Europese financi‘le integratie
Aute ur(s ):
A.C.A. Struijs (auteur)
De auteur is b eleidsmedewerker bij de directie financile markten van het ministerie van Financin. a.c.a.struys@minfin.nl
Ve rs che ne n in:
ESB, 90e jaargang, nr. 4459, pagina 214, 6 mei 2005 (datum)
Rubrie k :
EU-monitor
Tre fw oord(e n):
In het najaar presenteert de Europese Commissie een strategienota waarin de interne marktstrategie voor financile diensten uiteen
wordt gezet.
In 1998 introduceerde de Europese Commissie een ambitieus plan dat moet leiden tot een Europese interne markt voor financile diensten:
het Actieplan voor Financile Diensten (FSAP). 1 De doelstellingen van het FSAP zijn de verwezenlijking van een interne wholesale-markt
voor financile diensten (bijvoorbeeld de geld- en kapitaalmarkt) en de totstandbrenging van open en veilige retailmarkten (bijvoorbeeld
consumentenproducten en diensten voor het midden- en kleinbedrijf). Het FSAP bevat bijvoorbeeld gemeenschappelijke regels voor
ge»ntegreerde aandelenmarkten en regels voor vergelijkbare, transparante en betrouwbare financile verslaglegging (IFRS). De
doelstellingen van het FSAP dragen bij aan hogere groei en werkgelegenheid in de EU en zijn daarmee een belangrijk onderdeel van de
Lissabon-strategie.
Recente studies bevestigen de positieve relatie tussen financile integratie, groei en werkgelegenheid. Volgens een studie van London
Economics (2002) leidt de integratie van obligatie- en aandelenmarkten tot een stijging van het rele bbp in de EU met 1,1 procentpunt.
Een studie van het Centre for Economic Policy Research (CEPR, 2002) schat dat de jaarlijkse groei van de industrile sector 0,8 tot 0,9
procentpunt hoger zou zijn als de ontwikkeling van de financile markten in Europa gelijk zou worden getrokken met het huidige niveau in
de VS.
De nieuwe Europese lidstaten profiteren naar verwachting het meest van de Europese integratie van financile markten. De financile
stelsels van deze landen zijn relatief onderontwikkeld in vergelijking tot de EU-15.
Belemmeringen
Het FSAP is erop gericht om belemmeringen die voorvloeien uit wet- en regelgeving op te heffen. De grootste uitdaging ligt momenteel
bij de implementatie van de maatregelen door de lidstaten. Pas als de maatregelen tijdig en consistent door de lidstaten worden
ge»mplementeerd, kunnen de effecten van het FSAP op de Europese financile integratie tot uitdrukking komen.
De introductie van de euro is een belangrijke aanjager geweest voor de integratie in de Europese financile markten. Baele et al. (2004)
beoordelen het huidige niveau van financile integratie in vijf belangrijke sectoren. 2 De integratie in de eurozone varieert van volledige
integratie van nationale geldmarkten tot een hoge mate van fragmentatie van retailmarkten. De auteurs baseren hun oordeel over de mate
van integratie op de law of one price. Bij een volledig ge»ntegreerde markt is er geen verschil in prijs van vergelijkbare financile
producten, ongeacht het land van herkomst.
Figuur 1 laat de prijs zien van een basispakket bankdiensten voor consumenten in verschillende Europese landen. 3 Het blijkt dat er grote
verschillen bestaan in de prijzen voor bankrekeningen, betalingen en geldafhandelingen in Europa, waarbij opvalt dat Nederland zeer
goedkoop is. figuur 1
Figuur 1. Prijzen van een basispakket bankdiensten in Europa (aangepast aan de lokale vraag naar bankdiensten), 2005
Institutionele kader
Dat de integratie van retailmarkten zo achterblijft, komt vooral doordat er nog tal van juridische, administratieve en publiekrechtelijke
belemmeringen bestaan die de grensoverschrijdende aankoop of aanbieding van dergelijke diensten (een bankrekening, hypothecair
krediet, enz.) bemoeilijken. De totstandbrenging van een interne markt voor financile diensten aan consumenten is daarom een van de
prioriteiten van de interne marktstrategie voor financile diensten van de Europese Commissie. Volgens het rapport-Kok (2004) over de
Lissabon-strategie is de verdere integratie van de financile retailmarkten het logische vervolg op het FSAP. Integratie van de
retailmarkten is nodig om lagere kosten, meer efficintie, betere toegang tot krediet tegen gunstigere voorwaarden en meer
klantvriendelijkheid te bewerkstelligen en kleine en middelgrote ondernemingen betere toegang tot financile dienstverlening te bieden.
Anke Struijs
Literatuur
Baele, A., A.Ferrando, P. HÅ¡rdahl, E. Krylova, C. Monnet (2004) Measuring European financial integration. Oxford Review of Economic
Policy, 20, 4.
London Economics & PricewaterhouseCoopers (2002) Quantification of the macro-economic impact of integration of EU financial
markets.
CEPR (2002) Financial market integration, corporate financing and economic growth.
Europese Commissie (2004) Financial Integration Monitor 2004.
EFMA, Capgemini & ING (2005) World Retail Banking Report 2005.
Aan de slag: de Lissabon-strategie voor groei en werkgelegenheid. Rapport van de groep op hoog niveau onder leiding van Wim Kok,
november 2004.
1 Het Financial Services Action Plan is te vinden op www.europa.eu.int/comm/internal_market/finances/actionplan
2 De geldmarkt, de markt voor staatsobligaties en obligaties van bedrijven, de markt voor particulier krediet (bijvoorbeeld hypotheken,
consumentenkrediet) en aandelenmarkten.
3 Indirecte kosten (zoals rentederving en kruissubsidiring) niet zijn meegenomen. In Nederland duurt het bijvoorbeeld langer dan in veel
andere landen voordat geld van de ene rekening op de andere is overgeschreven. Dat levert de banken een voordeel op waardoor de
directe kosten voor de klanten lager kunnen blijven
Copyright © 2005 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)