.
ESB Ceteris paribus
Ceteris paribus
het woord aan…
Paul Frijters
Paul Frijters is hoogleraar aan de University of Queensland in Australië. ESB stelde hem een aantal vragen.
Waar werkt u op dit moment aan?
“Ik ben net terug van een bezoek aan Tadzjikistan en Afghanistan waar
ik de economie, de politiek en de culturele spanningen heb bestudeerd.
Mijn voornaamste doel was om te zien hoe de bergculturen in de Pamir,
het gebergte in het oosten van Tadzjikistan, functioneren, zodat ik beter kan begrijpen waarom zulke culturen zo’n probleem voor anderen
kunnen zijn, zoals in Afghanistan en Noord-Pakistan. Nu bleek dat de
mensen in de Pamir helemaal geen probleem voor het Westen zijn (het
zijn ismaëlieten die banger moeten zijn voor de radicale islam dan wij),
maar hun cultuur heeft wel degelijk een aantal interessante kenmerken
die je vaak bij bergbewoners ziet, zoals familie-eer en extreme gastvrijheid; die zijn de moeite van het bestuderen zeker waard. Dit onderzoek
past in een langetermijnproject dat ‘problematische’ culturen wil bestuderen binnen de bestaande politiek-economische theorie.â€
Waarom is uw onderzoek relevant?
“Dit is relevant omdat problematische culturen ook anderen in de problemen kunnen brengen. Dan heb ik het niet alleen over oorlogen die
het Westen her en der voert met probleemgroepen, maar ook over problemen met migrantengroepen en de ongeregeldheden die ontstaan als
probleemgroepen elders de boel opstoken. Dit alles zie je inderdaad in
Tadzjikistan: rijke Arabieren uit Qatar en andere landen in de buurt
hebben scholen en moskeeën opgezet in het midden van het land van
waaruit bepaalde bevolkingsgroepen, zoals de soennieten, langzaam
een radicalere richting op werden geduwd. De regering, zelf ook geen
lieverdjes trouwens, sloot toen al die madrassa’s en maakte de imams
tot ambtenaren om ze beter in de gaten te kunnen houden. Dat werkte
een beetje. Het land radicaliseert nu nog steeds, maar langzamer, gedeeltelijk onder invloed van elders, maar ook omdat de ongelijkheid in
dat land toeneemt en de radicale islam een van de weinige ideologieën
is waar jongeren hoop uit kunnen putten.â€
638
Wat kan de beleidsmaker leren van uw onderzoek?
“Er komen talloze vrij direct toepasbare lessen uit dit soort onderzoek.
Als het aan mij zou liggen, zou bijvoorbeeld polygamie afgeschaft
moeten worden in ieder volgend moslimland waar het Westen invloed
uitoefent: in de grootste probleemlanden zie je dat polygamie leidt tot
een grote groep desperate jongemannen die rijp zijn voor kanonnenvoer. Militante groepen als de Taliban, de Moedjahedien, en nu ook
IS, zitten vol met jongemannen die hopen een vrouw te veroveren op
anderen. Als polygamie afgeschaft zou kunnen worden, zou ons dat
een hoop toekomstige problemen kunnen besparen. Die les hebben we
nog steeds niet geleerd want het Westen heeft verzuimd dit in Afghanistan te doen toen dat nog mogelijk was: de economische, politieke
en religieuze elites in Afghanistan verzamelen extra vrouwen omdat
dat status heeft en dat vertaalt zich aan de onderkant in legers van
wanhopige mannen waar wij dan weer last van gaan hebben. Dat gaat
weer miljarden kosten. We zouden daar uit eigen belang veel alerter op
moeten reageren.â€
Uit de oude ESB-doos
Bedrijven en vermogen
Zowel grote als kleine bedrijven zijn de laatste jaren veel
bewuster gaan letten op de structuur van hun vermogen
en dat op een meer professionele wijze gaan beheren.
Het zoeken van een goed evenwicht tussen voldoende
solvabiliteit en een zo hoog mogelijke rentabiliteit staat centraal bij de
keuze tussen vermogensvormen. In deze afweging speelt ook het toenemend belang van het creëren van aandeelhouderswaarde een rol. Dit
kan leiden tot aanpassingen van de vermogensstructuur, bijvoorbeeld
door het vergroten van de hefboomwerking of inkoop van eigen aandelen om een hogere winst per aandeel te behalen. Ook kan dit leiden tot
keuzes voor specifieke vormen van risicodragend kapitaal, waarbij verwatering van de winst per aandeel zoveel mogelijk wordt voorkomen.
Loo, P.D. en C.J. Zonderland (1999) Eigen vermogen, vreemd vermogen. ESB,
84(4225), 760.
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
Jaargang 99 (4695) 9 oktober 2014