
1
1
89,2
90,8
34.2(6
100,9
20,65
88,8 50,25
914
26,75
89,8
90,7 1/4,25
1/4,375
45,6
46,!) 17,875 16,875
95,3
90,0
44,25
45,25
72,1
73,1
94,5
93
111,8
110,1
96,8 96,8
90,0
89,1
344/6
36.13/6
100,9 101,8
20,25
19,70
87,1
84,7
52,25
51,50
950
93,6
28,50
28,75
96,6 97,3
1/6,5
1/7,75
51,9
55,4
17,25
17,870.
92,0
95,3 46
46
74,9 74,9
96
89,25
113,6 105,6
97,4 97,4
88,3
55.11-
33.1016
97,4
89,2
19,25 18,35
82,8
,
78,9
53,00
54,75
96,4 99,5
29,75
31,75
100,8 107,6
117,25
113,75
54,0 44,2
17,37
0.,
16,75
92,7
89,3
46 46
74,9
74,9
84,5 79,5
100,0
‘
98,7 88,0
86,7
33.1716
34.61-
89,3 89,5 19,35′
20,65
83,2 88,8
55,00
100,0
33,25
112,5
110,75
35,8
16,87
0
90,0
47
76,6
79
94,1
93,5
96,8
98,1
87,4 88,4
30.13/-
88,1
21,55
92,7
54,50 54,25
99,1
986
33,00
32,25
111,9 109,3
-19,375
-19
26,3 25,3
16,875
,
16,620
90,0
88,7 47
48,25
76,6
78,6
74,25
78,25
87,9
92,6 98,7
98,1
90,1
8.8/6
11.191-
83,4 80,9
21,35 21,75
91,8 93,5
55,50 53,00
lO0′,g
96,4
31,75 31,25
107,6 105,9
-19,25
-/9,25
26,0 26,0
15,75
15,50
–
84,0 82,7
49
49,875
79,8
81,3
73,25 86,7 98,7
90,0
88,3
11.181-
14.7/6
80,9 81,9
19,30 18,55
83,0
79,8
51,75 47,00
941
855
30,00
29,00
101,7
-/9,25
26,0
16,00
85.3
51,875 84,5
71,25 67,75
84,3
80,1
95,5 92,9
86,8
85,0
11.19/-
84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25 98,3
92,4
-/8,5
-/8,8
23,9
24,7
15,875
14,625,
84,7 78,0
52,75
53
86,0
86,4 70,25
73
83,1
,
86,4 93,5
94,2
85,1 85,1
32.10/6
?&8/-
88,8 87,2
19,90
20,45
85,6
88,0
47,25 46,25
85,9
84,1
2750
28
:
00
93,2
94,9
-/8,625
-/8,5
24,2 23,9
14,00
–
13,925,
74,7
74,3
53
‘
51,75
86,4
84,3
75,75
76,5
89,6
90,5
95.5 85,5
13.2/6
12.12/6
85,2
85,0
20,005
20,256 86,05 87,1′;
47,00′
47,00
00
85,5
5
85,5
10
28,50
9
28,75
00
96,6
9
97,300
-18,75
../lO,25 24,6
28,8
13,75 14,00
73,3 74,7
51,5
53
83,9 86,4
79
93,5
95,5
12.2/6
84,8
20,40
7
87,7
7
47,00
01
85
1
5
11
2900
01
98,3″
-110
28,3 13,75
73,3 54
88,0
11.12/6
i
84,6
20,100
86,5
8
47,00
12
135,512
2900
12
98,3
12
-110,75
30,2
13,62
5
72,7 54
88,0 75,5
1
89,3
wgwijze
1Jan.
IO).
0)
=
maicing voor ee Invoering van dehuidige otfic. noteeringswijze (jan. 1928).
4)
Jaar- en maandgemiddelden afgerond
op ‘/s pence.
5)4
Jan.
6)
11Jan.
7)
18Jan.
6)
25Jan.
9)
3 Jan.
10)
10 Jan.
11)
17 Jan.
12)
24
Jan.
122
ËCONOMISCH-STATISTIS.CHE BERICHTEN
–
30 Januari 1929
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prompte verscheping zijn thans ongeveer 106f- á 1091-
per cwt. en van dito Prime ongeveer 1091- á 1121-, terwijl
zij van Rio type New-York 7, met beschrijving, prompte
verscheping, bedragen 79/6 á 8013. –
Van Robusta op aflading van ^iTederlaudsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, Februari-verscheping, 46
ct
et.; Pa-
lembang Robusta, Maart-verscheping, 46
.; Benkoelen
Robusta, Februari-verscheping, 47 et.; Mandheling Robusta,
Februari-verscheping, 48 et.; W.I.B. f.a.q. Robusta, Fe-
bruari-verscheping, 56 ct., alles per Y
2
, KG., cii., uitgeleverd
gewicht, netto contant.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) varen:
Maart
Mei
1
Sept.
1
Dec.
28
Jan.
……
$
16,45
$
15,74
$
14,22
$
13,62
21
,,
,,
16.30
15,60
,,
14,20
,,
13,82
14
,,
15.68
.
,,
14,85
13,90
,,
13,54
7
,,
,,
15,22
14,41
,,
13,38
,,
13,05
Rotterdam, 29 Januari 1929.
THEE.
De Amsterdamsche veiling van den 24en dezer, die een
aanbod te zien gaf van 12.700 kn. Ned.-Indische thee directe
aanvoer, gaf een goed beeld van de stemming op de thee-
markt in de afgeloopen week.
De stemming ter veiling was onzeker en het prijsverloop
onregelmatig en van 2 tot 8 cts. lager dan dat in veiling
van 10 Januari. Het waren Vooral de. gruissorteeringen, die ditmaal de grootste nadeelige prijsverschillen te zien gaven.
De gemiddelde veilingprijs bedroeg 79 ets. per h. KG. ,,in
entrepôt” en deze prijs is ruim 3 ets. lager dan die de
vorige veiling.
Er viel goede vraag te constateeren van binnenlandsche
zijde. Oorspronkelijk werden nog al veel partijen opgehou-
den, doch door verkoopen onmiddellijk nil de veiling, be-
droeg het totaal onverkochte deel slechts 1500 kir.
De volgende veiling is vastgesteld op
•
7 Februari en zal
een aanbod te zien geven van 14.500 kn. Ned-Indisehc thee. Amsterdam, 28 Januari 1929.
•
,
STEENKOLEN
De betere vraag, die wij in ons laatste overzicht signa
leerden, houdt aan. De prijzen zijn overal vaster en de be-
schikbare laadplaatsen zijn alle bezet, terwijl. het hoogst
bezwaarlijk is, gecharterde sôhepen, in welke dan ook, van
de Engelsche exportcentra ,,gestemd” te
–
krijgen. Er is een
bepaalde aandrang naar kolen, zooals die in maanden niet
waar te nemen is geweest. De prijzen hebben een neiging
tot stijgen en het schijnt,. dat bona fide verbruikers er
ernstig over denken, hunne behoeften over het loopende
jaar te gaan dekken.
De prijzen zijn:
Northumberland Ongezeef de …………………
f
10,-
Durham Ongezeefde ………………… . …….. ..10,70
Cardiff 213 large 113 smails ………………..
.,, 12,40
Schotsehe Gezeefde (Prime Lothians) ………… .. 10,60
Yorkshire gewassehen Doubles .. …………….. ..12,25
Westfaalsche Vetförder .. ………………….. ..13,75
Vetstukken ………………….. … 15,25
Smeenootjes
………………….. ..14,50
Gasvlamförder
…………………,, 13,75
Gietcokes
……. – ……………… ,, 17,-
Hollandsche Eierbriketten ………………….. ., 14,-
alles per ton van 1000 KG. franco station Rötterdam/Am-
sterdam.
Ongezeef de bunkerkolen f.o.b. Rotterdam/Amsterdam
f
10,15.
Markt zeer vast. 29 Januari 1929.
IJZER.
De continentale ruwijzermarkt is onveranderd vast, ter-
wijl de Clevelandmarkt in de laatste week iets verbeterd is.
Het West-Europeesch gieterij-ijzerkartel liet de exportprij-
zen ongewijzigd, behalve die voor Zwitserland en Italië.
Het O.S.P.M. (binnenland Frankrijk) verhoogde den
prijs van P-houdend gieterij-ijzer met 25 frs. en wel voor
den tijd van 5 maanden. De Fransche hematietprijzen wer-
den door de hematieteonventie met ingang van 10 Januari
met 15 frs. verhoogd.
Het West-Europeesch gieterij-ijzerkartel werd tot eind
1930 verlengd.
De stemming op de staalmarkt is vast. Prijzen vertoonen in het algemeen een neiging tot stijgen.
–
VRACI{TENMARKT.
–
Op de Noord Amerikaansche graanvraehtenmarkt was
er betrekkelijk weinig vraag naar tonnage en als gevolg
daarvan, zijn de vrachten, aan den lagen kant. Er is geen
definitieve vraag voor latere positie, dan met begin Maart cancelling. Tegelijkertijd is er echter een scbaarsehte anti
prompte booten cii daardoor werd er voor een boot van
33.000 qtrs., 28 Januari/12 Februari de betrekkelijk hooge
prijs van 15 cents betaald, basis zwaar graan van Boston,
optie New York
1534,
cents naar Antwerpen of Rotterdam, met de optie van een volle lading gerst tegen 1 cent extra.
Voor Maart werd een groote boot bevracht Portiand naar
Rotterdam direct tegen 14 cents, doch het is sindsdien on-
mogelijk, deze afsluiting te herhalen. Van St. John (Nl).)
werd een boot van middelmatige grootte bevracht naar de
Middellandsche Zee (niet ten Oosten van West-Italië en
uitgezonderd Spanje en Noord Afrika) op basis van 19
cents, Februari. Van de Golf van Mexico werd niets gedaan.
Door de positie van de Amerikaansche vrachteriniarkt, zakten de vrachtnoteeringen van West-Indië. Booten van
500016000 tons werden bevracht van Cuba naar U.Ï.fCon-
tinent voor Februari en begin Maart, tegen 2016, de belas-
ting van 3 pCt. voor reeders rekening; voor handige ton-
nage, van San Domingo, voor begin Februari laden, werd
cle betrekkelijk hooge prijs van 2119 besteed.
])e eenige afsluiting, welke van de Noord Pacif ie tot
stand kwam was een 7000 tonner per 2e helft Februari
van Vancouver naar Griekenland op basisvan 371- é6n.
La Plata was verrassend vast. De hoogste vracht, die tot nu toe voor prompt betaald werd, is 27/3 d. voor een 7300
tonner van Santa F6 naar U.K./Contiucnt, terwijl vooi- 1/15
Februari de. goede prijs van 26/: werd besteed van Lorenzo
naar dezelfde loshavens.
Voor lijnbodtruimte haddén de bevrachters zeer weinig
interesse en eÏ kwamen slechts de twee volgende afsluitin-
gen tot stand: 760 tons, Maart laden, naar Antwerpen,
Rotterdam of Hamburg tegen 2819 hetto eh 1000 tons,
April aflading naar Genua tegen 27/6 netto.
Van Burmah is er op hct oogenblik vraag naar tonnage
voor Volle ladingen. Er werd een 5500 tonner bevracht naar
Antwerpen/Hamburg range tegen 2819 per Februari.
De graanvrachtenmarkt van de Zwarte Zee blijft bepaald
kalm; vrachtnoteering onveranderd op 13/6, basis Continent.
Van de Golf van Biskaye is er niet zeer veel vraag bij tamelijk groot aanbod. Afgesloten werd: Bilbao/Rotter:
dani 519, naar Cardiff 613 en Castro AlenfRotterdam 613.
De Engelsche kolenvrachtenmarkt was lager gestemd,
naar havens als Genua en Port Said werd er zelfs bevracht
tegen prijzen, clie 6 d. tot 1 sh. lager waren, dan verleden
week. De positie van deze markt ziet er echter heel wat
gezonder uit dan enkele weken geleden. Van Zuid-Wales
kwamen de volgende afsluitingen tot stand: Nantes 5/3, Gi-
braltar 81-, Genua 91-, Port-Said 11/6, Diego Suarez 17/6,
Bombay 151-, Las Palmas 913, Pernambuco 121-, Rio 11/9,
Santos 111103
,
4, Buenos Aires 12/6 en Jamaïca 7/6. Van cle
Oostkust werd om. gedaan: Kiel 61-, Rensburg 4/1, Rouaan
4/3,. Genuta 919, Port-SaM 1213 en St. Vincent 91134 d.
–
RLJNVAART.
Week van 20 tlm. 26 Januari 1929.
De aanvoeren van zeezijde ondergingen geen wijziging.
Scheepsruimte bleef bij weinig vraag overvloedig beschik-
baar.. De stemming bleef zeer gedrukt. Zeer veel schepen
sleepten wegens gebrek aan emplooi ledig naar de Ruhr,
om aldaar kolen te laden.
De ertsvrachten liepen verder terug.
Men betaalde:
naar de Ruhrhavens max.
f
0,50160 met
1//3,4
lostijd en
minimum
f
0,40150 oude loscondities;
naar Rheinhausen: max.
f
0,60/70/7734(85 met 34134134
en 111 lostijd, min.
f
0,40/50/5734/65 met 34/34(34 en 111
lostijd, nieuwe loscondities;
naar Walsum:
f
0,50160170 met 34134 en 111 lostijd, nieu-
we loscondities.
Naar den Bovenrjn resp. Manhheim was u’einig vrë.ag.
De vracht voor diverse goederen werd in doorsnee genoteerd
op basis van
f 1,-
per last over scheepsgrootte.
De vracht voor exportkolen van Ruhrhavens naar Rot-
terdam bedroeg Mk. 1,10 mcl. sleepen. Het sleeploon varieer-
de tusschen het 35 ct. en 40 ct. tarief.
De waterstand bleef langzaam vallend. Naar den Boven-
rijn werd op ca. 2 meter en naar de Ruhrhavens op maxi-
mum 2,40 á 2,50 M. afgeladen.
In de Ruhrhavens nam de vraag naar scheepsruimte
enorm toe. Den 21en Januari bedroeg de vracht voor
exportkolen M. 1,30 per ton mcl. sleepen om den 22en Jan.
op Mk. 1,10 terug te loopen.