■ Wouter Hogervorst (Ministerie van Financiën)
De afgelopen jaren trekt de Nederlandse economie sterk aan, en dit jaar verwacht het CPB een bbp-groei van meer dan drie procent. De groei is met name toe te schrijven aan zowel de binnenlandse bestedingen – consumptie en investeringen – als de uitvoer. Om te laten zien welke sectoren het sterkst groeien, en welke sectoren het meest krompen in de jaren daarvoor, toont de figuur hoe de toegevoegde waarde zich in alle Nederlandse sectoren heeft ontwikkeld sinds 2008.
Er is geen concreet omslagpunt geweest in de crisis, maar het bbp begon op jaarbasis weer te groeien in 2014. De figuur maakt daarom onderscheid tussen de periodes 2008–2013 en 2014–2016.
Het conjunctuurpatroon wijkt in de meeste sectoren af van het bbp als geheel. Sommige sectoren groeiden in beide periodes, bijvoorbeeld de landbouw en de ICT. Voor de financiële sector, en nijverheid & energie geldt het omgekeerde: zowel tijdens de crisis als tijdens de herstelperiode daalde daar de toegevoegde waarde. Dat suggereert dat er, naast de binnenlandse conjunctuur, andere factoren zijn die een belangrijke invloed hebben op de economische ontwikkeling van deze sectoren. Mogelijke verklaringen zijn bijvoorbeeld technologische veranderingen of veranderingen in de vraag vanuit het buitenland.
Ook laat de grafiek zien dat de conjunctuurgevoeligheid per sector sterk verschilt. De bouwnijverheid is verreweg het meest conjunctuurgevoelig. In de jaren 2008–2013 kromp de toegevoegde waarde daar met 25 procent, en in de drie jaar daarna was er een groei van meer dan 20 procent. Andere sectoren kennen een relatief stabieler patroon van groei en krimp.
Het groeipatroon van de publieke sector wijkt af van de marktsectoren. De sector overheid en zorg, inclusief onderwijs, groeide juist in de jaren 2008–2013. Op basis van onderliggende cijfers blijkt dat met name de zorgsector relatief sterke groeide. Nu er de afgelopen jaren bij veel sectoren groei te zien is, is de groei van de toegevoegde waarde van de sector overheid en zorg slechts beperkt.
