Sterke afname van over- en bijsluitingen door hogere hypotheekrente

Bij een relatief lage hypotheekrente is het in veel gevallen financieel aantrekkelijk om je hypotheek over te sluiten, en zo te profiteren van lagere hypotheek- en dus maandlasten. In lijn daarmee zien we bij de recent opgelopen hypotheekrente een daling van het aantal over- en bijsluitingen.

We maken onderscheid tussen nieuw afgesloten over- en bijsluitingen tot 100.000 euro, en over- en bijsluitingen van 100.000 euro of meer. Hypotheken tot 100.000 euro betreffen vaak bijsluitingen die worden gebruikt voor een verbouwing en/of voor verduurzaming. Oversluitingen van bestaande hypotheken hebben doorgaans een hoge hypotheeksom en vallen daarom met name in de categorie 100.000 euro of meer.

De afgelopen jaren daalde de gemiddelde hypotheekrente geleidelijk naar ongeveer 1,6 procent. In die periode nam het aantal over- en bijsluitingen aanzienlijk toe (figuur). En hoewel het rentetechnisch ook aantrekkelijk was om geld te lenen voor een verbouwing, was de toename voornamelijk zichtbaar bij hoge hypotheken.

De piek van het aantal over- en bijsluitingen lag in het tweede kwartaal van 2022 – het kwartaal waarin de hypotheekrente voorzichtig weer opliep. Het aantal over- en bijsluitingen van hypotheken van 100.000 euro of meer lag toen bijna vier keer zo hoog als in het eerste kwartaal van 2019. Veel mensen hebben willen profiteren van de toen nog historisch lage hypotheekrente, toen hogere rentes in zicht kwamen.

Volgend op de verdere stijging van de hypotheekrente is het aantal nieuw afgesloten over- en bijsluitingshypotheken in de tweede helft van 2022 sterk gedaald. Eind 2022 was het aantal over- en bijsluitingen van 100.000 euro of meer terug op het niveau van het eerste kwartaal van 2019 – oversluiten van je hypotheek was toen niet meer aantrekkelijk.

De terugval van over- en bijsluitingen tot 100.000 euro was kleiner; hoewel ook het extra lenen voor verbouwen en verduurzamen duurder werd, is de hoogte van de hypotheekrente daarbij een minder belangrijke factor dan bij het puur oversluiten van een bestaande hypotheek.