■ Piet Rietman (ABN Amro)
De dekkingsgraden van pensioenfondsen laten de bezittingen zien als percentage van de verplichtingen. De waarde van de activa wordt gedeeld door de waarde van de passiva. Hoe hoger de dekkingsgraad, hoe zekerder die toekomstige uitkeringen dus zijn. Deze dekkingsgraden hebben in maart dit jaar het laagste punt behaald sinds invoering van het Financieel Toetsingskader in 2007.
Het Financieel Toetsingskader bepaalt hoe die dekkingsgraden berekend worden en hoe pensioenfondsen moeten beleggen. Door dit standaardkader kunnen de dekkingsgraden tijdens de coronacrisis op de beurs in maart dit jaar naast die van de financiële crisis van 2009 gelegd worden.
In de figuur zien we de gemiddelde actuele dekkingsgraad per dag, gewogen naar aantal deelnemers. Dit is mijn eigen schatting op alle dagen van de maand behalve de laatste. De stand op die dag is het gewogen gemiddelde van de door pensioenfondsen zelf gepubliceerde dekkingsgraden. Zij moeten dat verplicht maandelijks doen.
Eind maart was de dekkingsgraad 87 procent, tegen 89 procent eind februari 2009. De activa van pensioenfondsen waren, ondanks de duidelijke dip op 16 maart, in maart 2020 een stuk meer waard dan in februari 2009. Dat we nu toch een lagere dekkingsgraad zien dan in 2009, is te verklaren door de lagere rentestand, en dan specifiek de Nederlandse tienjaarsrente op staatsobligaties. Die rente speelt in het huidige stelsel een grote rol bij het berekenen van de verplichtingen.
In het nieuwe pensioenstelsel zal er waarschijnlijk geen sprake meer zijn van verplichtingen, en dus ook niet van het berekenen van dekkingsgraden. De vraag verschuift van ‘hoe zeker is mijn pensioen’ naar ‘hoe hoog is mijn pensioen’. Daarvoor kan op een soort beleggingsrekening worden gekeken in plaats van naar deze grafiek.
Dat we niet langer kijken naar deze figuur kijken, is het grootste gemis van het nieuwe pensioenstelsel. Logischerwijs klopt het dat er geen dekkingsgraden meer zijn als er geen verplichtingen meer zijn. Maar we zullen nog steeds willen weten hoe het met ons pensioen gaat. In democratische zin – controleren hoe onze grootste collectieve voorziening ervoor staat – gaat er dus iets verloren zodra dit grafiekje uit beeld verdwijnt.
