ESB Boeken
Boeken
H
dankzij het lezen van de eerste hoofdet boek Economen kunnen
stukken van dit boek interesseert voor
niet rekenen bevat twee geeconomie, heeft al een enorme keuze
relateerde doelstellingen.
en dit boek draagt hieraan niet echt
Allereerst wil dit boek het nut van de
een steentje bij. Sterker nog, de meeseconomische wetenschap bevestigen
te voorbeelden die in het boek woren aangeven dat deze wetenschap juist
den aangedragen zijn helemaal niet zo
belangrijk is ten tijde van de huidige
recent. Wat dat betreft zien veel critici
Grote Recessie. De tweede doelstelalleen maar hun gedachten bevestigd,
ling is om buitenstaanders vertrouwd
namelijk dat academische economen
te maken met de essentie van de ecozich nauwelijks aanpassen aan de renomische wetenschap. In zijn eerste
aliteit. Beter had dit boek een aantal
doel slaagt het boek met verve, in het
voorbeelden uit de recente economitweede minder.
sche literatuur kunnen gebruiken om
Ten aanzien van de eerste doelstelAuteur  Ed Westerhout
te laten zien waarin de economische
ling probeert het boek goed te praten
Titel  Economen kunnen niet rekenen
wetenschap succesvol is geweest en
dat veel economen deze recessie niet
Uitgever  Amsterdam University Press
waar we moeten toegeven minder
hadden zien aankomen en dat ze tesuccesvol te zijn. Ik beperk me hier tot
gelijkertijd tot op de dag van vandaag
het hoofdstuk over de arbeidseconogeen eenduidig antwoord hebben op
Aico van vuuren
mie, waar ik zelf het meeste expertise
hoe deze recessie aan te pakken. Wat
Universiteit hoofddocent aan de Vrije
in heb, maar ik ben ervan overtuigd
dat betreft is de titel uitermate provoUniversiteit Amsterdam
dat dit ook voor de andere hoofdstukcerend omdat het boek feitelijk het
ken geldt. Hier komt het boek niet
tegendeel van het in de titel gestelde
verder dan de standaardopmerkingen
probeert te bewijzen. Om dit ten tijde
van de huidige recessie te doen is overigens niet een verwoede dat die arbeidsmarkt nooit in evenwicht kan zijn en dat er alpoging om onszelf te verdedigen maar een uiterst briljant tijd een zekere mate van werkloosheid zal blijven bestaan. Het
idee. In tegenstelling tot wat wellicht veel mensen buiten onze gaat hierbij voorbij aan alle successen die de afgelopen decenwetenschap denken, hebben we als economen juist op dit mo- nia bereikt zijn op zowel het theoretische als empirische vlak.
ment alle reden om ons eens flink op de borst te kloppen. Met name noem ik hier het feit dat we nu weten dat actief
Immers, in tegenstelling tot veel andere gedragswetenschap- arbeidsmarktbeleid om langdurig werklozen aan het werk te
pen gaan wij uit van gedragsaxioma’s met als belangrijkste helpen op zijn zachtst gezegd niet kosteneffectief is. Daarende individuele rationaliteit. Deze veronderstelling betekent tegen zijn maatregelen gebaseerd op financiële prikkels, zoals
onder andere dat individuen (ongewenst) kunnen reageren sancties in werkloosheidsuitkeringen, uiterst effectief. Het was
op financiële prikkels. Als de afgelopen jaren van financiële eenvoudig geweest om de kracht van onze wetenschap te laten
crisis ons iets geleerd heeft, dan is het dat die individuele ra- zien door deze voorbeelden in het boek aan te halen. Hierbij
tionaliteit belangrijk is geweest, met name in de financiële had de auteur ook gebruik kunnen maken van de enorme voorsector waar het behalen van een bonus belangrijker geacht uitgang die is gemaakt in de manier waarop econometristen
werd dan het bedrijfsresultaat. De vaak gehoorde kritiek dat gebruikmaken van natuurlijke experimenten. Het is dan ook
economen alleen achterhaalde dogma’s aanhangen is daarom vreemd dat de auteur stelt dat experimenten in de economie
onjuist. Het boek behandelt ook andere redenen waarom de niet mogelijk zijn.
economische wetenschap geen blaam treft voor het ontstaan Concluderend: dit boek geeft een aardig idee, maar tegelijkervan de huidige recessie. Met name wijst de auteur erop dat de tijd is het ook een gemiste kans. Een sceptische socioloog of
economische wetenschap eigenlijk veel te lastig is om dingen natuurkundige zal niet ineens anders over ons vakgebied gaan
te kunnen voorspellen en dat de verschillen in theoretische in- denken na bestudering van dit boek. Wel is het verhelderend
zichten vaak door de media worden opgeblazen. Tot slot stelt voor een ieder die al wat van economie weet, en verder zijn
de auteur dat economen wel degelijk al voor het uitbreken van een aantal voorbeelden pakkend voor vooral de Nederlandse
de crisis hebben gewezen op het feit dat een hoge groei vaak economie.
hand in hand dient te gaan met een hoge mate van risico.
De tweede doelstelling is om buitenstaanders vertrouwd te
maken met de essentie van de economische wetenschap. Dit
is een minder sterke zet geweest. Iemand die zich al dan niet
416
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
Jaargang 99 (4688) 27 juni 2014