Waar fleur ik van op als ik aan Europa denk? Dat begint met het concipiëren van het grote verhaal.
Het oude Europese verhaal was de vrede. Later werd dat de interne markt. Toen die verhalen sleets begonnen te raken, probeerde Delors als voorzitter van de Europese Commissie de sociale agenda te lanceren. Barroso mikte op groei en banen en later de crisisbestrijding, maar door de eurocrisis wordt Europa niet alleen als oplosser, maar ook als veroorzaker van de crisis gezien. Dat kan beter en voora concreter.
Anker
Waarom heb ik een groot verhaal nodig? Het risico van een ongelukkig gekozen groot verhaal is immers dat het ontaardt in een truc van een colporteur om zijn opdringerige voet tussen de deur te krijgen. En ik heb een hekel aan opdringerige colporteurs.
Omdat solidariteit op Europees niveau niet vanzelfsprekend en de Europese identiteit diffuus is, wil ik een groot verhaal als anker. Een anker dat bewerkstelligt dat de Europese gedachte minder technocratisch en menselijker wordt.
Private schuld
Het fundamenteel verbeteren van de private schuldpositie is voor mij een mooi nieuw groot verhaal. De uit de hand gelopen private schuld is immers niet alleen de veroorzaker van de crisis, maar ook het meest vervelende gevolg van diezelfde crisis voor burgers en bedrijven; schrijnend voor betrokkenen, maar ook leidend tot vraaguitval en daarmee een onnodige verlenging van de crisis.
Omdat de private schuldberg is ontstaan door een samenspel van gedrag van banken, politiek, consumenten en handel in obscure financiële producten, is een oplossing nodig waarbij Europees en nationaal beleid op elkaar moeten worden afgestemd. Kunnen ze daar meteen mee oefenen. Het reduceren van private schuld vereist een veel rijker discours dan het huidige technocratische geschaaf aan de randen van het bankentoezicht, met concrete baten voor burgers. Want als er één ding funest is voor het vertrouwen in de Europese gedachte, is het wel technocratie.
Schuldenreductie
Het nieuwe grote verhaal behandelt ethische en filosofische vragen over de rol van schuld, boete en vergiffenis en heeft een sociale dimensie omdat burgers en bedrijven geholpen zijn met een schuldenreductie. Essentieel onderdeel van de aanpak is dat schulden deels omgezet worden in eigendom. Zo veranderen machtsrelaties in coöperatieve relaties.
Ik word trots bij de gedachte een bijdrage te leveren aan het helpen van de Griekse boer die failliet is gegaan, in de wetenschap dat dit ook goed voor Nederland is en wij met een beetje pech morgen zelf aan de beurt zijn. Ik word blij als ik denk aan economisch beleid dat maatschappelijk goed is ingebed. Ik fleur helemaal op wanneer de vraag of dat beleid uit Brussel of uit Den Haag komt er simpelweg niet meer toe doet.
Auteur
Categorieën