prijsverhogende belastinFiguur 1. DNB-c€mjunctuurtndicator
gen) laat het inflatietempo
een dalende tendens zien,
van ruim 2,5% medio 1993
tot ruim 1% medio 1995. Ge—– Indicator
geven het contra-cyclische
verloop van de prijzen en
de aanstaande omslag in de
volumeconjunctuur zou de
inflatoire druk in de tweede
helft van dit jaar moeten
gaan toenemen. Recente ramingen van het CPB wijzen
echter niet in die richting.
In de Tussenrapportage van
In de DNB-conjunctuurindicator, die
tage van het CPB blijkt dat het werkjuni 1995 is de inflatieraming neergelegenheidsherstel wat langzamer
thans een voorspelling geeft tot en
waarts bijgesteld tot 1,75%, hetgeen
op gang komt dan eerder werd vermet oktober aanstaande, heeft zich
bij een gerealiseerde prijsstijging van
wacht.
inmiddels een duidelijke omslag afge2,3% in het eerste halfjaar van 1995
Daarnaast heeft de recente waartekend. De realisatiereeks, die is afgeeen daling tot gemiddeld 1,2% in de
destijging van de gulden ervoor geleid van de produktie in de verwertweede helft van 1995 impliceert.
zorgd dat de Nederlandse invoerprijkende Industrie, lijkt deze omslag te
gaan volgen. Een aanwijzing hierzen, ondanks de in dollars nog
stijgende wereldmarktprijzen, zijn
voor is het teruglopende groeitempo
gedaald. Het effect van deze lagere
van de industriele produktie (incluinvoerprijzen op de consumptieprijsief de trendmatige groei maar gezen is echter vooralsnog beperkt geschoond voor onregelmatige compoweest. Het teruglopen van de connenten van 4,5% eind 1994 tot 3,5%
sumptieprijsstijging in de afgelopen
in de eerste maanden van 1995).
maanden hing voor het grootste deel
Naast een conjunctuurbeweging in
samen met het goedkoper worden
Er lijken inderdaad omstandighehet produktievolume kan ook een
van groente en fruit terwijl de prijzen
cyclische beweging in de prijzen worden te zijn waardoor de inflatoire
druk nu geringer is dan in een vergevan bepaalde duurzame consumptieden waargenomen. De golfbeweging
goederen (auto’s en woninginrichin de prijzen is in Nederland, zoals in
lijkbare fase van een gemiddelde conjunctuurcyclus in het verleden. In de
ting), waar het effect van de wisseleen eerdere rubriek beschreven, in
de afgelopen decennia meestal tegeneerste plaats is er nog geen omslag
koersmutaties juist het grootst zou
moeten zijn, wat opliepen. Een rewaar te nemen in de loonontwikkegesteld geweest aan de produktiebeden voor de vooralsnog geringe
weging . Ook in de huidige cyclus
ling. In het verleden kwam de inflatoire druk in deze fase van de condoorwerking zou kunnen zijn dat
lijkt dit het geval te zijn. Sinds het
ondernemers de eerdere grondstofbereiken van het diepste punt in de
junctuur, waarin de top genaderd
fenprijsstijgingen in onvoldoende
wordt, vooral uit de lonen. De lonen
volumeconjunctuur medio 1993 is
mate hebben kunnen doorberekenen
het inflatietempo, gemeten aan de
hangen in Nederland, zo is in een
eerdere rubriek uiteengezet, negatief
in hun afzetprijzen. Nu deze prijsstijging van de consumentenprijsinsamen met de conjunctuur en lopen
stijging deels ongedaan is gemaakt
dex, afgenomen. Ook geschoond
laten producenten het wisselkoersvoor die goederen en diensten waargegeven deze negatieve samenhang
voordeel in de winstmarge lopen in
voor het prijsbeloop niet direct afhanvoor op de conjunctuur . In figuur 2
plaats van in de afzetprijzen. Anderkelijk is van de reele economic (huis daarom de afwijking van de lonen
ren, aardgas, overheidsdiensten en
van de trendmatige ontwikkeling
zijds zullen producenten en imporgei’nverteerd, dat wil zeggen
teurs, bij een nog steeds matige groei
van de consumptie en daardoor hevidat een stijgende lijn ovege concurrentie op de markt voor
Figuur 2. Conjuncturele component van de
reen komt met een minder
regeUngslonen in de Industrie
consumptiegoederen, er vermoededan trendmatige stijging van
de lonen en vice versa, en
lijk toch niet aan kunnen ontkomen
een aantal maanden vooruitom het wisselkoersvoordeel in iedegeschoven zodat de omslagre geval voor een deel door te geven
punten gemiddeld samenvalaan de consument, hetgeen een temlen met die van de realisatie
perende invloed zal hebben op de
van de conjunctuur. De oorprijsontwikkeling in de komende
zaak van de vooralsnog minmaanden.
der dan trendmatige stijging
van lonen ligt vooral bij een
1. Zie Conjunctuur en prijzen, ESB, 5
in 1994 nauwelijks verbeterjanuari 1994, biz. 24
de situatie op de arbeids2. Lonen en conjunctuur, ESB, 2 juni 1993,
markt. Uit de Tussenmpporbiz. 513.
V^onjunctuuiiindicator
Omslag in
prijsbeweging
blijft nog uit
ESB 2-8-1995
mm