Securitisaties zijn leningen aan huishoudens en bedrijven die worden gebundeld en als verhandelbare effecten worden verpakt via speciale vehikels. In Nederland zijn securitisaties vooral voor banken een financieringsbron voor woninghypotheken.
Vanaf 2000 nam de groei van securitisaties sterk toe. Na het begin van de kredietcrisis (medio 2007) werden securitisaties echter niet of nauwelijks aan andere – externe – beleggers verkocht vanwege het aangetaste vertrouwen in deze producten. Securitisaties die veel minder kredietwaardige leningen bevatten, werden immers gezien als een van de oorzaken van de crisis. Banken die securitiseerden hielden deze gestructureerde effecten daarom meestal zelf, met name voor eventueel gebruik als onderpand voor het verkrijgen van leningen van centrale banken.
Na 2009 toonden externe beleggers weer interesse in securitisaties, maar worden er nog steeds minder uitgegeven dan voorheen. Oorzaken zijn de andere ruime financieringsmogelijkheden, de geringe financieringsbehoefte door de lagere kredietgroei, de herstructurering van bankbalansen en relatief ongunstige toezichteisen voor beleggers. Daarnaast zijn pensioenfondsen en verzekeraars meer direct in hypotheken gaan investeren vanwege het hogere rendement daarop.
Door de afloop van bestaande programma’s is het uitstaande bedrag aan extern geplaatste securitisaties sinds 2010 gehalveerd van 108 miljard euro tot 52 miljard euro eind juni 2016. Eind juni 2016 was het bezit van Nederlandse verzekeraars, pensioenfondsen en beleggingsfondsen tezamen afgenomen tot 3,7 miljard euro (grafiek). Nederlandse banken bezitten door de zelfgehouden securitisaties met 159,3 miljard euro bijna driekwart van de Nederlandse securitisaties. Overige instellingen in Nederland houden 8,2 miljard euro aan. Hierbij gaat het hoofdzakelijk om zelfgehouden securitisaties van (buitenlandse en binnenlandse) banken die in handen zijn van Nederlandse dochtermaatschappijen. Het bezit van buitenlandse beleggers, tot slot, is onder invloed van de aflopende securitisaties de afgelopen jaren met de helft afgenomen tot naar schatting 49 miljard euro.
