prof. Seek
Waar het knapt
Er is ten minste een groot verschil
Nu weet iedere fabrikant dat het meetussen het Centraal Planbureau (CPB)
krijgen van zulke percentages voor een
en het Sociaal Cultured Planbureau
nieuw produkt een nieuwe markt maakt.
| (SCP). Het SCP legt voor zijn werk ver- is een werkelijke vondst, want in
Het
antwoording af aan vertegenwoordigers dat geval behoeft de mond-tot-mondf Van de wetenschappelijke bureaus van de reclame slechts een kleine ondersteuning
1 .Jwlitieke partijen. Het CPB is meer en
om het nieuwe blijvend te bevestigen.
lineer een ambtelijke dienst geworden In de markt van idee’en, verwachtingen,
K ten dienste van de beleidsonderbouwing angsten of twijfels is het niet anders.
Van een ministerie. Dat is bekend en
Deze grens (zeg de 10%-grens) moet de
I daarom is het niet erg. Hier liggen twee reden zijn dat in Gallup-polls, die naar
antwoorden op het dilemma hoe men de belangrijkste reden tot zorg vragen,
|rkan leven met cijfers: 6f als wetenschap- de nummers een en twee vaak zo duidejpelijke interpretatie 6f als (politieke) lijk verschillend scoren: milieu (1970),
inflatie (1972), energieprijzen (1974),
beleving.
Fogel en Engerman voerden in Time handelsbalans (1976), ree’el inkomen
• on the Cross de gedachte in dat geschied- (1978), werkgelegenheid (1980).
H kundige ontwikkelingen kwantitatief te
Beziet men nu de prognose over
meten zijn. Hun onderwerp was de sla- de ontwikkeling van de werkloosheid
|:
vijftig gezinnen werden per jaar grens wordt. Daarboven wenst men niet
chts” tien kinderen verkocht. Dus te gaan. Vanuit de optiek van een conI dat viel wel mee. Ongeveer 2% per jaar. juncturele werkloosheid zou te begrijpen
iGaat men echter na hoeveel gezinnen zijn dat deze niet boven een bepaalde
laatste vijf jaren een kind moesten grens mag uitgaan. Immers, wat we conit afstaan, dan komt men op gemiddeld junctureel willen noemen zou dan blijuur. Het werd dus door een ieder ken structured te worden. Maar is alles
beleefd als een vrijwel alledaagse be- structured bepaald, dan is niet zomaar
dreiging. Een zelfde opmerking is te in te zien dat 350.000 werklozen anders
maken over hun stalling dat er in boven- dan in omvang een minder alarmerend
f fenoemde populatie ,,slechts” een af- probleem zou zijn dan 500.000.
ff’itraffmg met de zweep per veertien daToch moet men besluiten dat dit wel
p gen plaatsvond. Nog geen 5% per jaar, zo is, de missers van de cliometristen
| mar minstens een slachtoffer was perFogel en Engerman gedachtig. Bij een
jpmanent onder verzorging van de ge- stijging van de structurele werkloosheid
meenschap.
wordt een punt bereikt waarop vele van
Hetzelfde is te zeggen naar aanleiding onze ontmoetingen bepaald worden
een onderzoek van het Ministerie door een of meer directe ervaringen met
Justitie. In de dichtbevolkte gebie- werklozen. Dat is in onze beleving een
#en is de kans op een poging tot aan- geheel andere zaak dan samen na een
Ifending voor een vrouw ,,slechts” 3% per gedane dagtaak serieus praten over het
Spiar. Indien de zes naaste verwanten afwezige slachtoffer. Ik meen dan ook
het slachtoffer (zusters, dochters, dat ik die huiver in al het voorspellende
moeder, schoonmoeder) daarover on- politieke geschrijf om door de zeg
? geveer een jaar met emotie spreken, is 450.000-grens te gaan best kan begrijpen.
kans om dit voorval uit een direct
Nu is het echter zo dat met heel reaokken ,,tweede” hand te horen hoog listische veronderstellingen over de
nationale groei, de ontwikkeling in de
(10 a 20%).
SB 25-3-1981
wereldhandel en de arbeidskosten best
geloofwaardige modellen zijn te presenteren die binnen tien jaar een miljoen
werklozen voorspellen. Deze modellen
wereldkundig maken is echter niet zinnig, denk ik. Niet dat er iets te verbergen
zou zijn, maar ze vernietigen zich zelf.
Het zijn de blinde modellen van Fogel en
Engerman. Zulke modellen moeten rekening gaan houden met het effect van
de reactie in de samenleving van al die
mensen die gisteravond weer met angst
in het hart zijn thuisgekomen omdat zij
de buur spraken die reeds aan de beurt
was geweest. Kortom, voordat het zover
komt dient men het antwoord van de
samenleving te kennen, zo men dit niet
op straat wil laten uitmaken. Kortom,
het is de hoogste tijd voor een echte
discussie over basisloon, sociale dienstplicht, deeltijdarbeid en emigratie.
Niettemin blijft ik overtuigd dat
Adam Fergusons stelling dat ,,human
change occurs by human action, not by
human design” tot het meest waarschijnlijke scenario leidt. Of, in Donners fraaie
parafrase ,,regeren is niet vooruitzien,
maar afwachten”. Ondertussen, denk ik,
hebben we wel de plicht vooruit te denken, bij voorbeeld door het CPB en het
SCP eens samen aan dit probleem te
zetten.
283