Het bbp meet prima waar het voor gemaakt is, namelijk de omvang van de productie van materiële goederen en diensten. Niets meer, niets minder. Maar dan heb je nog niet in beeld gebracht hoe het met een land gaat.
Het bruto binnenlands product is een gemankeerd kompas. Met de publicatie van de Monitor Brede Welvaart heeft Nederland zich in een rijtje landen geschaard dat bredewelvaartsindicatoren in het beleidsproces gebruikt. Een debat over de meting van welvaart blijft echter nodig om het bruto binnenlands product terug in zijn hok te krijgen.
In mei 2018 behandelde de Tweede Kamer voor het eerst de Monitor Brede Welvaart van het CBS. Deze monitor bestaat uit indicatoren die informatie geven over welvaart in de brede zin van het woord. Hoe worden indicatoren gekozen en welke verandering zullen we in de komende jaren zien?
Als het over welvaart gaat, wordt er vaak verwezen naar het bruto binnenlands product (bbp). Maar hoe meten we dat precies? En welke uitdagingen spelen er hierbij?
De huidige maatstaven van welvaart en brede welvaart richten zich voornamelijk op het meten van omstandigheden waarvan we denken dat die goed voor ons zijn. Welvaart draait echter om de vraag in hoeverre mensen een gelukkig leven leden en dat moeten we dus meten.
Het vergroten van brede welvaart is het meest nastrevenswaardige doel van overheidsbeleid. Maar om de voortgang op dit beleidsdoel vast te kunnen stellen, is meer nodig dan het meten van het bruto binnenlands product per hoofd. Het meten van brede welvaart draag hieraan bij maar gaat gepaard met uitdagingen.
Er zijn veel alternatieven voor het bruto binnenlands product. Hier een selectie van de belangrijkste internationale bijdrages en de Nederlandse initiatieven.
Het rapport Beyond GDP werd eind vorig jaar gepubliceerd. Tegelijkertijd verscheen er een bundel met negen erachter liggende onderzoekspapers. Ik bespreek de drie belangrijkste aanbevelingen die de auteurs doen.
Sinds een jaar heeft Nederland een Monitor Brede Welvaart. Dat is een grote stap vooruit, wat het bruto binnenlands product is nu niet langer leidend voor hoe het gaat met onze economie en samenleving. Internationaal gezien werd hier al langer aandacht voor gevraagd.
Dat nieuwe en betere goederen en diensten het moeilijk maken om de stijging van welvaart goed te meten, is vaak wel bekend. Maar groot is hun impact op de welvaartsmeting?
De sociale samenhang in de samenleving draagt in belangrijke mate bij aan de welvaart en wordt dan ook terecht meegenomen in metingen van de brede welvaart. Een kritische beschouwing van sociale samenhang levert drie belangrijke uitdagingen op.