DEZE WEEK
-T inanciele markten
Beurzen no
de coup
Valuta’s en rente
Op de valutamarkt reageerde de
Amerikaanse dollar op de staatsgreep in de Sovjetunie met een
sprong van acht cent tot/ 2,05 ondanks omvangrijke interventies van
de centrale banken om de stijging af
te remmen. Alleen De Nederlandsche Bank zou al voor/ 75 miljoen
hebben gei’ntervenieerd. De dagen
daarna zakte de koers met een dubbeltje terug om zich weer vooral te
gaan richten op economisch nieuws
en rente-impulsen. Wel wordt de dollarkoers tussentijds mede beinvloed
door haar rol als vluchthaven wanneer ergens in de wereld onrust de
kop opsteekt. De Duitse mark heeft
daar dan dikwijls onder te lijden,
hetgeen binnen het EMS enige ruimte geeft aan de zwakkere valuta. De
prijzen van de edele metalen leefden
na de coup slechts even op. Inmiddels staan zij echter weer onder
druk. Zo is de goudprijs al weer beland op een niveau dat lager ligt dan
direct voor de putsch. Edele metalen
hebben hun rol als vluchthaven in
bange tijden verloren, zo blijkt de
laatste tijd steeds vaker. Overigens
speelt het hoge niveau van de korte
rente, die het aanhouden van goud
onaantrekkelijk maakt, hierin een
duidelijke rol. Daarnaast speelt bij
de ontwikkelingen in de Sovjetunie
de vrees dat men een beroep op de
goudvoorraad zal doen om het tekort aan deviezen op te vangen. De
eerste reactie van de rentemarkten
op de coup in Moskou was een stijging van de tarieven. Al snel werd
deze echter weer teniet gedaan.
Hierdoor kon de staat, die de afgifte
van de net aangekondigde 8,75%
tenderlening in eerste instantie uitstelde, alsnog een alleszins bevredigend bedrag van/ 6,75 miljard binnenhalen.
Inmiddels heeft de centrale bank van
Belgie haar monetaire beleid licht
versoepeld, hetgeen tot uiting kwam
in een verlaging van de rente voor
de liquiditeitssteun aan de banksector van gemiddeld 9% tot 8,9%. Ook
in Spanje heeft men de rente weer
897
1
ECONOMIE
Beurskoersen
japan zwak
1991
1991
hoogste
laagste
koers
koers
VS (Dow Jones)
3.055
Engeland (FT-100)
2.646
1.713
203
Duitsland (DAX)
Nederland (CBS)
Japan (Nikkei)
Australia (All Ord)
27.147
1.591
wat verlaagd. Deze rente-ontwikkeling staat haaks op die in Zwitserland waar de banken de rente juist
hebben opgetrokken
Internationale beurzen
2.470
2.055
1.323
162
21.457
1.205
Koers
per
16/8
Koers
2.968
2.621
3.044
2.646
1.653
200
1.651
199
22.336
1.540
22.814
1.567
per
30/8
kopen, de industriele produktie en
de kredietverlening door het bank-
wezen deden de index verder oplopen tot boven de 2.650.
Het beeld in Londen overziend vragen veel analisten zich toch af hoe
groot de ruimte voor een verdere stij-
Nieuwe records
ging is bij een huidige gemiddelde
De financiele markten moesten op
de rode maandag van de coup in
Moskou soms veel terrein prijsgeven. Hoe dichter bij de Sovjetunie,
des te scherper de koersdalingen, zo
leek het. Het was moeilijk te overzien welke de financieel-economische gevolgen van de staatsgreep
zouden zijn. Minder handel met de
Sovjetunie, lagere koersen voor de
Europese valuta en een stijgende
rentestand leken in ieder geval te
verwachten. Bovendien werd de
hier en daar heersende vrees voor
koers/winstverhouding van 17. Het
kan het positieve sentiment vooralsnog echter niet drukken.
een dubbel-dip in de Amerikaanse
economie aangewakkerd. Ten slotte
beschikte men over de ervaring opgedaan bij vorige scherpe koersdalingen dat een plotselinge koersval, ongeacht de oorzaak, in ieder geval in
Europa gedurende een aantal weken
of zelfs maanden zijn sporen nalaat.
De aandelenmarkten in Duitsland en
vooral Japan, die het ook voor de
putsch al minder deden, moesten op
rode maandag fors terrein prijsgeven
met respectievelijk 10% en 6%. Wall
Street en Londen, die er beide in de
jacht op nieuwe hoogtepunten aanmerkelijk beter bij lagen, konden de
schade beperkt houden tot respectievelijk 2,4% en 3,1%. Na het mislukken van de coup verlegde de aandacht zich weer snel naar het
economische nieuws. Enkele goede
berichten uit de VS en Engeland vielen aldus in goede aarde.
Optimisme in Londen
Slechte bedrijfsresultaten kon de
Britse beurs er niet van weerhouden
een nieuw hoogtepunt te registreren. Positievere geluiden van de
werkgeversorganisatie CBI en meevallende cijfers over de ontwikkeling in juli van de detailhandelsver-
Dow Jones
In de VS moest de Dow Jones op
rode maandag een verlies van zeventig punten incasseren. Na een
bescheiden herstel op dinsdag noteerde de index op woensdag echter met een winst van 88 punten de
op vijf na grootste stijging op een
dag. De stijging van de orders voor
duurzame gebruiksgoederen in juli
met 10,7% imponeerde de markt.
Een dergelijke stijging was in twin-
tig jaar niet voorgekomen en stond
De Japanse beurs heeft zijn draai
nog steeds niet gevonden. Het
nieuws rond de beursschandalen
blijft de gemoederen bezighouden.
Daarnaast berichtten Matshushita en
Sony dat de halfjaarwinst flink lager
is uitgekomen. De Nikkei-index zakte tot een nieuw dieptepunt van
21.457. In tegenstelling tot veel andere beurzen wist de beurs van Tokio
zich na het mislukken van de putsch
in Moskou zich slechts matig te herstellen. De zwakte van de beurs
komt voor de banken erg ongelegen, omdat hun vermogenspositie
wordt aangetast door de waardedaling van hun enorme effectenporte-
feuilles. Daar de solvabiliteit van Japanse banken slechts weinig boven
de BIS-norm van 8,5% ligt kan iedere daling van belang zijn. Een daling
van de Nikkei-aandelenindex met
1.000 punten verlaagt de solvabiliteit
van een gemiddelde Japanse Bank
in de City met 0,25%. Ter illustratie,
op ‘red monday’ daalde de Nikkei-index met 1.358 punten.
Beursplein 5
De Amsterdamse aandelenmarkt herstelde zich snel van de klap als gevolg van de putsch in de Sovjetunie,
maar nieuwe hoogtepunten zoals in
Londen en New York zaten er voor
Beursplein 5 niet in. Naast de politie-
ke strubbelingen in Den Haag stonden ook tegenvallers bij het bedrijfs-
in schril contrast met de plus 1,5%
leven een betere performance in de
waar op was gerekend. Voor de
beurs was dit voldoende aanleiding om een nieuwe aanval op het
vorige hoogtepunt te doen. Op het
slot van 3.040 bleek de overschrijding van het oude record slechts
marginaal. De opwaartse druk op
weg. Hoewel voor individuele fondsen zich behoorlijke fluctuates voor-
deden zat er voor de index per saldo
weinig beweging in, en moet geconstateerd worden dat Beursplein 5
niet kon delen in het optimisme dat
sommige andere beurzen kenmerkte.
het koersniveau hield echter aan
en op 29 augustus sloot de Dow Jones op 3.055, dicht bij het hoogste
punt van de dag. Nu was de bijstel-
ling van het bnp over het tweede
kwartaal van plus 0,4 naar min 0,1
de directe aanleiding. De bijstelling betekent dat de economie de
recessie nog niet definitief achter
zich heeft gelaten zoals aanvankelijk verondersteld. De obligatiemarkt reageerde positief hetgeen
zijn uitwerking op de aandelenmarkt niet miste. Overigens kan
net als in het VK het koersniveau
niet laag genoemd worden. De gemiddelde koers/winstverhouding
bedraagt 19, terwijl op basis van
het voor volgend jaar verwachte
winstherstel altijd nog gemiddeld
16 maal de winst wordt betaald.
Deze bijdrage is ontleend aan de tweewekelijkse publikatie Beleggen met Van Lanschot.