nr. 15, augustus 1989
FvanLanschot
Bankiersnv
SINK 1737
Financieel bericht
Internationale conjunctuur
Groeivertraging duidelijker zichtbaar
De economische cijfers bevestigen nog steeds het afkoelen van de Amerikaanse economie, hoewel het werkloosheidscijfer over juli met een verlaging van 0,1% tot
5,2% meeviel. Hier en daar verschuift de vrees nu naar een
te snelle omslag die in een recessie zou kunnen uitmonden. Het tweede kwartaal gaf een economische groei te
zien van 1,7%, een halvering ten opzichte van vorig jaar.
In het eerste kwartaal was nog sprake van een groei van
3,7%. Het risico van een verder oplopende inflatie is hiermee echter gedaald. De inflatie toonde voor het eerst dit
jaar geen versnelling in de maand juni. Ook voor de handelsbalans is de groeivertraging positief, hoewel de cijfers
over mei overigens slechter waren dan verwacht met een
negatief saldo van $ 10,2 miljard.
Voor de begroting levert de vertraging mogelijk tegenvallers op. Recentelijk werd het niveau van de ingecalculeerde korte rente voor het lopende jaar reeds verhoogd
van 6,5% naar 8%, terwijl het percentage voor het begrotingsjaar 1990 is verhoogd van 5,5% naar 6,7%. De OESO
hecht overigens niet al te veel waarde aan het officieel geraamde begrotingstekort van $ 100 miljard voor het begrotingsjaar 1990, daar men van de geplande $ 28 miljard aan
ombuigingen niet meer dan $ 18 miljard gerealiseerd ziet.
Op basis van de door de OESO verwachte rentestand en
economische groei zou het Amerikaanse begrotingstekort
dan uitkomen op circa $ 141 miljard en voor 1991 op $ 152
miljard, $ 64 miljard meer dan volgens de Gramm-Rudmanwetgeving is toegestaan.
Moeilijke tijden voor auto- en defensie-industrie
Naast de conjuncture^ ontwikkeling die tot vertraging
van de groei leidt, kan ook over een aantal structurele ontwikkelingen worden gesproken, die de perspectieven voor
sommige bedrijfstakken bemvloeden. Zo zal de defensieindustrie in toenemende mate geconfronteerd worden met
de effecten van de bezuinigingen van de overheid. Daarnaast dreigt voor de traditionele Amerikaanse auto-industrie een verder verlies van marktaandeel. Niet zozeer aan
de import, als wel aan de zogenaamde ‘transplants’, fabrieken in de VS die eigendom zijn van de grote Japanse concerns. Hun belang groeit snel en binnen en aantal jaren
zullen zij 3 miljoen auto’s per jaar produceren (op een totaal van circa 15 miljoen).
Sterke ontwikkeling Duitse economie
De OESO is optimistisch over de perspectieven van de
Duitse economie. Dit jaar groeit de economie met 3,25%
en in 1990 met 2,75%. Ruim een maand geleden werd voor
dit jaar nog uitgegaan van 3% groei. De Duitse regering
gaat overigens uit van nog hogere cijfers en verwacht voor
dit jaar een groei van 3,5%. Deze groei wordt voor een belangrijk deel gedragen door de uitvoer, die dit jaar zal stijgen met 7,25% in vergelijking met 5,5% vorig jaar. De binnenlandse bestedingen blijven hierbij achter. Voor de particuliere consumptie wordt slechts een bescheiden vooru it-
ESB 9-8-1989
gang met 1,75% voorzien. De investeringsgroei zal echter
nog versnellen van 5,8% tot 6,5%. Dit laatste percentage
zal ook voor de invoer gelden, zo wordt verwacht. Een stijging van het handelsoverschot is het gevolg. In juni kwam
het handelsoverschot uit op DM 14,2 miljard, een forse stijging in vergelijking met de maand mei. In de eerste helft
van 1989 bedraagt het overschot nu reeds DM 70,3 miljard
tegenover DM 59,2 miljard in de eerste helft van 1988.
Nederlands inflatieniveau blijft zeer gunstig
De maand mei gaf een flink herstel te zien van het overschot op de Nederlandse handelsbalans. Tegenover de /
0,2 miljard van mei stond in juni een overschot van / 1,1
miljard, waarmee de lijn van gemiddeld circa / 1 miljard
overschot per maand uit het eerste kwartaal weer is opgenomen. De werkloosheid lag in de periode april tot en met
juni 46.000 lager dan in de vergelijkbare periode van een
jaar geleden en is daarmee op 376.000 beland. Aan de
vraagzijde zien wij in toenemende mate spanning ontstaan,
hetgeen schril naar voren kwam in de acties van de metaalindustrie om in het buitenland personeel te werven. De
inflatie blijft zich hier te lande relatief gunstig ontwikkelen.
In juni was sprake van een daling met 0,1 %, tegenover een
gemiddelde stijging in de EG met 0,3%. Ten opzichte van
een jaar geleden ligt het gemiddelde prijspeil in de EG 5,4%
hoger, een percentage dat voor de VS uitkomt op 5,2% en
voor Japan op 3%.
Of de inflatie in Nederland op het minimale niveau gehandhaafd blijft wordt door sommigen betwijfeld. De btwverlaging van begin dit jaar is uiteraard van gunstige invloed geweest op het prijspeil. Daarnaast wordt gewezen
op de voortgaande stijging van het invoerprijspeil met 7%
in de eerste vier maanden van dit jaar. Voor een deel betreft dit grondstoffen waarvan wel wordt gesteld dat het
twee kwartalen duurt voordat prijsstijgingen in de prijzen
van eindprodukten zijn verwerkt.
Opmerkelijk aan het inflatiefront is het steeds dichter bij
elkaar komen van de Duitse en Franse geldontwaarding.
Sedert begin 1987 steeg de inflatie in Duitsland tot een niveau van ca 3%, terwijl het Franse cijfer sedert 1986 reeds
rond dit niveau schommelt. Voor het EMS lijkt deze convergentie een goede zaak. De inflatie in Engeland ligt overigens substantieel hoger op 8,3%. Een kleine troost mag
het heten dat het junicijfer voor het eerst sedert lange tijd
geen versnelling te zien gaf.
Valuta’s en rente
Scherpe internationale rentedaling
Recente cijfers over de ontwikkeling van de Amerikaanse economie wijzen steeds duidelijker in de richting van
een vertragende economische groei. Beleggers redeneer-
Financieel bericht is ontleend aan de tweewekelijkse publikatie
Beleggen met Van Lanschot van F. van Lanschot Bankiers N.V.
te ‘s-Hertogenbosch.
777
Internationale renteontwikkeling
*/ Japan 5 jaar
Duitsland 5 jaar
i /VS30jaar
85
jan
feb maart april
mei
juni
juli
aug
den dat dit positief nieuws is voor de ontwikkeling van de
inflatie en richtten hun aandacht opnieuw op de obligatiemarkt waar forse koersstijgingen werden geboekt. Voor
de 30-jarige treasuries werd zelfs een rendement van
7,83%genoteerd, terwijl in maart jl. het niveau nog op 9,3%
lag, zodat van een spectaculaire rentedaling kan worden
gesproken. In vrij korte tijd is het renteverschil ten opzichte van bij voorbeeld West-Duitsland en Japan met 1 % tot
1,5% verkleind, daar de Japanse en Duitse rente veel minder zijn gedaald. De dollar moest hierop wel terrein prijsgeven. Met een koers van / 2,085 werd het laagste niveau
in vijf maanden bereikt. Het sentiment keerde na de publikatie van de werkloosheidscijfers. In de afgelopen maand
is de werkloosheid in de Verenigde Staten weer licht gedaald tot 5,2%. Hierop steeg de lange rente weer tot duidelijk boven de 8% en klom de dollar weer op tot een niveau van / 2,15. Fed-voorzitter Greenspan bevestigde recentelijk dat de Fed in juli het monetaire beleid heeft versoepeld. Blijkbaar zijn de tekenen van een afvlakkende inflatoire ontwikkeling nu zo duidelijk dat meer prioriteit wordt
gegeven aan het in stand houden van de economische
groei. De versoepeling van het beleid leidde opnieuw tot
een verlaging van de prime rate door de banken. Binnen
twee maanden heeft de VS nu ook twee verlagingen van
de prime-rate met in totaal 1% gehad. Op de laatste dag
van juli werd het niveau van 10,5% bereikt.
De rentedaling in de Verenigde Staten zorgde ook in
Duitsland en Nederland voor koerswinsten op de obligatiemarkt. In Nederland zakte het rendement op staatsleningen hierdoor weer beneden de 7% tot een laagste niveau
van 6,93% voor de langstlopende leningen.
De yen heeft flink te lijden gehad van de politieke perikelen in Japan, die het vertrouwen van buitenlandse investeerders hebben aangetast. Ten opzichte van de Duitse
mark verloor de yen circa 5% in de maanden juni en juli.
Na de verkiezingsnederlaag van de Japanse regeringspartij volgde echter weer snel een herstel waarbij de fundamentele kracht van de Japanse economie de voornaamste
Valutakoersen
1989
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Duitse mark (100)
Zwitserse frank (100)
Japanse yen (10.000)
778
1989
hoogste
koers
laagste
koers
2,30
3,71
112,93
133,32
165,01
1,99
3,41
112,57
125,95
149,98
Koers
per
Koers
10/7
7/8
2,10
3,44
112,74
130,78
151,30
2,16
per
3,46
112,78
130,87
154,20
drijfveer was. De lange rente in Japan is inmiddels weer
onder de 5% beland.
In Engeland was de rentedaling veel sterker. In een
maand tijd zijn de tarieven met 0,4% tot meer dan een half
procent gedaald. Voor tienjarige leningen geldt nu een tarief van rand 10%. Ruim 3% meer dan in Nederland, maar
de reele rente ligt in Engeland lager ten gevolge van de
veel hogere inflatie aldaar. Tegen de achtergrond van de
relatief sterke rentedaling lijkt het pond zich behoorlijk te
hebben gehandhaafd, ook al glijdt de koers wel af. De omstandigheid dat de handelsbalanscijfers niet verder lijken
te verslechteren kan hierbij een rol spelen. De cijfers lijken
erop te wijzen dat het grootste tekort werd geleden in het
vierde kwartaal van vorig jaar, terwijl sindsdien sprake is
van een lichte verbetering. Op jaarbasis bedraagt het tekort overigens altijd nog circa £ 18 miljard, hetgeen nog
geen aanleiding geeft tot werkelijk optimisme.
Voor de Spaanse peseta bestaat een grate belangstelling waardoor de valuta aan kracht wint. Slechts dank zij
regelmatige interventies kon de peseta binnen de EMSband worden gehouden, waarvan deze munt sinds kort
deel uitmaakt.
Internationale beurzen
____
____
Vaste stemming
De aandelenmarkten ontwikkelden zich in de meeste
landen positief. De tanende vrees voor een verder oplopende inflatie en oververhitting van de wereldeconomie,
met alle risico’s van dien, droeg bij tot het toenemende vertrouwen. Hierdoor kon de rente dalen hetgeen steun gaf
aan de beurzen.
Aan het overnamefront blijft sprake van grote activiteit,
ook in de VS. Aldaar is niet in de laatste plaats de farmaceutische wereld flink in beweging. Na de fusie tussen het
Engelse Beecham en de Amerikaanse SmithKline en de
overname van Marion Laboratories door Dow willen nu
Bristol-Myers en Squibb samengaan. De gecombineerde
marktkapitalisatie van de groep zou circa $ 25 miljard bedragen, terwijl men bijna 4% van de wereldmedicijnenmarkt zou controleren, slechts weinig minder dan Merck.
SmithKline-Beecham is goed voor circa 3% van deze
markt.
Vorig jaar nam Eastman Kodak Sterling Drug over. In
haar foto-activiteiten blijft Kodak het moeilijk hebben, hetgeen extra ongelegen komt in een periode waarin de rentelasten ten gevolge van de overneming van vorig jaar
drukken. In het tweede kwartaal daalde de winst met 85%
tot $ 0,18 per aandeel. De winstdaling werd overigens geaccentueerd door een dotatie aan een voorziening voor reorganisaties tot een bedrag van $ 350 miljoen.
Sears Roebuck, het grootste detailhandelsconcern ter
wereld, realiseerde in het tweede kwartaal een winststijging van 30% tot $1,11 per aandeel. Ook de effectenmakelaars kwamen met fors hogere winsten. Hier tegenover
stelde de computersector echter flink teleur. Digital meldde een winstdaling van $ 1,3 miljard tot $ 1,07 miljard in het
per 1 juli afgesloten boekjaar. Gewezen wordt op de flauwe dollar en de zwakke computermarkt in de VS. Ook
Wang stelde teleur met het bericht aangaande een fors
kwartaalverlies van $ 375 miljoen inclusief een dotatie aan
de reorganisatie voorziening van $ 234 miljoen (voor belasting). Het verlies over het gehele jaar is uitgekomen op
$ 424 miljoen. Unisys rapporteerde een 67% lagere winst
over het tweede kwartaal. Voor het tweede halfjaar wordt
ook een winstdaling voorzien. Apple Computer verwacht
voor het lopende derde kwartaal een winststijging van
5,3%. Gezien de stijging van de omzet met 21% is hier
sprake van margedruk. Honeywell plukt daarentegen de
Beursindices
1989
VS (Dow Jones)
Engeland(FT-IOO)
Duitsland (Dax)
Nederland(CBS-koersindex)
Tokio (Nikkei)
Australia (All Ord)
1989
Koers
Koers
hoogste
koers
laagste
koers
per
7/7
per
4/8
2662
2328
1590
204
2145
1783
1272
167
2488
2189
1511
193
2662
2328
1590
204
34.954
30.184
33.704
34.742
1671
1413
1527
1671
vruchten van de reorganisatie die in 1987 werd ingezet en
nog in voile gang is. In het eerste halfjaar steeg de winst
van $ 2,11 tot $ 3,19 per aandeel. het ligt in de bedoeling
23% van de uitstaande aandelen in te kopen. IBM maakte
een uitstekende beurt met zijn winststijging van 39% in het
tweede kwartaal bij een 9,4% hogere omzet. De winst per
aandeel steeg zelfs met 41,7% tot $ 2,31, bij een gemiddelde taxatie van analisten van $ 2,20.
Voor Coca Cola ontstond een koopgolf toen bleek dat
de succesvolle investeerder Warren Buffet zijn belang wil
verhogen van 6,75% tot 15% Een dergelijk belang vertegenwoordigt bij de huidige koers een waarde van $ 2,4 miljard. De fusie tussen Time en Warner kan doorgaan en Paramount die hiertussen trachtte te komen is inmiddels door
sommigen gedoodverfd als een overnamekandidaat. De
Amerikaanse olie-industrie publiceerde veelal lagere winsten die overigens in meerderheid werden toegeschreven
aan incidentele factoren. De bankensector kwam overwegend met hogere winsten.
Lagere winsten Engelse banken deren beurs niet.
De beurs van Londen die dit jaar lange tijd achterbleef
heeft de opgaande lijn weer goed te pakken. Hierbij heeft
het mega-bod op BAT, voortgekomen uit British American
Tobacco, een belangrijke rol gespeeld. Dit mega-bod – met
13 miljard het op een na het grootste bod in de geschiedenis en het grootste ooit in Engeland uitgebracht – heeft de
fantasie van beleggers geprikkeld. Naarstig zijn beleggers
opzoek naarandere ondernemingen die zich lenen om opgesplitst te worden, zoals ook met BAT de bedoeling is. Dat
is de nieuwe rage, zoals een jaar geleden vooral ondernemingen die over sterke merknamen beschikken in trek waren na de overneming van Rowntree door Nestle.
De winstcijfers van de grootbanken waren overigens
zwak, mede ten gevolge van voorzieningen die moesten
worden getroffen op de vorderingen op de derde wereld.
Lloyds moet 483 miljoen doteren aan de ‘derde wereld
VAFT, en NatWest 585 miljoen (op een portefeuille van 2,8
miljard). Voor Barclays kwam dit bedrag uit op 233 miljoen
op een portefeuille van 1,98 miljard. Zouden deze voorzieningen niet nodig zijn geweest, dan zouden de bankwinsten hier en daar flink zijn gestegen.
Buitenland koopt Duitse aandelen
De zeer vaste stemming op de Duitse beurs hield mede
verband met een aantal overnameperikelen. Het buitenland moest zoals gewoonlijk voor de noodzakelijke animo
zorgen. Daarnaast vormden de eerste halfjaarcijfers een
stimulans. De financiele sector was snel met het publiceren van flinke winststijgingen. Siemens lijkt vorderingen te
maken in de slag rond het Engelse Plessey. De hint van
Siemens dat het dividend mogelijk verhoogd zal worden
vormde eveneens een goede stimulans.
De aandelenbeurs van Tokio reageerde positief op het
aftreden van premier Uno, maar toch lijkt het sentiment op
de Japanse aandelenmarkt veranderd. In ieder geval ziet
ESB 9-8-1989
het er naar uit dat de beursintroductie van de vierde tranche aandelen NTT zal worden uitgesteld, ook al trekt de
koers van dit grootste beursfonds weer lets aan na de eerdere halvering sedert het hoogtepunt in april.
De Amsterdamse beurs_____________
Nieuw record
De Amsterdamse effectenbeurs had in de verslagperiode even te kampen met een aantal tegenslagen, maar uiteindelijk werden eind juli toch nieuwe hoogtepunten in de
koersgemiddelden gevestigd.
De aanvankelijke teruggang was vooral scherp bij de
chemiewaarden. Berichten over scherpe prijsdalingen voor
bulkchemicalien van soms 30% in enkele maanden tijd,
leidden internationaal tot druk op de koersen van chemiefondsen. Later herstelden DSMen AKZO zich weer gedeeltelijk. Voor AKZO speelde ook de publikatie van de halfjaarcijfers een rol. De winst per aandeel steeg in het tweede kwartaal van/ 6,03 tot/ 6,63. Voor het gehele jaar wordt
gerekend op een duidelijk hogere winst welke naar verwachting zal uitkomen op ca. / 23 per aandeel.
Unilever heeft zijn positie in de cosmeticamarkt belangrijk versterkt nadat de overname van Faberge en Elisabeth
Arden uiteindelijk toch haarbeslag heeft gekregen. Eerder
al werd Calvin Klein Cosmetics overgenomen waardoor
Unilever nu een aandeel van 10% in deze snel groeiende
markt controleert. De koers van Unilever vertoonde in de
maande juli een flinke vooruitgang, waarmee het niveau
van / 150 duidelijk werd overschreden.
Philips trok ook verder aan. Van positieve invloed was
de mededeling van topman Van der Klugt dat de reorganisatie volgens plan verloopt, terwijl de jaarlijkse dotatie aan
de reorganisatievoorziening kan worden gehalveerd ten
opzichte van de / 500 miljoen van vorig jaar. Opmerkelijk
was de stap van Philipsdochter Polygram om het Britse Islands Records over te nemen. Gezien de concentratiebewegingen in deze sector lijkt het een goede stap van Philips om haar positie te versterken. Met deze overname zou
volgens marktkringen een bedrag in de richting van /1 miljard gemoeid zijn. In 1987 bestonden bij Philips vergevorderde plannen om Polygram-waarde resultaten sterk verbeterd waren – door een beursintroductie te verzelfstandigen. De beurscrisis in oktober 1987 stak hier een stokje
voor. Inmiddels is in de amusementsector een belangrijke
concentratietendens gaande, waarbij forse bedragen worden betaald voor ondernemingen met een sterke marktpositie. De positie van Polygram, vooral in het segment van
de popmuziek, is door de overname van Islands Records
aanzienlijk versterkt. Ook in gewijzigde marktverhoudingen
kan de onderneming nu haar partij blijven meeblazen.
ABN stond in het nieuws vanwege de aankoop van de
Exchange Bankcorp in Chicago, waarmee een bedrag van
/ 900 miljoen gemoeid is. In de staat Illinois heeft ABN
reeds en tweetal banken, zodat men behoorlijk vertegenwoordigd raakt. Samenwerking tussen de banken kan de
resultaten ten goede komen, maar het omvangrijke bedrag
aan goodwill dat bij deze overname wordt betaald drukt het
eigen vermogen. In het algemeen heeft de bankensector
zich de afgelopen weken op de beurs sterk ontwikkeld, hetgeen ook geldt voor de verzekeraars. De neerwaartse druk
op de rente speelde hierbij een belangrijke rol. Tevens
wordt geredeneerd dat de financiele waarden fors zijn achtergebleven bij de koersstijgingen op de rest van de beurs.
ACF stond even in de belangstelling vanwege de fusieplannen met Gist-Brocades. Gist kwam echter snel terug
van zijn overnameplannen en de koers van aandelen ACF
daalde weer snel naar het eerdere niveau van onder de /
50. Topman Bresser van Gist-Brocades zag in een en an-
779
der aanleiding om zijn functie ter beschikking te stellen. De
bestuurscrisis bij Gist had geen negatieve invloed op de
koers van het aandeel Gist, dat zich overigens reeds geruime tijd zwak ontwikkelt.
HBG was in het nieuws vanwege de overname van de
grootste particuliere bouwonderneming in het Verenigd Koninkrijk, Kyle Stewart. Deze utiliteitsbouwer is overgenomen tegen betaling in contanten. Gezien de zeer ruime liquiditeit van HBG behoeft dit nauwelijks verwondering te
wekken. Met deze acquisitie geeft HBG duidelijk gestalte
aan haar Europese aspiraties, hetgeen op de beurs werd
beloond met een forse koersstijging.
Het jaarverslag van KLM over het per 31 maart jl. afgesloten boekjaar ademde een positieve toon. Bij de publikatie van de cijfers konden reeds goede boekwinsten
in het nieuw gestarte jaar in het vooruitzicht worden gesteld. Gezien de nog steeds stijgende beladingsgraad
lijkt het operationele resultaat vooralsnog geen problemen op te leveren, zodat wederom met een gunstig resultaat gerekend kan worden. Wel zal de belastingdruk
omhoog gaan. De goede perspectieven, gevoegd bij de
succesvolle participatie in de overname van NorthWest,
deden de koers goed.
Naast de overwegend positieve ontwikkelingen stond
een scherpe koersdaling voor Center Pares, nadat het Engelse Scottish & Newcastle een meerderheid had verworven tegen een prijs van ruim / 80 per aandeel, zonder dat
er een bod is uitgebracht op de bij derden uitstaande aandelen. In de komende jaren zal van een dergelijk bod ook
geen sprake zijn. Van een niveau boven / 80 daalde de
koers tot even dicht bij / 60. Zwak lag ook Volmac dat meer
dan 20% in koers terugviel tot een niveau vlak boven / 50,
nadat werd meegedeeld dat over eerste halfjaar de winst
waarschijnlijk circa 5% lager zal zijn uitgekomen, terwijl
voor het gehele jaar ook met een lets lagere winst rekening
moet worden gehouden.
19% winstgroei beursfondsen
Volgens het Amerikaanse onderzoekbureau LJR verwachten analisten voor dit jaar een gemiddelde winstgroei
per aandeel van 19% voor een groep van 69 belangrijke
beursfondsen. Voor 1990 zou dit percentage uitkomen op
10,9%. Uiteraard vormen dergelijke berichten een goede
ondersteuning voor het vertrouwen van beleggers in het
Nederlandse bedrijfsleven.
Relatieve beursperformance in Nederland, de VS en Japan, 1-1-1988= 100
/ v CBSKoersindex
J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A
780
Nieuwe records op Internationale beurzen
De positieve stemming op de Internationale aandelenbeurzen leidt ertoe dat voortdurend nieuwe records worden
geboekt. In de afgelopen periode zijn de koersdalingen uit
oktober 1987 over een brede linie ingelopen. Nu lijkt het
moment aangebroken waarop een aantal belangrijke beurzen de records van voor oktober 1987 achter zich laat.
Uiteraard gaat dit verhaal reeds langer op voor de Japanse beurs. Niet alleen was hier de terugval in 1987 veel
kleiner dan op veel andere beurzen, ook heeft het herstel
hier minder lang op zich laten wachten. Zo werd het record
in de Nikkei-index van voor de beurskrach van 26.646
reeds in april 1988 overschreden, terwijl op dit moment ten
opzichte van dit record al weer een winst is geboekt van
zo’n 30%. Overigens blijft in de laatste maanden de Japanse markt eerder wat achter bij de andere belangrijke markten. Het geschokte vertrouwen in de Japanse politiek
speelt hierbij een belangrijke rol.
Nieuw hoogtepunt in Amsterdam
Begin 1988 startte ook het herstel op de meeste Europese beurzen. De beurs in Londen bleef hierbij achter vanwege de oplopende inflatie die, gekoppeld aan een forse
economische groei, voor de nodige onzekerheid omtrent
de toekomstige economische groei zorg droeg.
De Amsterdamse beurs presteerde opmerkelijk goed.
De positieve trend uit 1988 werd dit jaar voortgezet, waarbij op 27 juli jl. het oude hoogtepunt van de CBS-aandelenkoers-index van 199,9, dat op 12 augustus 1987 werd behaald, gepasseerd werd met een stijging tot een niveau van
200,4. Een ‘all time high’, dat op de eerste dagen van augustus verder werd aangescherpt. De gezonde economische groei, die gepaard gaat met een laag blijvende inflatie blijft de belangstelling van veel buitenlandse beleggers
trekken. Op korte termijn kunnen de verkiezingen echter
zorgen voor een periode van consolidatie.
Het koersherstel in Duitsland ontwikkelde zich aanvankelijk minder krachtig dan in de omringende landen, maar
de laatste maanden is sprake van een opmerkelijke versnelling in de koersontwikkeling. Vooral buitenlandse belangstelling is hieraan debet. Toch bevinden de Duitse
beurzen zich nog niet op een ‘all time’-hoogtepunt. Dit werd
op 17 april 1986 bereikt met een stand van circa 750 voor
de FAZ-index. Een belangrijke oorzaak hiervan is echter
het feit dat de financiele waarden een belangrijk deel van
de index uitmaken. Evenals in Nederland het geval is blijft
de koersontwikkeling hiervan achter bij die van de bredere index. Overigens is het huidige niveau weer ongeveer
gelijk aan het niveau dat vlak voor de krach gold.
Uitstekende ontwikkeling Franse aandelenmarkt
De beurskrach van oktober 1987 kwam in Parijs hard
aan. Sedert het dieptepunt van begin 1988 is het gemiddelde koersniveau in Parijs echter verdubbeld zonder dat
er van wezenlijke haperingen sprake is geweest. Het eerste halfjaar 1989 leverde een koersstijging van 15% op.
Na een wat terughoudende performance in 1988 is de
Amerikaanse beurs dit jaar in hoog tempo bezig haar achterstand in te halen. De afzwakkende economische groei
heeft in de afgelopen maanden gezorgd voor een forse rentedaling waarop de aandelenmarkt positief heeft gereageerd. Sinds het begin van dit jaar is de Dow Jones index
met ruim 20% gestegen en staat nog slechts weinig af van
het absolute hoogtepunt van 2722 dat dateert uit augustus
1987. Het doorbreken hiervan lijkt nog slechts een kwestie
van tijd. Andere indices hebben dit overigens al gerealiseerd. Rekening moet echter worden gehouden met het
feit dat de lagere economische groei repercussies zal hebben voor de ontwikkeling van de bedrijfswinsten.