Dit weekend heb ik de toespraak van Malala Yousafzai tijdens een VN-vergadering nog eens bekeken. Indrukwekkend hoe een Pakistaans meisje het zover heeft geschopt. Een mooie anekdote over de kracht van onderwijs (en doorzettingsvermogen). Er zijn verschillende initiatieven in deze regio om het onderwijsniveau te verhogen.
In mei 2010 hebben de ouders van Timo Smeehuijzen (een Nederlandse soldaat die in 2007 bij een zelfmoordaanslag in Afghanistan sneuvelde) bijvoorbeeld een school geopend in Afghanistan. De school staat vlakbij Tarin Kowt, de hoofdstad van de provincie Uruzgan. Een zeer nobel streven om vooral meisjes, die vaak worden weggehouden van school, een betere toekomst te geven. De vraag is wel of het aanbod dat de school creëert tegemoetkomt aan de vraag naar onderwijs. Meisjes worden vaak in het huishouden ingezet, er wordt verwacht dat ze vroeg trouwen en als echtgenoot dienen ze het huishouden te doen. Zij lijken dus op het eerste gezicht weinig baat bij onderwijs te hebben als ze de kans niet krijgen een eigen carrière op te bouwen.
Er zijn meerdere vergelijkbare initiatieven in Afghanistan. Dana Burde en Leigh Linden rapporteren recentelijk over de effecten van het opzetten van dorpsscholen in de provincie Ghor, die ten noordwesten van Uruzgan ligt. In 2007 ging in deze provincie slechts een derde van de jongens in de basisschoolleeftijd naar school en nog geen vijfde van de meisjes. In de jaren die volgden werden in 31 dorpen scholen opgezet. Dit gebeurde door elf groepen van dorpen te creëren die politiek en cultureel zo goed mogelijk bij elkaar pasten. In het eerste jaar werden in vijf groepen dorpen scholen opgezet. Deze dorpen worden in de studie vergeleken met de dorpen die in de andere zes groepen zijn ingedeeld. Deze groepen kregen pas later een school, omdat het niet haalbaar was om in alle dorpen tegelijk school op te zetten. Op deze manier wordt (onbedoeld) een veldexperiment opgezet, waarbij de vijf groepen dorpen dienen als de behandelgroep en de zes andere groepen als de controlegroep.
Het probleem in Afghanistan is dat veel dorpen geen school hebben. Kinderen moeten voor onderwijs naar de dichtstbijzijnde school reizen. Het blijkt dat afstand tot de school geen effect heeft op onderwijsparticipatie in de controlegroep. Dit lijkt te bevestigen dat de vraag naar scholing in Afghanistan erg laag is. In de behandelgroep is het effect van het oprichten van een school in dorpen waar nog geen school is echter spectaculair. De participatie van jongens in het basisonderwijs stijgt met ongeveer 35 procentpunten en die van meisjes met ruim 50 procentpunten. Dit betekent dat de participatie van jongens en meisjes nagenoeg gelijk is in de behandelgroep (ongeveer 70 procent). Wat daarnaast opvalt, is dat toetsscores op taal en rekenen in de behandelgroep sterk stijgen en dat verschillen tussen jongens en meisjes verminderen en zelfs bijna verdwijnen. De vraag naar onderwijs lijkt dus gelijk voor jongens en meisjes als er een school wordt opgericht.
Uit nadere analyses blijkt dat meisjes uit dorpen zonder scholen vooral lijden onder het feit dat ze niet alleen naar school mogen als de school relatief ver weg is. Ze moeten reizen onder begeleiding en dat belemmert participatie. Door een school op te richten in het dorp is afstand geen belemmering meer, omdat de begeleiding nauwelijks tijd kost. En dus stijgt hun participatie tot het niveau van jongens. Wat ook wordt gevonden is dat meisjes een hogere kans hebben om het onderwijs vroegtijdig te verlaten in vergelijking met jongens. Daar waar oudere jongens een steeds grotere kans hebben om naar school te gaan, neemt dit effect voor meisjes af. Het lijkt er dus op dat meisjes op jonge (zesjarige) leeftijd eenzelfde kans hebben om naar school te gaan, maar dat de participatie op latere leeftijd toch weer uiteenloopt omdat meisjes uitvallen en oudere jongens toch nog instromen.
Dit geeft deels hoop voor een betere toekomst voor jongens en vooral meisjes in Afghanistan. Gegeven de zware omstandigheden die kinderen belemmeren om naar school te gaan, lijken dorpsscholen een effectief middel om jonge kinderen te onderwijzen. Nu nog proberen iedereen aan boord te houden en het onderwijsniveau in de scholen verder op te krikken.
Auteur
Categorieën