Stille reserve voldoende om personeelstekort onderwijs op te lossen

Het onderwijs kampt met aanzienlijke personeelstekorten, maar tegelijkertijd kent de sector een aanzienlijke stille reserve. Het tekort kan volledig worden opgelost als circa een vijfde van de stille reserve weer voltijds in het onderwijs aan de slag gaat.

Volgens de laatste meting van Centerdata van eind 2023 is er in het primair onderwijs (PO) momenteel landelijk een lerarentekort van 9.800 voltijdbanen (het totaal van openstaande vacatures en verborgen tekorten), 9,7 procent van het totale aantal banen (inclusief openstaande vacatures). In het voortgezet onderwijs (VO) wordt het lerarentekort geschat op 3.800 voltijdbanen (5,8 procent).

Tegelijkertijd is het aantal mensen met een onderwijsbevoegdheid dat niet werkzaam is in het onderwijs aanzienlijk. Volgens registerdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek hebben 109.530 personen tussen 2000–2021 een lesbevoegdheid behaald voor het PO en respectievelijk 73.900 en 32.545 voor het VO en het speciaal onderwijs (SO). Voor eerdere jaren beschikt het CBS niet over registercijfers van onderwijsdiploma’s.

Van de gediplomeerden met een PO-bevoegdheid is eind 2021 19,8 procent buiten de onderwijssector werkzaam, in loondienst of als zelfstandige. In het VO en SO is dit respectievelijk 22,7 en 9,8 procent. Een deel van de individuen met een onderwijsbevoegdheid is niet werkzaam: 7,4 procent in het PO, 10,2 procent in het VO en 7,2 procent in het SO. Deze groep ontvangt een werkloosheids-, bijstands-, ziekte-, of een andere sociale uitkering. Een klein percentage van de personen met een onderwijsbevoegdheid die niet werkzaam zijn in de onderwijssector volgt een opleiding.

De omvang van de stille reserve bedraagt ruim 62.000 personen indien we alle personen met een lesbevoegdheid die werkzaam zijn in een andere sector, niet werkzaam zijn of een opleiding volgen als onderbenut arbeidspotentieel meenemen. Indien 22 procent van deze stille reserve zou besluiten om (weer) voltijds aan de slag te gaan in het onderwijs, zou het tekort volledig zijn opgelost.