Waarom zijn kinderen van welvarende ouders vaak zelf ook welvarend? Bekend is dat zowel genetische factoren (nature) als omgevingsfactoren (nurture), zoals opvoeding en thuissituatie, hierbij een rol spelen. Maar hoe groot is de invloed van genen, en via welke mechanismen beïnvloeden de genen van ouders de sociaal-economische situatie van hun kinderen? Deze vragen heb ik in mijn proefschrift onderzocht.
Met genetische data van het Lifelines-cohort, een onderzoek onder 167.000 inwoners van Noord-Nederland, heb ik de rol van genetische opmaak in het doorgeven van menselijk kapitaal en sociaal-economische status van generatie op generatie bestudeerd. Ik meet deze genetische opmaak via een ‘polygenetische index’ (PGI) voor opleidingsniveau. Deze PGI combineert miljoenen genetische markers tot een enkele variabele die de genetische data samenvat tot een proxy van iemands opleidingsniveau. Zo’n PGI is niet deterministisch en verklaart slechts een klein deel (ongeveer zeven procent) van de variatie in opleidingsniveau. Het heeft wel een effect op verschillende vaardigheden – zowel cognitieve als non-cognitieve – van het individu.
Door deze PGI te koppelen aan CBS-data, heb ik de invloed van genen op het opleidingsniveau, inkomen en vermogen van zowel ouders als hun kinderen geanalyseerd.
Mijn onderzoek laat zien dat genetische factoren een belangrijke rol spelen in de overdracht van sociaal-economische status tussen generaties. Wat opvalt, is dat het effect van de genen van de ouders op de uitkomsten van hun kinderen groter is dan verwacht. Dit komt doordat de genen van ouders niet alleen direct aan kinderen worden doorgegeven, maar ook het menselijk kapitaal en de verdiencapaciteit van de ouders zelf beïnvloeden. Deze dragen vervolgens bij aan de omgeving waarin het kind wordt opgevoed, en aan het vermogen dat direct aan het kind kan worden doorgegeven. Zo beïnvloeden genen ook via sociale routes de sociaal-economische uitkomsten van de volgende generatie.
Mijn bevindingen maken duidelijk dat nature en nurture nauw met elkaar verweven zijn. Genen beïnvloeden omgevingsfactoren die men doorgaans als nurture zou beschouwen. Zo beïnvloeden de genen van ouders de omgeving waarin een kind opgroeit. Deze nauwe verweving van nature en nurture kan een verklaring zijn voor de grote stabiliteit van intergenerationele ongelijkheid in sociaal-economische status.
Auteur
Categorieën