Noord-Brabant is de technologie-regio van Nederland bij uitstek, concluderen Pierre-Alex Balland en Ron Boschma in een ESB artikel van 19 september. Hiermee speelt Noord-Brabant een belangrijke rol in Europa, wat perspectief biedt voor het verdienvermogen van Nederland.
Maar juist dit verdienvermogen is ernstig in gevaar door de bezuinigingen in het wetenschappelijk onderzoek. Innovaties en de verdiencapaciteit van ons land komen onder druk te staan wanneer wetenschappelijke projecten niet kunnen worden voortgezet. Een universiteit is immers meer dan een leerfabriek voor studenten; het is een broedplaats voor nieuwe kennis en ontwikkeling.
Voor innovatie zijn alle soorten kennis zijn nodig
Daarbij willen we aan de analyse van Balland en Boschma een belangrijk aspect toevoegen: de kracht van wetenschap zit in het brede spectrum aan nieuwe ideeën en inzichten die worden ontwikkeld en gedeeld. Technische kennis, economische en juridische kennis en de gedrag- en geesteswetenschappen zijn allemaal nodig om innovaties op te kunnen schalen, om bedrijven hun strategie te laten herzien zodat zij op lange termijn competitief blijven en om nieuwe markten te betreden.
Economen en bedrijfskundigen ontwikkelen bijvoorbeeld tools die inzicht bieden in hoe markten functioneren, hoe ondernemerschap gestimuleerd kan worden, en hoe bedrijven schaalvoordelen kunnen benutten om innovaties breed uit te rollen. Juridische en ethische overwegingen zorgen ervoor dat mensenrechten en publieke waarden, zoals de sociale en milieueffecten van innovaties, worden gewaarborgd in het innovatieproces. En de gedragswetenschappen helpen om te begrijpen hoe mensen denken, voelen en handelen. Dat is van belang om innovaties beter af te stemmen op de behoeften van mensen.
Minder honger en betere AI
De combinatie van sociale wetenschappen met technologie en data science (sleuteltechnologie 7) levert op veel gebieden duidelijke resultaten op. Zo heeft het Zero Hunger Lab, gevestigd aan Tilburg University, wetenschappelijke kennis van supply chains ingezet. In samenwerking met de Nederlandse Voedselbanken hebben zij ervoor gezorgd dat 32 procent meer klanten van de voedselbanken konden worden bediend. Dit is hard nodig, aangezien in Nederland 230.000 kinderen bijna dagelijks zonder ontbijt naar school gaan. Onder het motto ‘bytes for bites’ streeft het Zero Hunger Lab ernaar om wereldwijde voedselzekerheid te bevorderen met behulp van data science in combinatie met sociale wetenschappen.
Een ander mooi voorbeeld is het onderzoeksproject AI4POL, over de toekomst van AI-regulering in Europa. Europese landen zijn het er grotendeels over eens dat het gebruik van kunstmatige intelligentie en andere digitale technologieën in overeenstemming moet zijn met mensenrechten, democratie en consumentenbescherming. Binnen dit project ontwikkelen onderzoekers, samen met EU- en nationale toezichthouders, beleidsmakers, consumentenorganisaties, maatschappelijke organisaties en AI-bedrijven, kennis en instrumenten om de uitdagingen en kansen van AI op een verantwoorde manier aan te pakken.
Een derde voorbeeld waarin technologie en gedragswetenschappen samenkomen, is de signalering van desinformatie en extremisme door AI. De Tilburg Algorithm Observatory heeft op basis van miljoenen van interacties met zoekmachines in verschillende Europese landen een netwerk van domeinen kunnen detecteren die informatie rondom de LGBTQ+ minoriteit manipuleren. AI kan ook worden ingezet om de impact van natuurrampen en crises te voorspellen via analyse van satellietbeelden en drone-sensordata, zoals in het onderzoek van Tilburg University en het Data Science Center of Excellence van Defensie.
Kortom
Technische en sociale wetenschappen spelen een onmisbare rol bij de ontwikkeling en maatschappelijke inbedding van innovaties. Het behoud van een sterke, brede kennisbasis zoals die op universiteiten wordt gevoed is cruciaal voor een toekomstbestendig Nederland. De geplande bezuinigingen op wetenschappelijk onderzoek brengen dat ernstig in gevaar.
Auteurs
Categorieën