De zorguitgaven stijgen de komende decennia sterk. In de ziekenhuiszorg komt dit vooral door de toenemende medische mogelijkheden; bij de ouderenzorg speelt de demografie een belangrijke rol.
Tot 2040 groeien de uitgaven aan ziekenhuiszorg met gemiddeld 2,9 procent per jaar, en de uitgaven aan de ouderenzorg met gemiddeld 3,2 procent – een stuk sneller dan de verwachte economische groei (figuur).
Het RIVM laat in een interne decompositie van de groei voor het Ministerie van Financiën de onderliggende oorzaken van de toename in zorguitgaven zien voor de ziekenhuis- en ouderenzorg. Voor de ziekenhuiszorg komt het gros van de gemiddelde jaarlijkse groei voor rekening van toenemende medische mogelijkheden. Een bepalende factor hier is dat de Zorgverzekeringswet voorschrijft zorg naar stand van de wetenschap en praktijk aan te bieden waardoor nieuwe behandelmethoden relatief makkelijk het pakket instromen. Als je dit zou vertalen van de zorg naar bijvoorbeeld het onderwijs, dan zou dit betekenen dat er automatisch geld vrijkomt voor iPads wanneer docenten dit effectief achten voor het beter opleiden van de Nederlandse bevolking.
Als we willen voorkomen dat de zorguitgaven op de langere termijn allesoverheersend worden, is het van belang om in de Zorgverzekeringswet explicieter af te wegen welke (nieuwe) behandelingen we willen opnemen in het verzekerde pakket.
Voor de ouderenzorg spelen juist demografische ontwikkelingen een belangrijke rol in de jaarlijkse groei van de uitgaven. Het aantal ouderen neemt de komende jaren sterk toe waardoor ook de zorgvraag stijgt. Technologie en welvaart spelen, in tegenstelling tot bij de ziekenhuiszorg, een veel beperktere rol in de uitgavengroei. De ouderenzorg bestaat voor een groot deel uit relatief betekenisvolle en simpele handelingen.
Het dempen van de zorgvraag lijkt daarmee de meest kansrijke optie om de kosten van de ouderenzorg op de langere termijn te beperken, ook omdat de Nederlandse uitgaven aan ouderenzorg ten opzichte van andere westerse landen nu al relatief hoog zijn. Hogere eigen betalingen kunnen hieraan bijdragen. Zo zou je net als in Ierland de grondslag van eigen betalingen uit kunnen breiden met de overwaarde van het eigen huis. Het is daarbij wel zaak dat de substitutie naar private zorginkoop beperkt blijft en huishoudens het financieel kunnen dragen.
Auteurs
Categorieën