Jrg. 10, editie 510

7 OCTOBER 1925

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economi* scg Statish”sche

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL; NIJVERHEID. FINANCIËN EN VERKEER
•

ORGAAN VOOR
DE MEDEDEEIJNGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

10E JAARGANG

WOENSDAG
7
OCTOBER 1925

, No. .510

INHOUD.
Blz.
HET VERSLAG VAN DEN PRESIDENT VAN DE JAVASGFIE
BANK OVER HET BOEKJAAR 1924-1925 1
door
Mr. J.
Ge’rritzen

…………………………………
870
Is er behoefte aan een nieuwe Stoomvaartverbinding
met Zuid-Afrika? door
C.
Vermelj
…………….
871
Indrukken van het Welvaartseongres door
Mr. M. P. L. Steenberghe
………………………………..
873
Nogmaals Artikel
9
van het oude Tractaat met België
door
J. W. Vlielaacler Hein

………………….
875
Het onderzoek naar den Belastingdruk op de inhemsche
bevolking van Nederlandsch-Indië III (Slot) door
Ir.
B.

P.

Wellenstein
……………………………
877
BIJITENLANDSOHE MEDEWERKING:
Een jaar schadevergoedingsrégime door
Dr. F. H.
Repelius

……………………………….
879 De Fransche begrooting voor
1926;
de opbrengst der
belastingen;

de

economische Volkenbondsconfe-
rentie door
Prof. Bertra’nri Nogaro
…………..
881
AANTEEKENINOEN:
Indexcijiers van groothandeisprijzen …………..
882
MA
ANDOIJFERS: Rijkspostspaarbank

………………………..
883
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam

……….
883
STATISTIEKEN
EN
OVERZTC’HTEN
…….. … ._ … 884-892
Geldkoersen.

I

Bankstaten.

Goederenhandel.
•

Wisselkoersen.

I

Effectenbeurzen.

Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Wd. Algemeen Seoretaris: Mr. Q. J. Terpstra.

ECONOMISCH-STATISTÏBCHE BERICHTEN

COMMISSIE VAN ADVIES.
J. van Ha.sselt; Jhr. Mr. L. H. van Lennep; Prof. Dr. E.
Moresco; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welcieren
Baron Rengers; Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerde leden:
Prof.
Mr. D. van Blom;
Prof. Mr. H. R. Ribbius.
•

Redacteur-Secretaris: D. J. Wansjnk.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterd.am..
Telefoon Nr. 3000. Postrekening
8408.
6
OCTOBER
1925.

In -verband met ‘de maandn’isseling was de geld-

markt minder ruim, hetgeen echter hoofdzakelijk uit-

kwam in liet veel 1geringere aanibdd van cn]’lgeltd, want,

daar het aanbod vn wissels en de vraag naar prolon-

gatiogelid gering waren, oudergin’gen de igeldkoerseii

weinig verandering. Particulier disconito steeg van

3% tot
35/s
pOt.; de prolongatienoteerinig van 2% tot

3% pOt. Geheel onverwachts kwam Zaterdag het be-

richt, dat de Nederlandsche Bank .hare tarieven met

% percent verlaagde, en in aansluiting hiermëde liep
ook de rente voor particulier idisconto iets terug. Het

aanfböd iain geld was ‘echter zon kort na ‘de maand-

wisseling nog niet ‘groot, zoodat de markit: slechts

schoorvoetend het voorbeeld van de bank ‘volgde.
* *
*

Op den weelcstaat, van De Nederlan’dscthe Bank blijkt

de post der binnen,lanidsche wissels van
f
83,1 millioen

tot
f
101,6 m’illiioen te zijn gestegen. Deze vermeerde-

ring i’s geel toe te schrijven aan de toeneming der

credieteischen van den Staat. Terwijl in de afgeloo-

pen weken in iliet geheel geen schatkirtpap’ie.r recht-

at.feeks bij de Bank was ondergebrac.ht, iiij.it thans
een bedrag van
f
22 mill.i’oen aan dit papier dn de

portefeuille ider Centrale Credietius’teli’ing aanwezig

te zijn,. De beleeningen liepen van
f
1.27,6 .raiilioen
tot
f
126,5 miflioen terug.

De goudvoorraad der Bank bleef onveranderd. De

zi]iverv’oorraad daaIde met een kleine
‘f
70000. Het

tonteloos voorschot aan het Rijk klom met
f 1,4
mii-

loen. De pont papier op het buitenjanid gerdb een ver-
r!ieerderiiig vn
f 100.000
te zien, terwijl’ de diverse

rekeningen onder het actief met
f
3,1 millioen toe-

namen.

De biljettencireu’ia’tie steeg van
f
878,6 mi’llioen tot

f
907,8 millioen. De rekeningcourant-saldi vertoonen

een vermindering van
f
8,9 miljoen. Het ibesdhiikbaar

metaalsaldo blij kt met
f
4,8. millioen te zijn ter’ugge-

ioopen. Het dekkingspercentage bedraagt ruim 47.

* *
* –

De wisselmarkt was deze week weder vrij stil. De

belangstelling voor Oslo was veel verminderd en in

het laatst der week was deze markt vrijwel verlaten

en ‘leek ide koers gestabiliseerd op ca. 50,10. Daarvoor

in de plaats concentreerde zic’h de belangstelling nu

op Parijs. Na het bekend worden van de m’islsuikkinig

der onderhandelingen in Now York onitstonid een over-

weldiigend aanbod, zoodat cle ‘koers in zeer korten tijd

an 11,77% op 11,52% terugliep en slecht’s met veel

moeite voor verd’ere in,zakkiug werd bewaard. België

bleef vrijwel oniveraniderd. Blijhhaar had men daar op

een mislukking ger:akenid en ‘tijdig maatregelen gen’o-

men Buenos Aires was belangrijk ‘vas’ter. Geopend op

100, werd Vrijdag 101% flink ‘geboden.

LONDEN, 5 OCTOBER 1925.

De ge1dmarkt was niettegenstaande het eInde van

het kwartaal voldoende ruim van fonids voorzien, zoo-

dat de •gebruiikelijike pressie uifibleef.

Na’ het einde van de maand was geld zeer ruim en

,,o’ver the night” tegen ‘lage koersen verkrijgbaar..
.De verlaging van het officieel discopto van d
e
Bank

reh
Engeland kwam ver ‘t algerneen onvenkaelii,

daar do stand ‘der wisselkoersen op New York en

Amsterdam theoretisch eerder ‘aan een verthooging dan

een ‘verlaging van het id,iscontoniiveau deed denken.

– ngeflwijLfel;d zijn o’p het cogenibl’ik uèch
cta
Vereendig-

de Staten iiôch Holland op’inivoer van goud gesteld en

zal dus van clie zijde uiibv’oer van ‘goud ‘uit Enge-

land niet bevorderd worden.

Disconto was ‘nataculjk na de verlaging van de

Bankrate zwak en ‘de wek sloot op 3/—% pCt.

Heden was de prijs voor 3-maaids prima bankaccep-

ten niet beter dan
35/
pOt.

New’Y’ork 4,84’/—1, Amsterdam 12,O4Ys—%.

870

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7 October 1925

HET VERSLAG VAN DEN.
PRESIDENT’

VAN DE JAVASCHE BANK OVER

HET BOEKJAAR 1924-1925.

1.

De in den •ioop van 1924 nieuw opetreden Presi-dent vaii de Javasuhe Bank, Mr. L. J. A. Trip, vangt
zijn
eerste Jaarverslag aan met •de mededeeling, ddt
hi zich afgeviaagd heeft of het wel raadzaam , zou
zijn, vast te houden aan de gewoonte om aan de me-
dedeelingen, welke in rechtstreeksch verband staan met
de werkzaamheid van de Javasche Bank, beschouwin-
gen van meer algemeenen economisuhen en financiee’

len aard te doen voorafgaan. Gelukkig heeft de heer
1 rip deze vraag ibevestigand beantwoond; want daa-
aan dankt men zeer belangrijke beschouwingen over
lodib’s fiiianeieeien en economischen itoestand, en
over daarmede samenhangende problemen.
flat verslag van den President der Javasehe Bank
over het afgeloopen boekjaar ver,dient des te meer de
aandacht, omdat in dat boekjaar (April 1924—April

1925)
belangrijke gebeurtenissen hebben plaats ge-
grepen. Het aspect van ‘s lands financiën is aanzied-lijk verbeterd: voor het eerst ‘sedert 1916 slaagde de
Regeering er in eene sluitende ‘begrooting voor 1925
aan te bieden, terwijl de gewone dienst over het jaar
1924 zelfs een aanzienlijk orversohot liet. Voorts kwam
de Liidisohe.gulden in het versla,gjaar weder op pan-
teit met den Nederlaxsdschen gulden, en tea slotte
namen de bekende geschillen met de Ned,ei’lnnd,sche
Bank en de Indische Regeering een einde.
Na een korte beschouwing over ‘den gang van zaken
in Europa komt de schrijver op, het terrein van de
Indische stastafinanciën en stelt in de allereerste
plaats de vraag, welken invloed van duurzamen aard
de gang van zaken in Europa gedurende en na den
wereldoorlog ten opzichte van Nederlandsch-Indë

heeft uitgeoefend.
Z.i.
moet ‘het antwoord in dezen

zin luiden, dat die invlod zich in hoofdzaak doet
gevoelen op het terrein der staatsfina.nciën, in het
bijonder wat ‘betreft de toeneming ider laaten door

de Overheid op de contribualen gelegd, en de uitzet-
ting van de isohulden ‘voor rekening, van het Land.
Het is niet duidelijk, wat de schrijver hiermede be-

doelt te zeggen. Men zou er int kuenen afleiden, dat
de schrijver van oordeel ijs, dat de enorme toeneming
van Indië’s schuld en de kolossale veilhooging van
den belastingdruk in Indië voor een groot deel ver-
oorzaakt zijn door den gang van zaken in Europa ge-
durende en na den wereldoorlog. Heeft de schrijvei
inderdaad bedoeld deze meening te verkondigen, dan
moet op!gøauerkt worden, dat zij niet juist is. Het is
toch van algemeene bekendheid, dat de oorlogs- en
de na-oorlogsjaren aan Indië groot voordeel gebracht
hebben. Want, zooals de schrijver zelf terecht opmerkt,
bezit Indië het groote voordeel, dat zijne uitvoerprb-
ducten zin te rangsohikken of althans door de con-
sumenten gerangschikt worden onder de eerste levens-
behoeften. En nu is het zeker waar, dat gedurende
dan oorlogstijd Indië meermalen groote moeilijkheid
heeft ondervonden bij den afzet zijner producted,
maar dit neemt niet weg dat, wanneer men de perioide
van de oorJogs- en na-oorlogsjaren in haar geheel be-
schouwt, men tot de overtuiging komt, dat Indië er
in geslaagd is in. tdie periode zeer goede prijzen voor
zijn uibvoerproducten te bedingen. In zijn voor ‘het

Aai’diijkskuntdig Genootschap te Hamburg in Octd-
ber 1920 gehouden rede betreffende ,,Die W:irtschaft

Nied. Inidieus mi Welt’kriege und heute” vermeldde
de heer E. HeIfferich dan ook het feit, dat het ge-
zamenlij’k uiltw.oersaldo gedurende de jaren 1915-
1920 ongeveer 3% milliard gulden bedroeg. Bedenkt
men nu, dat gedurende en na den oorlog de belastin-

gen in Indië zeer sterk verhoogd wenden, dat ‘s lands
producten zeer hooge prijzen konden ‘bedingen, dan springt het in het oog, dat ‘de jaren van den oorlogs-
en na-oorlogstoestand voor de Indische schatlds’t voor-

deelige jarn waren. En zulks temeer, waar tegenover deze groote extra-inkomsten slechts een zeer gering
bedrag ani enba-uitga,ven, welke door den oorlog ver-

oorzaakt waren, stond. ,,Crisis-uitgaven heeft Iidië
niet n’oemenswaard gehad”, zeide de Minister van
Koloniën op paig. 8 van zijn Memonie van Antwoord
behoorande bij ‘de begrooting 1923.

Zeker is Indië’s schuldenlast en is de belasting-
dru,k in Indië in de oorlogs- en na-ooTlogejaren zeer sterk gestegen. Maar deze stijging van den schulden-
last en van den belastingdruk is niet te wijten aan
‘den oonlo:g en ide daardoor veroorzaakte crisis, maar
wol aan •een zeer ‘lichbziiî.uig beheer van ‘s lands gel-
den, en vooral aan de enoTme toeneming van het aan-
tal ambtenaren. Volgens bijlage A van het Koloniaal
Verslag over 1924 (pag. 64) steeg het aantal burger-
lijke ‘lan’dadienaren van 56.031 in 1914 itot 751487 in
1919 en zelfs tot 100.595 in 1923. Raadpleegt men de
brochure van den heer C. van ‘den. Bussche, chef van
den Bezuinigingedienst in Indië, getiteld: ,,Het ver-loop van ‘s Lands financiën in de laatste jaren en de
verwachtingen daaromtrent voor de naaste toekomst”,
dan blijkt, ‘dat alleen de bijkomende personeelsuitga-
ven, d.’w.z. pensioenen, reiskosten, .acrtgetden, ver-
lofsbezold’igingen en duurtetoeslag van
f
12 millioen
in 1917 gestegen zijn tot bijna
f
63 miil’ioen in 1925.

Bij zijne beschouwingen over ‘lindid’s staatsfinan-
ciën memoreert de President van de Javasche Bank
in de eerste plaats, dat sedert einde 1914 de lutdische
schuld verzevenvoudigd is. Einde 1914 bedroeg de
geconsolideerde en vlottendo achu,ld te zamen
f
171
millioen. Einde 1914 bedroeg de geconsolideerde
schuld
f
1.127.000.000, terwijl de vlottende schuld met
inbegrip van de muntbiljetten
f
105 mi]dioeu. beliep.
In 1914 was slechts 3,2 püt. van de gewone zuivere
ontvangsten noodig voor rente en aflossing, voor 1926
zal de ‘dienst der Indische leening ruim 21 pOt. ‘der
gewone zuivere ontvangsten voi,deren. Dit laatste per-
centage zal nog verder• stijgen; want men zal moeten
rekenen op rente en aflossing van ide tijdelijk als ren-
telooze schuld uitstaande
f
35 millioen aan mu.ntbil-
jetten, terwijl in 1932 de aflossing aanvangt van de
in Amerika en Engeland in de laatste jaren gesloten
leeni’ngen. Gelukkig kandesichrjver constateeren, dat
in ‘de laatste jaren de toestand der staatshuishoitding een aanmerkelijke verbetering vertoont. In ‘de eerste
plaats slaagde de Regeering erin een sluitende be-
grootiug voor 1925 aan te bieden en •ook voor 1926
wordt het evenwicht tusschen ‘de gewone ontvangsten
en uitgaven gehandhaafd in de •bij den Volksrid
aanhangig gemaakte begrooting voor 1926. Daarbij
komt, dat over de jaren 1922, 1923 en 1924 zeer be-
laizgnij’ke bedragen aan achterstallige belastingen zijn
binnengekomen en dat ook voor 1925 ‘de ontvangsten
zeer waarschijnlijk ‘de raininig ver zullen overtreffen
ten gevelge van ide ‘zeer ‘hooge tinprijzen, die d in
da begrooting aangenomen opbrengst van
f
130 per
picol ‘belangrijk overschrijden.

Al constateert ‘dus de schrijver met voldoening, dat
het. aspect van ‘s ‘lands financiën belangrijk verbe-
terd is, volgens hem valt niet te ontkennen, dat ‘dit
nod niet stemt ‘tot onverdeeld optimisme en dat het
betrachten van groote ‘voorzichtigheid nog steeds ge-
boden is. Deze meaning ‘staaf t ide schrijver door op de
navolgende feiten ite wijzen:

In 1932 en volgende jaren zullen de uitgaven
voor aflossing van reeds ‘thans gevestigde staatsschuld
een belangrijke stijging vertooaen; want dan zal de
verplichting ingaan tot ‘del’ginig in een betrekkelijk
kort tijdsvenloop van de in Amerika en Engeland ge-
s’loten leeningen. Hermade zal een jaarljksch bedrag
van rond
f
21% millioen gemoeid zijn. De Regeening
stelt nu ‘blijkens ‘de door ‘haar ingediende ontwerp-
begrooting voor 1926 voor een aanvang te maken m’et een regeling, welke beoogt de zooeven ‘bedoelde stij-
ging van uitgaven geleidelijk op het budget te doen
drukken. Vdor dat doel is een bedrag van
f
4% nul-

7 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

871

floen ten laste van den gewo’nen dienst uitgetrokken,
hetgeen gebezigd zal wonden ‘tot bestrijiding van bui-
tengewone uitgaven en/of extra schulddiei.ging. Te-

recht merkt de President van. ‘de Javasche Bank op,
dat
met
idit bedrag niet volistaan. kan woiden ten

einde het beoogde ‘dbel te bereiken, zoodat het feit
• blijft bestaan,, dat de uitgaven vooi aflossing van
reeds gesloten l’eeningen zT’n te naaste toekomst een
niet onbelangrijke vermeerderin.g zuilen vertoonen.
tu de tweede plaats wijst de schrijver op het feit,
dat thans ten ‘heloope van omstreeks
f 4Y2
millioen

ii i.tgaven ten laste van den bui tengewonen dienst wor-
den gebracht, welke niet hehooren tot de rechtstreeks
protluctieve uitgaven. Uit idezen hoofale is ‘dus het
totaal van den .gewonen dienst ongeveer
f 4
3
/2 mii-

!ioen geflatteerd. En ‘ten slotte toont ‘de schrijver

niet cijfers aan, dat de aflossingen, wel’ke volgens de
hegrootmg voor
1926 op
den gewonen dienst drukken,

niet voldoende zijn om een behoorlijk ‘tegenwidh’t te
vormen tegen de waardevermindering van de bezit-
tingen van het land en de in’tering uit hoofde van
te tekorten op den gewonen dienst. Want men ver-

gete niet, dat de ‘in cle laatste jaren gesloten leenin-
gen, tot een bedrag van ruim
f 211
millioen gesloten

werden om tekorten op dien gewonen dienst te dek-
ken. Die intering moet ook ingehaald wonden, het-
geen echter volgens de cijfers van den heer Trip
slechts in geringe ‘mate plaats heeft. Hiertegen.over
staat echter, ‘dat zooal’s reeds werd gezegd, het Gou-vernernent in de ‘hooge ‘t.inprijrze:n als het ware een
stille reserve heeft, die opweegt tegen ‘de bedragen,
waarmede de gewone dienst volgens het boven ge-
zegde meer dan thans het geval is, zon moeten belast
worden. Dit ‘geldt echter slechts voor
1926;
want nie-
mand kan weten hoe de tinprijrsen zich in volgende

jaren zullen houden. Hierop wordt dan ook terecht
door ‘den President ‘der Tavaschn Bank gewezen, en
hij knoopt hieraan de juiste opmerking vast, dat
,,het in het bijzonder voor Nederla’ndsch-In’dië een
eisch van voorzichtig beleid moet genoemd worden,
in normale jaren en ‘dus a for.tiori in abnormaai gun-
stige jaren oversdhot’ten op den gewonen dienst te
kweeken ‘door het laag ramen van de gewone midde-
len, ten einde in mindei gunstige jaren, over een
reserve te beseh’ikken, omdat .de ontvangsten van
liet Land direct en indiredt in zoo sterke mate afhan-
kelijk zijn van de
prijzen
‘der ‘uitvoerproducten, diit de schommelingen, welke die prijzen blijkens de ge-
schiedenis hebben vertoond en ook in ‘de toekomst

zullen blijven vertoonen, de zooeven omschreven poli-
tiek noodzakelijk ‘maken.” Deze wijze methode werd
reeds gevolgd ‘door den Gouivernei,ir-G’eneraal Iden-
burg. Helaas ‘heeft de Re’geering na dien.s aftreden
den goeden weg verlaten.

De hopge prijzen van het jaar
1924,
zegt cle heer

Trip verder, zullen ‘niet van, blij:ven’d’en aard zij’n, en
he geheele bedrijfsleven in Nederlandsch-In’dië staat
in. het teeken van ‘kleinere, zij het meer stabiele win-
sten, ‘hetgeen niet zal nalaten zijn invloed .op de ont-
vangsten der ‘schatkist uit te oefenen.

I’ii dit êrban’d stelt dc ….hrj’ver de vraag ‘of het
tegen’wçordige ‘in

ederl’a-ndsch-In’dië geldende peil
van belastinglheffi.ug wel gehandhaafd kan worden

zonder de ontwikkeling ‘van het, land in er.nistige mae
te schaden., Die vraag beantwoordt de President der av.asche Bank pertinent ontkennend. Hij zegt:
J

,,Nederlandsch-Indië ‘zal niet straf feloos zijne belas-tingheffing kunnen handhaven op een peil – ‘dat, in aan-
me,rking genomen het koloniale karakter van het land,
niet in behoorlijke evenrecligheid staat tot tien in andere
landen geldenden belastingdruk, en zulks te minder, waar
indië
Su
wat de kapitaaisvoorziening aangaat Sn wat
de bezetting ‘betreft van de ‘leidende pOSten bij Over-
heids- en particulier bedrijf, op het buitenland is aan-
-gewezen.” –

Het
is
te hopen,’ dat de Regeering aan deze waar-
scihuwexude woorden ‘van den President ‘der Javasche

Bank erastige aandacht zal schenken. ‘Tot ‘dusver
werd tegenover klachten over den te hoogen belasting-
d,ruk in Indië van officieele zij’de steeds aangevoerd,
dat de belastingen wel ‘hoog, maar volstrekt niet te
hoog ware’n. Daarbij wond dan gewezen op Nederiand,
alsof het ‘opgaat een lcoio’niaal land als Ned’erlanidsc’h-
‘Ln’d’iö te vergelijken met Nederland. Men vergat hij
clie vergelijking bovendien, .dat, zooa’ls de Presideut
van de Javasche Bank ook in, zijn verslag memo-
reerde, Nederland in Europa één der awaarst belaste
landen, ijs, dat verder ‘cle Nederlandsche Regeering
he,rhaal’deljk heeft erkend, dat de belastingdruk in
Nederland ‘belemmeren d werkt op het ‘bedrijfsleven,
zoodat zij streeft ‘naar eeno vermindering van dien

druk, en dat ten slotte Ned.erlandsch-Indië onder de
koloniale landen ‘de eerste plaats ‘inneemt ,,at het
aantal en den druk der belastingen aangaat.” 01)
pa.g.
29
van zijn verslag geeft ‘de’heer Trip een staatje
waaruit blijkt, hoe de belastingdruk in Indië geste-
gen is. In
1913
betaalde men van een i’nkoen vn
f 24.000 4;35
pOt., thans 8,91i4 pOt.; van een inkomen
van
f
200.000
betaalde ‘men in
1913 4,92k’
pOt., thans
26,9
pOt.

1 Zijne beschouwingen over .de In,dische financiën
eindigt de Presid’ent van de Jaivasc’Ee Bank met de
volgende woorden:
Wel noopt cle toekô’mst naar mijn overtuiging ,tot
verdere bezuiniging en tot het betrachten van een groote
mate van zelfbeperk.ing ten opzichte van het ‘besluten
tot uitgaven zoowel’ ten laste van den gewonen als vail den buitengewouen dienst.: Hot zal onvermijdelijk blij.
‘ken, de sterk uitgegroe.ide staatshuishouding bij voor-
keur ‘door op efficiency gerichte maatregelen binnen de
perken terug te brengen van hetgeen de in redelijkheid
te verkrijgen middelen toelaten.”

Hij had hierbij kunnen voegen, dat, het ook hoogst
noodig is het enorme aa.tal ambtenaren te vermin-
deren; want in bijlage A van het Kol’oniaal Verslag
over
1924,
pag.
63,
geeft de Regeering als haar
oordeel te kennen, .dat ‘de ‘kosten, veroorzaakt door het
tëgenwoordige aantal landsdienaren, de normale
draagkracht van het land ver te boven gaan, en ,,dat,
wil niet blijvend op een te groot gedeelte van de
iandsinkomsten door sa.larissen beslag worden gelegd,
eens beperking van de personeeisforma’tie bij elken
dienst en elk l.auds’bedrijf tot het volstrekt noodzake-
lijke ‘zal moeten worden doorgevoerd.”

(,Slot
volgt).
‘

J.
GEeRITzES.

IS ER BEHOEFTE AAN EEN NIEUWE

STOOMVAARTVERBIN.DING MET ZUID-

AFRIKA?

Sedert’ de Holian’dsche en Duitsc’he ‘lijnen op Zuid-
Afrika tot ‘de South:African Conference zijn ‘toege-
treden ‘worden vo”orad in Zuid-Afrika herhaaldelijk
klachten gehoord over ,,to hooge” vrachten, di’e een
ernsti’ge belemmering zouden vormen voor den export,
terwijl in ‘zekere kringen druk wordt uitgeoefend op
de’ Unie-Regecring om te komen tot een staatskoop-
vaardijvloot, die dan in concurrentie met de hij’ de
SouthAfnican Conference aangesloten buiten land-
sche Stoomvaartijnen den Zuid-Afrikaansc’heri export-
handel in ‘staat zou moeten ‘stellen door goeclkooper
vrachttarieven den uitvoer haar Europa te steunen
en te bevorderen.

Het’ denkbeeld is niet nieuw. Wij herinneren, ons
dat v66r de oprichting der Holland Zuid- en Holland Oost-Afrika Lijnen, toen de Duitsche stoo’mvaartlij-
nen, die weleer toch’ zulk een voorname rol in het
verkeer “met het Sub-Continent verv’ulden, eerst door

den’oonlog en ‘vervelgens dôor de’bepalingen van het
Verdrag van ‘Versailles van dit verkeer vrijwel wa-

ren uitgesloten, reeds stemmen opgingen ‘die in na-
volging van den Amerikaansc’hen Shippingboard en
den Australian Oommon,wealthdienst de oprichting
bepleitten ‘van ‘een Government Service, ten einde
zich op die wijze vrij’ te ‘maken van het destijds als

872

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7 October 1925

knellend gdoelde monopo’li,e der Britsche lijnen. Dit
beroep op de Unie-Regeering werd nog krachtiger
toen deze de beschikking verkreeg over enkele vracht-

schepen en het waren naast handelskringen enkele
meer in het bijzonder op politiek voordeel bedachte
leden der Nationalistische partij die een krachtig
pleidooi hielden voor een eigen, met Staatshulp ge-

exploiteercle stoomvaartverbin ding met Groot-Brittan-
nië en West-Europa. Edoch, in den door Zuid-Afri-
ka’s grooten staatsman, Generaal Smuts, met yaste
hand geleide huitenlandsche politiek, gericht als deze was op een nauwe samen’werking met Groot-Brittan-

nië of juister wellicht met het Britsche Rijk en in
wiens kader een handelspolitiek, die beoogde het aan-
binden van strijd met de Engelsche stoomvaartlij nen
allerminst paste, vond dit streven naar ,,ontvoog-

ding”, een streven waaraan, zooals wij reeds opmerk-ten, politieke bijbedoelingen niet vreemd waren, ‘gen-
nerlei steun. De Regeeringsschepen vonden regelma-
tig emplooi in de kolenvaart op Britsch-Indische ko-
lenstations en Australië, waar dwars’liggeis voor de

Unie-Sp:oor-wegen werden geladen; ‘zolfs werd ‘bij wijze
van uitzondering een enkele maal één der schepen
bevracht voor het vervoer van Zuid-Afrikaansche

mais naar Europa, maar men hoedde zich angstval-
lig voor een wijze van exploitatie der schepen, die in
conflict zon kunnen komen met de ‘Engelsche soheep-
vaarthelangen. De Zuid-Afrikaansche schatkist is tot

dusver wel gevaren
bij
deze politiek. In tegenstelling
met den Shippingboard en het scheepvaartbedrijf van
het Australische Gemeenebest, die beide schatten heb-ben gekost, heeft tot dusver de Zuid-Afrikaansche Re-
geeringsvloot, indien men do weinige der Unie-Regee-
ring toebehoorende vrachtschepen met dozen wijd-
schen naam •mag betitelen, elk jaar een bevredigend
bednijfssaldo kunnen aanwijzen zonder dat bij de
wijze van, exploitatie der schepen van ongezonde pro-
tectie sprake is. Zij, wier belangstelling naas- het

stamverwante Zuid-Afrika reeds uitging, toen van
een onder Hollandsche vlag varende stoomvaartljn nog geen sprake was, herinneren zich ongetwijfeld
het bezoek aan ons ‘land van een aantal vooraanstaan-
de Zuid-Afrikaners met ‘het doel biji onze reeders ho-
langstelling te wekken voor een geregelde stoomvaart-
verbinding tusschen ons land en de verschillende
Zuid-Afrikaansche havens. Ook dit pogen der Zuid-
Afrikaanders faaide bij gebrek aan vertrouwen onzer
reederijen in de levensvabarheid van een nieuwe
lijn, die – en dit paste slecht in de poïlitiek van
samenwerking tusschen de groo’te Hollandsche en
Engelsche lijnbedrij.ven – natuurlijk onmiddellijk in
conflict zou komen met de machtige Union Oastle
Lijn en de overige tusschen Engeland en Zuid-Afrika
varende Britsche Lijnen. Ten slotte gaf de oorlog en
de gedurende en kort na ‘den oorlog voor de scheep-
vaart wel bijzonder gunstige conjunctuur, waardoor
de ondernemingsgeest en de lust tot pioniersarbeid
krachtig opleefden, den stoot tot de oprichting eener
gereglde verbinding tusschen Nederland en Zuid-
Afrika. Aanvankelijk geëxploiteerd door een tweetal
reederijen, wolken de eer toekomt tea deze het initia-
tief te hebben genomen, werd aldra een krachtige
conbinatie gevormd die meende met fina’ncieelen

steun var de Hollandsche Regeening en gezien den
krac’htigen matenieelen steun, die van particuliere zijde in Zuid-Afrika was toegezegd, den strijd met
de Engelsche lijnen te kunnen aanbinden. De Unie-
Regeering zelve ‘bracht echter geenerlei wijziging in
‘het tot dusver door ‘haar ingenornien standpunt; obk na
de oprichting der Holland Zuid-Afrika Lijn werd het
mail-contract aan de Union Castle Line gegund –

trouwens het zoude
onbi:llijk
zijn der Unie-Regeening

daarvan eenig verwijt te maken – terwijl ook de
Regeeringsgoederen, die op het Europeesch vasteland
en voornamelijk in Duitschland werden besteld, vrij-
wel uitsluitend met de Union Caatle- Line werden
vervoerd, zonder dat de Hollandsc’he
lijn
in de gele-
genheid werd gesteld mede te dingen naar dit ver-
voer dat zonder bezwaar met hare schepen had kun-
nen •gesc’hieden. De illusie, dat de Unie-Regeering,

het voonbeeld der Nederlandsche Regeering volgend,
de Lijn wellicht eveneens zou subsi.dieeren, werd al
evenmin vervuld, kortom van eenigerlei steun – ma-

terieel dan wel moreel – door Zuid-Afrika’s Regee-
ring was nimmer sprake. Hoe stond het nu met den
steun van den handel zelf? Deze had er toch waarlijk groot belang bij, de zoozeer geambieerde non-confe-
rence lijn in staat te stellen zich tegenover de
Engelsche lijnen
te handhaven. Door de nieuwe
lijn immers was ‘het monopolie der vooral gedurende
de periode 1914-1919 zoo machtige Conference tè-
niet gedaan en kon de Zuid-Afrikaansche handel be-
ter dan ooit te voren door het ten gevolge der con-
currentie verlaagde vrachtenpeil, nieuwe afzetgebie-

den voor zijn producten op ‘het Europeesch Vasteland veroveren! Helaas bleef de Zuid-Afrikaansche ‘handel
in gebreke de beloften van steun in te lossen die des-
tijds bij en véér de opric’hting der Lijn van die zijde
werden gedaan. Zeker, de politici waarvan wij reeds
eerder melding maakten, grepen gaarne de oprich-
ting der Hol]andsche lijn aan om in de nationalisti-
sche pers uitdrukking te geven aan hun blijdschap
over ‘de joyeuse entrée der Holland Zuid-Afrika Lijn
en het ontbrak destijds de leiding der nieuwe stoom-
vaartdij:n niet aan allerlei raadgeving, op wèlke wijze
men het Afri’kaansche element het best in het gevlei
zou kunnen komen. ja, zelfs werd der Directie des-
tijds ernstig verweten, dat men bij gebrek aan een
eigen Organisatie – die toch maar niet één twee drie
uit den grond getooverd kan worden – aanvankelijk
gebruik maakte van ‘de welbeproefde diensten van
invloedrijke en vakkundige Engelsche huizen; dit
mocht immers een Hèlland.sciie lijn niet doen. Kort-
om men poogde van deze zijde op allerlei wijze de
jonge ondernemixg in den vooral enkele jaren ge-
leden in Zuid-Afrika zoo fellen partijstrijd te betrek-
kij en bekommerde er zic’h allerminst om, dat op dèze
wijze de ‘moeilijkheden der nieuwe onderneming, die

toch waarlijk ernstig genoeg waren, nog werden ver-
groot. De handel zelf ‘zag im grossen Ganzen in de
,,non-conference” lijn een prachtig instrument om
de vrachten terug te brengen tot een peil dat den
lijnen slechts verlies kon laten. Men was te kortzich-
tig om in te zien ‘dat men, ‘door de Hollandsche, d.w.z. de eenigste buiten de Conference varende lijn, te steu-
nen ‘het eigenbelang diende en handelde liever naar
het opportunistische-egocentnische beginsel ,,make hay whilst the sun shines”. Lading kon de Holland-
sche lijn krijgen
mits…..de vracht maar laag genoeg was. Toen geleidelijk ook de Duitsc’he lijnen ‘hare
afvaarten uitbreidden en door het in de vaart bren-
gen van snel varende en comfortabele passagiersscho-
pen uiting gaven aan haar voornemen om als weleer
deel te nemen aan de ,,vaart rond Afrika” werd 1e
positie den- Hollandsche lijn nog moeilijker. De Zuid-
Afrikaansche handel toch, die trouwens zelf in de
jaren ’21 en ’22 een ernstige crisis doormaakte, ‘greep
de gelegenheid maar al te gaarne aan em den een tegen den ander ,uit te spelen, zich er niet om be-
kommerend dat hij’ op deze wijze de befaamde kip ‘met
de ‘gouden eieren – men vergunne ons deze ten aan-
zien der Hollarndsche lijn eenigszins gewaagde beeld-
spraak – siachtte. Zonder den ‘zwaren strijd der Hol-
landsche Lijn tot in bijzonderheden na te gaan –
hiervoor is trouwens ‘het oogenblik nog niet gekomen
waar het bedrijf nog ‘geschiedenis moet maken –
relevee’ren wij d’e fusie met de Holland Oost-Afrika
Lijn en de kort daarop gevolgde aansluiting bij de

Conference. Een ioop van zaken, die onvermijdelijk
was en waaraan de Zuid-Afrikaansc’he ‘handel mede
schuld hoef t. Men versta ons goed, wij beweren niet,
dat dit bij de oprichting der lijn allerminst beoogde
resultaat uitsluitend het gevolg is van de houding,
welke ‘de Zuid-Afrikaansche handel tegenover de Lijn

7 October 1925

ECONOMISCH-STA

SFHE BERICHTEN

AA

heeft aangenomen; veeleer is een samenloop van min
gunstige omstandigheden oorzaak dat de Holland
Zuid-Af..ika Lijn haar zelfstandig karakter heeft moe-
ten prijsgeven, maar toch….de wijze waarop de

Zuid-Alrikaansche handel ‘gemeend heeft het jonge
bedrijf, dat zoozeer behoefte ‘had aan kr,achtigen steun
juist van de zijde van dien ‘handel, te moeten exploi-

teeren is ixiedo een der oorzaken van de toetreding
tot cle Conference, waarover men zich thans zoozeer
held aagt.

Omtrent de practische werking van ,,Freight Con-

ferences” moge men van inricht verschillen, wij ‘voor ons geloo’ven dat de nivelleerende werking van vraag
en aanbod de reed erijert automatisch dwingt – zelfs
wanneer zij een ,,Cortfereuce” gevormd hdbben – de vrachten te verlagen, wanneer ‘deze voor den handel
bezwaarlijk blijken en zulks ‘zich ‘manifesteert in een
verminderd aanbod van lading.
rfj.onwens
men vindt

,,freight conferences the woi’ld over” en vele groot-
handelaars geven aan dit instituut, waarbij een ook
voor den handel gewenschte stabiliteit van het vrach-
tenpeil ‘verzekerd is, fverre de voorkeur ‘boven ,,une lutte acharnée” tuaschen de stoo’mvaartiijnen onder-
Ii ng, daar men dan immers nimmer zekerheid heeft

te ‘kunnen concurreeren ‘met anderen die er wellicht
door toevallige omstan’di’heden in geslaagd zijn een
lagere vracht te bedingen en daardoor hun kostprijs
lagr te stellen.

Een door de Unie-Regeéring gesubsidieerde stoom-
vaartlijn tusschen Zuid-Afrika en Europa lijkt ons
zelfs• onder het régime-Herzog een utopie en boven-
dien een uiterst gevaarlijk experiment, dat geen nuch-
ter-denkend ibewind, na do pijnlijke ervaring op het
gebied van soheepsexploitatie door andere Regeerin-gen opgedaan, thans nog zal
wagan.

Voor een nieuw’e particuliere lijn – die bovendien
nog buiten de Conference zou moeti blijven – is
naar onze eerlijke overtuiging in het ‘huidig stadium
waarin Zuid-Afrika’s handel verkeert, geen plaats
en men moet waarlijk çver een groote dosis optimisme
beschikken om steunend op ‘hernieuwde ibeloften van
,,support” door den .Zui’d-Afrikaanschen ‘handel den
strijd tegen de thans welhaast overmachtige comibi-
natie van bestaande lijnen te wagen.

Wij zijn nog steeds overtuigd van de l’evensvahaar-
heid eener goed geëxploiteerde Hol]andsche lijn op
Zuid-Afrika en twijfelen er niet aan df een derge-
ljke’verbinding zal uiteindelijk haar bestaansrecht op

overtuigende wijze aantoonen. Men ‘bedenke echter
dat Zuid-Afrika, ‘land van zeer groote mogelijkheden,
nog steeds in een eerste stadium van ontwikkeling
verkeert en dat derhalve in den waren ‘zin des ‘woords
pioniersaribeid moet worden verricht. Ook hier geldt

het ,,de cost gaet voor de’baet uit”, maar het zonde van weinig inzicht in Zuid-Afrika’s economisc’hen
toestand getuigen indien men, meenencl dat het lijnen-
net dat thans Zuid-Afrika met de oude èn nieuwe

wereld verbindt en dat voor den tegenwoordigen om-

vang van Zuid-Afrika’s handel volkomen toereikend is, opnieuw den strijd zou doen ontbranden en daar-
door de geleidelijke ontwikkeling, waaraan zoowel
handel als scheepvaart ‘behoefte hebben, ontijdig on-
derbreken. Ons antwoord op de vraag of er inderdaad

behoefte ‘bestaat aan een nieuwe verbinding tusschen
Zuid-Afrika en Europa moet derhalve n’en dé-
plaise onze Zuid-Afrikaansche vrienden – beslist

ontkennend luiden. De Zuid-Afrikaan’ders kunnen hun
land en hun zich steeds uitibreidenden handel geen
beter dienst ‘bewijzen dan door een agitatie te staken
die a priori tot vruchteloosheid gedoemd i’s en geen
serieus reeder zal zich laten verlokken door annonces
– zooals wij dezer ‘dagen opmerkten in één onzer
veelgelezen dagbladen – waarin geregeld ruimte
werd gevraagd ‘voor lading naar Zuid-Afrika met als
lokmiridel de toevoeging dat ,,vermoedeljk op vol-
doende retourladi]ig kon worden gerekend”.

Alvorens te besluiten wiillen’ wij nog melding ma-
‘keil van de’vragen, recentelijk door de Zuid-Afrikaan-

sche parlementsleden, Generaal Smuts en den hoor
‘A. G. Barlow tot de Regeering gericht ter zake van
‘cle ,,hooge” vrachtcijfe.r.s voor het vervoer van ‘maïs
van Zuid-Af
,.rika naar Europa. Inderdaad werd tot
‘voor kort – inmiddels liepen de Zuid-Afrikaansche
maïsvrac’hten ‘bij gebrek aan la’di ogaan’bod,’het natuur-
lijk correctief tegen hooge vrachten, niet on’aanzien-
‘lijk terug – vah Zuid-Afrika
25/-
betaald, terwijl cle
R.iverplate ‘zonder ‘moeite tonnage kon bevrachten
tegen’ vrachtcijfers varieerend tussohen 101- en
1,9/-
‘naar gelang van grootte, positie, etc. De sprekers
meenden dat een dergelijk vrachtverschil, ja, dat
‘itberhaupt eenig vrachtverschil niet gewettigd was.
Hebben zij zich echter relcen schap gegeven van het
«feit dat voor ,,tramp”-schepen uitgaande vracht naar
Zuid-Afrika niet te krjigen is, dat althans voor het

meerendeel der schepen, hetwelk voor het vervoer der
Zui’d-Afr.ikaansche maïs hevracht’ ‘wordt een kortere
of langere !ballastrei.s onvermijdelijk is, terwijl naar
‘Zuid-Amerika – zij het dan ook lang niet altijd tot
winstgevenide cijfers – vrijwel steeds lading kan wor-
den verkregen. Hcltben zij’ er voorts aan gedacht dat
de transportmiddelen naar Zuid-Afrilca’s voornaam-
ste haven, Durban, nog niet toereikend zijn om een
vlotten, niet ‘onderbroken, aanvoer van mais en kolen
te allen tijde te verzelceren? Nog ‘dezer dagen be-
reikte ons van bevriende zijde het bericht dat eèn
27 Augustus te Durban aangekomen schip eerst circa
7 September zou ‘kunnen Ibeginnen met het laden van
kolen en dat de belading niet voor 14 ‘September ge-
reed zou komen! Het gevaar van min of meer ernstige
vertraging in de belading of in ‘het bunkeren der
schepen is dan ook geenszins denkbeeldig en zoolang
geen ‘zekerheid bestaat van een vluggen despatch –

essentieele facto’r in het tramphedrjf – zal men
steeds geneigd zijn zoo mogelijk een hooger vracht-ijfer, dat de nadeelen der vertraging althans eenigs-
zins verdisconteert, te ‘bedingen. Terloops ‘wijzen wij
‘nog op dan zoe veel volurninedzer aard ‘der Zuid-
Afrikaansche ‘maïs, waardoor schepen wier’ku’bieke
capaciteit niet zoo gunstig is, minder lading kunnen

vervoeren dan van Argentinië, waar de mais kleiner
‘van korrel is en ‘dus minder ruimte inneemt en, ten
slotte op de noodzakelijkheid om na een Zuid-Afri-
:kaansche reis het schip te dokken ten einde den bo-
dem, die bij enkele weken verblijf aldaar zeer aan-
groeit, te kunnen schoonmaken en zoo de vaartsnel-
heid weder op peil te brengen.

Rechtmati’ge critiek juichen wij ‘toe, maat men
,wachte zich voor het lanceeren van voorstellen als
‘de heer Barlow meende te moeten formuleeren, nl.
‘het ingrijpen der Regeering die zelf het bevrachten
‘van scheepsruimte ter hand zou moeten nemen! Ge-
‘htklcig bleek minister Malan een juister inzicht te
hebben en door diens afwijzend antwoord werd voor-
komen dat men het paard van Troje ‘binnenhaalde.

Dat men in Zuid-Afrika, indachtig het Zuid-Afri-
kaaneclie rleviee: ,, Union is strength” eendrachitilij]c
streve naar ‘het tot steeds groo’ter bloei brengen ‘van
industrie, landbouw en ‘handel. De mogelijkheden zijn
er en zij zijn talrijk; Zuid-Afrika wacht slechts op
hen, die in stoere werkkracht de mogelijkheden gaan
verwezenlijken.
C. V.
Rotterdam.

INDRUKKEN VAN HET WE,TJVAARTS-

CONGRES.

Maandag 28 Sep’tember j.i. is te ‘s-Gr avenhage een
congres gehouden door de Alg. R.K. Werkgeversver-
eeniging, gewijd aan ‘de Welvaartspoli.tiek. De directe
aanleiding tot het congres is te vinden in eene bepa-

ling in de stataten der Vereeuiginig, welke bepaling
voorschrijft, op jaarlijiksche of twee-jaarlijksehe con-
gressen onderwerpen te doen ‘behandelen, welke voor

874

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7 October 1925′

de leden van belang zijn. Op dit congTes, dat samen-
viel niet hei 10-jarig ‘bestaan der Vereenigin’g,’ wer-
den twee praeaidviezen ibehndel’d, één van Mr. van
Sp’aendonck oFver ,,de Hanideispo’litiek van Nederland.
in verband met de han’delspolitiek van andere lan-‘
den” en één ‘van Mr. ‘Kortenihorst over ,,de Weivaarts-‘
politiëk als probleem’ van organisatie”.

Het is niet mijn bedoeling hier een verslag van
het congres te geven; dat hebben de d’aglbladen reed’s
gedaan. Ik wil slechts ‘kortelings ‘de indrukken weer-
geven, die het ‘ceagres den bezoekers meegaf. De behandelde praeadviezen zijn ook in de diverse
dagbladen ‘gepuibliceerd’. Ik moge ‘hier ter herinrie-
ring vermelden, dat Mr. ‘van Spaen’donek in een be
‘toog, waarin de ‘handels- en t’ariefpolitiek ‘van bijna
al’lë landen der wereld is weergegeven, tot de vol-
gen de twee conclusies komt.
Retor.sie-mogelijkhei’d ter behartiging onzer
export)belangen en ter verdediging tegen willekeurige
uitsluiting onzer producten op vreemde ‘markten,
moet worden ingevoerd, evenals
,,Safegivardinig” der N’eder1an’d’sche industrie’
tegen abnormale concurrentie op de binnentand’sohe
markt, tegen valuta-inwloeden en ‘d’u’mpiing-poli’tidk.
Mr. Kortenh’orst ‘gaf als conclusies van een tiheore-
tisch en, ‘practisch geai.
,
guimeriteerde inleiding de ‘vol-
gende voorstellen tot reorganisatie in overweging. Aan ihet Departement van Financiën wordt een
econom’i’sdhe afdeeliing toegevoegd, die in nauwe
samenwerking ‘met het gereorganisee.rde Departement
van Arbeid, Handel en Nijverheid’, ‘de financieele
politiek aan ‘het welivaartsproble’em zal kunnen toet-
sen.

Het Departement van Waterstaat wordt als
zoodanig ‘opgeheven en a’l.s een technische dienst aan
het Depa.rt’ement van Arbeid, Handel en Nijverheid
toegevoegd.

Alle ‘bemoeienissen met de Welvaartspolitiek worden ‘aan één Minister ni. ‘dien ‘van Arbeid, Handel en Nijverheid toevertrouwd.

De Directie van ‘den Landbouw ‘verkrijge een
groote zelfstand’i’heid, zoo mogelijk ‘onder een eigen
Minister, of ‘zoo iffit niet wenscihelij’k voorkomt, onder,
het’ Departement van Arbeid, Handel en Nijverheid.
als afzonderlijke Dienst.

Er wordt één zelfstandig Rijktbureau’ voor
Weiv’aarts’pelitdek ingesteld onder één directeur, ter

beschikking van het Hoofd van het gereor’ganiseerde’
Departement van Arbeid, Handel en Nijverheid. Dit
Rij’kbureau ‘wordt terzijde gestaan door een Commis-
sie, ongeveer van gelijke ‘samenstelling als ‘d’e h’uidige
Com’mi’ssie-Nolens.

De ‘taak van ‘dit Rijiksbureau zal zijn heb voorberei-
den van “besluiten of het ‘nemen van initiatief tot be-
sluiten, waarvan de ‘ voorbereiding en uitvoering ‘bij
anderen berust; ‘het uit, den weg ruimen van admi-
nistratieve belemmerinigen en, indien het hiervoor
n’o’odi’g is, het adviseeren tot wetswijzigingen; he’t ad-
viseeren to’t toepassing van wettelijke voorschriften
ter ‘bevordering der werkgelegenihei’d ens.
Dit Rijksbureau zal als regel de uitvoering van de
maatregelen ‘hicribo’ven bedoeld moeten overl’aten aan
anderen b.’v. aan ‘de daartoe aangewezen afdeëlin’gen
der Departementen.

Zoolang het sub T tot en ‘met IV gestelde zijn
beslag niet heeft ‘verkregen, worde het sub V bedoel-
de Rijkshureau ter beschikking gesteld ‘van den Mi-nisterpresident, het Hoofd van het Departement vast
Financiën.
Intussohen s’telle de Regeering een kleine
Commissie in, ‘om de reorganisatie van ‘het Departe-
ment van Arbeid, Handel en Nijverheid in studie
te nemen.
Z’oo’al’s
te ‘voorzien was ‘liep de gedachtenwisseling gedurende ‘het grootste gedeelte ‘van den tijd over het
praeadrvies van Mr. van Spaen,donek.
Tegenover het praeadvies ‘van M’r. Ko’rtenhor’st
staan de werkgevers te veel ‘als leeken., dan. ‘dat hier-

over een groot deibat ‘te ‘verwaghten was. Interéssant
zou het geweest ‘zijn, indien de hoofda’mibtenaren der
departementen over ‘dit praea!d,vies ‘hunne ineeni’ng
hadden weergegeven. Dit Ikon echter niet geschieden
en ‘zou, gezien hun functie, och iiAet gewenscht ge-
weett’ zijn. Wel gaf Dr. Nolens, leider ‘der R.K. a-
m’erclujb, te kennen, ‘dat de beh’arti’ging ‘van en de ver-
antwoordelijll’cheid voer de wël’vaartspolitiek bij één
Minister in het kabinet ondergebracht dient te wor- –
den.

‘Ook al was het ‘debat over dit ,p’raeadjvies niet groot,
zoo was ‘het toch goed gezien, juist thans ‘dit voor onze
v’el’kswelvaart zon belangrijke probleem aan de orde
te stellen. Nu de politieke aigitatie rondos de kiubi-
netsformatie ‘voorbij; is, heeft men in ‘Regeerings- en
partij-kringen de gelegenheid om het ‘weergegevene,
te overdenken en ‘te ‘bestujdeeren, onafhankelijk van
de keuze van bepaalde personen. En zoo ‘kan dit prae-
advies ook spoedig p’ractisch effect sorteeren.

De ‘ged’aclhten,wisselin’g ‘over het praeadivies van Mr.
van Spaendo,n,ck Wonde ‘dni’delijik aan, dat d’e quaes-tie ‘vast ‘de h’andel’spolitiek de volle ‘belangstelling van
het congres had. De debatten duurden eenige ‘uren,
terwijl de aanwezigheid van den Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid en van den leider der R.K. Ka-
merfractie, naast tal van Kamerleden en hoof’damib-
tenaren, mede bracht, dat het ‘besprokene ook tot in
Regeeringskringen doordron!g.

De indruk; die het sterkst uit ‘de debatten naar
boven kwam, is deze, dat alle ‘sprekers, hoe zij ook
over de ,,safeguardin’g”-qu;aesti,e dachten, zich non-
niein voor het tnomeu ‘van retorsiema’a’tregëlen ver-
ldatrden’. In ‘alle toönaarden en met tal van argumen-
ten werd ‘aangetoond, dat het nemen van ‘deze maat-
regelen voor onne exportbelangen een dringende eisch
is. Veel indruk ‘maakte de voorlaatste spraker, Mr.
L. Niemöller, den lezers van dit weekblad wel be-
kend,
1)
die in ‘een vurig pleidooi zich namens een
groot gedeelte van d’en land- en tuinbouw bij den
heer Vian Sp’aendonck aansloot. Het i’s toch ‘voldoende
bekend, Idat ‘land- en tuin,bou’wkrin’gen zich tot voor
enkele jaren wars ‘toonden, van elke bemoeiing der
regeeri,ng met onze han’delsp’olitiek. Thans werd een
noodkreet’ ‘geslaakt, om aan ‘de beanoeilijking van den
‘exp’ort onzer tuirubeuiw’producten een einde te, maken.

,Odk de sprekende cijfers, die den achteruitgang ‘der
keramische industrie hier te lande weergeven, door
de h’eeren Mr. Dr. Louis Rego’ut en J’oseiph Regout
gemernoreerd, versterkten het betoog van, den inlei-
der.
Wel werd door ‘de verschillende sprekers ‘cle moei-
ljkheid ingezien, in weHceu vorm de ret’orsi’emiaatre-
gelen zo,i’den moetefl worden “gen o’men. ‘Dr. Nô]en s
guvoelde het meest voor een dubbel tarief van invoer-
rechten, ‘waarbij, de praeaclviseur zich aansloot.
Teekenen,d ‘was het feit, dat Dr. N’o’lens, ‘die bekend
staat door ‘zijn groote zwijgza’amheiid, zich over’ dit
onderwerp zoo onomwonden uitsprak.
De quaestie ‘der ,,safeguarding” lokte meer tegen-
spraak ‘uit. Het was vooral de heei Van den Borg, ‘die
zich, als handelaar, tegen dergelijke ‘bescheimendti
isaatregelen verklaarde. Krachti’g was zijn betoog niet, daar zijd argumenten zich bepaalden to’t ‘de ine’dedee-‘
ling, dat ook’ in het ‘buitenland het aantal ar’beiidëiis
werkzaam in de ‘kerami’schë industrie, was af’gen’omn,
hetgeen ‘door Mr. Rgout ontkend werd.
Sterk stomid’ de heer Van S’paencionck in zijn ‘re-
pliek, toen hij ‘opmerkte, dat geen der tegenstanders
van de ,,safeg-uiarding” het ‘een.ige voorbeeld. ‘inn die
politiek hier te lande, ‘het ,,Sc’h’oenestwetje”, genie-
moreerd ‘lied. Juist •het Schoenenwetje heeft overdui-
delij’k ‘aangetoond, welke ‘gunstige ‘gevolgen deze maat-
regelen kunnen hebben, terwijl de ‘nadeelen, w’aarte-
gen ‘d.00’r tegenstanders steeds wordt gewaarsdhu’d,
zich niet ‘holsben gemanifesteerd. ‘De inleider wees nog
op het rapport ‘over de werking van het Schoenen-

‘} [Zie
cle Nos. van 24 Juni en 23 Sept. U. – Rad.]

7 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

875

wetje van den Nijver!heidraad’, een college, waarin ‘tal
van pur-san’g-vrijhandelaren zitting ‘hbben. De Nij-
verfliei:dsraajd theeft zijn licht niet alleen opgestoken

bij de
sc
l
oen
f
a
b
r
itk
a
,
n
t
en
, maar ook bij de lederfabri-

kanten, de .grossieis, winkeliers :en importeurs, en
kwam daarna unaniem tot de conclusie, dat door de werking der wet ‘de rust en stehiliteit in den handel
volkomen waren hersteld, terwijl de werkloo:sheid in

de schoenind.’uotrie •s
,
t!erk verminderd of gro’otendeels

verdwenen waa.
Dit eenige voorbeeld ‘van bescherming der Ned.

Industrie mocht hier zeker
wal
als argument gebruikt

woiden. –
Bijzonder werd door den inleider nog -de aandacht

gevestigd op de proteutdonistische tendenzen, die in
Engeland, het vrijhandelsiand van oudsher, hand over
hand toenemen. Zoo ‘deelde hij mede, dat op dit oogen-
blik reeds voor een achttal industrietakken enquête-
commissies zijn benoemd, -om de gegronc±heid van de aanspraken op ,,.safeguaridiug” te onderzoeken. De be-
tref feade industrieën zijn de kant- en iborduu,rindus-
trie, de superfosfaat-, gloeikoasjes-, handschoenen-,

aiu,miniuinzwaren-, boiistl-, paikpapier- en messenin-
dustirie (Sheffield). Bovendien hebben zich onlangs,
eveneens met een verzoek tot instelling van een en-
quête-commissie, tot den Board •of Trade gewend, de
wollenstoffenindustrie in verband niet den abnorrnalen

invoer van ‘kaangarenstoffen uit Frankrijk, de linnen-
industrie van Scbotlan’d en Ierland en de spij1kerindus-

trie van Leeds.
Het was op-vallend, dat uit de vergadering zelf geen s-temlmen werden gehoord, waaruit de erustige gevol-
gen bleken, die eene doorvoering ‘der ,,,safeguarding” in
Engeland op gro.ote schaal niet alleen voor ‘de Neder-

l-andsehe exportibelaasgen, maar ook voor de oonciarren-
tieverih-euidingen op de eigen markt zal hdbben.

Uit dit congres is wel gebleken, dat speciaal de

quaetti-e van de retorsie en
sa
f
eguar
di
n
g de volle aan-

dacht van ind-ustrieele en land- en tuinbouavkriingen
heeft, maar ook, dat het noodzakelijk is, dat and-ere
personen, en wel speciaal zij, aan wie de bëhartiging
der algemeene ‘belangen van ons land ijs opgedragen, zich deze vraagstukken aantrekken, opdat voorkomen
worde, dat eene verwaarioozing dezer taak noodlottige
gevolgen voor onze volkswalrvaart zal hdbben.

Mr. M. P. L.
STEENBERGIIE.

1VOGMAALS ARTIKEL 9 VAN HET OUDE

TRACTAAT MET BELGIË.

In het honfdartikel van het avondiblad van 27
Augustus komt het Amsterdam’sche blad ,,De Tijd”,
de bewering van de ,,Haa-gsche Post”, dat Nederland
vdlgens het verdrag van 1839 vetp’lidht zou zijn de

Schelde
bevaarbaoir
‘te houden, ondersteunen, en meent

dat mijne uitlegging van § 2 en § 8 van artikel 9 van
het oude tractmt, niet gdbeel over-eenstemt met dien
tekst van het verdrag, en – wat erger is, zoo -schrijft

zij, in strijid is met de feiten.
Ten einde te bewijzen, dat mijne interpretatie niet
geheel overeenstemt met den tekst, haalt zij aan den Fransohen tekst van het bewuste artikel, die volgens.
haar aan duidelijkheid niets te -wensc{hen overlaat.
Te ,betieuren is, da’t geen’ enikele uitleg-ging erbij
wordt gegeven, waarom di’e Franzc’he tekst zooveel
duidelijker is, dan de Nederland-sche; wij vinden hem

na minutieujse bestudeering even -duidelijk.
Immers ook de Fransdhe tekst spreekt slechts van

la con.servation
des p’asses”, en van . . . . s’engagent

conserver
les passea naviigalbles, niet van
enirefen.ir;
van behouden en niet van onderhoud-en.
En wati § 8 ‘van artikel 9 ‘betreft, waarvan de Fra-n-sche tekst luid-t:

,Si
des événernents naturels, on
des travaux dart ve-
naient, pa.r la suite,
S
rencire ipraticab1es les voies (le
navigation inidiquées au present ar-tiele, le Gouvernement
des Pays-Bas
assignera S
la navigation beige d’autres

– voies aussi sûres en aussi bon neS et coinmocles,
en reus-
placement
desdites voies cle navigation devenues impra-
ticajbies.” –
meent ,,De Tijd” te ‘m-oeten opm-erken, dat men wel-

iswaar in de Nederlandache vertaling voor het woord
,,assignera” ‘slechts ,,aanwijzen” vindt, doch dat- hier
blijkbaar is bedoald ,,toewijzen”, in dan zin van toe-

kennen, in -gebruik geven. –
Deze vrije vertalingen echter brengen ons niets
verder, want odk op deze woorden is toepas-selj, wat

ik in mijn artikel van 12 Auigus’tus in de ,,Econo-
misdh-Sta’tijstisclhe Berichten” schreef; er valt op de
Wester-Sohelde niets toe te wijzen, – in gebruik te
geven. D-e geheele Schelde is toegewezen, d-e schepen
kunnen varen zooals zij dat wil’len en zijn niet ver-
plicht een bepaalden, door Nederland toegewezen of
in -gebruik gegeven weg te val-gen.
Evenmin verandert het iets van mijn bate-eg: ,,en
als er- geen weg meer is, d-an valt er niets meer aan
te wijzen – toe te wijzen of in gebruik te geven.” –
Maar.. .. ,,De Tijd” gaat verder in har-e uitleg-ging
van het voord ,,assignera”, en meen-t dat het woord
inlhou’dt, dat wij in dit laatste geval ze z-uil-l-en- moeten
aoinleggen –
voor eigen rekening – en dan toewij:-
zen. En al’s bewijs, dat zulks de juiste interpretatie
is, haalt zij aan het graven van de beide kanalen, ter
vervanging vaii het Sloe en een deel der Oosterschel-
de. Wij komen op dit punt dadalijk terug.
Heeft ,,D-e Tijd” el -overzien, tot welke onmogelijke
consequenties een dusdanige ui’tlegging van het oude
Tractaat aan-leidinig moet geven?
Immert, zou deze opvatting niet met zich brengen,

dat indien -kort na 1839 de Wielingen – het beste
vaarwater – ware verzand, Nederland dien plicht op
zih had genomen, – of het zeegat weder op oude
diep-te te brengen, -of een der andere gaten gelijkwaar-
dig te maken aan de oude passage, ja, d-esnood-s een
nieniwe Wielingen aan te leggen?
Wij herhalen, wat wij daaromtrent vroeger reeds
schreven: iets o-nsiiiogelijiks i-s nooit bdoeld -of geëischt,
laat staan d-oor ons aanvaard.

Trouwens het lbaggeren op de Westerschelde, ni
;
et
door ons maar door België, is wel het beste bewijs,
d-at de uiti-egging van ,,De Tijd-” niet de juiste kar
zijn.

Doch nu de beide kanalen -door Walcheren en Zuid-
Beveland – de feiten – waarmede, volgens ,,De
Tijd”, onze interpretatie in strijd zou zijn.

Wij hehben in ons artikel van 12 Augustus met op-
et over die kanalen -gezwegen; het onderwerp is voor een Nederlander niet bijzonder aanlokkelijk.
Doch ,,De Tijd” l-kt mij uit mijn tent, -enhaalt het
graven van die ‘kanalen als het sterkste ‘bewijs aan,
dat er tussc’hen Nederland. en België ge-en ver-schil van
meaning -heeft ibestaan omtrent de beteekenis van het
beh.oud
der vaargeu-len, au dat ook vroeger Nederlaiicl
wel degelijk van
–
meen-ing is geweest, ,,aanwij-zen” niet
– slechts te mogen op-vajtt-n in den -zin van betonnen en

bebakenen, doch dat deze clausule ‘van het Tractaat haar verpiidhtte desnoods nieuwe vaarwegen aan te
– leggen en daarna toe -t-e wijzen-.

– Zij haalt daarvoor aan blz. 36 van ide brodhure van
den heer J. 0. Ra.maer, lui-diende:
Toen de Oosterschelde
door de natuur
omstreeks
1865
z6&danig verdr-ood was dat men er bij -laag water
door
kon loopen van Zuid-Beveland naar den Noor-d-Brabant-
seken-ival, heeft Nederland in p]aats van die rivier, over-
eenkomstig -die paragraaf (par.
8
vals art. IX vau het
verdrag van
1839),
een scheepvaartweg -te harer vervais-
ging, het kanaal door Zuid-Beveland, van Hansweerf, naar
Wemeldinge, aangelegd.
Later, toen -ten behdeve der
-spoorlwegverbinicliing ook het Sloe tussehen Walcheren en
Zuid-Beveland afgeda-md moest worden, heeft Nederland
ok ter vervanging van dien vaarweg, hoewel hij- niet ge.
noemd was in het artikel, een kanaal van zeer ruime
afmeting, van Vlissingen naar Veere,
aangelegd.”

,,De Tijd” voegt er aan toe:
,,In thet eerste geval was de stremni-i ng ontstaan door

876

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7 October 1925

een natuurlijke,. iii liet tweede door een kunstirnatige oor
zaak.
T
..
n. beide gevallen heeft ‘Nederland een nienweu
waterweg iiiet enkel aangewezen”,
maar
e(zfl4Jelegdi voor
eigen rekening – en toegewezen”. De feiten spreken
hier tus wel èeu zeer duidelijke taal.”

t

Opgi.ei1kt iij, dat cle aanhaling uit de brociruad

niet geheel juist weergeef t de feiten, zooals zij zich
toenmaals ‘hehben ‘voorgedaan, en dat de schrijver der
brochure mij dit, nadat ik hem inzage gegeven had viui
de hieroiicler volgende, ‘hem vroeger onbekende diplo-matieke ‘bescheiden, heeft toegegeven, en mijtoesitond
te veiiklaren, dat hij het met onderstaande weergai’d
dan ook eens is.

Hoe is dan. wel het verloop dezer saa’k geweest?
Bij Koninklijk Besluit. van 13 Maart 1845 werd aan de firma D. Diionkers & Co. de concessie verleend tot
den aanleg ‘van een spoorweg van Vlissingen naai
Maastricht., usiaraan iredicien ‘was, a,fdamim.ing vai
het Sloe, en liet maken. van een viaduct over ‘de Oost
terschel de (Kreekraik).

Door gbrok aan kapitaal werd de concessie niet ui.t
gevoerd. Maar in 1849 werd aan Dron’kers een nieawé
concessie verleend, waarirt afcla.mming van Sloe, zoo-

vi’el als Kreekrak was opewomen, echter mat vooraf-
gaande grcuv.ing van een kanaal dodr Zuid-Beveland.
Doch ook ditmaal gebeurde er weinig of nietis door
gèbrek aan kapitaal, eveoani.n bnder de vier of vijf
opvolgende concëssi’o,narissén. In 1859 naan Ide Weder-
laiidsc’he Regeerin’g de zdak rsei’ve ter hand, en vroeg
bij het Parlement. .aan
f 1.000.000 voor
de afdanuning

van de O,ostersclhe’l’cle en
f
2.600.000 voor een spoor-
brug over het Sloe. Ook dit plan leed schipbreak,
doch in 1863 %verdeli aan het nieuwè Ministerie de
cred’ieten toeestaa’n voor afdammitog zowel van Sloe
als Kreekrak, ten einde de spoorwegverbindinig tus-
schen hel Oosten’ en ‘liet Westen van, ons land tot
stand te kunnen ‘brengen.
Vanaf het verleenen der eerste concessie in 1845
tot in 1863 toe, waren beide viaairwaters echter geheel
‘rij en open voor do scheepivaa.r’t gebleven.
Nu begon men met spoed te arbeiden en was het
kanaal door Zuid-Beveland’ in 1867, dart door Walche-
ren in 1871 gereed.
Beide
vaar’waters werden dus door werken van kunst
versperd, ten einde den sproorweg te kunnen aan1eg
gen; het uitgangspunt van ,,De Tijd” is dus niet
juist.

Waar kwamen nu de protedt.en ‘der Belgische Regee-
ring hiertegen op neer, en wat was ‘hef antnoord der
Nederlandsche Regeering?

Over het Sloé kunnen wij kort zijn. Op eene nota
van 4 Augustus 1864 van den elg.ischen Gezant aan
den toelirnaligen Minister van Bui’tenlaird’sche Zaken, den heer E. Oremers, antwoordt deze:

Je me permettrai, touteforis, cle vous faire observer que
le Gouvernement des Pa)’s-Bas ce saurait admettre, ainsi,
qu’.i3 est dit clans ‘vtre office, que L’Escaut oriental et
le Slee, cl’aprs la lettre et l’esprit des Traites cle
1839
et de
1842,
cloijvent etre rangs dans la même eatgorie.
La stipulation cle l’article
9, § S
dc Traite cle
1.839
pa-
rait se rapporter exclusivement, ains:i qu’il appert (les

§ § 4
et
5
du mêmearbicle,
3.
la navigation d’Anvers alt
ilhin et vice versa, et l’Escaut or.ieutal y a ét indiqud’
nonnmment oornine étant
employ6
3.
cette navigation.
Par oontre dans le traité dc
1842,
clont les articles
39
et
40
font mention tact du Sloe que cle l’Escau,t oriental,
il s’egit cle la uav’igation entre l’]Dscaut et le R’li,in, et la stipala.tion renferrn.ée dans l’article 9, § 8 da Tra.’ité de
1839 ?c’est point étendice et renclue applicable
3.
oette’
naviyation.
1

Dès ‘Iers,
Si
le Goaveinement des Pays-Bas, conimé ii
en a l’iintention, fait creuser, en ere d’endiguement do
Sloc, nu canal par l’île ‘de Waloheren,
3.
l’instar de celu.i
par liie de Sud-Bevelaud, en renvplacement cle l’Escaut
orienitai, il croit aller au ‘del3. ‘de ce que conformément
aux Traités, ‘l’oa est en drorit .d’exiger.

,,De Tijd” zal moéten toegeven, dat na lezing van

1)
Cursiveering van ons. –

aangehaalde inota, zij toch niet ‘kan ‘blijven volhouden,
dat liet Iran aal VI jas ingen—Veere werd aangewezen,
toegewezen, of lunchikbaar ‘gesteld op grond ‘van anti-
kel 9 ‘van § 8.

De quaest,ie van het Kree krak is ingewikkelder, en tot onzen spijt moeten wij ‘zeggen, liet Nederlandsche
stlandlpu,n’t niet zonder bedeoFking te ‘vinden.

Dd Belgische Regee:rin’g iberoupt er zich op, dat We-derland zich ‘ie.rbonrden ‘heeft, dat vaarwater
te behou-
den, cii.
dus ‘geen reht heefit het af te dammen, zon-
dor daarvoor’an Belgiö vergun ning te hebben veikre-
gen. Weliswaar voorziet § 8 van artilcel 9 er in, wat
Nederlands verpliahtin’g is, indien ‘door werken van
kunst een vaarwra’ter onbruikbaar wordt:, d’oh cie Bel-
gische regeering meent, dat uit een en ander slechts

plichten voor Nederland voort4oeien, en ii iet recnh-
ten, om van hot beloofde in, par. 2 (het behouden van vaarwater) af te wijken.

Immers in eene nota van 2 Juli 1850 schrijft de

Belgische gezant aan den Minister van Buitenland-
sche Zaken, de heer M. van Sonsbeecl:
,,Sur le premier point, il a parc au Cabinet de Bruxel-
les quc la drisposition ‘clii § S de l’article
9
‘du Traité du
19
avril
1839,
rsippeléc dans Ja note ‘verbale dci
9
mars,
ue potivait avoir pour portée clantoriser de gouvernement
des Pays.Bas
3.
exécuter des travaux clont la conséquence
serait non seulenient de renclre impratieable l’uine des
voios qui serven,t
3.
pa.sser cle l’Escaut au Rhin, mais méme
de la stipprimer cl’une man iêre absoluc.
Par les mots travaux ‘dart, en n’a évidemment i’wilu
clési’gner cJsie les otuvrages qui s’exécuteii.t ‘cl’orcl,inaire pour
défeucb’e les digues de •l’action ‘des eaux. Si l’ou avait
voulu accoader aux Pays-Bas la faculté de supprimer l’uuue
oil l’autre des voies susd’ites, en l’êut ‘dit cl’une nianiôre
claire et précisc.”

De Nederiandsche R.egeering antwoordt hierop al’s
volgt.:
,,Quan,t au ‘premier point, on doit fairc observer quIe,
pour le Gouvernemen,t ‘des Pays.Bas, la faciulté cI’établir
des otuvrages de la nature cle ceux clont ii s’agit, na dérive
pas ‘du § S de ]’nrtiele
9 clu
Traité du
19
nt’,’rtil
1839,
mais
de son clroij de .Souveraineté, lequel clroit compretid uéces.
sairement la faculté ‘d’euidiguer l’Escaut oriental ; qu’t
la vérité, le Gouvernement des .Pays.Bas a conenti it
quelques restrietionis, qccaiit
3.
l’exéoution de ce droit de
sotc’craineté, et qu’il a pris des engmigements
3.
eet égard
envers Ja Belgique; mais qu’au noinbre de ces r&str.ic-
tions ou engagewen.ts ne se trotive point celle de iie poli-
voir rendre inipraticab’le ou fermer par des travaux d’art
lune des voies assignées
3.
Ja niuvigation ‘clans l’artiele
9
susmenbionné; qu’au contraire, le
§ 8
dii dit article recon-
uait impi’icitenuent cet’te faciulté lorsqu’il rattaeiie seule.
inen,t la con,dition cl’assigner, en remnplacement de la i’oie
devenue imiratiealb]e pour la navigation, line autre voie
aussi sûre, aussi boniie et aussi commede que cdle qui
aurait été supprimée.”

Een beroep op h’are sounvereiniteit – hare opper
–
machtige heersehappij – gaat niet op. Do Weder-
land’sche Regeering heeft zich bij tractaa’b verbonden
een vaarwater, een stuk Nederlandsch gebied’,
te be-
houden,
en daarmede prijs gegeven ‘hare oppermacli-
tige lieersehaprpij over dat gebied, prijs gegeven haar
recht het
te vernielen.
Overigens stelt zij zich nagenoeg op het standpunt,
dat. het opschrift in de soorwegco’upb: ,,Het ijs ver-
‘boden zender ‘geldige reden aan den noodrem te trek-
ken, ‘op straffe van
f 25
boete, dezelfde borteekertis
heeft al.s een opschrift ‘luijdend: ,,Voor
f
25 mag men
zonder geldige reden aan den noodrem trekken”.
Achteraf mag men zich in België ‘wel heel gelukkig
rekenen, dat toen ter
tijde
deze eenigsains eigenmacJi-
tige oplossing aan het geschil is gegeven.
Had Nederland zich aan de letter van het tractaat
gehouden en in plaats van den dam, een viaduct over
het Kreekra.k gem:aak’t, waarbij het vaarwater
wel
be-
houden was gebleven, dan ha’d ide Belgische Scheep-
vaart, in plaats van het uitstekende kanaal door Zuid-
Beveland, heden opgescheept gezeten met een over-brugd Kreekrak, dat nieb beter behoefde te zijn, dan liet Kreekrak van 1865. En dat liet veel te wenschen
over.

7 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

877

En uit deze beide geval1en zou ,,De Tijd” nu willen
aantoon:eu, dat er tusschen de Nederiand’s’che en Bel-
gi’sche Regeering geen ‘verschil van meening zou ha-
staan over wat op grond van het verdrag van 1839

onder het
behouden der vaarwegen
verstaan dient te
worden en dat Nederland aan ‘de land van ‘het trac-
taat verplicht zou zijn, nieuwe vaarwegen aan te wij-
zen, in den zin van aan te leggen, indien oude wegen

onbruikbaar (i.mpraticebie) mochten zijn’ geworden?

Mij dunkt, de plaats gehad hebbende gedach’tenwis-
sel ing •t’u,ssciren de beide Regeeringen bewijst wel het
tegendeel.

Nu nog een op zichzelf staand feit.
,,De Tijd” citeert verkee.rd al’s zij. schrijft:

,,Dat Nederland mede vo’or het
behoud
der vaargeu-
leu dient te zorgen, is dan ook, zooals de ,,Haagsc.he
Post” terech’t heeft opgemerkt, een oude irerpliohtin.g,
welke reeds van 1839 dateert:.”
Dat heeft de ,,Raagsche Post” niet opgemerkt. Zij
schreef, dat een der plichten, ons op’geiegl, in het
tractjaat van 1839 was, de Schelde
bevaarbaar
te hou-
den.

En ‘tegen ‘het öndersdhei’d ‘hiertussehen ging nu juist
het geheele betoog in de ,,Econornisch-Statistisehe Be-
richten” van 1.2 Augustus.
J. W. VLIELANDER HEIN.

HET ONDERZOEK NAAR DEN’ BELASTING-

DRUK OP DE INHEEMSCHE BEVOLKiNG VAN

NEDERLANDSCH-IND1Ë.

III
(Slot).

Van de desa(diens’ten zagen wij hier’voren, dat zij
grootendeelis met heerëndieinstpiich.’t ‘samengaan; ook
vooi die desadienaten is repartitie mogelijk ‘gemaakt.
Die diensten of haar aequivalenten in geld, dienen
– zooals ook de naam aanduidt – in hoofdzaak om
de kosten ‘van de desahuis’houding te bestrijden, welke kosten gevoegelijk in een vijf tal groepen kunnen, wor-
den gesplitst, t.’w.:

le. bezoldigiin’g van het desa!hoofd en het overige
desabestuur;
2e. aanleg, vernieuw’ing en onderhoud van wegen
en bruggen;
3. aanleg, vernieuwing en onderhoud van desa-
leidingen;
4e. aanleg, ‘vernieuwing en onderhoud van andere
desabezittingen (‘balé-desa = gemeentehiii’s, desaschool,
enz.);
5e. politiediensten,.
Deze versc’hillend’e kosten. dragen een zeer ‘hetero-
geen karakter. Men laat bij een ‘beoordeeling van den door die kosten ui’tge’oefend’en druk wellicht de aan-leg, vernieuwing en onderhoud van desaleidingen het
beste buiten beschouwing, althans voor die desa’s,
waar de heren’dienst’ geheel op het grondbezit rust.
Daar toch’ dragen de kosten van laatstgenoemde werk-zaam!hed.en geen ander karakter d’an va.n exploitatie-
kosten van het 1 andjbouwbedrijf.
Met de andere
koeten
van de desah’uishouding is
zulks echter allerminst het geval: in menig opzicht
gaan verder de eischen, welke in deze aan de desa
worden gesteld’, ver boven ‘haar ‘behoefteii uit. Van de
desa’ als autonoom gebiedsdeel, ‘worden toch in zelf-
bespu’ur zeer. aanmerkelijke werkzaamheden gevergd’.
Talloos’ zijn bijrv. de gegevens, door het desabestuiir te
verzamelen ten behoeve van ‘het Lan dsbe’sbuur; men
spreekt in deze 43 registers. De desa.wegen ver-
men verder grooten,deels een’ onderdeel van een we-
gennet, dat de d’orjisbehoef’ten aanme,nkelj:k overtreft.
Het beheer er van ‘door de desa kan men slechts ver-
klaren, doordat jaren Innig tusschen het Land en de
desa, thans nog tussc’lien ‘het gewest en de desa,’ geen
andere inaciht is ingeschoven. ,Des’ascihool •en politie-
dienstn ‘zijn overiieid’sfunctin in ‘zeFbestu’ur op de
d esa afgewenteld.

Zooal s reeds opgemerkt, worden. deze gezamenlijke
kosten slec’ht door de ‘desadienstplicl’itigen gedragen,

waarbij een groote ‘mate ‘van vrijgeviigilaeid is betracht
ten opzichte van vrijstellingen voor zoogenaamde hoof-
den, en waarbij in vele gevallen niet anders dan de
‘grond:bezitter en dan_de grondbezi.tter, wonende bin-
rien de desa, aan de kosten van d.e desah’uis’houding
bijdraagt. Waar bovendien het re,partitidbeginsei nog
piet is doorgevoerd, de diensten en ‘kosten nog gelj-
Ieljk over allen worden verdeeld, is een ster.ke over-
belasting van den ikleine.ren en kleinsten grondbezi’t-
ter hiervan het onvermijdelijk gevolg, ‘ten minste in
die streken, waar erfelijk-individueel grondbezit over-
heeracht’ en de bestaanavo oiwaar:d en sterk uiteen loo-
pen.
Zooals ‘bij de bespreking van het hioo’fdgeld reeds
werd aangegeven kan het leggen van den ff’ieeren- en
desadienutplic’ht op den land,boiswer alleen, tot zeer
roote oribillijikheid voeren, vooral in streken, waar
naast den, landbouw nog andere bes’taansmiddeleu als
nijverheid, vissciherj of veeweiderj van beteekenis
zijn. Met de verdere economische bntwiIkldeHng, met
het ontstaan en den groei van zelfstandige standen,
naast dien der landbonw’ers, moeten deze onibillijkhe-
den zich ‘bij, voortduring steeds ‘sterker acce,ntueeren.
Het is daarom wel ty’peerend, dat gevallen worden
aangetroffen, waar ‘de des’a
zich
zonder meer aan het
keurslijf der bepalingen onttrekt, door ook de desa-
bewoners, nieti-grosn’dibezitters, in de desalasten te be-
trekken, ec’hter tegen een lagere bijdrage dan, de grond-
bezitters zelf. Men treft zulks ni’et alleen aan in zake
bijdragen voor belangrijke uitgaven, zooals denn bouw
van een school of van een gemeentehuis, doch even-
zeer in zake de bezoldiging van het desabestuur of
andere steeds wederkeeren de uitgaven. Eenzelfde ver-
schijnsel, met logische in’egatie van de betreffende ver-
ordenin,gen, doet zich voor bij de belasting van buiten-
wonenden. Volgens de ‘betreffende ordoin’nantie ‘kan
toch slechts de ingezetene van de desa opgeroepen
worden om desadiensten te verrichten of een aequi,va-
leeren.de geldelijke bijidrage van ‘hem worden gever-
derd. Zoodoende loopt een ‘buitenwonende, met een
aanmerkelijk grooidiberzit binnen de desa, in menig op-
zicht vrij van uitgaven en., lasten, welke d’ie deen zich,
mede ten behoeve ‘van zijn grondbezit, heeft te ‘ge-
troosten. Ook ‘op dit punt heeft de desa zich in som-
niige gevallen weten te behelpen en wel voornamelijk
daar, waar dat grondbezit van forensen overheerschend
is, en waar de desahuishouding grootendeels een geld-karakter draagt. Men heft daar eenvoudigweg iran den
forens, alsof deze’ingezetene is. Of de desa echter de
macht ‘heeft ‘deze heffingen van niet-desadi’enstp’lich-
tigen door te zett’n, wanneer de betreffenden weiger-
achti,g blijven zic’h aan de getroffen regelin gen te en-
dërwerp’en, is een Vraag, welke – wanneer ‘het meer
aanrzienlijken betreft – niet gaarne in alle gevallen
‘bevestigend zou worden beantwoord.
Wat nu ‘de wije betreft, waarop de desa haar huis-
houding voert, moge worden vermeld, da’ti men in deze
eenerzijds kan vinden een zuivere productenhui’sho’u-
ding, met alle tuss’chenwormen ‘overgaande naar een zuivere geld’hu.ishouidin’g anderzijds. Zoo vindt men
bezoldiging van d’o.rpshoofd en d’orps’best’uiar aan den
eenen kant n’og geregeld in het afstaan van een be-
paald aandeel van den gemeenschappelijk bezeten
grond, al dan niet met verplichting ‘van de des’abewo-
ners tot ‘het presteeren van diensten voor de bebou-
win.g van dat aandeel. In de meest ontwi’kkel’de gedeel-
ten der Prean’ger-Regentscihappen kan meil do’rpsih’oo’f-
den aantreffen met een vast maandeljksch salaris uit
de desekas, ‘hooger d’an dat, welke aan de ‘hoven hen
‘geplaatste inlandsohe bestaursaiiubten’aren wordt te-
goed gedaan. Als een typeerenden tussclhenvorm vindt
men, dat in streken met erfeljtk-in’di’vidueel bezit de
bevolking gezamenlijk groln den ‘heeft aangekocht en
deze bij wijze van’ bezoldiging aan d’oi-pshoof
dl
en dorps-
bestuur ‘tdr ‘bebouwing afstaat. Een andere tnsschen-
vorm houdt wel vast aan .de bezoldiging in geld’, ‘doch
geef t tevens aan ieder het recht, om te zijner keuze,
zijn aandeel in die ‘bezoldiging te voldoen bf in geld

878

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7 October 1925

ôf in padi, tegen een te voren vastgestolden eeniheids-
prijs, welke ten opzichte van den markbl)rijs grootO

versolifflen kan uitwijzen.

Ook voor onderhoud van wegen, bruggen enz. is in

vele gevallen afkoop mogelijk ‘gemaakt. In streken ntet
groot-gronclbezit en waar de dienstplicht op den
grond rust, 1kan men dan het typeerend ver,sdhijnsei vaarnemen, dat •dp groot-grondibezitter de hem toe-
vallende hoeren- en desadiensten, als voorwaarde voot
bewoning, laat verrichten door op zijn grond wonende
deelbouiwers, niet-‘heeren’diensttplichtigen.

Tegenover de lasten door de desa te dragen, kan
doch helaas sleQhts in enkele Tgervallen – gewezen
worden op desa’s, waar men, evenals men zulks ziet
in de ontwikkeling v.an het gemeentelijk en provin-
ciale leven, tracht naar een vermindering van de desa-
lasten door het entaihieeren van bedrijven. Zoo vindt
men in ‘het district Soekanegara van de af deeling

Tjian’d-joer, dank
zij
het initiatief van den vroegoren

controleur
Velden
en een voortdurende krac’h’trige toe-
wijding van Euro’peesche en Inlandsche bestuursamb-
tenaren, een toestand geschapen, welke bijrzond’ere ap-
preciatie verdient. Daar toch ver;wierven de meeste
desa’s zich door ocoupatie van woeste gronden een
eerste stnrn.kapitaal, ook zonder dat ‘die verwerving de

uitbreiding van de g
r
ooÜlandboujwijnidrustrie in den

weg stond. Meestal beplan’t met thee, wordt deze ôf
in eigen boheer geplukt en verkocht, bf cle theetui-
nen worden verpacht aan belendende ondernemingen.

Dit stamikapitaal ‘bracht voor menige desa een aanmer-kelijk tegoed bij’ de afdeelinigsbaiik; het ‘bracht de mo-
gelijkheid van andere desaibedrjtven, als een goed ge-
regeld passerwezen, winkels, enu.; ‘het maakte den
bouw van nuttige, doch kostbare bruggen en leidin-
gen mogelijk, zonder daarvoor aan de betrokkenen
verdere lasten op te ‘leggen. Het meest typeerend is

wl,
dat men – hoqgere voorbeelden ten spijt – ter

dege rekening heeft gcho’uden
met
‘het wisselvallige

karakter van die inkomsten en tot nu toe angsbvallig heeft vermeden, de inkomsten uit die bijzondere be-
drijven aan te wenden, voor wat men zou kunnen noe-
men den gewonen dienst. Door deze ‘te reserveeren
voor den buitengewonen dienst, is een staibiel be-
loop der desa-lasten in aibsol’aten zin gehandhaafd kun-
nen blijrven, waarbij uitbreidipg en verbetering van
de economische outillage ten laste van ‘den ‘buitenige-
wonen dienst, het noodige heeft ‘bijgedragen om ‘het
welvaartspeil en daarmede het draagvermogen te ver-

hoogen.

Ten einde een io.druik te geven vi.n ‘de ‘bedragen,
waarom het in deren gaat, moge vermeld, dat het h’oofd-
geld .op Java en Madoera volgens de laatste regeling,

varieert van
f 1,10
voor ‘het gewest Madoera, tot
f 3,20

•voor het gewest Kediri. Van de desadiens’ten is een
indruk zeer bezwaarlijk te geven; het ‘beste krijgt m’en deren waarsdhijnijk door een streek in besdho’uwing te
nemen, waar repaztitie ‘wordt toegepast en waar hoofd-
geld en desadiensten (met uitzondering van de poli-
tiedien’aten) in evenredigh’ei’d met de landrente wor-den geheven. ‘Voor een twaalftal •désa’s in de Prean-
ger-Rgentsdiapprn is nu gebleken, dat bij een aan-

slag van
f 3,10
per ‘hoofdgeldplicihtige, door middel

van rêparti’tie gemiddeld voor
f 1
landrente aan hoofd-

geld wordt betaald
f 0,18,
met als hoogste en laagste

cijçfers
f1,36
en
f0,41.

De ,,opoenten” voor de desa, bedroegen voor een
achttal desa’s gêiniiddeld
f 1,11
met als hoogste en

laagste cijfers
f 2,38 en
f 1,52.

in totaal wordt dus door hoofcigeld en desadiensten
een druk uitgeoefend, ‘welke dien der landrente nog
aanmerkelijk overtreft. Bij de hier gegewen cijfers mag
d’an niet vergeten worden, dat deze betrokking hebben
op desa’s waar, ‘door toepassing van het repartitries’tel-
sel, nog het beste met de draagkracht rekening wordt
gehouden. Bovendien is hij bovenstaande cijfers slechts
rekening gehouden met desa’s, ‘welke niet te zeer van
het gemiddelde afwijken en tot de welvarende en zeer
welivarende ‘mogen worden gerekend. in menige desa
is
de toestand veel minder rooskleurig; zon werd ook

een desa aangetroffen, waar ‘het grondbezit, waarop de lasten neerkomen, van geringe beteekenis is, met
gevolg, dat in diie idesa, voor
f 1,—
landrente
f 5
2
48

aan hoofdgel’d en
f 9,38
voor de desa moet worden

betaald. Hier heeft men ‘et uiterste, d’at door ver-
keerden vorm van bel’atin’glheffing ‘het grondbezit, dat
cle eerste’ levensbehoeften moet geven, tot een luxe is

gemaakt.
Wat de buiten’gewesten aangaat is er op te wijrzeli,
dat aldaar de heerendi’ensten nog ovenheersc’h’en. Wel
bestaat in sommige streken voor ‘de bewolking gelegen-
heid om de ‘heerendiensten af te koopen, doch alge-
meen is deze afkoorp nog allerminst. Verder bestaat
evenals voor de desa op Java — voor de inlaeemsc’he
gemeerisdhappen een ‘groote verscheidenheid van de
meest uiteenloopende regelingen, waarvan tot nu toe
zeer weinig naar buiten is ‘gebleken.

* *
*

In den aanihef van deze beschouwingen is er op ge-
weren, dat thans voor Java en M’adoera een onderzoek
gaande is naar den to’balen belastingdruk op de in-
heenische bevolking. Het vorenstaande moge een in-
druk gegeven hebben van den ernst en den omvang
van het vraagstuk en van do verscheidenheid van rege-
lingen en toestanden, welke daarbij te onderscheiden
zijn. Het onderzoek, dat in het eerste ‘kwartaal van dit jaar is aangetvangen, zal ongeveer een half jaar in be-
slag mogen nemen; het zal dus in hoofdzaak geen

chder ‘karakter kunnen ‘dragen dan van een ‘voorloo-
pige verkenning. De omstandigheid echter, dat het
thans is opgëdragen aan het B’iinnenlandsdh Bestuur,
brengt het groote voordeel, dat – althans voor hoof d-
geld en desadien,srteh – een direct ingrijpen en omme-
gaande pa.rtieele verbeteringen mpgen worden ver-
wacht, daar waar zeer bijzondere verhoudingen zulks
gewensdht maken. Het is echter 1buitengesloten, ida,b
met dit eeiste onderzoek een toestand zal’ worden be-
reikt, welke voor lange jaren zal kunnen •blj
s
r
en
gel-

den; daarvoor is het ontstaan van de tegen’woordige
verhoudingen van te veel factoren ‘afhankelijk, met

welke factoren zeker de noodige rekening moet worden
gehouden en ‘waarin eventueel wijziging moet worden
gebracht. Een ‘helderder inzicht in den omvang van

het vraagstuk zal echter zeker worden verkregen.
Men vindt in deze aan den eenen kant êen belas-
tingdruk, welke gedurende de laatste jaren isterk is
verz’waard. Al ‘houdt men ten volle rekening met de
omstand.i’gtheid, dat in landen al’s Nederlajnjdseih-Indië
het werkeljke draagwerm’ogen geenszins den eenigen
nraa’tstaf geeft voor belastingheffing en det met het

potentieele draagtverrnog.en de noodige rekening mag worden ‘gehouden, dan nog wijaen de enkele geprodu-
ceerde gegevens op een groote zwaarte van druk. Hem,
voor wien die zwaarte niet spreekt; zullen zij toch met
herinnering aan onlusten en stroo,niingen der laatste
tijden, tot voorzichtigheid manen. Wijt de omvang
van dien ‘druk op de wensdhelij’kheid tot vermindering,
tegenover die zwaarte ‘van druk staat echter zoowel
het aspect van ‘s Lands financiën als de inrichting der

desahuish’oiding.
liet labiele evenwicht, waarin ‘s Lands financiën
nog steeds verkeeren, in’ verband met de relatief ge-
1 riuge uitbreiding van de o’verheidbemoeienis in deze

‘landen, wettigt den twijfel of door vermindering van uitgaven een aanmerkelijke ‘verbetering kan worden
verwacht. Inliegenideel: inu wederom nieuwe ressor’ten
in wording zijn, wederom zonder behoorlijke af ba’ke-

ning van ‘hun helastin.ggehied, ‘zal men danikbaar mo-
gen wezen, wanneer aan vermindering van “s Lands
belastingen kan worden gewonnen, hetgeen de nieuwe
res’sorten als eerste levensei’schen ook van de iniheem-
schen zullen gaan ‘heffen. Tegenoser de belasting door de desa staat men voor een analoog geval. Aan de eene
zijde de wenscheljkhaicl van een krachtig en capabel
desehestuur, waard’oor groote invloed kan worden uit-

7
October
1925

ECONOMISCH-STA

BERICHTEN

879

geoefend op het -economisëh welzijn binnen de desa,
op de veiligheid, ens.; daartegenover de kosten van
zoodanig bestuur, de middelen, hoe ‘bescheiden ook,
welke zoodanig bestuuj voor zijn werkzaaimlheid be-
hoeft. Al is san op dit psant de spillage wellicht wat
grooter dan clie van de centrale regeering en van cle
locale ressorten, en is in menig geval met een mtio-
.neeier v-erdeeling van grondgebied en diensten nog wel
wat to bereiken-, allerminst kan ook in deren wonden verwacht, dat met die verbeteringen het vraagstuk tot
een oplossing zou zijn gebracht.
Met de onmogelijkheid van een aanmerkelijke ver-
mindering van den in totaal uitgeoefenden belasting-
druk, komt men dus voor de zooveel grootere moeilijk-
-heid te staan om tot een betere drukverdeel-iing te
komen, waarvoor een gedegen en goed gedocamen-
teerde kennis van het dr-aagvermogen een eerste ver-
e.isohte is. Dat draagivenmogen nu -hangt in de eer.ste plaats af van het inkomen tegenover de behoeften, ver-
der van de verhoudingen, waaronder dat inkomen
wordt vei*regen.

Van nog grooter belang wellicht dan een betere
drukverdeel-i-n-g, is de mogelijkheid om in de bestaande
verhoudingen tot vermeerdering van draagkracht te
komen en druikker’mindering van die zijde.
Men staat daarom in deren voor -tal van vraagstuk-ken waarvan -in menig opzicht een eerste kenmis nog
ontbreekt. Wel vindt men hier en daar op dit gebied
1 ofwaardige individ-ueele pogingen om tot meerdere
klaarheid te geraken, doch deze pogingen zijn nog te
gering en te zeer verspreid, dan dat daarmede een vol –
doende breed basement zou zijn verkregen om daarop verder te bouwen. De groote moeilijkheid van het ho-
lastingvraagstu.k voor de inheemschen, ligt derhalve
in de eerste plaats in het verkrijgen van een helder
en juist, van een als het iwar-e mathemat-isch -inzicht
in de economisdhe verhoudingen in de inheemsche we-
reld, met al haar groote verscheidenheden, waarbij
slechts juiste oplossingen kunnen worden verkregen,

door het vraagstuk als een dynamisch te bezien en met
de onbwilkkeiinigsmogelijkhederd de n oodige rekening
te houden.

Het is zeker typeeren-d, hoe een drang naar meer-
dere kennis op dit gebied zich gedurende de laatste
jaren in Britsch-Indië openbaart. Naast de werkkaam-
heden ‘van Regeeringswege, blijkt daar tevens van een
groote activiteit van de i-ntellectxiaeele, inheernsch-e We-
reld. Uit verschillende puiblicat,iën der laatste jaren
kan men ontwaren, hoe daarvan’ d-e universiteiten in
die richting een drang uitgaat, waarbij tevens getracht
wordt, •de geheele beschouwing van dit- vraagstuk op

een zoo hoog mogelijk wetenschappelijk peil te houden
en -voor de financ-i-eele en economische verhoudingen
belangstelling te wekken en gaande te houden. Op een
hulp, als in Britsch-Indië door de uni’veiisiteiten ge-
geven, zal -hier te lande in lange jaren niet gerekend
kunnen ‘worden; -wat -in dozen te verrichten valt -zal
geheel van Regeeringswege moeten geschieden. Die
abeid zal zeker omvangrijk wezen; op enkele onder-
deelen moge d-e aandacht worden gevestigd.
Een eerste onderzoek zal dienen uit te -maken en
bchoorlijk statisti-scih ‘vast te leggen, wat feitelijk de
landrenteheffing beteeken,t ten opzichte van de pro-
ductie van den grond, een onderzoek, dat slechts door
het Departement van Land’bou,w mt. eenige hoop op
goede resultaten kan worden -verricht. Verdere onder-
zoeldnagen -zullen moeten vastleggen, hoezeer dé sinds
tiientailan van jaren •onmiskenibare tendens ,tot uit-
breiding van het groot-grondbezi’t, de toename van het

zielental en daar-mede de afname van het aandeel in
co-zemunaal bezeten gTondeu, het gemiddelde welv-aarts-
peil heeft gedrukt en d-aardoor den belastingdruk
heef t verzwaard. Nopens levenswijze, pro-ductiev-ethou-
dingen, ens. zullen tallooze gegevens moeten worden
verzameld
–
en critisch bewerkt. Op dit punt zal het
Volkscredietwezen, dat in deze richting reeds onder-
zoekiingen instelde, ook verder goede diensten kunnen
bewijzen. Zal van die twee zijden een groot deel moe-

ten komen van den te leveren arbeid, ‘waarbij mede-
werking -van het statistisch kafitoor uitera:ard onont-beerlijk zal wezen, betwijfeld moet worden of zonder
voortdurende samenwerking met het B innan-la-ntlsch
Bestuur veel ken worden bereikt. Slechts- van die zijde
kunnen toch de veaibeteni-ng en ‘verdieping komen van
het bestuur der -desa, waaiwan op dit punt veel moet
woi’den -verwacht, ware het alleen ter bescherming van
bestaande rechten.

Wat in Idezen ‘voonn-a.meljk voor Jwva en Maidoera is
ontwikkeld, is ook -voor de Buitengewesten van betee-
kenis. De iinheemsche b
evo
lki
ng
vindt d-aar echter in
een uitigebreid grondgebied nog een bestaa.nsreserve,
waaruit naar behoefte kan worden geput. Het vraag-
stuk vdn- den belastingdruk, met als eerste n-ooclzake-
lijk fundament een onderzoek naar de economische
verhoudingen, waaronder die druk wordt uitgeoefend,
is voor de Buitengewest-en – hoe wenscheljk ook – nog niet even urgent als voor Java en Madoera; het
bel-astingvraagstuJc i-s voor die gewest’en -een vraagstuk
met een meer belastinigtechnische en administratieve
zijde, dan een vraagstuk van economischen aard-.

Voor Jaîva en Madoer-a echter, zal slechts een vol-
mondige erkenning van de economische zijde van het
vraagstuk een blijvende verbetering kunnen ‘brengen;
– een vraagstuk, -dat eenmaal aangervat -en tot een voor-
loopige oplossing gebracht, voortdurend belangstelling
en toewijding zal vorderen. Voor het Binnenlandsch
Bestuur, in samenwerking met Volkscredietwezen en
het Departement van Landbouw is hier een zware,
doch schoone ta-ak weggelegd, welke sleChts in innige
samenwerking ‘to-t een .goed begin en een: bevredigend
verloop ‘kan worden gebracht.
WELLENSTEIN. Woltevreden,
Juli
1925.

–

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

EEN JAAR SCHADEVERGOEDINGSREGIME.

Dr. F. H. Repelius te Berlijn schrijft ons:

30 November 1923 bes-loot de Commissie van Her-
stel tot de instelling van een commissie van deskiin-
di-gien, onder voorzitterschap van den Amerikaan Dawes, om de middelen aan te geven ten einde het
Duitsche budget sluitend te maken en de Mark te
stalbiliseeren. Deze conmissie ‘bracht op 9 April 1924
haar rapport uit. Zij heeft ‘haar taak ruim opgevat
en gaf een uitvoerig schema voor d-e -regeling van
de met staatsh-uishouding en munt-eenheid ben nauw-

ste verbonden scha’devergoedingsbetalingen. Op de
conferentie van Londen werd dit schema als – grond-
slag voor de .verder-e door Duitschiand te verrichten
prestaties aangenomen en een overeenkomst getroffen,
betreffende ‘de -verschillende maatregelen noodig om
– ‘t Dawesplan tot uitv(Yering ‘te ‘brengen (16 Aug. 1924).
De Rijks-dagbehandelde met s-poed de h
–
aar hiertoe
Coorgelegde wetsontwerpen, zoo-dat de Co’mtmissie van
Herstel op 1 September ken constateeren’, da-t de
wetten, neodig voor de werking van het Dawespla-n,
aangenomen -en afgekondigd waren, waardoor het
eerste van do in het plan der experts omschreven ‘her-
steljaren op- ‘dien ‘datum inging, en de eerste stor-
ting overeen’komsti-g de nieuwe regeling op desen
dag door Duitsdhlasad .aan den Generaal-Agent voor — herstelbetalingen ad interim werd verricht.

13 October kon de Commissie van Herstel vast-
-: stellen, dat de -overeenkomst betreffende de buiten-
landjsche leening geteekend was en dat Duitschlan,d
– de volgende maatregelen, noodig om het -plan geheel
– in werking te stellen; had genomen: – –
le. reconstituti-e van de Rij-kebanik;

2o. overdracht van -de exploitatie der -spoorwegen van
van ‘het Rijk aan de daartoe opgerichte maatschappij;
1)

3o-. overhandiging aan den Trustee van een cer-

1)
De spoorwegmaatschappij exploiteert het geheele net
vanaf de
overdraaht der Fr-a.nsche en Belgische regie-spoor-
wegen op
16
November.

880

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7 October 1925

tificaat over 11 milliard OM. spoorwegob1igaties;

4o. overhandiging aan den Trustee eener collec-
tieve industri’e-obli•gatie van 5 m.illiarç.l OM.

28 October kon de Comsissie van Herstel verkla
ren, dat de geallieerden de fiscale en economische
eenheid van Duitsohisud, vooals deze in cle overeen-
komst van Londen ie omschreven (ontruiming van
het sedert 11 Januari 1923 bezette Roergdbied), had-
den hersteld.

Intusschen was het voor de nieuwe regeling der
herstelibetalingen noodiige organisme in heb leven ge-
roepen: de verschillende in het plan voorziene com-
missarissen en trustees waren benoemd en hadden
hun wenkzaajmfheden aangevangen en
ep
31 October
aanvaardde de tegenwoor•cli•ge Agent zijn functie, kwa-
men Transfer Commissie en Generalrat van de Rijks-
bank voor ht eerst Ibijeen eis wérd de bank voor
induisbrie-ubligaties opgericht. Met denen datwu ken
men dan ook de organisatie ‘van het mechanisme voor
de schadevergoedi ngabetali
11
gen als voltooid beschou-
wen.

Bij haar functionneeriing nioestditt mechanisme niet
enkel een reeks van nieuwe maatregelen ton uitvoer
brengen, maar ook de reeds plaats vindende presta-ties in overeenstemming brengen met de te Londen
aanvaarde beginselen, volgens welke alle prestat:ies
van Duitschiand, van welkeu aa1rd ook, vallen binnen
de vastgestelde annuïteiten en die bepalen, dat
Duitsdhland zich door storting van Marken op de
rekening van den Generaalagent definitief van zijn
verplichtingen kwijt, zöodat de geallieerden zelf zidh
belasten met de overmaking der gelden van cLie reke-
ninig aan de reohbhebbenden. Dit bracht idus mede,
dat alle Duitsche prestaties over zijn rekening moes
ten worden geleid en dat alle ‘betalingen ten behoeve
van de geallieerden hij hem moettea worden gecon-
centreerd.
De bedoelde aanpassing van de bestaande regeliin-
gen aan de te Londen aanguomen beginselen be-
hoort nagenoeg geheel tot heb gehied ‘van de Tranafer
Commissie en van haar voorzitter, den Generaal-
agent. Haar taak ‘is bedragen van de rekening van
den Agent aan de rech5hehbende regeeringen te doen
toekomen in zoodanige mate, als mogelijk is zonder
de stabiliteit van de Mark in gevaar te brengen. Deze
overmaking kan plaats hebben, hetzij door betaling
van leveranties in natura, hetzij door betalingen op
grond van de Recovery Acts, hetzij door aankoop van
valuta.

De leveranties in natura, aaiivan’kelijk rechtstreeks
van de regeering gevorderd, werden sedert de confe-
rentie van Cannes van particulieren betrokken, die
dan weer door cie Duitsche regeering werden betaald.
TIiaas is tussdhen de regeering en exporteurs de
Agent geschoven, die uit de door de Duitsciae regee-
ring aan de exporteurs werd gerestitueerd. Ook deze
Protocol breidde den mogelijiken omvang dezer leve-
ranties belangrijk uit; een gemengde comimissie heeft
de sedert Mei hiervoor geldende procedure vastge-
steld.

Krachtens de Recorvery Act hieven Engeland en
Frankrijk een invoerrecht van 26 pCt. op Duitsche
goederen, welk iuvoerreoht door de Duibsdhe regee-
ring aan de exporteurs werd gerestitueerd. Ook deze
betalingen zijn binnen het kader van het Protocol
gebracht, en aan de goedkeuring van de Transfer
Commissie onderworpen. De voornaamste exporteurs
(vertegenwoordigend 90 pOt. van de Dititsche expor-teurs naar Engeland) hebben zich verbonden
om
van-
af 1 Mei 1925 iedere maand 30 pCt. van de opbrengst
hunner uitvoer naar Engeland in Pondern aan de
Rijkabank af te leveren. Deze laatste maakt de Pon-
deu.nsar de Bank van Engeland over, waar de Engel-
scJie regeering over het haar toekosnend bedrag be-
schikt na advies van den Agent, die op zijn beurt
aan d.e DuitscJhe exporteurs de tegeniwaarde van hun
storting .terrugbetaa],b. Een soertgljke regeling is
ook getroffen ten opzichte van ‘het gedeelte der en-

nuïteit, dat aan d.e Franeche regeering zou toekomen,
indien zij voortging op den invoer van Duitsche goe-
deren een recht van 26 pCt. te heffen.
T-let langza.merhan d weinig overzichtelijk geworden
geheel van schadevergoedi,ngsbetal ingen bevatte een aantal prestaties, welke op voorl’oopiige basis werden
verricht. Het was in het belang van beide partijen
om nauwkeurig het definitieve bedrag vast te stel-
len, waarmede deze prestaties tot de, volgens het Pro-
tocol thans de eenige verplichtingen van IDuijtsch-
land ui.tniakende, annuïteit mogen worden gerekend. De voornaamste kwesties op dit punt (requisities van
goederen en diensten in Rijnland en Roergebied, prijs
van de steenkoien’leveranties) zijn thns tot een oplos-
sinig gebracht.

Het P.robocol schrijft ter beslissing ‘van ide vraag,
of bepaalde prestaties al clan niet, tob de annuïteit
bdhooren, ‘de instelling van een scheidsgerecht voor;
hij overeenkomst van 28 Aug. 1925 werden naast den
president W. P. Cooke als leden o.a. benoemd M.
W’allenherg en Dr. A. G. Kröller.

Het totaal der eerste ann,uïteit bedraagt 1 milliard
GM., waarvan 800 millioen OM. uit de buitenland-
sehe leeening en 200 millioen GM. als rente op de ii
milliard OM. spoonwegobligaties.

De buitenland’sche leening werd ‘door de experts
noodi.g geacht
om
aan de Rijksbank een’ fonds van
deviezen te bezorgen, voldoende om de stabiliteit van
de Mark te handhaven en om de geallieerden een.ige
schadevergoeding te doen ontvangen, ondan’ks het aai
Duitsdhland toegestane moraborium. De in den loop
van’ ‘de maand November ontvangen valuta werd aan
de Rij’kbank overgedragen. Deze cred,iteerde hier-
tegenover een Markenrekening ten name van het
Rijk, in den weekstaat van de Rijksibank opgenomien
onder: di,verse passiiva, waarover alleen de Generaal-
agent mag beschikken. Zoocira de Generaala,gent een
bepaald bedrag van deze rekening op zijn eigen reke-
ninig (in den ‘weelcstaat ‘begrepen ‘in’ ‘den pont: dagelijks
opeisc,hbare ‘verplichtingen) overschrijt, heeft hier-
door de Duitscihe regeering het gou’dmarkequivaient
daarvan als schadeveiigoedingisbetaling voldaan.

De rente der spoorwegobligaties verviel in het eer-
ste jaar op 1 Maart en 1 Sepbemïber. Met de speor-
wegaatschappij is een regeling getroffen, volgens
welke – ten einde de ontvangsten van den Agent
gelijkelijk over het jaar te verdeelea – de rente
niaandelijlcs in plaats van ‘per kwartaal zal worden
betaald; voor de vooruibetaling1en wordt 6 pCt. i,n’te-
rest vergoed. Eenzelfde rente werd vergoed vo:or de
op 1 Aug. j.l. vooruitibebaalde 40 millioen OM.
Met deze ontvangsten zijn de inkomsten van den
Generaalaigent nog niet uitgeput; ook rentevergoe-
dingen en winsten bij omzetting van Marken in Goud-
marken of vreemde fvaluba Ibehooren daartoe. Dit wa-
ren echter tot dusver geringe bedragen.
De uitgaven van clan Generaalagent werden over-
eeiiko’m.sti.g het plan der experts grooten’deels in
Du’itschland verricht; alleen ‘de rentodienst ‘der lee-ning en de ‘betalingen voortvloeiende uit de Repara-
tion Recovery Acts maakten omzetting van Marken
in valuta noodig, terwijl een gedeelte der opgebrachte
bezettingekosten waarschijnlijk naar Frankrijk en Bel-
gië is overgemaakt.
Voor de verdeeling der schaduver,goedingsbetal’in-
gen geldt het op 14 Jan. 1925 te Paxijis tot s4tand
gekomen accoord der Ministers van Financiën der
geallieeed’en. Hierbij is preferentie toegekend lo.
aan den dienst der leening, 2o. aan de administratie-
kosten van de Commissie van Herstel, de verschillen-
de organen in het leven geroepen vOor de uitvoering
van het Dawespla’n, de
Rijnland
Commissie, en de
militaire contrôlecocumissie en 3o aan de bezettinge-
kosten. Van het resteerend
bedrag
wordt 5 pCt. aan-
gewend tot aflosdn.g ‘van de Belgische oorlogssohuld,
1 pCt. voor restit,u4ies van kunstschatten en ‘derge-
lijke en 2 pCt. ter voldoening van de Anierikaan-

7 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

sche vordering. De overblijvende som worde volgens
den reeds te Spa vaistgestelden sleutel verdeeid
(Frankrijk 52 pOt., Engeland 22 pOt., Italië 10 pOt.,
België 8 pOt., Servië 5 pOt,., Roemenië 1,10 pOt.,
Japan 0,15 pOt., Portugal 0,75 pOt., Griekenianid
0,40 pOt.). •De volgende tabel geeft een overzichb van
de wijze waarop en de Staten waaraan betaald is.

Verdeeling der betalingen.

(Millioenen Goudmark)
1).

Frank- Enge-

Over. To-
rijk

land

Italië België staten taal
Leveranties in natura
234,9

4,5 60,4 71,7 48,7 420,2
Bezettingskosten …..
136,6 30,2

20,7 – 187,5
Reparat.Recovery Acts
25,1 155,2

– 180,3
Dienst der leening… . —–
77,5
Administratiekosten..
—–26,5
Diversen
2)
– – –

1,1 –

1,5

396,6 189,9 60,4 93,5 48,7 893,5

Ven •de in totaal ontvangen 1000 miii. GM. heeft
de Generaalagent nog een saldo van ruim 100 miii.
GM. bescihi’kibaar, waarvan in de eerste piaats de reeds
uitgevoerde, maar nog niet betaalde leveranties in
natuia en de nog niet verrekeude verplichtingen uit
de RepaTation Recovery Acts voldaan zuilen moeten,
woden..
3)
Ook het aandeel van de Vereenigde Staten
is, voor zoover uit de publicaties van den Generaal-
agent na te gaan, nog niet betaald.
V’or de crediteurstaten is bet resnil’taat van, het
eerste herstel jaar zeer bevredigend te noemen: de be-
dragen, welke zij zich voorstelden te ontvangen, wer-
den ten volle te hunner ‘beschikking gesteld.
Wat Duitischland aangaat, is de toestand, die door
de voorstellen van het Experts-comité nagestreefd
werd, inderdaad vrijwel bereikt. Het is toch aan ‘de
Rijilmbank gelukt de waarde van de Mark in het bui-
tenland op d’o’llnr.pnriteit te houden; de ibinn.enland-
sche kcopkradht van de Mark is vrij staibiel gebleven,
de groot)h’sendel.siindex schommelde tusscben 126,9 (in
September 1924) en .138,2 (in Januari 1925) en be-
droeg in Augustus 1925 131,7; liet ‘budget is in even-
wicht gebracht.
De tot dusver behaalde resultaten mogen echter
noch v66r, noch tegen de •doorvoeribaa.rheid van het
Dawespl’an wovd’en aangevoerd. De betalingen konden
voor
4
1
5
worden voldaan uit• een .bui.tenlatedsche lee-
ning, waardoor bovendien de voor het Tra.n’sfer be-
noociig
4
de deiviezen beschikbaar kwamen.

Afgezien van de vraag o’f in de ‘tockomst alle be-
talingen gedaan en in hun geheel getransfereerd zul-
len kunnen woid’en, beteekent de uitvoéring van het
D.awespl.a1i reeds thans een belangrijke’ schrede in dc
ricihting van de reconstructie van Europa. Het sclia-
devergoedingsprobleem is van ‘de politieke n,a’ar de
economische sfeer overgebracht; als laatste daad ‘hier-
van werden in Augustus 1925 het Roergebied eii bo-
ven’dien de ‘sanc’tiesteden Diisseidorf, Duiisburg en
Ruihrort ontruimd, nadat op 29 Mei de Commissie
van Herstel aan de conferentie van geallieerde ge-
zanten had’ bericht dat: ,;i’Allemagne s’acquitte fidè-lement de ses obligations teiles qu’elles soniti actuel-

lement fixées”. F. H. jpir,ius.

DE FRANSCHE BEGROOT1;NG VOOR
1926;
I)E OPBRENGST DER BELASTIINGEN; DE
ECONOMISCHE VOLKENBONDSCONFERENTIE.
Prof. Berti-and Nogaro te Parijs schrijft ons:

De Begrooting voor 1926.

De Minister van Financiën heeft dezer dagen zijn

1
G.M. is gelijk aan de waarde van

KG. fijn goud
te 1.on,de n.
Herstel bibliotheek Leuven, schadevergoeding aan de
.Doi nu Conimi.ssie (volgens o,veree nk.ounst van Parijs), reil –
tcvergoed.i ng aan cle Spoorwegin
natseb
appij.
Met de bedragen moeten dus de door de verschil-
1,iiI.e staten ontvangen sommen nog verhoogd worden. Deze
bedragen zijli in de volgorde der tabel respectievelijk: Frankrijk
32,4
miii., ‘Engelan.d
0,4 mil.l., Italië
3,6 nsill.,
België
6,53 ntiIJ.,
overige staten
1,3
miii. Totaal
44,2
mili.
GM.

ontwerp-beigrootiing voor 1926 ingediend. Het ken
geen verwondering wekken; in de toelichting dezelfde.
leidende gedachten aan te treffen als in die hij het
ontwerp, waardoor de heer Oaillaux ‘bij, zijn anibtsaan-
‘arding trachtte, de doo
r
zijn voorganger ingedien-
de begrooting voor 1925 te veiibeteren, welk voorne-men hij voor het oogenbli’k ‘moest laten varen, om de
aan’nemin’g der begroot’ing niet te vertragen.

Het verschil is, wat de uiteengezette beginselen
betreft, weinig rneer dan een kwestie van vorm, die
beleefder en Ibillijker ‘ten opzichte van de voorgan-
ge’rs van den huid’igen minister is. Deze erkent thans,
dat ‘het uit wettelijk en administratief oogpunt ge-
reeh’tvaardiigd was, de corspron’kelijke begroeting voor
1925 als in evenwicht te ‘beschouwen. Het is bv. dui-delijk, dat het normaa.l ‘is, de kapi’taaJsuitgaven voor
de posterijen en telegrafie, welke zich moeten uitert
in een’ stijging der ontvangsten, niet, onder de ge-
wdne uitgaven op te nemen, ‘daar zij, volgens de in-
dustrieel’e practij’k, uit een leenin’g bestreden worden.
Evenwel rekening houdende met de tijdisomstand.ig-
lieden en ‘de moeilijkheden, welke de Fransohe Staat
bij heb opnemen van ‘leeningen on’derivindt, aan:vaard t
de heer Oaiilaux de noodzaak, uit belastingen de 360
miilioen ‘kapitaalsuitgaven te dekken. Om dezelfde
reden ziet hij van de handihaiving ‘der pen’sioenkas af,
in beginsel ibesteand, de ‘pensi’oendasten over een lange
periode te verdeelen en hun ‘druk ‘op het heden te
verminderen, d’odh ‘die slechts een fict’ie is, aange-
zien men haar geen fmnancieele autonomie kon ver-
leenen. Derihahive ‘aanvaardt ‘de Minister, in de be-
grooting ook de ‘trotale lasten op te nemen, welke uit
de huidige pensioenen voortvloeien, hetgeen een ver –
meerdering ‘der uitgaven van 1.600 ‘m’iijioeii betee-
kent. Daar anderzijds ‘de ontvangsten, voortvloeien-
de uit •de ooii.ogswinstbe}asting en de liquidatie der
voorraden de neiging vertoonen te ‘verdwijnen, wordt
uit dien hoefde een vermindering van ‘inkomsten met ongeveer 800 .m’il.lioen ‘geraamd. ‘ren slotte heeft de
heer Oail’lau,x gemeend, de uit ‘de wer’lcing van het
Da.wes-plan te wachten ontvangsten buiten de begroo-tung te moeten brengen, welike ontvangsten voor 1925
op 1.100 m’il]ioen waren geraamd.

De ‘uiterst ‘scherpe wijze, waarop aldus de begroo-
tiûg is opgemaakt, heeft ‘tot resultaat ‘een ‘defici’t van
ongeveer 3.800 millioen, zonder dat rekening wordt
gehouden met de onvermijdelijke vermeerdering van
uitgaven – ‘al zou deze alleen slechts voortvloeien
uit de prijsstijging – en die als gevolg van be-
snoeiin’gen o.p de aanvragen der diverse ‘depart.euren-
ten .per saldo slechts een imilliard bedraagt.
Ten slotte heeft de Minister van Financiën er op
gestaan, bij de raming ‘der inkomsten den regel van
het ‘voorlaatste jaai te. herstellen, d.w.z. den regel,
welke bestaat in het ramen ‘der ontvangsten op gron’d
van ‘de opbrengst der middelen over ‘het jaar, vooraf-
gaande aan ‘d’at, waarin de begrooting wordt opge-
rhaakt, dus 1924. Aan.nemende ‘dat de ,,douible déci-
iie”, ‘d.w.rz. de vermeerdering met 20 pOt., welke in
den loop ‘yan 1924 is aangenomen, •het ge’heele jaar
heeft gewerkt, ‘kan, men ide opbrengst der ‘belastingen
op den grondslag van 1924 op 31.300 millioen schat-
ten, waarbij komt 1.300 millioen als gevolg van fis-
cale maatregelen, welke sindsdien zijn getroffen. Het,
t:otaal wordt aldus 32.600 millioen.
Nu beloopen de uitgaven, ondanks een vaak over-
deven ‘bezuinigingspolitiek, 36 imilliard en het gaat
e dus om, nieuwe lasten tot een bedrag van bijna 3 4
‘illi’ar’d (3.440 .millioen volges het ontwerp-begroo-
ting) op de beiasting-plic’htigen te leggen.
Hieraan d’ient te wordeil toegevoegd., dat liet her-
siel
der verwoeste gebieden nog’ niet is zfgelo’open
en dat dit nog nieuwe leeningen tot een bedrag van
een 20 milliard zal n’oodig maken, waarvan, de ‘dienst
jaarlijks 1.200 A 1.400 millioen zal vragen. Ten slotte
wordt nog gez’inspeeld op de nog on’geregelde kwestie
der itntergeallieerde schulden. Daar’tegenover staat,
dat, ‘indien ‘het Dawes-plan ten volle rwordt toegepast,

882

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7 October 1925

het Frankrijk 1
it
IY2 millioen goudfrancs aal ople-
veren, die aan cle amo.r’tisatieka.s ten goede zullen
komen.
Hoe dit ook zij, de Minister van Financiën acht
de onmiddellijke invoering van nieuwe lasten tot een
bedrag van bijna 4 miiliard ‘noodzakelijk en grijpt
hiervoor weder terug naar de essentinele eienten
ven van salarissen en bonen, op 10 pOt. te brengen,
het tarief van de zakelijke inkomstenbelasting, gehe-
eu van salarissen en. bonen, op 10 pOt. ‘te brengen,
dat van dezelfde belasting op de in ciustrieele en hee-
deiswinsten op 15 pOt., en op 20 pOt. de zakelijke
belasting op het inkomen uit roerend kapitaal. Vrij-
stelling zal worden verleend voor inkomen uit a.rbeicI,
dat lager is dan 16.000 franc.s, en een verlaging met
de helft voor het inkomen uit roerend kapitaal voor die contrijbuabelen, welke minder dan 6.000 francs
inkomen hdbben en ouder zijn dan 65 jaar of buiten
staat tot arbeid. Bovendien zal een jaarlijksche hef-
fi ag worden ingevoerd op het renteloos kapitaal
(kunstvoorwerpen, en’z.). Ten slotte heeft het ont-
werp de herschatting van zekere ‘vergoedingen we-
gens oorl’ogsschade op ‘het oog, wanneer deze tot spe-
culatie aanleiding hebben gegeven (cessie van ver-
goedingsaanspraken aan derden).
Wat de geraamde vermeerdering van ‘inkomsten be-
treft, deze zal töt een beloop van bijna 2.000 •miilioeu
uit de belastingen op de verschillende inkomenscate-gorieën voortrvloeien, welke belastingen onder de di-
recte worden gerangschikt, dodh onder welke ide zake-
lijke heffing van ‘de industrieele en h’andelswi,neten,
op welker karakter hie.norEder nog wozidt teruggekomen,
alleen al meer dan 1 miiiiard zal opbrengen. De voor-
naamste andere hrpn van inlrom’alenvermeerdering is
de vehoogiog van de belasting op ‘het inkomen uit
roerend kapitaal, welke 1.200 milllioen moet opleveren.
Bovendien zal een aanvullende belasting van de alge-
meeo.e inkosuste
–
nibelasting worden ingevoerid, welke
uitsluitend ‘het inkomen uit kapitaal aal treffen. Deze
belasting zal progressief zijn en ‘van 2% pOt. voor de
inkomens van 7:000 francs ‘tot 8 pOt. voor de inko-
ineizsfractins ‘boven 50.000 franca opboop en. Geheven
als de inkomstenbhelasting zelf, dus onder aftrek van
de het vorige jaar betaalde inkomstenbelasting, zal
haar druk in werkelijkheid lager zijn idan borvenstaan-
de cijfers aangeven. De opibrengst zal ongeveer 100
millioen frano.s bedragen.
Daarentegen zullen zekere, met directe bel asbi. ugen
gelijk.gestelde heffingen worden afgeschaft, wier ren-
dement den tijtd niet schijnt te rechtvaardigen, welke
aan het gereed maken ‘der aanslagen wordt besteed.
Deze maatregelen te zaaien moeten 3Y2 mi.11iard
opbrengen, zoodat de ontvangsten -alclrus 36.179 mil-
lioen zullen ibeloopen. De maatregelen omvatten, naar
men ziet, in beginsel geenierlei indirecte belasting,
hoewel de ve.dhooging van ‘de zakelijke belasting
0])

de indujttrieele •en han delswinst’en Ikan worden be-
schouwd als een vermomde nieuwe conisumptieibelas
;

ting. Voorts om-vatten zij, in zeer eenvoudigen vorm,
een aanzienlijke ‘heffing van ‘het inkomen uit kapi-
taal. Heti ontwerp bevat echter niets, dat een her-
schatting ‘der lard1boi.iwinkoimsten beoogt en’ .bijgev’ol’g
zullen de inienwe belastingen bljiven drukken op die
contrilbua’bel’en, welke reeds het, zwaarst getroffen
worden, terwijl de ‘ontworpen verlagingen (in het
bijzonder voor ‘hen, ‘die minder ‘dan 6000 franes inko-
men ‘hebben) zullen bljiven’ ten goede komen aan die
bel ast’ingplichtirgen, wel lco reeds van op zekere uiter-lijke kenrbeokeuen gnbaseerde inkomenisramin’gen, die
aanzienlijk beneden de werkelij’kheid blij;ven, profi-
teeren..
De loop der middelen in 1925.
De oplbren’gst der middel-en over d’e eerste 8 maan-
den van 1925 is door de Aidmi’nistratie der Financiën
gepubliceerd. Zij beloopt bijna 18 milliard, een be-
scheiden cijfer, indien men er rekening mede houdt,
dat de “begrootin.g voor 1925 33 milliar’d. ‘overschrijdt
en dat % der ontvangsten dus minstens 22 milliard

moesten opleveren. Echter client te woi’den vastge-
s’t’eld, -dat als ‘gevolg van de late ‘aanneming der be-
grooting de ining dëTr inkomstenbelasting in vertra-
ging is. Bovendien moet rekening worden gehouden
met ontvangsten uit ‘het Dawes-p]an, welke op 1.275
milliard worden geschat.
In het bijzonder dient de stijging aan de opbrengst
d’er omzetbelasting te worden opgemerkb, welke ge-
durende de eerste acht maanden van 1925 isa tot-aal
3 m’illi-ard opbrae-ht, aldus de raminig met 250 millioen
overschrijdende, en de ‘ontvangsten van het vorig jaar met 370 milli’oen. -Het is te hopen, dat het constat’ee-
ren van dit rinultaat ‘op d’e ‘bevliegingen aan de meer-
derheid der linkerzijde uit de Kamer ten aanzien van
de afsdhaffirsg dezer belasting een remmenden invloed
zal uitoefenen.

De Fransche motie tot het ‘bijeenroepen eener

economische Vol1cesibondsconferen.tie

–

Frankrijk heeft tdit jaar het initiatief genomen tot
een economische Volkenjbondsactie. Den ‘heer Lounheur
komt d-e voornaamste verdienste van dit initiatief -toe,
dat -in ‘het algemeen ges’pi’oken ‘de goedkeuring ‘der
verschillende delegaties -heeft weggedragen. Evenwel
heeft de Britse-he -delegake eenig -‘voorbehoud, ge,niaaikt
en besloten is, dat -de kwestie in plaats vtua direct
door de Assemiblie to worden afgedaan, aan de eerst-
volgende ‘vergadering van den Raad zal worden voor-
gelegd. De agen’da omvat vooral de’ bestuideering van
de ‘vragen van productie, protectie en monetair her-
stel. De delicate emi’gratiekwestie zou principieel wor-
den uitgesloten. Evenwel heeft de heer Joulhaux van
de Fransche delegatie, sprekende uit naam van de
arbeidersldasse, de meening uitgesproken, da’b het
practisch on’mogelijk zou zijn, haar buiten het ar-
beidsv-eld van de met d-e voorbereiding der conferen-tie belaste commissie te laten. Deze zienswijze is door

een Italiaansoh gedelegeerde bevestigd, doch de uit-
wisseling van- inzichten ‘draagt er niet toe bij, de aar-
zelende staten te winnen, aangezien het”o’n-mogeljk is,
den ernst van (de politieke problnen te verhullen,
die voor zekere landen dnethet economische -vraagstuk
van de emigratie en irnimi’grati-e zijn verbonden.
Men staat idus in tusschen het onhetwistbaar be-
lang, dat het Franscibe initiatief in de oogen van de
groote meerderheid der delegaties heeft en de be-
d’udhtheid, welke het verwekt. Het schijnt overigens
‘niet, idat ‘hot, alvorens ‘het in de Assemiblée werd uit-
gesproken’, ‘zeçr rjp-alijk is overwogen; in ieder ‘ge-
val is het zeker, d-at er igeen enkele ‘n-evenbedoebing
van ‘de zijde der Fransche Regeering in is verborgen.

BERTRAND NOGARO.

AANTEEKENINGEN.

indexcijfers d e r groothdndelsprij-
z e n.
– De beweging in de grooth-asadelsprjzen- was
in S-ep,temlber per saldo ‘weder ‘gering; het totaal index-
cijfer wijst een daling aan -van 23 pan-ten tot 4427,
hetgeen -overeenkomt met 4450 ein’d-e Augustus en
4446 twee maanden geleden. Op het eind van het-
vorige jaar ‘bedroeg het 4855, zooidat -er in cle af’geloo-
pen negen maanden een aanzienlijke daling heeft
plaats -gehad. Einde September 1924 was het totaal-
cijfer 4729, daar dit gedurende deze maand met 103
punten was gestegen, hoofdaaikelijk ten gevolge van
een stij’gin’g i-n den prijs van voedingsmiddelen. Deze
laatste zijn geheel aansprakelijk voor :d
–
e daling in ide
afigel. ‘open maand, ‘hetgeen blijkt uit de ‘hieronder vol-
gen’de aan ,,’t’he Eoonomis’t” o-nnleenide tabel.
De daling van- 18 punten in de eerste groep is gr-oo-tend-eel’s een igevolg van verlagingen van ‘de meelprj-
zen en een daling in granen over het algemeen. 1-let
vooruitzicht der ‘tarwe–oogsten op ‘liet Noordelijk
Halfrond is goed en met slechts een geringe vraag van
meelfebrikaintan, als gevolg van ruim aanbod tegen
conourreereud’e prijzen, ver,to’onen de prijzen neiging
to-t verzwwkken. De daiingen in deze groep ‘wer,den ‘ge-

7 October 1925

ECONOMISCH-STA
TISHE BERICHTEN

883

Dato
t,ranen
en
v scescn

Andere
00e-
dings-
en ge-
nolm.

Wee!-
stoffen
Dcl!-
stoffen

Dlve,
–
sen:
–
allen.
hout
rubber,
enz.

Totaal

Alge-
meen
Index.
cijfer

Basis (gemidd.
1901-5) …
500
300
500
400
500
2200
100,0
EindeJulil9l4
579 352
616*
464
*
553
2565
116,6
Nov.1918
1289
782*

1848
903
1389*

6212
282,6
Dec.1922
861 706
11844
705
807*

4264
193,8
Dec.1923
853
8154
13824
774
755
4580
208,2
Spt. 1924
1003
7774
13954 7624
7904
4729
214,9 Oct.
10274
7864
1442
*
78
2
*
808
4847
220,3
Nov.
1009
8014
1424
797
8014
4833
219,7 Dec.
992
789*

1452
8154
806 4855
220,7
Jan.1925
1020
763 1404
782*

7984
4768
216,7
Febr.

,,
1001
769
14361
780
785*

4772
216,9
Mrt.
959
746
1434
760*

7804
4680
212,7
Apr.
944
7244
1362
743
7764
4550
206,8
Mei
956
706
12614
745
7894
4458
202,6
Juni

,,
8854
7044
1234
738
791
4351 197,8
Juli

,,
908 698
12744
756
8094
4448
202
1
1
Aug.

,,
952
7184
12354
748
796
4450
202,3
Sept.
934
7024
12504
752
788
4427
201,2

deeltelijk te niet gedaan door stijgingen inaaidappe-
len, schapen- en varkensvleesch. Suiker is voor het
groritste deel aansprakelijik voor de daling in de twee-
de groep, teriwijl hierin een geringe seizoenstijiging in beter plaats vond. In de weefstoffengroep hebben
zijde en jute hoofdzake1i.k tot de stijging van 15 pun-
ten bigedraigen. Vies daalde 10Y2 punt, doch de
katoennoteeriingen vertoonen per saldo slechts ge-
ringe wijzigingen. In ‘dê delfstoffen-groep was een atijr-
ging van 4 punten in -tin de voorniaaunste verande-
ring. Ruw-ijaer was wederom iets lager. In ide idiiver-
sengroep vertoont ruiwe ruibber een zeer geringe da-
ling. Onderstaanide taibel geeft de wijziginigen gedu-
rende de maand Septeinher in de indexcijfens van de
verschillende artikelen aan, waarbij de gemiddelde
prijs gedurende 1901—’05 gelijk 50 is gesteld.

iT
iJ
0
0
0:.
0
.!’-‘
+
.5′-‘
+

Tarwe (btl.)
105
6

–
6
Katoen(Am.)
117
+
16
Koper
51
–
(Eng.)
86′
–
4
,, (Egypt.)
193
—
Delfstoif.
T
”
Meel
84
—10
Garen
124
6

+ 36
Hout
Gerst
Haver
104
76
5

–
2
–
3
Laken
Wol (Eng.)
122 128
…
(Baltisch)
966
— 36

Aardapp.
815
+
6
5

(Austr.)
Zi7de
1206
•..
Hout
(Amerik.)
80
Rijst
Rundvl.
1195
78
–
35
–
5
Vlas
112 114
6

+12 —106
Leder
61
–
5

Schapenvl.
Varkensvl.
94
1045
+
2 7
Hennep
615
157
6

–
2
+135
Petroleum
Olien
100
76
–
2
+
jute
Oliezaden
85
8

–
93
4
TiÏ
Gran. en W.
Weefstbffen
1250′
+5
Talk
76
1605
T
Thee
Ruw-Ijzer
T5
Indigo
90
Koffie
138
6

+ 1
5

Stalen rails
71
…
Soda
85′
Rietsuiker
88
6

–
8
llz. staven
896
…
Rubber
375
–
Bietsuiker
95
–
8
lolen (St.)
120
6

+
Diversen
Ï
Boter
Tabak
1035
116
6

+ 45
…
(huisbr.)
Lood
825
162
+ 1
Totaal
-::r

And. voed.
Tin
103
+ 45
–
–
en genotm.
7026
–16
Deze wijziiginigen hchben de stijging hoven het voor-
oorlogsn’iveau, vergeleken met einide Augustus,

Data
Granen
en
vleesch

Andere
00e-
ding,-
en ge-
notm.

Wee!-
stoffen
De!!-
stoffen

Loer-
sen:
oliën.
hout,
rubber,
enz.

Totaal

Juli

1914
100 100
100
100 100
100
December

1918
226
222
293
186
241
236
December 1922
149
200
193 152 146
166,2
December 1923
148
231
225
167
136 178,6
September 1924
173
221
226
164 143
184,4
1
77
224
234
169 146
189,0
November

…..
.
174
228
231 172 145
188,4
171
224
235
175
146
189,3
Januari

1925….
176
217
228
168 144 185,9 173
219
233
168 142
186,0

December

, ……..

Maart…..
166
212
232
164
141
182,5

October,……..

Februari

,…….

163
206
221 160 140
177,4
165
201
205
160 143
173,8
Juni

…..
153
200
200
159 143
169,6

April

–

,…….
Mei

,…….

157
198
207
163
146
173,3
Juli

,……
164
204 200
161
144
173,5
Augustus

,……
September

,…….
161
199
203
162
143
172,6

doen afnemen van 73,5 tot 72,6, hetgeen iblijkt uit de
aan den voet der vorige kolom afgedrukte tabe1.
Voorts volgt hieronder hog een overzicht der index-
cijfers in eenige der voornaamste landen.
0
–

6)

0
‘

0
0.

1913
100
100
6

100

–

1005)

—

100
6
)

–

100

—

100

–

100
Novemb. 1918
206
1

358 438
…
…
367
392 214
Hoogste

1920
Ç 272
1

591
679
…
325 366
297
322
‘lMei)
(Apr.)
(Apr.)
(Jan.)
(Juni)
(JuIi)
(Mrt.)
Decemb. 1922
156
362 580
…
175 163 155 183
Decemb. 1923
151
458 577
140 183
160
154 211
Septemb. 1924
149
486
580
141
169 163
158
207
October

,,
152
497
602
141
169 167
161
213
November,,
153
503
621
141
170
167
161
214
Decemb.

,,
157
–
507 640
147
171
168 160
214
Januari

1925
160
514 657
147
171
169 160
214
Februari
161
515
660
146
170
169 158
210
Maart
–

161
513
659
144 166 168 155
204
April
156
512
658
142 163 163
151
202
Mei
155
520 660
141
162 162
151
199
Juni

»
157
542
683
143
161 161
153
200
Juli

»
160
557
707
143 160
161
155
Augustus
160
558
731
143
159 159 155
September:
…
…
144 158
1)
Bureau of Labour. ) Frankfurter Zeitung. Sedert Januari 1924 ge-
baseerd op 100 artikelen in plaats van op 98. ) Sedert 1922 gebaseerd op 48 artikelen in plaats van op 53.
4)
Sedert October 1923:. Juli 1914= 100.
5)
Midden 1914.

ONTVANGEN:

De Financieele toestand en de financieele vooruit-
zichten van Nederlandsch-Incliö
-door J. L. Vie-
min-g Jr. (Overdruk uit •het Maandblad van de
Vereeniginig van hoogere anibtenaren in Neder-
landscih-Indië; Augustu.snuimimer 1925). Welte-
vreden.

Restauration financire de l’Autriche.
Trente-deuxiè-
me Rapport du Oommissaire général de la
So-
ciété des Nations pour l’Autriche- (Huitième
mois de la cinquième étape. – Période du 15
juillet au 15 août 1925.) Genève; Société des
Nations.

Restauration financière de la Hongrie.
Qua.torziènie
Rappoat du Conimissaire Gânéral de la Société des
Nations pour la Hongrie ler-30 ju’in 1925.
Genève; Soc.iété des Nations.

MAANDCIJFERS.

RIJKSPOSTSPAARBANK.

AUGUSTUS
1

1923
1

1924
1

1925

f

10
.
955
.
497
f
11.211.645f
10.784.616
Terugbetalingen …
,,

9.184.446
9.982.178,,
9.508.242
Tegoed der in1eggers
op ultimo … … … …
,,296.762.118
302.250.935
,, 303.667.627
Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
op ultimo ……….
44.510.450,, 44.390.450,,
42.240.150

Inlagen …………..

Spaarbankboekjes:

.

gegeven
9.543 9.545 8.973
Aantal nieuw uit-

Aantal geheel af
betaald
6.719
7.929 7.063
Aantal in omloop
op
ultimo
1.944.919
1.963.125
1.976.914

GIRO-KANTOOR DER GEMEENTE AMSTERDAM.
Augustus 1925

11
Augustus 1924

Giro’s
(eenzijdige ver-
In
millioeneni
1
Aantal
I.,

In
illioenen
Aantal
melding)
1
—
Girobetalingen aan
gemeenteinstellingen
f
13,8
13.327
f
11,4
11.007
Girobetalingen. aan
particulieren
,,17,7
49.452
,,22,5
39.857

Geldomzet.
,,

3,9
5.831
4,8
6.906
,,

6,3
24.767
6,0
26.011
Part, rekeninghouders
,,
17,2′
25.036e
,,20,6′
22.720
2

Ontvangsten

………

Waarvan

rekeningh.
Betalingen

………..

welke gelden voor 1
–
jaar

vast

hebben
gedeponeerd
…….
,,

9,7
2.687e
,,

6,7
2.319e
1) Gemiddeld saldo te goed.
2)
Einde der maand.

884

ECONOMISCH-STATÏSTISCHE BERICHTEN

7 October 1925

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
Data
Ld
[
($per)
Parijs

1
($p.IOOfr.)I(Sp.IOOMk.)I($p.lOOgld.)
Berlijn
1 Amsterdam

GELDKOERSEN.
29
Sept.

1925

4,84k

4,73

23,80

40,21
BANKDISCONTO’S.
30

,,

1925

4,848/
8

4,73

23,80

40,21
Disc.Wissels.
3

S Oct.’25
Zwits.Nat.Bk. 4
16Juli ’23
Ned
1 Oct.

1925

4,84a

4,74

23,80

40,20
2
e1.Binn.Eø.
4

3 Oct.’25
N.Bkv.Denem.
5

7Sept.’25
fVrsch.
1925

4,84i
16

4,65

23,80

•

40,19
inR.C.
5

S Oct.’25
ZweedscheRbk
421Âug.’25
3

1925

4,841/

4,63

23,80

40,20
Javasche Bank .
.. 4J200ct. ’24
Bankv.Noorw.
5 14Sept.’25
5

,,

1925

4,841

4,62

23,80

40,19
Bankvan Engeland
4

1 Oct.’25
Bk. v. Tsjecho.
22
Sept.

1925

4,84y
2

4,73

23,80

40,18
Duitsche Rijksbk.

9 26Feb.’25

slowakijë.
.. 7 25Mrt. ’25
Pduntpariteit .

4,8667

19,30

23,81k

40i
Bank v. Frankrijk
6

9 Jstli ’25
N. Bk.v.O’rijk.
9

3Sept.’25

Belgische Nat. Bnk.
522Jan.’23
N. Bk.v.Hong.
9 28Mei ’25
Fed. Res. Bank N.Y.
326Feb!25
Bank v. Italië.
7 17Jtni’25
KOERSEN TE LONDEN.
__________________________________________________
Plaatsen en

Noteerings-I
19Sept.
26Sept.
Oct. ‘251
3 Oct.
Bank
van
Spanje..
5 23Mrt.’23
Z.-Afr.Res.bnk
54
Landen
eenheden
1925
1925
j28Sept.13
LaagstetIoogste
1

1925
OPEN MARKT.
Aiexandrjë _ Piast. p. £

1
/32

/32

1/32

973
Bangkok
..
. 5h. p. tical

1/101

1/10

1/10

1/1051

1110518
B. Airee
1)
._

d. p. $

5/8

455

5
/I6

4529
/82

Calcutta
.. …
Sh. p. rup.

1/6s/

1/68/

1’6′

1/6
7
/3
2
1
/
6
/JØ
55

(82

1925 1924
11

1923
11

1914
____

3 Oct..
8Sept.-
21-26
14-19
I29Sept.-
1-6
1
20-24
3 Oct.
Sept. Sept.
4 Oct.
Oct.
J

Juli
Constantin. . Piast.p.0

835

872k

865

880

872K
Hongkohg …

5h. p.
$

2/45/
8

21511i

2/434

2/61/
s

2/57/
ia

Amsterdam
Partic. disc.

318

3I8I8

5!16-Is

3I87!2

4Ij..’j

31/$_5j4

311s-3Iis
Prolong.

3
-1
/4

3-’12

2
1
15
3
14

212-31I2

3’12-4

311
4
_31
4

2114314
Lissabon
1)

. d. per Mii.

2

2K

2
81
/
4

2
17
/
32

82

2
17
/
Londen
Mexico . .
.._
.

d. per $

26

26

25

27

26
Daggeld
..

2-3

2-3j2

2
1
123
1
12

2-3
1
12

2
1
12-4

211
2

131
4
-2
Montevideo
1)

d. per $

49

491j

49%

4934

Partic.disc.

33155_114

3
3
1_
5
j

312

3I2-I4

351_71

314

2
1
14
8
j4
Montreal
..
.

$ per X.

4.85
r7
4 84
T
‘
v 4.835/ 4.84(

4.837/
8

Berlijn

.
Daggeld
..

9-10

8
1
j-I1

8-10

7-9
112

–

–

–
R.d.Janeirol) d. per Mii.

69/

611/

6′
1 6

55

751

7
i/
Partic.
disc.
Shanghai .

. Sh. p. tael

313k

3/3’j
8

3/2k

3/3

3/2b8/
30.55
d.. .

7
1
14

7114

711
4

711
5
_]
4

__

–
Singapore… .

id. p. $

2/41/

2142/

2f41/

2143.(

210/
56-90
d.. .

7

7

7

7

-.

–

2
1
18-
1
/2
Waren-
Valparaieo
2
)
.

peso p. £

39.70

39.50

39.50

39.70

39.50
wechsel.

9

9

8
1
12-
9

81
4

–

–
Yokohama .. Sh. p. yen
1/81/8

1
1
8
K

118
1
I

1/8i
1
/

1/8
9
/32
Ne
w

Yorkl)
* Koersen der voorafgaande dagen.
1)
Telegrafisch transfert.
9)
90
dg.
Cail money

5.1/4

4
1
126
1
14

4-6j4

3
1
12.5
1
14

25/
5
-311
4

4/5-6
1
j4

1
3
14-211
Partic.
disc.

351

3
5
1s

3
5
1
8

3518

–

–

–
1)
Cail
money-koers v.
2Oct.
en
daaraan
voorafgaande weken
tlm.
Vrijd.
ZILVERPRIJS

GOUDPRIJS 9)
Londen’) N.York2)

Londen
28
Sept.
1925.. 32j

71%

28
Sept.
195.
.

84/11%
WISSELKOERSEN.

.
29

,,

1925.. 32%

707j
S

29

1925-

84/1114

KOERSEN IN NEDERLAND.
30

,,

1925..

3213/

71

30

,,

1925..

84/1134
1

Oct.

1925..

32
1
5/

711

1

Oct.

1925..

84/11%
2

,,

1925..

32i,’

70?/

2

1925..

84/11%
Data
New
‘Londen
Berlijn
Part/s
BrussellBatavial)

j
)
)
S)
3

1925… 327/
8

70%

3

1925..

–

92/9
4
Oct.

1924..

70%

3
Oct.

1924…
29
Sept.
1925
2.4813/
12.044
59.22
11.77

10.87
100%
30

,,

1925
2.48%
12.05
59.22
11.78

11.02
100
3
4
20
Juli

1914.. 24Ib/

54ij

20
Juli

1914..

84/10

1 Oct.

1925
2.487/
4

12.05
59.23
11.78

11.164
ioo
‘)in
pence p.oz.stand.
2)
Foreign silver in Sc. p.oz.fine. s)insh.p.oz.fine.

2

1925
2.4813/,
12.044
59.23
11.67

11.13
100%
3

1925
–
12.044
59.25
11.55

11.14
100%
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
Vorderingen
1
28 September 19251
5 October 1925
5

1925
2.48
5
1/
Is

12.044 59.25
11.544 11.15
1009/4
Saldo

bij Nederl. Bank….I
f

–
(

–
Laagste d.w.
1
)
9.4811j,
12.04*

59.18
11.434 10.75
100%
Hoogste d.wl)
2.49 19.054 59.26
11.88

1
11
.
2
7
101
Saldo bij betaalmeesters…
4.108.943,40
,,

3.925.826,09
28
Sept.
1925
2.46l1/
12.044 59.20
11.764 10.86
10084
Voorschotopult.Aug.
1925
21

,,

1925
2.487/
s

12.064 59.24 11.814
11.-

1

100%
aan de gemeenten op
Muntpariteit
2.48% 12.10
59.26
48.-
1
48.-
100
voor haar door Rijk te
•) Noteering te
Amsterdam.
)
Noteering te Rotterdam.
heffen gem. ink.bel. en
1) Particuliere
opgave.
.
opcenten op Rijksink.bel.
Voorsch. aan de koloniën
,,
43.262.061,46
22.425.930,25 43.262.061,46
,,
20.122.947,52 Data
serland
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan Madrid
)
ij

rest’)
*5)
*5)
Voorsch a. h. buitenland
Daggeldleeningen

tegen ,,215.030.537,73
,,216.842.941,16

29
Sept.
1925
48.05 35.10 7.374 1.224
10.11
35.79
onderp. v. schatk.papier,

30

,,

1925
48.02%
35.10
.7.37
1.20
10.11
35.76
Verplichtingen.

1 Oct.

1925
48.05 35.10
7.37
1.20
10.08
35.70
N
Voorsch.doordeed.Bank
f

11.496.214,62

f
14.500.575,44
2

1925
48.02
35.10
7.374
1.174
10. .-
35.75
3

1925
48.02’/
35.10
7.37
1.174
–
–
Schatkistbilj. in omloop
1
)
,,143.817.000,-
,,147.046.000,-
5

1925
48.-
35.12%
7.37
1.164
10.-
35.824
. Schatkistprom. in omloop
,,109.930.000,- ,,130.770.000,-
Laagste d.w.’)
47.97%
35.-
7.35
1.124
9.95
35.60
Waarv. direct bij Ned. Bk.
–
22.000.000,_
Hoogste d.wl)
48.06
35.15
7.40
1.274
10.15
35.85
Zilverbons(metinbegripv.

28
Sept.
19251
48.02%
35.10
7.374
1.224
10.10
35.80
debedragenbijdebetaal-

21

1925
48.05
35.07%
7.38
1

1.224
10.24 35.924
meesters in kas)…. .,….
17.597.799,-
18.284.880,_
Muntpariteit
48.-
35.-
50.41
48.-
48.-
48.-
Door den Postch.- en Giro.

0) Noteering te
Amsterdam.
*5)

Noteering
te Rotterdam.
1) Particuliere
opgave,
dienst in ‘s Rijks Schat-
kist gestort ………..
Schuld a. d. Bank v. Ned.
,,
42.294.719,46
48.542.653,94

1
hel.
Data Stôck- Kopen-
holm
5
)
hagen
5
)
Oslo)
si Buenos- Aires
2)
Mon-
treal
1)
Gemeenten
–
»

1.475.799,26
1
Waarvan
/
37.056.000
vervallen
op of na 1
April
1927.

29
Sept.
1925
66.80

59.60
.48.85
6.274
1007/
8

2.48%
30

,,

1925
.66.80

60.30 .50.124
6.274
101
2.48%
‘ NEDERLANDSCH-INDI5CHE VLOTTENDE
SCHULD.
1 Oct.

1925
66.80

60.25
50.424
6.274
101
2.4884
126September 1925
1

3 October 1925 2

1925
66.80

60.15 50.20 6.274
101%
2.48%
Voorschot uit ‘s Rijks
3

1925
5

1925
66.80

60.10
66.824 60.-
50.10
49.10
6.27 6.27
101% 101%
2.48% 2.48%
kas aan N.J. …… ..

f
14.038.000,-

r
11.729.000,__

Laagsted.w.1)
66.724 59.30
48.50
6.25
1001/
2.485/9
md. Schatk.prom. in oml.

,,
48.150.000,
–

47.150.000,-.-.

Hoogste
d.wi)
66.85

60.40 50.75
.
6.30
101
5
/
2

2.49
Voorsch.Jav.Bk.aanN..I.

7.918.000,-

,,

6.417.000,-

28
Sept.
1925
66.80

59.95 49.75
6.274
100
2.4834
Muntbiljetten in omloop.

34.890.000,-

34.576.000,-.

21

1925
66.824 61.10
53.40
6.27
1001/
8

2.48%
Ten voordeele v. N.-I. ge.

Muntpariteit
66.67 166.67
166.67
48.-
1
105
2.48%
boekt beleggingsgeld v.

5) Noteering
te
Amsterdam.
5*)

Noteering
te
Rotterdam.
h. N.-I. muutfonds…..

»

6.161.000,

6.161.000,-
ij
Particuliere
opgave.
Totaal …………
If
111
‘
57
•°°°-

1
f106.033.000,_

7 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

885

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 5 October 1925.

Activa.
Binnenl. Wis-1 Hfdbk.
f
61.090.614,78

sels,Prorn., Bijbnk.
,,
14.443.076,42
enz.ln
UiSC.
I Ag.sCfl. ,,

.01.65,54

f
101.591.326,74
Papier o. h. Buitenl. in disconto ……..
–
Idem eigen portef.
.
f
243.429.489,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nogniet afgel.

–
243.429.489,-
Beleeningen

Hfdbk.
f

45.694.284,20
ncl. vrsch.
Bijbnk.

,

11.755.790,29
in rek.-crt.
Ag.sch.

,

69.043.014,69
op onderp.

f
126.493.089,18

Op Effecten …….
f
124.265.634,18
Op Goederen en Spec. ,,

2.227.455,-
126.493.089,18
Voorschotten a. h. Rijk …………….,,
13.573.654,30
Munt en Muutmateriaal
Munt, Goud
……f

56.184.160,
Muntmat., Goud
..
,, 362.170.816,-

f
418.354.976,-
Munt, Zilver, enz.
•

22.7.44.597,06
Muntmat. Zilver ..

Effecten
441.099.573,06

BeleggingRes.fonds.
f

6.457.514,29
id. van
1
/5v.
h. kapit.,,

3.991.050,69

,,
10.448.564,98
Gebouwen en MeubTWer Bank ……..,,
5.171.000,-
Diverse

rekeningen ………………,,
41.427.613,62

f
983.234.310,88
Passiva.
Kapitaal
………………………..f
20.000.000,-
Reservefonds ……………………,,
6.483.597,96
Bijzondere

reserve ……………….,,
12.000.000,-.
Bankbiljetten in omloop …………..

,,
907.839.300,-
Bankassignatiën in omloop ………..,,
1.632.794,06
Rek.-Cour.j Het Rijk
f

–
saldo’s:

Anderen

24.679.843,31
24.679.843,31
Diverse rekeningen ………………..,,
10.598.775,55

f
983.234.310,88

Beschikbaar metaalsaldo
………….f
253.712.715,13
Op de basis van
2/

metaaldekking

,,
66
882.327,66
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is

,,
1.268.563.575,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.

Data

Goud Zilver Circulatle opeischb. Metaal- kings
schulden saldo

perc.

5 Oct.
1
25
418.355 22.745
907.839
26.313
253.713
47
28 Sept. ’25
418.355 23.432
878.564
34.802
258.557
48
21

’25
418.356 23.196 870.153
37.969
259.370
49 14

,,

’25
418.354
22.923
881.906
36.544 257.031
48.
7

’25
416.917
22.672 893.027 25.567
255.314
48
1

’25
414.417
23.002 899.192 27.224 251.580
47

6 Oct.’24
512.670
10.453
981.243 24.699 321.979
52

25

Juli
’14
162.114
8.228 310.437 6.198
1
43.521.
1
)
54

1

Totdal
Hiervan
Schatkist- 1
Belee-
Papier
ophet
Data
d
P
s
e
c
d
O
m
n
a
t
.
s

promessen
1
ningen
I
buiten-
reke-
ningen
rechtstreeksl
land

5

Oct.
1925 101.591

22.000
126.493

243.429
41.428
28 Sept.
1925

83.135

–
127.620

243.323
38.371
21
1925

85.120

–
122.247

243.187
39.599
14

,,
1925

90.027

–
124.302

243.026
39.866
7

,,
1925

94.707

–
124.262

242.848
39.500
1
1925

90.486

–
148.198

243.104
39.212

6 Oct.
1924 156.417

15.000 172.523

f
38.385
127.696

25 Juli
1914

67.947

14.300
61.686

20.188
509
1)
Op de
basis van
21

metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.

CURAÇAOSCHE
BANK.

Voornaamste posten in duizenden
guldens.
—

–

1
Vr-
sDvers
e
Data
Metaal
Circa-
latie
Dis-
conto’s
aan de
reke-

kolonie
ningen’
ningen2

1 Septemb. 1925
918
1.569
127
118
871
81
1 Augustus 1925
923
1.583
123
86
899
88
1 Juli

1925 894
1.584
131
116
981
133
1 Juni

1925
891
1.584
79
141
979
97
1 Mei

1925
861
1.584
82 130
1.024
85

1 Septemb. 1924
794
1.364
79
268 734
76
1)
Slultpost der activa.
‘)
WUItPOSt der passiva.

JAVASCHE
BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data
Goud
Zilver
Circulatie
Andere
opeischb.
schulden

Beschlkb.
metaal-
saldo

3 Oct. 1925
1750
327.500 61.000
98.050
26Sept.1925
176.00
323.500
1
67.000
97.900
19

,,

1925
175.750
324.500 59.000 99.050

5Sept.1925
321.652 51.853
102.443
132.373
44.107′
29Aug.1925
132.310
44.229 315.127 50.865 104.024
22

,,

1925
132.523
44.246
315.887 52.502
103.818
15

,,

1925
132.315 44.270 319.326 44.351
104.607

4 Oct. 1924
155.825
59.648 269.759
121.480
137.785
6 Oct. 1923
160.912
61.511
261.555
136.087
143.472

25Juli1914
22.057
31.907
110.172
12.634 4.842
2

Data
Dis-
conto’s
‘b”
N.-Ind.
betaalt,.

Belee-
ningen
Diverse
1reke-1

n nge
) percen tage

3 Oct. 1925
1800
**•
45
26Sept.1925
180.000
.
45
19

,,

1925
179.000
‘
46

5Sept.1925
1795

30.963

92.904
55.385
47
29Aug.1925
17.627

32.010

86.236
53.131
48
22

1925
18.748

33.460

82.611
61.328
48
15

1925
18.248

34.174

78.970
57.145
‘
49

4 Oct. 1924
35.834

18.078

97.200
32.694
55
6

,,

1923
38.137

29.118

96.625
34.464
56

25 Juli1914
7.259

6.395

47.934 2.228
44
1)
Sluitpost activa.

1)
Basis
21
metaaldekking.

BANK
VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten, onder bijvoeging der Currency
Notes,
in duizenden pon.den sterling.

Data
Metaal
Circulatle
Currency Notes

Bedrag
1
Bankbilj.
1
Oov.
Sec.

30 Sept. 1925
160.467 144.775
293.004
56.250
242.188
23

1925
160.660
142.911
291.731
56.250
240.566
16

1925
161.064 143.527
293.773 56.250
242.661
9

1925
161.378 144.196
295.402
56.250
244.379
2

1925
162.532
144.979
295.796 56.250 244.711
26 Aug. 1925
163.194
144.267
295.086 56.250 244.096

1
Oct.

1924
128.426 122.289
287.499
27.0002)
243.578

22 Juli

1914
40.164
29.317
–
–
–

Data
00v.
Other
Public
Other
R
eserve
kpek
Sec.
Sec.
Depos.
Depos.
–
mes
😉

30Sept.’25
36.773
75.576
27.110
102.391
35.442
278/
8

23

’25
36.934
75.364
17.047
114.473
37.499
28
16

’25 38.014
71.445 17.450 111.040 37.286
29
9

’25
37.911
72.431
13.232
115.771
36.932
28s/
2

’25
39.647
70.767 12.655
116.781.
37.303
28
26Aug.’25
35.414 70.114 21.813
104.218
38.677
30

1
Oct. ’24
39.733
80.741
17.384
110.696
25.887
20,21

22 Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
52s
-, v cILI.JuuiJig IUObLILCII flÇaCI VC Cii iJCpU3itD. -,
¼flJ
uuuCnnhhIa.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

Waarv. 1

1 Te goedlBuit. gew. Schat
Data

Goud

In het

In het 1 voorsch.

kistbil-I Wis-
buitenl.I

buitenl.Ia/d. StaaJ jetten

sels

1 Oct. ’25

5.547

1.864

310

561

30.350

5.133

3.691
248ept.’25

5.547

1.884

310

561

28.900

5.130

3.212
17

’25

5.547

1.864

310

562

28.800

5.129

3.179
10

’25

5.547

1.864

309

579

28.650

5.122

3.355
3

•,

’25

5.547

1.864

310

579

28.800

5.115

4.427

2 Oct. ’24

5.544

1.864

302

568

23.100

4.801

4.882

23Juli’14 4.104

–

640

–

–

–

1.541

Dato

op hef

stelde

Belee-

Circulafle

Rekg. Courant
waarvan 1 Uitge-

buitenl. 1 Wisselsl ningen

Staat

1 Oct. ’25

15

6

2.677

46.354

2.719

23
24Sept.’25

14

6

2.841

45.557

2.144

33
17

,,

’25

19

6

2.864

45.613

2.117

12
10

’25

20

6

2.899

45.686

2.167

20
3

,,

’25

17

6

2.815

45.445

2.573

12

2 Oct. ’24

22

9

2.718

40.534

1.959

13

23 Juli’14

8

–

769

5.912

943

401

1) In disc, genomen wegens voorsch. v. d. Staata. buiteni. regeeringen.

rd

886 .

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7 October 1925

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.

Daarvan
Devlezen
Andere

a a
OU
bij bul-
tent. circ. als goud-
dekking
wissels
en
Belee-
nlngen.
banken
1)

geldende
cheques

23 Sept. 1925
1.174,8
128,6
284,5
1.528,5
8,5
15

1925
1.144,5
98,6
332,6 1.601,6
11,3
7

1925
1.144,0
98,6
351,8 1.700,5
14,1
31 Aug. 1925
1.138,4
93,0
357,5
1.765,0.
33,0
22

1925
1.137,2
97,7
358,4
1.566,1
16,4
15

,,

1925
1.114,6
97,7
357,7
1.617,9
20,3

30 Juli

1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2

Door

Da a
Effec-
Diverse
Circu.
Rekg.-
Diverse
RiJksb.
ten
Activa’)
latie
Crt.
Passiva
geher-
disc.

23 Sept. 1925
202,1 669,3
2.311,7 881,5
473,9
494,5
15

1925
202,1
612,9
2.413,3
814,6
466,1
469,4
7

,,

1925
202,0
531,7
2.559,3
701,7
460,3
448,9
31 Aug. 1925
201,9 470,6
2.594,6
701,0
440,4
490,4
22

1925
201,9 683,2
2.292,3
976,8
490,4 489,4
15

,,

1925
201,9 660,5
2.373,2
926,3
461,2 479,4

30 Juli

1914
330,8
200,41
1.890,9
1

944,-1
40,0
1
–
1)
Onbelast
2)
W.o. Rentenbankscheine
23, 15,7
Sept.,
31,22,15
Aug., resp.
342,1; 276,1; 193,9; 121,6; 327,1; 264,7 miii.

BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in miljoenen francs.

.
‘..

Data
.vO

…….

1 Oct. ’25
389
85
480
1.401
474
5.200
7.760 232
24Sept.25
389
85
480
1.264 370
5.200
7.582
245
17

’25
388
85
480 1.243
375
5.200
7.602
196
10

’25
388
85
480
1.318
361
5.200
7.646
187
3

,,

’25
387
85
480 1.336
419
5.200
7.653
166
27Aug.’25
386
85
480 1.336
316
5.200
7.616
174

2 Oct. ’24
355
85
480
1 1.236
1 475
5.250
7.628
150

VEREENIGDE
STATEN
VAN
NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in niillioenen dollars.

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal
–
middel,
Totaal
Dekking
in her-
disc.
V.

d.
in de
open
bedrag
1

F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekocht

16Sept.’25
2.772,7
1.537,6
109,0
487,9
212,0
9

’25
2.770,7
1.495,5
110,2
639,2 214,1
2

1
25
2.776,7
1.484,8 121,2
576,9 213,2
26Aug.’25
2.762,2
1.498,8 125,4 579,7
201,5
19

’25
2.775,2
1.502,4
130,2
559,5

.
195,3
12

’25
2.777,6
1.503,4
133,1
538,2 211,7

17Sept.’24
3.081,5
2.075,3
83,9
258,0
99,2

Belegd
F.1?.
Notes
–
Totaal

1
Gestort
1
Goud-
Dek-
Algem.
Dek-
Data
in
u. s.
Gov.Sec.
in
circu-
Kapitaall
kings-
kings-
latie
1
perc.’
perc.
2
)

16Sept.’25
409,2 1.677,3
2.230,2
116,4
70,9
73,7
9

’25
327,1
1.680,1
2.244,5
116,4
70,5
73,4
2

»

’25
326,2
1.637,7
2.235,7
116,4
71,6
74,8
26Aug.’25
332,2
1.615,9
2.236,5
116,3 71,6
75,0
19

’25
323,3 1.616,2
2.237,2
116,3
72,0 75,4
12

’25
328,6
1.617,7
2.236,2
115,8
72,0
75,5

17Sept.’241
618,7 1.734,7
12.297,21
112,0
1

76,4
78,5
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL. Voornaamste posten in millioenen dollars.

Aantal
Dis-
1
conto’s

1
Beleg-
lReseti’e
bij
de
Totaal
1 Waarvan
Data
banken
en
1
gingen
F.R.
depo-
sito’s
time
deposits
beleen.
banks
1

9Sept.’25
727
13.442 5.457
1.651
18.050 5.203
2

,,

’25
727
13.475
5.443
1.635 18.098
5.199
26Aug.’25
728
13.375 5.471
1.638
18.010
5.204
19

,,

’25
728 13.373 5.478
1.636 18.057
5.195
12

,,

’25
728 13.371
5.482
1.635
18.138 5.183

10Sept.’24
747
12.479 5.141
1.626
17.250
4.577
Hierachter volgen enkele baukstaten, welke aan het ein(l
van ieder kwartaal iworden opgenomen.

I. FEDERAL RESERVE BANK TE NEW YORK.
(In millioenen dollars).

Goudvoorraad

Wissels
Wettig

Data

betaal-

in l,erdisc. 1,, de open
Totaal

Dekking

middel,

van de

markt
bedrag

F.R. Notes Zilver etc.

mem her

gekocht
bank,

16 Sept. 1925. .

919,5

387,3

25,7

110,4

12,0
9

1925..

880,9

363,2

28,8

254,3

22,1
2

1925..

923,8

364,3

31,8

195,5

25,0
26 Aug. 1925..

920,6

365,5

33,5

192,8

21,0
19

,,

1925..

951,0

366,7

34,2

164,3

17,8
12

1925..

911,1

362,8

37,0

173,3

32,3
5

,,

1925..

925,4

364,1

36,9

180,7

31,9
29 Juli

1925..

963,4

365,2

40,1

110,6

31,0
22

1925..

942,5

366,6

40,2

120,9

33,9
15

1925..

939,3

362,7

38,5

121,7

37,4
8

1925..

923,2

364,0

36,2

123,8

38,5
1

1925..

917,1

365,2

35,2

151,1

47,0
24 Juni 1925..

936,3

366,5

36,7

120,9

35,6
17

1925..

953,9

362,8

35,9

118,3

30,9
10

,,

1925..

912,9

364,1

35,1

123,7

64,9

17 Sept.1924..

972,0

577,8

16,6

33,4

46,0
19 Sept. 1923..

1011,8

642,2

17,8

138,7

23,4

Data

U. S. Gov
.

in
1 Belegd in F.R. Notes

Toto.,!

Gestort

Algemeen
1 Dekking,.
Sec.

circulatic

Deposito’s

Kapitaal

perc. 1)

16 Sept. 1925. .

141,9

305,6

850,6.

31,9

78,7
9

1925..

57,5

349,5

862,0

31,9

75,1
2

1925..

56,9

345,1

854,5

31,9

79,7
26 Aug. 1925..

60,2′

338,7

857,4

31,9

79,8
19

1925..

53,2

339,6

853,6

31,9

82,6
12

1925..

58,1

337,4

848,1

31,7

80,0
5

1925..

61,2

337,8

872,6

31,7

7915
29 Juli

1925..

59,7

333,5

840,5

31,7

85,5
22

1925..

65,8

330,7

846,2

31,7

83,5
15

,,

1925..

75,3

330,1

•868,2

31,6

81,6
8

,,

1925..

71,2

333,0

846,1

31,6

81,4
1

,,

1925..

86,2

337,8

870,7

31,7

78,8
24 Juni 1925..

57,8

327,0

834,7

31,6

83,8
17

1925..

58,3

327,2

865,2

31,6

83,0
10

1925..

70,2

327,3

853,2

31,6

80,3

17 Sept.1924..

221,6

304,2

981,8

30,2

76,9
19 Sept.1923..

10,0

478,1

696,7

29,3

87,7
1)
Verhouding totalen voorraad muntmateriaal en wettig betaal-
middel tegenover F.R. notes en deposito’s.

II. NATIONALE BANK VAN DENEMARKEN.
(In millioenen Kronen.)

Tegoed

Dis.
Data

Goud

Zilver

in
het

conto’s

Circu.

Rek.

land

Beleen. buiten-

en

latie

Cr1.

30 Sept.1925..

209,4

23,7

124,3

236,3

430,3

60,6
31 Aug. 1925..

209,4

20,7

148,4

251,8

442,1

.75,2
31 Juli

1925..

209,4

20,7

108,9

273,7

448,7

63,7
30 Juni 1925..

209,4

20,5

64,9

348,1

468,3

28,1

30 Sept.1924..

209,5

21,7

35,1

476,3

472,7

70,4
29 Sept.1923..

209,7

4,0

18,6

382,0

458,9

46,3

30 Juni1914..

75,6

6,6

19,8

95,6

159,8

4,8

III. ZWEEDSCHE RIJKSBANK.
(In millioenen Kronen.)

ata

ou

Buiten!.
–

Zweed-

Dis-

wissels

Staatsf.

Belcen.

tegoed

scheen

conto’s

Circu-

Rek.
en

vreemde

enlatie

Crt

29 Spt.’25

231,7

162,6

47,5

248,6

489,4

121,9
19

’25

231,8

160,1

47,9

256,4

489,7

130,9
12

’25

231,9

155,0

47,9

277,4

497,4

131,6
5

,,

’25

232,2

151,8

48,0

293,9

503,8

142,2
29Aug.’25

232,6

147,8

48,1

281,9

492,6

138,2 22

’25

232,9

146,4

48,1

285,6

461,6

170,3
15

’25

233,2

141,0

48,2

299,2

474,3

172,9
8

’25

233,5

133,6

48,2

311,9

476,4

173,7
1

’25

233,7

127,6

48,3

334,2

499,2

168,9
25 Juli’25

233,9

116,1

50,2

325,3

449,7

196,0
18

,,

’25

234,0

112,7

50,3

346,9

463,6

201,7
11

’25

234,2

106,4

50,4

382,1

475,3

218,6
4

’25

234,4

100,2

50,5

414,8

499,0

222,4
27Juni’25

234,8

96,4

50,6

393,3

477,4

217,1
20

,,

’25

235,2

100,6

50,6

400,0

479,9

227,1

27 Spt. ’24

246,8

48,8

55,9

373,8

512
;
2

132,9
29 Spt. ’23

272,6

47,5

135,7

301,2

600,2

117,4

25 Juli’14

105,8

115,6

28,0

92,4

206,2

68,2

7 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

887

IV. BANK VAN NOORWEGEN.
(In millioenen Kronen.)

Data
Goud
Tegoed
in hel
oulteni.
Effecten

Dis-
conto,
en
Ee/ee,,

Circu-
latle
Rek.
Co.

15 Sept.

1925..
147,2
64,2
12,5
307,7
368,9
92,3
7

,,

1925..
147,2
62,3
11,6
308,2
375,4
82,9
31 Aug.

1925..
147,2
60,9 11,4

.
307,6
•378,3
77,2
22

,,

1925..
147,2
58,8
11,4
.310,0
371,0
83,7
15

,,

1925..
147,2
58,5
11,5
315,7 373,8 85,8
7

,,

1925..
147,2
58,1 11,5
320,4
378,1
85,7
31

Juli

1925..
147,2
58,1 11,5
324,6
384,1
84,5
22

1925..
147,2
58,5
11,1
324,8
380,0
88,7
15

,,

1925..
147,2
58,8
10,6
330,0 383,8
89,8
7

1925..
147,2
58,9
10,6
335,9 387,3 92,4
30 Juni

1925..
147,2
60,1
9,2 377,9
387,2
135,2 22

,,

1925..
147,2
59,5
9,2
332,8
373,0
104,9

15 Sept.

1924..
147,3
34,0
9,0
427,4
389,9
128,8
15 Sept.

1923..
147,3
18,6
9,1
455,0
394,3
102,7
22 Juli

1914..
52,4
65,7
8,9
79,3
120,8
10,7

V. BANK VAN SPANJE.
(In millioenen Peseta’s.)

Data
Goud
Zilver
Staat,.
fond
–
‘en
t)

Dl,.
conto,

Beec,,.

Circu.
°
e

Rekg
Crt.

Pa,lic. Slaat

19 Sept.

’25
2.537
655
590
2J65
4.363
974 454
12

’25
2.537 654 590
2.149
4.365
979
440
5

’25
2.537
655
590 2.148 4.342
971
457
29 Aug.

’25
2.537
660
590
2.135
4.297
988 473
22

’25
2.537
658
590
2.094
4.291
986
452
14

’25
2.537 654 590 2.128 4.333 992
442 .8

’25
2.537
655 590
2.124
4,340
981
468
1

’25
2.537
660
590
2.092
4.286
981
505
24 Juli

’25
2.537 657
590
2.109 4.277
1.003
502
18

’25
2.537
655 590
2.199 4.299
1.023
497
11

’25
2.537
655 590
2.270
4.324
1.046
514
4

’25
2.537 654
590
2.276 4.334
1.064
514
27 Juni

1
25
2.537
656 590
2.278
4.274
1.053
601
20

’25
2.537 654
590
2.337 4.258
1.025
640

20 Sept.

’24
2.534
654
591
2.106
4.445
889
317
22 Sept.

’23
2.526 660
593
1.887
4.160
1,087
303

24 Juli

’14
543,5
1

726,8
1

494,4 1
783,8
1919,0
497,9
) t
en neurage van
.344
milhioen, plus voorocnot in rek-ere, aan oe scnaue

VI. ZWITSERSCHE NAT BANK. (In
miii. Francs.)

ota
•
ou
loer
Tegoed
in hel
bulten-
land

Di,.
conto’,
en
2e/een.

Circu. latle
Rek.
C,t.

15 Sept.

1925..
490,3
88,3 21,2 336,8 789,5
139,8
7

,,

1925..
490,1
88,1
25,2 347,4 802,3
136,8
31 Aug.

1925..
510,5
88,6 27,1
332,5
819,1 134,5
22

,,

1925..
522,2 89,2
22,8 334,0
767,8
186,7
15

,,

1925..
523,4
89,2
26,4
334,4
781,0
186,3
7

,,

1925..
521,3
89,0
27,0 334,5 801,3
157,6
31 Juli

1925..
508,0,
89,2
17,3
320,9
824,4
111,3
23

1925..
500,7
89,8
26,0
316,2
772,1
150,6
15

1925..
499,7
89,6
35,0 318,4
785,0
160,9
7

1925..
499,5
89,2
36,5
294,7 808,3
99,4
30 Juni

1925..
498,3
89,3 41,5
312,3 834,0
111,4
23

,,

1925..
482,2
90,1
19,0
312,0
763,9
131,6

15 Sept.

1924..
505,1
93
1
6
43,4
311
1
4
837,8
109,5
15 Sept.

1923..
526
2
5
98,6
23,9 323,5
866,2
100,3

23 Juli

1914..
180,1 18,9
. –
107,8
267,9
105,2

VII. NAT. BANK VAN HONGARIJE.
(In milliarden Kronen.)

Data

Goud

tegoed

cce en

aan den

lot ie

Vreemd Binnen!.
gdd,

wi,,el,.

Voor.

Rekg.. Courant
niezen

bulten!.’) effecten
In het

en

Staat

Slaat

Partic.

15 Sept. ’25

631

2.264

1.588

1.957

4.742 1 2.228

129
7

,,

’25

631

2.222

1.586

1.957

4.841

2.059

141
31 Aug.

’25

631

2.171

1.564

1.958

4.991

1.817

131
23

’25

630

2.085

1.518

1.958

4.512

2.085

141
15

’25

630

2.075

1.614

1.958

4.655

1.968

124
7

’25

630

2.048

1.613

1.958

4.680

1.889

134
31 Juli

’25

630

2.004

1.563

1.958

4.744

1.665

161
23

’25

630

1.956

1.406

1.958

4.154

2.063

150
15

’25

630

1.999

1.408

1.958

4.266

2.011

179
7

’25

622

2.053

1.386

1.958

4.453

1.908

155
30 Juni

’25

633

2.092

1.429

1.959

4.583

1.874

184
23

,,

’25

633

2.131

1.370

1.959

4.125

2.283

218

15 Sept. ’24

540

1.309

1.585

1.977

3.634

1.313

340
S.•• 3fl
…..

aii
5iiCiiisC,

VIII. OOSTENRIJKSCHE NATIONALE BANK.

(Voornaamste posten in millioenen Schillingen.)’)

Vreemd

Andere

Dis-

Voor-
Data

Goudl geld, dele.

conto’,

schol

Clrcu-

Rek.-

iji,. buit.l.2) Va uta

Beleen.

Staat
zenen tegd.

en

old.

lalze

Cr1.

15 Spt.’25

14,8

497,8

80,9

. 71,1

197,9

780,3

82,3
7

,,

’25

14,8

506,8

85,7

72,6

198,1

812,1

65,9
31Aug.’25

14,8

501,3

88,0

73,2

198,4

835,5

40,3
23

’25

14,8

486,5

94,4

73,4

199,6

760,9

107,7
15

’25

14,8

475,1

98,2

77,9

199,9

785,0

80,9
7

’25

14,8

465,3

102,3

81,2

200,4

797,8

66,2
31 Juli’25

11,3

464,8

104,2

85,4

201,1

837,3

29,5
23

’25

11,3

419,9

106,1

82,3

202,4

746,6

75,3
15

,,

’25

11,3

421,0

113,5

83,7

202,7

770,2

62,2
7

’25

11,3

433,5

120,0

86,0

203,4

805,0

49,2
30Juni’25

11,3

427,2

123,8

95,2

203,7

828,0

33,3
23

,,

’25

11,3

381,2

125,6

85,0

208,2

737,1

67,9
15 Spt.’24

10,8

353,1

305,5

221,8

760,4

130,2
15 Spt. ’23

7,3

30Z,8

–

70,1

253,8

576,1

57,8
5)
1
ocniiiing
=
U.O94
gouukronen
=
10.000
papierkronen.
‘) Als dekking der circulatie en saldi in rekg. cii. geldende, volgens
art.
85
der Statuten.
3)
Tot dusverre slechts kostdeviezen in
$
en Z. Tot einde
1924
wer-
den deze onder ,,Vreenid geld enz.” opgevoerd. Zie pag.
236
in het
No. van
18
Maart jI.

IX. TSJECHOSLOWAKIJE

Bankafdeeling van het Ministerie van Financiën.
(In millioenen Tsjechoslow. Kronen.)

Vorde- t

Goud

Tegoed

Dicon-
Dala

ring op

en

in het

to, en

Circu.

Rek.

Staat

i

ningen
den

i

Zilver

bulten!.

belee-

lalie

Cr1.

15Sept.

1925

5.270

1.031

686

1.055

7.313

694
7

,,

1925

5.282

1.031

678

1.092

7.576

575
31 Aug.

1925

5.290

1.031

659

1.093

7.695

467
23

1925

5.294

1.031

653

1.051

7.059

848
15

,,

1925

5.303

1.031

646

1.095

7.213

657
7

1925

5.309

1.031

639

1.086

7.337

672
31

Juli

1925

5.327

1.031

633

1.095

7.549

571 23

1925

5.334

1.031

630

1.142

7.036

849
15

1925

5.341

1.031

629

1.167

7.206

842
7

1925

5.355

1.030

. 624

1.172

7.523

724
30 Juni

1925

5.368

1.030

613

1.253

7.587

603
23

1925

5.387

1.030

606

1.218

6.949

689
15

,,

1925

5.397

1.030

584

1.233

7.095

649
15 Sept.

1924

10.100*

1.051

657

1.775

7.853

4.540
15 Sept.

1923

10.100*1

1.061 12.445
1

1.512

8.813 15.756
) voraeringen op oe 0.-Jiong. Bank. In liq.: Bankbil.
jetten, rekening-crt..saidi en schatkistbons.

X. ZUIDAFRIKAANSE RESERVEBANK.

(Voornaamste posten in duizenden Ponden.)

G

d

Di,.

Waar-

Alge-

ata

ou
‘

en

Reg..

lalle

Cr1.

Dekking,

ou

en

conto’,

van

Circu.

Rek..

meen
cert.

heleen.

papier

I
.

I
perc°.)

29 Aug.

1925..

9.620

6.234

3.385

9.519

5.332

63,9
22

1925-

9.211

6.274

3.385

9.122

5.376

62,6
15

,,

1925…

9.223

6.484

3.385

9.260

5.795

60,4
8

1925..

9.411

6.247

2.885

9.654

5.331

61,9
1

,,

1925..

10.168

5.886

2.385

9.863

5.291

66,1
25 Juli

1925..

10.621

5.418

2.135

9.520

5.530

69,5
18

,,

1925..

11.543

4.460

1.635

9.583

5.439

75,7
11

,,

1925..

12.783

3.906

1.350

9.918

5.794

80,1
4

,,

1925..

12.076

4.642

1.350 10.280

4.971

76,2
27 Juni

1925..

12.066

4.414

1.350 10.284

5.031

77,3
20

,,

1925..

12.514

3.450

350

9.907

5.254

81,3
13

1925..

13.050

3.859

350

9.997

6.188

82,6
6

1925..

15.148

2.829

250 10.365

6.297

87,8
30 Mei

1925..

14.739

3.122

250 10.566

5.765

85,5
30 Aug.

1924..

10.773

5.988

3.075 10.587

5.036

67,5
1 Sept.

1923..

10.626

6.679

3.550 10.740

5.626

65,6
-)
vernuuulng gouo,
gouucert. en pasmunt tegenover opeischoare
schulden: bankbiljetten en deposito’s.

EFFECTENBEURZEN.

•

Amsterdam; 5 October 1925.

In de afgeloopen berichtsweek heef t de beurs te P a r ij s
den lruk ondervonden van den onbevrecligeuclen loop der
sohuldenregeliug met de V: S., ten aanz.ien waarvan men
de week te voren nog optimistisch gestemd was. Verder dan
tot een voorloopige regeling voor vijf jaren heeft Cailaux het niet kunnen brengen. Fransche Staatsfoidsen zijn dan

0

888

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7 October 1925

ook gedaald ouder grootere vraag naar arbitragpapieieii.
Een en ander is ixvendieu in de iancl gewerkt door (le Vrij
scherpe daling, welke het Eransche betaalmiddel te ziet’
heeft gegeven en door de publicatie van den weekstaat vc.n
cle Banque de France, welke een toeneming van liet voor-
schot aan tIen staat vertoont.

Te L o n d e n is de beloggiugsinarkt gestimuleerd door (le
geheel oniverivachte discontoverlaging van
434
op 4 pCt., te
rninder verwacht, waar in het openstellen van de inschrij-
ving op 3% pCt. Conversieleening tegen een mininuimkoers
van
761%
pCt. mede een maatregel tot verstijving der geld-
in arkt werd gezien – Binit enlanclsche spoorwegvaarden her-
stelden zioh, nadat het congres der Labour Pa.rty zich scherp
tagei liet Communisme haid gekeerd. Voorts trokken in het
bijzonder rubberfondsen de aandacht door een zeer vaste
houding bij ruime omzetten.

Te 13 e r lij n was cle beurs over het algemeen zeer luste-
loos. Berichten en gei-uciten omtrent de moeilijke positie der industrie, speciaal in Rijnland en Westfalen, versterkt
door verkoopen van baissiars, deden de koersen achteruit-
loopen tot ongeveer het laagste peil, waarop zij – in Augus-
tus 11. .- waren aangelaud. De wederinvoering van den
termijnhandel 03 1 October II. bracht niet de verwachte
grootere levendigheid.

Te N e w Y o r k is cle markt Vrij rustig geweest, hoewel
liet ontsternming heeft gewekt, dat tussohen Frankrijk en de Vereenigcle Staten geen overeenstemming tot stand is gekomen. In New York wijt uien liet afbreken der onder-
han.clelingen op een zoo onbevredigende wijze gelijkelijk aan
de Fransche delegatie en aan de houding van de Anieri-
k-aansch.e vertegenwoordigers. Aan den anderen kant heeft
liet een zekere geruststelling veroorzaakt, (lat de Bank van
Engeland tot disoontorverlaging is overgegaan, omdat men
men hieruit de conclusie trok, dat de Fecleral Reserve Bank te New York thans haar rentevoet niet zal verhoogen, waar-
oj korten tijd geleden het uitzicht heeft bestaan.
T e ii o ii z e n t is de fonidsenniarkt niet beïnvloed door
cle verlaging van het disconto der Nederlanidsche Bank. De
maatregel schijnt dan ook meer te zijn genomen in aan-sluiting aan de houding van de Bank van Engeland, dan
als gevolg van de verhoudingen op onze geldmarkt. Boven-
dien heeft de geidmarkt in tie laatste weken ter beurze
slechts een onbeteekenende rol gespeeld. Ondanks cle zeer
groote onijzetten toch in vershilleode soorten van aandee
len, bleef het niveau voor prolongatiegelden nagenoeg on-
veranderd, afgescheiden van de lichte verhooging tegen het
einde der vorige en het begin van de loopende maand. De
teleggingsmerkt
heeft het opgewekte aspect volkomen kun-
nen behouden, doch werd niet extra gestimuleerd door cle
verlaging van den officieelen rentevoet. 6 pCt. Ned. Werk.
Schuld 19Z2: 106
7
/, 106/; 4% pCt. Ned. Werk. Schuld
1917
98%,
9836, 99; 7 pCt. Necl. Indië:
1029/,
102%,
102%.; 4% pCt. Portugal Tabak: 77%,
7634;
5 pCt. ]3ra-
ziii6 1903 £100: 77%, 78%; 8 pCt. Sao Paulo 1921: 103,
103
Van cie aanideeleusoorten hebben
i
–
&
berfoncLseiv op
tien
voorgrond gestaan. Dc voortdureiicl vaste houding van den
rubberprijs, gepaard aan de zeer gerin.ge voorraden en de
gunstige beschouwingen omtrent cle toekomst hebben een
zeer groote vraag naar allerlei rabberaandeelen in het leven
geroepen. Deze week waren het niet alleen clie soorten,
welke over 1925 eep min of meer bevredigend dividend, zul-
len kunnen uitkeeren, doch werden ook aandeelen in den
kring der belangstelling getrokken, waarvan het vast staat,
dat de dividenduitkeering nog 66a of meerdere jaren op
zich zal moeten laten wachten. Hoe langer •de stijging van
het algemeen niveau echter aanhoudt, hoe minder geneigd-
heid er bij cle bezitters blijkt te bestaan, zich van huis foncl-
sen te ontclon. De vraag kon dan ook slechts tegen aan-
zienlijk verhoogde prijzen worden bevredigd. Amsterdam
Rubber: 333%, 347%, 359%; Deli Batavia Rubber Mij.:
231%, 238, 245; Hesa Rubber:
423%,
434%, 442%; Java
Caoutchouc: 183, 199%, 235; Kendeng Lemboe: 317, 323%,
335%; Oost Java Rubber:
345%,
354, 37236; R’da.m Tapa-
rioeli: 7934, 80%, 16236; Serbadjadi: 315, 318, 33636; Sti-
matra Caoutoliouc: 290, 297,
316%;
Wai Sumatra Rubber:
271%, 280, 303%.
De overige afdeelingen ter beurze zijn veel stiller ge-
weest, hoewel ook hier voor vele fondsen goede belangstel-
ling bleek te bestaau. Dit was o.a. het geval met
t&iaks-
aandeeleik
De inschrijvingen van het jaar 1925, voor
76o-
ver het Sumatratabak betreft, behooren thans alle tot het verleden en de opbrengstprijzeu worden voor cle meeste
ondernernsingen bevredigend geacht. Bovendien heeft het
stimuleerend gewerkt, dat de Deli Batavia Tabak Mij. reeds
tot het declareeren van een interimdividend is overgegaan.
Hierbij kwam nog cle overweging, dat vele tabaksinaat-

schappijen belaugbij deu aanplant vail riibber hebben. Wel
zijn de verbeteringen hier niet van zee grooten omvang
geweest, doch de grondtoou bleef zeer vast. Arendsburg:
49134, 495, 493 ; ])eli Batavia Mij. : 409, 421, 424% ; Deli
Mij.: 419%,
425%,
434; Senembah Mij. : 503%, 49934, 501.

Voor
suikraancleelea is
de markt veel kalmer gebleven.
De aehteruitraiig van de Ccbanoteeringen te Ncov York
heeft tien lust tot het onderiienien vat., zaken in deze af dce-liug niet aangewakkerd. Toch is cle koersvsd voor de meeste
aandeelen bescheiden gehleveu, terwijl tegen het einde der
bericrhtsweek zelfs een lichte verbetering kon intreden, in
verband niet de iets hoogere prijzen, welke te New York
op de sitikermarkt zijn betaald. Cultuur Mij. der Vorsten-
landen: 150
7
/8, 152, 152% ; Handels Verg. Amsterdam:
552%, 555,
557%;
Jtuvasohe Cultuur Mij.: 313, 311, 320;
Moorman8s Co.: 385, 390; Nul. Ind. Suiker Unie: 207%,
21134,
218;
Poerworedio: 105, 107, 106%.

In de
petroleumafcleeling
kon een verbetering worden op-
gemerkt, in liet bijzonder voor aandeelen Koninklijke Pc.
troleuni Maatschappij,
als
gevolg van de verhooging der
petroleumprijzen in Amerika. Toch was hier geen groote
belangstelling op te merken. De handel is klein van af me-
ting gebleven. Dordtsche Petr. md.: 349 34, 356, 361; Ge-
consolideerde Roll. Petr. Cy.: 156, 159%, 160%; Kon. Pe-
troleum Mij.: 370%, 386, 383%.
Vrijwel verwaarloosd i,’as de
scheepvaarta.fdceling; spo-
radiscjh kwamen hier slechts afdoeningen tot stand, terwijl
de koersen eerder neiging tot daling vertoonden. Aandee-
len Koninklijke Nederlanclsche Stoomboot Mij. maakten
hierop een kleine uitzondering, in verband met geruchten, dat interne wijzigingen in de organisatie der maatschappij
een zooilantige vermindering van de onkosten hadden verdor-
zaakt, dat het bedrijf althans zonder verlies kan worden
gevoerd. Holland Amerika Lijn: 62%, 6034; Java China
Japan Lijn: 102%, 101; Kon. Ned. Stoomboot Mij.: 68%,
70, 72%; Neci. Scheepvaart Unie:
14634,
147
5
A,
148; Stoom-
vaart Mij. Nederland: 152, 153%, 153%.

De
iivdustriele af deeling was
over het algemeen vast ge-stemd, hoewel hier en daar vrij scherpe fluctuaties tot stand
zijn gekomen. Anisd.eeien Jiirgens waren doorgaans opge-
wkt. Daarentegen vertoonden aandeelen in kunstzijde.
ondernemingen eenige variaties, tegen het slot werden hier
echter cle hoogste prijzen bereikt. Voorts is de a,andaeht
gevallen op fabrieken van gewapend beton, waarvan de
aandeelen tot hoogere prijzen uit de markt werden geno-
men. Bovendien bleken aartideelen Philips Gloeilaimpenfabrie-
ken gevraagd. Centrale Suiker Mij.: 115, 116 34, 115%;
Roll. Kunstzijde Ind.: 157%, 150%, 155%; Roll. Mij. t/hi.
ni. v. Werken in Cciv. Beton: 177, 1.90, 198; Jurgens: 117%,
11
9%, 123%; Maeknbee:
129%,
133%,
136%;
Ned. Kunst-
zijdefabriek: 365, 352,
365%;
Philips Gloeilampenfabriek:
407%, 419, 421%.
In cle markt voor
clivei-sc, unliuecrondernensin.getv
traden
aandeelen in Indische houtaankapoitderneiningen naar vo-
ren. De hoogste prijzen konden echter niet behouden blijven.
Javasohe Bosch Expi. Mij.: 70%, 77, 73; Ned. md. Hout-
aankap Mij.: 6%, 7, 10%.

‘Mijnaandeelen
bleven stil, met eet, neiging tot daling.
Een zeer scherpe reactie heeft plaats gevonden voor aat,-
deden Siloengkang, welke ongeveer 70 pCt. daalden in ver-
band niet de mecIedeeling, dat de onderhandelingen omtrent
de exploitatie van de
telreinen
ivaren afgesprongen. Na-
derhand is hier eenig herstel gekomen, waardoor de notee-ring tot 20 pCt. boven liet laagst bereikte punt kon stijgen.
Alg. Exploratie Mij.: 130, 126, 125; Billiton le Rubriek:
562, 570, 585; Recijang Lebong: 305%, 315, 310; Siloeng-kang: 45,
33%,
50.
In verband met de nog steeds omvangrijke beleggings-
vraag hebben
bankaandeelen
hun koersen kunnen verbete-
ren. Amsterdanische Bank: 154, 1563/2, 158% ; Heil. Bank
voor Zuid-Amerika: 63, 6236, 66, 69%; Koloniale Bank:
174%,
173%,
174%; NecI. md. Handels Bank: 141, 139,
139%; Ned. Handels Mij.: 137%, 136%, 137
3
/1
8
; R’damsohe
Banloverg.: 70, 7034, 70%.

De
Amerikaan.sche markt
bleef goed prjshoudeud, behalve
voor enkele spoorwegaandeelen, welke aangeboden waren.
Anaconda Copper: 88, 89%, 89%; Studebaker: 1430, 1450,
1422, 1470; United States Steel Corp.: 121, 123
36,
122%;
Atohison Topeca: 123; Ene:
31%,
3236, 32%; New York Ontario & Western: 29’/, 28%,
2
8%; Union Pacific Railr.:
145
34,
144%, 144
5
A;
Wabash Rit”.: 43
11
/
32
, 42, 41
5
/
8
.
])e
prolongatieinarkt is
na de eerste dagen van October iets ruimer geworden; de noteering is gedaald van 3% tot
3 pCt.

7 Octob
er
1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

6 October 1925

Over het algemeen was de graanmarkt ook deze week nog
flauw, doch hier en daar vertoonen zich langzamerhand aan-
wijzingen voor de mogelijkheid, dat de prijsdaling wat tot staan
zal gaan komen. Men begint zich af te vragen of het dringende
aanbod van graan uit verschillende landen niet goeddeels
wordt veroorzaakt door behoefte aan geld en daardoor grooter
is dan eigenlijk wel door den omvang der oogsten wordt ge-
rechtvaardigd. Later zou dan dat aanbod sterk afnemen, het-
geen een prijsherstel zou teweegbrengen. Ook de berichten uit
Rusland over moeilijkheden bij de inzameling van graan voor
uitvoer en de vele voorspeffingen van kleinere uitvoeren dan
de Russische Regeering heeft aangekondigd, laten niet na, hun invloed te doen gevoelen.
Voor t a r w e ging de prijsdaling in het begin der week
nog voort. Wel waren de Noord-Amerikaansche markten op
29 September vaster, doch in Europa bleef de kooplust nog
gering door de groote aanvoeren van zomertarwe in de Ver-
eenigde Staten en Canada, het sterke aanbod uit de eigen
oogsten der invoerlanden en groote verschepingen uit Rusland.
Tot lagen prijs werd Russische tarwe naar Engeland verkocht,
het aanbod uit Polen en Duitschland bleef ruim en nergens
verbeterde de vraag. Vooral toen dadelijk de vaste stemming te
Chicago en Winnipeg weer gevolgd werd door verdere prijs-
dalingen was de belangsteffing in Europa gering. Slechts in Engeland werd op 29 September een betere omzet in Cana-
deesche tarwe bereikt. In de tweede helft der week scheen de
tarwemarkt een wat minder apathische houding te willen aan-
nemen. De prijzen zijn nu zoo ver gedaald, dat eindelijk op het verlaagde peil weder meer aan koopen wordt gedacht. Daarbij
waren de laatste week de Russische tarweverschepingen aan-
– zienlijk kleiner dan tevoren, waarin misschien een bevestiging
te zien is van de voortdurende berichten over het tegenvallen
der inzamelingen. Het is wel is waar de vraag in hoeveire slechts
het slechte weder der laatste maanden en de gebrekkige trans-
portmiddelen daarvan de schuld dragen en of ook werkelijk de oogst kleiner is geweest dan de hooge ramingen der Russische
regeering, doch in ieder geval werkte de vermindering der ver-
schepingen mede tot een iets betere stemming aan de tarwe-
markt, ook al omdat eenige charters, afgesloten voor ver-
lading van Russische granen van de Zwarte Zee, werden ge-
annuleerd. Met tarwe op aflading is Rusland weinig aan de
markt. Bovendien viel in Engeland de kwaliteit der eerste aan-
voeren uit Rusland tegen, wat de belangstelling voor andere
soorten deed toenemen. De mogelijkheid van vermindering van de Russische uitvoeren deed haar invloed op de Amerikaansche
markt gelden en hield daar ten slotte verdere verlaging tegen,
terwijl ook uitbreiding der vraag naar tarwe uit China en Japan
de markt steunde. Hetzelfde geldt voor inkoopen van Austra-lisohe taj-we ter verlading in December/Januari door Britsch-
Indië. Tegenover dit alles staat nog steeds de groote tarwe-
opbrengst op het Noordelijk halfrond, welke nu door het Inter-
nationale Instituut voor den Landbouw te Rome op 62 millioen

Noteeringen.

Chicago
I

Buenos Aires

Data
Tarwe Maïs
Haver
Tarwe
Maïs
L(nzaad
Dec.
Dec.
Dec. Nov. Nov.
Nov.

3Oct.’25

1345/8
7714
39
11,70
8,40
19,30
26 Spt.’25 139
1)
78
1)
361/8
1)

12,20
8,75
20,30
3Oct.’24 145%
1107/
8

56%
15.80
11,_
22,95
3 Oct. ’23

1091/
76%
3/8
9,15 123,90
3Oct.’22

1061i
607/
8

38%
111,60
11,70
2)

8,15
2)

19,40
2)

20Juli’14

82
563/
8

3634
9,40 5,38 13,70
1)
per October.
2)
per September.

quarters meer dan in 1924 wordt berekend, de groote aan-
yoeren in Canada, als gevolg waarvan spoedig een verdere toe-
name der verschepingen wordt verwacht, de goede vooruit-
zichten voor de nieuwe tarwe in Argentinië en sedert den on-
langs gevallen regen ook in Australië. In Canada hebben aan-
voeren uit den nieuwen tarweoogst een record bereikt, Op
,l October was reeds 100 millioen bushels, 25 % van den ge-
heelen oogst, door de spoorwegen ten vervoer ontvangen en de
Canadeesche tarwepool is bij voortduring dringend met tarwe
aan de markt. De ramingen van de opbrengst der zomer-
tarwe der Vereenigde Staten stijgen nog steeds en de expert
Snow berekent die nu op 296 millioen bushels, terwijl de laatste
pfficieele schattiig 282 millioen bedroeg. Al behoeft dan ook
niet dadelijk aan een prijsherstel van beteekenis te worden ge-
dacht en al blijft de vraag in Europa nog steeds beperkt, terwijl
in Engeland zelfs nog op 3 October de prijzen hun dalende
beweging voortzetten, toch werden de laatste dagen wat meer
zaken gedaan. Ook was op 5 October de Engelsche markt wat
hooger. In Duitschiand evenals in Engeland is de vraag naar
meel slecht, doch de Duitsche molens kunnen zich toch evenmin
als de meelindustrie der andere invoerlanden geheel op in-
landsche tarwe verlaten en dienen buitenlandsche hardere
tarwesoorten te koopen. Zoo kocht Duitschiand dan ook deze
week te Antwerpen Amerikaansche tarwe en deed het de
laatste dagen ook weder meer inkoopen van Canadeesche soor-
ten. Voor deze laatste heeft zich in Engeland deze week een
sterke prijsverlaging voor spoedige partijen voltrokken, welke
de verlaging der latere posities aanzienlijk overtrof. De oorzaak
daarvan lag echter meer in de eerste aanvoeren van nieuwe
Canadeesche tarwe dan in den prjsloop in het uitvoerland.
Nederland en België hebben evenals de ander invoerlanden
kleine voorraden buitenlandsche tarwe en ofschoon met de aan-
vulling geen haast wordt gemaakt, werd deze week toch in iets
ruimere mate gekocht. De Amerikaansche tarwemarkt was de
geheele week zeer gevoelig en de stemming veranderde voort-
durend, zoodat op verschillende dagen aanzienlijke prijsschom-
melingen voorkwamen. Op 5 October waren zoovel Chicago als
Winnipeg vast. Het slot was te Chicago voor December
1/8
dollarcent .per 60 lbs. hooger en voor Mei, waarvoor de tot nog toe bestaande premie geheel verdween,
1
1
/
8
lager dan een week
tevoren. Winnipeg sloot onveranderd tegenover den 28sten
September en blijft nog steeds even ver beneden Chicago, zoo-
dat de tarwemarkt in. de Vereenigde Staten zich bij. voort-
during met Canadeesche concurrentie door invoer zoowel van
tarwe als van meel ziet bedreigd. De Argentijnsehe markt bleef
aanvankelijk flauw met verdere prijsdaling, doch ook daar werd later de stemming beter en op 5 October was Buenos
Aires (de markt te Rosario was gesloten) aanzienlijk hooger
en kwamen de prijzen daar weder op hetzelfde niveau als een
week tevoren.
De verschepingen van Argentijnsohe tarwe waren deze week
klein, doch ofschoon ook van Rusland minder tarwe werd af-
geladen, namen de totale wereldverschepingen aanzienlijk toe
door een veel grootere hoeveelheid uit Noord-Amerika, voor
verreweg het grootste gedeelte bestaande uit Canadeesche tarwe.

Locoprjzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten
5Oct.
28Sept.
1

6Oct.

Tarwe…………….
1

14,- 15,-
16,75
Rogge (No. 2 Western)

1
10,-
10,30
16,-
MaIs (La

Plata) ……….
2
201,- 211,-
244,-
Gerst (48 Ib. malting)

.
2
190,- 187,-
287,-
Haver

……………..
1

10,70
4
)
10,50
4
)
14,10
4
)
Lijnkoeken (Noord-Amen.
kavan La Plata-zaad)
1
13,45
13,75 15,60
Lijnzaad (La Plata)

.
434,
444,_
495,_
1)
per 100 KG.
2)
per 2000 KG.
8)
per 1960 KG.
No.2Hard/RedWinterWheat.
4
) Canada No. 3.

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Artikelen

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

27Sept.13 OctI
Sedert
Overeenk.
27Sept.13 Oct.
Sedert
Overeenk.
1925
1 Jan. 1925
tijdvak 1924
1925
1Jan. 1925 tijdvak 1924

Tarwe
.

…._. .-.
33.409
913.226 846.900
–
17.224
20.765
930.450
867.665
201.277
349.814
–
300
3.775
201.577 353.589
Boekweit ……..

. .
–
17.154
15.146
–
—
528
17.154 15.674
Mais

…………. .. ..
27.873 565.656
577.262
2.615
58.833

.
91.815
624.489
669.077
Gerst.
.

…….. ..

..
15.380
171.141
223.148
1.202 7.806
30.660
178.947
253.808

Rogge……………..9.121

Haver ..

..
.

.. .. ..
.
8.364
175.993 138.943
–
252
1.061
176.245
140.004 5.833
170.309
181.554
1.000
46.894
55.269
217.203 236.823
Lijnkoek …

……….
3.425
149.727
157.042
– –
700
149.727
157.742
Lijnzaad .. ._

………

Tarwemeel

..

… .. .._
2.371 95.772
175.266
–
14.937 19.829
110.709 195.095
Andere meelsoorten ..
627
5.627
5.727
–
–
–
5.627 5.727

890

ECOJIOMISCWSTATISTISCHE BERICHTEN

7
Oct-iber
1925

R o g g e blijft bij voortduring moeilijk te verkoopen, nu
Duitschiand, anders het grootste invoerland, zijn eigen rogge
dringend voor uitvoer aanbiedt, en van uitbreiding van het ge-
bruik van rogge als voedergraan ten koste van gerst en maïs,
nog zeer weinig blijkt. Uit Rusland werd meer rogge afgeladei
dan de vorige week en voor veel daarvan moeten nog koopers
worden gevonden. Russische zoowel als Poolsche en Duitsche
rogge daalden dan ook verder in prijs zonder, dat daardoor de
omzet toenam. Noord-Amerika is echter met rogge iiit dringend
aan de markt en zelfs is de prijs te Chicago, voornamelijk door
de vastere tarwemarkt, ten slotte ongeveer 2 dollarcent per
56 lbs. boven het peil van 28 September ges
•
tegen.
M a ï s bleef voor de meeste soorten flauw, ofschoon uit
Zuid.Afrika slechts weinig werd afgeladen. De vraag is echter
zoowel in Engeland als op het vasteland onbevredigend en in
vele geva]ien konden de aanvoeren slechts ten koste van aan-
zienlijke prijsverlagingen worden geplaatst. Vooral was dat
het geval voor Donaumaïs, die in Nederland en België steeds lager te koop was en in andere invoerlanden in hoeveelheden
van eenige beteekenis zelfs in het geheel niet te plaatsen was.
De premie van spoedige Donaumaïs tegenover latere ver-
schepingen van den nieuwen oogst is zelfs geheel verdwenen,
hetgeen trouwens ook het gevolg is van het gebrek aan onder-
nemingslust, zoowel bij koopers als bij verkoopers, voor nieuwe
mais van den Donau. In de Balkanlanden, waar de oogst nu
aanvangt en waar overal de vooruitzichten gunstig zijn,
kunnen de producenten nog niet besluiten tot het ‘accepteeren
der nu geldende prijzen. Ook van Rusland komt nog geen aan-
bod van maïs, ofschoon de berichten over den Russischen mais-
oogst over het algemeen goud blijven. De naar Europa zeilende
groote hoeveelheden Zuid-Afrikaansche maïs drukken bij
voortduring den maïsprijs. Enkele ladingen werden in Engeland
opgenomen en tot dalende prijzen vinden ook de in Nederland
aankomende partijen wel koopers, doch de markt dreigt vooral
voor witte soorten wel overvoerd te worden. Daarbij doet zich
voor latere verschepingen de invloed van den goeden Noord-
Amerilçaanschen oogst gelden. De zaken daarin zijn naar Europa
niet groot, doch het Amerikaansche aanbod op December-aflading druit voor alle maïssoorten den prijs. Mais was de
laatste dagen te Chicago de eenige graansoort, waarvoor geen
prijsherstel intrad en het slot op 5 October was na de prijs.
tijging van 29 September ten slotte vrijwel onveranderd tegen-
over een week tevoren. Wat meer standvastigheid toonde in de
tweede helft der week de Argentijnsche maïsmarkt en Argen-
tijnsche mais begint in Europa reeds een flinke premie boven
andere soorten te bedingen. In Engeland betaalde men voor
Plata-maïs op af lading de laatste dagen zelfs hoogere prijzen dan
tevoren. Aan de termijnmarkten te Buenos Aires en Rosario
bleven na de prijsdaling van het begin der week de prijzen
vrijwel onveranderd en het slot op 5 October was te Buenos
Aires 20 d 25 centavos per 100KG. lager dan een week tevoren.
G e r s t was op 1 October in Noord-Amerika zeer flauw, doch
later herstelde de prijs zich weder bijna op het vorige niveau.
De flauwe markt van 1 October werd blijkbaar veroorzaakt
door het feit, dat Rusland voortdurend tot iets lagere prijzen
aan de markt blijft dan Amerika en naar Duitschiand en Enge-
land veel zaken deed, doch het schijnt, dat in Amerika later
aan die Russische concurrentie minder waarde werd gehecht.
Voor gerst blijft op het lage peil, waarop de prijzen zijn aange-
land, de vraag bevredigend.
In h a v e r echter worden weinig zaken gedaan. De
Engelsche markt was voor haver zelfs flauw en lager, ofschoon
in de Vereenigde Staten en Canada de prijzen zich blijven
handhaven. Ook in haver begint Rusland nu als concurrent
voor de andere uitvoerlanden op te treden. Deze week werden
althans uit Zuid-Rusland 52.000 qrs. haver’afgeladen.

SUIKER..
Het evenement van de week was Licht’s r.amiug van den
aanstaanden Europeeschen bietoogs t met 7.605.000′ tons
tegen eens opbrengst in 1924/25 van 7.077.800 tons (de
gespecifioeerde cijfers vindt men wat verder in dit verslag),
aldus eene vermeerdering aanduidende van 527.000 tons,
welke niet iialiet de flauwe stemming der laatste twee we-
ken op de verschillende suikermarkten te accen.tueeren.
Buitendien blijven Raffinadeurs in
Amerike
nog uit de
markt met belangrijke aankoopen, daar .zij slechts hunne
hoog nooclige behoeften dekken. Evenwel trad op de markt
te New York eenige reactie ten goede in, toen bai.ssiers tot
dekking overgingen, hetgeen uit ondervolgende cijfers blijkt:

Sp. C. Dec. Jan. Mrt. Mei
Opening verslagweek ……..4.08 2.21 2.21 2.25 2.33
laagste punt …………3.90 2.17 2.15 2.19 2.27
Slot’ verslagweek …………3.90 9.24 2.25 2.30 2.38

Amerikaansohe raffinadeurs hebben weinig voruit ge-
kochten zullen dus spoedig tot koopen moeten overgaan.
De ontvangsten iii de Atlantische havens der Vereenigde Staten bedroegen deze week 49.000 tons, de versmeltingen
72.000 ‘tous en cle voorraden 1.35.000 tons.
De laatste ram.ing van den ilietoogst der Vereenigde Sta-
ten bedraagt 806.00 ton’s tegen eens voorgaande ra.ming
van 824.000 tons en eene opbrengst van den vorigen oogst
van 974.000 totis.
Proiripte Cu’ha.su iker we id verhandeld, tot 2 % dc. dal enide
tot 2,16 ‘dc. c. & fr. Nev,’ York, terwijl naar Europa Oeto-
ber[December verscheping verkocht werd tot Sh. 1.0/9 en
5h. 1016 cii. U. K. en voor Januari/Maart (nieuwe oogst)
8h. 10/7 werd gevraagd.
De laatste C ii b a-statistiek is als volgt:

1925

1924

1923
Tons

‘Fons

Tons
Weekontvaugsten 26Sept … . 54.269 51.574 21.400
Tot. 1 Dec._26 Sept . ………. 4.721.479 3.785.518 3.400.308
Weekexport 26 Sept . …….. 103.524 69.155 54.202
Totaal oogst ……………..5.125.970 4.066.642 3.602.910
Totale voorraad op 26 Sept. . . 639.439 273.426 285.549

De totale oogst heeft ‘dus 1.060.000 toris meer opgebracht
dan verleden jaar.
Voor den Europeesuhen ‘bietsnikeroogst geeft Licht de vol-
gende raminig in vergelijking met den vorigen oogst:

1925/26
1924/25
tons tons
Duitschiand

…………
1.680.000
1.575.684
Tsjechoslowakije

‘ ……..
1.600.000
1.409.703
Oostenrijk

…………..
85.000
75.000
Hongarije

………….
220.000
202.354
Frankrijk

…………..
780.000
827.472
België

………………
380.000 400.105
Holland

……………..
300.000
329.244
Denemarken

…………
175.000 140.000
Zweden

…………….
180.000 135.009
Polen

………………
530.000
494.854
Italië

……………….
200.000 422.000
Spanje ……………….
…5.000
260.000
Rusland

…………….
950.000
458.375
Andere landen ……….
300.000
348.000

Totaal in Europa.. 7.605.000 7.077.791

Uit bovenstaande gegevens blijkt, dat ‘de toename voor-
namelijk verwacht woedt in Rusland, terwijl ook de cijfers
voor Tsjechoslowa.kije en Duitschland op eens vermeerde-
ring ‘duiden, welke toename voor Duitschiancl eenigszins
eens verrassing is. Het weder in Europa was geclitrende •de laatste maanden
over het algemeen zeer gunstig voor den te velde staanclen
oogst zoodat de vroegere achterstand ‘geheel ingehaald is.
In En gel an cl verlaagden Raffinacleurs hunne prijzen
deze week met 6 d.
De Zichtbare Voorraden zijn volgens C. Czarnikow:

Duitschland 1 Sept . ……..
Tsjechoslowakije 1 Sept…..
Ftankrijk 1 Sept………..
Nederland 1 Sept…………
België 1 Sept……………
Engeland 1 Sept………….

Europa..
V.S. Atlant. havens 30 Sept…
Cuba alle havens 26 Sept….

Totaal

Op J a.v a was cie markt ougeaniineerd en werd disponi-
bele witte suiker herverkoc’ht tot
f
9 en
f
9, terwijl de
V.I.S.P.. nog wat restant Muscovados verkocht tot
f
8.
Het rendement an 148 fabrieken bedroeg op 15 Septem-
ber ruim 12 pCt. meer dan op dat tijdstip in 1924 en
zal
dit jaar de ‘hoogste cijfers toonen, die ooit op Java be-
reikt werden.
H i e r t e 1 a n d e brokkelden
i
prijzen ‘aanvankelijk wat.
af
in sympathie met Anierika, en itoen aldaar een herstel
intrad, openbaarde izich hier ruime icooplust, ‘nelke tot eene
vaste stemming aanleiding gaf. Dicht’s raming was van wei-
n.ig invloed op onze markt, welke kalm sloot op
dO vol-
gende n’oteeringen:

December ……………….
f
16
5
/s
Mei……………………..17
Augustus …………………17%

De omzet bedroeg deze week 4000 tous.

1925

1924

1923
Tons

Tons

Tons
52.000

70.000 264.000
76.000

18.000 ‘ 31.000
70.000

52.000

75.000
83.006

36.000

27.000
35.000

14.000

24.000
321.000 215.000 340.000

637.000 40.5.000 761.000
135.000

71.000 103.000
639.000 273.000 285.000

1.411.000 749.000 1.149.000

7 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

NOTEERINGEN.

Amster-
Londee
–
New York
960
White Java’s
t

Cuba’s
Data
dam per
Oct.jDec.
Tates
f.o.b. per
1

96
1
c.i.f.
Centri-
Cubes
No. 1
Ocf.jNov.
Oct.jNov.
fugals

kristalsuiker
6
11
.

Sh. Sh.
$
ets.
basis 99°
5 Oct. ’25

f
16
13
/
32/9

1217 K
1016k
3,93
28Sept.’25

16
13
/
33/3

13/11/
2

10/10k
4,08
5 Oct. ’24

24
43/6

20/73
22/_
6,03
5

,,

’23

28°!
16

‘
60/9

251_
32/_
7,85
ruwsuiker
basis 88°
4 Juli
’14

f
1113/35
181-I

– –
3,26
basis 990
1)
Het verschil tusschen ruwsuiker 88
0
en
f
14131121
krist.suil’. 99° is aan
te nemen opf3 p. 100 KO.

KATOEN.
Noteering
voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands.)

2
Oct.
1925
25Sept.
1925
1

18Sept.
1925
3
Oct.
1924
2
Oct.
1923

New York voor
Middling
.
…
23,15e
23,90e 24,54e 26,15e
29,—. c
New Orleans
voor Middling
22,48 c
23,20e
23,86 c
25,— c
28,15 c
Liverpool voor
Middling
. –
12,72 d 12,91 d 13,57 d
15,23 d
17,27d*)
5)
Voor
iui1y middling ouden Standaard.

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen).

–

1
Aug.’25
Overeenkomstige periode
tot

25Sept.’25

1924

1923

Ontvangsten
Gulf-Havens.
–
.Atlant.Havens
1494
1172,5
‘

1171

Uitvoer naar Gr. Brittannië
187
266
242
‘t Vasteland etc.
596 453
451
,,

Japan

.. …
54
32 36

Voorraden.
(In duizendtallen balen).

Overeenkomstig tijdstip
25Sept.’25

1924

1923

Amerik. havens
.. .. …

763

506

487
Binnenland . …. .. .

858

532

574
New York …………….34

47

13
New Orleans …………

256

100

69
Liverpool …………….138-

110

66

Marktbericlit van cle Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.d. 30 September 1925.
Het Conditie-rapport, waarvan wij in ons vorig herieht
melding maakten, gaf een grooteren oogst aan dan men ver
–
wachtte, waardoor prijzen van Amerikaansche katoen daal-
den. In sommige kringen wordt openlijk de vensch uitge-
drukt om ,veer tot cle maandelijksohe rapporten terug te
keeren ten einde herhaa.ldelijke storingen van de markt te
voorkocen. Verkoopen in Liverpool bedroegen de vorige
week circa 43.000 balen, waar-van ruim een derde Amen-
kaansche en de rest andere katoen. Prijzen daalden giste-
ren nog verder en Mid-Amenican noteerde vandaag 74 pun-
ten lager dan een week geleden, hoewel -de -basis voor de
gdede ,,grades’ vester wordt. Ook Egyptische soorten zijIl
vat f-lau-wer. De laatste berichten over den oogst luiden
guiistig en schattingen worden hooger.
Prijzen van Amorikaansche ga ens zijn de laatste week
wat vaster geworden en spinïuers traclaten hun marges te
verbeteren. Hoewel er nog een behoorlijke -vraag is voor de meeste soorten, rapporteereli spinners van grovere en medio
nummers, zoowel Male als Rin-gtwist, weinig zaken, ter-
wijl de geboden prijzen -over het algemeen vel beneden -de
daling van het ruwe materiaal zijn. Er zijai dan ook slechts
weinig zaken tot stand gekomen, hoewel wij wel vernemen,
dat er eiahele flinke contracten zijn afgesloten in 44/46er
dhootie inslaggaren tegen prijzen meer dan een kwart
pence lager clan de uiterste lim-ites van sommige fabrikan-
ten, -waaruit wel blijkt, dat er nog wel verkoopers om orders
verlegen zijn. In getwijnde •garens gaat iets om voor het
binaeulan,d. Egyîptise.be
spinners berichten over het alge-
meen eeu rusti-gen tijd. Hier en daar rapporteeren enkele
doubleurs een betere vraag, doch verkoopen zijn niet. groot
en bestaan voorua.inelijk uit mindere kwaliteiten voor ex-
port en po-plin garens voor het binnenland.

In de doekmi,.rkt zijn prijzen Vrij vast, -doch elke daling
van katoenprijzen -wordt door oa’erzeesche koopers meer
dan ver-diseotteerd, hetwelk dilcw’ijls zaken onmogelijk
maakt. Desondanks is de tôon echter over het algemeen hoopvol. Er zijn van diverse markten verschillende aan-
vragen, doch zaken van beteekenis zijn niet tot stand .g-
komen. Het kalm -door blijven koopeii, waarvan wij in ons
vorig, bericht melding maak-ten, is, naar wij vermoedeii, een
gevolg van deze optimistische stemming, hoewel di-t nog niet
dusdanige afmetingen aanneemt, dat men vaw een algeheele
verandering van den markttoestand kan spreken. De lichtere
soorten, speciaal van Egyptische garens gemaakt, hebben
het meest geprofiteerd en versebillende fabrikanten hebben
hun positie aanmerkelijk verbeterd.

23 Sept. 30 Sept. Oost. koersen. 22Sept.29 Sept.
Liverpoolnoteeringen.

T.T.op Br.Indië 1/6

116
F.G.F. Sakellaridis 28,80 28,00 T.T.
op
Hongkong 215k 2/47/
8

G.F. No.
1 Oomra 10,15 9,60 T.T.op Shanghai 3/23, 3123(.

KOFFIE.

–

–
Ook oven cle ageloopen week valt niet veel bijzonders
te -berichten. In Brazilië -bleven cle prijrI voor Santo,s
koffie vrijwel onveranderd, terwijl die voor Rio koffie we-
der opliepen en aan de termijnmarkten datberdei,i de notee-‘
ringen met kleine verschillen op en necler, om tenslotte
wat op te loopen en te komen op circa t 1Y
2
et. hooger
dan
–
die, waarop het over-zicht va-n de vorige week- werd
afgesloten. De onzekerheid omtrent den -stand Van den
bloei van den 1 926/27er Brnziehoogst houdt nog steeds aan
en is oorzaak van de .weifelende stemming, -die aan cie voor-
naamste–markten voor liet artikel heerscht. Dat de bloei
door ide droogte in liet begin -van September vertraagd was,
wist men reeds algemeen, doch dat het, zooals mc blijkt,
waarsehijn-lijk tot in den loop van October duren zal alvo-
rens eenigszins betrouwbare berichten omtrent de voor-
uitzichten zullen kunuen worden tegemoetgézien, was niet
vrwaeht. Wat den loopeaclen oogst betreft, zoo werden in
den laatsten tijd herhaaldelijk berichten ontvangen, vel-
gens welke de vroegere ramingen van de Santos-opbrengst
iets moeten iworden -verlaagd en cijfers van S t S MillioC4. halen gelden thans bij velen, als waarschijnlijk.
De wisselkoers – is in de laatste dagen in Brazilië nog
verder -gestegen en -de koers op Londen, -clie verleden week
nog 73
I64
i
d. genoteerd -stond, is thans reeds gekomen op 7%.
Het Permanente Coiuitd tot Verdediging van cle Koffie in Sao Pau-lo, dat cle dagelijksche aanvoeren in de haven
van San.tos -sedert :11 September gelimiteerd had op 40.000
balen per dag, heeft sinds 30 September het ma.ximurn der
aanvoeren wederom verlaagcl op 30.000 balen. De oorzaak
hiervan is ‘hoogstwaarschijnlijk te- zoeken in het feit, -d-at
de -voorraad in die haven -sedert de verh-oogiLg op 40.000
balen vermeerderd was met circa 150.000 balen en alge-
meen wordt verwacht, -dat bij vermindering van den voor-
raad de -kraan wederom wat wijder zal worden opengezet cii
het maximum -weder zal worden verhoogd. – –
Uit de op 1 dezer verschenen Statistiek van de Firma
G. Duuri.ng & Zoon blijkt, dat in de maand September de
afleveringen in Europa en in Noord-Amerika eindelijk we-
der eens groot zijn gew’eest, nl. 1.928.000 -balen tegen
1.533.000 balen in dezelfde nianncl van -verleden jaar. Hier-
mede is -het totale cijfer der afleveringen iii Europa en in
Noord-Amerika gedurende de eerste negen maanden van
het jaar gekomen op 13.850.000 balen, zijnde nog altijd
1.351.000 -balen min-der -dan in de overeenko’nieozde maan-
d-en van 1924, toen -cle afleveringen 15.201.000 balen beclrch-
gen. Daar cle aanvoeren in September in Europa en in
Noord-Amerika ook zeer belangrijk zijn geeireest, ml.
1.719.000 balen (verleden jaar ivaren het 1.202.000 balen)
w’as de voorraad op cle hoofdmar-kten aldaar, -ciie op 1 Sep-
tember 2.461.000 balen bedroeg, op 1 O,tober slechts ge-
daald op 2.252.000 balen.
De totale zichtbare werel-clvoo-rrnacl bedioeg:

–
op 1 October 1925 ……….5.230.000 balen
1 September 1925 ……..5.237.000
1. October 1924 ……….5.727.000
In kost en vracht op aflactin-g van Brazilië waren de
zaken ook (leze week i,-iet groot. :De prijzen van goed be-
schreven Supenior Santos oj) pro-mpte verseheping zijn thans
ongeveer 103/- t 105/- per ewt., en van dito Prime onge-
veer 106/- t- 108/-, terwijl zij van Rio type New-York 7
met beschrijving, prompte verschepi-ng, bedragen 88/9 t 89/6
en voor latere verscheping 86/- t 88/6, naar gelang van den
verschepingstermijn. –
In Robusta op af lading ging het een en ander om. Op
liet oogenblik zijn cle aanbiedingen
Palembang Robusta, October verscheping 48,q cent.

Oct./Nov.

48
Bengkoelen

,, – Oct./Nov.

,,

49

892

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

7
October
1925

terwijl in de tweede hand oogever 3- cent lager te koop
is en Palembang Robuzta Jan/Maart verscheping gedaan
is tot 453- et. en .th/cns op 46 ot. wordt gehouden, alles
per
Y
2
KG., cii, uitgeleverd gewidht, netto contant.
Van loco onctergingen de prijzen geen verandering, doch
de afzet bleef beperkt. De officieele noteeringen, die te lang
onveranderd waren gelaten, werden lieden gebracht voor
Stiperior Santos op 70 ct. en voor Robusta op 61 ct. per
KG.
• De noteeringen aan cle Rotterdamsche termijnmarkt wa-ren aan de ochtend-call als volgt:

Santos-contract

Gemengd Contract
basis Good

11

basis Santos Good

Dec.
Mrt.
Mei

Sept.
Dec.
Mrt.
Mei
I
Sept.

6 Oct. 55
493,
4518
5(
47i
459%
435/
s

29 Sept.541!
8

493.
463/
t

44y,
51y,
47
44/
421,

22

55
/8
508/
8

48
44/0
53
48(
46
43

15

,,

5 5y
4

50′
47k’
44%
51
i
8K
45
425/
8

De slotnoteeringen
te New York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis
Rio No. 7) waren:

Dec.

I
Mrt.

I
Mei
I

Sept.

5

Oct.

……
$
17,80
$

16,17
$
15,30
$
14,02″

28

Sept.

……
,,

17,95
,,

16,20
15,20
14,_
,,

18,25
..
16,55 15,63
21

,……..
14

,.

……
.,,

18,18
,.

16,65
,,

15,65

Rotterdam, 6 October 1925.

(Mededeelilig van de Vereeniging voor den Goederèuhandél
te Rotterdam.)
Noteeringen en voorraden in Brazilië.

Data
te Rio
te Santos
Wisselkoers
te Rio
op Londen
Voorraad
Prijs

1
Voorraad
1

Prijs
(In Balen)
1
No.71)
1
(In Balen)
t
No.4′)

5

Oct. 1925
130.000
26.550
1.406.000

26.500
731
–

28 Sept. 1925
290.000
26.225
1.374.000

29.000
7 31
I64
21

,,

1925
233.000
1
28.250
1.285.000

30.000
629
132

–
6

Oct. 1924
286.000
33.100 1.760.000

38.000
6′
132

Outvaugsten uit het binnenland van Brazilië in Balen.

te Rio

te Santos
Data
Afgeloopen

Sedert Afgeloopen

Sederi
week

1Juli

week

1Juli

3 Oct. 1925..

116.000 1.423.000
1
203.000 2.482.000
4

,,

1924…..

99.000

1.387.000

305.000

2.597.000
2)
In Reis.
2)
Niet genoteerd.

Statistiek der firma G. Duuring & Zoon.

Zichtbare voorraad op 1 October in duizenden balen.

1925
Voorraad in Europa.. 1.536
Stoomend J’Braziiië ..

707
n. Europa Oost-Indië.

124

2.367 2.255 2.481 3.007 2.564

716

739

926

861

1.341

553

598

757

321

497

3.636 3.592 4.164 4.189 4.402

249

333

693

1.774

1.611

1.327

1.782

937 2.511

2.944

18

20

26

7

34

Totaal …..*5.230 *5.727

5.820

8.481

8.991
Op 1 September …..*5.237
*5.287
5.852 8.801 9.063

Op 1 Juli ……….*5.085
*5.071

5.340

8.639

8.700

Niet inbegrepen de binneul (1 Juli 1924 4.592.000 bal’n
*

. ! 1 Juli 1925 1.786.000

voorraden in Sao Paulo.

1 Sept.1925 1.892.000

THEE.
De zeer vaste steniming op de fiheemarkt in cie. voorlaat-
ste week kon in ‘de afgeloopen week niet gehandhaafd blij
ven. Wel bleef er in Londen goede vraag bestaan voor de betere kwaliteiten, die da.n ook vast in prijs bleven. Toch
moesten miclidensoorten en ordinaire theeëu
Y
4
tot d.
in prijs laten vallen. Het gemiddelde prijsniveau voor
Britsch-Indischethee daalde dan ook ongeveer
4
d., waar-
tegenover de middenprijs voor Ceylonthee
Y
2
d. kou ver-
beteren.

Op de theemarkt in Amsterdam ging weinig om en men
is daar in afwachting van de veiling van 8 cieser. Entus-
schen is de voorraad in entrepot, zich bevindende in de
tweede hand, in September van 31.500 kn. teruggeloopen
tot 26.1:12 kn. op tilt, dier maand.
De aanvoeren in September bij het Thee Etablissement
bedroegen 12.206 kn .w aartegenover afleveringen stonden
ten bedrage van 20.320 kn., zoodat de voorraad in entre-
pot, die op uit. Augustus 53.796 kn. bedroeg, terugliep tot
45.682 kn. op uit. September.
De afgenomen voorraad van den handel geeft aanleiding
oni te verwachten, dat zich van die zijde een goede vraag
zal ontwikkelen op de veiling van 8 dezer.
De oogstberichten van Java zijn nog zeer tegenvallend,
als gevolg van de groote droogte, (lie zich blijkbaar ook in
September nog heeft gehan dhaafd.
Amsterdam, 5 October.

COPRA.
Gedurende de ageloopen week kwam er jn cle prijzn wei-
Ilig verandering.
Consumenten toonden minder belangstelling, dooh daar-
tegenover was het aanbod van importeurs weder kleiner.
Amerika neemt vrijwel alle Cebu Copra’ uit de markt.
De .slotnoteeringen zijn:
Nederl.-Ind. f.m.s. stoomend ……….6. 36,_
October afscheep .. » 35
November

,,

. . , 353%

5 October 1925.

KAPOK.

tOpgave van de Makelaars Gebrs. van der Vies, Amsterdam.)

Kapokstatistiek op 30 September 1925.

Voorr.

Aanv.

Verk.
Voorr.
1 Jan.

tot

tot
op
Importeurs:

1925

30Sept.

30Sept. 30Sept.
(in pakken).
H. G. Th. Crone………
–

4641

4401
180
Van Eerhen & Co ……..-

1796

1688
108
N.V. Ha’idel en Cultuur Mij.
v/h. Smidt
&
Amesz q.q.
Edgar

&

Co’s

Handel
Mij.

Soerabaja

……..
141
5272
5361
52
Haud.Verg.v/h.Reiss&Co
–
1587
1587
–
Int. Hand. & Cred.Mij. IHEC
–
1608
1608
–
Jacobson v. d. Berg & Co…
–

6112
6112
–
Koning, Teves & Co …….
–
891
891
–
Landb. Mij. ,,Geboegan”…
–
206 206
–
Maintz’Productenhandel..
84
5446
5322 208
A. Merens

…………..
–
447
447
–
Mirandoile,Voüte & Co…
121
13651
13674
98
Tiedeman & van Kerchem.
–
3258
3258
–
Weise &Co …………..
279
3723 3463 539
Order

………………
1378
7477
8855
–

2003 56115 56933
1185

METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen:

–
Data
Koper
Stan-
daard

Koper
Electro-
lytisch
Tin
Lood
Zink

5 Oct.

1925..
61.15/_
67.2/6
268.17/6 39.10/_
39.5/_
28Sept. 1925..
61.216
67.51_
264.1216
39.7/_
38.5/-
21

1925..
62._/_
68.51_ 262.216
40.51-
37.1216
14

1925..
62.10/_
68.10/. 258._/_
38.716
37.2/6
6 Oct. 1924..
62.2/6
66.51_
242.2/6
33.1716°
33._/_
20 Juli 1914..
61.-/-
145.15/-
19.-1_
21.10/_

VERKEERSWEZEN.

RIJNVAART.
Week van 27 September t/m. 3 October 1925.
De aanvoeren van zeezijde bleven zeer matig; beschikbare
Rijnruimte voortdurend meer clan voldoende dispon ibel.
Ertsvraohten bedroegen in doorsnede
f
0,30 en
f
0,40
maximum met resp.
1
/4
en 3 lostijd.
Naar de Bovenrijnstations w-erd gemiddeld
f
0,80 en

f
0,90 per last met verkorten lostijd betaald.
Sleeploon varieerde tussclien
f
0,35 en
f
0,50 tarief.
De waterstand, hoewel vallend, bleef gunstig.
In de Ruhrhiaveus werden de verladingen levendliger, en
wordt algemeen aangenomen dat in de naaste toekomst de
vraohteu zich aldaar op een looger niveau zullen gaan be.
wegen.

1924
1923 1922
1921

1.342 1.532
2.329
1.748
860 928
665
785
53
21
13 31

Voorraad Ver. Staten
Stoomend ‘
naar

Brazilië
Ver.StatenJ

–

Voorraad in Rio
Santos.