Hogere buffers van banken kunnen beschermen tegen een ­bankencrisis, maar ook de kredietverlening duurder maken. Wat is vanuit maatschappelijk oogpunt een wenselijke minimale ­kapitaaleis voor Europese banken, gegeven de kosten en baten van buffers?

Een toename van niet-presterende leningen en uitstel van betalingen maakt banken kwetsbaar. Een sterke toename is vooral te zien bij Franse, Italiaanse en Spaanse banken, maar ook de drie grote Nederlandse banken vallen op. Statistiek van Beau Soederhuizen en Rutger Teulings (CPB).

Vanwege de chronisch lage rente kunnen beleggers op zoek gaan naar rendement door meer risico te nemen. In hoeverre vindt zo’n search for yield plaats onder Nederlandse financiële instellingen? En welke risico’s kan dit met zich meebrengen voor de financiële en macro-economische stabiliteit?

Verliezen van banken op bedrijfskredieten door de coronacrisis blijven waarschijnlijk beperkt. De blootstelling van banken aan de kwetsbare sectoren is gering. De blootstelling van banken aan sectoren die relatief weinig worden geraakt door de coronacrisis is juist groot.

Als we kijken naar private risicodeling in het eurogebied via buitenlandse directe investeringen (FDI), aandelen en obligaties zien we dat Europese landen met elkaar verweven zijn: Nederland investeert veel in Europese landen die zijn getroffen door het coronavirus, en zij ook in Nederland.

De verwevenheid tussen overheden en banken in Europa is ­risicovol en moet worden verminderd. Kersten en Nysten (2019) concluderen dat het haalbaar is om de suggesties van het Bazels Comité voor risicoweging van staatsobligaties op de bankbalansen in te voeren. Deze risico­gewichten maken de bankensector echter nauwelijks veiliger. Het is beter om een maximum vast te stellen wat betreft de blootstelling van banken aan individuele overheden.

Bijna alle banken hebben sinds 2016 hun niet-presterende leningen afgebouwd en/of extra voorzieningen opgebouwd. Bij Griekse banken is de afname beperkt en in sommige gevallen is het aantal probleemleningen zelfs toegenomen.

Sinds de crisis zijn banken beter gekapitaliseerd en buitenlandse overheidsschulden op de balans afgebouwd. Daardoor slaat het afschrijven van de schuld van GIIPS-landen maar beperkt over naar ­banken in andere eurolanden.